wymagania edukacyjne z historii

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z HISTORII
I.
Cele ogólne nauczania historii, zgodnie z Podstawą programową kształcenia
ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, profilowanego i technikum zawartą
w rozporządzeniu MENiS z dnia 26 lutego 2002 r. (Dz. U. nr 51 z 9.V.2002 r. poz.
458 z późniejszymi zmianami.)
Celem edukacji historycznej w szkole jest:
W zakresie podstawowym:
1. Pogłębienie i rozwinięcie wiedzy oraz umiejętności uzyskanych w toku wcześniejszej edukacji celem
lepszej znajomości i rozumienia przeszłości własnego regionu i kraju oraz dziejów świata.
2. Pogłębienie rozumienia powiązań między przeszłością, teraźniejszością a przyszłością.
3. Budowanie własnej toŜsamości i kształtowanie systemu wartości.
4. Rozwijanie postaw obywatelskich i patriotycznych, poczucia przynaleŜności do wspólnoty rodzinnej,
lokalnej, regionalnej, grupy etnicznej i narodowej.
5. Przygotowanie się do udziału w Ŝyciu róŜnych społeczności; kształtowanie postawy zrozumienia
i tolerancji wobec odmiennych kultur, obyczajów i przekonań mieszczących się w kanonie wartości
cywilizacyjnych.
W zakresie rozszerzonym:
6. Ugruntowanie oraz restrukturyzacja wiedzy i umiejętności historycznych.
7. Zapoznanie się z metodologią naukowego poznawania i opisu przeszłości.
8. Porównywanie poglądów i opinii prezentowanych przez przedstawicieli róŜnych nurtów
historiograficznych.
II.
Przedmiotem oceny z historii są:
1. Wiedza i jej rozumienie
pamiętanie i rozumienie faktów, zjawisk, dat, pojęć dotyczących najwaŜniejszych
etapów rozwoju cywilizacyjnego ludzkości w zakresie wyznaczonym problemem,
rozumienie systemów ustrojowych, stosunków międzynarodowych, przemian
w gospodarce, kulturze,
rozumienie roli jednostek i grup społecznych w procesie dziejowym,
dostrzeganie związku między dziejami regionalnymi, ojczystymi i powszechnymi,
2. Umiejętności
poszukiwanie i gromadzenie informacji historycznych
rekonstruowanie fragmentów przeszłości na podstawie materiału źródłowego
i literatury,
dostrzeganie zmienności ocen historycznych,
biegłe posługiwanie się pojęciami dotyczącymi czasu i przestrzeni,
dyskusja na tematy naukowe z wykorzystaniem wiedzy i róŜnych źródeł informacji
(literatura, mapa, materiał statystyczny, film, encyklopedia itp.)
3. Wartości
rzetelny stosunek do przeszłości i teraźniejszości (poszanowanie faktów, ostroŜność
w formułowaniu uogólnień),
szacunek dla własnego narodu, państwa oraz innych narodów i ich kultury,
przygotowanie do Ŝycia w demokratycznym i pluralistycznym społeczeństwie,
znajomość i respektowanie praw człowieka,
przygotowanie do uczestnictwa w kulturze
III.
1.
2.
3.
4.
5.
Formy i zasady oceniania
wypowiedzi ustne /informacyjne, oceniające, syntetyzujące materiał/
klasowe prace pisemne /kartkówki, sprawdziany bieŜące i powtórzeniowe, testy/
prace pisemne /pisemne prace domowe, wypracowanie, referat historyczny/
praca z mapą i źródłem historycznym
dodatkowe prace /olimpiady, konkursy, uroczystości szkolne o tematyce historycznej/
Ocenie podlegają takŜe róŜne formy aktywności uczniów /praca w grupie, prezentacja projektu, udział
w dyskusji itp./
Pisemne prace klasowe są przeprowadzane z zachowaniem zasad określonych w WSO /Wewnątrzszkolnym
Systemie Oceniania/
Uczeń powinien być oceniany rytmicznie w ciągu całego semestru, przynajmniej w trzech obszarach
aktywności. Oceny powinny odzwierciedlać róŜne formy kontroli.
Minimalna liczba ocen w semestrze zaleŜy od tygodniowego wymiaru godzin, tzn. liczba ocen =tygodniowy
wymiar godzin + 1
Obecność na sprawdzianach jest obowiązkowa. W przypadku nieobecności usprawiedliwionej uczeń
powinien zaliczyć sprawdzian w ciągu 2 tygodni, w terminie ustalonym po konsultacji z nauczycielem.
W przypadku niezaliczenia w wyŜej wymienionym terminie, uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. Jeśli
obecność jest nieusprawiedliwiona, uczeń zalicza sprawdzian na następnej lekcji.
Uczeń ma prawo poprawić ocenę niedostateczną (jednokrotnie) w formie wskazanej przez nauczyciela,
a pozostałe oceny moŜe podwyŜszyć po uprzedniej konsultacji z nauczycielem.
Sprawdziany z mapek, „kartkówki”, nie podlegają moŜliwości poprawiania.
IV.
Sposoby informowania uczniów i rodziców o wymaganiach edukacyjnych,
osiągnięciach i sposobach ich sprawdzania zostały określone w WSO.
KLASA I
I OBOWIĄZUJĄCE TREŚCI KSZTAŁCENIA
1. Przeszłość i jej poznawanie.
2. Najstarsze cywilizacje staroŜytnego Wschodu.
3. StaroŜytna Grecja i jej dorobek cywilizacyjny.
4. StaroŜytny Rzym – dorobek cywilizacyjny i jego trwałość.
5. Kształtowanie się średniowiecznej Europy.
6. Powstanie państwa polskiego.
7. Europa w XI – XII wieku.
8. Europa w XIV – XV wieku.
9. Polska w XIV – XV wieku.
10.Początki nowoŜytnego świata:
• Odkrycia geograficzne i ich skutki,
• Renesans w Europie,
• Reformacja i kontrreformacja w Europie,
• Walka o hegemonię w XVI-wiecznej Europie.
