podstawa programowa przedmiotu historia klasa ii

PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU HISTORIA
II ETAP EDUKACYJNY: KLASY IV – VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ
III ETAP EDUKACYJNY: GIMNAZJUM
KLASA II
I. WIELKIE ODKRYCIA GEOGRAFICZNE
1. Usytuuj w czasie i przestrzeni wyprawy Krzysztofa Kolumba, Vasco da Gamy, Ferdynanda
Magellana oraz posiadłości kolonialne Portugalii i Hiszpanii.
2. Opisz odkrycie Krzysztofa Kolumba używając pojęć: karawela, Nowy Świat, Indianie, broń palna.
3. Oceń wpływ odkryć geograficznych na życie społeczno-gospodarcze i kulturowe Europy oraz dla
Nowego Świata.
II. HUMANIZM I RENESANS
4. Wyjaśnij źródła rozwoju kultury renesansu oraz opisz jej charakterystyczne cechy.
5. Scharakteryzuj największe osiągnięcia: Leonarda da Vinci, Michała Anioła, Rafaela Santi,
Erazma z Rotterdamu, Mikołaja Kopernika i Galileusza
a. opowiedz o życiu Mikołaja Kopernika, używając pojęć: uczony, astronom, odkrycie naukowe
oraz opisz i umieść w czasie jego odkrycie, wyjaśniając, co znaczy powiedzenie: "Wstrzymał
Słońce, ruszył Ziemię".
6. Oceń rolę druku dla upowszechniania idei renesansu oraz rozwoju cywilizacji europejskiej.
III. ROZŁAM W KOŚCIELE ZACHODNIM
7. Wymień czynniki, które doprowadziły do rozłamu w Kościele zachodnim.
8. Opisz cele i scharakteryzuj działania Marcina Lutra i Jana Kalwina oraz przedstaw okoliczności
powstania Kościoła anglikańskiego.
9. Wyjaśnij cele zwołania soboru trydenckiego i wskaż postanowienia służące wzmocnieniu
katolicyzmu.
IV. POLSKA I LITWA W CZASACH OSTATNICH JAGIELLONÓW
10. Oceń politykę zagraniczną ostatnich Jagiellonów.
11. Przedstaw okoliczności zawarcia unii realnej pomiędzy Polską a Litwą i jej główne
postanowienia oraz wskaż na mapie terytorium Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
12. Scharakteryzuj stosunki wyznaniowe w państwie polsko-litewskim i wyjaśnij ich specyfikę na
tle europejskim.
13. Przedstaw największe osiągnięcia piśmiennictwa polskiego epoki renesansu, uwzględniając
twórczość Mikołaja Reja, Jana Kochanowskiego, Andrzeja Frycza Modrzewskiego.
14. Rozpoznaj reprezentatywne obiekty sztuki renesansowej na ziemiach polskich ze szczególnym
uwzględnieniem własnego regionu.
15. Opisz życie dworskie na Wawelu w okresie panowania Zygmuntów, używając pojęć: dwór,
paziowie, komnata, arras.
V. SPOŁECZEŃSTWO I USTRÓJ RZECZYPOSPOLITEJ OBOJGA NARODÓW
16. Wymień instytucje ustrojowe demokracji szlacheckiej i scharakteryzuj ich kompetencje
a. scharakteryzuj obowiązki szlachcica wobec państwa, używając pojęć: sejm, sejmik, pospolite
ruszenie.
17. Wyjaśnij okoliczności uchwalenia oraz główne założenia konfederacji warszawskiej
i artykułów henrykowskich.
18. Przedstaw zasady wolnej elekcji
a. opisz, w jaki sposób dokonywano wyboru króla, używając pojęć: elekcja, pole elekcyjne,
koronacja.
19. Oceń charakter zmian systemu polityczno-ustrojowego Rzeczypospolitej w XVI w.
20. Rozpoznaj charakterystyczne cechy kultury baroku, odwołując się do przykładów architektury
i sztuki we własnym regionie.
VI. RZECZPOSPOLITA OBOJGA NARODÓW I JEJ SĄSIEDZI W XVII W.
21. Wyjaśnij główne przyczyny wojen Rzeczypospolitej ze Szwecją, Turcją i Rosją.
22. Wyjaśnij przyczyny, cele i następstwa powstania Bohdana Chmielnickiego na Ukrainie.
23. Usytuuj w czasie i omów wydarzenia potopu szwedzkiego, z uwzględnieniem obrony
Częstochowy i postaci Stefana Czarnieckiego.
