Program Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych

Transkrypt

W
1
1
Opracowanie:
Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Gospodarczych DELTA PARTNER
www.deltapartner.org.pl
Zespół redakcyjny:
Marcelina Gabryś, Roman Gruszczyk, Mateusz Werpachowski
Kędzierzyn-Koźle 2015
Projekt „Zintegrowane podejście terytorialne szansą rozwoju Kędzierzyńsko-Kozielskiego Subregionalnego
Obszaru Funkcjonalnego” realizowany ze środków Unii Europejskiej (Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego) przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające jednostki samorządu
terytorialnego w zakresie planowania miejskich obszarów funkcjonalnych” przez Ministerstwo Infrastruktury
i Rozwoju w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013.
Wnioskodawca: Gmina Kędzierzyn-Koźle. Nr umowy: DPT/BDG-II/POPT/85/13
2
Program ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego na lata 2014-2020
Spis treści
Wstęp................................................................................................................................................ 3
1. Podstawa prawna dla podejścia zintegrowanego w rozwoju lokalnym ........................................ 6
2. Spójność z dokumentami planistycznymi i operacyjnymi ............................................................. 9
3. Definicja obszaru wsparcia .......................................................................................................... 20
4. Syntetyczne ujęcie wyników diagnozy strategicznej ................................................................... 27
5. Założenia rozwojowe Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego (cel nadrzędny, cele
rozwojowe) ..................................................................................................................................... 38
5.1 Cele rozwojowe Subregionu ................................................................................................. 38
5.2 Założenia Rozwojowe Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Subregionu ..................... 40
5.3 Priorytety i działania Programu ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego ........................ 41
6. Wymiar terytorialny wsparcia ..................................................................................................... 43
6.1 Zestawienie przedsięwzięć rozwojowych Programu ZIT Subregionu KędzierzyńskoKozielskiego ................................................................................................................................ 46
7. Założenia inwestycji zintegrowanych w Subregionie Kędzierzyńsko-Kozielskim ......................... 69
7.1 Obszar ZIT 1 Gospodarka i rynek pracy ................................................................................. 69
PZ 1.1 Wzmocnienie potencjału inwestycyjnego Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego
poprzez uzbrojenie terenów inwestycyjnych .......................................................................... 72
PZ 1.2 Budowa zintegrowanego systemu transportowego ..................................................... 74
PZ 1.3 Rozwój gospodarki społecznej ..................................................................................... 77
7.2 Obszar ZIT 2 Zasoby naturalne i środowisko historyczne ...................................................... 79
PZ 2.1 Góra Św. Anny – Opolskie Centrum Dziedzictwa Kulturowo-Przyrodniczego .............. 82
PZ 2.2 Czyste powietrze .......................................................................................................... 84
PZ 2.3 Rozwój infrastruktury wodno-kanalizacyjnej................................................................ 86
PZ 2.4 Rozwój systemu bezpieczeństwa, ratownictwa i ochrony przeciwpowodziowej ......... 88
PZ 2.5 Produkt turystyczny – system szlaków rowerowych .................................................... 90
PZ 2.6 Produkt turystyczny – dziedzictwo historii, przyrody, rekreacja .................................. 92
PZ 2.7 Kultura – wyrównywanie szans w dostępie do oferty kulturalnej ................................ 93
7.3 Obszar ZIT 3 Usługi społeczne i ochrona zdrowia ................................................................. 95
PZ 3.1 Rozwój subregionalnego sytemu opieki zdrowotnej .................................................... 97
PZ 3.2 Rozwój zaplecza nowoczesnej oświaty dopasowanej do potrzeb rynku pracy ............ 99
PZ 3.3 Profesjonalne usługi społeczne – opieka nad osobami starszymi .............................. 101
1
PZ 3.4 Profesjonalne usługi społeczne – opieka nad dziećmi do lat 3 .................................. 102
PZ 3.5 Aktywny senior .......................................................................................................... 103
7.4 Rekomendacje w zakresie przygotowania projektów w formule zintegrowanej ................ 105
8. Zasady i tryb wyboru projektów przewidzianych do realizacji w formule zintegrowanej ......... 108
8.1 Opis podstawowych procedur zarządzania Programem ZIT ............................................... 108
8.1.1 Procedura przygotowania i zatwierdzania Programu ZIT ............................................ 108
8.1.2 Proces decyzyjny partnerstwa międzygminnego Subregionu...................................... 109
8.1.3 Procedura przygotowania i zatwierdzania kryteriów wyboru operacji przedsięwzięć
zintegrowanych .................................................................................................................... 109
8.1.4 Alternatywne formy zarządzania Programem ZIT........................................................ 109
8.1.5 Tworzenie podprojektów zintegrowanych .................................................................. 110
8.1.6 Szczególne uwarunkowania w rozwoju Subregionu: „relacje miasto – wieś” ............. 112
8.1.7 Zasady i plan współpracy na linii organizacje pozarządowe, nauka, biznes,
administracja ........................................................................................................................ 115
8.2 Instrumenty finansowe....................................................................................................... 116
8.3 Plan finansowy ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego............................................... 117
8.4 Zgodność działań z dokumentami programującymi fundusze europejskie ........................ 120
9. System Wdrażania Programu ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego .............................. 130
9.1 Projektowany system wdrażania – zarządzanie Programem ZIT ........................................ 130
9.2 Rekomendowane modele realizacji projektów zintegrowanych ........................................ 133
9.3 Podmioty wdrażające Program ZIT ..................................................................................... 135
9.4 Monitorowanie, ewaluacja i system aktualizacji ................................................................ 136
10. Uspołecznienie Programu ZIT ................................................................................................. 140
11. Strategiczna Ocena Oddziaływania na Środowisko ................................................................ 142
12. Organizacja pracy nad Programem ZIT ................................................................................... 145
Spis tabel ...................................................................................................................................... 147
Spis zestawień .............................................................................................................................. 148
Spis wykresów .............................................................................................................................. 148
Spis rysunków ............................................................................................................................... 149
2
Wstęp
Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) to nowatorskie narzędzie rozwoju lokalnego
służące do wdrażania strategii terytorialnych w sposób zintegrowany w ramach unijnej
polityki
spójności
na
lata
2014-2020.
ZIT
pozwala
państwom
członkowskim
na implementację Programów operacyjnych w sposób przekrojowy oraz uzyskiwanie
finansowania z różnych osi priorytetowych jednego lub kilku programów operacyjnych,
co zapewnia implementację zintegrowanej strategii dla określonego terytorium. Należy
podkreślić, że ZIT mogą być skutecznie wykorzystywane wyłącznie, jeśli dany obszar
geograficzny posiada zintegrowaną, międzysektorową strategię terytorialną.
Program ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego definiuje szczegółowy plan
strategiczny i operacyjny mający przyczynić się do rozwoju gospodarczego Subregionu, jego
ściślejszej integracji w znaczeniu społecznym i poprawy jakości życia lokalnej społeczności.
Z punktu widzenia zdiagnozowanych niekorzystnych zmian demograficznych w regionie
opolskim istotnym wyzwaniem jest zapewnienie zrównoważonego rozwoju wszystkich jego
obszarów, tj. aglomeracji opolskiej, pozostałych miast i obszarów wiejskich.
Grupę ośrodków subregionalnych województwa opolskiego tworzą miasta, których
oddziaływanie wykracza poza granice jednego powiatu. Strefa wpływów i związków
funkcjonalnych otoczenia z tymi ośrodkami sytuuje takie miasta w hierarchii układu
osadniczego pomiędzy ośrodkiem wojewódzkim, a grupą miast powiatowych. W systemie
obsługi mieszkańców stanowią one jednostki wspomagające ośrodek wojewódzki
w zaspokajaniu potrzeb społeczności subregionu. Analizując potencjał społecznogospodarczy ośrodka i stopień ugruntowania związków funkcjonalnych zaplecza tych
ośrodków z miastem subregionalnym, wyróżniono ośrodki subregionalne ukształtowane –
Brzeg, Kędzierzyn-Koźle i Nysę oraz ośrodek subregionalny kształtujący się – Kluczbork.
Na szczególną uwagę zasługuje przyspieszenie procesów rozwojowych zarówno
w aglomeracji opolskiej, jak i w potencjalnych biegunach wzrostu, tj. w ośrodkach
subregionalnych, do których należy Kędzierzyńsko-Kozielski Subregionalny Obszar
Funkcjonalny (KKSOF). Subregion Kędzierzyńsko-Kozielski praktycznie na całym swoim
obszarze negatywnie doświadcza wpływu, jaki wywierają na niego sąsiadujące z nim
3
obszary przyspieszonego wzrostu, tj. aglomeracja opolska i wrocławska z jednej
oraz województwo śląskie z drugiej strony.
Program ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego na lata 2014-2020 definiuje
szczegółowy plan rozwoju (strategiczny i operacyjny), który przyczyni się do rozwoju
gospodarczego i społecznego Subregionu, jego ściślejszej integracji, a finalnie, poprzez
realizację projektów zintegrowanych, poprawy jakości życia lokalnej społeczności. Program
jest zgodny z dokumentami strategicznymi na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym.
Subregion Kędzierzyńsko-Kozielski to ważny obszar z punktu widzenia rozwoju całego
województwa opolskiego, z Kędzierzynem-Koźlem – drugim pod względem wielkości
i potencjału miastem Opolszczyzny (będącym „centrum innowacyjności regionu”).
Wskazane w opracowaniu cele rozwojowe, priorytety oraz działania strategiczne skupiają
się na poziomie planu operacyjnego w trzech obszarach interwencji o charakterze
zintegrowanym, którymi są:
 Wzrost konkurencyjności gospodarki Subregionu oparty na wartości kapitału
społecznego;
 Ochrona i poprawa jakości środowiska naturalnego w oparciu o efektywne
zarządzanie zasobami dziedzictwa kultury i przyrody;
 Wzmocnienie integracji społecznej na bazie nowoczesnych usług społecznych
i zdrowotnych.
Program ZIT pokazuje aspiracje Subregionu, jego plany w zakresie integracji. Zwraca uwagę
nie tylko na kwestie modernizacji czy rozbudowy infrastruktury, ale również na społeczność
lokalną. Obszary funkcjonalne pełnią także funkcje symboliczne, związane z budowaniem
wspólnej tożsamości, wzmacnianiem dziedzictwa kulturowego i przedsiębiorczości.
Główną osią konstruowania planu strategicznego był najważniejszy problem obszaru, jakim
jest depopulacja – i negatywne konsekwencje wynikające z tego procesu.
Program ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego wskazuje na deficyty oraz przewagi
obszaru, wyznacza kierunki rozwoju i obszary interwencji, wreszcie wskazuje konkretne
przedsięwzięcia strategiczne (szeroko skonsultowane w samorządach Subregionu), które
mogą być finansowane ze środków Unii Europejskiej, zarówno tych mających charakter
subregionalny, jak i regionalny.
4
Celem przedmiotowego opracowania jest zaplanowanie wspólnych inwestycji samorządów
Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego, umożliwienie im pozyskania dofinansowania
oraz zbudowania trwałych podstaw dla dalszej partnerskiej współpracy. Warunkiem
powodzenia realizacji inwestycji zapisanych w dokumencie jest ścisła współpraca
samorządów Subregionu, której warunki opisane są w niniejszym opracowaniu.
5
1. Podstawa prawna dla podejścia zintegrowanego w rozwoju
lokalnym
Zintegrowane podejście terytorialne to nowa forma planowania rozwoju lokalnego
w Polsce. Ma na celu wykorzystanie specyficznych potencjałów terytorialnych i likwidację
barier w rozwoju poszczególnych obszarów, na których w ściśle określonych dziedzinach
przeprowadzona zostanie interwencja, zapewniająca bardziej efektywne wykorzystanie
zasobów oraz przyczyni się do niwelacji zdiagnozowanych deficytów. Podejście to, mimo
nowatorskiego charakteru, jest umiejscowione w polskim prawodawstwie. Należy
podkreślić, że opracowany Program Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Subregionu
Kędzierzyńsko-Kozielskiego na lata 2014-2020 wynika w głównej mierze z dokumentów
planistycznych i rozwojowych przygotowujących Polskę do unijnej perspektywy finansowej
na lata 2014-2020.
W dokumencie pt. „Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030” (przyjęty
przez Radę Ministrów 13 grudnia 2011 roku), jako element polityki przestrzennej określono
tzw. ośrodki lokalne. Do ośrodków lokalnych zalicza się miasta o zdolnościach rozwojowych,
zasadniczo mające poniżej 50 tys. mieszkańców. Szczególną rolę wśród nich pełnią niektóre
miasta powiatowe. Ośrodki lokalne mają szczególne znaczenie dla rozwoju obszarów
wiejskich, głównie jako centra tworzenia funkcji pozarolniczych oraz jako inkubatory
przedsięwzięć aktywizujących te tereny. Oferują one także usługi publiczne podstawowe
i średniego rzędu. W ten sposób ośrodki lokalne pełnią rolę uzupełniającą w stosunku
do ośrodków subregionalnych. Dobrze funkcjonująca sieć osadnicza kraju jest bazą
dla rozprzestrzeniania się rozwoju z ośrodków najwyższego do ośrodków najniższego
szczebla, cechujących się często niższymi wskaźnikami rozwoju społeczno-gospodarczego.
6
Mapa 1. Podział administracyjny województwa opolskiego
Źródło: Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Opolskiego
Ośrodki subregionalne mają szczególne znaczenie dla rozwoju obszarów wiejskich, głównie
jako katalizatory tworzenia funkcji pozarolniczych oraz jako inkubatory przedsięwzięć
aktywizujących otaczające je tereny. Obok wsparcia rozwoju funkcji usługowych średniego
rzędu ośrodki te w sferze przestrzennej będą wzmacniane dzięki poprawie dostępności
transportowej ośrodków subregionalnych i lokalnych do największych ośrodków miejskich.
Stworzy to mieszkańcom otaczających obszarów wiejskich warunki do bardziej intensywnej
mobilności przestrzennej i zawodowej, przekładającej się na wyższą jakość życia, bazując
7
na lepszym dostępie do usług publicznych wyższego rzędu, czy do bardziej atrakcyjnych
miejsc pracy.
Kluczowe z punktu widzenia rozwoju ośrodków regionalnych jest jak najlepsze
wykorzystanie potencjału terytoriów cechujących się największą zdolnością do kreowania
wzrostu gospodarczego oraz budowanie mechanizmów służących rozprzestrzenianiu
procesów rozwojowych z biegunów wzrostu, przy jednoczesnej budowie potencjału
absorpcyjnego i wykorzystaniu potencjału endogenicznego innych obszarów, takich jak
ośrodki subregionalne, obszary wiejskie i inne obszary funkcjonalne o wyraźnej specjalizacji
przestrzennej.
Z punktu widzenia budowy konkurencyjności regionów i efektywnego wykorzystania całego
ich obszaru ważne jest nie tylko wsparcie dla stałego podwyższania konkurencyjności
ośrodków wzrostu, ale także kreowanie warunków dla wykorzystania potencjału
rozwojowego pozostałej, możliwie dużej, części poszczególnych regionów. Odbywać się
to będzie poprzez wzmacnianie potencjału do absorpcji i rozprzestrzeniania procesów
rozwojowych na obszary położone poza funkcjonalnymi obszarami ośrodków
wojewódzkich.
Podejście terytorialne zakłada odejście od postrzegania obszarów przez pryzmat granic
administracyjnych na rzecz dostrzeżenia ich indywidualnych potencjałów, barier
i wzajemnych zależności. Relacje te mogą zachodzić zarówno na płaszczyźnie
instytucjonalnej,
programowej,
jak
i
na
poziomie
konkretnych
interwencji:
infrastrukturalnych, społecznych, edukacyjnych, zwiększających wzajemne, pozytywne
oddziaływanie pomiędzy obszarami.
8
2. Spójność z dokumentami planistycznymi i operacyjnymi
Program ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego, będący wyrazem realnych potrzeb
inwestycyjnych samorządów i społeczności lokalnych, został poddany analizie
oraz kompleksowej weryfikacji w zestawieniu z kluczowymi dokumentami strategicznymi
i operacyjnymi o wymiarze ogólnoeuropejskim, krajowym, regionalnym oraz lokalnym.
Przedmiotowe opracowanie jest w pełni zgodne z założeniami, priorytetami oraz celami
artykułowanymi w dokumentach przedstawionych w dalszej części niniejszego rozdziału.
Zgodność pokazana jest na zasadzie opisania powiązań priorytetów Programu ZIT
z konkretnymi zapisami widniejącymi w analizowanych dokumentach.
Strategia Europa 2020
Europa 2020 to unijna strategia wzrostu na najbliższe dziesięciolecie. Kluczowe założenia
zawarte w Programie ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego są w pełni zgodne
z założeniami Strategii Europa 2020. Poniżej przedstawiono zgodność poszczególnych
obszarów ZIT z rekomendacjami Komisji Europejskiej przedstawionymi w Strategii Europa
2020 w Polsce:
 Obszar ZIT 1: Gospodarka i rynek pracy wpisuje się w: obszar bezrobocie wśród
młodzieży, poziom zatrudnienia kobiet i osób starszych, infrastruktura
oraz środowisko dla rozwoju przedsiębiorczości,
 Obszar ZIT 2: Zasoby naturalne i środowisko historyczne wpisuje się w: obszar
środowisko dla rozwoju przedsiębiorczości,
 Obszar ZIT 3: Usługi społeczne i ochrona zdrowia wpisuje się w: obszar
infrastruktura oraz środowisko dla rozwoju przedsiębiorczości.
Programowanie perspektywy finansowej 2014 -2020 – Umowa Partnerstwa
Umowa Partnerstwa (UP) jest dokumentem określającym strategię interwencji funduszy
europejskich w ramach trzech polityk unijnych: polityki spójności, wspólnej polityki rolnej
(WPR) i wspólnej polityki rybołówstwa (WPRyb) w Polsce w latach 2014-2020.
Instrumentami realizacji UP są krajowe programy operacyjne (KPO) i regionalne programy
operacyjne (RPO). Dokumenty te wraz z UP tworzą spójny system dokumentów
9
strategicznych i programowych na nową perspektywę finansową. Poniżej zaprezentowano
zgodność obszarów ZIT Subregionu względem celów tematycznych Umowy Partnerstwa:
 Obszar ZIT 1: Gospodarka i rynek pracy zgodny jest z:
 Celem tematycznym 3. Wzmacnianie konkurencyjności małych i średnich
przedsiębiorstw, sektora rolnego (w odniesieniu do EFRROW) oraz sektora
rybołówstwa i akwakultury (w odniesieniu do EFMR),
 Celem tematycznym 5. Promowanie dostosowania do zmian klimatu,
zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem,
 Celem tematycznym 7. Promowanie zrównoważonego transportu
i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszej
infrastruktury sieciowej,
 Celem tematycznym 8. Promowanie trwałego i wysokiej jakości
zatrudnienia oraz wsparcie mobilności pracowników,
 Celem tematycznym 9. Promowanie włączenia społecznego, walka
z ubóstwem i wszelką dyskryminacją.
 Obszar ZIT 2: Zasoby naturalne i środowisko historyczne zgodny jest z:

Celem tematycznym 4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną
we wszystkich sektorach,

Celem tematycznym 5. Promowanie dostosowania do zmian klimatu,
zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem,

Cel tematycznym 6. Zachowanie i ochrona środowiska naturalnego
oraz wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami,

Celem
tematycznym
10.
Inwestowanie
w
kształcenie,
szkolenie
oraz szkolenie zawodowe na rzecz zdobywania umiejętności i uczenia się
przez całe życie.
 Obszar ZIT 3: Usługi społeczne i ochrona zdrowia zgodny jest z:

Celem tematycznym 2. Zwiększenie dostępności, stopnia wykorzystania
i jakości technologii informacyjno-komunikacyjnych,
 10

Celem tematycznym 9. Promowanie włączenia społecznego, walka
z ubóstwem i wszelką dyskryminacją.
Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030
Program ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego na lata 2014-2020 jest zgodny z celami
polityki przestrzennego zagospodarowania kraju oraz kierunkami działań zawartymi
w Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030. Poniżej przedstawiono cele
Koncepcji, z którymi zgodny jest Program ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego:
 Cel 1. Podwyższenie konkurencyjności głównych ośrodków miejskich kraju
w przestrzeni europejskiej poprzez ich integrację funkcjonalną przy zachowaniu
policentrycznej struktury systemu osadniczego sprzyjającej spójności,
 Cel 2. Poprawa spójności wewnętrznej i terytorialnej, równoważenie rozwoju kraju
poprzez
promowanie
integracji
funkcjonalnej,
tworzenie
warunków
dla rozprzestrzeniania się czynników rozwoju, wielofunkcyjny rozwój obszarów
wiejskich oraz wykorzystanie potencjału wewnętrznego wszystkich terytoriów,
 Cel 3 Poprawa dostępności terytorialnej kraju w równych skalach przestrzennych
poprzez rozwijanie infrastruktury,
 Cel 4. Kształtowanie struktur przestrzennych wspierających osiągnięcie i utrzymanie
wysokiej jakości środowiska przyrodniczego i walorów krajobrazowych Polski,
 Cel 5. Zwiększenie odporności struktury przestrzennej kraju na zagrożenia
naturalne i utratę bezpieczeństwa energetycznego oraz kształtowanie struktur
przestrzennych wspierających zdolności obronne państwa.
Założenia Krajowej Polityki Miejskiej do roku 2020 (projekt)
Kluczowe założenia Programu ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego wpisują
się w założenia Krajowej Polityki Miejskiej do roku 2020. Zaproponowane obszary
zintegrowanej interwencji wpisują się w następujące cele wskazane w Założeniach Krajowej
Polityki Miejskiej do roku 2020:
 Cel 2. Wspomaganie rozwoju subregionalnych i lokalnych ośrodków miejskich,
przede wszystkim na obszarach problemowych polityki regionalnej (w tym
na
niektórych
obszarach
wiejskich)
poprzez
wzmacnianie
ich
funkcji
11 
oraz przeciwdziałanie ich upadkowi ekonomicznemu (miasto Kędzierzyn-Koźle
i Strzelce Opolskie),
 Cel 5. Stworzenie warunków dla skutecznego, efektywnego i partnerskiego
zarządzania rozwojem na obszarach miejskich. Cel ten służy kreowaniu warunków
instytucjonalnych (organizacyjnych) i prawnych dla właściwego prowadzenia
polityki rozwoju miast na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym.
Strategia Rozwoju Kraju 2020 – Aktywne społeczeństwo, konkurencyjna gospodarka,
sprawne państwo
Obszary wskazane w niniejszym Programie w pełni korespondują z obszarami
strategicznymi oraz celami zawartymi w Strategii Rozwoju Kraju 2020 – Aktywne
społeczeństwo, konkurencyjna gospodarka, sprawne państwo. Program ZIT w pełni zgodny
jest z:
 Obszarem strategicznym II. Konkurencyjna gospodarka:

Cel II.2. Wzrost wydajności gospodarki, II.2.4. Poprawa warunków
ramowych dla prowadzenia działalności gospodarczej,

Cel II.4. Rozwój kapitału ludzkiego, II.4.2. Poprawa jakości kapitału
ludzkiego,

Cel II.6. Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko, II.6.2. Poprawa
efektywności energetycznej, II.6.4. Poprawa stanu środowiska,

Cel II.7. Zwiększenie efektywności transportu, II.7.2. Modernizacja
i rozbudowa połączeń transportowych, II.7.3. Udrożnienie obszarów
miejskich.
 Obszarem strategicznym III. Spójność społeczna i terytorialna:

Cel III.1. Integracja społeczna, III.1.1. Zwiększenie aktywności osób
wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym,

Cel III.2. Zapewnienie dostępu i określonych standardów usług publicznych,
III.2.1.
Podnoszenie
jakości
i
dostępności
usług
publicznych,
III.2.2. Zwiększenie efektywności systemu świadczenia usług publicznych,

Cel III.3. Wzmocnienie mechanizmów terytorialnego równoważenia
rozwoju oraz integracja przestrzenna dla rozwijania i pełnego wykorzystania
 12
potencjałów regionalnych, III.3.3. Tworzenie warunków dla rozwoju
ośrodków regionalnych, subregionalnych i lokalnych oraz wzmacniania
potencjału obszarów wiejskich.
Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie
Program ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego jest zgodny z dokumentem
KSRR 2010-2020, określającym cele polityki regionalnej i instrumenty ich realizacji
w kontekście przestrzennym. KSRR ukierunkowuje interwencję do najważniejszych
obszarów miejskich. Podstawowe założenie Programu ZIT koresponduje z celem
nadrzędnym KSRR, który brzmi następująco: „efektywne wykorzystanie specyficznych
regionalnych i innych terytorialnych potencjałów rozwojowych dla osiągnięcia celów
rozwoju kraju – wzrostu, zatrudnienia i spójności w horyzoncie długookresowym”. KSRR
ustala trzy cele szczegółowe do 2020 roku, które znajdują odzwierciedlenie w Programie
ZIT:
 Cel polityki regionalnej: Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów
– cel znajduje odzwierciedlenie w Obszarze ZIT 1,
 Cel polityki regionalnej: Tworzenie warunków dla skutecznej, efektywnej
i partnerskiej realizacji działań rozwojowych ukierunkowanych terytorialnie –
zgodność z Obszarem ZIT 2,
 Cel polityki regionalnej: Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie
procesom marginalizacji na obszarach problemowych – zgodność z Obszarem ZIT 3.
Strategia Rozwoju Województwa Opolskiego do 2020
Obszar ZIT 1 w pełni odzwierciedla kluczowe elementy Strategii Rozwoju Województwa
Opolskiego do 2020 roku, skupiając się na następujących celach operacyjnych:
1.3. Wspieranie zatrudnienia i samozatrudnienia; 1.4. Przeciwdziałanie wykluczeniu
społecznemu i ubóstwu; 3.4. Wzmocnienie regionalnego systemu przyciągania i lokowania
inwestycji; 6.1. Rozwój powiązań transportowych.
Opolskiego do 2020 roku, skupiając się na następujących celach operacyjnych:
2.2. Wzbogacanie wielokulturowego dziedzictwa i tożsamości regionalnej; 5.3. Rozwój
usług turystyki, kultury i sportu oraz ich infrastruktury; 6.4. Poprawa bezpieczeństwa
13 
na szlakach komunikacyjnych; 7.1. Poprawa stanu środowiska poprzez rozwój
infrastruktury technicznej; 7.2. Wspieranie niskoemisyjnej gospodarki; 7.3. Kształtowanie
systemu przyrodniczego, ochrona krajobrazu i bioróżnorodności; 7.5. Przeciwdziałanie
i usuwanie skutków zagrożeń naturalnych i cywilizacyjnych.
Opolskiego do 2020 roku, skupiając się na następujących celach operacyjnych: 1.1 Poprawa
jakości kształcenia oraz dostosowanie oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy;
1.2. Wspieranie kształcenia ustawicznego; 1.4. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu
i ubóstwu; 1.5. Rozwój usług opiekuńczych i wychowawczych; 5.1. Poprawa jakości
i dostępności usług zdrowotnych, opiekuńczych i edukacyjnych; 9.1. Wspieranie potencjału
gospodarczego i społecznego miast.
Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Opolskiego
Kluczowe założenia Programu ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego są zgodne
z ogólnymi celami polityki przestrzennej województwa wyartykułowanymi w Planie
Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Opolskiego, a w szczególności
ukierunkowanymi na spełnianie następujących zasad:
 zapewnienia bezpieczeństwa ekologicznego poprzez minimalizowanie zagrożeń
wynikających z urbanizacji, rozwoju sfery gospodarczej i występujących
powodzi, racjonalnego wykorzystywania zasobów środowiska naturalnego
i ograniczania degradacji zasobów,
 ochrony obszarów i systemów o cennych walorach przyrodniczych
krajobrazowych,
 racjonalnego kształtowania stref aktywizacji gospodarczej uwzględniającego
prymat zrównoważonego rozwoju,
 kształtowania
sieci
osadniczej
zapewniającego
dominację
kryteriów
jakościowych w zakresie warunków życia, ograniczania dysproporcji w tym
zakresie między miastem i wsią i między różnymi strefami obszarowymi,
zapewnienia równego dostępu do pracy, zamieszkania, usług i wypoczynku,
zapewnienia
i kulturowego,
 14
symbiozy
środowiska
zurbanizowanego,
przyrodniczego
 kształtowania obszarów wiejskich według kryteriów rozwoju wielofunkcyjnego
i ładu przestrzennego,
 doskonalenia struktury hierarchicznej sieci osadniczej poprzez rozwój ośrodków
o znaczeniu biegunów wzrostu, w tym miasta wojewódzkiego, miast
o predyspozycjach subregionalnych, miast powiatowych i siedzib gmin,
 rozwoju turystyki i rekreacji w dostosowaniu do pojemności środowiska
przyrodniczego i utrzymania predyspozycji dla rozwoju innych funkcji
użytkowych,
 bezpieczeństwa, w tym zapewnienia bezpieczeństwa przeciwpowodziowego
i obronności w kształtowaniu struktur przestrzennych.
Regionalna Strategia Innowacji Województwa Opolskiego do roku 2020
Program ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego uwzględniając projekty dotyczące
wsparcia kształcenia zawodowego jest zgodny z:
 Wyzwaniem wertykalnym II. Wzmacnianie potencjału badawczego i edukacyjnego
oraz komercjalizacja wyników prac B+R:

Celem strategicznym II.1. Edukacja na rzecz tworzenia postaw kreatywnych,
przedsiębiorczych i innowacyjnych;
 Celem operacyjnym II.1.1 Programy edukacyjne na różnych
poziomach kształcenia,
 Celem
operacyjnym
II.1.2
Środowisko
przedsiębiorcze
i proinnowacyjne.
Strategia Rozwoju Aglomeracji Opolskiej na lata 2014-2020
Program ZIT Subregionu jest zgodny z założeniami rozwojowymi Aglomeracji Opolskiej
w odniesieniu do następujących celów szczegółowych: I.1. Zwiększanie mobilności poprzez
poprawę
połączeń
wewnętrznego
układu
komunikacyjnego;
I.2
Stworzenie
zintegrowanego systemu transportu publicznego; I.3 Poprawa infrastruktury sprzyjającej
alternatywnym środkom transportu; II.1 Wzmocnienie atrakcyjności oferty inwestycyjnej;
II.4 Rozwój gospodarki opartej na zasobach kulturowych; III.1. Wsparcie kształcenia
ogólnego; IV.1 Ograniczenie niskiej emisji przez zwiększenie efektywności energetycznej;
15 
IV.2 Zwiększenie ochrony ludności i mienia przed skutkami zagrożeń naturalnych; V: Rozwój
obszarów wiejskich; V.1 Wzmacnianie funkcjonalności obszarów wiejskich.
Strategia rozwoju Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020
Program ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego jest zgodny ze Strategią Rozwoju
Subregionu Zachodniego w zakresie następujących celów szczegółowych: 1.4. Wysoka
atrakcyjność inwestycyjna Subregionu opierająca się na kapitale ludzkim, korzystnej
lokalizacji oraz dobrze przygotowanych terenach inwestycyjnych; 2.1. Wysoka dostępność
urozmaiconej, dostosowanej do oczekiwań rynku pracy oferty edukacyjnej; 3.3. Poprawa
stanu środowiska przyrodniczego.
Strategia Regionalnych Inwestycji Terytorialnych Subregionu Zachodniego Województwa
Śląskiego
Strategia RIT Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego jest zgodna z celami
rozwojowymi Programu ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego w następującym
zakresie: C.1.RIT – Wypracowanie konkurencyjnej struktury gospodarczej; C.7.RIT –
Podejmowanie działań wpływających na poprawę poziomu zatrudnienia; C.2.RIT – Poprawa
stanu środowiska i estetyki poprzez poprawę stanu powietrza; C.3.RIT – Poprawa stanu
środowiska i estetyki poprzez działania na rzecz poprawy gospodarki wodno-ściekowej;
C.4.RIT – Wdrażanie procesów rewitalizacji infrastrukturalnej i społecznej; C.5.RIT –
Zwiększenie atrakcyjności i poziomu kształcenia zawodowego; C.6.RIT – Zwiększenie
atrakcyjności, poziomu i dostępności edukacji przedszkolnej.
Program Specjalna Strefa Demograficzna w Województwie Opolskim
Program Specjalna Strefa Demograficzna w Województwie Opolskim wyznacza cztery
pakiety tematyczne, które są w pełni zgodne z założeniami Programu ZIT. Zgodność
pakietów tematycznych Programu z założeniami strategicznymi Programu ZIT Subregionu
Kędzierzyńsko-Kozielskiego przedstawia się następująco:
 Pakiet I Praca to bezpieczna rodzina (pakiet dotyczący rynku pracy, przede
wszystkim bezpieczeństwa zatrudnienia, społecznej odpowiedzialności biznesu,
zwiększania atrakcyjności i liczby miejsc pracy, a także wzrostu przedsiębiorczości
mieszkańców i aktywności inwestycyjnej) jest w pełni zgodny z założeniami
 16
rozwojowymi zawartymi w celu rozwojowym nr 1 ZIT Subregionu pn. Wzrost
konkurencyjności gospodarki Subregionu oparty na wartości kapitału społecznego,
 Pakiet II Edukacja a rynek pracy (pakiet dotyczący dostosowania oferty edukacyjnej
do potrzeb rynku pracy oraz wzrostu umiejętności praktycznych uczniów
i studentów) jest w pełni zgodny z założeniami rozwojowymi zawartymi w celu
rozwojowym nr 3 ZIT, pn. Wzmocnienie integracji społecznej na bazie
nowoczesnych usług społecznych i zdrowotnych,
 Pakiet III Opieka żłobkowo-przedszkolna (pakiet dotyczący zwiększania dostępu
do usług żłobkowo-przedszkolnych, rozwoju infrastruktury przyjaznej dzieciom
i ich rodzicom, czy opiekunom oraz godzenia życia zawodowego i rodzinnego) jest
w pełni zgodny z założeniami rozwojowymi zawartymi w celu rozwojowym nr 3 ZIT,
pn. Wzmocnienie integracji społecznej na bazie nowoczesnych usług społecznych
i zdrowotnych,
 Pakiet IV Złota jesień (pakiet dotyczący zwiększania dostępu do usług dla osób
starszych oraz aktywizacji tej grupy społecznej) jest w pełni zgodny z założeniami
rozwojowymi zawartymi w celu rozwojowym nr 3 ZIT, pn. Wzmocnienie integracji
społecznej na bazie nowoczesnych usług społecznych i zdrowotnych.
Strategia Rozwoju Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego na lata 2014-2020
Program ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego na lata 2014-2020 jest zgodny
z założeniami rozwojowymi Strategii Rozwoju Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego.
Opracowania te zostały wykonane równolegle, odnoszą się do aktualnych potrzeb
rozwojowych samorządów Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego. Tabela zamieszczona
poniżej pokazuje zgodność celów strategicznych zawartych w Strategii Subregionu
z obszarami tematycznymi Programu ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego.
17 
Tabela 1 Zgodność Strategii Subregionu i Programu ZIT na poziomie celów strategicznych
Cel strategiczny (CS)
CS 1. Tworzenie warunków dla dynamicznego
wzrostu gospodarczego w oparciu o dostępność
atrakcyjnych terenów inwestycyjnych
oraz wydajny układ komunikacyjny
CS 2. Dywersyfikacja struktury gospodarczej
Subregionu przy wykorzystaniu unikatowego
potencjału zasobów lokalnych – dziedzictwa
przyrody i historii na rzecz rozwoju turystyki
CS 5. Zapewnienie wysokiej jakości życia
mieszkańców w odniesieniu do środowiska
naturalnego, efektywnej gospodarki
energetycznej, ochrony powietrza i gleb
CS 6. Wzrost poziomu bezpieczeństwa
publicznego na obszarze Subregionu
w odniesieniu do zagrożeń naturalnych
i cywilizacyjnych, zapewnienie zintegrowanego
systemu zarządzania kryzysowego
CS 3. Wzmacnianie kapitału społecznego
Subregionu na rzecz konkurencyjnej gospodarki
na bazie uzupełniających się specjalizacji
w ramach zintegrowanego systemu
edukacyjnego
CS 4. Budowa zintegrowanego systemu
wyspecjalizowanych i zintegrowanych usług
publicznych w obszarach zabezpieczenia
społecznego, opieki senioralnej, ochrony
zdrowia
Obszar tematyczny Programu ZIT
Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego
Wzrost konkurencyjności gospodarki
Subregionu oparty na wartości kapitału
społecznego
Ochrona i poprawa jakości środowiska
w oparciu o efektywne zarządzanie
zasobami dziedzictwa kultury i przyrody
Wzmocnienie integracji społecznej na bazie
nowoczesnych usług społecznych i
zdrowotnych
Źródło: Opracowanie własne
Dokumenty strategiczne samorządów Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego
Program ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego jest spójny z następującymi lokalnymi
strategiami i planami rozwoju samorządów należących do Subregionu: Strategia Rozwoju
Miasta Kędzierzyn-Koźle na lata 2014-2020 (projekt dokumentu), Strategia rozwoju miasta
i gminy Strzelce Opolskie (2014-2020 r.), Międzygminno-Powiatowa Strategia Rozwoju
Wspólnoty Kędzierzyńsko-Kozielskiej do 2015 roku, Strategia Rozwoju Powiatu
Strzeleckiego na lata 2014-2020, Strategia Rozwoju Gminy Bierawa na lata 2001-2015, Plan
Rozwoju Lokalnego dla Gminy Cisek na lata 2004-2013, Strategia Rozwoju Gminy Leśnica
na lata 2011-2021, Strategia Rozwoju dla Gminy Pawłowiczki na lata 2011-2021, Strategia
Rozwoju Gminy Reńska Wieś na lata 2001-2015, Strategia Rozwoju Gminy Polska Cerekiew
 18
na lata 2000-2015, Strategia Rozwoju Gminy Ujazd na lata 2010-2017, Strategia Rozwoju
Gminy Zawadzkie na lata 2007-2015, Strategia Rozwoju Gminy Jemielnica.
19 
3. Definicja obszaru wsparcia
Granice Kędzierzyńsko-Kozielskiego Subregionalnego Obszaru Funkcjonalnego określone
zostały w opracowaniu pt. „Delimitacja granic Kędzierzyńsko-Kozielskiego Subregionalnego
Obszaru Funkcjonalnego”. Dokument ten został wykonany w 2013 roku i stanowił
podstawę do prac nad Programem ZIT Subregionu – w znaczeniu wskazania konkretnego
obszaru. W procesie wyznaczania granic Subregionu (tzw. delimitacji) w pierwszej
kolejności opracowano analizę Subregionu w następujących sferach problemowych:
ochrona
środowiska,
przeciwpowodziowa,
gospodarka
turystyka
i
wodna,
gospodarka
rekreacja,
ochrona
komunalna
dziedzictwa
i
ochrona
kulturowego,
infrastruktura społeczna, gospodarka, osadnictwo, komunikacja i nowoczesne technologie,
demografia. W celu przeprowadzenia prawidłowej, spójnej delimitacji, umożliwiającej
także w przyszłości dokonanie porównania do innych obszarów i jednostek terytorialnych,
posłużono się danymi GUS zawartymi w bazie danych lokalnych (BDL).
Celem delimitacji, w tym kontekście było określenie aktualnej funkcjonalności przestrzeni
oraz pokazanie, w jakim kształcie ten obszar będzie spełniać swoją właściwą funkcję
z punktu widzenia założeń rozwoju regionalnego i celów, tj.:
 Konkurencyjności – strategiczny kierunek polityki regionalnej (rozprzestrzenianie
wzrostu) realizowany we wszystkich regionach, w tym również w najbardziej
konkurencyjnych ośrodkach,
 Wyrównywania – zwiększania spójności w wyniku zwiększania możliwości absorpcji
(większy przepływ kapitału, osób, wiedzy, innowacji).
Granice obszaru badawczego zostały wyznaczone w następujący sposób:
 Północną granicę obszaru funkcjonalnego stanowi zasięg Aglomeracji Opolskiej,
 Południową granicę obszaru funkcjonalnego stanowi województwo śląskie,
 Granice oparto na granicach administracyjnych części powiatu strzeleckiego
oraz całości kędzierzyńsko–kozielskiego,
 Granicę oparto na granicy samorządów, które wyraziły wolę współpracy.
W procesie delimitacji uznano, iż zasadne będzie zwaloryzowanie przestrzeni badanego
obszaru na podstawie szeregu dostępnych i porównywalnych wskaźników (dane GUS)
 20
w celu określenia szeroko rozumianego potencjału rozwoju danego obszaru. Delimitację
obszaru funkcjonalnego przeprowadzono właśnie w oparciu o ten potencjał, tj. pokazanie
z jednej strony, jaka część obszaru kumuluje potencjał rozwojowy (rdzeń obszaru
funkcjonalnego) i w jakim kierunku ten potencjał powinien być rozprzestrzeniany.
Mapa 2 Subregion Kędzierzyńsko-Kozielski na mapie województwa opolskiego (z uwzględnieniem Aglomeracji Opolskiej)
Źródło: Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego
Województwo opolskie zostało podzielone na następujące obszary funkcjonalne:
Aglomeracja Opolska – jako ośrodek o znaczeniu wojewódzkim oraz 4 miejskie obszary
21 
funkcjonale:
kędzierzyńsko-kozielski,
nyski,
brzeski
(obejmujący
również
część
woj. dolnośląskiego) i kluczborski.
Powstanie Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego w zaproponowanym przez władze
samorządowe kształcie miało uzasadnienie w kontekście realizacji polityki rozwoju kraju,
ujętej w najważniejszych dokumentach strategicznych i planistycznych kraju. W istocie
powstanie obszaru funkcjonalnego spowoduje zwiększenie konkurencyjności tego obszaru.
Obszar funkcjonalny, praktycznie na całym swoim obszarze negatywnie doświadcza
wpływu, jaki wywierają na niego sąsiadujące z nim obszary przyspieszonego wzrostu,
tj. aglomeracja opolska i wrocławska z jednej strony oraz śląska z drugiej, a także
uwarunkowania społeczno-kulturowe wewnątrz obszaru funkcjonalnego.
W obszarze funkcjonalnym dochodzi do długotrwałego nagromadzenia i skumulowania
niekorzystnych zjawisk rozwojowych. Pomimo, że wskaźniki rozwoju gospodarczego, tj. PKB
per capita, nie odbiegają od średnich dla kraju, to właśnie w tym obszarze, w przestrzeni
kraju, obserwuje się największy ubytek populacji. Utrzymanie tego niekorzystnego zjawiska
w czasie może zdecydowanie pogorszyć sytuację społeczno-gospodarczą i zagrozić
procesom równomiernego i harmonijnego rozwoju kraju. Główny potencjał rozwoju tkwi
wewnątrz tego obszaru. Jest nim m.in. atrakcyjność inwestycyjna, którą można
zdecydowanie poprawić. Poprawę konkurencyjności obszaru można uzyskać przede
wszystkim poprzez uruchomienie wewnętrznych procesów zwiększających atrakcyjność
inwestycyjną oraz sytuację na rynku pracy.
Kędzierzyn-Koźle i Strzelce Opolskie – jako ośrodki wzrostu
Opracowanie pt. „Delimitacja granic Kędzierzyńsko-Kozielskiego Subregionalnego Obszaru
Funkcjonalnego” wskazuje, że dwa największe ośrodki miejskie Subregionu – KędzierzynKoźle i Strzelce Opolskie powinny dążyć do uzyskania efektu synergii w procesach
rozwojowych. W związku z tym powinny postrzegać się jako partnerzy, a nie konkurenci.
Konkurowanie na tak małym obszarze o te same zasoby obniża zdolność całego obszaru
do konkurowania z silniejszymi ośrodkami oraz nie pozwala na pełne wykorzystanie
różnorodności potencjału i efektów synergii.
Subregion Kędzierzyńsko-Kozielski to obszar powiązań przestrzennych, społecznych
i gospodarczych, wymagający realizacji spójnej polityki rozwoju w kontekście wyzwań
 22
polityki przestrzennej kraju. Subregion jest położony w południowo-wschodniej części
województwa opolskiego. Powierzchnia miejskiego obszaru funkcjonalnego wynosi
1 200 km². Udział procentowy zajmowanej przez Subregion powierzchni w stosunku
do ogólnej powierzchni woj. opolskiego wynosi około 12,8%. Obszar zamieszkuje
162 971 osób, co stanowi 16,1% ludności województwa opolskiego (dane z 2013 roku).
Samorządy Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego
Kędzierzyńsko-Kozielski Subregionalny Obszar Funkcjonalny tworzy łącznie 11 gmin
z województwa opolskiego (w tym 1 gmina miejska, 3 gminy miejsko-wiejskie i 7 gmin
wiejskich) oraz Powiaty: Strzelecki i Kędzierzyńsko-Kozielski. Subregion obejmuje w całości
obszar powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego, w skład którego wchodzą:
 gmina miejska Kędzierzyn-Koźle,
 gmina wiejska Bierawa,
 gmina wiejska Cisek,
 gmina wiejska Pawłowiczki,
 gmina wiejska Polska Cerekiew,
 gmina wiejska Reńska Wieś
oraz część powiatu strzeleckiego, na terenie którego leżą następujące jednostki samorządu
terytorialnego:
 gmina wiejska Jemielnica,
 gmina miejsko-wiejska Leśnica,
 gmina miejsko-wiejska Strzelce Opolskie,
 gmina miejsko-wiejska Ujazd,
 gmina miejsko-wiejska Zawadzkie.
Zgodnie
z
opracowaniem
pt.
„Delimitacja
granic
Kędzierzyńsko-Kozielskiego
Subregionalnego Obszaru Funkcjonalnego” Subregion to obszar powiązań przestrzennych,
społecznych i gospodarczych wymagający realizacji spójnej polityki rozwoju w kontekście
wyzwań polityki przestrzennej kraju. Jest to miejski obszar funkcjonalny (podtyp
subregionalny) – zgodnie z KPZK 2030 jest to układ osadniczy ciągły przestrzennie, złożony
z odrębnych administracyjnie jednostek (gmin miejskich, wiejskich i miejsko-wiejskich)
23 
i składający się ze zwartego obszaru miejskiego oraz powiązanej z nim funkcjonalnie strefy
zurbanizowanej.
Rysunek 1 Subregion Kędzierzyńsko-Kozielski i pozostałe subregionalne obszary funkcjonalne w województwie opolskim
Subregion Kędzierzyńsko-Kozielski jest położony w południowo-wschodniej części
województwa opolskiego. Całkowita powierzchnia obszaru funkcjonalnego wynosi
1 200 km². Udział procentowy zajmowanej przez Subregion powierzchni w stosunku
do ogólnej powierzchni woj. opolskiego wynosi około 12,8%. W skład terytorium
Subregionu wchodzi 100% obszaru powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego i 85% powierzchni
 24
powiatu strzeleckiego. Z kolei udział powierzchni powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego
w Subregionie wynosi 52%, zaś strzeleckiego 48%. Największą pod względem obszaru
gminą są Strzelce Opolskie. Liczba mieszkańców Subregionu według stanu na koniec
2013 roku wyniosła 161 874 osoby (faktyczne miejsce zamieszkania). Najludniejszym
samorządem jest Kędzierzyn-Koźle z liczbą mieszkańców 63,1 tys., następnie Strzelce
Opolskie z 31,3 tys. mieszkańców. Mieszkańcy dwóch największych miast Subregionu
stanowią aż 58,3% ogółu mieszkańców.
Tabela 2 Zestawienie powierzchni i liczby mieszkańców samorządów Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego
Powierzchnia
Samorząd
Ludność
w km2
% powierzchni
liczba
% liczby
mieszkańców
Kędzierzyn-Koźle
124
10,3%
63 194
39,0
Bierawa
119
9,9%
7 809
4,8
Cisek
71
5,9%
5 830
3,6
Pawłowiczki
153
12,8%
7 835
4,8
Polska Cerekiew
60
5,0%
4 265
2,6
Reńska Wieś
98
8,2%
8 248
5,1
Jemielnica
112
9,3%
7 147
4,4
Leśnica
95
7,9%
8 018
5,0
Strzelce Opolskie
203
16,9%
31 304
19,4
Ujazd
83
6,9%
6 346
3,9
Zawadzkie
82
6,9%
11 878
7,4
1 200
100,0%
161 874
100,0%
Razem
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS
Subregion
Kędzierzyńsko-Kozielski
to
zwarty
terytorialnie
obszar
funkcjonalny
o charakterze bipolarnym – z dwoma głównymi ośrodkami miejskimi: KędzierzynemKoźlem i Strzelcami Opolskimi. Kluczowym założeniem współpracy samorządów w ramach
Subregionu jest budowanie ścisłych powiązań funkcjonalnych, pobudzających rozwój
gospodarczy i społeczny. Analizując mocne i słabe strony samorządów Subregionu
zauważyć można specyficzną „spójność”, która odnosi się zarówno do potencjałów,
jak i barier rozwojowych. Wynika to przede wszystkim z uwarunkowań przestrzennych
i historycznych, podobnej struktury społecznej i demograficznej, a także profilu
25 
gospodarczego. Subregion Kędzierzyńsko-Kozielski posiada niezbywalne atuty, których
odpowiednie wykorzystanie może przyczynić się do znacznego rozwoju obszaru,
pod warunkiem wszakże podjęcia wspólnych działań samorządów na rzecz rozwoju
Subregionu. Najważniejsze potencjały Subregionu to dogodne położenie w kontekście
układu komunikacyjnego, poziom rozwoju gospodarczego oraz dziedzictwo przyrodnicze
i kulturalne. Zidentyfikowane potencjały rozwojowe w obrębie Subregionu KędzierzyńskoKozielskiego są ważnym ogniwem w planowaniu rozwoju Subregionu w najbliższej
perspektywie.
Zestawienie 1 Najważniejsze czynniki warunkujące rozwój Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego
Lokalizacja - dogodne położenie, dostępność komunikacyjna
(strategiczne szlaki komunikacyjne)
Gospodarka, silnie rozwinięty przemysł chemiczny, wydajne rolnictwo oraz
wykwalifikowane zasoby pracy
Bogata historia, zasoby krajobrazu kulturowego (dziedzictwa kulturowego)
i przyrodniczego (Góra Św. Anny, rzeka Odra, zespoły parkowo-pałacowe)
 26
4. Syntetyczne ujęcie wyników diagnozy strategicznej
Rozdział ten prezentuje podstawowe wnioski pochodzące z opracowania pt. „Diagnoza
społeczno-gospodarcza
Subregionu
Kędzierzyńsko-Kozielskiego”,
która
została
przygotowana, jako osobny dokument, jednakże zachowujący pełną spójność z Programem
ZIT. Z uwagi na fakt, że Program ZIT osadzony został na trzech filarach jakimi są gospodarka,
zasoby dziedzictwa kultury i środowiska oraz usługi publiczne (edukacyjne i zdrowotne),
główne wnioski z diagnozy zostały podporządkowane wyznaczonym celom rozwojowym
Programu ZIT.
Subregion Kędzierzyńsko-Kozielski charakteryzuje bipolarność w kontekście geograficznym
i administracyjnym – na jego terenie położne są dwa ważne ośrodki miejskie: KędzierzynKoźle i Strzelce Opolskie. Jest to ważny atut rozwojowy, głównie w zakresie możliwości
dywersyfikowania ośrodków świadczenia usług publicznych oraz współdziałania w zakresie
rozwoju gospodarczego i społecznego w oparciu o „uzupełniające się” miejskie ośrodki
wzrostu. Poniższa tabela zawiera najważniejsze dane statystyczne obrazujące sytuację
społeczno-gospodarczą w Subregionie w latach 2001-2013, stanowiącą wyjście
do rozważań o aktualnej kondycji obszaru.
Tabela 3 Zestawienie najważniejszych danych statystycznych dla Subregionu w latach 2001-2013
Wskaźnik
2001
2004
2007
2010
2013
176 019
172 553
169 401
164 505
161 874
-93
-233
-230
-116
-321
-
60,3
55,3
53,2
53,0
Saldo migracji
-1 009
-898
-927
-525
-765
Podmioty wpisane do rejestru REGON
11 196
12 047
12 764
13 564
13 600
Osoby prowadzące działalność gospodarczą
8 561
8 870
9 324
9 902
9 588
636
698
753
825
840
-
8 647
6 379
6 867
7 162
211
244
305
363
402
1 551,67
2 067,39
2 984,72
3 035,19
1 551,67
Liczba mieszkańców
Przyrost naturalny
Współczynnik obciążenia demograficznego*
Podmioty w REGON na 10 tys. ludności
Liczba bezrobotnych
Liczba organizacji pozarządowych
Dochody budżetu na mieszkańca [zł]
27 
Wskaźnik
2001
2004
2007
2010
2013
Korzystający z wodociągu jako % ludności
-
96,6
96,7
96,8
96,9
Korzystający z kanalizacji jako % ludności
-
55,4
59,5
62,0
66,8
Korzystający z instalacji gazowej jako %
ludności
-
40,9
41,0
41,3
42,1
157
166
115
196
178
Mieszkania oddane do użytkowania
* Liczba mieszkańców w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym
Źródło: GUS
Punktem wyjścia rozważań o aktualnej kondycji społecznej i gospodarczej jest zjawisko
depopulacji, będące z jednej strony największym zagrożeniem dla rozwoju Subregionu,
z drugiej stanowiące motywację do podjęcia wszechstronnych działań niwelujących jego
skutki, a nawet likwidujące jego przyczyny. Depopulacja przejawia się stałym spadkiem
liczby mieszkańców (prognoza GUS mówi już o liczbie 146 252 mieszkańców w 2035 roku
– czyli spadku o 15,6 tys. w stosunku do aktualnej liczby). Depopulacja wiąże się
z gwałtownie przebiegającym zjawiskiem starzenia się społeczeństwa (spadek odsetka osób
w wieku przedprodukcyjnym), ujemnym przyrostem naturalnym (w roku 2013 wyniósł
[minus] 321 osób) i migracją – zwłaszcza zarobkową (głównie do Niemiec i Holandii).
Zjawisko to powoduje radykalne kurczenie się zasobów rynku pracy, spadek siły nabywczej
oraz ważne podkreślenia problemy społeczne, które w większości muszą być rozwiązywane
przez lokalne samorządy. Pomocny w tym względzie jest ustanowiony Program Specjalnej
Strefy Demograficznej w Województwie Opolskim do 2020 r. (załącznik do uchwały
ZWO 5503/2014 z 16 września 2014).
Gospodarka (drogi, tereny inwestycyjne, kapitał społeczny)
Elementem wyróżniającym Subregion w skali regionu jest położenie i dostępność
komunikacyjna. Subregion zlokalizowany jest na trasie tranzytowej Wrocław – Gliwice, przy
autostradzie A-4 Berlin – Kijów oraz na trasie ważnej magistrali kolejowej (pasmo
tranzytowe Gliwice – Strzelce Opolskie/Kędzierzyn-Koźle – Opole – Brzeg/Jelcz – Wrocław)
i Odrzańskiej Drodze Wodnej (z wodnym połączeniem z Portem Gliwice za pośrednictwem
Kanału Gliwickiego). Atutem jest położenie na skrzyżowaniu szlaków komunikacyjnych
pomiędzy dużymi aglomeracjami województw: śląskiego (Konurbacja Górnośląska)
i dolnośląskiego (Wrocław), w bliskiej odległości od Republiki Czeskiej i łatwym dojazdem
 28
do Niemiec (głównego odbiorcy towarów produkowanych przez firmy w woj. opolskim).
Przebiegająca przez Subregion Autostrada A4 znacznie ułatwia dostępność portów
lotniczych w Katowicach i Wrocławiu.
Mimo korzyści mogących płynąć z korzystnego położenia, problemem jest zły stan
techniczny dróg wojewódzkich (droga nr 426 na odcinku Zawadzkie – Wierchlesie oraz
droga nr 463 na odcinku Zawadzkie – Kolonowskie) i lokalnych. Przy drogach wojewódzkich
Subregion
podejmie
niezwłocznie
działania
w
zakresie
przyspieszenia modernizacji tych dróg, ze względu na ruch tranzytowy z rejonu Kluczborka
i Częstochowy w kierunku autostrady A4.
Infrastruktura i gospodarka
Korzystne położenie niwelowane jest przez zły stan infrastruktury dróg lokalnych (w tym
powiatowych),
które
wymagają
znacznych
nakładów
inwestycyjnych.
Ponadto
zidentyfikowano niedoskonałości w zakresie funkcjonowania komunikacji publicznej,
regres w komunikacji kolejowej, deficyt ekologicznego taboru i brak integracji systemu
transportowego wewnątrz Subregionu. W badaniu sondażowym (przeprowadzonym
w ramach prac nad Programem ZIT) aż 51% mieszkańców Subregionu oceniło negatywnie
stan techniczny infrastruktury drogowej w miejscu zamieszkania. Stan techniczny dróg
został oceniony negatywnie przez mieszkańców aż 7 na 11 samorządów Subregionu:
Kędzierzyna-Koźla (66,7% ocen negatywnych), Bierawy (51,1%), Jemielnicy (33,3%), Leśnicy
(49,4%), Pawłowiczek (61%), Ujazdu (46,2%) oraz Ciska (66,7%).
Poziom rozwoju infrastruktury wodno-kanalizacyjnej jest zbliżony do wskaźników
krajowych (96,8 % mieszkańców korzystających z sieci wodociągowej, 64,4% z kanalizacji
sanitarnej). Jednakże aż 1/3 obszaru Subregionu wymaga podjęcia inwestycji w zakresie
budowy kanalizacji sanitarnej. Subregion Kędzierzyńsko-Kozielski jest w małym stopniu
zgazyfikowany. Sieć gazowa jest tutaj najsłabiej rozwinięta, ale i dysproporcja w tym
zakresie wewnątrz obszaru jest bardzo widoczna (w Kędzierzynie-Koźlu z instalacji gazowej
korzysta 82,9% mieszkańców, a w Strzelcach Opolskich 49,3%, w pozostałych gminach
wskaźnik ten przyjmuje wartości zerowe lub prawie zerowe). Głównym problemem
Subregionu w zakresie zanieczyszczenia powietrza jest ponadnormatywny poziom pyłu
zawieszonego PM10, PM2,5 oraz benzo(a)pirenu w powietrzu. Strategia Rozwoju
29 
Województwa Opolskiego do 2020 roku wskazuje, że region charakteryzuje się jednym
z wyższych w kraju wskaźników uszkodzeń drzewostanów na skutek zanieczyszczeń
pyłowo-gazowych powietrza. Niska emisja powoduje wiele niedogodności w codziennym
życiu mieszkańców. Badanie ankietowe dowiodło, że aż 36,2% mieszkańców odniosło się
negatywnie do jakości powietrza w miejscu zamieszkania. Jakość powietrza stanowi bardzo
poważny problem zwłaszcza dla mieszkańców Strzelec Opolskich (aż 94,4% z nich oceniło
negatywnie ten aspekt jakości życia w mieście).
Kędzierzyn-Koźle to jedno z najbardziej rozwiniętych pod względem przemysłowym miast
w województwie opolskim (będące zarazem najważniejszym centrum gospodarczym
Subregionu). Gospodarka miasta opiera się o dobrze rozwinięty przemysł chemiczny,
metalurgiczny, stocznię i port rzeczny na Odrze oraz liczne zakłady usługowe i remontowobudowlane.
Grupa
Azoty
ZAK
S.A.
jest
zakładem
zatrudniającym
powyżej
1 000 pracowników. W gminach wiejskich Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego
gospodarka oparta jest głównie na rolnictwie i przetwórstwie rolnym.
Według zgodnej opinii samorządów tworzących Subregion Kędzierzyńsko-Kozielski
tworzenie nowych miejsc pracy należy do najważniejszych wyzwań rozwojowych
w perspektywie 2020 roku. Jednakże Subregion jest niedoinwestowany w zakresie
uzbrojenia terenów w sieć średniego i niskiego napięcia, gaz ziemny i koksowniczy,
instalację wodociągową, kanalizacyjną i centralnego ogrzewania. Dużą szansą rozwojową
Subregionu są tereny inwestycyjne oraz powstająca przy Autostradzie A4 strefa
gospodarcza o docelowej powierzchni 300 ha. Znacznym atutem jest również
funkcjonowanie w Subregionie Specjalnej Strefy Ekonomicznej (Katowicka SSE/Podstrefa
Gliwicka – działa w gminach: Strzelce Opolskie, Kędzierzyn-Koźle i Ujazd). Relatywnie
dobrze rozwinięty jest system instytucji otoczenia biznesu. Słabością Subregionu w zakresie
rozwoju przedsiębiorczości jest niższy niż w otoczeniu wskaźnik przedsiębiorczości,
mierzony liczbą podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON na 10 tys.
mieszkańców w 2013 roku (Polska: 1 057, woj. opolskie: 996, powiat kędzierzyńskokozielski: 929, powiat strzelecki: 691). Bezrobocie, przynajmniej w ujęciu statystyk
publicznych, nie stanowi poważnego problemu w Subregionie. Na koniec lipca 2014 roku
w powiecie kędzierzyńsko-kozielskim stopa bezrobocia wyniosła 12,7%, w powiecie
 30
strzeleckim 8,5% (dla porównania woj. opolskie: 12,5%, Polska: 11,9%). Mimo tego
w badaniu sondażowym aż 7 na 10 mieszkańców Subregionu uznało możliwość znalezienia