11.Rzeczpospolita w okresie demokracji szlacheckiej:
• Kształtowanie się i funkcjonowanie demokracji szlacheckiej,
• Gospodarka folwarczno-pańszczyźniana,
• Polityka zagraniczna ostatnich Jagiellonów,
• Reformacja i kontrreformacja w Polsce,
• Kultura polskiego renesansu,
• Początki Rzeczpospolitej Obojga Narodów.
12.Rzeczpospolita w XVII wieku:
• Początki oligarchii magnackiej w Polsce,
• Stosunki Polski z Rosją, Szwecją i Turcją,
• Powstanie Chmielnickiego,
• Barok i sarmatyzm w Polsce.
Dla poziomu rozszerzonego prezentowane powyŜej treści zostały poszerzone o następujące
zagadnienia:
1. Trwałe osiągnięcia cywilizacji staroŜytnych i religie staroŜytnego Wschodu.
2. Przemiany ustrojowe w Grecji i Rzymie.
3. Powstanie i rozwój religii monoteistycznych.
4. Znaczenie chrześcijaństwa w cywilizacjach średniowiecznej Europy.
5. Funkcjonowanie i struktura społeczeństw średniowiecznych.
6.Znaczenie chrześcijaństwa dla powstania i rozwoju państwowości i kultury polskiej.
7. Cywilizacyjne przemiany w Europie od odrodzenia do oświecenia.
8. Powstanie nowoŜytnej państwowości.
II
WYMAGANIA EDUKACYJNE
1.
2.
3.
4.
5.
Operowanie czasem i przestrzenią historyczną.
Znajomość faktów, pojęć, postaci oraz poprawne stosowanie terminologii historycznej.
Stosowanie posiadanej wiedzy do opisu wydarzeń historycznych.
Przedstawianie przyczyn i skutków opisywanych zjawisk.
Posługiwanie się mapami historycznymi – odczytywanie danych kartograficznych,
wskazywanie związków między nimi np. związki między gospodarką a połoŜeniem
geograficznym.
6. Dostrzeganie dynamiki przemian w procesie historycznym np. zmiany terytorialne,
ekonomiczne, kulturalne itp.
7. Posługiwanie się róŜnymi źródłami informacji: słowo nauczyciela, podręcznik, słownik,
encyklopedia, teksty źródłowe, literatura popularno-naukowa.
III
POZIOMY I ZAKRESY WYMAGAŃ Z HISTORII:
OCENA DOPUSZCZAJĄCA
(poziom konieczny)
1.
2.
3.
4.
Uczeń pamięta niezbędne fakty i pojęcia
Czyta ze zrozumieniem tekst podręcznika.
Posługuje się mapą przy pomocy nauczyciela.
Porządkuje wydarzenia w czasie, zna waŜne, przełomowe daty, np.:
476, 800, 962, 966, 1000, 1025, 1054, 1075, 1096, 1138, 1226, 1241, 1320, 1370, 1385,
15.VII.1410, 1454-1466, 1492, 1498, 1505, 1515, 1517, 1525, 1569, 1572, 1573, 1575,
1605, 1610, 1648, 1655, 1657, 1660, 1683.
5. Opanował pojęcia historyczne w zakresie koniecznym do dalszego kształcenia, np.:
chronologia, wiek, era, cywilizacja, monarchia despotyczna, mumia, polis, demokracja,
republika, politeizm, monoteizm, niewolnictwo, cesarstwo, chrześcijaństwo staroŜytność,
średniowiecze, feudalizm, monarchia patrymonialna, islam, krucjata, schizma, styl
romański, styl gotycki, stan społeczny, szlachta, demokracja szlachecka, gospodarka
folwarczno-pańszczyźniana, konstytucja nihil novi, dualizm ekonomiczny, renesans,
humanizm, reformacja, kontrreformacja, unia realna, kościół unicki, wolna elekcja, sejm
walny, sejmik, barok.
6. Zna wybitne postacie historyczne: polityków, władców, twórców kultury, np.:
Sokrates, Platon, Arystoteles, Sofokles, Fidiasz, Myron, Aleksander Wielki, Juliusz
Cezar, Chrystus, Karol Wielki, Otton I, Otton III, Mieszko I, Bolesław Chrobry,
Grzegorz VII, Bolesław Śmiały, Bolesław Krzywousty, Władysław Łokietek, Kazimierz
Wielki, Jadwiga, Władysław Jagiełło, Kazimierz Jagiellończyk, Krzysztof Kolumb,
Vasco da Gama, F. Magellan, M. Luter, J. Kalwin, Zygmunt Stary, Zygmunt August,
Bona Sforza, L. Da Vinci, M. Anioł, Dante, Petrarka, j. Kochanowski, M. Rej,
M. Kopernik, A. F. Modrzewski, H. Walezy, S. Batory, Zygmunt III Waza, Władysław
IV, Jan Kazimierz, J. K. Chodkiewicz, S. śółkiewski, B. Chmielnicki, Jan III Sobieski.
7. Mówi i pisze językiem w miarę poprawnym.
8. Formułuje proste wnioski.
9. Mimo luk programowych i niewielkich umiejętności rokuje nadzieję na uzupełnienie
braków w dalszym procesie kształcenia.
