docSPRAWOZDANIE Z REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI
download 
Reklamacja Transkrypt
SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI
Załącznik Nr 1 do uchwały Nr XXXI/199/13 z dnia 30 stycznia 2013 roku SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI dla miasta i gminy Gniew za lata 2008 – 2012 Burmistrz Miasta i Gminy Gniew Maria Taraszkiewicz – Gurzyńska Gniew, grudzień 2012 rok _____________________________________________________________________________________________________________ SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI na lata 2010 -2012 dla miasta i gminy Gniew 1/12 SPIS TREŚCI 1. WPROWADZENIE............................................................................ 3 2. REALIZACJA PROGRAMU ZA LATA 2010 – 2012, REALIZACJA PROGRAMU WYNIKAJĄCA Z PKT I POSTANOWIENIA OGÓLNE........................................................................................... 4 3. REALIZACJA PROGRAMU WYNIKAJĄCA Z PKT V UAKTUALNIENIE I UZUPEŁNIENIE EWIDENCJI ZABYTKÓW RUCHOMYCH I NIERUCHOMYCH.................................................. 5 4. REALIZACJA PROGRAMU WYNIKAJĄCA Z PKT VI - TERENY UZNANE ZABYTKOWE.................................................................... 6 5. REALIZACJA PROGRAMU WYNIKAJĄCA Z PKT VII OPIS CELÓW STRATEGICZNYCH.................................................. 6 6. REALIZACJA PROGRAMU WYNIKAJĄCA Z PKT VIII - ZAGROŻENIA ORAZ SPOSOBY OCHRONY ZABYTKÓW W ZALEŻNOŚCI OD ZAGROŻENIA.................................................. 10 7. REALIZACJA PROGRAMU WYNIKAJĄCA Z PKT IX - WDRAŻANIE PROGRAMU – ŹRÓDŁA FINANSOWANIA........... 10 8. REALIZACJA PROGRAMU WYNIKAJĄCA Z PKT X MONITORING I OCENA REALIZACJI PROGRAMU....................... 11 9. PODSUMOWANIE.......................................................................... 11 _____________________________________________________________________________________________________________ SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI na lata 2010 -2012 dla miasta i gminy Gniew 2/12 1. WPROWADZENIE Ochrona zabytków w rozumieniu przyjętym w obowiązującej obecnie w Polsce Ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 23 lipca 2003 r. oznacza działania organów administracji publicznych podejmowane w celu: • zapewnienia warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych umożliwiających trwałe zachowanie zabytków oraz ich zagospodarowanie i utrzymanie, • zapobiegania zjawiskom niepożądanym: niszczeniu i niewłaściwemu korzystaniu z zabytków, ich kradzieżom, zaginięciom, nielegalnemu wywozowi za granicę, • kontrolowania stanu zachowania i przeznaczenia zabytków, • uwzględniania zadań ochronnych w procesie planowania, zagospodarowania przestrzennego oraz kształtowania środowiska. Zgodnie z ustawą istnieją cztery formy ochrony zabytków: • wpis do rejestru zabytków, • uznanie za pomnik historii, • utworzenie parku kulturowego, • ustalenie wymogów ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Ustawa odróżnia zatem ochronę zabytków, która ma być sprawowana przez organy państwowe i opiekę nad zabytkami sprawowaną przez właścicieli i użytkowników zabytków. Podstawą istniejącego w Polsce systemu ochrony zabytków jest generalna norma prawna, która zobowiązuje wszystkich właścicieli i zarządców zabytków oraz poszczególne organy władzy publicznej od wójta do ministra kultury do czynnego udziału w przedsięwzięciach dotyczących działań zapobiegawczych, ochronnych i ratowniczych. Odpowiedzialność samorządu terytorialnego za opiekę nad zabytkami dodatkowo regulują zapisy w ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (art. 7 pkt 1 ust. 9). Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków obliguje samorząd gminy do sporządzania na okres 4 lat gminnego programu opieki nad zabytkami (art. 87). Na mocy tego zapisu 1 lutego 2008 r. Rada Miejska w Gniewie przyjęła do realizacji Gminny Program Opieki nad Zabytkami na lata 2008 - 2012 dla gminy Gniew wraz z obowiązkiem sporządzania co dwa lata sprawozdania z jego realizacji. Realizacja programu weszła w życie 14 dni po jego ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Pomorskiego Nr 44 poz. 1272 z dnia 30 maja 2008 roku. Program ten został opracowany w celu określenia zadań w zakresie szeroko pojętej opieki nad zabytkami w gminie Gniew. Jego meritum było dążenie do osiągnięcia odczuwalnej i akceptowanej społecznie poprawy między innymi stanu zachowania i utrzymania obiektów zabytkowych w gminie Gniew, szeroko pojętego zasobu dziedzictwa kulturowego oraz zachowania krajobrazu kulturowego. Celem niniejszego sprawozdania jest analiza dotycząca realizacji założeń Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami w gminie Gniew na lata 2008 – 2012 w okresie od 2010 do 2012 roku. Zgodnie z art. 87 ust. 5 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568 z późniejszymi _____________________________________________________________________________________________________________ SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI na lata 2010 -2012 dla miasta i gminy Gniew 3/12 zmianami) Burmistrz sporządza co dwa lata sprawozdanie z realizacji Programu, które przedstawia Radzie Miejskiej. Niniejsze sprawozdanie obejmuje okres od kwietnia 2010 r. do grudnia 2012 roku. Poprzednie sprawozdanie obejmowało okres od 2008 r. do 2010 r. i przyjęte zostało Uchwałą Rady Miejskiej w Gniewie Nr XLVII/382/2010 z dnia 26 maja 2010 r w sprawie przyjęcia sprawozdania z realizacji ,,Gminnego programu opieki nad zabytkami na lata 2008 – 2012 dla miasta i gminy Gniew" W roku 2012 skończył się 4 letni okres realizacji Programu w związku z czym kolejne działania w zakresie opieki nad zabytkami podejmowane będą na podstawie nowego Programu , który został przedłożony w grudniu 2012 r. do akceptacji Rady Miejskiej w Gniewie. Przedmiotowy projekt Programu został pozytywnie zaopiniowany przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku w dniu 10 grudnia 2012 r. 2. REALIZACJA PROGRAMU ZA LATA 2010 – 2012, REALIZACJA PROGRAMU WYNIKAJĄCA Z PKT I. POSTANOWIENIA OGÓLNE Uwzględniano ochronę zabytków i opiekę nad zabytkami przy sporządzaniu: a) w zmianie IV – wg Uchwały Nr XI/70/11 Rady Miejskiej w Gniewie z dnia 31 sierpnia 2011 r. w sprawie uchwalenia Zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Gniew dot. fragmentu obręb geodezyjny Kursztyn, b) w zmianie V – wg Uchwały XVI/110/12 Rady Miejskiej w Gniewie z dnia 25 stycznia 2012 r. w sprawie uchwalenia Zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Gniew dla fragmentu miasta Gniew, c) w opracowywanym obecnie Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Gniew, d) w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego dla fragmentu miasta Gniew na wschód od drogi krajowej Nr 1 do granicy miasta – uchwalonym Uchwałą Nr XLIX/400/10 Rady Miejskiej w Gniewie z dnia 11 sierpnia 2010 r. i opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Województwa Pomorskiego Nr 112 poz. 2167 z dnia 10 września 2010 roku, e) w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego dla fragmentu wsi Kursztyn w gminie Gniew – uchwalonym Uchwałą Nr XIII/81/11 Rady Miejskiej w Gniewie z dnia 26 października 2011 r. i opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Województwa Pomorskiego Nr 166 poz. 3546 z dnia 13 grudnia 2011 