PANEL „KONDYCJA SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO 2005”

Transkrypt

PANEL
„KONDYCJA SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO 2005”
lipiec 2005
Zestawienie tabelaryczne
SPIS TREŚCI:
WSTĘP....................................................................................................................................................3
Nota metodologiczna - dobór respondentów ..............................................................................................3
CZĘŚC I: BIEŻĄCE PROBLEMY I WYDARZENIA: ocena Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.3
CZĘŚĆ II: KONDYCJA SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO W POLSCE ...........................................................8
Kondycja organizacji społeczeństwa obywatelskiego w Polsce.......................................................................9
Relacje pomiędzy organizacjami i administracją publiczną ......................................................................... 14
„Ciemne” strony społeczeństwa obywatelskiego ....................................................................................... 15
Znaczenie organizacji społeczeństwa obywatelskiego ................................................................................ 17
Aktywność obywatelska ........................................................................................................................ 19
Podsumowanie: warunki rozwoju społeczeństwa obywatelskiego ................................................................ 20
Stowarzyszenie Klon/Jawor, lipiec 2005
2
WSTĘP
W raporcie prezentujemy wyniki pierwszej edycji badania panelowego „Kondycja społeczeństwa obywatelskiego 2005”, przeprowadzonego
w czerwcu 2005 roku wśród 283 liderów społecznych. Zebrane opinie zostały wykorzystane przy tworzeniu raportu Indeks Społeczeństwa
Obywatelskiego w Polsce, gromadzącego dane o 72 wskaźnikach kondycji społeczeństwa obywatelskiego, opracowanego w ramach
międzynarodowego projektu CIVICUS w ponad 60 krajach świata.
Niektóre z wyników są bardzo ciekawe. Okazuje się na przykład, że w większości pozytywnie ocenione zostały zapisy Ustawy o działalności
pożytku publicznego i o wolontariacie, choć zarazem opinie na temat jej poszczególnych rozwiązań są dosyć zróżnicowane (dotyczy to
zwłaszcza działalności Rady Działalności Pożytku Publicznego). Pojawiło się także bardzo wiele cennych uwag o zapisach Ustawy. Wśród
największych bolączek polskiego społeczeństwa obywatelskiego zostały wymienione: deficyt rządów prawa i zaufania, negatywny wpływ
partii i politycznych spektakli na zaangażowanie społeczne oraz ograniczone zasoby finansowe pozostające w dyspozycji organizacji.
Poprawy wymaga najczęściej, w opiniach badanych, poziom współpracy pomiędzy organizacjami pozarządowymi i administracją
publiczną. Przy tym jednak właśnie współpraca między sektorem publicznym i obywatelskim wskazywana była najczęściej jako ten
element kondycji społeczeństwa obywatelskiego, który w ostatnim czasie uległ znaczącej poprawie. Mamy nadzieję, że lektura poniższych
danych przyniesie więcej ciekawych spostrzeżeń.
Zespół programu Badania
Stowarzyszenia Klon/Jawor
Nota metodologiczna - dobór respondentów
Przed przystąpieniem do prezentacji wyników konieczne wydaje się dokładniejsze opisane sposobu doboru uczestników badania. Jak
pisaliśmy w skierowanych do Państwa listach, chcieliśmy, aby jego respondentami były osoby zainteresowane aktywnością obywatelską,
choć niekoniecznie posiadające na ten temat wiedzę, którą można by nazwać „ekspercką”. Próbowaliśmy stworzyć szerokie forum osób
zainteresowanych aktywnością obywatelską: praktyków i liderów społecznych, naukowców, decydentów i przedstawicieli administracji,
dziennikarzy itp. Szczególnie zależało nam na tym, aby lista uczestników Panelu nie była jedynie listą osób, które sami znamy lub z
którymi współpracujemy. Chcieliśmy, żeby było to przedsięwzięcie angażujące ludzi prezentujących bardzo odmienne światopoglądy i
różniących się w swojej ocenie kondycji społeczeństwa obywatelskiego. Dlatego postawiliśmy skorzystać z mechanizmu nazywanego przez