pracy za największą barierę rozwojową Subregionu. Wynik ten wskazuje na konieczność
podejmowania skoordynowanych działań na rzecz wzrostu potencjału przedsiębiorstw
oraz liczby miejsc pracy.
Usługi społeczne
W Subregionie Kędzierzyńsko-Kozielskim wskaźnik miejsc w przedszkolach przypadający
na tysiąc mieszkańców (30,51%) przewyższa znacznie poziomy dla kraju (25,62%) i średnią
dla woj. opolskiego (29,36%). W zakresie usług opiekuńczych należy zauważyć, iż znacznie
słabiej, niż ma to miejsce w przypadku opieki przedszkolnej, która jest w subregionie
na wystarczającym poziomie, przedstawia się sytuacja dostępności do żłobków. Jedynymi
gminami, w których funkcjonują gminne (publiczne) żłobki są Kędzierzyn-Koźle, Strzelce
Opolskie i Zawadzkie. Odsetek dzieci objętych opieką żłobkową w tych gminach i tak jest
niski, i wynosi odpowiednio: 18,5%, 10,3% i 9,5%. Podczas przeprowadzonych w ramach
projektu wizyt studyjnych w każdym samorządzie wchodzącym w skład Subregionu
zdiagnozowano, że do istotnych problemów społecznych należy rosnąca liczba osób
starszych, mieszkających samotnie, którzy nie mając kontaktu z rodziną popadają
w odosobnienie, a nawet wykluczenie społeczne. Wiąże się z tym ściśle zjawisko emigracji
młodych ludzi i brak zainteresowania wśród emigrantów rodzinami pozostającymi
w Polsce. Osoby starsze, samotne stanowią poważną grupę, do której należy skierować
pomoc,
której
podjęcie
niejednokrotnie
przewyższa
możliwości
pojedynczych
samorządów.
Mimo problemów demograficznych sieć szkół podstawowych i gimnazjów, zarówno
pod względem rozmieszczenia placówek, jak i ich liczby, również jest optymalna. Głównymi
ośrodkami edukacji na poziomie ponadgimnazjalnym jest Kędzierzyn-Koźle i Strzelce
Opolskie. Powiat Kędzierzyńsko-Kozielski prowadzi Centrum Kształcenia Praktycznego
i Ustawicznego w Kędzierzynie-Koźlu, a Powiat Strzelecki Centrum Kształcenia
Zawodowego i Ustawicznego. Są to ośrodki mające duży wpływ na jakość i atrakcyjność
edukacji w Subregionie. Głównym problemem obszaru w zakresie edukacji jest stała
tendencja spadku liczby uczniów w szkołach (liczba uczniów szkół podstawowych
31 
i gimnazjów: 13 362 w 2010 r., 11 649 w 2013). Niewystarczające są również inwestycje
w rozbudowę bazy placówek edukacyjnych oraz modernizację i remonty samych obiektów
oświatowych. Jedną z potrzeb w zakresie edukacji jest przeprowadzenie remontów
budynków szkół, w tym ich termomodernizacji, jak i rozwój przyszkolnej infrastruktury
sportowej.
Marką Subregionu jest bogate życie kulturalne. Działalność prowadzą łącznie 32 domy,
ośrodki kultury, kluby i świetlice (poza trzema instytucjami w Kędzierzynie-Koźlu, pozostałe
są to podmioty publiczne). Podając za GUS w Strzelcach Opolskich prowadzi działalność
19 domów i ośrodków kultury, klubów i świetlic. Ogółem w skali Subregionu podmioty
te w 2013 roku zorganizowały 2 671 różnego rodzaju imprez, w których udział wzięło
łącznie 251 748 osób. Zasadność profesjonalizacji usług publicznych w dziedzinie kultury
jest niepodważalna. Szczególnego wymiaru działania te nabierają na obszarze Subregionu,
głównie ze względu na fakt, że co 6. ankietowany mieszkaniec Subregionu odniósł się
krytycznie do jakości oferty czasu wolnego kierowanej do młodzieży. Wysokie oczekiwania
mieszkańców kierowane do instytucji publicznych w kwestii poprawy oferty dla młodzieży,
powinny być wystarczającym impulsem dla władz samorządowych dla działań
infrastrukturalnych oraz tzw. miękkich, z myślą o aktywizacji młodzieży. Mimo licznych
inwestycji infrastrukturalnych w tym obszarze niektóre obiekty przeznaczone
na działalność kulturalną wymagają modernizacji lub kapitalnego remontu. Brakuje w nich
także sprzętu i wyposażenia, które pozwalałoby na tworzenie nowych kół zainteresowań
i uatrakcyjnianie oferty tych istniejących oraz przyciągało mieszkańców do korzystania
z oferty instytucji kultury. Bardzo dotkliwe jest słabe wyposażenie świetlic wiejskich
(głównie w sprzęt multimedialny) oraz ich brak, zwłaszcza w małych miejscowościach.
W Kędzierzynie-Koźlu prowadzi działalność Samodzielny Publiczny Zespół Opieki
Zdrowotnej w Kędzierzynie-Koźlu z 413 miejscami. W Strzelcach Opolskich Szpital
Powiatowy im. Prałata J. Glowatzkiego z 199 miejscami. Mimo dużych nakładów
finansowych na służbę zdrowia 4 na 10 respondentów – mieszkańców Subregionu oceniło
krytycznie jakość usług publicznych w dziedzinie medycyny (a ocenę przeciętną wskazało
34% respondentów). Jakość usług medycznych szczególnie krytycznie została oceniona
przez mieszkańców Strzelec Opolskich (82,8% ocen negatywnych), Jemielnicy (79,6%),
 32
Leśnicy (71,8%), Polskiej Cerekwii (78,9%) i Zawadzkiego (86,7%). W kontekście przyszłego
rozwoju usług publicznych z dziedziny opieki zdrowotnej Subregionu KędzierzyńskoKozielskiego jedną z ważniejszych kwestii jest dostosowanie szpitalnych placówek
medycznych dla potrzeb mieszkańców. Dla Szpitala w Kędzierzynie-Koźlu jest to dalsza
restrukturyzacja i usprawnienie funkcjonowania, uruchomienie stacjonarnego hospicjum,
utworzenie
stacjonarnego
zakładu
opiekuńczo-leczniczego,
modernizacja
bloku
operacyjnego, stworzenie wieloprofilowego oddziału chemioterapii, zakup nowoczesnego
sprzętu medycznego, głównie pod kątem profilaktyki i leczenia nowotworów. Głównym
celem rozwojowym szpitalnictwa w powiecie strzeleckim jest poprawa dostępności i jakości
usług zdrowotnych o znaczeniu subregionalnym w Szpitalu Powiatowym w Strzelcach
Opolskich: podnoszenie standardów leczenia, pobytu pacjenta w szpitalu, w szczególności
dalszy rozwój opieki perinatalnej, rozwój obszaru ratownictwa medycznego, opieki
nad pacjentem w podeszłym wieku oraz otwarcie dodatkowych poradni, takich
jak poradnia metaboliczna, endokrynologiczna i kompleksowa opieka diabetologiczna.
W zakresie potrzeb inwestycyjnych konieczna jest budowa lądowiska i kompleksowa
modernizacja obiektu wraz z wyposażeniem oddziałów szpitalnych, polegająca
na modernizacji Centralnej Sterylizacji oraz oddziałów: Ginekologiczno-Położniczego,
Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Wewnętrznego, Chirurgii, Pracowni Endoskopii,
zakupie wind szpitalnych, budowie sali konferencyjnej i szatni.
Środowisko naturalne, dziedzictwa kultury i przyrody
Wizytówką Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego jest jego dziedzictwo kultury – liczne
kompleksy zabytkowej architektury świeckiej i sakralnej (kościoły murowane i drewniane,
zespoły kościelno-klasztorne, synagogi, kapliczki i krzyże), zabytki archeologiczne,
historyczne układy przestrzenne, zespoły parkowo-pałacowe z obszarami zabytkowej
zieleni komponowanej, budownictwo obronne, zabytki techniki. W badaniu ankietowym
aż 15% indagowanych wskazało na przyrodę (bioróżnorodność), jako ważny potencjał
Subregionu. Tereny zielone, lasy, ukształtowanie terenu, pomniki przyrody oraz rzeka Odra
to elementy wyróżniające obszar z punktu widzenia przyrodniczego. Duża wartość
historyczna Subregionu wymaga, podobnie jak w przypadku obiektów instytucji kultury,
podjęcia inwestycji w ich zachowanie i polepszenie stanu technicznego. Rewaloryzacja jest
33 
niezbędnym warunkiem uratowania zabytkowej tkanki. Należy wziąć pod uwagę,
że inwestycje w infrastrukturę kultury, podobnie jak kultura sama w sobie, mogą znacząco
wpłynąć na rozwój ekonomiczny Subregionu.
Turystyka jest gałęzią gospodarki nabierającą coraz większego znaczenia w Subregionie.
W 2013 roku na 72 992 udzielonych noclegów na obszarze Subregionu, 6 904 z nich
udzielonych zostało turystom zagranicznym (ogółem z noclegów skorzystało 31 798 osób,
w tym 2 863 z zagranicy). Blisko połowa wszystkich turystów skorzystała z noclegów
na terenie gminy Leśnica, co jest związane z popularnością leżącej w jej granicach
Góry Św. Anny. Subregion Kędzierzyńsko-Kozielski pełen jest atrakcji turystycznych, które
przy odpowiedniej promocji oraz rewitalizacji są w stanie przyciągać większą liczbę
turystów. W miastach Subregionu jest wiele zabytków kultury materialnej: techniki,
hydrotechniki oraz znaczące zabytki przemysłu i gospodarki. Na obszarach wiejskich
znajdują się liczne zabytkowe świątynie czy zabytki rzemiosła. Teren ten pełen jest
obiektów o dużym znaczeniu historycznym. Szczególne miejsce zajmuje tu Góra Św. Anny,
która jest jednym z bardziej rozpoznawalnych miejsc w województwie opolskim, a nawet
kraju.
Walory środowiskowe obszaru są interesujące nie tylko pod względem krajobrazowym
i przyrodniczym, ale predysponowane są także do wykorzystania ich dla szeroko pojętej
turystyki aktywnej. Dostrzega się wysokie potrzeby w zakresie rozwoju infrastruktury
aktywnego wypoczynku. Możliwości Subregionu polegają w tym zakresie szczególnie
na wykorzystaniu rzek i zbiorników wodnych na cele rekreacyjno-sportowe oraz rozwoju
systemu szlaków rowerowych. Wskazuje się również duże możliwości wykorzystania
turystycznego potencjału rzeki Odry i Małej Panwi. W badaniach sondażowych aż 52,3%
respondentów oceniło negatywnie dostępność ścieżek i tras rowerowych z punktu
widzenia swojego miejsca zamieszkania. Mimo dużej atrakcyjności turystycznej obszaru
mieszkańcy bardzo krytycznie odnoszą się do możliwości skorzystania z tras rowerowych.
Dotyczy to zwłaszcza mieszkańców Kędzierzyna-Koźla (65% ocen negatywnych), Bierawy
(63,8%), Leśnicy (37,6%), Pawłowiczek (70%), Polskiej Cerekwi (100%), Reńskiej Wsi (60%),
Ujazdu (59,4%) oraz Ciska (90,5%).
 34
W Subregionie aż 20% mieszkańców negatywnie ocenia poziom bezpieczeństwa
publicznego, a kolejne 35,4% przeciętnie. Jednym z ważniejszych determinantów poczucia
bezpieczeństwa jest zabezpieczenie przeciwpowodziowe. Na terenie Subregionu
występują tereny zalewowe rzeki Odry, niechronione wałami przeciwpowodziowymi.
Brakuje rozwiązań systemowych w zakresie wykorzystania małej retencji w podnoszeniu
bezpieczeństwa powodziowego.
Samorządy Subregionu świadome są dużej roli bezpieczeństwa publicznego w zapewnieniu
zrównoważonego rozwoju obszaru. Kwestie bezpieczeństwa były wskazywane jako
priorytetowe przez mieszkańców Kędzierzyna-Koźla. Do najpilniejszych potrzeb
zidentyfikowanych przez jednostki OSP należy ich doposażenie m.in. w samochody
specjalistyczne ratowniczo-gaśnicze, samochody pożarnicze (głównie klasy wagowej
średniej), sprzęt ratownictwa technicznego, ciężkie zestawy hydrauliczne do ratownictwa
drogowego, zestawy/torby do ratownictwa medycznego, piły do betonu i stali, pilarki
do drewna, pompy szlamowe, pływające, motopompy pożarnicze, łodzie ratownicze,
agregaty prądotwórcze, stacje selektywnego wywoływania w remizach strażackich,
Zintegrowany System Alarmowania i Ochrony Ludności do zdalnego radiowego
uruchamiania syren alarmowych, system alarmowania na telefony komórkowe i terminale
SMS, aparaty powietrzne i inne środki ochrony indywidualnej. Ponadto wymagana jest
modernizacja i rozbudowa niektórych remiz strażackich.
Potrzeby mieszkańców Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego
Wyniki badań sondażowych dotyczących jakości życia mieszkańców Subregionu wykazały,
że do czynników najczęściej ocenianych negatywnie przez respondentów należą
te związane z rynkiem pracy (możliwość znalezienia zatrudnienia została oceniona
negatywnie przez 67,9% respondentów) oraz infrastrukturą techniczną, taką jak
mieszkania, ścieżki rowerowe, drogi, chodniki i oświetlenie. Na uwagę zasługuje fakt,
że dużo negatywnych wskazań (56,4%) otrzymał czynnik dotyczący jakości oferty wolnego
czasu dla młodzieży oraz otwartości samorządów na inicjatywy mieszkańców (34,3%).
35 
Wykres 1 Elementy decydujące o jakości życia mieszkańców Subregionu – oceny negatywne
Możliwość znalezienia zatrudnienia
67,9%
Poziom rozwoju budownictwa mieszkaniowego
57,6%
Jakość oferty czasu wolnego dla młodzieży
56,4%
Dostępność ścieżek i tras rowerowych
52,3%
Stan techniczny infrastruktury drogowej
51,0%
Dostępność i jakość komunikacji publicznej
Jakość publicznych usług medycznych
42,7%
39,6%
Jakość powietrza
36,2%
Stan techniczny chodników i oświetlenie
35,9%
Otwartość samorządów na inicjatywy
34,3%
Źródło: badanie sondażowe
Mocne i słabe strony Subregionu w percepcji mieszkańców
W ocenie mieszkańców Subregionu najbardziej wyróżniającą się jego mocną stroną
jest korzystny układ komunikacyjny. Aż 18,5% respondentów wskazało na korzyści
wynikające z dostępu do autostrady A4, portu rzecznego oraz bliskości granicy z Niemcami.
Korzyści wynikające z położenia oraz przebiegu szlaków drogowych, kolejowych i rzecznych
uzupełnione są przez atrakcyjność środowiska naturalnego. Aż 15% indagowanych
wskazało na przyrodę (bioróżnorodność) jako znaczny potencjał Subregionu. Tereny
zielone, lasy, ukształtowanie terenu, pomniki przyrody oraz rzeka Odra i Mała Panew
to elementy wyróżniające obszar z punktu widzenia przyrodniczego. W tym kontekście
respondenci wskazywali również duże znaczenie Góry Św. Anny, jako symbolu dziedzictwa
przyrodniczo-kulturalnego obszaru. Mieszkańcy Subregionu, mimo relatywnie niskiego
bezrobocia, wskazują na rynek pracy, jako najsłabszą stronę rozwojową obszaru. Konkretny
problem związany z brakiem miejsc pracy został wskazany aż przez 2,2% respondentów.
Bezrobocie (zwłaszcza wśród młodych) to najpoważniejszy problem mieszkańców
Subregionu. Jest on wskazywany przez mieszkańców mimo tego, że bezrobocie
rozwiązywane jest częściowo przez migrację zarobkową (zwłaszcza do Niemiec i Holandii).
 36
15,5% respondentów wskazało złą jakość dróg i brak ścieżek rowerowych jako
najważniejszy problem obszaru.
Wykres 2 Mocne strony Subregionu w opinii mieszkańców
Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań sondażowych
Wykres 3 Słabe strony Subregionu w opinii mieszkańców
Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań sondażowych
37 
5. Założenia rozwojowe Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego
(cel nadrzędny, cele rozwojowe)
5.1 Cele rozwojowe Subregionu
Program ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego traktuje się przede wszystkim jako
narzędzie wsparcia zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego samorządów
lokalnych
skupionych
w
Kędzierzyńsko-Kozielskim
Subregionalnym
Obszarze
Funkcjonalnym. Uznaje się, iż przyjęty plan operacyjny zakładający wykorzystanie formuły
inwestycji zintegrowanych (projektów zintegrowanych) przyczyni się do istotnej poprawy
sytuacji gospodarczej Subregionu, co w efekcie przełoży się na zwiększenie integracji
samorządów poprzez budowę powiązań gospodarczych i widoczną poprawę jakości życia
społeczności lokalnych.
Podstawowe założenia Programu ZIT opierają się na rekomendacjach rozwojowych
zawartych w Strategii Rozwoju Województwa Opolskiego do 2020 roku. W województwie
opolskim ośrodki subregionalne wraz z obszarami funkcjonalnymi są traktowane jako
bieguny wzrostu, tj. obszary, na których występuje kumulacja pozytywnych procesów
rozwojowych. Kędzierzyn-Koźle i Strzelce Opolskie to miasta, których oddziaływanie
wykracza poza granice jednego powiatu, stanowiące jednostki wspomagające ośrodek
wojewódzki w zaspokajaniu zbiorowych potrzeb mieszkańców Subregionu. Wzmocnienie
wielofunkcyjnych ośrodków, kreowanie w nich korzystnych warunków do zamieszkania,
zatrudnienia czy prowadzenia działalności gospodarczej poprawi związki funkcjonalne z ich
otoczeniem, a tym samym spójność wewnątrzterytorialną województwa opolskiego.
Dokumentem wyższego rzędu programującym rozwój Subregionu jest Strategia Rozwoju
Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego do roku 2020. Podstawowym założeniem
strategicznym Subregionu jest budowanie zrównoważonego rozwoju w oparciu
o niepowtarzalne zasoby przestrzenne, przyrodnicze i kulturowe, z unikatowym kapitałem
społecznym i siecią powiązań funkcjonalnych, opartych o kluczowe ośrodki miejskie
oraz zasoby obszarów wiejskich. Założenia rozwojowe Programu ZIT z jednej strony
wynikają z przyjętych w Strategii rekomendacji, z drugiej uzupełniają je od strony
konkretnych przedsięwzięć, inwestycji, które mają być zrealizowane w Subregionie.
 38
Podstawą wskazania kierunków rozwojowych w Programie ZIT jest zaprezentowana
w poprzednich rozdziałach diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej Subregionu oparta
o wyniki kompleksowych analiz sporządzonych na podstawie danych pochodzących
z wewnętrznych statystyk samorządowych oraz źródeł ogólnodostępnych (np. GUS, OKE
itp.). Ponadto istotnym źródłem planów rozwojowych Subregionu są oczekiwania i opinie
sformułowane przez mieszkańców – zarówno w ramach sondażu prowadzonego
na potrzeby Programu ZIT (w sondażu udział wzięło 1 005 dorosłych mieszkańców
Subregionu), jak i w ramach prac warsztatowych, w których uczestniczyli koordynatorzy
reprezentujący poszczególne samorządy Subregionu. Kompleksowa diagnoza obszaru
wsparcia poprzez wskazanie potencjałów i problemów umożliwiła zaprojektowanie
skoordynowanej interwencji publicznej – w formule zintegrowanych inwestycji
terytorialnych.
Uzyskane informacje wskazują wprost na wyzwania, jakie stoją przed współpracującymi
samorządami, w szczególności w obszarze wspierania rozwoju społeczno-gospodarczego
poprzez tworzenie warunków dla aktywności inwestorów lokalnych oraz zewnętrznych,
wzmacniania kapitału społecznego, w tym również w odniesieniu do mobilności
mieszkańców oraz zwiększania ich szans na rynku pracy.
W związku z powyższym nadrzędnym celem realizowanym w ramach Programu ZIT
Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego jest:
Rozwój społeczno-gospodarczy Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego, jako czynnik
integrujący i podnoszący jakość życia mieszkańców.
Wskazany cel nadrzędny Programu ZIT przyczyni się do osiągnięcia założonej wizji rozwoju
Subregionu, która skupia się przede wszystkim na zrównoważonym rozwoju gospodarczym,
wpływającym na zahamowanie negatywnych czynników demograficznych.
Cel nadrzędny realizowany będzie poprzez 3 cele rozwojowe skupiające się na ściśle
zdefiniowanych obszarach interwencji. W formie graficznej zostały one przedstawione
poniżej.
39 
Zestawienie 2 Cele rozwojowe Programu ZIT Subregionu
Wzrost konkurencyjności gospodarki Subregionu oparty na wartości
kapitału społecznego
Ochrona i poprawa jakości środowiska w oparciu
o efektywne zarządzanie zasobami dziedzictwa kultury i przyrody
Wzmocnienie integracji społecznej na bazie nowoczenych usług
społecznych i zdrowotnych
Źródło: opracowanie własne
Powyżej wymienione cele rozwojowe wskazują na główne kierunki, w jakich lokalne
samorządy planują współdziałać na rzecz rozwoju Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego.
Cele te korespondują z pakietem legislacyjnym dla funduszy Wspólnych Ram Strategicznych
na lata 2014-2020 oraz opartymi na nich celami Regionalnego Programu Operacyjnego
Województwa Opolskiego na lata 2014-2020.
5.2 Założenia Rozwojowe Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Subregionu
Założenia
rozwojowe
Subregionalnego
Obszaru
Funkcjonalnego w zakresie realizacji inwestycji zintegrowanych bazują na szczegółowym
schemacie strategicznym (przedstawionym w rozdziale dotyczącym założeń rozwojowych).
Przyjęta formuła interwencji została ukierunkowana na wykorzystanie potencjałów
izasobów Subregionu oraz poszczególnych samorządów w oparciu o zintegrowany
charakter przedsięwzięć skupiających się przede wszystkim na aspekcie terytorialnym.
W pierwszej kolejności zdefiniowano trzy spójne obszary interwencji Programu ZIT.
Następnie sporządzono systematykę priorytetów oraz działań, które korespondują
zarówno z regionalnymi dokumentami strategicznymi, jak również odpowiadają na
zidentyfikowane potrzeby inwestycyjne gmin – członków Subregionu. Struktura interwencji
 40
Programu ZIT opiera się na 3 obszarach tematycznych oraz wyznaczonych w ich ramach
celach rozwojowych i działaniach. Rozwój społeczno-gospodarczy Subregionu jest możliwy
poprzez kompleksowe spojrzenie na analizowany obszar, zarówno w perspektywie
regionalnych dokumentów planistycznych (przede wszystkim w Strategii Rozwoju
Województwa Opolskiego do 2020 roku oraz RPO Województwa Opolskiego 2014-2020),
jak również wniosków płynących z diagnozy społeczno-gospodarczej. Przyjęty w Programie
ZIT sposób niwelowania problemów Subregionu skupia się na wskazaniu do realizacji
konkretnych projektów zintegrowanych. W dalszej części rozdziału zostanie szczegółowo
zaprezentowany schemat interwencji w ramach projektów zintegrowanych.
5.3 Priorytety i działania Programu ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego
Przyjęte priorytety i działania Strategii ZIT wyznaczają dziedziny tematyczne, w ramach
których osiągnięty zostanie cel nadrzędny oraz wynikające z niego cele rozwojowe.
Na grafice poniżej zaprezentowano system powiązań w ramach Programu ZIT obejmujący
obszary tematyczne, cele rozwojowe i konkretne projekty zintegrowane
41 
 42
Projekty
zintegrowane
Cel
rozwojowy
Obszar
tematyczny
Rozwój gospodarki społecznej
Budowa zintegrowanego
systemu transportowego
Uzbrojenie terenów
inwestycyjnych
Wzrost konkurencyjności
gospodarki Subregionu
oparty na wartości kapitału
społecznego
Gospodarka i rynek pracy
Rozwój infrastruktury wodnokanalizacyjnej
Rozwój systemu bezpieczeństwa,
ratownictwa i ochrony
przeciwpowodziowej
Produkt turystyczny – system
szlaków rowerowych
Produkt turystyczny – dziedzictwo
historii, przyrody, rekreacja
Kultura – wyrównywanie szans w
dostępie do oferty kulturalnej
Czyste powietrze
Zasoby naturalne i dziedzictwo
kultury
Ochrona i poprawa jakości
środowiska naturalnego w oparciu
o efektywne zarządzanie zasobami
dziedzictwa kultury i przyrody
Góra Św. Anny - Opolskie Centrum
Dziedzictwa KulturowoPrzyrodniczego
Tabela 4 Koncepcja strategiczna Programu ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego na lata 2014-2020
Aktywny senior
Profesjonalne usługi społeczne – opieka nad dziećmi do lat 3
Rozwój zaplecza nowoczesnej oświaty dopasowanej do
potrzeb rynku pracy
Profesjonalne usługi społeczne – opieka nad osobami
starszymi
Rozwój subregionalnego systemu opieki zdrowotnej
Wzmocnienie integracji społecznej
na bazie nowoczesnych usług społecznych i zdrowotnych
Usługi społeczne i ochrona zdrowia
6. Wymiar terytorialny wsparcia
Kluczowym czynnikiem wpływający na sposób przyznawania funduszy Unii Europejskiej
w okresie programowania 2014-2020 było przyjęcie przez Radę Ministrów Koncepcji
Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030. Innowatorski charakter tego dokumentu
polega na zastosowaniu tzw. zintegrowanego podejścia terytorialnego do polityk
publicznych. Polega ono na wykorzystywaniu potencjałów danego terytorium
oraz integracji działań publicznych na tej przestrzeni. Założeniem KPZK jest to, że podobny
zestaw działań powinien być kierowany do obszarów charakteryzujących się wspólnymi
cechami geograficznymi, społeczno-gospodarczymi i przestrzennymi, nazwanych
obszarami funkcjonalnymi.
Wprowadzenie obszarów funkcjonalnych do planowania przestrzennego oznacza
dla społeczności lokalnych trafniejsze zdefiniowanie i wykorzystanie potencjału
rozwojowego,
większą
konkurencyjność,
niższe
koszty
społeczne
planowania
oraz kompleksowe rozwiązywanie problemów na obszarze wykraczającym poza granice
pojedynczej gminy.
W tym kontekście należy podkreślić, że Subregion Kędzierzyńsko-Kozielski jest jednym
z rodzajów (podtypów) miejskiego obszaru funkcjonalnego. Miejski obszar funkcjonalny
to układ osadniczy charakteryzujący się ciągłością przestrzenną. Składa się z odrębnych
administracyjnie jednostek (gmin miejskich, wiejskich lub miejsko-wiejskich) i cechuje się
zwartym obszarem miejskim Kędzierzyna-Koźla i Strzelec Opolskich oraz powiązaną z nimi
funkcjonalnie
strefą
zurbanizowaną,
popartą
siecią
rzeczywistych
powiązań
gospodarczych, społecznych oraz przyrodniczych.
Wymiar terytorialny wsparcia – wymiar wojewódzki
Terytorialne aspekty rozwoju województwa opolskiego zostały określone w Strategii
Rozwoju Województwa Opolskiego do 2020 r. Za bieguny wzrostu uznano miasto
wojewódzkie oraz ośrodki subregionalne wraz z ich obszarami funkcjonalnymi. Strategia
uwzględnia rozwój obszarów miejskich, a także specyficzne uwarunkowania rozwojowe
obszarów wiejskich. W Strategii ośrodki subregionalne wraz z obszarami funkcjonalnymi są
traktowane jako bieguny wzrostu, tj. obszary na których występuje kumulacja pozytywnych
43 
procesów rozwojowych. W regionie funkcjonują 4 ośrodki subregionalne: Brzeg,
Kędzierzyn-Koźle, Kluczbork oraz Nysa. Są to miasta, których oddziaływanie wykracza poza
granice jednego powiatu, stanowiące jednostki wspomagające ośrodek wojewódzki
w zaspokajaniu potrzeb mieszkańców Subregionu.
Wzmocnienie wielofunkcyjnych ośrodków, kreowanie w nich korzystnych warunków
do zamieszkania, zatrudnienia oraz prowadzenia działalności gospodarczej poprawi związki
funkcjonalne z ich otoczeniem, a tym samym spójność wewnątrzterytorialną województwa
opolskiego. Zwiększenie konkurencyjności miast wymaga działań na rzecz rozwoju zasobów
ludzkich, kapitału społecznego, przedsiębiorczości oraz tworzenia atrakcyjnej oferty
inwestycyjnej, zatem rozwój miast subregionalnych i ich obszarów funkcjonalnych
wspierany będzie środkami z Unii Europejskiej.
Koncentracja podejścia terytorialnego przyjętego w RPO WO 2014-2020 na rozwoju
obszarów miejskich wyraża się poprzez uwzględnienie specyfiki Aglomeracji Opolskiej,
ośrodków subregionalnych i ich obszarów funkcjonalnych (w tym Subregionu
Kędzierzyńsko-Kozielskiego), a także miast i dzielnic wymagających rewitalizacji.
W Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Opolskiego 2014-2020 nie planuje
się zastosowania instrumentu ZIT poza Aglomeracją Opolską, niemniej jednak
zrównoważony rozwój pozostałych miast wspierany będzie poprzez działania dedykowane
ośrodkom subregionalnym i ich obszarom funkcjonalnym, a także szeroko rozumiane
działania rewitalizacyjne.
W ramach RPO WO 2014-2020 do objęcia wsparciem wytypowane zostały działania
w ramach Osi Priorytetowej II Konkurencyjna gospodarka oraz Osi Priorytetowej III
Gospodarka niskoemisyjna, w których wyodrębniona została alokacja na wsparcie
ośrodków subregionalnych, tj. w szczególności na działania dotyczące:
 uzbrojenia terenów inwestycyjnych (Oś Priorytetowa II),
 efektywności energetycznej w budynkach publicznych (Oś Priorytetowa III),
 strategii niskoemisyjnych (Oś Priorytetowa III).
Projekty partnerskie realizowane w RPO WO 2014-2020 mają na celu integrację
samorządów
w
ramach
poszczególnych
obszarów
funkcjonalnych
ośrodków
subregionalnych w celu przezwyciężania problemów lub wykorzystywania potencjałów
 44
rozwojowych danego obszaru. Przedsięwzięcia realizowane w ośrodkach subregionalnych
i ich obszarach funkcjonalnych przyczyniać się będą do osiągania celów szczegółowych
zaprojektowanych dla poszczególnych Priorytetów Inwestycyjnych, a system monitoringu
Programu identyfikować będzie te projekty. Poniżej w tabeli przedstawiono priorytety
inwestycyjne RPO WO 2014-2020, w których na realizację zadań wyodrębniona została
alokacja na wsparcie ośrodków subregionalnych.
Tabela 5 Priorytety i zakres wsparcia ośrodków subregionalnych w ramach RPO WO 2014-2020
L.p.
1
Priorytet inwestycyjny RPO
3a Promowanie
przedsiębiorczości,
w szczególności poprzez
ułatwianie gospodarczego
wykorzystywania nowych
pomysłów oraz sprzyjanie
