Poczta Walenty, Beba Patrycja: Rozwój i rola polskiego przemysłu

Wydział Ekonomiczno-Społeczny
Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej w Agrobiznesie
Rozwój i rola polskiego przemysłu
spożywczego w warunkach akcesji
do Unii Europejskiej
prof. dr hab. Walenty Poczta
mgr Patrycja Beba
CEL PRACY
Przedstawienie zmian zachodzących w polskim przemyśle
spożywczym po akcesji Polski do Unii Europejskiej oraz
ukazanie pozycji polskiego przemysłu spożywczego na tle
innych krajów UE
MATERIAŁ I METODYKA BADAŃ
Analizy przeprowadzono w oparciu o dane Eurostat oraz dane pochodzące
z Roczników Statystycznych Przemysłu i Agencji Restrukturyzacji i
Modernizacji Rolnictwa.
Analizie poddano strukturę podmiotową przemysłu spożywczego, zmiany
wolumenu produkcji oraz zatrudnienia w ujęciu dynamicznym w Polsce oraz
na tle krajów UE.
Określono wysokość poziomu wsparcia ze środków WPR.
AKCESJA POLSKI DO UE
Jednolity Rynek Europejski
Wsparcie sektora ze środków WPR
Rozwój przemysłu spożywczego
Struktura podmiotowa przemysłu
spożywczego w roku 2003 i 2010
Wyszczególnienie
Liczba
przedsiębiorstw
Przeciętne
zatrudnienie (tys.)
Produkcja (mld zł)
Mikro
Małe
Średnie
Duże
Ogółem
2003
64,8
27,4
6,4
1,4
100
2010
59,5
31,4
7,4
1,8
100
2003
14,6
21,6
30,0
33,9
100
2010
14,3
21,3
27,5
36,9
100
2003
8,9
16,5
31,0
43,5
100
2010
5,4
14,7
25,8
54,1
100
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Mroczek R.: Procesy dostosowawcze polskiego przemysłu spożywczego do zmieniającego się otoczenia rynkowego (2), seria
Program Wieloletni 2011-2014, Raport nr 35, IERiGŻ-PIB, Warszawa 2012, s. 79.
Wartość produkcji globalnej przemysłu
spożywczego (mld zł)
250
204
200
191
mld zł
161
150
122
130
166
167
2009
2010
137
125
106
100
50
0
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2011
Lata
Źródło: opracowanie własne na podstawie Roczników Statystycznych Przemysłu z lat 2004-2013
2012
Liczba pracujących w przemyśle
spożywczym (tys. osób)
500
465,5
458,4
458,2
450
451,6
459,3
461
452,5
454,3
439,2
442,5
2011
2012
400
350
300
250
200
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Źródło: opracowanie własne na podstawie Roczników Statystycznych Przemysłu z lat 2004-2013
Udział przemysłu spożywczego
w gospodarce narodowej (%)
7
6
5
%
4
3
2
1
0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Produkcja globalna
Wartość dodana brutto
Źródło: opracowanie własne na podstawie Roczników Statystycznych Przemysłu z lat 2004-2013
%
Udział przemysłu spożywczego
w przemyśle ogółem (%)
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Produkcja globalna
Produkcja sprzedana
Źródło: opracowanie własne na podstawie Roczników Statystycznych Przemysłu z lat 2004-2013
Wartość dodana brutto
Wsparcie przemysłu spożywczego ze
środków Wspólnej Polityki Rolnej
Program SAPARD
1,5 mld zł
SPO Restrukturyzacja i Modernizacja
Sektora Żywnościowego oraz Rozwój
Obszarów Wiejskich
1,7 mld zł
2 mld zł
PROW 2007-2013
RAZEM:
5,2 mld zł
Środki te stanowiły około 7,5% całkowitych nakładów inwestycyjnych (68,7 mld zł),
jakie wydatkował w latach 2000-2011 przemysł spożywczy
Liczba przedsiębiorstw w przemyśle
spożywczym w UE w 2011 roku (tys.)