metodologów „toczeniem kuli śniegowej”. Zwróciliśmy się do przedstawicieli różnych instytucji publicznych i organizacji pozarządowych w
całej Polsce z propozycją udziału w badaniu oraz z prośbą o wskazanie innych osób, które mogłyby uczestniczyć w panelu. Byli wśród nich
przedstawiciele 16 ośrodków Sieci Organizacji Pozarządowych SPLOT (odpowiedziało 5), Łącznicy ds. funduszy strukturalnych ze
wszystkich województw (odpowiedziało 9), ok. 30 przedstawicieli administracji rządowej i samorządu terytorialnego ze wszystkich
województw, wskazanych jako osoby odpowiedzialne za współpracę z organizacjami pozarządowymi (odpowiedziało 14) i około 50
przedstawicieli sektora pozarządowego, reprezentujących różne „branże” sektora, różne regiony i działających na różną skalę - od lokalnej
po ogólnopolską (odpowiedziało 19). Każda z tych osób (została poproszona o wytypowanie do 10 osób, które w jej przekonaniu zasługują
na miano „liderów społecznych” bądź żywo interesują się problematyką aktywności obywatelskiej. Zwracaliśmy uwagę, aby osoby te
reprezentowały różne sektory i prosiliśmy, aby nie ograniczać się w ich wyborze do tych, których poglądy są bliskie poglądom typującego.
Tym sposobem uzyskaliśmy prawie 540 kontaktów, które wykorzystaliśmy wysyłając (między innymi do Państwa) zaproszenie do udziału
w Panelu. Około 30 zaproszeń nie znalazło adresata z uwagi na błędne dane adresowe. Spośród pozostałych, panel ukończyły 283 osoby,
3
czyli ok. 56% wszystkich zaproszonych, co w świetle innych doświadczeń związanych z badaniami ankietowymi należy uznać za bardzo
dobry wynik. Ostatecznie udział w dalszych edycjach panelu zgłosiło 316 osób.
Pozbawiając się kontroli nad doborem respondentów ryzykowaliśmy, że ostateczna struktura próby może znacząco różnić się od naszych
założeń (np. ograniczać się prawie wyłącznie do przedstawicieli środowiska pozarządowego). Na szczęście obawy te nie potwierdziły się.
Ostateczny skład uczestników Panelu był zróżnicowany, i nie odbiegał w sposób zasadniczy od zakładanego. Strukturę uczestników
badania opisano w poniższych zestawieniach:
Jest Pan/Pani przedstawicielem ...
Odpowiedzi
Liczba respondentów
% respondentów
organizacji społeczeństwa obywatelskiego
186
65.96%
administracji publicznej lub samorządowej
76
26.95%
ośrodka akademickiego lub badawczego
31
10.99%
mediów
7
2.48%
środowiska biznesu
6
2.13%
14
4.96%
Inne
Jeśli reprezentuje Pan/Pani organizację społeczeństwa obywatelskiego to w jakim obszarze ona działa?
Odpowiedzi
% respondentów
Pomoc społeczna/ochrona zdrowia
65
23.05%
Rozwój lokalny
74
26.24%
Ochrona środowiska
24
8.51%
109
38.65%
Edukacja
87
30.85%
Kultura i sztuka
28
9.93%
Sport/hobby
13
4.61%
Prawa człowieka, prawa mniejszości
33
11.70%
5
1.77%
35
12.41%
Ogólne wsparcie społeczeństwa obywatelskiego/sektora pozarządowego
Ochrona interesów grup zawodowych
Inny obszar
4
Pewien problem stanowi terytorialny rozkład miejsc zamieszkania respondentów panelu. Jak widać na poniższej mapce, zdecydowanie
najwięcej spośród nich mieszka na Mazowszu, za to nie udało nam się uzyskać żadnego kontaktu z województwa lubuskiego. Pierwszy z
tych faktów można tłumaczyć tym, że w badaniu oprócz przedstawicieli organizacji (których zresztą w woj. mazowieckim jest najwięcej)
brali udział przedstawiciele administracji publicznej szczebla centralnego, z których każdego poprosiliśmy o wskazanie 10 innych
kandydatów (w większości prawdopodobnie także z Mazowsza). Jednak brak przedstawicieli województwa lubuskiego należy uznać za
problem wymagający poprawienia. W kolejnych edycjach panelu postaramy się w miarę możliwości uzupełnić próbę w taki sposób, aby
wyrównać proporcje pomiędzy regionami, nie naruszając przy tym proporcji uczestników i dbając o utrzymanie panelowego charakteru
badania.
Województwo zamieszkania respondentów
Liczba odpowiedzi
10
12
5
15
5
85
18
0
24
9
17
10
2
19
17
8
2
256
91.13%
Mazowieckie
85
30,1%
Łódzkie
24
8,5%
Śląskie
19
6,7%
Wielkopolskie
18
6,4%
Dolnośląskie
17
6,0%
Małopolskie
17
6,0%
Podlaskie
15
5,3%
Warmińsko-Mazurskie
12
4,3%
Pomorskie
10
3,5%
Świętokrzyskie
10
3,5%
Lubelskie
9
3,2%
Podkarpackie
8
2,8%
Kujawsko - Pomorskie
5
1,8%
Zachodniopomorskie
5
1,8%