OCENA DOSTATECZNA
(poziom konieczny + podstawowy)
1. Uczeń potrafi wyjaśnić podstawowe pojęcia i terminy historyczne, np.: antropomorfizm,
monarchie hellenistyczne, niewolnik, kolonat, prowincja, judaizm, amfiteatr, forum,
termy, lokacja, trójpolówka, wolnizna, burmistrz, wójt, cech, filozofia scholastyczna,
inwestytura, komendacja, trybut, osadnictwo na prawie niemieckim, zasada senioratu,
gród, podgrodzie, seniorat, schemat siedmiu sztuk wyzwolonych, ruch egzekucyjny,
wojsko kwarciane, piechota wybraniecka, artykuły henrykowskie, pacta conventa,
sekularyzacja, dymitriady.
2. Zna podstawowe daty z okresu przewidzianego programem
(ok. 50%), np.:
490 p.n.e., 338 p.n.e., 395, 622, 843, 972, 1018, 1076, 1295, 1308, 1331, 1343, 1364,
1411, 1494, 1526, 1533, 1555, 1556, 1564, 1570, 1575, 1587, 1596, 1545-63, 1620,
1621, 1654, 1667, 1668, 1686, 1674, 1699.
3. Zna postaci z okresu przewidzianego programem, np.:
Solon, Klejstenes, Militiades, Leonidas, Perykles, Dobrawa, Mieszko II, Bolesław
Śmiały, Przemysł II, Thietmar, Władysław Wygnaniec, Wacław II, Ludwik
Andegaweński, Konrad Mazowiecki, Henryk Brodaty, Henryk PoboŜny, Jan Hus, Jan
Olbracht, Aleksander Jagiellończyk, Iwan IV Groźny, Karol V, ElŜbieta I Tudor, Henryk
VIII, Henryk Nawarski.
4. Umiejscawia wydarzenia w czasie.
5. Potrafi posługiwać się mapą.
6. Interpretuje proste źródła historyczne.
7. Poprawnie analizuje zjawiska historyczne.
8. Rozumie istotne związki przyczynowo-skutkowe, np.: przyczyny kryzysu w Kościele,
przyczyny konfliktów polsko-krzyŜackich itp.
9. Wykorzystuje podstawowe elementy myślenia historycznego: selekcja, synchronizacja,
hierarchizacja.
10.Formułuje proste oceny i wnioski, np.: znaczenie chrztu Polski, znaczenie zjazdu
gnieźnieńskiego, ocena panowania Kazimierza Wielkiego itp.
OCENA DOBRA
(poziom konieczny + podstawowy + rozszerzający)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Uczeń samodzielnie stosuje poznane treści.
Samodzielnie rozwiązuje typowe problemy historyczne.
Potrafi sprawnie posługiwać się mapą.
Poprawnie interpretuje źródła historyczne.
Rozumie związki przyczynowo-skutkowe, np.:
przyczyny i skutki upadku republiki rzymskiej,
przyczyny i skutki upadku cesarstwa rzymskiego,
przyczyny prześladowania chrześcijan w Rzymie,
geneza państwa polskiego,
przyczyny i skutki rozbicia dzielnicowego,
przejawy i skutki rywalizacji papiestwa z cesarstwem,
wyjaśnia uwarunkowania polityki zagranicznej pierwszych Piastów,
wykazuje następstwa rozbicia dzielnicowego Polski dla gospodarki kraju,
przyczyny i skutki wojen religijnych w Europie,
wyjaśnia genezę demokracji szlacheckiej,
wyjaśnia genezę unii lubelskiej,
przyczyny kryzysu polskiego parlamentaryzmu itp.
Formułuje samodzielne oceny wydarzeń, postaci, procesów historycznych, np.:
ocenia rolę Kościoła w budowaniu średniowiecznej Europy,
ocenia rolę dziejową Karola Wielkiego i Ottona III,
ocenia znaczenie chrztu Polski,
ocenia znaczenie koronacji królewskich w średniowieczu,
ocenia panowanie Władysława Jagiełły i Kazimierza Jagiellończyka itp.,
ocenia znaczenie unii lubelskiej,
ocenia politykę zagraniczną ostatnich Jagiellonów.
Dostrzega związki między historią Polski a historią powszechną, np.:
stosunki pierwszych Piastów z cesarstwem,
Polska wobec rywalizacji papiestwa z cesarstwem,
stosunki polsko-krzyŜackie,
unie polsko-litewskie,
polityka dynastyczna Jagiellonów,
wpływy włoskie w kulturze polskiego renesansu,
powiązania gospodarcze Polski z Zachodem,
porównuje reformację w Polsce i w Europie.
Poprawnie, lecz nie zawsze precyzyjnie posługuje się terminologią historyczną.
Wymagania rozszerzające stanowią pogłębienie i poszerzenie wymagań podstawowych.
OCENA BARDZO DOBRA
(poziom konieczny + podstawowy + rozszerzający + dopełniający)
1. Uczeń bardzo sprawnie posługuje się terminologią i wiedzą historyczną.
2. Samodzielnie dokonuje analizy i syntezy na podstawie róŜnych źródeł informacji.
3. Uczeń samodzielnie rozwiązuje zadania programowe, uzupełnia wiedzę i potrafi
zastosować ją w nowych sytuacjach.
4. Swobodnie posługuje się mapą historyczną.
5. Umiejętnie dokonuje klasyfikacji i interpretacji źródeł historycznych.
6. Trafnie porównuje i ocenia fakty, zjawiska, postaci, np.:
porównuje ustrój polityczny i gospodarkę greckich polis i państw staroŜytnego
Wschodu,
porównuje demokrację ateńską i republikę rzymską,
ocenia dorobek dziejowy cywilizacji staroŜytnych,
ocenia rolę cywilizacji kościelnej w państwie pierwszych Piastów,
ocenia politykę zagraniczną pierwszych Piastów,
ocenia wkład dynastii piastowskiej w tworzenie państwa polskiego,
porównuje panowanie trzech Bolesławów: Chrobrego, Śmiałego i Krzywoustego,
ocenia politykę dynastyczną Jagiellonów,
ocenia rolę szlachty i magnaterii w Rzeczypospolitej XVI i XVII wieku,
dokonuje bilansu panowania Wazów w Polsce itp.