r., f) w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego dla fragmentu wsi Nicponia i Tymawa na terenie gminy Gniew, uchwalonym Uchwałą Nr XXV/161/12 Rady Miejskiej w Gniewie z dnia 26 września 2012 roku i opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Województwa Pomorskiego poz. 337836 z dnia 26 listopada 2012 r., g) w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego dla części obszaru miasta Gniew (przy ul 27-go Stycznia), uchwalonym uchwałą Nr XVII/119/12 Rady Miejskiej w Gniewie z dnia 29 lutego 2012 roku, _____________________________________________________________________________________________________________ SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI na lata 2010 -2012 dla miasta i gminy Gniew 4/12 opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Województwa Pomorskiego poz. 1256 z dnia 2 kwietnia 2012 r., h) w opracowywanym projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla fragmentu wzgórza zamkowego i parkingu w mieście Gniew, i) w opracowywanym projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru istniejącego zakładu przy ul. Sobieskiego w mieście Gniew. W toku procedury przeprowadzono uzgodnienia w/w dokumentów z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, którego wszystkie uwagi zostały uwzględnione w powyższych opracowaniach. 1) Prowadzona jest gminna ewidencja zabytków w formie zbioru kart adresowych zabytków nieruchomych z terenu gminy, objętych wojewódzką ewidencją zabytków w postaci spisu, kart imiennych, dokumentacji zdjęciowej. Wykonano ją zgodnie z obowiązującą od roku 2003 ustawą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Aktualnie posiadamy pełną wymaganą dokumentację dotyczącą wszystkich posiadanych obiektów zabytkowych i objętych opieką konserwatorską. W następnych latach planujemy ją dodatkowo zweryfikować pod kątem stanu zachowania, stanu własnościowego, lokalizacji według oznaczeń ewidencji gruntów. 2) W okresie sprawozdawczym nie przyjęto żadnego zawiadomienia o odkryciu przedmiotu, co do którego istnieje przypuszczenie, iż jest on zabytkiem lub zabytkiem archeologicznym, a w związku z powyższym nie przekazano takich informacji wojewódzkiemu konserwatorowi zabytków 3. REALIZACJA PROGRAMU WYNIKAJĄCA Z PKT V – UAKTUALNIENIE I UZUPEŁNIENIE EWIDENCJI ZABYTKÓW RUCHOMYCH I NIERUCHOMYCH. 1) Stan ewidencyjny zabytków w wymienionym okresie uległ następującym zmianom: a) rozebrano budynek ewidencyjny GEZ 343 w Gniewie (teren wzgórze zamkowe – galwanizernia), b) rozebrano budynek ewidencyjny GEZ 344 w Gniewie (teren za Koszarowcem), c) zrewitalizowno budynek ewidencyjny GEZ 312 w Gniewie (teren FAMY, dawny budynek zbożowy), d) rozebrano budynek ewidencyjny GEZ 262 w Gniewie (teren FAMY), e) rozebrano budynek ewidencyjny GEZ 392 w Nicponi (teren prywatny), f) zrewitalizowno budynek ewidencyjny GEZ 849 – pałac w Wielkich Wyrębach, 2) Konieczne jest wykonanie aktualizacji Gminnej Ewidencji Zabytków. 3) Zinwentaryzowane obiekty znajdujące się pod opieką konserwatorską, to w przeważającej części kamienice w mieście, budynki mieszkalne, stare stodoły, budynki gospodarcze. Jest ich w naszej Gminie ponad 700, z czego większość w bardzo złym stanie technicznym. _____________________________________________________________________________________________________________ SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI na lata 2010 -2012 dla miasta i gminy Gniew 5/12 4) Na stronie www.gniew.pl umieszczono wykaz obiektów budowlanych będących w Gminnej Ewidencji Zabytków 5) Na stronie www.gniew.pl umieszczono wykaz obiektów budowlanych będących w Rejestrze Zabytków 6) Podjęta została uchwała nr XXVI/234/08 z dnia 29 października 2008 r., która określiła zasady udzielania dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków, co stworzyło szansę ubiegania się przez ich właścicieli o dotacje przedmiotowe. W okresie sprawozdawczym dotacje otrzymały Parafia Wielkie Walichnowy i Parafia Piaseczno. 