Opolskie
2
0,7%
CZĘŚĆ I: BIEŻĄCE PROBLEMY I WYDARZENIA: ocena Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie
Obecnie przygotowywany jest raport o skutkach wprowadzenia Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie – będzie on
prezentowany Parlamentowi. Równolegle trwają prace nad rekomendacjami dotyczącymi ewentualnych zmian Ustawy. Państwa opinie
mogą być w tym przedsięwzięciu bardzo pomocne.
Czy myśli Pan(i), że w dłuższej perspektywie sytuacja organizacji pozarządowych po wprowadzeniu Ustawy o
działalności pożytku publicznego i o wolontariacie poprawi się czy pogorszy?
Liczba
respondentów
% respondentów
43
15.25%
155
54.96%
suma plusów i minusów będzie podobna
38
13.48%
raczej się pogorszy
13
4.61%
zdecydowanie się pogorszy
2
0.71%
nic się nie zmieni
1
0.35%
trudno powiedzieć
19
6.74%
Brak odpowiedzi
11
3.90%
Odpowiedzi
Zdecydowanie się poprawi
raczej się poprawi
Jak ocenia Pan(i) następujące rozwiązania zawarte w ustawie i jakich korekt, Pana/Pani zdaniem one wymagają?
1. Administracja publiczna powinna współpracować z organizacjami pozarządowymi w dziedzinie wykonywania zadań
publicznych. Samorząd zobowiązany jest do uchwalania programu współpracy z organizacjami pozarządowymi.
Odpowiedzi
% respondentów
163
57.80%
Raczej dobrze
75
26.60%
Raczej źle
25
8.87%
Zdecydowanie źle
5
1.77%
Trudno powiedzieć
5
1.77%
Brak odpowiedzi
9
3.19%
Zdecydowanie dobrze
3
2. Jaki kierunek powinny mieć ewentualne zmiany w tym obszarze?
Liczba
respondentów
% respondentów
Sposób tworzenia programów współpracy (czas, udział organizacji etc.) powinien
być doprecyzowany
161
57.09%
Powinny istnieć jakieś sankcje związane z zaniechaniem tworzenia programów
współpracy
123
43.62%
Programy współpracy powinny mieć charakter wieloletni
188
66.67%
Obowiązek tworzenia programów współpracy powinien dotyczyć nie tylko
samorządu ale także administracji rządowej
149
52.84%
Powinna istnieć możliwość udzielania małych dotacji (np. do 2000 zł) z
pominięciem pełnych procedur konkursowych
182
64.54%
93
32.98%
Powinno pozostać tak jak jest
1
0.35%
Ustawa w ogóle nie powinna regulować tych kwestii
5
1.77%
Trudno powiedzieć
3
1.06%
11
3.90%
Odpowiedzi
Ustawa powinna jasno wykluczać sytuacje w której środki publiczne
zarezerwowane są wyłącznie dla org. pożytku publicznego
Inne
3. Organizacje pozarządowe (te które będą tego chciały), po spełnieniu określonych w ustawie warunków, mogą uzyskać
status organizacji pożytku publicznego i uzyskać dodatkowe przywileje (np. możliwość korzystania z tzw. 1%)
Liczba
respondentów
% respondentów
153
54.26%
Raczej dobrze
97
34.40%
Raczej źle
10
3.55%
Zdecydowanie źle
3
1.06%
Trudno powiedzieć
11
3.90%
8
2.84%
Odpowiedzi
Zdecydowanie dobrze
Brak odpowiedzi
4
4. Jaki kierunek powinny mieć ewentualne zmiany w tym obszarze?
Odpowiedzi
% respondentów
Konieczne jest precyzyjniejsze określenie warunków uzyskiwania statusu OPP
117
41.49%
Organizacje pożytku publicznego powinny być zwolnione z kosztów związanych z
upublicznianiem raportów w Monitorze B
220
78.01%
14
4.96%
Generalnie należy zlikwidować wyodrębnianie organizacji pożytku publicznego
14
4.96%
5
1.77%
15
5.32%
Trudno powiedzieć
Inne
5. Podatnik może przekazywać 1% swoich podatków na rzecz organizacji pożytku publicznego.
Odpowiedzi
% respondentów
223
79.08%
41
14.54%
Raczej źle
5
1.77%
Zdecydowanie źle
1
0.35%
Trudno powiedzieć
4
1.42%
Brak odpowiedzi
8
2.84%
Zdecydowanie dobrze
Raczej dobrze
5a. Jaki kierunek powinny mieć ewentualne zmiany w tym obszarze?
Odpowiedzi
% respondentów
Przekazywaniem 1% podatku powinny zająć się Urzędy Skarbowe (podatnik
wskazywałby organizacje w zeznaniu PIT)
222
78.72%
Z możliwości przekazania 1% powinny móc korzystać także osoby płacące
„płaski” 19% podatek
209
74.11%
Należy zlikwidować możliwość odpisywania 1% podatku na rzecz organizacji
pożytku publicznego
3
1.06%
Powinno pozostać tak jest
7
2.48%
Trudno powiedzieć
3
1.06%
Inne
7
2.48%
5
7. Działa Rada Pożytku Publicznego, składająca się w równych częściach z przedstawicieli organizacji pozarządowych i
administracji publicznej, służąca wymianie informacji i opiniowaniu aktów prawnych dotyczących organizacji pozarządowych.
Odpowiedzi