7. Aktywnie uczestniczy w róŜnych formach pracy na lekcji.
OCENA CELUJĄCA
(poziom konieczny + podstawowy + rozszerzający + dopełniający + wykraczający)
1.
2.
3.
4.
5.
Wiedza i umiejętności ucznia wykraczają poza obowiązujący program nauczania.
Uczeń potrafi łączyć wiadomości z róŜnych dziedzin.
Potrafi wykorzystać myślenie przyczynowo-skutkowe.
Samodzielnie rozwiązuje problemy.
Stosuje opanowaną wiedzę w sposób zintegrowany (korelacja historii z innymi
przedmiotami).
6. Potrafi uzasadnić swoje stanowisko.
7. Ocenia i wartościuje procesy, wydarzenia i zjawiska.
KLASA II
I. OBOWIĄZUJĄCE TREŚCI KSZTAŁCENIA
1.
2.
3.
4.
5.
Kultura europejskiego oświecenia.
Rewolucja przemysłowa w Anglii.
Powstanie Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej.
Absolutyzm i rewolucja burŜuazyjna we Francji.
Rzeczpospolita w XVIII wieku:
Polska w czasach saskich,
próby reform w Rzeczypospolitej,
rozbiory Polski,
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
powstanie kościuszkowskie,
oświecenie w Polsce.
Okres napoleoński:
hegemonia Francji w Europie,
sprawa polska w dobie napoleońskiej.
Ziemie polskie pod zaborami 1815 – 48:
cele Kongresu Wiedeńskiego i jego najwaŜniejsze postanowienia,
decyzje Kongresu wiedeńskiego w sprawie Polski,
Królestwo Polskie w latach 1815 – 1830,
Powstanie Listopadowe – przyczyny, przebieg, skutki,
Wielka Emigracja – główne obozy polityczne,
przemiany społeczno – gospodarcze na ziemiach polskich w I połowie XIX
wieku,
działalność spiskowa na ziemiach polskich.
Powstanie Styczniowe:
Królestwo Polskie w przededniu powstania,
przebieg powstania i jego skutki.
PrzeobraŜenia w Europie i na świecie w II poł. XIX wieku i na początku XX
wieku:
Francja w latach 1848 – 70,
zjednoczenie Niemiec,
upadek II Cesarstwa – Komuna Paryska,
wojna secesyjna w USA,
przeobraŜenia gospodarcze – kapitalizm monopolistyczny,
narodziny i rozwój ruchu robotniczego,
ekspansja kolonialna mocarstw,
rozwój nauki i techniki.
Ziemie polskie w II połowie XIX wieku i na początku XX wieku:
sytuacja gospodarcza i społeczna na ziemiach polskich,
sytuacja Polaków w trzech zaborach,
postawa społeczeństwa polskiego wobec zaborców.
Powstanie nowoczesnych ruchów politycznych:
ruch robotniczy,
ruch narodowy,
ruch ludowy.
Rewolucja 1905 – 1907.
I wojna światowa.
Przemiany ustrojowe w Europie po I wojnie światowej:
powstanie państwa radzieckiego,
faszyzm we Włoszech.
Sprawa polska w I wojnie światowej. Odbudowa państwa polskiego:
orientacje polityczne i formacje zbrojne w latach 1914 – 1918,
początki II Rzeczypospolitej,
walka o granice II RP. Wojna z Rosją Radziecką,
ukształtowanie się demokracji parlamentarnej w Polsce,
trudności i osiągnięcia odbudowy gospodarczej i integracji państwa,
przewrót majowy 1926 r.
16. Świat w latach trzydziestych:
wielki kryzys ekonomiczny 1929 – 33,
powstanie III Rzeszy,
ZSRR w dwudziestoleciu międzywojennym,
stosunki międzynarodowe przed wybuchem II wojny światowej.
17. Polska po przewrocie majowym:
rządy sanacji do 1935 r.,
Polska po śmierci Józefa Piłsudskiego,
osiągnięcia gospodarcze i kulturalne II RP,
polityka zagraniczna II RP w latach 30-tych.
Dla poziomu rozszerzonego prezentowane powyŜsze treści zostały poszerzone
o następujące zagadnienia:
1. Mapa polityczna XIX wiecznej Europy i świata.
2. Przemiany świadomości Europejczyków.
3. Procesy demokratyzacyjne i parlamentaryzm w XIX wieku.
4. Społeczeństwo polskie bez własnego państwa.
II. Wymagania edukacyjne:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Operowanie czasem i przestrzenią historyczną.
Znajomość faktów, pojęć, postaci oraz poprawne stosowanie terminologii
historycznej.
Sprawne posługiwanie się róŜnymi środkami historycznymi: mapami,
podręcznikiem, słownikami, encyklopedią.
Dostrzeganie dynamiki przemian w procesie historycznym, np.: zmiany
terytorialne, ideologiczne, kulturowe, społeczne, polityczne.
Przedstawianie przyczyn i skutków wydarzeń – wyjaśnianie przebiegu procesu
historycznego.
Dokonywanie krytycznej analizy zjawisk historycznych i róŜnych źródeł
informacji.
Interpretowanie przekazów źródłowych.
Przedstawianie i ocena wybranych problemów historycznych.
III. POZIOMY I ZAKRESY WYMAGAŃ:
OCENA DOPUSZCZAJĄCA
(poziom konieczny)
1. Uczeń opanował wiedzę merytoryczną w zakresie koniecznym do dalszego
kształcenia.