7) Podjęta została uchwała nr XXII/202/08 z dnia 25 czerwca 2008 roku w sprawie określenia wzorów nośników reklamowych na terenie miasta Gniew i zasad ich lokalizacji oraz opracowano wzory nośników reklamowych. Straż Miejska na bieżąco kontroluje realizację przedmiotowej uchwały. 4. REALIZACJA PROGRAMU WYNIKAJĄCA Z PKT VI - TERENY UZNANE ZA ZABYTKOWE 1) Wykonano naprawę pokrycia dachowego kościoła pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Piasecznie za 403.004,94 zł. Przedmiotowa inwestycja otrzymała dotację: z Ministerstwa Kultury w wysokości 280.000,00 zł oraz 20.000,00 zł. z gminy Gniew. 2) Wykonano renowację konstrukcji i elewacji szachulcowej wieży kościoła pw. Świętego Jana Chrzciciela w Wielkich Walichnowach za 131.544,54 zł. Przedmiotowa inwestycja otrzymała dotację: Ministerstwa Kultury w wysokości 446.641,16 zł, z Urzędu Marszałkowskiego w Gdańsku w wysokości 42,878,68 zł oraz 20.000,00 zł. z gminy Gniew. 3) Doprowadzono sieć wodociągową do zespołu dworsko – parkowego w Cierzpicach, nr rejestrowy 1296. 4) Rozebrano fragment muru obronnego zespołu zamkowego od strony Wisły 5) Do Domu Bramnego doprowadzono przyłącze cieplne, nr rejestrowy 130. 6) W maju 2012 r. rozpoczęto remont dachu budynku głównego Zamku Gniewskiego, nr rejestrowy 130. Wykonywane jest zadaszenie dziedzińca zamkowego, konserwacja ceglanych ścian dziedzińca, renowacja nawierzchni dziedzińca oraz zabezpieczanie przeciwpożarowe – oddymianie Zamku, budowana jest sala muzyczno – koncertowa. 7) We wrześniu 2012 r. zostało wydane zezwolenie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na prace konserwatorskie elewacji dziedzińca zamku w Gniewie, wpisanego do rejestru zabytków pod nr 130. 8) W grudniu opracowano Plan Ochrony Zabytków dla miasta i gminy Gniew na lata 2013 – 2016. 5. REALIZACJA PROGRAMU WYNIKAJĄCA Z PKT VII - OPIS CELÓW STRATEGICZNYCH _____________________________________________________________________________________________________________ SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI na lata 2010 -2012 dla miasta i gminy Gniew 6/12 1) Do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego wprowadzono zapisy o utworzeniu obszarów przestrzeni publicznej. 2) Przy opracowywaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, decyzji o warunkach zabudowy i decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz przy podziałach nieruchomości, konsekwentnie stosujemy wytyczne konserwatorskie. 3) Projekty odrestaurowania kamienic (tych zabytkowych i w obszarach zabytkowych) uzgadniane są z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. 4) Wykonano remont kapitalny kamienicy nr 10 przy Placu Grunwaldzkim w Gniewie, która jest wpisana do rejestru zabytków 5) Odrestaurowano zabytkowe elewacje kilku kamienic w mieście Gniew: przy Plac Grunwaldzkim, ul Spichrzowej, ul. Piłsudskiego 6) Wykonano iluminację świetlną kościoła parafialnego w Gniewie. 7) Wykonano iluminację świetlną kościoła parafialnego w Piasecznie. 8) Wykonano iluminację świetlną kościoła parafialnego w Pieniążkowie. 9) Wykonywano oświetlenie alei spacerowej przy murze obronnym oraz podświetlono przedmiotowy mur. 10)Podświetlono budynek Ratusza w Gniewie. 11)Podświetlono budynek szkoły podstawowej przy ulicy Gdańskiej w Gniewie. 12)Podświetlono Zamek w Gniewie. 