24. Usytuuj w czasie i opisz wyprawę wiedeńską Jana III Sobieskiego, używając pojęć: oblężenie,
odsiecz, sułtan, husaria.
25. Oceń społeczno-gospodarcze i polityczne następstwa wojen w XVII w.
26. Wyjaśnij przyczyny i wskaż przejawy kryzysu politycznego i społeczno-gospodarczego
Rzeczypospolitej w drugiej połowie XVII w.
VII. FORMY PAŃSTWA NOWOŻYTNEGO
27. Scharakteryzuj na przykładzie Francji Ludwika XIV ustrój monarchii absolutnej.
28. Wymień, odwołując się do przykładu Anglii, główne cechy monarchii parlamentarnej.
29. Porównaj monarchię parlamentarną z monarchią absolutną, uwzględniając zakres władzy
monarszej, prawa i obowiązki poddanych, rolę instytucji stanowych (parlamentu).
30. Wyjaśnij, na czym polegała specyfika ustroju Rzeczypospolitej Obojga Narodów na tle Europy.
VIII. EUROPA W XVIII W.
31. Wymień idee oświecenia i rozpoznaj je w nauce, literaturze, architekturze i sztuce.
32. Scharakteryzuj zasadę trójpodziału władzy Monteskiusza i zasadę umowy społecznej Rousseau.
33. Porównaj reformy oświeceniowe wprowadzone w Prusach, Rosji i Austrii.
IX. RZECZPOSPOLITA OBOJGA NARODÓW W XVIII W.
34. Przedstaw przyczyny i przejawy kryzysu państwa polskiego w czasach saskich.
35. Wyjaśnij zmiany położenia międzynarodowego Rzeczypospolitej w XVIII w.
36. Scharakteryzuj projekty reform ustrojowych Stanisława Konarskiego i Stanisława Leszczyńskiego
oraz wymień przejawy ożywienia w gospodarce i kulturze czasów saskich.
X. BUNT PODDANYCH – WOJNA O NIEPODLEGŁOŚĆ STANÓW ZJEDNOCZONYCH
37. Przedstaw przyczyny i następstwa wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych.
38. Oceń wkład Polaków w walkę o niepodległość Stanów Zjednoczonych.
39. Wymień główne instytucje ustrojowe Stanów Zjednoczonych i wyjaśnij, w jaki sposób
konstytucja amerykańska realizowała w praktyce zasadę trójpodziału władzy.
XI. RZECZPOSPOLITA W DOBIE STANISŁAWOWSKIEJ
40. Podaj przykłady naprawy państwa polskiego za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego.
41. Przedstaw okoliczności powstania, zadania i osiągnięcia Komisji Edukacji Narodowej.
42. Usytuuj w czasie obrady Sejmu Wielkiego oraz uchwalenie Konstytucji 3 maja; wymień
reformy Sejmu Wielkiego oraz postanowienia Konstytucji 3 maja.
43. Wyjaśnij okoliczności zawiązania konfederacji targowickiej i oceń jej następstwa.
44. Rozpoznaj charakterystyczne cechy polskiego oświecenia i scharakteryzuj przykłady sztuki
okresu klasycyzmu z uwzględnieniem własnego regionu.
XII. WALKA O UTRZYMANIE NIEPODLEGŁOŚCI W OSTATNICH LATACH XVIII W.
45. Usytuuj w czasie I, II i III rozbiór Rzeczypospolitej i wskaż na mapie zmiany terytorialne po
każdym rozbiorze.
46. Przedstaw cele i następstwa powstania kościuszkowskiego
a. usytuuj w czasie i omów wydarzenia powstania kościuszkowskiego, używając pojęć:
naczelnik powstania, przysięga Kościuszki, kosynierzy.
47. Podaj wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny upadku Rzeczypospolitej.
XIII. REWOLUCJA FRANCUSKA
48. Wyjaśnij główne przyczyny rewolucji francuskiej i oceń jej skutki.
49. Wskaż charakterystyczne cechy dyktatury jakobińskiej.
50. Opisz główne zasady ideowe rewolucji francuskiej zawarte w Deklaracji Praw Człowieka
i Obywatela.
XIV. EPOKA NAPOLEOŃSKA
51. Opisz zmiany w Europie w okresie napoleońskim w zakresie stosunków społeczno-gospodarczych
i politycznych.
52. Wyjaśnij okoliczności utworzenia Legionów Polskich i Księstwa Warszawskiego oraz opisz
cechy ustrojowe i terytorium Księstwa Warszawskiego.
53. Oceń politykę Napoleona wobec sprawy polskiej oraz postawę Polaków wobec Napoleona.