2. Czyta ze zrozumieniem tekst podręcznika.
3. Posługuje się mapą przy pomocy nauczyciela.
4. Porządkuje wydarzenia w czasie, zna waŜne przełomowe daty, np.:
1701, 1717, 1732, 1764, 1772, 1773, 1788-92, 1791, 1794, 1795, 1797, 1804,
1807, 1809, 1812, 1815, 29.XI.1830, 1831, 1846, 1861-1865, 1863, 1864, 1871,
1882, 1905-1907, 1914, 11.XI.1918, 17.III.1921, 1924, 1925, 12,V.1926, 19291933, 1935, 1939.
5. Opanował pojęcia historyczne w zakresie koniecznym, np.:
sarmatyzm, liberum veto, rokosz, konfederacja, konstytucja, oświecenie,
magnateria, rewolucja, republika, monarchia konstytucyjna, trójpodział władzy,
Rzeczpospolita Obojga, Narodów, Święte Przymierze, uwłaszczenie, Wielka
Emigracja, biali i czerwoni, Międzynarodówka, II Rzesza Niemiecka, Komuna
Paryska,
ekspansja
kolonialna,
czarny
czwartek,
Trójprzymierze,
Trójporozumienie, bitwa warszawska, konstytucja marcowa, przewrót majowy,
sanacja, hitleryzm, faszyzm.
6. Zna wybitne postacie historyczne – polityków, władców, dowódców, twórców
kultury, filozofów, np.:
Monteskiusz, August II, August III, St. A. Poniatowski, T. Kościuszko,
J. A. Dąbrowski, J. Wybicki, Napoleon Bonaparte, I. Krasicki, P. Wysoki,
J. Lelewel, A. Lincoln, O. von Bismarck, J. Piłsudski, r. Dmowski, W. Grabski,
J. Stalin, B. Mussolini, A. Hitler, I. Mościki, E. Rydz-Śmigły.
7. Mówi i pisze językiem w miarę poprawnym.
8. Potrafi pobieŜnie omawiać zjawiska historyczne.
9. Rozumie proste zaleŜności między wydarzeniami.
10.Przedstawia proste, odtwórcze wnioski.
11.Mimo luk programowych i niewielkich umiejętności, rokuje nadzieję na
uzupełnienie braków w dalszym procesie kształcenia.
OCENA DOSTATECZNA
(poziom konieczny + podstawowy)
1.
2.
3.
4.
Uczeń poprawnie umiejscawia wydarzenia w czasie.
Samodzielnie posługuje się mapą.
Interpretuje proste źródła historyczne.
Poprawnie analizuje zjawiska historyczne, np.: potrafi omówić przebieg wojny,
powstania, ogólnie scharakteryzować epokę historyczną, kierunek w kulturze,
panowanie władcy.
5. Rozumie istotne związki przyczynowo – skutkowe, np.: przyczyny rozbiorów
Polski, przyczyny i skutki powstań narodowych, skutki procesów wynaradawiania,
przyczyny i skutki I wojny światowej.
6. Uczeń potrafi wyjaśnić podstawowe pojęcia historyczne, np.:
Racjonalizm, empiryzm, merkantylizm, jezuici, jakobini, równowaga europejska,
przewrót przymierzy, absolutyzm oświecony, prawa kardynalne, sejm
konwokacyjny, sejm konfederacyjny, ksenofobia, Familia, oligarchia magnacka,
dyrektoriat, konsulat, cesarstwo, kodeks cywilny, Kuźnia Kołłątajowska, opozycja
legalna, emisariusz, praca organiczna, germanizacja, autonomia, odwilŜ
posewastopolska, demokraci, republikanie, kapitalizm monopolistyczny, rasizm,
rugi pruskie, stańczycy, kocioł bałkański, wojna pozycyjna, I Kompania Kadrowa,
Rada Komisarzy Ludowych, system wersalski, Centrolew, BBWR, proces brzeski,
nowela sierpniowa, polityka równowagi, COP, nowy ład.
7. Zna podstawowe daty i postaci z zakresu przewidzianego programem, np.:
1768, 1765, 1776, 1787, 1789, 1817, 1825, 1828, 1832, 1861, 1870-71, 1885,
1886, 1892, 1893, 1897, 1907, 1913, 5.XI.1916, VII.1917, 6.IV.1917, 3.III.1918,
22.XI.1918, II.1919, 15-25.VIII.1920, 17.III.1921, 20.III.1921, XII.1922,
1.IV.1924, 1925, 1928, 1933, 1935, 1936, 2.X.1938, IV.1939, 23.VIII.1939.
Kartezjusz, I. Newton, J. Cock, Wolter, J. J. Rousseau, J. Waszyngton,
M. Robespierre, St. Konarski, St. Leszczyński, ks. J. Poniatowski, Ludwik XVI,
Piotr I, Fryderyk II, Katarzyna II, Rejtan, K. Pułaski, ST. Małachowski, I. Potocki,
K. Branicki, Sz. Potocki, S. Rzewuski, W. Bogusławski, J. U. Niemcewicz,
W. i B. Niemojowscy, W. Łukasiński, I. Prądzyński, A. J. Czartoryski,
T. Krępowiecki, A. Wielkopolski, H. von Moltke, J. Davis, U. Grant,
W. Drzymała,
A.
Gołuchowski, B.
Limanowski, J.
Marchlewski,
ST. Wojciechowski, W. Witos, R. Luksemburg, A. Kiereński, F. DzierŜyński,
T. W. Wilson, I. Padarewski, L. śeligowski, J. Haller, H. Himmler, H. Goering,
W. Mołotow.
8. Pisze prace o charakterze odtwórczym.
OCENA DOBRA
(poziom konieczny + podstawowy + rozszerzający)
1.