tworzeniu nowych firm, w tym
również poprzez inkubatory
przedsiębiorczości
2
4c Wspieranie efektywności
energetycznej, inteligentnego
zarządzania energią
i wykorzystania odnawialnych
źródeł energii w
infrastrukturze publicznej,
w tym w budynkach
publicznych i w sektorze
mieszkaniowym
3
4e Promowanie strategii
niskoemisyjnych dla
wszystkich rodzajów
terytoriów, w szczególności
dla obszarów miejskich, w tym
wspieranie zrównoważonej
multimodalnej mobilności
miejskiej i działań
adaptacyjnych mających
oddziaływanie łagodzące
na zmiany klimatu
Wymiar terytorialny
Wsparcie udzielane w zakresie przygotowania
terenów inwestycyjnych na rzecz gospodarki
w regionie prowadzić ma do wzmocnienia jego
atrakcyjności lokalizacyjnej. Planowana interwencja
jest odpowiedzią m.in. na problem słabego stanu
infrastruktury technicznej, który wymieniany jest
przez inwestorów zagranicznych jako główna bariera
niepodejmowania inwestycji w województwie
opolskim
Dofinansowanie uzyskają projekty prowadzące
do zwiększenia sprawności istniejących instalacji
i urządzeń, a także poprawy efektywności
energetycznej budynków użyteczności publicznej
oraz budynków mieszkalnych. Warunkiem wstępnym
rozpoczęcia inwestycji powinno być przeprowadzenie
audytu energetycznego. Wsparcie będzie skierowane
głównie na kompleksową modernizację energetyczną
budynków wraz z wykorzystaniem instalacji OZE
i wymianą źródeł ciepła
Wsparcie otrzymają projekty wynikające z planów
gospodarki niskoemisyjnej oraz programów ochrony
powietrza, dotyczące w szczególności infrastruktury
transportu publicznego. Będą miały na celu
ograniczanie indywidualnego ruchu samochodowego
w centrach miast na rzecz komunikacji publicznej,
integrację funkcjonujących podsystemów
transportowych, a tym samym niwelowanie
negatywnego wpływu transportu na środowisko
naturalne. W rezultacie podejmowane działania
przyczynią się do zmniejszenia emisji zanieczyszczeń,
redukcji gazów cieplarnianych, a tym samym na
jakość życia mieszkańców
Źródło: Opracowanie własne na podstawie RPO WO 2014-2020
45 
6.1
Zestawienie
przedsięwzięć
rozwojowych
Programu
ZIT
Subregionu
Prace przygotowawcze w ramach przedmiotowego przedsięwzięcia prowadziły
do wypracowania obszarów rozwojowych, o szczególnym znaczeniu dla Subregionu.
Inwestycje (zadania) skupione w poszczególnych Projektach Zintegrowanych tworzą tzw.
wiązkę projektową. Cechują się zintegrowanym charakterem, co oznacza, że realizacja
pełnego zakresu przewidzianych działań będzie miała znaczący wpływ na niwelowanie
deficytów rozwojowych, a zasięg ich oddziaływania obejmuje cały Subregion, przyczyniając
się do jego zrównoważonego rozwoju. Zestawienie projektów przygotowanych
i zgłoszonych przez samorządy zostało przedstawione według poniższego schematu.
Zestawienie 3 Przyjęty sposób prezentacji projektów zintegrowanych dla Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego
W celu nadania przejrzystości powyższemu schematowi należy wyjaśnić, że projekt
zintegrowany to zespół zadań (projektów) powiązanych ze sobą tematycznie
i lokalizacyjnie, skupiających się na jednym obszarze interwencji, o charakterze
 46
ponadlokalnym, obejmujących zwarty obszar skupiony wokół głównego ośrodka
administracyjno-gospodarczego, którego realizacja przynosi szerszy efekt.
W skład projektu zintegrowanego wchodzą poszczególne, pojedyncze zadania
inwestycyjne. Projekt zintegrowany może być projektem partnerskim. Projekt
zintegrowany jest bardziej skomplikowany i złożony, a przede wszystkim musi spełnić cel
„szerszy” (obejmujący cele poszczególnych projektów), który zależny jest od realizacji
poszczególnych projektów wchodzących w jego skład. Niepowodzenie jednego projektu
składowego rzutuje na realizację całego projektu zintegrowanego.
Wszystkie zamierzenia inwestycyjne, wybrane do realizacji wspólnie przez samorządy
tworzące Subregion, mają charakter ściśle zintegrowany. W tym kontekście do realizacji
wskazywano jedynie te przedsięwzięcia, które przyniosą efekt dla całej społeczności
Subregionu, w sensie korzyści dla wszystkich jego mieszkańców, w zgodzie z zasadą
zrównoważonego rozwoju całego Subregionu. Inwestycje zidentyfikowane w Programie ZIT
są wspólne dla całego obszaru funkcjonalnego (wpływają bezpośrednio lub pośrednio
na wszystkich partnerów obszaru) oraz przyczyniają się do rozwoju regionalnego bądź
lokalnego Subregionu w krótszym lub dłuższym horyzoncie czasowym. Mają strategiczne
i kluczowe znaczenie dla wszystkich uczestników Subregionu. Co do zasady wykazują się
zintegrowanym charakterem, łącząc w sobie lub mając wpływ jednocześnie na kilka
dziedzin życia społeczno-gospodarczego.
Wymiar zintegrowany projektów rozwojowych dla Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego
opiera się na niwelacji kluczowych problemów potwierdzonych badaniami sondażowymi
przeprowadzonymi wśród mieszkańców. W celu wykazania i uporządkowania
zintegrowanego podejścia do podejmowanej interwencji samorządów Subregionu
wytypowano
trzy
rodzaje
projektów
zintegrowanych.
Typologia
ta
pozwoli
na zobrazowanie zintegrowanego podejścia do problemów Subregionu poprzez realizację
projektów, które mają strategiczne i kluczowe znaczenie dla wszystkich uczestników
obszaru funkcjonalnego. Program ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego zakłada
realizację następujących typów projektów zintegrowanych:
 TYP 1 Przedsięwzięcia punktowe skumulowane: zlokalizowane w jednym
wybranym miejscu, z przewidzianym odziaływaniem na cały Subregion i wszystkich
47 
jego mieszkańców (np. rozwój subregionalnego systemu opieki zdrowotnej
lub Góra Św. Anny). Typ projektu obejmuje też działania miękkie, uzupełniające
(np. rozwój gospodarki społecznej, aktywny senior), w których grupą docelową są
wszyscy mieszkańcy Subregionu,
 TYP 2 Przedsięwzięcia punktowe rozproszone: zakłada realizację kilku
przedsięwzięć o podobnym zakresie w miejscach szczególnie dotkniętych brakami
inwestycyjnymi. Przyjętym warunkiem charakteru „zintegrowanego” jest
wykazanie efektu dla wszystkich mieszkańców obszaru, dla których można wskazać
wspólny wskaźnik produktu i rezultatu, i których odziaływanie obejmuje cały
Subregion (np. tereny inwestycyjne, czyste powietrze, bezpieczeństwo
powodziowe),
 TYP 3 Przedsięwzięcia liniowe: Inwestycje liniowe przebiegające przez obszar
więcej niż jednej gminy (powiatu), wpływające w sposób ewidentny na cały obszar
Subregionu (np. infrastruktura drogowa, ścieżki rowerowe, kanalizacja sanitarna).
Warunkiem koniecznym dla realizacji tego typu projektu jest jego ponadgminny
charakter (w znaczeniu terytorialnym i społecznym).
Poniżej w zestawieniu przyporządkowano projekty zintegrowane do poszczególnych typów
projektów zintegrowanych.
 48
Rysunek 2 Typy projektów zintegrowanych dla Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego
Typ 1 - Przedsięwzięcia punktowe skumulowane
• Rozwój gospodarki społecznej
• Góra Św. Anny – Opolskie Centrum Dziedzictwa Kulturowo-Przyrodniczego
• Rozwój subregionalnego systemu opieki zdrowotnej
• Profesjonalne usługi społeczne – opieka nad osobami starszymi
• Aktywny senior
Typ 2 - Przedsięwzięcia punktowe rozproszone
• Wzmocnienie potencjału inwestycyjnego Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego
poprzez uzbrojenie terenów inwestycyjnych
• Czyste powietrze
• Rozwój systemu bezpieczeństwa, ratownictwa i ochrony przeciwpowodziowej
• Produkt turystyczny – dziedzictwo historii, przyrody, rekreacja
• Kultura – wyrównywanie szans w dostępie do oferty kulturalnej
• Edukacja – rozwój zaplecza nowoczesnej oświaty dopasowanej do potrzeb rynku
pracy
• Profesjonalne usługi społeczne – opieka nad dziećmi do lat 3
Typ 3 - Przedsięwzięcia liniowe
• Budowa zintegrowanego systemu transportowego
• Rozwój infrastruktury wodno-kanalizacyjnej
• Produkt turystyczny – system szlaków rowerowych
Projekty zintegrowane typ 1
W Subregionie przewidziano do realizacji 5 projektów zintegrowanych typu 1, które są
projektami miękkimi (rozwój gospodarki społecznej, aktywny senior), jak i „projektami
punktowymi”, których oddziaływanie obejmować będzie cały Subregion – projekty
polegające na tworzeniu centrów świadczenia usług społecznych w szerokiej skali
(Góra Św. Anny – Opolskie Centrum Dziedzictwa Kulturowo-Przyrodniczego, rozwój
subregionalnego systemu opieki zdrowotnej, profesjonalne usługi społeczne – opieka
nad osobami starszymi). Projekty te charakteryzują się wzmacnianiem subregionalnych
ośrodków świadczenia usług społecznych, które mają wpływ na wszystkich mieszkańców
Subregionu. Interwencja polega na wzmocnieniu rozpoznawalnego w skali regionu ośrodka
49 
religijno-turystycznego Góra Św. Anny czy szpitali powiatowych w Strzelcach Opolskich
i Kędzierzynie-Koźlu.
Projekty tego typu charakteryzują się interwencją w miejsca o szczególnych potrzebach
inwestycyjnych, których efekt odczują mieszkańcy całego Subregionu.
Projekt zintegrowany: wzmocnienie potencjału inwestycyjnego Subregionu KędzierzyńskoKozielskiego poprzez uzbrojenie terenów inwestycyjnych, polega na uzbrojeniu terenów
inwestycyjnych, najważniejszych z punktu widzenia tworzenia możliwości przyciągnięcia
inwestora i tworzenia nowych miejsc pracy. Przy wyborze terenów inwestycyjnych
decydował klucz możliwości inwestycyjnych (prawnych, technicznych i organizacyjnych),
możliwość dojazdu oraz dostęp do wykwalifikowanej siły roboczej.
Projekt zintegrowany: czyste powietrze, polega na realizacji cyklu zadań inwestycyjnych
obejmujących termomodernizację obiektów użyteczności publicznej na całym obszarze
Subregionu. Kryterium wyboru operacji był z jednej strony brak podjętych do tej pory
działań inwestycyjnych oraz spójny zakres rzeczowy (termomodernizacja wraz z wyminą
źródła ciepła tzw. głęboka termomodernizacja). Projekt przyczyni się w skali Subregionu
do redukcji uwalniania szkodliwych substancji do środowiska oraz wzrostu wykorzystania
odnawialnych źródeł energii.
Projekt zintegrowany: rozwój systemu bezpieczeństwa, ratownictwa i ochrony
przeciwpowodziowej polega m.in. na doposażeniu jednostek straży pożarnej w sprzęt
mający spójne przeznaczenie (służący ochronie przeciwpowodziowej), meliorację, małą
retencję. Uzbrojenie straży pożarnych z całego Subregionu w sprzęt o podobnym
przeznaczeniu wpłynie na poprawę bezpieczeństwa wszystkich mieszkańców obszaru.
Bardzo ważnym elementem tego projektu zintegrowanego jest przebudowa infrastruktury
starego koryta Odry (co wpłynie na poprawę bezpieczeństwa przeciwpowodziowe gmin
Cisek i Bierawa).
Projekt zintegrowany: produkt turystyczny – dziedzictwo historii, przyrody, rekreacja,
polega na podejmowaniu działań inwestycyjnych w miejscach o dużym potencjale
dla rozwoju turystyki, które zgodnie z przeznaczeniem stworzą spójną ofertę dla turystyki.
 50
Podejmowane działania inwestycyjne charakteryzują się spójnym zakresem rzeczowym.
Projektowane były w celu podniesienia atrakcyjności turystycznej obszaru.
Projekt zintegrowany: kultura – wyrównywanie szans w dostępie do oferty kulturalnej,
polega na interwencji w zakresie doposażenia obiektów kultury oraz świetlic wiejskich
w całym Subregionie w miejscach, w których występują największe deficyty.
Projekt zintegrowany: edukacja – rozwój zaplecza nowoczesnej oświaty dopasowanej
do potrzeb rynku pracy, polega na doposażeniu ośrodków edukacyjnych w sprzęt służący
wszystkim mieszkańcom (a zwłaszcza uczniom) do podnoszenia umiejętności.
W Subregionie przewidziano do realizacji 3 projekty zintegrowane typu 3, które polegają
na realizacji inwestycji tzw. liniowych. Polegają one na modernizacji dróg powiatowych,
budowie kanalizacji sanitarnej oraz tworzeniu szlaków rowerowych. Zintegrowany
charakter projektów polega na ich realizacji na obszarze więcej niż jednego samorządu,
ze ścisłymi powiązaniami z istniejącą infrastrukturą (w przypadku dróg w odniesieniu
do Autostrady A4).
Lista strategicznych projektów w formule zintegrowanej
Zgodnie
z
przedstawionym
w
niniejszym
dokumencie
zakresem
interwencji
oraz założeniami rozwojowymi w ramach Programu ZIT do realizacji przewidziano projekty
zintegrowane, które przedstawia poniższa tabela.
Tabela 6 Oznaczenie projektów zintegrowanych w ramach Programu ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego
Projekty zintegrowane w ramach Programu ZIT
Symbol
Wzmocnienie potencjału inwestycyjnego Subregionu KędzierzyńskoKozielskiego poprzez uzbrojenie terenów inwestycyjnych
PZ 1.1
Budowa zintegrowanego systemu transportowego
PZ 1.2
PZ 1.3
Góra Św. Anny – Opolskie Centrum Dziedzictwa Kulturowo-Przyrodniczego
PZ 2.1
Czyste powietrze
PZ 2.2
Rozwój infrastruktury wodno-kanalizacyjnej
PZ 2.3
Rozwój systemu bezpieczeństwa, ratownictwa i ochrony
przeciwpowodziowej
PZ 2.4
51 
Produkt turystyczny – system szlaków rowerowych
PZ 2.5
Produkt turystyczny – dziedzictwo historii, przyrody, rekreacja
PZ 2.6
Kultura – wyrównywanie szans w dostępie do oferty kulturalnej
PZ 2.7
Rozwój subregionalnego systemu opieki zdrowotnej
PZ 3.1
Edukacja – rozwój zaplecza nowoczesnej oświaty dopasowanej do potrzeb
rynku pracy
PZ 3.2
Profesjonalne usługi społeczne – opieka nad osobami starszymi
PZ 3.3
Profesjonalne usługi społeczne – opieka nad dziećmi do lat 3
PZ 3.4
Aktywny senior
PZ 3.5
Poniżej w tabelach zaprezentowano wykaz poszczególnych inwestycji w układzie projektów
zintegrowanych. Zawarto w nich nazwy poszczególnych projektów wchodzących w skład
projektu zintegrowanego wraz z nazwą samorządu, które daną inwestycję zgłosił
do realizacji w ramach Programu ZIT.
Tabela 7 Projekt zintegrowany: Wzmocnienie potencjału inwestycyjnego Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego poprzez
uzbrojenie terenów inwestycyjnych
Lp.
1
2
3
4
5
 52
Nazwa inwestycji
Kontynuacja uzbrojenia Pola Południowego w Kędzierzynie-Koźlu wraz
z budową parkingu dla tirów z przystankiem komunikacji publicznej
i remontem drogi (ul. Naftowa – droga wewnętrzna). Uzbrojenie
odrzańskiego portu rzecznego w Koźlu wraz remontem drogi
(ul. Elewatorowa – droga wewnętrzna)
Wzmocnienie potencjału inwestycyjnego gminy Ujazd poprzez
uzbrojenie terenów inwestycyjnych, m.in. poprzez kontynuację
uzbrojenia w Strefie Aktywności Gospodarczej Olszowa, Zimna Wódka,
Sieroniowice, rozbudowę ujęcia wody, odprowadzenie wód
burzowych, budowę dróg
Uzbrojenie terenu inwestycyjnego w Leśnicy (teren Krasowa)
w zakresie: sieci elektroenergetycznej, sieci wodociągowej, sieci
kanalizacyjnej, przebudowy drogi gminnej (wewnątrz terenu
inwestycyjnego Krasowa – Wysypisko)
Uzbrojenie terenów inwestycyjnych w Reńskiej Wsi poprzez budowę
sieci wodociągowej i budowę kanalizacji sanitarnej oraz budowę dróg
wewnętrznych wraz z kanalizacją deszczową
Budowa i przebudowa dróg wraz z infrastrukturą wewnątrz terenów
inwestycyjnych Strzeleckiego Obszaru Gospodarczego-Coroplast w
Strzelcach Opolskich
Samorząd
Gmina
Kędzierzyn-Koźle
Gmina Ujazd
Gmina Leśnica
Gmina Reńska
Wieś
Gmina Strzelce
Opolskie
6
7
8
Uzbrojenie terenów inwestycyjnych na terenie Gminie Zawadzkie
poprzez budowę dróg wewnętrznych oraz budowę niezbędnej
infrastruktury technicznej
Uzbrojenie terenów inwestycyjnych w sieć kanalizacyjną,
wodociągową, teletechniczną wraz z infrastrukturą drogową i
parkingiem w Jemielnicy
Wykonanie niezbędnych opracowań dokumentacyjnych,
koncepcyjno-studialnych i badań geotechnicznych
Gmina Zawadzkie
Gmina Jemielnica
Gmina
Kędzierzyn-Koźle
Tabela 8 Projektu zintegrowany: Budowa zintegrowanego systemu transportowego
Lp
.
Nazwa inwestycji
1
Poprawa dojazdu do autostrady A4 – przebudowa drogi powiatowej nr
1435 O – ul. Grunwaldzka w Kędzierzynie-Koźlu i drogi powiatowej nr
1435 O –ul. Brzechwy w Kędzierzynie-Koźlu
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Samorząd
Powiat
KędzierzyńskoKozielski
Powiat
Przebudowa drogi powiatowej nr 1402 O Kędzierzyn – Koźle – Kotlarnia KędzierzyńskoKozielski
Powiat
Przebudowa drogi nr 1411 O Gościęcin – Łężce w km 0+000-5+343
Powiat
Przebudowa drogi 1409 O na odcinku Łężce – Większyce
Przebudowa drogi o znaczeniu strategicznym dla Subregionu – drogi
Powiat
1211 O Zwiastowice – Ucieszków na odcinku Ucieszków granica
Kędzierzyńskopowiatu
Kozielski
Powiat
Przebudowa drogi powiatowej nr 1408 O Zdzieszowice – Walce na
Kędzierzyńskoodcinku od ul. Brodek w Mechnicy do granicy powiatu
Kozielski
Powiat
Poprawa infrastruktury komunikacji publicznej – przebudowa zatok
Kędzierzyńskoautobusowych przy drogach powiatowych
Kozielski
Powiat
Przebudowa drogi powiatowej nr 1460 O na odcinku od drogi
Kędzierzyńskowojewódzkiej nr 421 do granicy województwa w km 0+000-1+559
Kozielski
Przebudowa ciągu dróg powiatowych nr 1422 O Zakrzów – Cisek oraz
Powiat
nr 1404 O Cisek – Bierawa wraz z budową ścieżki rowerowej wzdłuż
Kędzierzyńskodrogi nr 1404 O.
Kozielski
Droga 1401 O Zdzieszowice – Leśnica – Zalesie Śląskie na odcinku
Leśnica – Zalesie Śląskie + budowa ścieżki rowerowej na odcinku
Powiat Strzelecki
Leśnica – Lichynia
Droga 1435 O Zalesie Śląskie – Kędzierzyn-Koźle ma odcinku Zalesie
Śląskie – Cisowa + budowa ścieżki rowerowej wraz odwodnieniem na
Powiat Strzelecki
odcinku Zalesie Śląskie – Cisowa
Droga 1461 O Sieroniowice – Ujazd na odcinkach przebiegających przez
Powiat Strzelecki
miejscowości Sieroniowice, Nogowczyce, Jaryszów i Ujazd
Droga 1805 O Strzelce Opolskie – Leśnica – Kędzierzyn-Koźle na
Powiat Strzelecki
odcinku Strzelce Opolskie – Dolna
53 
14
15
16
17
18
19
Droga 1807 O Strzelce Opolskie – Krasiejów na odcinku Strzelce
Opolskie – Rozmierka – Grodzisko
Budowa systemu elektronicznej karty subregionalnej (EKS) wraz
z infrastrukturą towarzyszącą oraz elektronicznym systemem informacji
pasażerskiej online
Remont i przebudowa ul. Kozielskiej i Al. Jana Pawła II wraz z
wykonaniem węzła przesiadkowego
Modernizacja infrastruktury przystankowej
Przygotowanie portu w Koźlu do funkcji węzła w sieci korytarza
transportowego
Budowa obwodnicy miejscowości Kędzierzyn-Koźle w ciągu drogi
krajowej nr 40
20
Budowa drogi ul. Cicha w Strzelcach Opolskich
21
Budowa drogi ul. Krótka w miejscowości Szczepanek
22
Budowa drogi ul. Okrężna w miejscowości Szczepanek
23
Modernizacja oświetlenia ulicznego polegająca na wymianie
energochłonnego oświetlenia ulicznego
24
Budowa ul. Pięknej w Strzelcach Opolskich
25
Budowa ul. Słonecznikowej w Strzelcach Opolskich
26
Budowa ul. Sosnowej w miejscowości Sucha
27
Budowa ul. Wrzosowej w Strzelcach Opolskich
Powiat Strzelecki
Gmina
Kędzierzyn-Koźle
Gmina
Kędzierzyn-Koźle
Gmina
Kędzierzyn-Koźle
Gmina
Kędzierzyn-Koźle
Gmina
Kędzierzyn-Koźle
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina Strzelce
Opolskie
Tabela 9 Projekt zintegrowany: Góra Św. Anny – Opolskie Centrum Dziedzictwa Kulturowo-Przyrodniczego
Lp.
1
Nazwa inwestycji
Góra Św. Anny – Opolskie Centrum Dziedzictwa KulturowoPrzyrodniczego
Samorząd
Gmina Leśnica
Tabela 10 Projekt zintegrowany: Czyste powietrze
Lp.
1
2
3
4
5
 54
Nazwa inwestycji
Wymiana źródła ciepła (pompy ciepła) w Publicznym Gimnazjum
w Bierawie
i w Przedszkolu w Bierawie
Wymiana źródła ciepła (pompy ciepła) w Zespole Szkół
Dwujęzycznych
w Solarni
Termomodernizacja budynku Szkoły Podstawowej w Starym Koźlu
Termomodernizacja budynku Przedszkola w Kotlarni
Termomodernizacja oraz wymiana źródła ciepła w budynku
komunalnym przy ul. Szkolnej 1 w Górze Św. Anny
Samorząd
Gmina Bierawa
Gmina Bierawa
Gmina Bierawa
Gmina Bierawa
Gmina Leśnica
6
Termomodernizacja oraz wymiana źródła ciepła budynku Przedszkola
w Raszowej
7
Wymiana źródeł ciepła w domach indywidualnych
8
Termomodernizacja budynku Domu Kultury w Trawnikach
9
Termomodernizacja budynku SP ZOZ Kędzierzyn-Koźle
przy ul. 24 Kwietnia 13
10
Modernizacja energetyczna wraz z wymianą źródła ciepła budynków
jednostek organizacyjnych Powiatu Kędzierzyńsko-Kozielskiego
11
12
13
14
15
16
Systemowa modernizacja i termomodernizacja wraz
z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii w DPS filia Szymiszów
Termomodernizacja budynku PCPR w Strzelcach Opolskich
Zakup 20 sztuk nowoczesnych, ekologicznych autobusów o niskiej
emisji CO2, przebudowa płyty dworca w Strzelcach Opolskich
i budowa elektronicznego systemu informacji pasażerskiej
Przebudowa systemu grzewczego wraz z wymianą instalacji
elektrycznej i pokrycia dachowego oraz docieplenie podłóg w CKZiU
w Strzelcach Opolskich
Termomodernizacja budynków PKS w Strzelcach Opolskich S.A.
Gmina Leśnica
Gmina
Pawłowiczki
Gmina
Pawłowiczki
Powiat
Powiat
Powiat Strzelecki
Powiat Strzelecki
Powiat Strzelecki
Powiat Strzelecki
Powiat Strzelecki
Powiat Strzelecki
22
Termomodernizacja budynku SOSW w Leśnicy
Termomodernizacja budynku Starostwa Powiatowego w Strzelcach
Opolskich wraz z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii
Termomodernizacja obiektów publicznych (Zespół Szkół w Komornie)
wraz z wymianą źródeł ciepła – pompy ciepła
Termomodernizacja budynku Przedszkola w Jaryszowie
wraz z audytem energetycznym
Przebudowa systemów grzewczych z wymianą źródła ciepła
w budynkach publicznych: Urząd Miejski w Ujeździe wraz z audytem
energetycznym
Termomodernizacja Hali Sportowej wraz z audytem
22
Termomodernizacja Obiektów Oświatowych – PSP Zawadzkie
Gmina Zawadzkie
23
Termomodernizacja Budynku ZSG w Kielczy
Gmina Zawadzkie
24
Termomodernizacja Budynku Ochotniczej Straży Pożarne w Kielczy
Gmina Zawadzkie
25
Termomodernizacja Budynku Biurowo – Socjalnego w Zawadzkiem”
Termomodernizacja obiektów publicznych – PP nr 8 i PP nr 9 w gminie
Strzelce Opolskie
Termomodernizacja obiektów publicznych PSP nr 2 w Strzelcach Op.,
PSP nr 4 w Strzelcach Op. wraz z salą gimnastyczną, PSP w Suchej
wraz z salą gimnastyczną, PSP w Szymiszowie, PP nr 4, 8, 9 i 10
w Strzelcach Op.
Termomodernizacja budynków /obiektów/ remiz strażackich
wraz z wymianą źródeł ciepła w budynku OSP Sucha i Szymiszów
Gmina Zawadzkie
Gmina Strzelce
Opolskie
17
19
20
21
26
27
28
Powiat Strzelecki
Gmina Reńska
Wieś
Gmina Ujazd
Gmina Ujazd
Gmina Zawadzkie
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina Strzelce
Opolskie
55 
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
 56
Zapewnienie zasilania elektrycznego SK Szefa OC Gminy
Przeprowadzenie audytu wybranych obiektów miejskich wraz
z badaniami termowizyjnymi w celu zakwalifikowania ich do
termomodernizacji
Rozbudowa sieci Miejskiego Zakładu Energetyki Cieplnej
w Kędzierzynie-Koźlu, według zapotrzebowania podmiotów z terenu
Subregionu
Wymiana i zakup taboru autobusowego – 18 sztuk (projekt MZK
Kędzierzyn-Koźle Sp. z o.o.)
Wymiana i unifikacja oświetlenia obiektów miejskich oraz oświetlenia
ulicznego na energooszczędne z zastosowaniem czujników
zbliżeniowych
Zidentyfikowanie i przebadanie skupisk odpadów przemysłowych
na terenie KKSOF. Rekultywacja terenów zanieczyszczonych i
zdegradowanych (w tym poprzemysłowych)
Utworzenie systemu monitoringu powietrza na terenie Subregionu
Kędzierzyńsko-Kozielskiego, w tym zakup niezbędnych urządzeń
monitorujących oraz systemów informatycznych (system pomiarowy,
system analiz przestrzennych, system informowania, w tym
monitoring pojazdów emitujących szkodliwe związki do atmosfery,
przenośny system analizy gazów – analizatory emisji szkodliwych
przez gospodarstwa domowe)
Termomodernizacja Szkoły Podstawowej nr 5 w Kędzierzynie-Koźlu,
ul. Kościuszki 41
Termomodernizacja Zespołu Szkół Miejskich nr 1 w KędzierzynieKoźlu, ul. Mieszka I 4
Termomodernizacja Szkoły Podstawowej nr 11 w Kędzierzynie-Koźlu,
ul. Partyzantów 30
Termomodernizacja obiektów publicznych z wymianą źródłem ciepła
w następujących budynkach: Hala sportowa, GOK, Poczta - Policja
w Cisku, Szkoła Podstawowa w Landzmierzu, Przedszkole w Łanach
Ocieplenia dachu i ścian w świetlicach w miejscowościach: Kobylice,
Landzmierz, Nieznaszyn, Podlesie, Przewóz, Roszowicki Las, Steblów
Gazyfikacja miejscowości Kobylice
Budowa fermy wiatrowej w Gminie Cisek
Termomodernizacja i przebudowa świetlicy wiejskiej z zapleczem LZS
w Piotrówce, wraz z wymianą źródła ciepła – pompa ciepła oraz
wymianą dachu
Termomodernizacja i przebudowa OSP Jemielnica
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina
Kędzierzyn-Koźle
Gmina
Kędzierzyn-Koźle
Gmina
Kędzierzyn-Koźle
Gmina
Kędzierzyn-Koźle
Gmina
Kędzierzyn-Koźle
Gmina
Kędzierzyn-Koźle
Gmina
Kędzierzyn-Koźle
Gmina
Kędzierzyn-Koźle
Gmina
Kędzierzyn-Koźle
Gmina Cisek
Gmina Cisek
Gmina Cisek
Gmina Cisek
Gmina Jemielnica
Gmina Jemielnica
Tabela 11 Projekt zintegrowany: Rozwój infrastruktury wodno-kanalizacyjnej
Lp.
Nazwa inwestycji
Samorząd
1
Budowa kanalizacji sanitarnej w sołectwie Dziergowice
Gmina Bierawa
2
Budowa kanalizacji sanitarnej w sołectwie Lubieszów
Gmina Bierawa
3
Budowa kanalizacji sanitarnej w Lichyni
Gmina Leśnica
4
5
6
7
8
Budowa kanalizacji sanitarnej i sieci wodociągowej w Zalesiu Śląskim
II etap
Budowa kanalizacji sanitarnej dla wsi Gościęcin, Urbanowice,
Karchów, Mierzęcin
Modernizacja uzdatniacza wody wraz z systemem oczyszczania wody
w DPS Zawadzkie
Budowa kanalizacji sanitarnej w Łężcach, Poborszowie, Mechnicy,
Kamionce z przesyłem do oczyszczalni w Kędzierzynie-Koźlu
Budowa i modernizacja sieci kanalizacji sanitarnej na terenie Gminy
Zawadzkie (Zawadzkie, Kielcza)
Gmina Leśnica
Gmina
Pawłowiczki
Powiat Strzelecki
Gmina Reńska
Wieś
Gmina Zawadzkie
9
Budowa kanalizacji sanitarnej dla wsi Cisek
Gmina Cisek
10
Budowa kanalizacji sanitarnej dla wsi Roszowicki Las
Gmina Cisek
11
Budowa kanalizacji sanitarnej dla wsi Sukowice i Steblów
Gmina Cisek
12
Połączenie systemów sieci wodociągowych
Gmina Cisek
13
14
Dokumentacja techniczna oraz wykonanie kanalizacji sanitarnej
w miejscowości Jemielnica etap Vc
Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości Jemielnica etap VI –
uzbrojenie terenów inwestycyjnych w kanalizację
Gmina Jemielnica
Gmina Jemielnica
15
Rozbudowa oczyszczalni ścieków w Ujeździe
Gmina Ujazd
16
Rozbudowa stacji uzdatniania wody w Zimnej Wódce na potrzeby
zabezpieczenia SAG w wodę pitną i przeciwpożarową
Gmina Ujazd
17
Budowa sieci kanalizacji sanitarnej w Strzelcach Opolskich
Gmina Strzelce
Opolskie
Tabela 12 Projekt zintegrowany: Rozwój systemu bezpieczeństwa, ratownictwa i ochrony przeciwpowodziowej
Lp.
Nazwa inwestycji
Samorząd
1
Doposażenie OSP Dziergowice w sprzęt przeciwpowodziowy
Gmina Bierawa
2
Doposażenie OSP Bierawa w sprzęt przeciwpowodziowy
Gmina Bierawa
3
Udrożnienie rowów melioracyjnych na terenie Gminy Bierawa
Gmina Bierawa
4
Polder Bierawa – Stare Koźle
Gmina Bierawa
5
Doposażenie OSP Kotlarnia w sprzęt przeciwpowodziowy
Gmina Bierawa
6
Dokumentacja techniczna dla budowy wałów przeciwpowodziowych
Gmina Bierawa
7
Budowa remizy strażackiej w Raszowej
Gmina Leśnica
8
Zakup 2 średnich samochodów pożarniczych
Gmina Leśnica
9
Mała retencja – oczyszczenie rowów melioracyjnych
Gmina Leśnica
57 
10
Melioracje
Gmina
Pawłowiczki
11
Zakup samochodów do dwóch jednostek OSP Maciowakrze –
ratunkowa jednostka specjalistyczna – (pojazd ciężki) oraz OSP
Ucieszków (typowy pojazd bojowo-pożarniczy)
Gmina
Pawłowiczki
12
Doposażenie OSP – urządzenia, samochody (OSP Zakrzów, Wronin)
13
Odnowa, remont rowów melioracyjnych
14
Doposażenie PSP w Kędzierzynie-Koźlu w pojazdy techniczne
15
Modernizacja pomieszczeń na potrzeby stanowiska kierowania w PSP
w Kędzierzynie -Koźlu
16
Odtworzenie rowów melioracyjnych przy drogach powiatowych
Powiatu Kędzierzyńsko-Kozielskiego: 1430 O, 1211 O, 1456 O