13)Odrestaurowano budynek w Opaleniu przy ulicy Warneckiego 21B. 14)Działania promocyjne na terenie miasta i gminy: a) w dniach od 6 – 7 grudnia 2012 r, odbyła się konferencja na Zamku w Gniewie pt. „Zamki i Twierdze w rozwoju współczesnej turystyki”, organizatorem był Zamek w Gniewie, Wyższa Szkoła Turystyki i Hotelarstwa w Gdańsku oraz Urząd Miasta i Gminy w Gniewie, b) 20 września 2012 r. braliśmy udział w konferencji „Światowy Dzień Turystyki”, który odbył się w Gdańsku na Ołowiance, c) corocznie wspólnie z Parafią w Gniewie organizujemy konkurs „Najdeko” na najładniejszą iluminację świetlną, d) we wszystkich kościołach na terenie gminy Gniew zostały zamontowane tablice z nazwiskami osób zamordowanych w czasie I – II wojny światowej, e) w październiku br byliśmy współorganizatorem obchodów „Dnia Turystyki” impreza odbyła się w Gdańsku, f) w sierpniu na Zamku w Gniewie odbył się „XX - ty Międzynarodowy Festiwal muzyki Chrześcijańskiej Gospel”, g) we wrześniu odbył się plener malarski studentów Uniwersytetu Techniczno – Przyrodniczego w Bydgoszczy, na którym to studenci malowali zabytkowe obiekty na terenie miasta i gminy Gniew, h) 1 lipca 2012 r. otworzono przy ulicy Sambora w Gniewie ogród historii, który przedstawia najważniejsze wydarzenia z naszego miasta, i) włączyliśmy się w obchody „Noc muzeów” - zwiedzano zamek, j) na stronie www.gniew.pl utworzono zakładkę wirtualny spacer po mieście, gdzie znajdują się informacje o zabytkach, k) w ramach projektu „Polska po drodze” na trzech parkingach w Nicponi, Piasecznie i Pieniążkowie na mapach turystycznych naniesiono zabytki _____________________________________________________________________________________________________________ SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI na lata 2010 -2012 dla miasta i gminy Gniew 7/12 znajdujące się w gminie Gniew - projekt był realizowany we współpracy z Generalna Dyrekcją Dróg Publicznych i Autostrad w Gdańsku, lokalną organizacją turystyczną „Kociewie” oraz Urzędem Miasta i Gminy w Gniewie l) otworzono punkt informacji turystycznej w otwartej w tym roku Pracowni Orange w Gniewie, który jest czynny od maja do sierpnia, m) wydrukowano ulotki promocyjne dotyczące poszczególnych miejscowości w gminie Gniew, n) od trzech lat prowadzone są prace archeologiczne na terenie starego miasta w ramach praktyk studenckich, których organizatorem jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Parafia w Gniewie oraz Urzędem Miasta i Gminy w Gniewie, o) odrestaurowano i wyeksponowano zabytkową pompę melioracyjną na nizinie Walichnowskiej z 1913 r., p) zamontowano dwa infomaty turystyczne, q) w sierpniu 2011 r. odbyła się w Gniewie wystawa „Dawny Gniew zatrzymany w kadrach”, był to zbiór zdjęć wielkoformatowych, które zostały wyeksponowane w mieście, r) w czerwcu 2011 r. odsłonięto w kaplicy zamkowej tablicę pamiątkową Jana z Jani I - go wojewody pomorskiego. 15)Na terenie gminy Fundacja Zamek w Gniewie i Stowarzyszenie Centrum Aktywnych Gniew zajmują się popularyzacją kultury regionu. 16) Informacje o zamku można znaleźć na stronie http://www.zamekgniew.pl 17)Działania promocyjne na terenie miasta i gminy: a) historia w miejscach zaklęta, b) w sercu miasta echo gołębi się niesie...., c) uliczka jak z baśni wyjęta, d) dzwon z wieży w Gniewie rozbrzmiewa, e) Piaseczno miejsce cudów, f) Gotycka świątynia, g) Uśmiechnięta Madonna z Dzieciątkiem, h) Piasecka studzienka, i) Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, j) Piaseckie przeglądy. 