URODLIN TRÓJŁATKOWY (Asimina triloba L.)

TULIPAN (Tulipa sp. L.)
Rodzina: Liliowate (Liliaceae)
Ojczyzną tulipanów jest Azja, kilka gatunków rośnie
w Europie Pd. i w Afryce Pn.
OWALNE
KIELICHOWE CZARKOWE
LILIOKSZTAŁTNE
Perska nazwa tulipant znaczy turban.
Poznano przeszło 100 gatunków tulipanów dziko
rosnących, z których większość występuje w okolicach pustynnych. Podczas długiego lata część nadPEŁNE
PAPUZIE
GWIAŹDZISTE
ziemna zasycha, a roślina może przetrwać dzięki
zmagazynowanym w cebuli substancjom pokarmoFORMY KWIATÓW
wym. Jesienią przy dużej ilości opadów, cebula
ukorzenia się i zawiązuje się nowy pęd kwiatowy.
zrobił szwajcarski botanik Konrad Gesner w 1591 r.
Na Bliskim Wschodzie uprawiano tulipany od kilku- Jego nazwiska użył Linneusz, 200 lat później,
set lat, zwłaszcza na dworach sułtańskich; w Persji tworząc nazwę systematyczną Tulipa gesneriana.
były nawet symbolem miłości.
W Holandii tulipany upowszechnił Karol Clusius,
W 1554 r. August Ghislain de Busbecq, poseł cesar- prof. botaniki na uniwersytecie w Lejdzie w latach
ski w Konstantynopolu, przysłał do Wiednia nasiona 1593-1609. Zyskały wielką popularność w całej
i cebulki. Po 5 latach tulipany kwitną w ogrodach Zach. Europie. W poł. XVII w. uprawiano 500 odmian,
Fuggerów w Augsburgu. Pierwszy rysunek i opis obecnie ich liczba wynosi prawie 10 000.
JK
URODLIN TRÓJŁATKOWY (Asimina triloba L.)
Rodzina: Flaszowcowate (Annonaceae)
Występuje w płd.-wsch. części Ameryki Płn., często
wzdłuż rzek okresowo wylewających. Wytrzymuje
mrozy do -25°C.
Małe drzewo do 10 m wys. lub duży krzew. Korona
gęsta. Kora ciemnobrązowa do szarej, cienka,
gładka z wiekiem punktowo spękana. Młode pędy
brązowo owłosione, zgniecione – nieprzyjemnie
pachną. Pąki liściowe – wydłużone, kwiatowe –
guzikowate, jedwabiście owłosione. Liście skrętoległe, do 30 cm dł., odwrotniejajowato wydłużone,
całobrzegie. Po roztarciu pachną jak zielone kielichy
pieprzu.
Kwiaty zapylane są przez nocne owady (IV-V). Zwisają pojedynczo na grubych szypułkach z kątów liści.
Kielich 3-działkowy, owłosiony; korona złożona z 6-ciu
purpurowobrązowych płatków: 3 wewn. są wyprostowane, zaostrzone, a 3 zewn. – większe, po-
marszczone, zaokrąglone, mięsiste, o odwiniętych
brzegami. Średnica do 5 cm. Pręciki liczne. Owoce
mają do 15 cm dł. i ważą ok. 30 dkg., pokryte są
grubą skórą i wypełnione białym lub żółtym miąższem o konsystencji budyniu.
Uprawiany jest w kilkudziesięciu odmianach dla jadalnych, aromatycznych, słodkich owoców i dla celów leczniczych. Indianie nazywają go pawpaw.
JK
– 102 –