oraz 1420 O
17
Zabezpieczenie przeciwpowodziowe gmin Cisek i Bierawa poprzez
przebudowę infrastruktury starego koryta Odry
18
Przebudowa systemu odprowadzania wody gruntowej i deszczowej
wokół budynku ZSP w Zawadzkiem
Powiat Strzelecki
19
Rozwój jednostki Państwowej Straży Pożarnej Strzelce Opolskie
Powiat Strzelecki
20
Konserwacja i odbudowa rowów melioracyjnych
21
22
23
24
25
Dokumentacja techniczna dla budowy wałów przeciwpowodziowych
–Większyce, Poborszów, Mechnica
Zakup samochodów z wyposażeniem dla jednostek OSP tj. Większyce,
Długomiłowice, Mechnica
Gmina Reńska
Wieś
Gmina Reńska
Wieś
Gmina Reńska
Wieś
Zakup samochodów bojowych dla OSP Zawadzkie, Kielczy
Gmina Zawadzkie
Modernizacja, konserwacja stawu i kanału hutniczego w Zawadzkiem
wraz z jazem nr 4
Zakup specjalistycznego sprzętu na potrzeby prowadzenia akcji
ratowniczych w gminie Strzelce Opolskie dla OSP Kalinowice, Osiek
i Rożniątów
26
Mała retencja na terenie Strzelec Opolskich
27
Remont rowu melioracyjnego A-61
28
Remont potoku Grabowiec
29
Remont potoku Banatki
30
Modernizacja zbiorników Dewizowiec i Spałek w rejonie Rybaczówki
 58
Gmina Polska
Cerkiew
Gmina Polska
Cerkiew
Powiat
Powiat
Powiat
Powiat
Gmina Zawadzkie
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina Strzelce
Opolskie
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
Zakup agregatów prądotwórczych dużej mocy na potrzeby
prowadzenia akcji ratowniczych
Zakup samochodów bojowych (pożarniczych) dla OSP Kalinowice,
Rożniątów, Osiek
Bezpieczeństwo i ochrona przeciwpowodziowa na terenie Gminy
Kędzierzyn-Koźle
Zakup mobilnego agregatu prądotwórczego o mocy ponad 30 kW
wraz z kompletnym oprzyrządowaniem na potrzeby realizacji zadań
w sytuacjach kryzysowych, w tym przeciwpowodziowych
Zakup 2 ciężkich samochodów pożarniczych z wyposażeniem dla OSP
Sławięcice oraz OSP Kłodnica
Zakup 2 km mobilnych zapór przeciwpowodziowych
wraz z wyposażeniem
Zakup pomp
Doposażenie jednostek OSP (3 agregaty pompowe dużej wydajności
TECH-POMP, 3 wozy strażackie, 3 łodzie płaskodenne z silnikami
spalinowymi i wyposażeniem)
Modernizacja urządzeń melioracji szczegółowej i kanalizacji
deszczowej na terenie gminy
Budowa punktu pomiaru stanu i przepływu wody na rzece Odrze
pomiędzy miejscowościami Racibórz Miedonia i Kędzierzyn-Koźle
Zakup sprzętu i samochodu pożarniczego dla OSP Jemielnica
(należącego do systemu ratownictwa drogowego) – pojazd pełniący
jednocześnie funkcję straży, karetki pogotowia
Melioracje szczegółowe (odtworzenie, oczyszczenie, budowa nowych
rowów wraz z infrastrukturą: zastawki, zasuwy itp.)
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina
Kędzierzyn-Koźle
Gmina
Kędzierzyn-Koźle
Gmina
Kędzierzyn-Koźle
Gmina
Kędzierzyn-Koźle
Gmina
Kędzierzyn-Koźle
Gmina Cisek
Gmina Cisek
Gmina Cisek
Gmina Jemielnica
Gmina Jemielnica
43
Zakup specjalistycznego sprzętu do prowadzenia akcji ratowniczych
Gmina Ujazd
44
Zakup samochodu do pogotowia technicznego
Gmina Ujazd
45
Zakup samochodu pożarniczego do OSP Ujazd
Gmina Ujazd
46
Odbudowa melioracji 10,64 ha
Gmina Ujazd
47
Budowa zbiornika małej retencji w Jaryszowie na potoku Jaryszówka
Gmina Ujazd
Tabela 13 Projekt zintegrowany: Produkt turystyczny – system szlaków rowerowych
Lp.
1
2
3
Nazwa inwestycji
Budowa ścieżek i tras rowerowych tworzących logiczne powiązanie
gmin powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego
Budowa ścieżki rowerowej po nasypie kolejowym: Chrósty,
Dobrosławice, Maciowakrze, Pawłowiczki
Utworzenie miejsca do obserwacji astrologicznych w sołectwie
Maciowakrze
4
Budowa ścieżek rowerowych wzdłuż drogi powiatowej 1435 O
w Kędzierzynie-Koźlu
5
Budowa ścieżki rowerowej wraz z odwodnieniem na odcinku Kalinów
– Wysoka (1808 O DW 409 – Zdzieszowice)
Samorząd
Gmina Bierawa
Gmina
Pawłowiczki
Gmina
Pawłowiczki
Powiat
Powiat Strzelecki
59 
6
7
Budowa ścieżki rowerowej wraz z odwodnieniem na odcinku Leśnica
–Raszowa (1805 Strzelce Opolskie – Leśnica – Kędzierzyn – Koźle)
Budowa ścieżki pieszo-rowerowej wraz z kanalizacją deszczową
i przebudową konstrukcji jezdni na odcinku Zalesie Śląskie ul.
Kościuszki (1435 O Zalesie Śląskie – Cisowa)
Powiat Strzelecki
Powiat Strzelecki
Gmina Reńska
Wieś
Gmina Reńska
Wieś
8
Dokończenie ścieżki pieszo-rowerowej wokół akwenu Dębowa
9
Ścieżki pieszo-rowerowe na zamkniętej linii kolejowej
10
System szlaków rowerowych
Gmina Zawadzkie
11
Budowa ścieżek rowerowych Odcinek Strzelce Op. Park Miejski-Księży
Las w ciągu szlaku rowerowego czerwonego nr 158
 Budowa ścieżek rowerowych Odcinek Sucha – Rozmierz
w ciągu projektowanego szlaku rowerowego niebieskiego
nr 168
 Budowa ścieżek rowerowych Strzelce Op. Rybaczówka –
Dziewkowice w ciągu szlaku rowerowego zielonego nr 154
 Budowa ścieżek rowerowych Odcinek Kadłub Banatki (granica
z gm. Kolonowskie) – Rozmierz na miejscu nieczynnej linii
kolejowej
 Budowa ścieżek rowerowych Odcinek Rozmierka – Strzelce
Opolskie w ciągu drogi powiatowej
Gmina Strzelce
Opolskie
12
Budowa zintegrowanych ścieżek rowerowych
Gmina
Kędzierzyn-Koźle
13
14
15
16
17
18
19
 60
Budowa ścieżki rowerowej po koronie lewostronnego obwałowania
rzeki Odry od Kędzierzyna-Koźla w górę rzeki, poprzez Gminę Cisek,
do granicy z woj. śląskim (i dalej np. Raciborza)
Budowa ścieżki rowerowej po nieczynnym nasypie kolejowym
od miasta Kędzierzyna-Koźla poprzez gminę Reńska Wieś, Gminę
Cisek do Polskiej Cerekwi
Oznakowanie istniejących ścieżek (drogi polne i leśne)
Wykonanie oświetlenia (ulicznego lub parkowego) części tras
oraz miejsc postojowych
Tworzenie logicznych powiązań tras rowerowych (m.in. w zakresie
wizualizacji i promocji)
Ścieżka rowerowa SAG Olszowa – Kędzierzyn-Koźle (ścieżka od
Kędzierzyna-Koźla – przez Ujazd – strefę aktywności gospodarczej –
do Strzelec Opolskich, po dawnej drodze starostrzeleckiej) powiązana
z punktami turystycznymi
Budowa punktu widokowego przy drodze starostrzelckiej
Gmina Cisek
Gmina Cisek
Gmina Cisek
Gmina Cisek
Gmina Jemielnica
Gmina Ujazd
Gmina Ujazd
Tabela 14 Projekt zintegrowany: Produkt turystyczny – dziedzictwo historii, przyrody, rekreacja
Lp.
Nazwa inwestycji
Samorząd
1
Ścieżka edukacyjna w Starej Kuźni (park dendrologiczny) przy siedzibie
Gmina Bierawa
Nadleśnictwa
2
Leśna wiata edukacyjna na Stampnicy w Starej Kuźni
Gmina Bierawa
3
Przystanie nad rzeką Odrą
Gmina Bierawa
4
Remont kaplic i pomników na terenie Gminy Bierawa
Gmina Bierawa
5
Remont kościołów i kaplic zabytkowych w miejscowościach Bierawa,
Stare Koźle, Kotlarnia, Dziergowice
Gmina Bierawa
6
Rewitalizacja parku zbytkowego w Pawłowiczkach – Park Olchowy
7
Rewitalizacja Parku w Pawłowiczkach
8
Ochrona i odbudowa siedlisk przyrodniczych na terenie parku
przy Zespole Szkół nr 3 w Kędzierzynie-Koźlu
9
Stworzenie Subregionalnego ośrodka rekreacji wodnej „Szkwał”
na Odrze
10
Rewitalizacja zabytkowego parku przy DPS w Szymiszowie
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
Doposażenie Powiatowego Centrum Kultury w Strzelcach Opolskich
poprzez stworzenie nowoczesnej ścieżki multimedialnej
Remont budynków po byłych dworcach kolejowych w Reńskiej Wsi
i Długomiłowicach
Rewitalizacja zabytkowego parku w Długomiłowicach
Uzbrojenie i modernizacja terenów rekreacyjnych przy akwenie
Dębowa
Opracowanie aktualizacji inwentaryzacji przyrodniczej dla Gminy
Zawadzkie
Dolina Małej Panwi – zagospodarowanie terenów na cele turystycznorekreacyjne – modernizacja parku miejskiego
Dolina Małej Panwi – zagospodarowanie terenów na cele turystycznorekreacyjne – Przebudowa drogi gminnej Powstańców Śl. wraz z drogą
wewnętrzną do stawu hutniczego – miejsce rekreacji wodnej
Zagospodarowanie terenu przy zabytkowej chacie w Kielczy
(utwardzenie parkingu, ustawienie obiektu socjalnego – WC,
ustawienie obiektów małej architektury)
Dolina Małej Panwi – zagospodarowanie terenów na cele turystycznorekreacyjne – Przebudowa i zagospodarowanie ternu basenu leśnego
oraz modernizacja kompleksu basenowego przy os. Powstańców Śl.
Rozszerzenie oferty turystycznej Subregionu KędzierzyńskoKozielskiego poprzez rozbudowę Centrum Rekreacji Wodnej i Sportu
w Strzelcach Opolskich – etap II
Rewitalizacja zabytkowego parku wiejskiego w Błotnicy Strzeleckiej –
etap II
Gmina
Pawłowiczki
Gmina
Pawłowiczki
Powiat
Powiat
Powiat Strzelecki
Powiat Strzelecki
Gmina Reńska
Wieś
Gmina Reńska
Wieś
Gmina Reńska
Wieś
Gmina Zawadzkie
Gmina Zawadzkie
Gmina Zawadzkie
Gmina Zawadzkie
Gmina Zawadzkie
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina Strzelce
Opolskie
61 
Rewitalizacja zabytkowego Parku Miejskiego w Strzelcach Opolskich –
etap V
Rewitalizacja zabytkowego Parku miejskiego w Strzelcach Opolskich –
etap IV – budowa wiat
Utworzenie miejsca spotkań mieszkańców w sołectwie Ligota Górna,
poprzez wybudowanie lekkiego budynku – wiaty o konstrukcji
drewnianej
Ochrona bioróżnorodności, naturalnych siedlisk, pomników przyrody,
rewitalizacja zabytkowych i cennych przyrodniczo parków miejskich,
w tym sławięcickiego parku i użytków ekologicznych; Utworzenie
arboretum
lub ogrodu botanicznego wraz z produkcją roślin na potrzeby
reintrodukcji
Rewitalizacja dziedzictwa historycznego i kulturowego miasta
Kędzierzyn-Koźle
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina Strzelce
Opolskie
29
Rewitalizacja zabytkowego parku w Miejscu Odrzańskim
Gmina Cisek
30
Rewitalizacja obszaru chronionego krajobrazu Wronin-Maciowakrze
Gmina Cisek
31
Rewitalizacja lasku stanowiącego siedlisko lilii złotogłów
Gmina Cisek
32
Zabytkowy park w Steblowie
Gmina Cisek
33
Ścieżki konne
Gmina Cisek
22
23
24
25
26
27
28
34
35
36
37
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina
Kędzierzyn-Koźle
Gmina
Kędzierzyn-Koźle
Gmina
Odra produktem turystycznym Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego
Kędzierzyn-Koźle
Restauracja terenów, zaprojektowanie, budowa i organizacja parku
Gmina
kulturowego związanego ze śląską „Bitwą o Paliwo”; Dotyczy terenów
Kędzierzyn-Koźle
gmin Bierawa, Kędzierzyn-Koźle, Ujazd, Leśnica
Trasy kajakowe (przystanie nad rz. Odrą), połączone ze ścieżkami
rowerowymi po Wale Odrzańskim
Budowa slipów (pochylni do wodowania łodzi) w każdej
nadodrzańskiej miejscowości
Place spotkań w centrach miejscowości (zieleń niska i wysoka, plac
zabaw, siłownia, wiata, ławki grill, plac festynowy, oświetlenie
parkowe) – wieś Steblów i Przewóz
Remont kościołów zabytkowych w miejscowościach Cisek, Kobylice,
Łany, Miejsce Odrzańskie (drewniany), Przewóz (drewniany),
Roszowicki Las
Gmina Cisek
Gmina Cisek
Gmina Cisek
Gmina Cisek
38
Remont kaplic i pomników
Gmina Cisek
39
Ekspozycja wykopalisk archeologicznych sprzed 7 tys. lat w Dzielnicy
Gmina Cisek
40
41
42
 62
Rewitalizacja zabytkowego kompleksu pocysterskiego w Jemielnicy
w ramach zintegrowanego subregionalnego produktu turystycznego
Przebudowa drzewostanów wraz z zagospodarowaniem w parku
miejskim w Ujeździe
Zagospodarowanie Kłodnicy i Kanału Gliwickiego na cele turystyczne
(ścieżka rowerowa, przystań kajakowa)
Gmina Jemielnica
Gmina Ujazd
Gmina Ujazd
43
Zagospodarowanie terenu wokół zamku w Ujeździe (ścieżka rowerowa
wokół zbiornika połączona z drogą starostrzelecką, park przy zamku,
Gmina Ujazd
plac zabaw)
44
Opracowanie aktualizacji inwentaryzacji przyrodniczej dla gminy Ujazd
Gmina Ujazd
45
Miejsce odpoczynku przy Studzionce w Ujeździe
Gmina Ujazd
46
Odtworzenie stawu w Starym Ujeździe
Gmina Ujazd
Tabela 15 Projekt zintegrowany: Kultura – wyrównywanie szans w dostępie do oferty kulturalnej
Lp.
Nazwa inwestycji
Samorząd
1
Wyposażenie świetlic wiejskich z terenu Gminy Bierawa
Gmina Bierawa
2
Remont Klubu Wiejskiego w Dolnej
Gmina Leśnica
3
Remont Klubu Wiejskiego w Kadłubcu
Gmina Leśnica
4
Remont Klubu Wiejskiego w Krasowej
Gmina Leśnica
5
Remont Klubu Wiejskiego w Zalesiu Śląskim
Gmina Leśnica
Doposażenie wyremontowanego obiektu w zabytkowym budynku
w Gościęcinie
Doposażenie Powiatowego Centrum Kultury w Strzelcach Opolskich
poprzez stworzenie nowoczesnej ścieżki multimedialnej
Wyposażenie 10 świetlic wiejskich (zagospodarowanie terenu
wraz z infrastrukturą)
Gmina
Pawłowiczki
6
7
8
Powiat Strzelecki
Gmina Reńska
Wieś
Gmina Reńska
Wieś
9
Remont GOK w Reńskiej Wsi
10
Doposażenie placówek kultury w nowoczesny sprzęt
Gmina Zawadzkie
11
Wyposażenie świetlic wiejskich
Gmina Zawadzkie
12
Remont świetlic wiejskich w miejscowościach: Błażejowice, Cisek
(GOK), Dzielnica, Kobylice, Landzmierz, Łany, Miejsce Odrzańskie,
Nieznaszyn, Podlesie, Przewóz, Roszowice, Roszowicki Las, Steblów
Gmina Cisek
13
Remonty wraz z doposażeniem świetlic wiejskich
Gmina Leśnica
14
Odbudowa zamku w Ujeździe
Gmina Ujazd
15
Doposażenie 9 świetlic wiejskich
Gmina Ujazd
16
Doposażenie GOK w Ujeździe
Gmina Ujazd
17
Budowa świetlicy wiejskiej w m. Nogowczyce
Gmina Ujazd
18
Remonty wraz z doposażeniem świetlic wiejskich
Gmina Jemielnica
63 
Tabela 16 Projekt zintegrowany: Rozwój subregionalnego systemu opieki zdrowotnej
Lp.
Nazwa inwestycji
1
Modernizacja bloku operacyjnego wraz z traktem porodowym
i OIOM
2
Rozbudowa budynku Szpitala Zespolonego w Kędzierzynie-Koźlu
w celu stworzenia wieloprofilowego oddziału chemioterapii
3
Usprzętowienie SP ZOZ w Kędzierzynie-Koźlu pod kątem profilaktyki
i leczenia nowotworów
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
 64
Zakup wyposażenia bloku operacyjnego: artroskopu, laparoskopu,
histeroskopu w Szpitalu Powiatowym w Strzelcach Opolskich
Rozbudowa szpitala powiatowego o pomieszczenia poradni, salę
konferencyjną i pomieszczenia socjalne
Modernizacja Oddziału Chirurgii w Szpitalu Powiatowym w
Zakup sprzętu na Oddział Dziecięcy i Noworodkowy w Szpitalu
Powiatowym w Strzelcach Opolskich
Zakup sprzętu komputerowego do e-zdrowia w Szpitalu
Modernizacja Oddziału Ginekologicznego w Szpitalu Powiatowym
Budowa lądowiska SOR i budowa płyty lądowiska wraz z instalacją
oświetlenia, rejestracja lądowiska w Urzędzie Lotnictwa, w Szpitalu
Modernizacja Oddziału Wewnętrznego w Szpitalu Powiatowym
Modernizacja OAIT w Szpitalu Powiatowym w Strzelcach Opolskich
Modernizacja Oddziału Ginekologiczno-Położniczego w Szpitalu
Modernizacja wraz z wyposażeniem Pracowni Endoskopii –
powiększenie pracowni wraz z wyposażeniem o m.in. gastroskopy,
bronchoskop, kolonoskopy, myjnie, aparat do znieczulenia w Szpitalu
Modernizacja Centralnej Sterylizacji wraz z zakupem wyposażenia
w Szpitalu Powiatowym w Strzelcach Opolskich
Zakup tomografu komputerowego w Szpitalu Powiatowym w
Zakup wind szpitalnych w Szpitalu Powiatowym w Strzelcach
Opolskich
Samorząd
Powiat
Powiat
Powiat
Powiat Strzelecki
Powiat Strzelecki
Powiat Strzelecki
Powiat Strzelecki
Powiat Strzelecki
Powiat Strzelecki
Powiat Strzelecki
Powiat Strzelecki
Powiat Strzelecki
Powiat Strzelecki
Powiat Strzelecki
Powiat Strzelecki
Powiat Strzelecki
Powiat Strzelecki
Tabela 17 Projekt zintegrowany: Rozwój zaplecza nowoczesnej oświaty dopasowanej do potrzeb rynku pracy
Lp.
Nazwa inwestycji
Samorząd
1
Wyposażenie pracowni tematycznych w szkołach
Gmina Bierawa
2
Rozbudowa sali gimnastycznej w Dziergowicach
Gmina Bierawa
3
Baza sportowa przy mniejszych szkołach – boisko w Ostrożnicy
Gmina Pawłowiczki
4
Baza sportowa przy mniejszych szkołach – boisko w Maciowakrzu
Gmina Pawłowiczki
5
Doposażenie placów zabaw przy Przedszkolach w Jakubowicach
Gmina Pawłowiczki
6
Doposażenie placu zabaw przy Przedszkolu w Maciowakrzu
Gmina Pawłowiczki
7
Doposażenie placów zabaw przy Przedszkolach w Trawnikach
Gmina Pawłowiczki
8
Doposażenie placu zabaw przy Przedszkolu w Ostrożnicy
Gmina Pawłowiczki
10
Baza sportowa przy mniejszych szkołach boisko w Ostrożnicy
Gmina Pawłowiczki
11
Remont, przebudowa i termomodernizacja obiektu Zespołu Szkół
Technicznych i Ogólnokształcących w Kędzierzynie-Koźlu
12
Wyposażenie pracowni w Centrum Kształcenia Praktycznego
i Ustawicznego w Kędzierzynie -Koźlu
13
Wyposażenie placówek kształcenia zawodowego w powiecie
kędzierzyńsko-kozielskim
14
15
16
17
18
19
20
Stworzenie nowoczesnej bazy kształcenia obejmującego jednostki:
ZSP Zawadzkie, CKZiU w Strzelcach Opolskich, SOSW Leśnica
Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Strzelcach
Opolskich – budowa pożarniczego Centrum SzkoleniowoSportowego
PPP w Strzelcach Opolskich – stworzenie gabinetów
specjalistycznych
Doposażenie bazy dydaktycznej szkół i placówek oświatowych
(szkoły podstawowe i gimnazja)
Doposażenie bazy dydaktycznej Zespołu Szkół w Komornie w
zakresie kształcenia zawodowego rolników (zakup maszyn rolniczych
i budowa boiska wielofunkcyjnego)
Budowa sali gimnastycznej przy gimnazjum w Zawadzkiem oraz ZSG
w Żędowicach
Powiat
Powiat
Powiat
Powiat Strzelecki
Powiat Strzelecki
Powiat Strzelecki
Gmina Reńska Wieś
Gmina Reńska Wieś
Gmina Zawadzkie
Doposażenie placówek oświaty
Gmina Zawadzkie
Wzmocnienie oferty edukacyjnej w oparciu o kompleksowe
wyposażenie szkół i pracowni tematycznych
Remont budynków szkół podstawowych w miejscowościach
Landzmierz, Łany, Roszowicki Las
Gmina KędzierzynKoźle
23
Remont budynku gimnazjum w Cisku
Gmina Cisek
24
Remont budynków przedszkoli w miejscowościach Kobylice i Łany
Gmina Cisek
21
22
Gmina Cisek
65 
25
Budowa placów zabaw przy przedszkolach w miejscowościach:
Cisek, Kobylice, Łany
Gmina Cisek
26
Tworzenie sal językowych i informatycznych
Gmina Cisek
27
Budowa sali sportowej przy szkole podstawowej
Gmina Cisek
28
Budowa sali gimnastycznej w Jemielnicy
Gmina Jemielnica
29
Budowa sali gimnastycznej w Piotrówce
Gmina Jemielnica
30
Budowa boiska wielofunkcyjnego w Ujeździe oraz w Olszowej
Gmina Ujazd
31
Poprawa akustyki w halach sportowych w Ujeździe i Jaryszowie
Gmina Ujazd
32
Doposażenie szkół i przedszkoli w pomoce dydaktyczne i naukowe
Gmina Ujazd
33
34
35
36
37
38
39
40
41
 66
Doposażenie boisk sportowych w szkołach w Ujeździe, Olszowej,
Zimnej Wódce, Sieroniowicach
Doposażenie placów zabaw przy przedszkolach w Ujeździe,
Sieroniowicach, Balcarzowicach i Olszowej
Utworzenie żłobka na terenie Gminy Ujazd wraz z jego
wyposażeniem
Budowa zaplecza szatni sportowej na boisku Strzelce Opolskie Brzezina
Przebudowa obiektu sportowego przy Publicznym Gimnazjum
w Szymiszowie
Dostosowanie obiektów do prawidłowej realizacji funkcji
opiekuńczej oraz wychowawczej w:
 Publicznej Szkole Podstawowej nr 2 w Strzelcach Opolskich,
 Publicznej Szkole Podstawowej w Suchej,
 Przedszkolu Publicznym nr 5 w Strzelcach Opolskich,
 Przedszkolu Publicznym nr 10 w Strzelcach Opolskich
Budowa boisk wielofunkcyjnych przy:
 Publicznej Szkole Podstawowej nr 4 w Strzelcach Opolskich,
 Publicznej Szkole Podstawowej w Błotnicy Strzeleckiej,
 Zespole Placówek Oświatowych w Kalinowicach,
 Publicznym Gimnazjum nr 1 w Strzelcach Opolskich,
 Publicznym Gimnazjum w Szymiszowie
Budowa budynku sali gimnastycznej przy Publicznej Szkole
Podstawowej
w Dziewkowicach
Przebudowa obiektu Publicznej Szkoły Podstawowej w Suchej
z dostosowaniem części obiektu na potrzeby przedszkola
Gmina Ujazd
Gmina Ujazd
Gmina Ujazd
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina Strzelce
Opolskie
42
43
44
Budowa placów zabaw przy:
 Publicznej Szkole Podstawowej w Suchej,
 Publicznej Szkole Podstawowej w Szymiszowie,
 Przedszkolu Publicznym nr 4 w Strzelcach Opolskich wraz
z oddziałem zamiejscowym w Szczepanku,
z oddziałami zamiejscowymi w Rożniątowie i Szymiszowie,
z oddziałem zamiejscowym w Szymiszowie,
 Przedszkolu Publicznym w Dziewkowicach,
 Przedszkolu Publicznym w Kadłubie,
 oddziale zamiejscowym Zespołu Placówek Oświatowych w
Osieku
Rozbudowa bazy dydaktycznej placówek oświatowych poprzez
wyposażenie ich w nowoczesny sprzęt informatyczny oraz
pracownie językowe
Program kształcenia kadr dla branży chemicznej
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina Strzelce
Opolskie
Gmina KędzierzynKoźle/ Klaster
Chemii
Specjalistycznej
Chem-Ster
Tabela 18 Projekt zintegrowany: Profesjonalne usługi społeczne – opieka nad osobami starszymi
Lp.
Nazwa inwestycji
Samorząd
1
Remont stacji Caritas w Bierawie
Gmina Bierawa
2
Tworzenie mieszkań chronionych
Gmina Bierawa
3
Budowa domu spokojnej starości
Gmina Bierawa
4
Usługi opiekuńcze – opieka w weekendy i święta
Gmina Bierawa
5
Dzienny Dom Opieki dla osób starszych
6
7
8
9
10
11
Przebudowa budynku dawnego internatu Zespołu Szkół Nr 3
w Kędzierzynie-Koźlu na ośrodek seniora wraz z zagospodarowaniem
przyległego terenu
Rewitalizacja Bursy Szkolnej w Kędzierzynie-Koźlu wraz z montażem
nowoczesnego źródła energii wykorzystującego odnawialne źródła
energii
Adaptacja budynku komunalnego na dom dziennego pobytu
dla osób starszych
Nowoczesny system usług społecznych w zakresie opieki senioralnej
– „Dzienne domy pobytu dla osób starszych”
Profesjonalne usługi społeczne – budowa/rozbudowa/modernizacja
obiektów przeznaczonych na działalność związaną z opieką
nad osobami chorymi, niepełnosprawnymi, starszymi
Adaptacja budynku w Błażejowicach przejętego od Agencji
Nieruchomości Rolnych
Gmina
Pawłowiczki
Powiat
Powiat
Gmina Reńska
Wieś
Gmina Zawadzkie
Gmina
Kędzierzyn-Koźle
Gmina Cisek
67 
12
Dom dziennego pobytu dla osób starszych
Gmina Jemielnica
13
Dzienny dom pobytu dla osób starszych
Gmina Ujazd
14
Centrum Usług dla osób starszych – Dom Dziennego Pobytu
Gmina Strzelce
Opolskie
15
Utworzenie mieszkań chronionych poprzez adaptację pozostałej
części hotelowej w budynku Zajazdu Strzeleckiego Strzeleckiej
Spółdzielni Socjalnej
Gmina Strzelce
Opolskie
 68
7.
Założenia
inwestycji
zintegrowanych
w
Subregionie
Kędzierzyńsko-Kozielskim
7.1 Obszar ZIT 1 Gospodarka i rynek pracy
Obszar ZIT 1 Gospodarka i rynek pracy Programu ZIT Subregionu KędzierzyńskoKozielskiego skupia się przede wszystkim na kwestiach związanych z subregionalną
gospodarką (i rynkiem pracy) uznając ten obszar za kluczowy z perspektywy budowy
przewag konkurencyjnych Subregionu oraz zaspokajania żywotnych potrzeb społeczności
lokalnych. Zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy samorządów skupionych
w Subregionie Kędzierzyńsko-Kozielskim wymaga skoordynowanej interwencji publicznej
z uwzględnieniem aspektu terytorialnego – dostrzeganie słabości i wykorzystywanie
przewag w skali Subregionu. Przedsięwzięcia w formule zintegrowanej, które mają być
zrealizowane w ramach obszaru 1 skupiają się na trzech komplementarnych względem
siebie i wyselekcjonowanych działaniach (tereny inwestycyjne, infrastruktura transportowa
oraz gospodarka społeczna), których wybór do realizacji w formule zintegrowanej był
podyktowany skutecznością i osiągnięciem rezultatów oddziaływujących na cały Subregion.
Kluczowym założeniem strategicznym jest efektywność zaprojektowanej interwencji.
Wybrane działania omawianego obszaru strategicznej interwencji mają charakter
jednorodny, skupiając się na kwestiach gospodarki i rynku pracy.
69 
Rysunek 3 Obszar ZIT 1 – Gospodarka i rynek pracy
Zrównoważony rozwój obszarów funkcjonalnych oparty jest w głównej mierze o stworzenie
odpowiednich warunków dla rozwoju przedsiębiorczości. Uzasadnieniem podjętych działań
jest podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego, które
prowadzić będzie do zwiększenia liczb miejsc pracy, rozwoju nowoczesnej gospodarki,
transferu technologii i rozwoju kooperujących z dużymi inwestorami lokalnych
przedsiębiorstw. Dużym wyzwaniem cywilizacyjnym samorządów Subregionu jest
zwiększające się wykluczenie społeczne i ubóstwo części mieszkańców, począwszy od osób
z wyuczoną bezradnością, poprzez trwale bezrobotnych, po osoby pracujące, a jednak
żyjące w biedzie, co również stanowi istotny obszar problemowy. Budujący się w Polsce
sektor gospodarki społecznej stwarza duże szanse na zwiększenie zatrudnienia dla osób
zagrożonych wykluczeniem społecznym.
W aktywności zawodowej mieszkańców widocznym ograniczeniem jest słaba dostępność
do usług opiekuńczych i wychowawczych, co niejednokrotnie uniemożliwia albo osłabia
aktywność na rynku pracy. Subregion posiada korzystnie zlokalizowane i dobrze
 70
przygotowane tereny inwestycyjne. Ponadto atrakcyjność obszaru wzmacnia relatywnie
konkurencyjna chłonność rynku, tradycje przemysłowe, dostępność transportowa i bogata
infrastruktura gospodarcza, a także bliskość rynków zbytu województwa śląskiego
i dolnośląskiego, Niemiec, Czech oraz Słowacji. Potencjał ten aktualnie nie jest w pełni
wykorzystywany.
Subregion Kędzierzyńsko-Kozielski należy traktować jako kluczowy obszar dla budowy
konkurencyjnej pozycji gospodarczej województwa opolskiego. Wyraz takiego poglądu
odnaleźć można w Strategii Rozwoju Województwa Opolskiego do 2020 roku.
W szczególności wskazuje na to ujęcie w Strategii: cel operacyjny 1.4. Przeciwdziałanie
wykluczeniu społecznemu i ubóstwu: wspieranie osób dotkniętych wykluczeniem
społecznym i ubóstwem w wejściu na rynek pracy; cel operacyjny 3.4. Wzmocnienie
regionalnego systemu przyciągania i lokowania inwestycji (wzmacnianie oferty
gospodarczej regionu poprzez przygotowanie atrakcyjnych dla inwestora terenów
inwestycyjnych) oraz cel operacyjny 6.1. Rozwój powiązań transportowych (poprawa
powiązań transportowych między miastami oraz obszarami funkcjonalnymi regionu).
Poprawa dostępności terenów inwestycyjnych dla przedsiębiorców, wzmocnienie
potencjału przedsiębiorczości (w tym gospodarki społecznej) poprzez przyciąganie nowych
inwestycji oraz promocję atrakcyjności lokalizacyjnej, wyraźnie pobudzi lokalną
gospodarkę, przyczyniając się do częściowej niwelacji notowanej w województwie
opolskim zapaści demograficznej. Ponadto pośrednim celem jest rozpowszechnianie
informacji o województwie opolskim i jego możliwościach inwestycyjnych.
Wśród kluczowych efektów, które zaplanowano poprzez realizację Obszaru ZIT 1 uznać
należy przede wszystkim zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej obszaru dzięki uzbrojeniu
i udostępnieniu komunikacyjnemu znacznych obszarów inwestycyjnych, wzmocnienie
powiązań komunikacyjnych, zwłaszcza w kontekście autostrady A4. Dodatkowo uznano,
iż ważnym elementem obsługi inwestorów jest zapewnienie im odpowiednio
przygotowanych
kadr
pracowników
zwłaszcza
poprzez
szkolenia
zawodowe
oraz aktywizację osób zagrożonych wykluczeniem społecznym (w tym bezrobotnych).
71 
PZ 1.1 Wzmocnienie potencjału inwestycyjnego Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego
poprzez uzbrojenie terenów inwestycyjnych
W ramach działania 1.1 Programu ZIT zostanie zrealizowane przedsięwzięcie zintegrowane
pt. „Wzmocnienie potencjału inwestycyjnego Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego
poprzez uzbrojenie terenów inwestycyjnych”. Swym zasięgiem obejmie zadania
inwestycyjne zlokalizowane na terenie Gminy Kędzierzyn-Koźle, Reńska Wieś, Ujazd,
Leśnica, Strzelce Opolskie, Zawadzkie i Jemielnica. Głównym zamierzeniem rozwojowym
jest zwiększenie powierzchni przygotowanych terenów inwestycyjnych. Inwestycje
w ramach tego projektu zintegrowanego mogą być realizowane w ramach środków
Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 2014-2020. Efekt
zintegrowany polegał będzie na kompleksowym uzbrojeniu atrakcyjnych terenów
inwestycyjnych w różnych miejscach Subregionu, co znacznie wzbogaci ofertę
dla inwestorów (przedsiębiorstw, w tym małych i średnich), które będą zainteresowane
ulokowaniem w Subregionie firmy bądź jej oddziału. Kluczowe znaczenie dla uzyskania
efektu synergii jest ulokowanie inwestycji w dwóch ośrodkach miejskich Subregionu, czyli
w Kędzierzynie-Koźlu i Strzelcach Opolskich.