% respondentów
Zdecydowanie dobrze
106
37.59%
Raczej dobrze
110
39.01%
11
3.90%
Raczej źle
Zdecydowanie źle
2
0.71%
Trudno powiedzieć
44
15.60%
9
3.19%
Brak odpowiedzi
Odpowiedzi
% respondentów
Przedstawiciele organizacji zasiadający w Radzie powinni pochodzić z wyboru
samych organizacji – wyniki tych wyborów powinny być wiążące dla Ministra
132
46.81%
Powołując Rade Pożytku Publicznego Rząd powinien brać pod uwagę ilość i
jakość rekomendacji udzielonych poszczególnym kandydatom przez organizacje
pozarządowe
138
48.94%
Rada powinna mieć większe kompetencje (nie wyłącznie doradcze)
119
42.20%
Rada powinna być umocowana nie jak dotąd przy Ministrze do Spraw
Zabezpieczenia Społecznego ale przy Kancelarii Premiera lub Radzie Ministrów
102
36.17%
11
3.90%
7
2.48%
Trudno powiedzieć
30
10.64%
Inne
11
3.90%
Należy zlikwidować Radę Pożytku Publicznego
6
8. Organizacje mogą prowadzić odpłatną działalność statutową, która nie jest traktowana jako działalność gospodarcza
Odpowiedzi
Zdecydowanie dobrze
% respondentów
151
53.55%
Raczej dobrze
89
31.56%
Raczej źle
17
6.03%
Zdecydowanie źle
5
1.77%
Trudno powiedzieć
13
4.61%
7
2.48%
Brak odpowiedzi
Odpowiedzi
% respondentów
174
61.70%
Limit wynagrodzeń obowiązujący w przypadku działalności odpłatnej nie dla
zysku powinien być zniesiony
86
30.50%
zysku powinien być istotnie zwiększony
53
18.79%
zysku powinien być istotnie zmniejszony
4
1.42%
Należy zlikwidować podział na działalność odpłatną i gospodarczą
23
8.16%
21
7.45%
Trudno powiedzieć
26
9.22%
8
2.84%
Zasady rozdzielenia obszarów działalności odpłatnej i gospodarczej powinny być
opisane w ustawie precyzyjniej
Inne
7
CZĘŚĆ II: KONDYCJA SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO W POLSCE
Ustrojowe warunki rozwoju społeczeństwa obywatelskiego
Czy Pana/Pani zdaniem obecnie spełnione są następujące warunki, sprzyjające rozwojowi społeczeństwa obywatelskiego w Polsce?
Zdecydowanie
nie (-3)
-2
-1
0.35%
0%
1.41%
1.77% 11.31% 29.68%
49.47%
0.35%
267
Wolność wypowiedzi
0%
0%
3.55%
3.19% 10.64% 35.11%
42.2%
0%
268
Wolność zgromadzeń
0.71%
1.42%
6.38%
3.90% 17.38% 36.88%
27.30%
0.35%
267
Niezależność mediów
3.90%
4.96%
9.93% 15.96% 24.82% 23.05%
9.93%
1.42%
266
Dostęp do informacji publicznej
3.90%
9.22% 12.77% 14.18% 25.18% 21.99%
6.38%
0.71%
267
Niezawisłość sądów
7.09%
9.22% 14.18% 14.54% 19.86% 17.38%
7.45%
4.26%
266
Wolność tworzenia i działania organizacji
Rządy prawa i zaufanie do jego przedstawicieli
24.82%
Przestrzeganie demokratycznych procedur wyborczych
2.13%
Decentralizacja władzy
6.03%
Respektowanie konstytucyjnej zasady pomocniczości
9.93%
0
1
2
18.79% 20.21% 10.99% 12.77% 4.26%
Zdecydowanie
Trudno
tak (3)
powiedzieć
Liczba
odp.
1.77%
1.42%
269
13.83%
2.48%
266
14.89% 13.12% 17.38% 23.40% 14.54%
3.55%
2.13%
269
14.18% 15.25% 17.38% 20.57% 9.57%
3.55%
4.26%
268
7.09%
5.67% 10.99% 19.50% 32.27%
Jak ogólnie ocenia Pan(i) wpływ niżej wymienionych instytucji na kondycję i rozwój społeczeństwa obywatelskiego w dzisiejszej Polsce?
Z reguły
negatywny
/szkodliwy
(-3)
-2
-1
0
1
2
Z reguły
Trudno
pozytywny
/stymulujący powiedzieć
(3)
Liczba
odp.
Rząd i jego agendy
5.67%
9.57% 16.67% 19.86% 28.01% 10.64%
2.13%
1.77%
271
Samorząd lokalny i jego agendy
2.48%
6.03% 10.99% 17.73% 32.27% 21.63%
2.48%
0.71%
266
Partie i ugrupowania polityczne
18.44%
0.35%
3.90%
266
13.12% 16.31% 23.05% 14.54% 4.61%
Kościół i związki wyznaniowe
2.13%
4.61% 10.99% 19.50% 28.37% 21.99%
3.90%
2.48%
265
Media
1.42%
4.96%
5.67% 13.48% 34.40% 24.82%
7.80%
1.06%
264
Instytucje edukacyjne (szkoły, uczelnie)
1.77%
3.19%
3.19% 17.02% 33.33% 26.60%
7.09%
2.13%
266
Prywatne firmy, środowisko biznesu
3.19%
4.61%
8.87% 29.79% 29.08% 14.89%
2.13%
2.13%
267
Prywatni sponsorzy krajowi – fundacje grantodawcze
0.35%
2.48%
3.90%
6.74% 26.24% 34.40%
18.09%
1.77%
265
Organizacje pozarządowe (tzw. trzeci sektor)
0.35%
0.35%
0.71%
1.42% 14.89% 39.01%
34.75%
2.13%
264
Instytucje UE i dysponenci środków UE w Polsce
1.06%
1.42%
5.32%
7.45% 31.56% 30.85%
13.83%
2.13%
264
Elity intelektualne, autorytety publiczne
0.35%
2.84%
1.77% 13.48% 29.08% 29.79%
11.70%
4.26%
263
8
Kondycja organizacji społeczeństwa obywatelskiego w Polsce