2.
3.
Uczeń samodzielnie stosuje poznane treści.
Potrafi sprawnie posługiwać się mapą.
Samodzielnie rozwiązuje typowe problemy historyczne i posługuje się poprawną
terminologią.
4. Poprawnie interpretuje źródła historyczne.
5. Formułuje samodzielne oceny wydarzeń postaci, procesów historycznych, np.:
ocenia znaczenie Sejmu Wielkiego i Konstytucji 3-go Maja
ocenia znaczenie Legionów Dąbrowskiego
ocenia panowanie Sasów w Polsce
ocenia polskie powstania narodowe
ocenia wpływ sprawy chłopskiej na przebieg powstań narodowych
ocenia połoŜenie Polaków w trzech zaborach
ocenia rolę J. Piłsudskiego w odzyskaniu niepodległości przez Polskę
ocenia osiągnięcia i poraŜki II RP.
6. Dostrzega związki między historią Polski a historią powszechną i dokonuje
porównań, np.:
dostrzega specyfikę ustroju Rzeczypospolitej na tle innych państw europejskich
w I połowie XVIII wieku
dostrzega wpływ sytuacji międzynarodowej na przyczyny wybuchu powstań
narodowych
dostrzega okoliczności sprzyjające odzyskaniu przez Polskę niepodległości
odnajduje cechy charakterystyczne państw totalitarnych i porównuje je z systemem
rządów autorytarnych w Polsce,
dostrzega wpływ zagroŜeń wypływających z agresywnej polityki zagranicznej
w okresie międzywojennym na politykę II RP.
7. Łączy dzieje regionu z historią Polski.
8. Jest aktywny na lekcjach.
9. Potrafi napisać pracę z prostymi wnioskami i samodzielnie skonstruowanymi
ocenami.
OCENA BARDZO DOBRA
(poziom konieczny + podstawowy + rozszerzający + dopełniający)
1.
2.
Uczeń bardzo sprawnie posługuje się terminologią i wiedzą historyczną.
Sprawnie, samodzielnie dokonuje analizy i syntezy na podstawie róŜnorodnych
źródeł historycznych.
3. Umiejętnie dokonuje klasyfikacji i interpretacji źródeł historycznych.
4. Swobodnie posługuje się mapą.
5. Trafnie porównuje, ocenia i zestawia procesy, fakty, zjawiska i postaci historyczne.
Dostrzega związki między historią powszechną a historią Polski, np.:
powstania narodowe – opóźnianie czy przyspieszanie na drodze do niepodległości,
ruchy liberalne, wolnościowe i zjednoczeniowe i ich wpływ na walki
narodowowyzwoleńcze Polaków,
wskazuje zagroŜenia dla narodu polskiego wynikające z polityki zaborców wobec
Polaków,
ocenia wkład wybitnych postaci, polskich formacji wojskowych oraz splotu
wydarzeń międzynarodowych na odzyskanie przez Polskę niepodległości,
porównuje dwie antagonistyczne postaci R. Dmowskiego i J. Piłsudskiego,
dostrzega i interpretuje zagroŜenia wynikające ze sprzeczności systemu
wersalskiego,
wskazuje cechy systemów totalitarnych: faszystowskiego, komunistycznego
i rasistowskiego,
ocenia polską politykę zagraniczną w okresie międzywojennym,
dokonuje bilansu osiągnięć i niepowodzeń II RP.
6. Indywidualnie poszerza wiedzę historyczną.
7. Aktywnie uczestniczy w róŜnych formach pracy na lekcjach.
OCENA CELUJĄCA
(poziom konieczny + podstawowy + rozszerzający + dopełniający + wykraczający)
1. Wiedza i umiejętności zdecydowanie wykraczają poza obowiązujący program
nauczania.
2. Potrafi łączyć wiedzę z róŜnych dziedzin.
3. Swobodnie stosuje myślenie przyczynowo – skutkowe.
4. Potrafi uzasadnić swoje stanowisko w rozwiązywaniu problemów.
5. Uwzględnia wiele sfer procesu historycznego w aspekcie politycznym,
kulturalnym, społecznym.
6. Potrafi pisać oryginalne prace, z własnymi wnioskami i ocenami.
KLASA III
II.
Obowiązujące treści nauczania:
1.
II wojna światowa:
wojna w europie w 1940 roku,
wojna niemiecko – radziecka,
wojna w Afryce i we Włoszech,
wojna na Dalekim Wschodzie,
wojna w Europie Zachodniej 1944-45,
działania Wielkiej Koalicji.
2. Polska pod okupacją:
podział ziem II Rzeczypospolitej,
rząd polski na emigracji,
Polskie Państwo Podziemne,
polski ruch oporu,
kształtowanie się obozu polskiej lewicy,
walka o kształt wyzwolonej Polski, Powstanie Warszawskie,
PKWN i Manifest Lipcowy,
początki władzy ludowej,
układ sił politycznych w Polsce w 1945 roku,
Polska w nowych granicach.
3. Świat po wojnie:
skutki II wojny światowej,
rola polityczna i militarna Stanów Zjednoczonych,
rola polityczna i militarna ZSRR,
kraje demokracji ludowej w Europie,
powstanie dwóch państw niemieckich,
sytuacja na Dalekim Wschodzie.
4. Polska w latach 1945-89:
sytuacja polityczna w Polsce w latach 1945-47,
okres stalinowski w Polsce,
przeobraŜenia gospodarcze w Polsce (1947-55),
Polski Październik 1956 r.,
kryzys lat 1968-70,
Polska w latach siedemdziesiątych,
wydarzenia lat 1980-81. Stan wojenny,
Polska w latach osiemdziesiątych i na początku dziewięćdziesiątych.