Tabela 19 Logika interwencji w zakresie działania pt. Wzmocnienie potencjału inwestycyjnego Subregionu KędzierzyńskoKozielskiego poprzez uzbrojenie terenów inwestycyjnych
Istniejące problemy, przyczyny realizacji przedsięwzięcia zintegrowanego (opis sytuacji
problemowej)
Główną przyczyną powzięcia decyzji o realizacji projektu jest niski poziom inwestycji
gospodarczych i innowacji przedsiębiorstw na terenie województwa opolskiego i kraju. Problem
ten jest powiązany z następującymi problemami szczegółowymi:
 słaby dostęp inwestorów do kompleksowo uzbrojonych terenów inwestycyjnych
w południowej części kraju oraz inwestorów z terenu województwa opolskiego
zamierzających rozwijać swoją działalność,
 wysoki poziom bezrobocia w kraju oraz zwiększająca się liczba absolwentów studiów
wyższych,
 niski poziom innowacyjnych polskich produktów na rynku międzynarodowych, w tym:
słaby rozwój przedsiębiorczości w obszarze B+R, innowacji, technologii informacyjnych
i komunikacyjnych oraz słaby wzrost gospodarki opartej na wiedzy, technologii
i przedsiębiorczości,
 niska innowacyjność polskich przedsiębiorstw, w tym niski rozwój parków
technologicznych, przemysłowych i specjalnych stref ekonomicznych,
 niekompletna lub zbyt słaba infrastruktura techniczna terenów inwestycyjnych.
Z dotychczasowych działań, podejmowanych przez partnerów projektu na rzecz pozyskania
inwestorów, wynika jednoznacznie, iż potencjalni inwestorzy nie są zainteresowani obszarami,
które nie posiadają mediów, a jedynie grunt. Utrudnienia czasowe i organizacyjne w realizacji
 72
mediów wpływają na fakt, iż inwestor poszukuje innego miejsca (kraju) na utworzenie czy też
rozwój istniejącego przedsiębiorstwa.
Powyższe problemy rozwiązane zostaną poprzez kompleksowe uzbrojenie i zagospodarowanie
terenów inwestycyjnych wraz z budową, rozbudową i modernizacją niezbędnych dróg
składających się na zintegrowaną terytorialnie ofertę inwestycyjną Subregionu KędzierzyńskoKozielskiego, którego obszar wynosi: 1 201,4 km2, (12,8% województwa opolskiego),
zamieszkałego przez 162 971 mieszkańców (16,13% województwa opolskiego).
Cel przedsięwzięcia zintegrowanego. Cel ogólny / cele szczegółowe
Główne cele projektu w aspekcie dotyczącym zakresu rzeczowego to przede wszystkim:
 główny cel długofalowy: Zwiększenie atrakcyjności Polski, jako miejsca lokowania
inwestycji poprzez wsparcie jednostek samorządu terytorialnego w zakresie
przygotowania atrakcyjnych terenów pod inwestycje,
 główny cel bezpośredni: Wsparcie infrastruktury służącej rozwojowi gospodarczemu.
Pozostałe cele projektu obejmują:
 stworzenie warunków dla rozwoju działalności gospodarczej na rozpatrywanym terenie,
 rozwój przedsiębiorczości oraz powstanie nowych miejsc pracy na rozpatrywanym
terenie,
 zwiększenie tempa rozwoju społeczno-gospodarczego rozpatrywanego terenu poprzez
podniesienie jakości życia mieszkańców,
 wzrost dochodów mieszkańców rozpatrywanego terenu,
 wykorzystanie zasobów ludzkich Subregionu,
 poprawa dostępności do strefy o wysokim potencjale inwestycyjnym.
Celem inwestycji jest także poprawa bezpieczeństwa i funkcjonalności rozpatrywanego terenu
w szczególności w odniesieniu do:
 ładu przestrzennego w zakresie urbanistyki i architektury,
 walorów architektonicznych i krajobrazowych,
 wymagań ochrony środowiska,
 ograniczenia negatywnego oddziaływania obszaru na środowisko.
Uzasadnienie przedsięwzięcia zintegrowanego
Realizacja projektu będzie stanowiła zachętę dla potencjalnych inwestorów do lokowania
przedsiębiorstw i co najważniejsze, pozwoli dywersyfikować działalność istniejących podmiotów,
zwłaszcza MSP, na rozpatrywanym terenie. Inicjatywa będzie ponadto wpisywać się w Specjalną
Strefę Demograficzną Województwa Opolskiego, powstanie miejsc pracy wpłynie
na zmniejszenie liczby migracji, zwłaszcza ludzi młodych. Wzmocni też jeden z dwóch
na Opolszczyźnie ośrodków innowacyjności, jakim jest Kędzierzyn-Koźle.
Mimo dużego potencjału charakteryzującego tereny inwestycyjne gmin powiatu strzeleckiego,
tj. Gminy Leśnica, Ujazd i Strzelce Opolskie, brak zapewnienia sieci dróg o odpowiednich
warunkach technicznych znacząco obniża wartość tychże terenów, uniemożliwiając tym samym
ich racjonalne zagospodarowanie i wykorzystanie. Infrastruktura wokół i na terenie Strefy
Aktywności Gospodarczej (SAG) wymaga dużych nakładów. W przypadku ul. Europejskiej
w Ujeździe, znajdującej się wewnątrz terenów przeznaczonych pod inwestycje (wchodzi w skład
układu komunikacyjnego złożonego z autostrady A4 z dwoma węzłami komunikacyjnymi:
,,Olszowa’’ i ,,Nogowczyce’’, drogi krajowej Nr 88 relacji Opole – Gliwice i Nr 40 relacji KędzierzynKoźle – Ujazd – Pyskowice oraz drogi wojewódzkiej Nr 426 relacji Zawadzkie – Strzelce Op. –
Olszowa – Zalesie Śl. – Kędzierzyn-Koźle) konieczne jest wydzielenie ciągów pieszych
i rowerowych, dzięki którym umożliwiony zostanie dojazd do miejsc pracy w SAG osobom
niezmotoryzowanym.
73 
Tereny inwestycyjne wymagające uzbrojenia oraz skomunikowania znajdują się również
na obszarach gminy Reńska Wieś, Zawadzkie, Jemielnica będących adresatami inwestorów m.in.
z branży rekreacyjno-turystycznej.
Efekty przedsięwzięcia zintegrowanego
Zakres rzeczowy projektu stanowi kompleksowe uzbrojenie i zagospodarowanie terenów
inwestycyjnych wraz z budową, rozbudową, modernizacją infrastruktury komunikacyjnej,
stanowiących logicznie powiązaną i spójną ofertę inwestycyjną Subregionu KędzierzyńskoKozielskiego.
Projekt realizowany będzie na terenach zlokalizowanych w pobliżu autostrady A4 i linii
kolejowych, na terenach zdegradowanych, wymagających rewitalizacji, np. port rzeczny w Koźlu,
będący elementem Odrzańskiej Drogi Wodnej. Dysponuje on 3 basenami portowymi, placami
składowymi, byłymi obiektami magazynowymi i biurowymi, a także torami kolejowymi,
nadbrzeżami i innymi obiektami charakterystycznymi (teren był przedmiotem projektu pn.
„Rozwój portu kozielskiego w Kędzierzynie-Koźlu – prace analityczno-studialne” realizowanego
w ramach POIG 2007-2013, który pozwolił określić kierunki jego rozwoju). Projektem objęty
będzie również teren byłego poligonu powojskowego zgłoszony przez Gminę Reńska Wieś.
Proponowane wskaźniki pomiaru efektywności projektu zintegrowanego
1. Wskaźniki produktu:
 Powierzchnia wspartych (przygotowanych) terenów inwestycyjnych [ha]
2. Wskaźniki rezultatu:
 Liczba inwestycji zlokalizowanych na przygotowanych terenach inwestycyjnych [szt.]
Zakres działań w ramach Projektu Zintegrowanego 1.1 odpowiada na realizację zapisów
Strategii Rozwoju Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego do roku 2020:
 Cel strategiczny 1: Tworzenie warunków dla dynamicznego wzrostu gospodarczego
w oparciu o dostępność atrakcyjnych terenów inwestycyjnych oraz wydajny układ
komunikacyjny:
 Cel operacyjny 1.1 Uzbrojenie terenów inwestycyjnych.
PZ 1.2 Budowa zintegrowanego systemu transportowego
W ramach działania 1.2 Programu ZIT zostanie zrealizowane przedsięwzięcie zintegrowane
pt. „Budowa zintegrowanego systemu transportowego”. Przedmiotowe przedsięwzięcie
swoim zakresem obejmuje wyodrębnione i skoordynowane interwencje publiczne
związane z usprawnieniem połączeń komunikacyjnych gmin Subregionu z siecią TEN-T
(drogową, kolejową oraz lotniczą), polegające na tworzeniu niezbędnych połączeń
drogowych w tym zakresie. Projekt zintegrowany obejmuje propozycję inwestycji
realizowanych przez samorządy szczebla powiatowego – czyli dotyczy dróg powiatowych.
Kryterium doboru inwestycji polegało na objęciu interwencją kluczowych odcinków dróg
powiatowych, łączących dwa duże miasta Subregionu z ościennymi gminami. Realizacja
 74
projektu znacznie wzmocni drożność komunikacyjną, ułatwi dostęp mieszańców i turystów
do głównych drogowych szlaków komunikacyjnych Subregionu. Bazując na dużym
potencjale Subregionu w zakresie dostępności komunikacyjnej podniesiona zostanie
znacznie atrakcyjność inwestycyjna całego Subregionu.
Tabela 20 Logika interwencji w zakresie działania pt. Budowa zintegrowanego systemu transportowego
problemowej)
Głównym problemem, który skłonił beneficjenta do realizacji zadań z zakresu infrastruktury
drogowej jest zły stan kluczowej sieci drogowej Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego, w sposób
widoczny zmniejszający atrakcyjność inwestycyjną i jakość życia jego mieszkańców. Brak osi
transportowej północ-południe powoduje w skali regionu radykalne utrudnienia w wykorzystaniu
walorów endogenicznych Subregionu. Kędzierzyn-Koźle – główny ośrodek miejski Subregionu nie
posiada obwodnicy, co generuje znaczne utrudnienia w ruchu miejskim.
Problemami wynikłymi z aktualnego stanu jest:
 zła przepustowość dróg utrudniająca płynny ruch pojazdów,
 niewystarczający poziom rozwoju dróg w miastach Subregionu oraz niezadowalające
połączenia centrum z zapleczem,
 niska atrakcyjność inwestycyjna.
Sieć transportowa dróg powiatowych Subregionu, choć gęsta i dobrze rozbudowana, jest mocno
obciążona i zużyta. Stan techniczny infrastruktury drogowej znacznie obniża parametry
eksploatacyjne. Przywrócenie potencjalnej drożności dróg wymaga licznych napraw i remontów.
Dla celów optymalnego dostosowania sieci transportowej do potrzeb mieszkańców konieczne
jest wykonanie kolejnego kroku, tj. modernizacji, przebudowy. Prowadzić to będzie także
do poprawy bezpieczeństwa w transporcie.
Powyższe problemy rozwiązane zostaną poprzez poprawę jakości dróg powiatowych, będących
elementem regionalnej sieci drogowej. Szczególne znaczenie dla osiągnięcia celu ma połączenie
kluczowej sieci drogowej Subregionu z drogami znajdującymi się w sieci TEN-T, drogami
międzynarodowymi i krajowymi. Ważna jest również poprawa bezpieczeństwa uczestników ruchu
drogowego oraz zwiększenie atrakcyjności terenów inwestycyjnych.
Główne cele projektu w aspekcie dotyczącym zakresu rzeczowego to przede wszystkim:
 ukształtowanie efektywnego i zintegrowanego systemu transportowego Subregionu
Kędzierzyńsko-Kozielskiego,
 poprawa funkcjonalności i parametrów technicznych układu kluczowych elementów
sieci drogowej powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego i strzeleckiego.
Interwencja publiczna ukierunkowana na wzrost dostępności transportowej Subregionu
Kędzierzyńsko-Kozielskiego ma kluczowe znaczenie w kontekście zwiększania atrakcyjności
inwestycyjnej oraz rozwoju społeczno-gospodarczego stanowiącego podstawowy
cel samorządów skupionych w Subregionie. Jednocześnie usprawnienia w zakresie połączeń
drogowych wpłyną na wzrost jakości życia mieszkańców oraz atrakcyjność osiedleńczą
Subregionu.
Realizacja przedsięwzięcia w formule zintegrowanej wynika z konieczności rozbudowy
wewnątrzregionalnej infrastruktury komunikacyjnej w ramach Subregionu, stanowiącej
połączenia z siecią TEN-T, skomunikowanie ważnych ośrodków życia gospodarczego z siecią
75 
TEN-T (utrudniony dostęp m.in. do terenów inwestycyjnych). Samorządy szczebla powiatowego,
podejmują szereg działań mających na celu włącznie obszaru do paneuropejskiego systemu
komunikacyjnego.
Przebiegający przez woj. opolskie III paneuropejski korytarz transportowy Berlin – Wrocław –
Katowice – Lwów – Kijów, Autostrada A4, przebieg projektowanej drogi ekspresowej Bytom –
Poznań oraz rozwijana działalność portów lotniczych w Katowicach i Wrocławiu wskazują na duży
postęp w tym zakresie, który bezpośrednio wpłynie na poprawę atrakcyjności inwestycyjnej
obszaru.
Z punktu widzenia mieszkańców ważne jest, by mogli łatwo, szybko i bezpiecznie przemieszczać
się na terenie Subregionu i województwa, by mieć łatwy dostęp do miejsc pracy, edukacji, usług
czy wypoczynku. Dobre powiązania komunikacyjne, w tym rozwój transportu publicznego,
zwiększą możliwość dostosowania do wymagań rynku pracy oraz mogą ograniczyć niekorzystne
zjawiska trwałych migracji poprzez zapewnienie sprawnego, codziennego dojazdu do miejsca
pracy. Mogą przyczynić się również do wzbogacenia dostępnego na terenie województwa
potencjału ludzkiego dzięki możliwości łatwego dojazdu do pracy osób spoza Subregionu.
1. Wskaźnik produktu:
- Całkowita długość nowych dróg [km]
- Całkowita długość przebudowanych lub zmodernizowanych dróg [km]
2. Wskaźnik rezultatu:
- Wskaźnik międzygałęziowej dostępności transportowej (UP) [miara syntetyczna]
W ramach przedsięwzięcia zintegrowanego można wskazać kilka typów projektów
przedsięwzięć inwestycyjnych samorządów powiatowych Subregionu, których realizacja
przyczyni się do integracji systemu transportu i poprawy jego jakości w skali Subregionu:
 Przebudowa dróg powiatowych (odcinki: Zakrzów – Cisek, Cisek – Bierawa,
Gościęcin – Łężce, Łężce – Większyce, Ucieszków – Zwiastowice, Leśnica – Zalesie
Śląskie, Zalesie Śląskie – Cisowa, Sieroniowice – Ujazd, Strzelce Opolskie – Dolna,
Strzelce Opolskie – Rozmierka – Grodzisko),
 Poprawa możliwości dojazdu do Autostrady A4 (przebudowa dróg ul. Grunwaldzka
i ul. Brzechwy w Kędzierzynie-Koźlu),
 Budowa ścieżek rowerowych (wzdłuż drogi 1404 O, na odcinku Leśnica – Lichynia,
Zalesie Śląskie – Cisowa),
 Przebudowa zatok autobusowych przy drogach powiatowych na terenie
Kędzierzyna-Koźla.
 76
 Cel strategiczny 1: Tworzenie warunków dla dynamicznego wzrostu gospodarczego
w oparciu o dostępność atrakcyjnych terenów inwestycyjnych oraz wydajny układ
komunikacyjny:
 Cel operacyjny 1.2 Budowa zintegrowanego systemu transportowego.
PZ 1.3 Rozwój gospodarki społecznej
W ramach projektu zintegrowanego 1.3 Programu ZIT zostanie zrealizowane
przedsięwzięcie zintegrowane pt. „Rozwój gospodarki społecznej”. Swym zasięgiem
obejmie cały obszar Subregionu ze szczególnym uwzględnieniem głównych miast:
Kędzierzyna-Koźla i Strzelec Opolskich – ośrodków miejskich o znaczeniu ponadlokalnym.
Przedsiębiorczość społeczna to tylko jeden ze sposobów prowadzenia działalności
gospodarczej, która łączy w sobie cele społeczne i ekonomiczne. Bywa ona określana
również jako gospodarka społeczna, a także ekonomia społeczna. Podejmowanie działań z
zakresu wsparcia gospodarki społecznej to jeden z warunków sprzyjających poprawie
sytuacji w zakresie stabilizacji rynku zatrudnienia, co wpłynie na przezwyciężenie
problemów demograficznych diagnozowanych w Subregionie. Wsparte lub utworzone
podmioty ekonomii społecznej kierować będą swoją ofertę do mieszkańców całego
Subregionu, przyczyniając się do jego wewnętrznej integracji. Zaleca się wyodrębnienie
ośrodków specjalizujących się w ekonomii społecznej ze wskazaniem na Kędzierzyn-Koźle
i Strzelce Opolskie, które to stanowić będą centra wsparcia ekonomii społecznej i rozwoju
przedsiębiorstw społecznych.
Tabela 21 Logika interwencji w zakresie działania pt. Rozwój gospodarki społecznej
problemowej)
Niewystarczająco rozbudowana sieć podmiotów gospodarki społecznej jest problemem
rozwojowym Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego. Kluczową barierą rozpatrywaną również
z punktu widzenia problemów demograficznych jest brak odpowiedniej liczby miejsc pracy dla
osób starszych i niepełnosprawnych. Region opolski zmaga się z brakiem właściwego systemu
finansowania podmiotów ekonomii społecznej, wsparcia tego sektora. Rozwój przedsiębiorstw
społecznych w Subregionie znacząco ograniczają problemy finansowe samorządów i organizacji
pozarządowych. Niezbędne jest więc wsparcie inwestycyjne, które wzmocni funkcjonujące
podmioty, umożliwiając im również dalszy rozwój, np. poprzez uruchomienie nowych usług.
77 
Głównym celem przedsięwzięcia jest poprawa możliwości zatrudnienia dla osób wykluczonych
i zagrożonych wykluczeniem społecznym w Subregionie Kędzierzyńsko-Kozielskim.
Tworzenie konkurencyjnego i stabilnego rynku pracy dla wszystkich grup społecznych warunkuje
zrównoważony rozwój obszaru oraz zahamowanie negatywnych tendencji demograficznych.
Celem ogólnym jest poprawa warunków dla rozwoju spółdzielczości socjalnej, a także promocja
i upowszechnienia ekonomii społecznej oraz rozwoju instytucji sektora ekonomii społecznej i jej
otoczenia w Subregionie.
Program ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego zakłada, że ekonomia społeczna stanowić
ma ważny element polityk publicznych, przyczyniający się do wzrostu zatrudnienia, spójności
społecznej oraz rozwoju kapitału społecznego.
Podając za Krajowym Programem Rozwoju Ekonomii Społecznej to właśnie podmioty ekonomii
społecznej odgrywają coraz większą rolę w walce z wykluczeniem społecznym. Ich znaczny
potencjał, do dostarczania usług publicznych pomoże zaspokoić ważne potrzeby społeczności
lokalnych głównie w zakresie usług rehabilitacyjno-opiekuńczych.
Bezpośrednim efektem zintegrowanej interwencji w obszarze gospodarki społecznej będzie
wzrost liczby miejsc pracy w utworzonych przedsiębiorstwach społecznych. Subregion stanie się
miejscem tworzącym efektywne rozwiązania w zakresie wspierania przedsiębiorczości
społecznej i integracji zawodowej w przedsiębiorstwach społecznych.
Wskaźnik produktu:
 Liczba miejsc pracy utworzonych w przedsiębiorstwach społecznych [szt.]
Samorządy Subregionu wytypowały do realizacji inwestycje skupiające się na ściśle
określonych dziedzinach (formach), takich jak:
 wsparcie dla utworzenia instytucji ekonomii społecznej,
 tworzenie miejsc pracy w sektorze ekonomii społecznej,
 wsparcie dla osób wykluczonych/ zagrożonych wykluczeniem społecznym
za pośrednictwem podmiotów ekonomii społecznej.
 Cel
strategiczny
2:
Dywersyfikacja
struktury
gospodarczej
Subregionu
przy wykorzystaniu unikatowego potencjału zasobów lokalnych – dziedzictwa
przyrody i kultury:
 Cel operacyjny 2.4 Rozwój gospodarki społecznej.
 78
7.2 Obszar ZIT 2 Zasoby naturalne i środowisko historyczne
Obszar ZIT 2 Zasoby naturalne i środowisko historyczne Programu ZIT Subregionu
Kędzierzyńsko-Kozielskiego grupuje zintegrowane przedsięwzięcia, od których rozwoju
zależy postrzeganie obszaru jako atrakcyjnego zarówno dla mieszkańców, jak i turystów.
Dziedzictwo przyrodnicze Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego to jeden z najbardziej
istotnych potencjałów rozwojowych, z jego symbolem Górą Św. Anny. Konieczne jest
podjęcie działań na rzecz wykorzystania tego dziedzictwa dla rozwoju turystyki (w domyśle
przedsiębiorczości) oraz ochrony przed zanieczyszczeniem powietrza i wody. Analiza
społeczno-gospodarcza Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego wskazała, że zasoby
naturalno-kulturowe, choć znaczące, nie są postrzegane przez mieszkańców, jako
lokomotywa rozwoju Subregionu. Największą potrzebą mieszańców jest poprawa
warunków na rynku pracy. To od samorządów Subregionu i ich aktywności inwestycyjnej
zależy możliwość przekłucia potencjałów obszaru na rzecz dynamicznego wzrostu branż
gospodarki związanej z turystyką, przyrodą i dziedzictwem kulturowym. Warunkiem
koniecznym dla zapewnienia wysokiej jakości warunków życia mieszkańców (w tym
atrakcyjności osiedleńczej) jest nastawienie na inwestycje z zakresu bezpieczeństwa
publicznego, ochrony środowiska naturalnego (głównie powietrza i wody). W tym zakresie
Subregion pojmowany jest jako całość – wspólne dziedzictwo historyczne, związane
ze zbiorowym zamieszkaniem przez autochtonów i ludność napływową, tworzące spójny
klimat historyczno-kulturowy, stanowi doskonałe wyjście dla podejmowania aktywności
na rzecz mieszkańców.
79 
Rysunek 4 Obszar ZIT 2 – Zasoby naturalne i środowisko historyczne
Subregion Kędzierzyńsko-Kozielski posiada znaczące atuty związane z bardzo dobrą
dostępnością komunikacyjną oraz marką wśród turystów. Obszar pełen jest atrakcji
 80
turystycznych, które przy odpowiedniej interwencji i promocji są w stanie przyciągać
turystów. W miastach obszaru wiele jest zabytków kultury materialnej: techniki,
hydrotechniki oraz ważne zabytki przemysłu i gospodarki. Na obszarach wiejskich
Subregionu znajdują się liczne zabytkowe świątynie czy zabytki rzemiosła. Teren ten pełen
jest obiektów o dużym znaczeniu historycznym. Szczególne miejsce zajmuje tu Góra
św. Anny, która jest jednym z bardziej rozpoznawalnych miejsc w województwie opolskim.
Wspólne działania w zakresie zagospodarowania obszaru Góry Św. Anny przyczynią się
do zdobycia przewagi konkurencyjnej w obszarze turystyki.
W zakresie ochrony środowiska przyrodniczego należy zwrócić uwagę na zagadnienie
czystości powietrza oraz infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, która kształtowana jest przez
różnorodne czynniki. Głównym problemem wszystkich samorządów Subregionu w zakresie
zanieczyszczenia powietrza jest ponadnormatywny poziom pyłu zawieszonego PM10,
PM2,5 oraz benzo(a)pirenu w powietrzu. Przyczyną zanieczyszczeń powietrza są
w pierwszej kolejności źródła przemysłowe – które na obszarze Subregionu mają
szczególne znaczenie w Kędzierzynie-Koźlu (jego największym ośrodku przemysłowym).
W tym zakresie duży wpływ ma obecność zakładów wielkoobszarowych o podwyższonej
intensywności emisji (m.in. Grupy Azoty Zakładów Azotowych Kędzierzyn S.A., Elektrowni
Blachownia), jak i innych, drobniejszych jednostek. Poziom wyposażenia obszaru w system
wodno-kanalizacyjny jest bardzo zróżnicowany. Skumulowana interwencja publiczna
w zakresie poprawy jakości środowiska przyczyni się do podniesienia atrakcyjności
osiedleńczej i inwestycyjnej obszaru.
Z punktu widzenia bezpieczeństwa publicznego Subregionu największe zagrożenie
powodziowe stwarza rzeka Odra, Mała Panew i Kłodnica oraz układ mniejszych cieków.
Na odcinku Odry powyżej Kędzierzyna-Koźla, gdzie koryto rzeki jest wąskie, zarośnięte
drzewami i krzakami, dochodzi do podpiętrzenia wód, a co za tym idzie zalewania
m.in. terenów gminy Reńska Wieś i Cisek. W gminie Bierawa brakuje wału
przeciwpowodziowego, co jest jednym z najpoważniejszych zagrożeń dla bezpieczeństwa
mieszkańców. W tym obszarze samorządy wchodzące w skład Subregionu wskazują
na konieczność wspólnych, uzupełniających się działań inwestycyjnych. Zespołowa
81 
interwencja w tym obszarze przyczyni się do wzrostu bezpieczeństwa na terenie całego
Subregionu, podnosząc znacznie jego atrakcyjność.
Negatywny czynnik rozwojowy, jakim jest regres w transporcie kolejowym (na rzecz
samochodowego) i związany z nim demontaż torów kolejowych, staje się czynnikiem
sprzyjającym rozwojowi turystyki rowerowej. Stwarza to szansę na utworzenie nowych
szlaków rowerowych, których zaleta polega na braku „kontaktu” z ruchem
samochodowym. Dla Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego inwestycje w infrastrukturę
turystyki przyczynią się do podniesienia atrakcyjności inwestycyjnej obszaru. Przykładem
takiego projektu jest ścieżka rowerowa po zamkniętej linii kolejowej na trasie Reńska Wieś,
Cisek, Polska Cerekiew, Pawłowiczki. Ścieżki rowerowe są również elementem realizowania
ważnych z punktu widzenia jakości życia tzw. strategii niskoemisyjnych, które promują
zastępowanie środków transportu (z samochodów na rowery). Realizacja celu
strategicznego polega na tworzeniu tras rowerowych obejmujących cały obszar
Subregionu, tworząc spójny system, w dodatku połączony z ościennymi powiatami (w tym
z województwa śląskiego). Jednocześnie w ramach realizacji projektu zintegrowanego,
zarówno mieszkańcy, jak i turyści, uzyskają znaczący produkt turystyczny o charakterze
subregionalnym.
PZ 2.1 Góra Św. Anny – Opolskie Centrum Dziedzictwa Kulturowo-Przyrodniczego
W ramach projektu zintegrowanego 2.1 Programu ZIT zostanie zrealizowany projekt
zintegrowany pt. „Góra Św. Anny – Opolskie Centrum Dziedzictwa KulturowoPrzyrodniczego”. Przedmiotowe przedsięwzięcie swoim zakresem obejmuje wyodrębnione
i skoordynowane interwencje publiczne (różnych podmiotów, instytucji) związane
z podniesieniem atrakcyjności turystycznej konkretnego obszaru, o dużym znaczeniu
dla tożsamości mieszkańców w zakresie dostosowania do zwiększającej się dynamicznie
liczby turystów. Projekt zintegrowany obejmuje działania inwestycyjne w zakresie
dostosowania obiektów Góry Św. Anny do rosnącego ruchu turystycznego, umacniając
pozycję głównego ośrodka turystycznego obejmującego cały Subregion. Podejmowane
w ramach projektu zintegrowanego działania inwestycyjne powinny uwzględniać
przebiegającą przez Górę Św. Anny Drogę Świętego Jakuba.
 82
Tabela 22 Logika interwencji projektu zintegrowanego Góra Św. Anny – Opolskie Centrum Dziedzictwa KulturowoPrzyrodniczego
problemowej)
Aktualnie Góra Św. Anny, mimo wypracowanej marki centrum turystyczno-pielgrzymkowego,
nie jest dostosowana do rosnącego ruchu turystycznego i pielgrzymkowego. Przede wszystkim
w złym stanie jest jej infrastruktura drogowa i parkingowa (brak miejsc parkingowych). W dobrej
kondycji jest infrastruktura tzw. sakralna, ale już otoczenie tych obiektów jest złej jakości.
Na szczególną uwagę zasługuje całkowity brak dostosowania obszaru dla osób
niepełnosprawnych, poruszających się na wózkach inwalidzkich.
Celem głównym zintegrowanego przedsięwzięcia jest wzrost atrakcyjności turystycznej „Góra
Św. Anny – Opolskie Centrum Dziedzictwa Kulturowo-Przyrodniczego” do celów szczegółowych
przedsięwzięcia należy:
 zwiększenie oferty rekreacyjnej i jej większe zróżnicowanie w Subregionie, a zwłaszcza
organizacja dodatkowych przedsięwzięć dla turystów,
 poprawa warunków do uczestnictwa w przedsięwzięciach podejmowanych na tym
obszarze (zwłaszcza dla osób niepełnosprawnych),
 zwiększenie liczby imprez kulturalno-rozrywkowych i sportowych organizowanych
w Subregionie,
 rozwój regionalnych produktów turystycznych,
 wzrost konkurencyjności turystycznej Subregionu,
 zwiększenie przychodów przedsiębiorców w Subregionie, w szczególności z branży
turystycznej.
Góra Św. Anny jest jednym z bardziej rozpoznawalnych miejsc w województwie opolskim. Obszar
ten wyróżniają zabytkowe zespoły, w tym uznane przez Prezydenta RP za Pomniki Historii.
Zintegrowane inwestycje w ten obszar podniosą znacznie walory użytkowe, krajobrazowe
i kulturowo-przyrodnicze. Przyczyni się to do znacznego wzrostu potencjału dla rozwoju funkcji
turystycznej, rekreacyjnej i pielgrzymkowej. Obiektywnym wskaźnikiem wzrostu atrakcyjności
Góry Św. Anny będzie wzrost liczby turystów w Subregionie Kędzierzyńsko-Kozielskim.
Uzasadnieniem planowanego działania jest założenie, że istotnym elementem budowania
atrakcyjności turystycznej Subregionu jest stworzenie odpowiedniej infrastruktury, rozwój oferty
produktów turystycznych oraz wykorzystanie efektu „synergii” w ramach kilku projektów
infrastrukturalnych zrealizowanych w jednym miejscu.
Projekt przyczyni się do pełnego wykorzystania potencjału Góry Św. Anny dla rozwoju na jego
terenie produktów turystycznych. Subregion zyska w pełni wyposażoną, funkcjonalną przestrzeń
dla turystów i mieszkańców.
Celem horyzontalnym projektu jest wzrost atrakcyjności inwestycyjnej Subregionu, poprzez
inwestycje w infrastrukturę okołoturystyczną, na obszarach o szczególnych uwarunkowaniach
i potencjale do rozwoju turystyki. Wzrost atrakcyjności inwestycyjnej rozumiany jest następująco:
 realizacja cyklu inwestycji w miejscu o ściśle turystycznym charakterze, tworzącym
markę województwa opolskiego z zakresie turystyki, z bardzo dobrze rozwiniętą bazą
turystyczną,
 rozwój ważnego elementu atrakcyjności inwestycyjnej regionu, jakim jest tzw. strefa
„after work” – czyli zagospodarowanie czasu „po pracy” dla pracowników
potencjalnego inwestora,
83 