Organizacje społeczeństwa obywatelskiego to dobrowolne, suwerenne, nie działające dla zysku zrzeszenia i instytucje służące realizacji
celów wyznaczonych przez ich członków / założycieli. Mogą one działać zarówno wyłącznie na rzecz własnych członków, jak i na rzecz
szerzej rozumianego dobra ogólnego. Należą do nich przede wszystkim stowarzyszenia i fundacje, ale także związki wyznaniowe, związki
zawodowe i organizacje przedsiębiorców itp. Prosimy teraz, na podstawie Pana/Pani własnych doświadczeń, ocenić poszczególne aspekty
funkcjonowania organizacji w Polsce.
Jak ocenia Pan/Pani kondycję organizacji społeczeństwa obywatelskiego w Polsce pod następującymi względami?
Zdecydowanie
źle (-3)
-2
-1
0
1
2
Zdecydowanie
Trudno
dobrze powiedzieć
(3)
Liczba
odp.
Wizerunek organizacji w społeczeństwie polskim
1.42%
3.19% 12.41% 15.60% 38.30% 18.79%
3.19%
0.71%
264
Obecność w debacie publicznej problematyki społeczeństwa
obywatelskiego
4.26%
9.93% 14.89% 16.67% 29.43% 16.31%
1.06%
1.06%
264
Prawne warunki dla tworzenia i działania organizacji
1.06%
3.19%
5.32% 10.99% 30.85% 32.27%
8.87%
0.71%
263
Poziom współpracy między organizacjami i administracją
publiczną
2.48%
6.74% 14.54% 16.31% 39.36% 11.35%
1.42%
0.35%
261
Poziom współpracy między organizacjami i środowiskiem
biznesu
3.19%
8.87% 17.73% 22.70% 28.01% 7.80%
0.00%
4.61%
262
Poziom współpracy wewnątrz środowiska organizacji–
wewnętrzne zorganizowanie środowiska (umiejętność
współdziałania dla realizacji wspólnych celów)
1.06%
9.22% 13.83% 12.77% 34.40% 16.67%
2.13%
2.84%
262
Wspólna tożsamość organizacji - poczucie przynależności do
sektora pozarządowego i rozumienie jego specyficznej roli
2.13%
6.03% 10.28% 13.48% 34.40% 17.38%
6.74%
3.19%
264
Skłonność organizacji do działania na rzecz dobra ogólnego
(działań wykraczających poza zaspokajanie potrzeb
poszczególnych członków lub pracowników organizacji)
0.00%
2.84%
6.74%
9.93% 30.85% 29.08% 10.99%
2.13%
261
Niezależność, autonomia, suwerenność poszczególnych
organizacji
0.35%
1.06%
4.96%
7.45% 27.30% 36.17% 13.12%
3.19%
264
Jakość infrastruktury wspomagającej rozwój organizacji
(istnienie, zasięg oraz jakość działań organizacji wspierających
rozwój sektora pozarządowego - poprzez informowanie,
szkolenia, poradnictwo.)
1.06%
6.74% 11.35% 11.35% 35.11% 21.63%
0.71%
263
9
5.32%
Jak ocenia Pan/Pani kondycję organizacji społeczeństwa obywatelskiego w Polsce pod następującymi względami?
Zdecydowanie
źle (-3)
-2
Dostępność zasobów finansowych, z których mogą korzystać
organizacje społeczeństwa obywatelskiego
4.61%
Skuteczność działań podejmowanych przez organizacje
0.00%
1.42%
Zasięg i skala działań organizacji w stosunku do potrzeb
społecznych
-1
0
1
2
Liczba
odp.
1.42%
0.35%
263
6.74% 33.69% 34.04%
6.03%
3.19%
263
5.32%
9.93% 13.48% 13.12% 29.08% 16.31%
4.96%
0.71%
262
Kompetencje programowo / merytoryczne osób
zaangażowanych w działania organizacji
0.35%
0.71%
9.57% 32.62% 33.33%
8.16%
1.06%
260
Kompetencje administracyjno / proceduralne osób
zaangażowanych w działania organizacji
1.42%
4.61% 14.18% 13.48% 34.40% 18.09%
4.26%
2.13%
261
Umiejętność formułowania przez organizacje strategicznych,
długofalowych celów
4.26%
9.57% 14.18% 18.09% 31.56% 11.70%
2.13%
1.77%
263
Przywiązanie organizacji do ich misji – konsekwencja w realizacji
celów statutowych, unikanie koniunkturalizmu związanego z
dostępnością środków finansowych czy presją ze strony opinii
publicznej
0.35%
6.03% 12.41% 20.57% 23.40% 18.09%
6.38%
5.67%
262
Przejrzystość (jawność) działań organizacji, w tym przejrzystość
finansowa
0.00%
5.32% 14.54% 18.44% 28.01% 16.31%
7.09%
3.19%
262
Zgodność działań organizacji z obowiązującymi przepisami
prawa
0.00%
1.06%
6.03% 12.77% 30.14% 28.37%
9.93%
4.61%
262
Demokratyczność reguł zarządzania w organizacjach
0.00%
3.55%
9.57% 13.48% 27.30% 21.99%
6.74%
8.51%
257
Zaangażowanie organizacji w budowanie swojej bazy
członkowskiej
2.48%
4.61% 12.41% 18.44% 26.95% 10.64%
6.38%
9.57%
258
Bezinteresowność osób angażujących się w działania organizacji
społeczeństwa obywatelskiego
0.35%
1.42%
8.87% 15.25% 22.34% 32.27%
6.38%
4.61%
258
14.18% 21.28% 12.06% 25.53% 13.83%
ZdecydoTrudno
wanie
dobrze powiedzieć
(3)
10