18) Na terenie gminy odbywają się następujące imprezy cykliczne będące promocją, edukacją i dokumentacją walorów dziedzictwa kulturowego: a) Kociewski przegląd zespołów folklorystycznych w Piasecznie – przegląd zespołów folklorystycznych z Kociewia. Muzyka folklorystyczna rozbrzmiewa na scenie przy Sanktuarium Maryjnym w Piasecznie, b) Spotkania Gniewskie, Święto Gniewu, c) Turniej o miecz Jana III Sobieskiego. Jest to czas turnieju, gdzie zacni mężowie rycerskiego stanu zjeżdżają do miasta Gniew by walczyć o najwyższą nagrodę, jaką jest „miecz Jana III Sobieskiego”, d) życie codzienne krzyżaków, e) imieniny króla Jana III Sobieskiego, f) obchody rocznicy pożaru zamku Gniewskiego, g) Wiwat Waza – największa w Polsce impreza historyczna odtwarzająca wojskowość XVI wieczną. Rozgrywa się ona w realiach wojny pruskiej z 1626 roku, podczas której pod Gniewem spotkały się armie dwóch _____________________________________________________________________________________________________________ SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI na lata 2010 -2012 dla miasta i gminy Gniew 8/12 królów z rodu Wazów. Zygmunta III Wazy – króla polskiego oraz Gustawa II Adolfa - króla szwedzkiego, h) życie codzienne zakonu krzyżackiego – cykl przedsięwzięć edukacyjnych, patriotycznych i kulturalnych organizowanych na terenie obszaru zabytkowego Wzgórza Zamkowego w Gniewie obejmującego między innymi: Zamek w Gniewie, największą twierdzę Zakonu Krzyżackiego na lewym brzegu Wisły zbudowaną na przełomie XIII i XIV wieku, przedzamcze gospodarcze z manufakturą ceglarską i garncarską, warsztatem kowalskim, płatnerskim, tkackim, skryptorium, mennicą, prasą drukarską z doby Gutenberga, stajnią i zwierzyńcem. W Zamku mieści się Oddział Muzeum Archeologicznego w Gdańsku oraz podstawowa infrastruktura turystyczna z zapleczem noclegowym i restauracyjnym. Wzgórze Zamkowe sąsiaduje z zabytkowym zespołem Starego Miasta w Gniewie o doskonale zachowanym średniowiecznym układzie urbanistycznym, z licznymi zabytkami takimi jak: kościół parafialny pod wezwaniem św. Mikołaja, ratusz, zespół kamienic mieszczańskich oraz zachowane w znacznym stopniu miejskie mury obronne. Program składa się z następujących przedsięwzięć z zakresu edukacji historycznej opartej o archeologię eksperymentalną, odtwórstwo historyczne, dawne rzemiosła i ginące zawody, tematyczne wystawy muzealne, wykłady i prelekcje związane z przedstawianą epoką, zlokalizowanych na terenie obszaru zabytkowego Wzgórza Zamkowego w Gniewie. i) Husaria chluba oręża polskiego – cykl przedsięwzięć edukacyjnych, patriotycznych i kulturalnych, j) Dział Ochrony i Upowszechniania Dziedzictwa Kulturowego w tym sekcja odtwarzania historii, tradycji i rzemiosła Żółty Regiment Piechoty, Szkoła Szermierki Historycznej, Rota Piechoty Polskiej, Zespół Tańca Historycznego, Łowcy Historii – klub historyczny, Koło Młodych Przewodników. k) „Żywa Lekcja Historii" jest to oferta skierowana do uczniów klas podstawowych i gimnazjalnych. Podczas zajęć klasy młodsze zostają wprowadzone w zagadnienie historii, natomiast starsi przez bezpośredni kontakt z odtwarzaną historią mogą sobie utrwalić wiedzę poznaną na lekcjach historii. "Żywa Lekcja Historii" to podróż przez wieki, od czasów starożytnych do czasów sarmackich, dzieci mają bezpośredni kontakt z ubiorem, obyczajami, kulturą, bronią oraz uzbrojeniem ochronnym. W trakcie omawiania wybranego tematu młodzież ubierana jest w stroje oraz uzbrojenie z epoki. Opowieści przeplatane są pokazami walk. l) Spektakl multimedialny „Wakacje z duchami” m) Podróż w przeszłość – można zwiedzać ekspozycje muzealne. Trasa turystyczna obejmuje wystawę kamieni szwedzkich, kaplicę, ganek, wystawę myśliwską, męczennicę – wystawa narzędzi tortur, zbrojownie, dziedziniec z folwarkiem zamkowym. Udostępnione jest do zwiedzania skrzydło północne w którym umieszczono Zbrojownię – interaktywną wystawę rekwizytów używanych podczas imprez historycznych odbywających się w Zamku w Gniewie. 