Dla poziomu rozszerzonego prezentowane powyŜej treści zostały poszerzone o następujące
zagadnienia:
Funkcjonowanie demokracji w XX wieku.
Ewolucja stosunków międzynarodowych i ich charakter oraz struktury ponadnarodowe
w polityce i gospodarce.
Rewolucja techniczna XX wieku.
Przemiany w sferze kultury; Sobór Watykański II, encykliki papieskie.
II. Wymagania edukacyjne:
1. Znajomość pojęć, faktów, postaci, oraz poprawne stosowanie słownictwa
historycznego.
2. Operowanie czasem i przestrzenią historyczną.
3. Przedstawianie przyczyn i skutków opisywanych wydarzeń historycznych.
4. Dokonywanie krytycznej analizy zjawisk historycznych.
5. Sprawne posługiwanie się róŜnymi środkami dydaktycznymi.
6. Dostrzeganie znaczenia wybitnych jednostek w tworzeniu historii.
7. Przedstawianie i ocena wybranych problemów historycznych.
III.
POZIOMY I ZAKRESY WYMAGAŃ:
OCENA DOPUSZCZAJĄCA
(poziom konieczny)
1. Uczeń opanował wiedzę merytoryczną w zakresie koniecznym do dalszego kształcenia.
2. Przy pomocy nauczyciela formułuje proste wnioski, posługuje się mapą oraz
podstawowymi pojęciami.
3. Zna powaŜne, przełomowe daty, np.:
1.IX.1939, 17.IX.1939, V.1940, 22.VI.1941, 14.II.1942, 1943, 1.VIII.1944 –
2.X.1944, 18.V.1944, 22.VII.1944, 17.I.1945, 2–11.II.1945, 8.V.1945, 17.VII2.VIII.1945, 30.VI.1946, 1947-49, 22.VII.1952, X.1956, III.1968, XII.1970,
VI.1976, VIII.1980, 13.XII.1981, 4.IV.1989, VIII.1989.
4. W zakresie koniecznym opanował pojęcia, np.:
Fall weiss, ZWZ, AK, „dziwna wojna”, państwo Vichy, kolaborant, bitwa
o Atlantyk, plan Barbarossa, Karta Atlantycka, GG, eksterminacja, akcja A-B,
obozy koncentracyjne, getto, Wielka Trójka, Plan Burza, KRN, PKWN, ONZ,
plan Marshalla, doktryna Trumana, zimna wojna, RWPG, NATO, UW, proces
szesnastu, bitwa o handel, nacjonalizacja, akcja Wisła, stalinizacja, stan
wojenny, okrągły stół.
5. Zna wybitne postaci historyczne, np.:
J. Ribbentrop, W. Mołotow, S. Starzyński, H. Sucharski, F. Kleeberg,
W. Sikorski, Sikorki. Maczek, S. Rowecki Grot, Ch. De Gaulle, F. D.
Roosevelt, E. Rommel, D. Eisenhover, G. śukow, F. von Paulus, W. Churchill,
H. Frank, W. Anders, Z. Berling, S. Mikołajczyk, M. Anielewicz, B. Bierut, E.
Osóbka-Morawski, T. Bór-Komorowski, G. Marshall, J. G. Jankowski, H.
Truman, N. Chruszczow, L. Okulicki, K. Świerczewski, K. Adenauer, S.
Wyszyński, J. Kuroń, K. Modzelewski, L. Wałęsa, E. Gierek, W. Jaruzelski, T.
Mazowiecki.
6. Mówi i pisze językiem w miarę poprawnym.
7. Rozumie proste zaleŜności między wydarzeniami.
8. Przedstawia proste odtwórcze wnioski.
OCENA DOSTATECZNA
(poziom konieczny + podstawowy)
1.
2.
3.
4.
Potrafi samodzielnie posługiwać się mapą.
Posługuje się poprawnie czasem historycznym.
Interpretuje proste źródła historyczne.
Rozumie proste związki przyczynowo-skutkowe, np.:
przyczyny wybuchu Powstania Warszawskiego,
przyczyny niepowodzeń Niemców w walce z Anglią, czy Japończyków na
Dalekim Wschodzie,
rozumie skutki stalinizacji, czy przemian po X.1956 r.,
5.
6.
7.
8.
rozumie skutki obrad okrągłego stołu.
Zna podstawowe daty, fakty historyczne z zakresu przewidzianego programem, np.:
28.IX.1939, 9.IV.1940, 10.V.1940, 8.VIII.1940, 17.IV.1941, V.1941, VI.1942,
V.1943, 6.IX.1944, 3.I.1945, VI-IX.1944, 14.VIII.1942, 2.IX.1945,
6 i 9.VIII.1945, 5.III.1946, IX.1947, 3.I.1946, 1949,1951, 2.II.1952, 5.III.1953,
1950-53, IX.1953, 28-29.VI.1956, 14.V.1955, 19.X.1956, I.1957, 1968,
X.1962, 1966, 21.VIII.1968, 17.XII.1970, VI.1976, 1978, 1979, 1979-89,
31.VIII.1980, II-IV.1989.
Zna podstawowe dla procesu historycznego postaci, np.:
E. Fieldorf-Nil, P. Finder, W. Gomułka, gen. Tatar, K. Rokoszowski, E. Ochab,
A. Michnik, Ł. Beria, A. Pajdak, J. Broz Tito, F. Castro, M. Rola-śymierski,
J. Rzepecki, S. Sosabowski, M. Spychalski, M. Karaszewicz-Tokarzewski,
W. Raczkiewicz, W. Brandt, Brandy. BreŜniew, M. Gorbaczow, Mao Tse Tung,
Ch. De Gaulle, J. Cyrankiewicz, Cz. Kiszczak.