8.16%
6.38%
W których spośród wymienionych wyżej wymiarów, Pana/Pani zdaniem, doszło w ciągu ostatniego roku do istotnej poprawy?
Liczba
%
respondentów respondentów
49
20%
Obecność w debacie publicznej problematyki społeczeństwa obywatelskiego
44
17.96%
58
23.67%
Poziom współpracy między organizacjami i administracją publiczną
79
32.24%
Poziom współpracy między organizacjami i środowiskiem biznesu
15
6.12%
Poziom współpracy wewnątrz środowiska organizacji– (umiejętność współdziałania dla realizacji wspólnych celów)
27
11.02%
Wspólna tożsamość organizacji - poczucie przynależności do sektora pozarządowego i rozumienie jego specyficznej roli
24
9.8%
Skłonność organizacji do działania na rzecz dobra ogólnego (działań wykraczających poza zaspokajanie potrzeb
18
7.35%
Niezależność, autonomia, suwerenność poszczególnych organizacji
17
6.94%
Jakość infrastruktury wspomagającej rozwój organizacji (organizacji wspierających rozwój sektora pozarządowego - poprzez
informowanie, szkolenia, poradnictwo.)
28
11.43%
Dostępność zasobów finansowych, z których mogą korzystać organizacje społeczeństwa obywatelskiego
68
27.76%
30
12.24%
Zasięg i skala działań organizacji w stosunku do potrzeb społecznych
14
5.71%
Kompetencje programowo / merytoryczne osób zaangażowanych w działania organizacji
32
13.06%
Kompetencje administracyjno / proceduralne osób zaangażowanych w działania organizacji
20
8.16%
Umiejętność formułowania przez organizacje strategicznych, długofalowych celów
7
2.86%
Przywiązanie organizacji do ich misji – konsekwencja w realizacji celów statutowych, unikanie koniunkturalizmu
7
2.86%
Przejrzystość (jawność) działań organizacji, w tym przejrzystość finansowa
47
19.18%
Zgodność działań organizacji z obowiązującymi przepisami prawa
25
10.2%
6
2.45%
Zaangażowanie organizacji w budowanie swojej bazy członkowskiej
4
1.63%
Bezinteresowność osób angażujących się w działania organizacji społeczeństwa obywatelskiego
9
3.67%
Inna odpowiedź
2
0.82%
21
8.57%
245
87.6%
W żadnym z wymienionych wymiarów nie doszło do poprawy
Liczba odpowiedzi
11
W których spośród wymienionych wyżej wymiarów, Pana/Pani zdaniem, doszło w ciągu ostatniego roku do istotnego pogorszenia?
Liczba
%
23
10%
27
11.74%
8
3.48%
15
6.52%
17
7.39%
15
6.52%
13
5.65%
10
4.35%
4
1.74%
Jakość infrastruktury wspomagającej rozwój organizacji (organizacji wspierających rozwój sektora pozarządowego poprzez informowanie, szkolenia, poradnictwo.)
10
4.35%
42
18.26%
6
2.61%
11
4.78%
5
2.17%
13
5.65%
6
2.61%
24
10.43%
13
5.65%
7
3.04%
5
2.17%
18
7.83%
36
15.65%
W żadnym z wymienionych wymiarów nie doszło do pogorszenia
67
29.13%
231
81.91%
Liczba odpowiedzi
12
Które z wymienionych wymiarów wymagają dziś, Pana/Pani zdaniem, przede wszystkim poprawy?
Liczba
%
54
21.86%
61
24.7%
28
11.34%
68
27.53%
50
20.24%
65
26.32%
24
9.72%
15
6.07%
8
3.24%
Jakość infrastruktury wspomagającej rozwój organizacji (organizacji wspierających rozwój sektora pozarządowego poprzez informowanie, szkolenia, poradnictwo.)
32
12.96%
69
27.94%
23
9.31%
27
10.93%
33
13.36%
39
15.79%
45
18.22%
15
6.07%
30
12.15%
11
4.45%
7
2.83%
25
10.12%
15
6.07%
Inna odpowiedź
1
0.4%
Żaden z wymienionych wymiarów nie wymaga poprawy
6
2.43%
247
87.6%
Liczba odpowiedzi
13
Relacje pomiędzy organizacjami i administracją publiczną
Mówiąc o relacjach pomiędzy państwem a organizacjami społeczeństwa obywatelskiego często wspomina się o rozmaitych zagrożeniach, jakie niosą one
ze sobą dla tych ostatnich. Jak często, według Pana(i) wiedzy, opisane problemy mają rzeczywiście miejsce w Polsce?
Nigdy (0)
1
2
3
4
5
Zawsze (6)
Trudno
powiedzieć
Liczba
odp.
Administracja publiczna jest nieufna i podejrzliwa wobec
organizacji społeczeństwa obywatelskiego
1.06%
5.32% 10.28% 22.34% 25.18% 18.79%
6.74%
1.06%
256
We współpracy pomiędzy administracją publiczną a
organizacjami społeczeństwa obywatelskiego w praktyce
bardziej liczą się układy, znajomości, nieformalne
kontakty niż merytoryczne kompetencje organizacji
2.13%
6.03%
8.16% 18.79% 23.76% 21.63%
7.80%
2.48%
256
Administracja publiczna podporządkowuje sobie
organizacje, traktuje je instrumentalnie
5.32%
14.54% 14.18% 15.96% 17.02% 17.02%
3.19%
4.26%
258
