XV Stan padaczkowy

Magdalena Stankiewicz, Katarzyna Mitręga
XV
Stan padaczkowy
1. Padaczka należy do najczęstszych schorzeń neurologicznych. Występuje
u około 1% osób w populacji ogólnej, natomiast w Polsce choruje na nią
około 300-400 000 osób.
Stan padaczkowy to napad padaczkowy trwający dłużej niż 30 min lub
wielokrotne napady padaczkowe, pomiędzy którymi chory nie odzyskuje
przytomności.
2. Podział
➠ Stan padaczkowy z uogólnionymi napadami drgawkowymi: zapadalność szacowana jest na 10-41/100 000 osób/rok; u osób dorosłych często
brak jest wcześniejszego wywiadu w kierunku padaczki
➠ Stan padaczkowy niedrgawkowy: zapadalność roczną szacuje się na
2-8 /100 000 osób; wyróżnia się następujące typy stanu padaczkowego
niedrgawkowego:
Stan padaczkowy napadów nieświadomości.
Stan padaczkowy napadów częściowych złożonych.
Stan padaczkowy w śpiączce.
➠ Stan padaczkowy napadów częściowych prostych
Każdy stan padaczkowy wymaga konsultacji neurologicznej.
Napady trwające ponad 5 min uważa się za „zagrażający stan
padaczkowy”.
3. Postępowanie
➠ Postępowanie natychmiastowe
1. Zabezpieczenie chorego przed uderzeniem w otaczające go przedmioty.
2. Zapewnienie drożności dróg oddechowych.
3. Zapewnienie dostępu dożylnego.
Stan padaczkowy
75
4. Monitorowanie funkcji życiowych.
5. Tlenoterapia.
➠ Postępowanie w czasie do 5 min – podanie benzodwuazepiny
Tabela 1. Stosowane dawki leków przeciwdrgawkowych
Nazwa leku
Dawka
Diazepam
10 mg i.v. lub 10-20 mg p.r.
Lorazepam
4 mg i.v.
Klonazepam
1 mg i.v.
Benzodwuazepiny mogą powodować depresję ośrodka oddechowego.
Choremu w stanie padaczkowym nie można podawać leków
doustnie. Można natomiast podawać je drogą dożylną, domięśniową, doodbytniczą lub doszpikową.
Jeśli powyższe leczenie nie jest skuteczne, chorego
należy przetransportować na OIOM, gdzie terapia będzie
kontynuowana.
➠ Postępowanie po 5 min
1. Wskazane jest umieszczenie chorego na OIOM.
2. Należy zastosować tlenoterapię (4-6 l/min).
3. Jeśli chory jest uzależniony od alkoholu lub jest wyniszczony, zaleca
się podanie tiaminy w dawce 100 mg i.v. w ciągu 3-5 min.
4. Jeśli stwierdza się u chorego hipoglikemię, należy podać 40 ml 40%
glukozy i.v.
➠ Postępowanie w sytuacji, gdy drgawki utrzymują się ponad 10 min
Jeśli pacjent nie był leczony fenytoiną lub fosfofenytoiną.
76
Magdalena Stankiewicz, Katarzyna Mitręga
Tabela 2. Stosowane dawki leków przeciwdrgawkowych
Nazwa leku
Dawka
Fenytoina
15-18 mg/kg m.c. z szybkością 25-50 mg/min i.v., rozcieńczyć do stężenia 10 mg/ml 0,9% NaCl, podać w ciągu
20 min
Fosfenytoina
22,5 mg/kg m.c. i.v., rozcieńczyć do stężenia 10 mg/ml
0,9% NaCl, podawać z prędkością 100 mg/min
Konieczne jest monitorowanie EKG i ciśnienia tętniczego krwi.
Oznaczenie stężenia fenytoiny we krwi powinno wykonać się po
około 2 godz. od wlewu, a następnie powtórzyć po 24 godz.
Optymalne stężenie w surowicy krwi jest równe 10-20 mmol/l.
Nie powinno przekraczać się dobowej dawki fenytoiny 2,0 g.
Nie należy łączyć fenytoiny z diazepamem w jednej kroplówce.
W stanach padaczkowych napadów nieświadomości fenytoina
i fenobarbital mogą nasilać objawy. W takiej sytuacji należy podać kwas walproinowy w dawce 15 mg/kg m.c.
w bolusie i.v., a następnie we wlewie dożylnym w dawce
1 mg/kg m.c./godz. przez 5-6 godz.
➠ Brak efektu lub pacjent był leczony wcześniej fenytoiną/fosfenytoiną
Zaleca się podanie fenobarbitalu w dawce 10 mg/kg m.c. w czasie
10 min (maks. 20 mg/kg m.c.). Konieczna jest kontrola oddechu i ciśnienia tętniczego krwi.
Piśmiennictwo:
1.
2.
Hryniewiecki T. (red.): Stany nagłe. Medical Tribune Polska, Warszawa 2010.
Rejdak K.: Współczesne algorytmy diagnostyczne i standardy terapeutyczne w nowo rozpoznanej padaczce u dorosłych. Polski Przegląd Neurologiczny 2010; 3: 131-133.
Stan padaczkowy
77