70,0
60,0
59,4 58,1
W Polsce w 2011 roku produkcją żywności zajmowało
się 13,7 tys. firm, co stanowiło niecałe 5% unijnych
przedsiębiorstw spożywczych.
50,0
40,0
32,2
30,0
20,0
27,8
16,7
13,7
10,7
10,0
8,4
8,2
0,0
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat
7,8
7,5
6,8
5,6
4,5
3,8
3,6
3,3
3,1
1,8
1,6
1,3
1,3
0,8
0,7
0,4
0,2
Zatrudnienie w przemyśle spożywczym
w UE w 2011 roku (tys. osób)
900,0 851,7
800,0
W polskim przemyśle spożywczym zatrudnionych jest
ponad 400 tys. osób, co stanowi prawie 10% ogółu
zatrudnionych w tym dziale w UE.
700,0
600,0
575,9
500,0
401,8
400,0
372,1
352,4 338,7
300,0
200,0
188,0
123,6 105,9
100,0
0,0
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat
104,3 99,3 99,2 90,4
77,1 74,5 63,7 62,6
56,5 41,5 40,0 38,4
37,4 25,3
15,2 13,9
Wartość obrotów przemysłu spożywczego
w UE w 2011 roku (mld euro)
250,0
200,0
198,3
Wartość produkcji polskiego przemysłu spożywczego
wynosiła 52,5 mld euro, co stanowiło około 5%
łącznej wartości dla całej Unii.
168,9
150,0
125,5
117,8
102,5
100,0
66,2
52,5
50,0
43,6
25,9 22,6
19,3 18,0 14,9 14,2
13,8 11,1 11,0 10,5
5,4 5,3 4,3 3,7 2,2 1,6 1,5 1,5
0,0
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat
Produktywność pracy w przemyśle
spożywczym w UE w 2011 roku (tys. euro)
800
700
600
500
400
676
536
Produktywność pracy w Polsce stanowiła
około 50% średniej produktywności w UE
482
371 354
318 317
300
293 291 280
200
100
0
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat
259
241 233
179
143 142 135 131
120 112 108 107
88
86
65
59
54
Przeciętna wartość obrotów firmy w przemyśle
spożywczym w UE w 2011 roku (tys. euro)
45,0
40,0
38,6
35,0
30,0
Wartość obrotów przedsiębiorstw
przetwórstwa spożywczego w Polsce w 2011
roku wynosiła 3,8 mln euro na firmę.
25,0
20,0
15,7
15,0
14,7 13,9
10,0
6,2
6,0
5,6
5,0
5,0
5,0
0,0
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Eurostat
3,8
3,7
3,7
3,6
2,8
2,8
2,2
2,1
1,7
1,7
1,7
1,6
1,4
1,4
1,3
0,9
0,8
Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej w znaczącym stopniu
wpłynęło na wyniki produkcyjne w przemyśle spożywczym.
Szczególnie korzystny wpływ na wielkość produkcji miało
funkcjonowanie na Jednolitym Rynku Europejskim, a także
wystąpienie efektu kreacji i przesunięcia handlu.
Wynikiem integracji były również zmiany struktury
podmiotowej przemysłu spożywczego oraz spadek ogólnej
liczby przedsiębiorstw.
Po wstąpieniu Polski w struktury UE polski przemysł
spożywczy stał się równoprawnym konkurentem przemysłu
spożywczego pozostałych krajów członkowskich. W Polsce
jednak obserwuje się niezbyt wysoki poziom efektywności
wytwarzania w tym sektorze, który wynika w głównej mierze z
niskiej produktywności pracy.
Dziękuję za uwagę!
Wydział Ekonomiczno-Społeczny
Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej w Agrobiznesie
Rozwój i rola polskiego przemysłu
spożywczego w warunkach akcesji
do Unii Europejskiej
prof. dr hab. Walenty Poczta
mgr Patrycja Beba