Potrafi wyjaśnić podstawowe pojęcia i terminy historyczne, np.: demilitaryzacja,
demokratyzacja, demonopolizacja, denazyfikacja, GUŁAG, holokaust, internowanie,
izolacjonizm, jesień narodów, KBWE, kryzys berliński, kryzys karaibski, praska
wiosna, doktryna BreŜniewa, syjonizm, Lend Lease Act, Pakt Trzech, zimna wojna,
polska droga do socjalizmu, Bizonia, Trizonia, polski cud gospodarczy na kredyt,
okrągły stół, wybory czerwcowe.
Potrafi pisać prace na określony temat o charakterze odtwórczym.
OCENA DOBRA
(poziom konieczny + podstawowy+ rozszerzający)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Uczeń poprawnie stosuje i swobodnie operuje terminologią historyczną.
Samodzielnie stosuje poznane treści.
Potrafi umiejętnie wykorzystać zdobytą wiedzę do uzasadnienia swojego stanowiska
i argumentowania prezentowanych ocen przeszłości.
Dobrze posługuje się mapą.
Potrafi pod kierunkiem nauczyciela analizować teksty źródłowe i porównywać
dostrzeŜone w nich zjawiska.
Samodzielnie dokonuje oceny wydarzeń, postaci, procesów historycznych, np.:
ocenia wojnę obronną w Polsce w 1939 r. w jej aspekcie militarnym
i politycznym,
wyjaśnia w czym polegał fenomen polskiego państwa podziemnego,
potrafi wyjaśnić zbrodniczy charakter systemu komunistycznego,
rozumie na czym polegał konflikt w tzw. Zimnej wojnie,
ocenia dekadę gierkowską,
ocenia decyzję wprowadzenia stanu wojennego w Polsce.
Dostrzega związki między historią powszechna a historią Polski i potrafi dokonać
porównań, np.:
stosunek aliantów do sprawy polskiej: zdrada, czy realizm polityczny?,
porównanie Polskiego Państwa Podziemnego z innymi ruchami oporu
w okupowanych państwach,
stalinizm w ZSRR a procesy stalinizacyjne w innych krajach, w tym
w Polsce,
8.
9.
międzynarodowe odpręŜenie lat siedemdziesiątych a styl rządzenia Gierka,
jesień narodów w jej międzynarodowym aspekcie.
Jest aktywny na lekcjach.
Potrafi napisać pracę z prostymi wnioskami i samodzielnie skonstruowanymi
ocenami.
OCENA BARDZO DOBRA
(poziom konieczny + podstawowy + rozszerzający + dopełniający)
1.
Uczeń bardzo swobodnie posługuje się terminologią i wiedzą historyczną w zakresie
programowym.
2. Dysponuje wiedzą wykraczającą poza materiał podręcznikowy, w tym równieŜ wiedza
z dziejów własnego regionu.
3. Sprawnie korzysta z wszystkich dostępnych i wskazanych przez nauczyciela źródeł,
jak równieŜ sam potrafi dokonać klasyfikacji i interpretacji zdobytych nowych źródeł.
4. Integruje wiedzę uzyskaną ze źródeł róŜnego typu.
5. Swobodnie posługuje się mapą, atlasem, słownikiem itp.
6. Potrafi udowodnić swoje zdanie, uŜywając odpowiedniej argumentacji, uzasadnić
trafnie swoje oceny, np.:
ocenia sens decyzji wybuchu Powstania Warszawskiego,
ocenia polską drogę do socjalizmu,
dekada Gierka – przyspieszenie, czy opóźnienie w rozwoju Polski?,
potrafi krytycznie ocenić postaci, np.: W. Gomułki, W. Jaruzelskiego,
L. Wałęsy.
7. Potrafi dostrzec związki przyczynowo – skutkowe w historii powszechnej, połączyć je
z historią Polski i historią regionalną, np.:
decyzje mocarstw w sprawie Polski a stosunek ZSRR do polskiego Państwa
Podziemnego i utworzenie obozu dla Ŝołnierzy AK w Skrobowie
k/Lubartowa,
przebieg jesieni narodów w Europie Środkowej a obrady okrągłego stołu
i wyniki wyborów czerwcowych w lubelskim okręgu wyborczym.
8. Jest szczerze zainteresowany tym, co dzieje się w toku zajęć lekcyjnych i w pracy
pozalekcyjnej (praca w kole historyków).
9. Bierze udział w konkursach historycznych.
10. Pisze oryginalne prace historyczne z własnymi przemyśleniami i ocenami.
OCENA CELUJACA
(poziom konieczny + podstawowy + rozszerzający + dopełniający + wykraczający)
1.
2.
3.
4.
5.
Posiada wiedzę i umiejętności zdecydowanie wykraczające poza program.
Rozwija i dokumentuje własne zadania historyczne.
Interesuje się nowymi osiągnięciami nauki historycznej i prezentuje je w toku zajęć
lekcyjnych.
Posługuje się bardzo bogatym słownictwem i pełnym zasobem pojęć i terminów
historycznych.
Potrafi powiązać problematykę historyczną z zagadnieniami poznanymi na innych
lekcjach.
6.
7.
Umie powiązać dzieje własnego regionu z dziejami Polski lub powszechnymi.
Potrafi udowodnić swoje zdanie, uŜywając odpowiedniej argumentacji, wyjaśnić
przyczyny zjawisk historycznych, interpretować i syntetyzować szczegółowe
informacje.
8. Współpracuje z nauczycielem w przygotowywaniu zajęć opartych na twórczym
rozwiązywaniu problemów (lekcje powtórzeniowe, zajęcia fakultatywne).
9. Osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych i olimpiadach historycznych.
10. Potrafi pisać prace historyczne z własnymi oryginalnymi przemyśleniami i ocenami.