realizacja projektu wpisuje się w politykę zrównoważonego rozwoju województwa
opolskiego, polegającą na budowaniu w regionie ośrodków wzrostu w zakresie rozwoju
turystyki. Poprzez efekt synergii – łączący efekty kilku poprzednich inwestycji, Subregion
i jego mieszkańcy będą mogli skorzystać z profesjonalnego i wielofunkcyjnego ośrodka
turystycznego.
- Liczba obiektów poddanych działaniom inwestycyjnym [szt.]
- Całkowita długość przebudowanych lub zmodernizowanych dróg [km]
- Całkowita długość utworzonych ścieżek rowerowych [km]
- Liczba turystów / pielgrzymów odwiedzających Górę Św. Anny [osoby]
W ramach przedmiotowego projektu zintegrowanego zakłada się, że w jego realizację
zaangażowane będą następujące podmioty: Powiat Strzelecki (w zakresie dróg
powiatowych i Pomnika Czynu Powstańczego), Klasztor Zakonu Braci Mniejszych (Klasztor
na Górze Św. Anny), Zgromadzenie Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny (Bazylika
Św. Anny), Gmina Leśnica (Centrum Edukacji Ekologicznej, drogi gminne), Województwo
Opolskie – Zespół Opolskich Parków Krajobrazowych w Pokrzywnej (Park Geo-Kam,
Amfiteatr), Lasy Państwowe – Nadleśnictwo Strzelce Opolskie, Muzeum Śląska Opolskiego
(Muzeum Czynu Powstańczego w Górze Św. Anny), Skarb Państwa (Pomnik Czynu
Powstańczego, Amfiteatr).
Zakres działań w ramach Projektu Zintegrowanego 2.1 odpowiada za realizację zapisów
 Cel
strategiczny
2:
Dywersyfikacja
struktury
gospodarczej
Subregionu
przyrody i kultury:
 Cel operacyjny 2.1 Góra Św. Anny – Opolskie Centrum Dziedzictwa
Kulturowo-Przyrodniczego.
PZ 2.2 Czyste powietrze
przedsięwzięcie zintegrowane pt. „Czyste powietrze”. Przedmiotowe przedsięwzięcie
swoim zakresem obejmuje wyodrębnione i skoordynowane interwencje publiczne
związane z ograniczaniem niskiej emisji oraz wzrostem wykorzystania odnawialnych źródeł
 84
energii. Zintegrowana interwencja przyczyni się do znacznej poprawy jakości powietrza,
a w przypadku realizacji zadań polegających na redukcji zanieczyszczeń w budynkach
prywatnych, znacznie wzrośnie jakość i komfort życia mieszkańców. Efekt zintegrowany
projektów zgrupowanych w tym obszarze polegał będzie na zaspokojeniu najbardziej
pilnych potrzeb z zakresu termomodernizacji budynków publicznych w każdej gminie
i powiecie Subregionu, co w skali całego obszaru przełoży się na obniżenie liczby
zanieczyszczeń emitowanych do środowiska. Istotnym elementem tego projektu
zintegrowanego jest planowany zakup taboru komunikacji publicznej, co niewątpliwie
wpłynie na poprawę jakości powietrza (tabor niskoemisyjny) oraz redukcję hałasu w ruchu
miejskim. Niezwykle ważnym jest położenie nacisku na rozwój obiektów wytwórczych
energii, w tym OZE i sieci przesyłowych. Modernizacja istniejących źródeł wytwórczych
oraz urządzeń sieciowych, m.in. w zakresie dostosowania ich do przyjęcia dodatkowej mocy
z obiektów OZE przyczyni się do zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego Subregionu.
Tabela 23 Logika interwencji projektu zintegrowanego w zakresie działania pt. Czyste powietrze
problemowej)
Województwo opolskie (a zwłaszcza Subregion Kędzierzyńsko-Kozielski) pod względem emisji
zanieczyszczeń należy do grupy regionów o znacznej skali obciążenia środowiska. Głównym
problemem Subregionu w zakresie zanieczyszczenia powietrza jest ponadnormatywny poziom
pyłu zawieszonego PM10, PM2,5 oraz benzo(a)pirenu w powietrzu.
Stan taboru w miastach Subregionu obsługiwanych przez komunikację miejską nie jest adekwatny
do potrzeb. Brak zintegrowanego systemu komunikacji zbiorowej i wyeksploatowany,
nieekologiczny tabor przyczyniają się do znacznego wzrostu zanieczyszczeń komunikacyjnych.
Duża liczba budynków użyteczności publicznej nie jest zmodernizowana energetycznie.
Powoduje to zarówno wzrost zanieczyszczenia powietrza, jak i zwiększenie kosztów utrzymania
obiektów.
Celem przedsięwzięcia jest poprawa jakości powietrza w Subregionie Kędzierzyńsko-Kozielskim
poprzez inwestycje w ekologiczny transport publiczny, działania dotyczące przebudowy
infrastruktury miejskiej wyprowadzającej z centrów miast indywidualny ruch samochodowy,
integrację funkcjonowania poszczególnych podsystemów transportowych czy inne inwestycje
wynikające z planów gospodarki niskoemisyjnej oraz programów ochrony powietrza.
Ponadto celem tym objęte są inwestycje z zakresu tworzenia dróg, tras, szlaków i ścieżek
rowerowych, biegowych, kajakowych i konnych promujących zdrowy tryb życia oraz transport
ekologiczny, nastawiony na ograniczenie niskiej emisji oraz rezygnację z transportu
samochodowego, połączonych z istniejącymi i planowanymi trasami o podobnym charakterze.
Emisje benzenu na terenie Subregionu, a zwłaszcza miasta Kędzierzyn-Koźle należy powiązać
zarówno z działalnością zakładów przemysłowych jak również z emisją pochodzącą z komunikacji
85 
i w mniejszym stopniu z sektora komunalno-bytowego. Konieczna jest interwencja w celu
poprawy jakości powietrza atmosferycznego.
Realizacja inwestycji powinna przyczynić się do minimalizacji emisji zanieczyszczeń do atmosfery
(w szczególności CO2), zmniejszenia hałasu ulicznego i zatłoczenia motoryzacyjnego w miastach
oraz zwiększenia efektywności energetycznej i wykorzystania OZE.
- Długość wybudowanej sieci ciepłowniczej [km]
- Liczba wymienionych źródeł ciepła/wymienników [szt.]
- Liczba obiektów objętych termomodernizacją [szt.]
- Liczba utworzonych systemów monitorowania stanu środowiska [szt.]
- Liczba nowych jednostek transportu komunikacji zbiorowej [szt.]
- Zmniejszenie emisji do atmosfery pyłów [ton/rok]
- Średnia liczba osób korzystających dziennie z nowych jednostek transportu
zbiorowego [osoby]
Samorządy Subregionu, w celu uzyskania efektu subregionalnego wytypowały do realizacji
następujące typy działań:
 Termomodernizacje budynków publicznych (w tym głęboka termomodernizacja),
 Wymiany źródła ciepła (pompy ciepła) w budynkach użyteczności publicznej,
 Zakup nowoczesnych, ekologicznych autobusów o niskiej emisji CO2,
 Wykonanie audytów energetycznych dla budynków użyteczności publicznej
oraz Zintegrowanego Planu Gospodarki Niskoemisyjnej,
 Inwestycje z zakresu tworzenia dróg, tras, szlaków i ścieżek rowerowych,
 Wymianę oświetlenia ulicznego.
 Cel strategiczny 3: Zapewnienie wysokiej jakości życia mieszkańców poprzez
efektywną gospodarkę energetyczną, ochronę gleb, powietrza i środowiska:
 Cel operacyjny 3.3 Czyste powietrze.
PZ 2.3 Rozwój infrastruktury wodno-kanalizacyjnej
przedsięwzięcie zintegrowane pt. „Rozwój infrastruktury wodno-kanalizacyjnej”. Będzie
ono obejmowało swoim zakresem wyodrębnione i skoordynowane interwencje publiczne
 86
(zwłaszcza na obszarach wiejskich) związane z budową kanalizacji sanitarnej. Zamierzenie,
jakim jest budowa kanalizacji sanitarnej w Subregionie, skierowane jest do samorządów,
które posiadają najniższy stopień skanalizowania. Ponadto interwencją objęte będą obszary
kilku gmin (które bezpośrednio sąsiadują ze sobą). W ten sposób uzyskany zostanie efekt
ekologiczny, mający znaczenie w skali całego Subregionu.
Tabela 24 Logika interwencji projektu zintegrowanego pn. Rozwój infrastruktury wodno-kanalizacyjnej
problemowej)
Stopień skanalizowania poszczególnych sołectw w gminach wiejskich Subregionu Kędzierzyńsko
-Kozielskiego jest bardzo zróżnicowany. Mimo, że coraz więcej gmin jest już zupełnie
skanalizowanych, 1/3 obszaru funkcjonalnego wymaga jeszcze podjęcia inwestycji w tym zakresie
(zwłaszcza obszary wiejskie). Podstawowym problemem istniejącego systemu kanalizacji
sanitarnej jest brak odpowiedniego stopnia skanalizowania. W związku z niedostatecznym
poziomem wyposażenia w infrastrukturę kanalizacyjną, w dalszym ciągu do kluczowych
problemów Subregionu zaliczyć należy wysoki stopień zanieczyszczenia wód powierzchniowych.
Głównym celem przedsięwzięcia jest zwiększenie udziału mieszkańców Subregionu objętych
systemem kanalizacji sanitarnej (zwłaszcza w Gminie Cisek). Do celów szczegółowych należy:
 poprawa stanu środowiska naturalnego Subregionu poprzez wstrzymanie emisji
ścieków do przyrody,
 poprawa czystości rzeki Odry poprzez odprowadzenie wyższej jakości
oczyszczonych ścieków,
 stworzenie korzystnych warunków bytowania, a także rozwój ruchu turystycznego,
 podniesienie komfortu życia mieszkańców poprzez wybudowanie nowoczesnej
infrastruktury sanitarnej,
 wdrożenie prawa wspólnotowego w zakresie infrastruktury ochrony środowiska
celem zapewnienia zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego
Subregionu,
 rozwój małych i średnich przedsiębiorstw produkcyjno-usługowych.
Projekt odpowiada na istniejące zapotrzebowanie wyrażające się przede wszystkim
niedostateczną długością sieci kanalizacyjnej na obszarach wiejskich Subregionu. Dlatego też
wiele gospodarstw korzysta ze zbiorników bezodpływowych. Odprowadzanie do nich ścieków
wiąże się ze znacznymi negatywnymi konsekwencjami dla środowiska naturalnego.
Podstawowym problemem istniejącego systemu kanalizacji sanitarnej aglomeracji jest brak
odpowiedniego stopnia skanalizowania. Rozbudowa sieci kanalizacyjnej pozwoli
na wyeliminowanie użytkowania zbiorników bezodpływowych.
Głównym efektem realizacji projektu zintegrowanego jest zwiększenie atrakcyjności
inwestycyjnej oraz turystycznej Subregionu poprzez poprawę stanu środowiska naturalnego
uzyskaną dzięki rozwojowi infrastruktury technicznej.
87 
- Długość wybudowanej kanalizacji sanitarnej [km]
- Liczba osób przyłączonych do systemu kanalizacji sanitarnej [osoba]
W ramach wspólnych, subregionalnych projektów wskazuje się budowę kanalizacji
sanitarnej w następujących gminach: Cisek, Pawłowiczki, Polska Cerekiew, KędzierzynKoźle, Bierawa, Reńska Wieś, Jemielnica, Leśnica, Ujazd, Zawadzkie.
 Cel strategiczny 3: Zapewnienie wysokiej jakości życia mieszkańców poprzez
efektywną gospodarkę energetyczną, ochronę gleb, powietrza i środowiska:
 Cel operacyjny 3.1 Rozwój infrastruktury wodno-kanalizacyjnej.
PZ 2.4 Rozwój systemu bezpieczeństwa, ratownictwa i ochrony przeciwpowodziowej
przedsięwzięcie zintegrowane pt. „Rozwój systemu bezpieczeństwa, ratownictwa i ochrony
przeciwpowodziowej”. Przedmiotowe przedsięwzięcie swoim zakresem obejmuje
wyodrębnione
i
skoordynowane
interwencje
publiczne
związane
z
poprawą
bezpieczeństwa publicznego, a zwłaszcza przeciwpowodziowego w Subregionie
Kędzierzyńsko-Kozielskim. Przedsięwzięcie to wywołuje znaczący efekt zintegrowany,
ze względu na fakt, że wsparcie zostanie udzielone dla każdej gminy Subregionu. Ponadto
wsparcie polegało będzie na zakupie niezbędnego sprzętu do niwelowania strat
powodziowych oraz wypadkowych na całym obszarze. Samorządy Subregionu wspólnie
zdecydowały o wsparciu w skali całego Subregionu jednostek straży pożarnej (zarówno
państwowej, jak i ochotniczej). Doposażenie straży pożarnych w nowoczesny sprzęt
przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa publicznego w skali całego Subregionu.
 88
Tabela 25 Logika interwencji projektu pt. Rozwój systemu bezpieczeństwa, ratownictwa i ochrony przeciwpowodziowej
problemowej)
Województwo opolskie jest jednym z pięciu województw Polski najbardziej narażonych na
wystąpienie powodzi. Charakterystyczne dla Subregionu są zagrożenia takie jak cyklicznie
występujące zalewy powodziowe w dorzeczu Odry i jej dopływów. Konieczna jest większa
profesjonalizacja jednostek straży pożarnej poprzez zastąpienie nowymi ich przestarzałych
wozów gaśniczych, a przede wszystkim ich doposażenie w specjalistyczny sprzęt ratowniczy.
Coraz częstsze występowanie klęsk żywiołowych i katastrof na terenie Subregionu wywołuje
liczne konsekwencje, w tym finansowe, zarówno dla mieszkańców, jak i służb ratowniczych.
Głównym celem projektu zintegrowanego jest zwiększenie ochrony ludności i mienia przed
skutkami zagrożeń naturalnych, w szczególności powodziowych.
W ciągu ostatnich pięciu lat (2009-2013) liczba działań interwencyjnych podejmowanych przez
jednostki podległe Komendom Powiatowym Państwowej Straży Pożarnej, jak również Ochotnicze
Straże Pożarne, na terenie Subregionu malała – poza rokiem 2010, kiedy to w akcję ratowniczą
oraz usuwanie skutków powodzi zaangażowane były wszystkie jednostki. Występujące sytuacje
kryzysowe pokazują jak bardzo potrzebne są w Subregionie inwestycje w system ochrony
przeciwpowodziowej, w tym zakup sprzętu dla działalności OSP. Potrzeby w tym zakresie nie
zostały jeszcze w pełni zaspokojone.
Kluczowym wyzwaniem w tej dziedzinie jest poprawa bezpieczeństwa przeciwpowodziowe gmin
Cisek i Bierawa poprzez przebudowę infrastruktury starego koryta Odry.
W wyniku realizacji projektu zintegrowanego nastąpi znaczna poprawa stanu bezpieczeństwa
mieszkańców poprzez podniesienie skuteczności reagowania w sytuacji wystąpienia zagrożeń
naturalnych i cywilizacyjnych.
- Liczba jednostek służb ratowniczych doposażonych w sprzęt do prowadzenia akcji
ratowniczych i usuwania skutków katastrof [szt.]
- Liczba obiektów infrastruktury przeciwpowodziowej [szt.]
- Liczba ludności korzystającej ze środków ochrony przeciwpowodziowej [tys.]
Samorządy Subregionu, w celu uzyskania efektu subregionalnego w zakresie
bezpieczeństwa wytypowały do realizacji następujące typy działań:
 doposażenie jednostek straży pożarnej (zarówno państwowej, jak i ochotniczej)
w nowoczesny sprzęt (głownie samochody gaśnicze i pompy),
 odnowa, odmulenie, remont rowów melioracyjnych,
 zabezpieczenie przeciwpowodziowe dla gmin Cisek i Bierawa, poprzez przebudowę
infrastruktury starego koryta Odry.
89 
 Cel strategiczny 4: Wzrost poziomu bezpieczeństwa publicznego na obszarze
Subregionu w odniesieniu do zagrożeń naturalnych i cywilizacyjnych, zapewnienie
zintegrowanego systemu zarządzania kryzysowego:
 Cel operacyjny 4.1 Rozwój systemu bezpieczeństwa, ratownictwa i ochrony
przeciwpowodziowej.
PZ 2.5 Produkt turystyczny – system szlaków rowerowych
przedsięwzięcie zintegrowane pt. „Produkt turystyczny – system szlaków rowerowych”.
Przedmiotowe przedsięwzięcie swoim zakresem obejmuje wyodrębnione i skoordynowane
interwencje publiczne związane ze strategiami niskoemisyjnymi – czyli tworzenie
alternatywnych sposobów przemieszczania się mieszkańców (w tym wypadku szlaki
rowerowe). Z jednej strony zintegrowany charakter przedsięwzięcia polega na tworzeniu
tras rowerowych (oraz szlaków jeździeckich, pieszych, kajakowych), obejmujących cały
obszar Subregionu, z drugiej tworzy spójny system, w dodatku połączony z ościennymi
powiatami (w tym z województwa śląskiego). Jednocześnie w ramach realizacji projektu
zintegrowanego, zarówno mieszkańcy, jak i turyści, uzyskają znaczący produkt turystyczny
o charakterze Subregionalnym.
Tabela 26 Logika interwencji w zakresie działania pt. Produkt turystyczny – system szlaków rowerowych
problemowej)
Badania sondażowe dotyczące jakości życia mieszkańców Subregionu pokazały, że do czynników
najczęściej ocenianych przez nich negatywnie (prócz tych związanych z rynkiem pracy) należy
infrastruktura techniczna, taka jak mieszkania, ścieżki rowerowe, drogi, chodniki i oświetlenie.
Niska ocena tych elementów przekłada się na niski komfort zamieszkania i niską atrakcyjność
inwestycyjną.
Celem głównym przedsięwzięcia jest rozwój zrównoważonego transportu miejskiego czy ścieżek
rowerowych, co realizuje cel horyzontalny, jakim jest integracja systemu transportu zbiorowego
oraz podnoszenie jakości infrastruktury aktywnych form turystyki – infrastruktury umożliwiającej
czynne uprawianie sportu.
 90
Na terenie Subregionu zlokalizowany jest nasyp po likwidowanej kolei z przeznaczeniem na cele
turystyczne (ścieżka rowerowa Kędzierzyn-Koźle – Polska Cerekiew). Realizacja tego projektu
będzie miała charakter symboliczny dla wzmocnienia integralności Subregionu w dziedzinie
turystyki.
W wyniku realizacji projektu zintegrowanego nastąpi znaczna poprawa jakości infrastruktury
turystycznej Subregionu. Projekt wpłynie na tworzenie i rozwój regionalnych produktów
turystycznych oraz wzrost rozpoznawalności regionalnej oferty turystycznej.
- Długość wybudowanych ciągów pieszo-rowerowych [km]
- Liczba utworzonych miejsc aktywnego wypoczynku [szt.]
- Liczba turystów korzystających z nowych produktów turystycznych [osoby]
Kluczowym projektem z tego zakresu jest budowa ścieżki rowerowej po zamkniętej linii
kolejowej na trasie Reńska Wieś, Cisek, Polska Cerekiew, Pawłowiczki. Ponadto
przewidziano do realizacji następujące inwestycje, mające przyczynić się do poprawy
jakości i atrakcyjności szlaków rowerowych i terenów do nich przyległych:
 Ścieżka rowerowa po koronie lewostronnego obwałowania rzeki Odry
od Kędzierzyna-Koźla w górę rzeki, poprzez Gminę Cisek do granicy z woj.
śląskim,
 Oznakowanie i integracja systemów tras rowerowych oraz szlaków jeździeckich,
pieszych, kajakowych i innych,
 Tworzenie miejsc do obserwacji astrologicznych (np. w sołectwie Maciowakrze),
 Zagospodarowanie obiektów pokolejowych (dworców) na cele turystyczne.
Ścieżki rowerowe są również elementem realizowania ważnych z punktu widzenia jakości
życia tzw. strategii niskoemisyjnych, stymulujących zastępowanie środków transportu
(z samochodów na rowery). Przykładem tego typu działania jest Ścieżka rowerowa SAG
Olszowa – Kędzierzyn-Koźle.
91 
 Cel
strategiczny
2:
Dywersyfikacja
struktury
gospodarczej
Subregionu
przyrody i kultury:
 Cel operacyjny 2.2 Produkt turystyczny – system szlaków rowerowych.
PZ 2.6 Produkt turystyczny – dziedzictwo historii, przyrody, rekreacja
przedsięwzięcie zintegrowane pt. „Produkt turystyczny – dziedzictwo historii, przyrody,
rekreacja”. Przedmiotowe przedsięwzięcie swoim zakresem obejmuje wyodrębnione
i skoordynowane interwencje publiczne związane z wykorzystaniem dziedzictwa
przyrodniczego dla rozwoju lokalnego. Samorządy Subregionu wytypowały do realizacji
inwestycje z jednej strony skupiające się na ściśle określonych dziedzinach (formach), takich
jak: mała infrastruktura turystyczna, obiekty zabytkowe oraz parki i założenia parkowopałacowe. Z drugiej stanowiące uzupełniającą się całość w kontekście ruchu turystycznego
w Subregionie.
Tabela 27 Logika interwencji w zakresie działania pt. Produkt turystyczny – dziedzictwo historii, przyrody, rekreacja
problemowej)
Potencjał Subregionu w zakresie możliwości świadczenia usług na bazie dziedzictwa historii,
przyrody i rekreacji jest znaczny, ale niewykorzystany. Brak środków finansowych na realizację
inwestycji.
Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego.
Dziedzictwo kulturowe jest znaczącym czynnikiem rozwoju Subregionu KędzierzyńskoKozielskiego. Za wizytówkę Subregionu uznaje się kompleksy architektury sakralnej i świeckiej
oraz zespoły zamkowe i pałacowo-parkowe. Konieczne jest podejmowanie skoordynowanych
działań w zakresie propagowania i zachowania wielokulturowego dziedzictwa materialnego
i niematerialnego obszaru.
Mocną stroną Subregionu jest ukształtowana kultura współpracy samorządów z innymi
podmiotami (np. Lasami Państwowymi) w zakresie zagospodarowywania i udostępniania
terenów przyrodniczych dla mieszkańców i turystów. Realizacja projektu zintegrowanego wpłynie
na znaczący wzrost wykorzystania środowiska naturalnego do celów rozwojowych.
Realizacja projektu zintegrowanego wpływać będzie na wzrost atrakcyjności obiektów
zabytkowych, historycznych i produktów turystycznych. Ważnym aspektem w wymiarze
subregionalnym jest zwiększenie atrakcyjności oferty kulturowej obszaru.
 92
- Powierzchnia obszarów przyrodniczych wspartych w zakresie uzyskania lepszego statusu
ochrony [km2]
- Liczba nowych obiektów infrastruktury aktywnego wypoczynku [szt.]
- Liczba turystów korzystających z nowych produktów turystycznych [osoby]
- Liczba przedsięwzięć organizowanych w nowych obiektach [szt.]
Samorządy Subregionu wytypowały następujące typy projektów:
 Budowa małej infrastruktury turystycznej (tzw. leśne wiaty, przystanie nad rzeką
Odrą),
 Zagospodarowanie terenów na cele turystyczno-rekreacyjne (np. Dolina Małej
Panwi),
 Remonty obiektów zabytkowych (zabytkowe kaplice i pomniki, kościoły),
 Rewitalizacja zabytkowych parków, założeń parkowo-pałacowych, ochrona
i odbudowa siedlisk przyrodniczych,
 Opracowania specjalistyczne (np. aktualizacja inwentaryzacji przyrodniczej
dla Gminy Zawadzkie).
 Cel
strategiczny
2:
Dywersyfikacja
struktury
gospodarczej
Subregionu
przyrody i kultury:
 Cel operacyjny 2.3 Produkt turystyczny – dziedzictwo historii, przyrody,
rekreacja.
PZ 2.7 Kultura – wyrównywanie szans w dostępie do oferty kulturalnej
przedsięwzięcie zintegrowane pt. „Kultura – wyrównywanie szans w dostępie do oferty
kulturalnej”. Przedmiotowe przedsięwzięcie swoim zakresem obejmuje wyodrębnione
i skoordynowane interwencje publiczne związane z infrastrukturą kultury (zwłaszcza
w małych ośrodkach wiejskich). Zintegrowany charakter przedsięwzięcia polega
na wyodrębnieniu przez samorządy Subregionu miejsc, w których brakuje lub niewłaściwie
93 
działają świetlice wiejskie i poprzez ich doposażenie obszar Subregionu będzie wyposażony
w silne ośrodki skupienia lokalnego o charakterze sołeckim. Ważne miejsce w programie
inwestycyjnym w tym projekcie mają również domy kultury, których doposażenie w skali
całego Subregionu spowoduje podniesienie jakości świadczonych usług społecznych
w dziedzinie kultury.
Tabela 28 Logika interwencji projektu zintegrowanego w zakresie działania Kultura
problemowej)
Subregion Kędzierzyńsko-Kozielski jest ważnym ośrodkiem turystycznym w woj. opolskim. Walory
środowiska przyrodniczego i kulturowego, bliskość trzech międzynarodowych lotnisk
oraz atrakcyjność gospodarcza i inwestycyjna tworzą możliwość rozwoju turystyki rekreacyjnowypoczynkowej, przemysłowej, kulturowej, pielgrzymkowej i biznesowej. Potencjał ten nie jest
w pełni wykorzystywany. Brakuje bazy, a inwestycje w infrastrukturę nie są wystarczające.
Celem głównym przedsięwzięcia jest wzrost znaczenia kultury, jako czynnika rozwoju społecznogospodarczego w Subregionie Kędzierzyńsko-Kozielskim.
Tożsamość regionalna jest ważnym elementem na drodze do poprawy zdolności adaptacyjnych
mieszkańców do zmian społecznych i gospodarczych. Pielęgnowanie istniejącego dziedzictwa
kulturowego, tradycji, historii, osiągnięć kulturalnych, lokalnych obyczajów oraz języka pozwoli
na wzmocnienie poczucia identyfikacji ludzi z miejscem zamieszkania, co w skali Subregionu
przełoży się na większe związanie z Subregionem.
Przedsięwzięcie przyczyni się do wzrostu aktywności kulturalnej mieszkańców (m.in. wyrażonej
rosnącą liczbą zespołów artystycznych).
- Liczba obiektów przystosowanych dla działalności społeczno-kulturalnej [szt.]
- Liczba utworzonych/zmodernizowanych sal dydaktycznych [szt.]
- Liczba osób korzystających z obiektów społeczno-kulturalnych [osoby]
- Liczba przedsięwzięć organizowanych w nowych obiektach [szt.]
Przewidziane typy projektów, które przyczynią się do wyrównania szans edukacyjnych
mieszkańców Subregionu przedstawiają się następująco:
 Wyposażenie świetlic wiejskich,
 Doposażenie placówek kultury w nowoczesny sprzęt,
 Zagospodarowanie terenów przy zabytkowych obiektach,
 Doposażenie placówek oświaty szkół i przedszkoli.
 94
 Cel strategiczny 5: Wzmacnianie kapitału społecznego i ludzkiego Subregionu
na rzecz konkurencyjnej gospodarki na bazie uzupełniających się specjalizacji
w ramach zintegrowanego systemu edukacyjnego:
 Cel operacyjny 5.1 Kultura – wyrównywanie szans w dostępie do oferty
kulturalnej.
7.3 Obszar ZIT 3 Usługi społeczne i ochrona zdrowia
Obszar ZIT 3 Usługi społeczne i ochrona zdrowia Programu ZIT Subregionu KędzierzyńskoKozielskiego skupia się przede wszystkim na poprawie jakości świadczonych usług
społecznych w wymiarze subregionalnym w kluczowych dziedzinach z punktu widzenia
jakości życia mieszkańców. Dotyczy to publicznej opieki zdrowotnej, edukacji dostosowanej
do potrzeb rynku pracy oraz zabezpieczenia dla osób starszych oraz matek chcących wrócić
na rynek pracy (po przerwie związanej z urodzeniem dziecka). Decyzją samorządów
tworzących Subregion Kędzierzyńsko-Kozielski są to kwestie, które powinny być
rozwiązywane na szczeblu szerszym niż lokalny. Wobec malejącej liczby mieszkańców,
problemów na rynku pracy, społecznego sceptycyzmu w kwestii zabezpieczeń społecznych
obszar ten wydaje się ważny z punktu widzenia niwelowania problemów demograficznych.
Podejmowanie działań na rzecz koncentracji ośrodków świadczenia usług społecznych
i zdobywania specjalizacji przez poszczególne pomioty powinno uwzględniać strukturę
geograficzną i administracyjną Subregionu, z dwoma najważniejszymi ośrodkami miejskimi
– Kędzierzynem-Koźlem i Strzelcami Opolskimi. Podział specjalizacji w branżach
edukacyjnej oraz opieki zdrowotnej pomiędzy Kędzierzynem-Koźlem a Strzelcami
Opolskimi wpłynie pozytywnie na koszty funkcjonowania placówek publicznych oraz liczbę
potencjalnych użytkowników, a w głównej mierze jakości i wszechstronności świadczonych
usług.
Fundamentalne wyzwanie rozwojowe Subregionu, jakim jest poprawa wskaźników
demograficznych (w tym przypadku ciągły wzrost liczby osób starszych), znajduje
odpowiedź w zakresie wsparcia seniorów, ze szczególnym uwzględnieniem ich aktywizacji
na rynku pracy. Opolszczyzna również zmaga się z problemem osób starszych,
95 
opuszczonych, zagrożonych wykluczeniem społecznym. W tym zakresie przewiduje się
próbę znalezienia optymalnego w skali Subregionu rozwiązania dotyczącego rozlokowania
obiektów
świadczących
pomoc
dla
osób
starszych
(zarówno
dziennych,
jak i całodobowych). Podjęcie przedsięwzięć rozwojowych w tym zakresie jest kluczowe
z punktu widzenia dalszego rozwoju gospodarczego i społecznego.
Rysunek 5 Obszar ZIT 3 – usługi społeczne i ochrona zdrowia
Znaczne zrozumienie samorządowców Subregionu (zwłaszcza szczebla powiatowego),
dla konieczności podejmowania decyzji o tworzeniu wspólnej oferty publicznych usług
 96
medycznych, jest o tyle ważne, że inwestycje w placówki szpitalne w Kędzierzynie-Koźlu
i Strzelcach Opolskich są bardzo kosztowne, a trwałość zakupionego sprzętu jest krótka.
Dlatego wspólne podejmowanie decyzji o zakupach sprzętu i inwestycjach przyczyni się
do stworzenia subregionalnej oferty w dziedzinie opieki szpitalnej.
Jednym z kluczowych wyzwań w kontekście migracji i bezrobocia jest funkcjonowanie
systemu oświaty dostosowanego do rynku pracy. Szkolnictwo zawodowe (techniczne) jest
szansą na zapewnienie lepszych warunków do znalezienia pracy przez absolwentów.
Bardzo dobra oferta w zakresie kształcenie ustawicznego będzie rozwijana, przez dwa
główne ośrodki: Kędzierzyn-Koźle i Strzelce Opolskie.
PZ 3.1 Rozwój subregionalnego sytemu opieki zdrowotnej
przedsięwzięcie zintegrowane pt. „Rozwój subregionalnego systemu opieki zdrowotnej”.
Przedmiotowe przedsięwzięcie swoim zakresem obejmuje dwa subregionalne ośrodki
świadczenia usług publicznych w zakresie zdrowia – Kędzierzyn-Koźle i Strzelce Opolskie.
Projekt polega na skoordynowanej interwencji publicznej związanej z doposażeniem
oraz pracami inwestycyjnymi w placówkach szpitalnych w Strzelcach Opolskich
i
Kędzierzynie-Koźlu.
Zaletą
wspólnego
przygotowania
programów
wsparcia
dla powiatowych placówek szpitalnych, jest podział specjalizacji leczniczych w tych
ośrodkach. Przy zapewnieniu skutecznej komunikacji pomiędzy placówkami szpitalnymi,
dotyczącej świadczonych usług oraz spójnej oferty dla mieszkańców, wspólne działanie
spowoduje wzrost efektywności służby zdrowia zarówno w wymiarze ekonomicznym (brak
konieczności utrzymywania dwóch tych samych oddziałów szpitalnych w KędzierzynieKoźlu i Strzelcach Opolskich), jak i medycznym – zakup profesjonalnego sprzętu bez jego
dublowania w dwóch placówkach medycznych.
97 
Tabela 29 Logika interwencji projektu zintegrowanego w zakresie Rozwoju subregionalnego systemu opieki zdrowotnej
problemowej)
Niedoinwestowanie i zły stan infrastruktury zdrowotnej. Jakość i dostępność infrastruktury
lecznictwa zamkniętego w Subregionie pozostaje niewystarczająca w stosunku do występujących
potrzeb. Konieczna jest zarówno odnowa placówek, jak i lepsze wyposażenie ich w aparaturę
i urządzenia diagnostyczne oraz służące terapii, ochronie życia i zdrowia pacjentów.
Głównym celem rozwojowym szpitalnictwa w Subregionie Kędzierzyńsko-Kozielskim jest
poprawa dostępności i jakości usług medycznych o znaczeniu subregionalnym w związku
z możliwością obsługi większej liczby pacjentów w krótszym czasie.
Wsparcie lecznictwa zamkniętego w Subregionie wzmocni dostosowanie obiektów szpitalnych
w Subregionie do wymogów i regulacji krajowych, a wyposażenie ich w odpowiedni sprzęt
przyczyni się do unowocześnienia obiektów i zwiększenia ich wartości użytkowych.
Uzasadnieniem podjętego działania jest przekonanie, że stan zdrowia mieszkańców to istotny
wyznacznik jakości życia w Subregionie, wpływający również bezpośrednio na wartość zasobów
ludzkich, w tym na wydajność pracy. Szczególne znaczenie dla osiągnięcia celu mają działania
zmierzające do poprawy stanu infrastruktury lecznictwa zamkniętego, modernizacji
i doposażenia w sprzęt medyczny oraz inne niezbędne wyposażenie.
Dla Szpitala w Kędzierzynie-Koźlu jest to dalsza restrukturyzacja i usprawnienie funkcjonowania,
uruchomienie stacjonarnego hospicjum, utworzenie stacjonarnego zakładu opiekuńczoleczniczego, modernizacja bloku operacyjnego, stworzenie wieloprofilowego oddziału
chemioterapii, zakup nowoczesnego sprzętu medycznego, głównie pod kątem profilaktyki
i leczenia nowotworów.
Dla Szpitala w Strzelcach Opolskich w szczególności będzie to dalszy rozwój opieki perinatalnej,
rozwój obszaru ratownictwa medycznego, opieki nad pacjentem w podeszłym wieku oraz
otwarcie dodatkowych poradni, takich jak poradnia metaboliczna, endokrynologiczna
i kompleksowa opieka diabetologiczna. W zakresie potrzeb inwestycyjnych konieczna jest
budowa lądowiska i kompleksowa modernizacja obiektu wraz z wyposażeniem oddziałów
szpitalnych: modernizacja Centralnej Sterylizacji, oddziałów: Ginekologiczno-Położniczego,
Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Wewnętrznego, Chirurgii, Pracowni Endoskopii, zakup wind
szpitalnych, budowa sali konferencyjnej i szatni.
- Liczba przebudowanych/wyremontowanych instytucji ochrony zdrowia [szt.]
- Liczba zakupionego sprzętu medycznego [szt.]
- Liczba pacjentów korzystających z infrastruktury ochrony zdrowia objętej projektem
[osoby/rok]
- Liczba porad, zabiegów, operacji przeprowadzonych w pomieszczeniach objętych
projektem [szt./rok]
 98
 Cel strategiczny 6: Budowa zintegrowanego systemu wyspecjalizowanych usług
publicznych w obszarach zabezpieczenia społecznego, opieki senioralnej, ochrony
zdrowia:
 Cel operacyjny 6.1 Rozwój subregionalnego systemu opieki zdrowotnej.
PZ 3.2 Rozwój zaplecza nowoczesnej oświaty dopasowanej do potrzeb rynku pracy
przedsięwzięcie zintegrowane pt. „Rozwój zaplecza nowoczesnej oświaty dopasowanej
do potrzeb rynku pracy”. Przedmiotowe przedsięwzięcie swoim zakresem obejmuje
wyodrębnione i skoordynowane interwencje publiczne związane z infrastrukturą edukacji
w Subregionie Kędzierzyńsko-Kozielskim.
Poprzez realizację tego projektu mieszkańcy uzyskają dostęp do wysokiej jakości edukacji.
Wykonanie tych inwestycji w skali Subregionu przyczyni się do wzmocnienia powiązania
edukacji z rynkiem pracy, co z kolei pomoże w niwelowaniu przyczyn występującej
depopulacji. Skoordynowana polityka edukacyjna, oparta o dostęp do profesjonalnych
zasobów szkół, pozwoli na kształtowanie wysokiej jakości oferty dla dzieci i młodzieży.
Tabela 30 Logika interwencji projektu: Rozwój zaplecza oświaty dopasowanej do potrzeb rynku pracy
problemowej)
Niska jakość i braki wyposażenia obiektów dydaktycznych i sportowych, niedostatecznie
zagospodarowane otoczenie obiektów publicznych.
Celem działania jest wzrost dostępności i poprawa warunków kształcenia na poziomie
przedszkolnym, podstawowym, gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym. Cel ten będzie realizowany
poprzez:
 wzrost dostępności i poprawę warunków kształcenia,
 wzrost dostępności i poprawę warunków kształcenia ustawicznego,
 wzrost dostępności przyszkolnej infrastruktury sportowej.
99 
Zmiany zachodzące na rynku pracy wymuszają dostosowanie metod nauczania na wszystkich
szczeblach do nowych warunków. Rozwój najbardziej poszukiwanych kwalifikacji wymaga
istnienia kompleksowego systemu edukacyjnego, w tym kształcenia ustawicznego,
umożliwiającego podnoszenie posiadanych umiejętności oraz reorientację zawodową.
Niezbędne są inwestycje zmierzające do powiązania edukacji ze sferą gospodarczą (zwłaszcza
w przemyśle chemicznym). Działania te przyczynią się niewątpliwie do pozytywnych zmian
na rynku pracy i zaowocują w przyszłości rozwojem gospodarczym regionu oraz wzmocnią jego
atrakcyjność jako miejsca lokowania inwestycji.
Obecny rynek pracy wymaga stałego podnoszenia i uzupełniania kwalifikacji. Niskie kwalifikacje
albo ich brak są jedną z przyczyn utrzymywania się długotrwałego bezrobocia. Konieczne jest
zatem wzmocnienie systemu przekwalifikowań zawodowych przede wszystkim poprzez poprawę
infrastruktury na potrzeby kształcenia osób dorosłych, a także odpowiednie wyposażenie tych
placówek. Inwestycje w infrastrukturę edukacyjną na poziomie przedszkolnym, podstawowym,
gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym mają kluczowe znaczenie dla poprawy szans edukacyjnych
i rozwoju systemu edukacji na poziomie lokalnym, w kontekście wyrównywania szans pomiędzy
dziećmi i młodzieżą z terenów wiejskich i miejskich. Pomimo znaczącej liczby placówek
oświatowych wyraźne są dysproporcje w zakresie wyposażenia w pracownie, laboratoria,
niezbędny sprzęt, pomoce naukowe oraz przyszkolną infrastrukturę sportową.
Proponowane wskaźniki pomiary efektywności projektu zintegrowanego
- Liczba przebudowanych/wyremontowanych budynków szkolnych [szt.]
- Liczba szkół i placówek systemu oświaty, które w ramach programu trwale wzmocniły
ofertę edukacyjną w oparciu o zdiagnozowane, indywidualne potrzeby [szt.]
- Liczba wybudowanych przebudowanych/wyremontowanych otwartych obiektów
sportowych [szt.]
- Liczba osób korzystających z infrastruktury objętej wsparciem [osoby]
Zintegrowany charakter projektu polega na wytypowaniu w skali Subregionu potrzeb, które
skupiają się w następujących obszarach:
 Przyszkolna infrastruktura sportowa,
 Wyposażenie szkolnych pracowni tematycznych,
 Wzmocnienie powiatowych ośrodków kształcenia, np. poprzez
budowę
pożarniczego Centrum Szkoleniowo-Sportowego w Strzelcach Opolskich.
 Cel strategiczny 5: Wzmacnianie kapitału społecznego i ludzkiego Subregionu
na rzecz konkurencyjnej gospodarki na bazie uzupełniających się specjalizacji
w ramach zintegrowanego systemu edukacyjnego:
 100
 Cel operacyjny 5.2 Rozwój zaplecza nowoczesnej oświaty dopasowanej
do potrzeb.
PZ 3.3 Profesjonalne usługi społeczne – opieka nad osobami starszymi
przedsięwzięcie zintegrowane pt. „Profesjonalne usługi społeczne – opieka nad osobami
starszymi”. Przedmiotowe przedsięwzięcie swoim zakresem obejmuje wyodrębnione
i skoordynowane interwencje publiczne związane z infrastrukturą w zakresie opieki
nad osobami starszymi. Potrzeba wsparcia osób starszych jest wyzwaniem cywilizacyjnym
współczesnej Polski. W zgodnej opinii samorządowców Subregionu zadanie to może być
realizowane jedynie wspólnie, przy uwzględnieniu całego obszaru, jak i zapewnieniu oferty
stosownej do zapotrzebowania. Z uwagi na fakt, że usługi opieki nad osobami starszymi
mogą być świadczone zarówno przez sektor prywatny, jak i publiczny, konieczne jest
przygotowanie subregionalnego planu/programu wsparcia seniorów, który wskazywałby
realne zapotrzebowanie na tego typu usługi i wskazywałby konkretne lokalizacje,
i rozwiązania stosowne do możliwości poszczególnych samorządów.
Tabela 31 Logika interwencji projektu w zakresie Profesjonalnych usług społ. – opieki nad osobami starszymi
problemowej)
Podczas przeprowadzonych w ramach projektu wizyt studyjnych w każdym samorządzie
wchodzącym w skład Subregionu zdiagnozowano, że do istotnych problemów społecznych
należy rosnąca liczba osób starszych, mieszkających samotnie, którzy często nie mogą liczyć
na wsparcie swoich rodzin. Wiąże się z tym ściśle zjawisko emigracji młodych ludzi i brak
zainteresowania wśród emigrantów rodzinami pozostającymi w subregionie.
Celem ogólnym jest poprawa dostępności do obiektów świadczących usługi opiekuńcze,
zapewniające osobom starszym godne warunki do życia, np. w formie nowoczesnych placówek,
takich jak: domy dziennego pobytu lub mieszkania wspomagane.
Rosnąca liczba osób starszych na obszarze Subregionu staje się wyzwaniem cywilizacyjnym.
Uzasadnioną potrzebą jest budowa/tworzenie obiektów służących osobom starszym.
Optymalnym rozwiązaniem jest tworzenie specjalnych miejsc, stref przeznaczonych wyłącznie
dla osób starszych (np. mieszkania chronione).
101 
Efektem wsparcia będzie większa liczba budynków, wyposażanych obiektów służących opiece
nad osobami starszymi, w tym niepełnosprawnymi (np. mieszkania wspomagane, dzienne domy
pomocy, miejsca opieki całodobowej).
- Liczba obiektów przystosowanych dla opieki senioralnej [szt.]
- Liczba osób korzystających z infrastruktury objętej wsparciem [osoby]
Proponowane typy projektów do realizacji w wymiarze subregionalnym przedstawiają się
następująco:
 Remonty stacji Caritas,
 Tworzenie mieszkań chronionych,
 Budowa domów spokojnej starości,
 Dzienne domy opieki dla osób starszych.
zdrowia:
 Cel operacyjny 6.2 Profesjonalne usługi społeczne – opieka nad osobami
starszymi.
PZ 3.4 Profesjonalne usługi społeczne – opieka nad dziećmi do lat 3
przedsięwzięcie zintegrowane pt. „Profesjonalne usługi społeczne – opieka nad dziećmi
do lat 3”. Przedmiotowe przedsięwzięcie swoim zakresem obejmuje wyodrębnione
i skoordynowane interwencje publiczne związane z opieką nad osobami do lat 3. Wobec
spadku liczby urodzeń kluczowe jest podjęcie działań na rzecz zapewnienia usług w tym
zakresie. Dostęp do żłobków warunkuje poprawę dostępu do rynku pracy dla rodziców,
co znacznie zwiększy jakość życia. Zintegrowany charakter polegać będzie na tworzeniu
obiektów opieki nad dziećmi do lat 3 z uwzględnieniem zapotrzebowania w skali całego