Administracja publiczna traktuje organizacje wyłącznie
jako dostarczyciela usług, ignorując ich kompetencje w
innych dziedzinach (takich jak sygnalizowanie
problemów społecznych, rzecznictwo, tworzenie nowych
rozwiązań itp.)
3.19%
7.09% 10.64% 15.60% 17.73% 26.95%
7.80%
2.48%
258
Administracja publiczna traktuje organizacje nie jak
partnera ale jak konkurenta.
7.45%
9.93% 14.89% 14.18% 17.73% 19.15%
6.38%
1.77%
258
Administracja publiczna traktuje organizacje nie jak
partnera, ale jak petenta, występuje z pozycji siły,
jednostronnie definiuje wzajemne relacje
3.90%
6.74%
13.12%
2.48%
257
14
5.67% 14.89% 16.67% 27.66%
„Ciemne” strony społeczeństwa obywatelskiego
(Polecenie w kwestionariuszu: Dla każdego z pytań prosimy o zaznaczenie jednej z odpowiedzi od 0 do 6, gdzie 0 oznacza "Żadne" lub
"Bardzo rzadko", a 6 "Bardzo duże" lub "Bardzo często".)
1. Jakie, Pana/Pani zdaniem, jest znaczenie ruchów/grup wewnątrz społeczeństwa obywatelskiego, które są w sposób otwarty
nietolerancyjne?
Odpowiedzi
% respondentów
"Żadne" (0)
11
3.90%
1 (1)
48
17.02%
2 (2)
63
22.34%
3 (3)
44
15.60%
4 (4)
33
11.70%
5 (5)
26
9.22%
"Bardzo duże" (6)
7
2.48%
Trudno powiedzieć
21
7.45%
Brak odpowiedzi
14
4.96%
2. Jakie, Pan/Pani zdaniem, jest znaczenie ruchów/grup wewnątrz społeczeństwa obywatelskiego, które używają przemocy aby
demonstrować swoje racje?
Odpowiedzi
% respondentów
"Żadne" (0)
31
10.99%
1 (1)
79
28.01%
2 (2)
56
19.86%
3 (3)
24
8.51%
4 (4)
24
8.51%
5 (5)
16
5.67%
"Bardzo duże" (6)
8
2.84%
Trudno powiedzieć
14
4.96%
Brak odpowiedzi
15
5.32%
15
3. Jak często, według Pani/Pana wiedzy, w organizacjach społeczeństwa obywatelskiego dochodzi do sytuacji korupcyjnych
(wręczania lub przyjmowania korzyści majątkowych w zamian za różnego rodzaju przywileje/ przysługi itp.)?
Odpowiedzi
% respondentów
Brak odpowiedzi
14
4.96%
"Bardzo rzadko" (0)
14
4.96%
1 (1)
75
26.60%
2 (2)
39
13.83%
3 (3)
46
16.31%
4 (4)
22
7.80%
5 (5)
6
2.13%
"Bardzo często" (6)
3
1.06%
Trudno powiedzieć
47
16.67%
4. Jak często, według Pani/Pana wiedzy, w organizacjach społeczeństwa obywatelskiego dochodzi do nepotyzmu (zatrudniania
pracowników lub ustalania zwierzchnictwa w oparciu o kryteria pozamerytoryczne: więź rodzinną bądź towarzyską)?
Odpowiedzi
% respondentów
Brak odpowiedzi
15
5.32%
"Bardzo rzadko" (0)
5
1.77%
1 (1)
32
11.35%
2 (2)
44
15.60%
3 (3)
42
14.89%
4 (4)
52
18.44%
5 (5)
41
14.54%
"Bardzo często" (6)
9
3.19%
Trudno powiedzieć
26
9.22%
16
Znaczenie organizacji społeczeństwa obywatelskiego
Czy, Pana/Pani zdaniem, organizacje społeczeństwa obywatelskiego są skuteczne w działaniach służących:
Całkowicie
nieskuteczne
(-3)
-2
-1
Edukacji obywatelskiej, informowaniu obywateli o ich
uprawnieniach
0.00%
2.48%
5.32%
Aktywizowaniu społeczności lokalnych - stwarzaniu
warunków do samoorganizacji na poziomie lokalnym
0.00%
2.48%
Rzecznictwu lub reprezentowaniu interesów członków,
podopiecznych, klientów
0.00%
Pobudzaniu debaty publicznej
Bardzo
skuteczne
(3)
Trudno
powiedzieć
Liczba
odp.
7.09% 28.01% 35.46%
12.77%
0.00%
257
4.61%
6.74% 25.89% 36.88%
14.54%
0.00%
257
1.42%
2.84%
7.09% 32.62% 9.93%
9.93%
1.42%
257
1.06%
3.55%
9.22% 16.31% 34.75% 17.73%
8.16%
0.35%
257
Wpływaniu na kształt prawa / rozwiązań systemowych
3.55%
6.74%
9.93% 19.15% 39.01% 10.64%
1.42%
0.71%
257
Dostarczaniu usług społecznych grupom
dyskryminowanym lub zagrożonym marginalizacją
0.00%
0.71%
2.84%
2.84% 19.15% 42.91%
21.63%
0.71%
256
Promowaniu demokracji
0.71%
1.06%
3.55%
8.51% 32.62% 29.43%
13.83%
1.06%
256
Promowaniu tolerancji
0.71%
1.06%
2.48%
6.74% 30.50% 33.33%
13.48%
1.77%
254
Przeciwdziałaniu korupcji
1.77%
5.32% 10.64% 16.31% 26.24% 19.86%
6.38%
4.61%
257
Przeciwdziałaniu przemocy w życiu publicznym
1.06%
3.90%
7.80% 19.50% 25.89% 21.63%
7.80%
2.84%
255
Monitorowaniu działań administracji publicznej
3.90%
9.22%
9.57% 17.02% 28.37% 15.60%
3.90%
3.55%
257
Monitorowaniu działań biznesu - stosunków pracy,
odpowiedzialności za środowisko, standardów etycznych
7.09%
1.06%
6.38%
255
0
1
2
14.54% 14.89% 19.50% 19.86% 7.09%
17
W których z tych dziedzin, Pana/Pan zdaniem, organizacje są zdecydowanie za mało aktywne?
Liczba
% respondentów
respondentów
Odpowiedzi