19)Na terenie gminy Europejski Park Historyczny w Gniewie i Stowarzyszenie Centrum Aktywnych Gniew zajmują się popularyzacją kultury regionu. _____________________________________________________________________________________________________________ SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI na lata 2010 -2012 dla miasta i gminy Gniew 9/12 20) Na terenie gminy podjęto działania w celu włączenia dziedzictwa kulturowego w obszar interwencji i wsparcia samorządów terytorialnych: a) w planie odnowy miejscowości Wielkie Walichnowy przyjętym Uchwałą Nr XXVII/254/07 Rady Miejskiej w Gniewie dnia 26 listopada 2008 r. przyjęto jako zadanie priorytetowe – remont pokrycia dachu kościoła parafialnego, b) pomoc Gminy Gniew w iluminacji świetlnej kościoła w Gniewie, Piasecznie i Pieniążkowie, c) uchwała nr XXVI/234/2008 Rady Miejskiej w Gniewie z dnia 29 października 2008 r. w sprawie zasad udzielania dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków. 6. REALIZACJA PROGRAMU WYNIKAJĄCA Z PKT VIII – ZAGROŻENIA ORAZ SPOSOBY OCHRONY ZABYTKÓW W ZALEŻNOŚCI OD ZAGROŻENIA. Gmina opracowała Plan ochrony zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowej dla gminy Gniew, który wymaga jeszcze uzgodnienia z pomorskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w Gdańsku. 7. REALIZACJA PROGRAMU WYNIKAJĄCA Z PKT PROGRAMU – ŹRÓDŁA FINANSOWANIA IX – WDRAŻANIE 1) Podjęta została uchwała nr XXVI/234/08 z dnia 29 października 2008 r. określająca zasady udzielania dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków, co stworzyło szansę ubiegania się przez ich właścicieli o dotacje przedmiotowe. 2) W zakresie opieki nad zabytkami uwarunkowania prawne określa ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Wymieniona ustawa nakłada na właściciela obiektu zabytkowego utrzymanie go w należytym stanie technicznym i do ponoszenia wynikłych z tego tytułu kosztów. Samorządy różnych szczebli oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wojewódzcy konserwatorzy zabytków na sformalizowanych zasadach mogą udzielać pomocy w finansowaniu prac remontowych, restauracyjnych przy zabytku. Pomoc taka udzielana jest na wniosek zainteresowanego – właściciela obiektu. Istnieje zasada współdziałania różnych organów przy rozpatrywaniu wniosków w tym przedmiocie i przyznawaniu dotacji. 3) W gminie Gniew od roku 2008 istnieje możliwość ubiegania się o dotacje na zabytek wpisany do rejestru zabytków. Z możliwości takiej skorzystała parafia w Piasecznie i Wielkich Walichnowach. 4) Gmina nie ma możliwości pomocy finansowej na opiekę nad zabytkiem należącym do osoby fizycznej i nie wpisanym do rejestru. Z tych też względów utrudnione jest egzekwowanie wykonania określonych niezbędnych prac przy zabytku. W większości przypadków (stare kamienice, budynki mieszkalne, stodoły, budynki gospodarcze) _____________________________________________________________________________________________________________ SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI na lata 2010 -2012 dla miasta i gminy Gniew 10/12 właściciele zainteresowani są niewłaściwym eksponowaniem obiektu, a wręcz jego likwidacją w celu uzyskania terenu pod kolejną zabudowę. 8. REALIZACJA PROGRAMU WYNIKAJĄCA Z PKT X – MONITORING I OCENA REALIZACJI PROGRAMU 1) Stan ewidencyjny zabytków w wymienionym okresie uległ zmianie. 2) Zinwentaryzowane obiekty znajdujące się pod opieką konserwatorską to w przeważającej części kamienice w mieście, budynki mieszkalne, stare stodoły, budynki gospodarcze. Jest ich w naszej gminie około 700, z czego większość w bardzo złym stanie technicznym. 