diabeł polski - Muzeum Miedzi w Legnicy
Transkrypt
diabeł polski - Muzeum Miedzi w Legnicy
DIABEŁ POLSKI DIABEŁ POLSKI. Wystawa prezentuje fragment kolekcji z Muzeum w Łęczycy, gdzie od wielu lat gromadzone są różne wcielenia diabła Boruty. Zobaczymy na niej wyobrażenia malarskie, rzeźbiarskie i graficzne "polskiego diabła", wykonane przez twórców ludowych i artystów profesjonalnych. Pojęcie diabła i wyobrażenie o nim ukształtowało się pod wpływem prastarych podań, pogańskich wierzeń, teorii teologów chrześcijańskich, lokalnych tradycji oraz pod wpływem literatury pięknej i sztuki. Diabła wyobrażano sobie bardzo rozmaicie. Przybierał on czasem postać strasznego potwora, drapieżnego ptaka, czasem wiewiórki. Najczęściej jednak przybierał postać człowieka, jako że najchętniej przebywał wśród ludzi. Diabeł zawsze dobrze się maskował, posiadał jednak wyraźne cechy odróżniające go od normalnych ludzi. Przede wszystkim każdy z nich posiadał rogi i ogon. Rozróżniano kilka typów diabłów - a więc diabły szlacheckie, niemieckie, chłopskie i pośledniejszego stanu. W przekonaniu ówczesnych ustalona na ziemi hierarchia społeczna obowiązywała również wśród diabłów. Dlatego też można było znaleźć między nimi diabły bogate i strojne, oraz gołe i biedne. Najpopularniejszy był diabeł przybierający postać szlachcica, wystrojony w szubę, w kołpak i przy szabli. Najsłynniejszym z diabłów szlacheckich był łęczycki Boruta. Prawdopodobnie wywodzi się on z dawnych przedchrześcijańskich demonów leśnych. W podaniach ludowych Boruta występował pod różnymi postaciami, jako chłop, jako pan, jako czarny potwór z rogami i ogonem, niekiedy jako sowa, baran, koń i kot. Z czasem zaczął przybierać postać wielkiego feudała, namiestnika piekła na całą ziemię łęczycką. Niektóre podania głosiły, że strzegł wielkich skarbów ukrytych w lochach łęczyckiego zamku. Wystawa Diabeł polski prezentuje ponad 60 prac ilustrujących różne wcielenia Boruty / Boruta zakonnik, Boruta bartnik, Boruta podpalacz, Boruta rabuś/. Satanistyczna kolekcja gromadzona w muzeum łęczyckim, to pokłosie corocznych ogólnopolskich konkursów rzeźbiarskich organizowanych dla twórców ludowych, stąd na wystawie obecność diabłów z różnych regionów Polski: Rokita, Belzebub, Lucyfer. Niektóre z eksponowanych prac ilustrują legendy, przysłowia, czy znane powiedzenia/ Jak złą Jadamową diabli porwali, Gdzie diabeł nie może, Twardowski podpisuje cyrograf /. Znany kolekcjoner sztuki demonicznej, zarazem właściciel największej kolekcji diabłów, Wiktoryn Grąbczewski, naliczył w Polsce aż 222 imiona diabłów i ... 29 diablic. Źródło: Zbigniew Kuchowicz, Obyczaje staropolskie Otwarcie wystawy - 04.06.2004r. Komisarz wystawy - Barbara Sulowska Czynna do - 30.10.2004r. 1/2 DIABEŁ POLSKI {gallery}zdjecia_galerie/czasowe/2004/diabel_polski{/gallery} 2/2