Edukacja obywatelska, informowanie obywateli o ich uprawnieniach
36
14.75%
Aktywizowanie społeczności lokalnych - stwarzanie warunków do samoorganizacji na poziomie lokalnym
50
20.49%
Rzecznictwo lub reprezentowanie interesów członków, podopiecznych, klientów
27
11.07%
Pobudzanie debaty publicznej
77
31.56%
Wpływanie na kształt prawa / rozwiązań systemowych
96
39.34%
Dostarczanie usług społecznych grupom dyskryminowanym lub zagrożonym marginalizacją
15
6.15%
Promowanie demokracji
18
7.38%
Promowanie tolerancji
16
6.56%
Przeciwdziałanie korupcji
49
20.08%
Przeciwdziałanie przemocy w życiu publicznym
21
8.61%
Monitorowanie działań administracji publicznej
90
36.89%
Monitorowanie działań biznesu (w dziedzinie stosunków pracy, odpowiedzialności za środowisko, standardów etycznych)
79
32.38%
Inna odpowiedź
1
0.4%
Żaden z wymienionych obszarów
4
1.64%
244
86.52%
Liczba odpowiedzi
18
Aktywność obywatelska
Społeczeństwo obywatelskie to coś więcej niż organizacje. O jego jakości decyduje zatem nie tylko kondycja sektora pozarządowego, ale
także istnienie oraz charakter innych (także nieformalnych) instytucji i grup, oraz aktywność i postawy obywateli. Poniżej wymieniono
szereg cech, które zwykle uważa się za istotne z tego punktu widzenia....
W jakim stopniu, Pana/Pani zdaniem, wymienione niżej cechy / zjawiska są obecne w polskim społeczeństwie?
Wcale (0)
Zainteresowanie obywateli sprawami publicznymi
2
3
4
5
W bardzo
Trudno
dużym stopniu
powiedzieć
(6)
Liczba
odp.
26.60% 26.60% 22.34% 9.22%
3.19%
0.35%
1.06%
258
38.30% 26.24% 7.80%
2.13%
0.00%
0.00%
0.00%
258
3.55%
27.30% 25.89% 20.92% 7.80%
2.84%
0.71%
1.77%
256
10.28%
35.82% 25.89% 15.60% 2.48%
0.00%
0.71%
0.35%
257
Brak przyzwolenia na praktyki korupcyjne
7.09%
29.43% 20.92% 15.96% 8.16%
6.38%
2.48%
1.06%
258
Brak przyzwolenia na stosowanie przemocy w
rozwiązywaniu konfliktów
3.19%
12.06% 20.57% 19.50% 16.67% 13.83%
2.84%
2.48%
257
Tolerancja dla poglądów innych niż własne
4.26%
21.28% 28.01% 23.76% 7.80%
4.96%
0.00%
1.06%
257
Zaufanie do innych obywateli
3.90%
27.30% 27.66% 19.86% 6.74%
2.48%
0.00%
2.48%
255
Gotowość do dobrowolnego i bezinteresownego
poświęcania czasu na działania na rzecz dobra
wspólnego
4.61%
21.28% 28.01% 21.99% 9.57%
3.90%
1.06%
0.00%
255
Gotowość do dobrowolnego i bezinteresownego
przekazywania pieniędzy na działania na rzecz dobra
wspólnego
4.26%
23.76% 28.72% 18.09% 12.77% 2.48%
1.06%
0.00%
255
Umiejętność organizowania się w sytuacjach
nadzwyczajnych
0.71%
17.73%
0.71%
255
Przynależność do organizacji społeczeństwa
obywatelskiego (poziom członkostwa)
3.19%
29.43% 30.85% 15.96% 8.16%
1.77%
0.35%
1.06%
256
Istnienie nieformalnych i wykraczających poza najbliższą
rodzinę sieci wzajemnej pomocy i współpracy (np.
sąsiedzkich)
2.84%
17.73% 29.08% 23.40% 12.06% 4.26%
0.71%
0.71%
256
Istnienie autentycznych, aktywnych wspólnot lokalnych
(na poziomie sąsiedzkim, dzielnicowym, gminnym)
4.61%
23.76% 32.27% 16.67% 7.09%
0.71%
1.42%
255
Zaufanie do instytucji publicznych
Przywiązanie do instytucji i procedur demokratycznych
Uczciwość w sprawach publicznych (szacunek do prawa,
gotowość do ponoszenia przewidzianych prawem
obciążeń – np. podatków)
2.13%
1
17.02%
1.77%
19
7.09% 10.28% 21.63% 30.50%
3.90%
Podsumowanie: warunki rozwoju społeczeństwa obywatelskiego
Jak ogólnie ocenia Pan/Pani warunki rozwoju polskiego społeczeństwa obywatelskiego w ostatnim roku?
Odpowiedzi
% respondentów
Gorsze niż w latach poprzednich
24
8.51%
Nie dostrzegam większych zmian
91
32.27%
Lepsze niż w latach poprzednich
118
41.84%
Trudno powiedzieć
22
7.80%
Brak odpowiedzi
27
9.57%
20

PANEL „KONDYCJA SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO 2005”

Transkrypt

Podobne dokumenty

WYNIKI ANKIETY „Zdrowy tryb życia w Skierniewicach”

Zał. PDF

Kryzys społeczeństwa obywatelskiego jako wyzwanie dla edukacji

DPP-II-074--AES/09 Warszawa, 26 marca 2009 r

Bezpłatne poradnictwo prawne i obywatelskie w Polsce

Wielkopolska Rada Koordynacyjna Związek

Warszawa, 19 kwietnia 2010 r. Szanowni Państwo

Założenia Narodowego Programu Wspracia_Społeczeństwa

Dorota Moroń ORGANIZACJE POZARZĄDOWE

Krajową Sieć Tematyczną ds. Partnerstwa Grupa Robocza ds