3) Włączano problematykę ochrony zabytków do bieżących zadań, wynikających z zapisów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. W toku procedury przeprowadzono uzgodnienia z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, którego wszystkie uwagi zostały uwzględnione w opracowaniach. 4) Rozpoznano potrzeby dotyczące podejmowania działań zmierzających do zahamowania procesów degradacji zabytków i doprowadzenia do poprawy stanu ich zachowania, 5) Eksponuje się zabytki oraz walory krajobrazu kulturowego: a) wykonane zostały tablice informacyjne, b) opracowano folder promocyjny gminy, zawierający zdjęcia i opisy zabytków jak również walory krajobrazowe gminy, c) na stronie internetowej Urzędu Miasta i Gminy Gniew, założona została zakładka Zabytki , w której zamieszczono Gminną Ewidencję Zabytków i wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków, d) tematyka ochrony dziedzictwa narodowego omawiana jest na lekcjach w szkołach podstawowych i gimnazjach, e) w programach edukacyjnych realizowanych przez Centrum Aktywnych Gniew uwzględniane są wycieczki turystyczne, które uwzględniają możliwość poznania zabytków w gminie. 6) Podejmowane są działania zwiększające atrakcyjność zabytków dla potrzeb społecznych, turystycznych i edukacyjnych, przykładem jest organizowanie koncertów w kościele w Gniewie i kamieniczce mieszczańskiej przy Pl. Grunwaldzkim w Gniewie. 9. PODSUMOWANIE Podsumowując realizację Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami należy stwierdzić, że cele programowe zostały osiągnięte. Wypracowano właściwe formy współdziałania różnych podmiotów przy ochronie zabytków. Zwiększyło się zainteresowanie społeczne posiadanym zasobem w gminie. Podjęto cenne inicjatywy dotyczące wyeksponowania posiadanych obiektów, a tym samym działania na rzecz uatrakcyjnienia ich pod względem _____________________________________________________________________________________________________________ SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI na lata 2010 -2012 dla miasta i gminy Gniew 11/12 turystycznym i edukacyjnym. Poprawił się również stan zachowania niektórych obiektów zabytkowych. Problematyka opieki nad zabytkami i ochrony zabytków w gminie Gniew w omawianych latach 2010-2012 zajmowała istotne miejsce w podejmowanych przez różne podmioty działaniach w tym zakresie. Nie ulega wątpliwości, że wzrost zainteresowania dziedzictwem kulturowym w skali społeczności lokalnych stał się przyczynkiem do realizacji przedsięwzięć, które pozwoliły ocalić od zniszczenia i dewastacji wiele cennych zabytków. Podjęto także szereg działań, mających na celu tworzenie sprzyjającej ochronie zabytków atmosfery oraz wychowywaniu młodego pokolenia we wrażliwości na dziedzictwo kulturowe. Cele programowe mogą być realizowane poprzez aktywność organizacji pozarządowych. Program opieki nad zbytkami ma na celu wdrożenie procesu ochrony zabytków do aktualnych zadań gminy, a także wykreowanie nowych możliwości eksponowania zabytków oraz walorów krajobrazu kulturowego gminy poprzez podjecie działań zwiększających atrakcyjność zabytków, m.in. dla potrzeb rozwoju turystyki, planowania przestrzennego itp. Działania te wpisują się w obowiązki wynikające z art. 7 ust. 1 pkt. 9 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym dotyczącym zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej, w szczególności spraw ładu przestrzennego, kultury, ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. _____________________________________________________________________________________________________________ SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI na lata 2010 -2012 dla miasta i gminy Gniew 12/12