Subregionu.
 102
Tabela 32 Logika interwencji projektu w zakresie Profesjonalnych usług społ. – opieki nad dziećmi do lat 3
problemowej)
Bardzo słaby dostęp do żłobków (brak placówek w większości gmin, niewystarczająca liczba
miejsc w żłobkach).
Celem przedsięwzięcia jest upowszechnianie rozwiązań na rzecz efektywnego godzenia życia
zawodowego i rodzinnego oraz wspierania powrotu kobiet na rynek pracy po przerwie związanej
z urodzeniem i wychowaniem dzieci.
W kontekście występującej na obszarze Subregionu depopulacji konieczne jest podjęcie działań
na rzecz wspierania rodzin, a zwłaszcza matek w powrocie na rynek pracy po przerwie
spowodowanej urodzeniem dziecka.
Efektem przedsięwzięcia będzie wdrażanie i upowszechnianie rozwiązań służących godzeniu
życia zawodowego i rodzinnego oraz wspierających powrót do pracy po przerwie związanej
z urodzeniem i wychowaniem dzieci, poprzez wsparcie tworzenia i funkcjonowania żłobków
i klubów dziecięcych jak również usług świadczonych przez dziennego opiekuna.
Wskaźnik rezultatu:
- Liczba rodziców korzystających ze wsparcia w opiece nad dzieckiem do lat 3 [osoby]
zdrowia:
 Cel operacyjny 6.3 Profesjonalne usługi społeczne – opieka nad dziećmi
do lat 3.
PZ 3.5 Aktywny senior
przedsięwzięcie zintegrowane pt. „Aktywny senior”. Przedmiotowe przedsięwzięcie swoim
zakresem obejmuje wyodrębnione i skoordynowane interwencje publiczne związane
z opieką nad osobami starszymi. Utrzymywanie aktywności osób starszych (społecznej
i zawodowej) wpływa pozytywnie na jakość kapitału społecznego. Samorządy Subregionu
świadome są wagi działań polegających na włączeniu osób starszych w życie społeczne,
a zwłaszcza zawodowe. Wysoka migracja osób młodych, podyktowana czynnikami
103 
ekonomicznymi, powoduje luki na rynku pracy, w podaży pracowników. Planowane
projekty aktywizujące seniorów na rynku pracy w Subregionie spowodują wzrost liczby
osób pracujących, poprawią warunki dla aktywności osób starszych. Zintegrowane
przedsięwzięcia z tego zakresu będą polegać na wszechstronnej aktywizacji osób starszych
– w dziedzinie edukacyjnej, społecznej i kulturalnej.
Tabela 33 Logika interwencji projektu zintegrowanego w zakresie Aktywny senior
problemowej)
W kontekście depopulacji w Subregionie Kędzierzyńsko-Kozielskim konieczne jest podejmowanie
działań na rzecz wzmocnienia aktywności edukacyjnej, społecznej i kulturalnej osób starszych.
Konieczne są działania na rzecz rozwoju usług społecznych, bezpośrednio i pośrednio związanych
ze zdrowiem, takich jak: sport, turystyka, rekreacja. Wzmocnienia wymagają również działania
na rzecz profilaktyki zdrowia oraz profilaktyki społecznej.
Celem przedsięwzięcia jest wyrównywanie dostępu do uczenia się przez całe życie o charakterze
formalnym, nieformalnym i pozaformalnym seniorów, poprawa jakości i poziomu życia osób
starszych dla godnego starzenia się poprzez aktywność społeczną i zawodową.
Potrzeba utrzymania aktywności osób starszych, aktywnego włączenia ich w nurt życia
społecznego i gospodarczego. Przeciwdziałanie marginalizacji osób starszych.
Planowane interwencje będą wspierać aktywne starzenie się oraz tworzenie warunków
sprzyjających samodzielnemu, niezależnemu i satysfakcjonującemu życiu nawet przy pewnych
ograniczeniach funkcjonalnych, co wprost wpisuje się w cel polityki senioralnej w Polsce.
Potrzebę kształcenia ustawicznego reguluje rynek pracy, dlatego też głównym działaniem jest
wsparcie kształcenia osób dorosłych, które z własnej inicjatywy zainteresowane są zdobyciem
bądź podwyższeniem swoich umiejętności właśnie w odniesieniu do rozwijającej się gospodarki
regionu. Odpowiednie wyposażenie mieszkańców województwa opolskiego w szeroką wiedzę
powinno umożliwić im funkcjonowanie na nieprzewidywalnym rynku pracy.
Realizowane będą działania z zakresu aktywnej integracji, w tym dotyczące aktywizacji
zawodowej i przedsięwzięcia z obszaru integracji edukacyjnej, zdrowotnej, a także społecznej,
zmierzające do eliminowania barier na jakie narażone są te osoby. Będą wśród nich inicjatywy
pozwalające między innymi na zdobycie nowych kwalifikacji, w tym przekwalifikowanie lub
uzupełnienie wykształcenia, w celu ułatwienia podjęcia zatrudnienia.
- Liczba opracowanych i wdrożonych w ramach programu modeli zwiększających dostęp
do usług zdrowotnych i społecznych [szt.]
- Liczba osób, które skorzystały z podstawowych usług społecznych i zdrowotnych
w programie [osoba]
 104
zdrowia:
 Cel operacyjny 6.4 Aktywny senior.
7.4 Rekomendacje w zakresie przygotowania projektów w formule zintegrowanej
Po wytypowaniu szczegółowego zakresu zadań do realizacji i opisie logiki interwencji
dla każdego z Projektów Zintegrowanych uzyskujemy pełny zarys podjętej interwencji
samorządów tworzących Subregion Kędzierzyńsko-Kozielski. Jest on z jednej strony
odpowiedzią na realne problemy zidentyfikowane w Diagnozie społeczno-gospodarczej
Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego, z drugiej skonstruowany jest w sposób
zapewniający
akceptowalność
interwencji
na
poziomie
samorządów
lokalnych
oraz wykonalność prawną, administracyjną i finansową. W związku z faktem, że Program
ZIT zdefiniował konkretne zadania do realizacji, kolejnym krokiem powinno być
przystąpienie do etapu przygotowawczego Programu, który polega na opracowaniu
dokumentacji technicznej, koncepcyjnej, przygotowaniu pozwoleń na budowę. Tabela
poniżej zawiera rekomendacje w zakresie prac przygotowawczych dla każdego Projektu
Zintegrowanego. Część z tych zadań (wybranych po konsultacjach z samorządami
tworzącymi Subregion) będzie realizowana i finansowana ze środków projektu
pt. „Zintegrowane podejście terytorialne szansą rozwoju Kędzierzyńsko-Kozielskiego
Subregionalnego Obszaru Funkcjonalnego”. Projekt ten jest współfinansowany ze środków
Unii Europejskiej przyznanych w ramach „Konkursu dotacji na działania wspierające
jednostki samorządu terytorialnego w zakresie planowania miejskich obszarów
funkcjonalnych”, ogłoszonego przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.
105 
Tabela 34 Rekomendacje w zakresie prac przygotowawczych projektów zintegrowanych rekomendowanych do realizacji
w ramach Programu ZIT
Projekty zintegrowane w ramach
Programu ZIT
Zakres koniecznych prac przygotowawczych
Wzmocnienie potencjału
inwestycyjnego Subregionu
poprzez uzbrojenie terenów
inwestycyjnych
Opracowanie dokumentacji technicznej, uzbrojenia
terenów inwestycyjnych Subregionu KędzierzyńskoKozielskiego. Uzyskanie pozwoleń na budowę
Budowa zintegrowanego systemu
transportowego
Wykonanie dokumentacji technicznej dla inwestycji
drogowych
Opracowanie koncepcji rozwoju gospodarki społecznej
w Subregionie Kędzierzyńsko-Kozielskim
Góra Św. Anny – Opolskie
Centrum Dziedzictwa KulturowoPrzyrodniczego
Opracowanie „Koncepcji funkcjonalno-użytkowej
dla Centrum Pielgrzymkowo-Rekreacyjno-Turystycznego
Góra Św. Anny”
Czyste powietrze
Opracowanie Zintegrowanego Planu Gospodarki
Niskoemisyjnej Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego
Rozwój infrastruktury wodnokanalizacyjnej
Wykonanie projektów technicznych dla zadań
inwestycyjnych i uzyskanie pozwoleń na budowę
Rozwój systemu bezpieczeństwa,
przeciwpowodziowej
Wykonanie koncepcji rozwoju systemu bezpieczeństwa
wraz z opracowaniem specyfikacji zakupu sprzętu
dla straży pożarnych
Opracowanie koncepcji budowy zintegrowanej sieci
ścieżek i tras rowerowych Subregionu KędzierzyńskoKozielskiego
Produkt turystyczny – system
szlaków rowerowych
Produkt turystyczny – dziedzictwo
historii, przyrody, rekreacja
Opracowanie dokumentacji technicznej i uzyskanie
pozwoleń na budowę
Kultura – wyrównywanie szans
w dostępie do oferty kulturalnej
Rozwój subregionalnego systemu
opieki zdrowotnej
Poprawa dostępności i jakości usług zdrowotnych
w Subregionie Kędzierzyńsko-Kozielskim poprzez
kompleksową modernizację dwóch szpitali powiatowych
wraz z ich wyposażeniem
Edukacja – rozwój zaplecza
nowoczesnej oświaty
dopasowanej do potrzeb rynku
pracy
Profesjonalne usługi społeczne –
opieka nad osobami starszymi
Wykonanie koncepcji wsparcia dla osób starszych
w Subregionie Kędzierzyńsko-Kozielskim
 106
Profesjonalne usługi społeczne –
opieka nad dziećmi do lat 3
Monitorowanie dostępności środków finansowych
na rozwój bazy dla opieki nad dziećmi do lat 3
Aktywny senior
Monitorowanie dostępności środków finansowych
na rozwój wsparcia osób po 60 roku życia
107 
8. Zasady i tryb wyboru projektów przewidzianych do realizacji
w formule zintegrowanej
8.1 Opis podstawowych procedur zarządzania Programem ZIT
8.1.1 Procedura przygotowania i zatwierdzania Programu ZIT
Formalnie
rzecz
ujmując
Subregion
jest
partnerstwem
międzygminnym. Subregion Kędzierzyńsko-Kozielski jest tzw. obszarem funkcjonalnym,
który obejmuje 13 samorządów: Powiat Kędzierzyńsko-Kozielski i Powiat Strzelecki, a także
miasta i gminy: Bierawa, Cisek, Jemielnica, Kędzierzyn-Koźle, Leśnica, Pawłowiczki, Polska
Cerekiew, Reńska Wieś, Strzelce Opolskie, Ujazd i Zawadzkie.
Samorządy stanowiące Subregion dnia 5 czerwca 2013 roku zawarły „Porozumienie
o współpracy partnerskiej gmin i powiatów Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego”.
Celami porozumienia są:
 wzmocnienie funkcji miejskich oraz rozbudowa powiązań funkcjonalnych między
Kędzierzynem-Koźlem a jego otoczeniem dla równomiernego i zrównoważonego
rozwoju Województwa Opolskiego,
 wypracowanie spójnego modelu planowania przestrzennego angażującego
podmioty wewnątrz Subregionu,
 przygotowanie wspólnych projektów rozwojowych,
 wspieranie
działań
służących
rozwiązaniu
problemów
demograficznych,
występujących na terenie Subregionu oraz przeciwdziałanie zjawiskom bezrobocia,
 wdrożenie założeń dotyczących planowania na obszarach funkcjonalnych
wynikających z regulacji prawnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz wytycznych Unii
Europejskiej,
 wzmocnienie współpracy gmin miejskich i wiejskich, koniecznej dla realizacji
wspólnych działań na rzecz rozwoju Subregionu,
 wsparcie społeczności w kreowaniu rozwoju Subregionu,
 rozwój współpracy z otoczeniem Subregionu,
 rozwój współpracy na linii nauka-biznes-administracja.
 108
Liderem porozumienia jest Gmina Kędzierzyn-Koźle. Czas trwania partnerstwa nie jest
ograniczony. Lider Partnerstwa reprezentuje Partnerstwo na zewnątrz. Wszelkie pisma
i inne materiały sygnowane przez Partnerstwo wystawiane są przez Lidera. Lider organizuje
bieżącą pracę Partnerstwa, wyznacza w porozumieniu z Partnerami terminy zebrań,
monitoruje przebieg prac grup roboczych opracowujących konkretne projekty i działania.
8.1.2 Proces decyzyjny partnerstwa międzygminnego Subregionu
Decyzje dotyczące Partnerstwa podejmowane są przez Zgromadzenie, w skład którego
wchodzą statutowi przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego tworzących
Partnerstwo lub w ich zastępstwie osoby posiadające stosowne pisemne upoważnienie.
Zgromadzenie podejmuje decyzje w formie uchwały, w drodze głosowania jawnego, przy
czym każdy Parter ma jeden głos. W zależności od charakteru sprawy stosowane są
następujące sposoby głosowania:
 w wypadku działań wywołujących skutki finansowe udział w głosowaniu biorą tylko
te gminy i powiaty, które finansują dany projekt. Uchwałę podejmuje się przy 100%
poparciu gmin zaangażowanych,
 w wypadku pozostałych działań w głosowaniu biorą udział wszystkie gminy
i powiaty tworzące Partnerstwo. Uchwała jest ważna, jeśli za jej podjęciem
głosowało co najmniej 70% uprawnionych.
8.1.3 Procedura przygotowania i zatwierdzania kryteriów wyboru operacji przedsięwzięć
zintegrowanych
Szczegółowy zakres udziału poszczególnych Partnerów zaangażowanych w realizację
konkretnych działań (projektów) zostaje każdorazowo określony w momencie rozpoczęcia
działania. Decyzje co do sposobu podejmowania konkretnych działań podejmują Partnerzy
skupieni w grupie roboczej realizującej zadanie. Koszty wspólne działalności Partnerstwa
(w tym koszty działań promocyjnych, prac studialnych, analiz wykonywanych przez
podmioty zewnętrzne itp.) ponoszone są solidarnie przez Partnerów, przy uwzględnieniu
ich indywidualnych możliwości budżetowych i spodziewanych efektów wdrożeniowych.
8.1.4 Alternatywne formy zarządzania Programem ZIT
Program ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego ma charakter ściśle operacyjny.
Co do istoty jego realizacja sprowadza się do wykonania zapisanych zadań zgrupowanych
109 
w poszczególnych Projektach Zintegrowanych. Realizacja zadań inwestycyjnych
przez więcej niż jeden samorząd (a w przypadku Subregionu jest ich 13) wymaga
zwiększonych środków na organizację procesu inwestycyjnego (od pomysłu do realizacji).
Wobec tego rekomenduje się zastosowanie dwóch alternatywnych form organizacyjnych
dla realizowania wspólnych zamierzeń inwestycyjnych:
 powołanie wspólnego subregionalnego stowarzyszenia, którego członkiem będzie
każdy samorząd Subregionu, oraz organizacja biura stowarzyszenia, które
zatrudniało będzie pracowników. Stowarzyszenie w ramach swoich zadań będzie
reprezentować i bronić interesów Subregionu w zewnętrznych kontaktach,
w szczególności w ramach współpracy z innymi krajowymi i zagranicznymi
organizacjami i instytucjami. Celem stowarzyszenia będzie poszukiwanie nowych
możliwości rozwoju gospodarczego i zatrudnienia mieszkańców, poprzez
działania zmierzające do poprawy infrastruktury technicznej i inicjatywy służące
przyciągnięciu inwestorów. Koszty administracyjne biura oraz zatrudnionych
pracowników pokrywane będą przez członków Subregionu (np. w proporcji
odpowiadającej liczbie mieszkańców);
 wybór zewnętrznego operatora, który koordynował będzie proces inwestycyjny
dla wspólnych projektów subregionalnych. Koszty pracy operatora uzależnione
będą od podejmowanych zadań i przedsięwzięć i pokrywane będą
przez samorządy Subregionu.
8.1.5 Tworzenie podprojektów zintegrowanych
Sposób opracowywania Programu ZIT zakładał wspólną pracę warsztatową samorządów
tworzących Subregion i finalnie wybór (poprzez głosowanie) rodzajów Projektów
Zintegrowanych. Do każdego z wyłonionych Projektów Zintegrowanych samorządy
zgłaszały zadania (inwestycje, projekty). W toku prac polegających na kompletowaniu
zadań nie ograniczano ich liczby (prócz Projektów Zintegrowanych, które otrzymują
dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej w procedurze pozakonkursowej). Głównymi
kryteriami włączenia poszczególnych zadań do Programu ZIT była zgodność z celami
rozwojowymi Programu oraz fakt, że poprzez podobieństwo zakresów rzeczowych
ich pozytywne oddziaływanie obejmuje cały obszar funkcjonalny (wpływając bezpośrednio
 110
lub pośrednio na rozwój społeczno-gospodarczy wszystkich partnerów obszaru),
przyczyniając się jednocześnie do zrównoważonego rozwoju Subregionu.
Z uwagi na znaczną liczbę zadań zgłoszonych przez samorządy w Projektach
Zintegrowanych istnieje ryzyko niezrealizowania wszystkich w okresie do 2020 roku. W tym
celu, dla podniesienia stopnia wykonalności zapisów Programu ZIT konieczne jest
zastosowanie elastycznego podejścia w zakresie doboru zadań inwestycyjnych do wspólnej
realizacji.
Z uwagi na fakt, że możliwości realizacji zadań w Projektach Zintegrowanych zależą
od dostępności środków finansowych (głównie z Unii Europejskiej), stopnia przygotowania
projektu, uwarunkowań prawnych i organizacyjnych (dokumentacja techniczna, wymagane
pozwolenia, finansowanie itp.) proponuje się wprowadzenie sposobności grupowania
zadań w tzw. podprojekty zintegrowane. To „grupowanie” polega na możliwości realizacji
przez samorządy Subregionu części zadań zapisanych w Projektach Zintegrowanych.
Podprojekt zintegrowany grupował będzie zadania, które z jednej strony wykazują pełną
gotowość do realizacji w danym okresie, jak i mają możliwość uzyskania dofinansowania
ze środków Unii Europejskiej.
Przyjęcie w realizacji Programu ZIT formuły podprojektów zintegrowanych przyczyni się do:
 zwiększenia elastyczności w realizacji poszczególnych zadań zapisanych
w Programie ZIT, tym samym realizacji większej ich liczby,
 zwiększenia możliwości pozyskania środków zewnętrznych na rekomendowane
zadania (np. poprzez premiowanie projektów partnerskich, wykorzystanie
większej liczby programów operacyjnych do sfinansowania zadań),
 zacieśniania współpracy między samorządami Subregionu poprzez realizację
większej liczby partnerskich przedsięwzięć.
Rekomendowaną formą organizacyjną dla wyłaniania podprojektów zintegrowanych
jest inicjatywa podejmowana przez Pełnomocnika ds. wdrażania Programu ZIT Subregionu
Kędzierzyńsko-Kozielskiego.
Pełnomocnik
rekomenduje
utworzenie
podprojektu
zintegrowanego podczas Zgromadzenia członków Subregionu. Po uzyskaniu zgody
wszystkich członków Subregionu, podprojekt zintegrowany będzie przekazywany
do realizacji.
111 
8.1.6 Szczególne uwarunkowania w rozwoju Subregionu: „relacje miasto – wieś”
Subregion Kędzierzyńsko-Kozielski tworzą powiaty, gminy miejskie, miejsko-wiejskie
oraz wiejskie. Szczególnym uwarunkowaniem z punktu widzenia planowania rozwoju
Subregionu jest współpraca samorządów o różnym charakterze, potencjale finansowym,
organizacyjnym; z dwoma największymi miastami obszaru: Kędzierzynem-Koźlem
i Strzelcami Opolskimi.
W ramach planowania rozwoju Subregionu, którego przestrzeń charakteryzuje
się zróżnicowaną strukturą administracyjną, geograficzną, gospodarczą i urbanistyczną,
należy w sposób szczególny położyć nacisk na całościowe podejście do rozwiązywania
problemów ekonomicznych, społecznych, środowiskowych i przestrzennych. Problemy te
wywołane są przez kwestie demograficzne i procesy metropolizacji oraz towarzyszące mu
procesy suburbanizacji i kontrurbanizacji w ramach miejskich obszarów funkcjonalnych.
Brak wypracowanej subregionalnej koncepcji kształtowania relacji pomiędzy obszarami
zurbanizowanymi i terenami wiejskimi (miasto-wieś) prowadzić może do pogłębiania
się nierównowagi procesów rozwoju (obszary zurbanizowane rozwijają się kosztem
otoczenia wiejskiego). Wobec tego problemu samorządy tworzące Subregion podjęły
działania „osłonowe”, których główną ideą jest zrównoważony rozwój obszaru na bazie
zidentyfikowanych potencjałów oraz realnych potrzeb społeczności lokalnych. Należą
do nich z jednej strony zapisy porozumienia o utworzeniu Subregionu, które tworzą
platformę współpracy i wspólnego podejmowania decyzji (w oparciu o zasadę „jeden
samorząd, jeden głos”), z drugiej tryb i forma prac na Programem ZIT, pozwalające
na otwarte zgłaszanie propozycji rozwojowych.
Głównym celem podpisanego przez samorządy Subregionu „Porozumienia o współpracy
partnerskiej gmin i powiatów Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego” jest wzmocnienie
funkcji miejskich oraz rozbudowa powiązań funkcjonalnych między Kędzierzynem-Koźlem
a jego otoczeniem. Tym samym samorządy Subregionu przyjmują naczelną zasadę,
że relacje „miasto-wieś” w ramach współpracy subregionalnej należy rozpatrywać
nie w kategorii podporządkowania obszarów wiejskich procesom rozwoju ośrodków
zurbanizowanych, lecz na zasadach równorzędnego partnerstwa. Praktyczne partnerstwo
powinno materializować się poprzez kooperację i koordynację działań wszystkich
 112
partnerów porozumienia subregionalnego. Dla prawidłowego funkcjonowania Subregionu
w oparciu o zasadę zrównoważonego rozwoju (z uwzględnieniem równości szans
rozwojowych samorządów) przyjęto następujące zasady współpracy:
 równości i niezależności partnerów,
 dobrowolnego uczestnictwa w partnerstwie,
 uwzględniania zróżnicowania warunków administracyjnych,
 wspólnej odpowiedzialności i wspólnych korzyści.
Samorządy wchodzące w skład Subregionu zapewniły stosowanie ww. zasad. Partnerzy
(gminy wiejskie i miejskie, powiaty) są podmiotami niezależnymi. Zawarte partnerstwo
ma charakter otwarty, a decyzje dotyczące partnerstwa podejmowane są przez
Zgromadzenie, w skład którego wchodzą statutowi przedstawiciele jednostek samorządu
terytorialnego tworzących Subregion. Zgromadzenie podejmuje decyzje w formie uchwały,
w drodze głosowania jawnego, przy czym każdy partner ma jeden głos (niezależnie
od rodzaju i liczby mieszkańców). Partnerzy zbierają się na posiedzeniach plenarnych
co najmniej raz na kwartał celem przedyskutowania bieżących spraw i realizacji działań
w ramach Partnerstwa. Posiedzenia plenarne odbywają się cyklicznie u każdego
z Partnerów.
Konieczność położenia szczególnego nacisku na budowanie relacji miasto-wieś
w Subregionie, czyli planowania rozwoju z uwzględnieniem wszystkich samorządów
obszaru, wynika ze zdiagnozowanych czynników i tendencji rozwojowych. Dotyczą one
głównie demografii, migracji mieszkańców oraz rynku pracy. W tym kontekście należy
podkreślić następujące relacje miasto-wieś, które wymagają refleksji w procesie
planowania rozwoju Subregionu:
 relacja mieszkanie – praca; relacje te charakteryzuje przede wszystkim migracja
mieszkańców miast Subregionu na obszary wiejskie (przy zachowaniu miejsca pracy
w mieście) oraz rosnąca zależność mieszkańców obszarów wiejskich od rynku pracy
dwóch największych miast Subregionu;
 relacje związane z dominacją Kędzierzyna-Koźla i Strzelec Opolskich, jako głównych
ośrodków
świadczenia
usług
publicznych
(edukacja,
opieka
zdrowotna,
komunikacja publiczna),
113 
 relacje obszary wiejskie jako „tereny konsumpcji” dla mieszkańców miasta. Obszary
wiejskie pełnią ważną funkcję zapewniania mieszkańcom miasta możliwości
zaspokajania ich potrzeb rekreacyjnych.
Szczególne podejście do budowania prawidłowych relacji miasto-wieś w Subregionie
Kędzierzyńsko-Kozielskim zostało uwzględnione w trakcie prac nad opracowaniem
Programu ZIT, a dokładniej Projektów Zintegrowanych. W ramach Projektów
Zintegrowanych wskazywano inwestycje (zadania) uwzględniające specyfikę potencjałów
i deficytów, odrębnie dla terenów miejskich i wiejskich oraz postawiono na harmonijny
rozwój społeczno-gospodarczy Subregionu.
Samorządy
Subregionu
świadome
są
przezwyciężenia
szeregu
problemów
i nieprawidłowości, które mogą wystąpić w planowaniu rozwoju dla tak rozległego obszaru,
z dwoma dużymi miastami: Kędzierzynem-Koźlem oraz Strzelcami Opolskimi. Z tego
powodu
dla
wzmocnienia
procesu
budowania
zrównoważonego
rozwoju
(z uwzględnieniem relacji miasto-wieś) postuluje się przyjęcie następujących zadań:
 stała współpraca pomiędzy lokalnymi władzami w przyciąganiu inwestorów,
wykluczająca dublowanie się inwestycji, zwłaszcza w zakresie infrastruktury,
 inicjowanie współpracy pomiędzy organizacjami gospodarczymi, np. pomiędzy
deweloperami zainwestowania miejskiego i przedsiębiorcami związanymi
z rolnictwem,
 całościowe traktowanie Subregionu w kontekście założeń zrównoważonego
rozwoju,
 położenie szczególnego nacisku na właściwe wykorzystanie zasobów miejscowych
na obszarach wiejskich.
Dodatkowo, dla zbudowania trwałego rozwoju całego Subregionu, dwa największe jego
ośrodki miejskie (Kędzierzyn-Koźle i Strzelce Opolskie) powinny dążyć do uzyskania efektu
synergii w procesach rozwojowych realizowanych indywidualnie. W związku z tym powinny
postrzegać się jako partnerzy, a nie konkurenci, gdyż ich sytuacja strategiczna, wynikająca
z położenia w przestrzeni kraju, jest bardzo podobna. Konkurowanie na tak małym obszarze
o te same zasoby, obniża zdolność całego obszaru do konkurowania z silniejszymi
ośrodkami oraz nie pozwala na pełne wykorzystanie różnorodności potencjału i efektów
 114
synergii. Efekt synergii rozwoju opartego na współdziałaniu Kędzierzyna-Koźla i Strzelec
Opolskich pozwoli wykorzystać także potencjał innych gmin.
Warunkiem koniecznym do umacniania warunków dla zrównoważonego rozwoju
Subregionu, uwzględniającego interesy wszystkich samorządów, jest tworzenie trwałych
relacji instytucjonalno-organizacyjnych w jego strukturze. W sposób szczególny
rekomenduje się podjęcie następujących działań w tym zakresie:
 stworzenie płaszczyzny wymiany informacji między samorządami (newsletter, lista
mailingowa, cykliczne spotkania formalne i nieformalne),
 stworzenie mechanizmów dotyczących planowania i organizacji (angażowanie
wszystkich członków Subregionu w procesy decyzyjne),
 stworzenie wspólnej bazy informacji (strona internetowa, katalogi itp.).
8.1.7 Zasady i plan współpracy na linii organizacje pozarządowe, nauka, biznes,
administracja
Założeniem horyzontalnym Programu ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego jest
położenie szczególnego nacisku na zachowanie prawidłowych relacji między instytucjami
i organizacjami Subregionu. Istotnym elementem tego porozumienia jest utrzymanie
i rozwijanie więzi społeczności lokalnych z całym obszarem (Subregionem). Samorządy
wchodzące w skład Subregionu zawierając dnia 5 czerwca 2013 roku „Porozumienie
o współpracy partnerskiej gmin i powiatów Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego”
zobowiązały się do rozwoju współpracy na linii nauka-biznes-administracja. Porozumienie
wskazuje, że w działaniach prowadzonych przez Partnerów uczestniczyć mogą
przedstawiciele innych podmiotów publicznych, instytucji, organizacji pozarządowych,
przedsiębiorców itp. Zapis ten otwiera praktyczną możliwość podejmowania szerokiej
współpracy tych podmiotów w zakresie rozwoju Subregionu.
Budowanie w ramach Subregionu relacji międzysektorowych poprzez włączanie w procesy
rozwojowe przedsiębiorstw, organizacji pozarządowych i jednostek naukowych,
przyczyni się do zwiększenia możliwości rozwojowych obszaru. Warto uwzględnić,
że w procesie przygotowania Programu ZIT podmioty te zostały włączone w proces
konsultacji społecznych, co niewątpliwie przełożyło się na poprawę jakości opracowania.
115 
W zakresie wdrożenia spójnego modelu planowania przestrzennego, angażującego
podmioty wewnątrz Subregionu, rekomenduje się budowanie modelu wymiany
doświadczeń i transferu wiedzy. W tym zakresie zaleca się podejmowanie następujących
działań:
 organizowanie wspólnych seminariów i warsztatów, dotyczących zwłaszcza
innowacji w zakresie rozwoju lokalnego i regionalnego,
 opracowanie i upublicznienie procedury zawierania partnerstw projektowych,
obejmujących jasne kryteria wyboru partnerów,
 stała współpraca z ośrodkami tworzenia i promocji innowacyjnych rozwiązań (B+R),
NGO,
 opracowanie
i
wdrożenie
procedury
tworzenia
wspólnych
zespołów
eksperckich/grup roboczych do opracowywania i realizacji konkretnych Projektów,
 prowadzenie
działań
analitycznych,
monitoringu
podstawowych
danych
demograficznych oraz ekonomicznych dla Subregionu.
Ponadto Subregion powinien podjąć szczególne środki dla budowania swojego wizerunku
w kontekście działań rozwojowych. Bardzo ważne jest podejmowanie działań na rzecz
wspólnej reprezentacji obszaru na zewnątrz, do których należy budowanie wspólnej oferty
(np. inwestycyjnej, turystycznej), wspólna promocja i marketing oraz wykreowanie marki
Subregionu, jako obszaru konkurencyjnego względem innych uczestników.
8.2 Instrumenty finansowe
Koncentracja podejścia terytorialnego przyjętego w RPO WO 2014-2020 na rozwoju
obszarów miejskich wyraża się poprzez uwzględnienie specyfiki Aglomeracji Opolskiej,
ośrodków subregionalnych i ich obszarów funkcjonalnych, a także miast i dzielnic
wymagających rewitalizacji.
Ośrodki subregionalne wraz z obszarami funkcjonalnymi są traktowane jako bieguny
wzrostu, tj. obszary na których występuje kumulacja pozytywnych procesów rozwojowych.
W regionie funkcjonują 4 ośrodki subregionalne: Brzeg, Kędzierzyn-Koźle, Kluczbork
oraz Nysa. Są to miasta, których oddziaływanie wykracza poza granice jednego powiatu,
stanowiące jednostki wspomagające ośrodek wojewódzki w zaspokajaniu potrzeb
mieszkańców Subregionu. Wzmocnienie wielofunkcyjnych ośrodków, kreowanie w nich
 116
korzystnych warunków do zamieszkania, zatrudnienia oraz prowadzenia działalności
gospodarczej, poprawi ich związki funkcjonalne z otoczeniem, a tym samym spójność
wewnątrzterytorialną województwa opolskiego.
8.3 Plan finansowy ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego
Zwiększenie konkurencyjności miast województwa opolskiego wymaga działań na rzecz
rozwoju zasobów ludzkich, kapitału społecznego, przedsiębiorczości oraz tworzenia
atrakcyjnej oferty inwestycyjnej. Z tego względu rozwój miast subregionalnych i ich
obszarów funkcjonalnych wspierany będzie środkami z Unii Europejskiej. Do objęcia
wsparciem wytypowane zostały działania w ramach Osi Priorytetowej II Konkurencyjna
gospodarka oraz Osi priorytetowej III Gospodarka niskoemisyjna RPO WO, w których
wyodrębniona została alokacja na wsparcie ośrodków subregionalnych, tj. w szczególności
na działania dotyczące:
 uzbrojenia terenów inwestycyjnych (OP II, priorytet inwestycyjny 3a),
 efektywności energetycznej w budynkach publicznych (OP III, priorytet
inwestycyjny 4c),
 strategii niskoemisyjnych (OP III, priorytet inwestycyjny 4e).
Szczegółowe zestawienie środków finansowych przeznaczonych na działania inwestycyjne
w ośrodkach subregionalnych przedstawia poniższa tabela.
Tabela 35 Matryca logiczna wsparcia subregionów w podziale na priorytety inwestycyjne
Fundusz
Oś priorytetowa RPO
WO
Cel tematyczny RPO
WO
Priorytet
inwestycyjny
EFRR
II
3
3a
EFRR
III
4
4c
4e
Razem
-
-
Źródło: RPO WO 2014-2020
Inną formą preferowania w RPO WO 2014-2020 przedsięwzięć w ośrodkach
subregionalnych i ich obszarach funkcjonalnych będzie stosowanie kryteriów wyboru
projektów promujących partnerskie inwestycje w obszarach takich jak:
 gospodarka wodno-ściekowa,
117 
 gospodarka odpadami,
 ekonomia społeczna,
 wsparcie edukacji przedszkolnej i kształcenia ogólnego,
 włączenie społeczne,
 wydłużanie aktywności zawodowej.
Projekty partnerskie mają na celu integrację gmin w ramach poszczególnych obszarów
funkcjonalnych ośrodków
subregionalnych w
celu przezwyciężania problemów
lub wykorzystywania potencjałów rozwojowych danego obszaru funkcjonalnego.
Biorąc pod uwagę fakt, że Program ZIT wskazuje projekty zintegrowane, czyli kilka zadań
z jednej dziedziny zgłoszonych przez różne samorządy, potencjalnym zewnętrznym
źródłem finansowym będą inne programy operacyjne wdrażane na poziomie krajowym.
Premia punktowa za projekty partnerskie, realizujące wspólny cel, obejmujący większy
obszar, jest często stosowaną formą zachęt w konkursach organizowanych przez instytucje
publiczne oraz podmioty prywatne (np. stowarzyszenia, fundacje).
Zgodnie z zapisami Umowy Partnerstwa, przyjętej przez Radę Ministrów dnia 21 maja 2014
r., w przypadku realizacji ZIT w miastach regionalnych, subregionalnych, obszarach
powiązanych z nimi funkcjonalnie oraz na innych obszarach, finansowanie pochodzić
będzie ze środków z alokacji RPO, o ile Instytucja Zarządzająca RPO podejmie decyzję
o realizacji ZIT na tych obszarach i przeznaczy dodatkowe środki w ramach dostępnej
alokacji RPO (fakultatywnie). W województwie opolskim nie przewidziano takich środków.
Kontrakt Terytorialny dla Województwa Opolskiego
Kontrakt Terytorialny dla Województw Opolskiego został podpisany dnia 14 listopada
2014 roku. Przedmiotem Kontraktu jest określenie celów i przedsięwzięć priorytetowych
o istotnym znaczeniu dla rozwoju kraju oraz Województwa Opolskiego. Kontrakt
obowiązuje w latach 2014-2023. Źródłami finansowania Kontraktu są w szczególności:
środki przeznaczone na realizację właściwych programów operacyjnych na lata 2014-2020
(służących realizacji Umowy Partnerstwa w zakresie polityki spójności), budżet państwa,
budżet Województwa, budżety innych jednostek samorządu terytorialnego, środki
pozostałych jednostek sektora finansów publicznych, środki państwowych funduszy
celowych i inne środki publiczne.
 118
W Kontrakcie wytypowano do dofinansowania w drodze pozakonkursowej dwa projekty,
które zostały zapisane w Programie ZIT – tzw. przedsięwzięcia priorytetowe. Są to dwa
projekty zintegrowane:
 Góra Św. Anny – Opolskie Centrum Dziedzictwa Kulturowo-Przyrodniczego;
 Budowa Zintegrowanego Systemu Transportowego (Budowa obwodnicy
Kędzierzyna-Koźla i Ujazdu).
Tabela 36 Projekty wytypowane do sfinansowania w ramach procedury pozakonkursowej
Projekt
zintegrowany
Góra Św. Anny –
Opolskie Centrum
Dziedzictwa
KulturowoPrzyrodniczego
Nazwa projektu z Kontraktu
Terytorialnego
Wielokulturowy Śląsk –
Miejsce Emocji Historycznych
Kwota [Euro]
21 200 000
Proponowane
źródła
finansowania
PO IŚ 2014-2020*
Projekt będzie
finansowany przez
GDDKiA w ramach
dostępnych
środków
* Finansowanie ze środków właściwego programu operacyjnego na lata 2014-2020 uzależnione
jest od wyników negocjacji z KE. Zakres i szczegóły realizacji do uzgodnienia z Ministrem Kultury
i Dziedzictwa Narodowego
Budowa
Zintegrowanego
Systemu
Transportowego
Budowa obwodnicy
miejscowości KędzierzynKoźle w ciągu drogi krajowej
Nr 40
Wymienione wyżej projekty zakwalifikowane są do realizacji jako przedsięwzięcia
warunkowe, których realizacja jest uzależniona między innymi od dostępności środków
finansowych. W Kontrakcie zapisano, że miasto Kędzierzyn-Koźle (lub właściwe podmioty
z tego miasta) mogą ubiegać się o wsparcie projektów w obszarze niskoemisyjnego
transportu publicznego w procedurze konkursowej w ramach właściwego krajowego
programu operacyjnego na lata 2014-2020, służącego realizacji Umowy Partnerstwa
w zakresie polityki spójności, pod warunkiem dostępności środków finansowych w ramach
tego źródła. Strona samorządowa (Marszałek Województwa Opolskiego) wesprze miasto
Kędzierzyn-Koźle poprzez dofinansowanie realizacji projektów tego miasta lub właściwych
podmiotów z tego miasta, wybranych w konkursach w ramach RPO lub poprzez
instrumenty terytorialne w RPO, na zasadach realizacji RPO.
119 
8.4 Zgodność działań z dokumentami programującymi fundusze europejskie
Poniżej w tabelach zaprezentowano zgodność poszczególnych działań rozwojowych
z priorytetami inwestycyjnymi Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa
Opolskiego 2014-2020 oraz priorytetami inwestycyjnymi z Umowy Partnerstwa. Ponadto
tabele zawierają informacje o możliwości pozyskania finansowania na wspólne „wiązki
projektowe” z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, w ramach następujących
programów: Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (POIŚ), Regionalny Program
Operacyjny Województwa Opolskiego 2014-2020 (RPO), Program Operacyjny Wiedza,
Edukacja, Rozwój (POWER). Zestawienia poniżej wskazują na duże możliwości pozyskania
środków finansowych na realizację zapisanych w Programie ZIT Subregionu KędzierzyńskoKozielskiego zadań inwestycyjnych, co jak często podkreślali przedstawiciele samorządów
tworzących Subregion, jest fundamentalnym warunkiem wykonania zapisanych inwestycji.
 120
Priorytet 7b. (EFRR)
Zwiększanie mobilności
regionalnej poprzez łączenie
węzłów drugorzędnych i
trzeciorzędnych z
infrastrukturą TEN-T, w tym
z węzłami multimodalnymi
Priorytet 9i.(EFS) aktywna
integracja, w szczególności w
celu poprawy
zatrudnialności
Priorytet 9v. (EFS)
wspieranie gospodarki
społecznej i przedsiębiorstw
społecznych
7b Zwiększanie mobilności regionalnej poprzez łączenie
węzłów drugorzędnych i trzeciorzędnych z infrastrukturą
TEN-T, w tym z węzłami multimodalnymi
8i Dostęp do zatrudnienia dla osób poszukujących pracy i
osób biernych zawodowo, w tym długotrwale bezrobotnych
oraz oddalonych od rynku pracy, także poprzez lokalne
inicjatywy na rzecz zatrudnienia oraz wspieranie mobilności
pracowników
9i Aktywne włączenie, w tym z myślą o promowaniu
równych szans oraz aktywnego uczestnictwa i zwiększaniu
szans na zatrudnienie
9v Wspieranie przedsiębiorczości społecznej i integracji
zawodowej w przedsiębiorstwach społecznych oraz
ekonomii społecznej i solidarnej w celu ułatwiania dostępu
do zatrudnienia
Budowa
zintegrowanego
systemu
transportowego
Rozwój gospodarki
społecznej
-
3a Promowanie przedsiębiorczości, w szczególności poprzez
ułatwianie gospodarczego wykorzystywania nowych
pomysłów oraz sprzyjanie tworzeniu nowych firm, w tym
również poprzez inkubatory przedsiębiorczości
Priorytet inwestycyjny RPO WO 2014-2020
Uzbrojenie terenów
inwestycyjnych
Działania ZIT
Priorytet inwestycyjny z
Umowy Partnerstwa
POWER, RPO
POIŚ, RPO
Możliwości
sfinansowania
z programów
operacyjnych
Obszar tematyczny ZIT 1: Gospodarka i rynek pracy
Cel rozwojowy 1: Wzrost konkurencyjności gospodarki Subregionu oparty na wartości kapitału społecznego
Tabela 37 Możliwość sfinansowania projektów zintegrowanych – obszar tematyczny ZIT 1
121 
 122
6c Zachowanie, ochrona, promowanie i
rozwój dziedzictwa naturalnego i
kulturowego
4e Promowanie strategii niskoemisyjnych
dla wszystkich rodzajów terytoriów, w
szczególności dla obszarów miejskich, w
tym wspieranie zrównoważonej
multimodalnej mobilności miejskiej i
działań adaptacyjnych mających
oddziaływanie łagodzące na zmiany
klimatu
4c Wspieranie efektywności
energetycznej, inteligentnego zarządzania
energią i wykorzystania odnawialnych
źródeł energii w infrastrukturze publicznej,
w tym w budynkach publicznych,
i w sektorze mieszkaniowym
Góra Św. Anny – Opolskie
Centrum Dziedzictwa
KulturowoPrzyrodniczego
Czyste powietrze
Priorytet 6c (EFRR) Zachowanie, ochrona,
promowanie i rozwój dziedzictwa
naturalnego i kulturowego
Priorytet 6iii, 6d (FS/EFRR)
Ochrona i przywrócenie różnorodności
biologicznej, ochrona i rekultywacja gleby
oraz wspieranie usług ekosystemowych,
także poprzez program Natura 2000 i zieloną
infrastrukturę
Priorytet 4i, 4a (FS/EFRR) wspieranie
wytwarzania i dystrybucji energii
pochodzącej ze źródeł odnawialnych
Priorytet 4iii, 4c (FS/EFRR) wspieranie
efektywności energetycznej, inteligentnego
zarządzania energią i wykorzystywania
odnawialnych źródeł energii w budynkach
publicznych i w sektorze mieszkaniowym
Priorytet 4e, 4v (FS/EFRR) Promowanie
strategii niskoemisyjnych dla wszystkich
rodzajów terytoriów, w szczególności dla
obszarów miejskich, w tym wspieranie
zrównoważonej multimodalnej mobilności
miejskiej i działań adaptacyjnych mających
oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu
Priorytet 4 g, 4vi (EFRR/FS)
Promowanie wykorzystywania
wysokosprawnej kogeneracji ciepła i energii
elektrycznej w oparciu o zapotrzebowanie
na ciepło użytkowe
POIŚ, RPO
POIŚ, RPO
Obszar tematyczny ZIT 2: Zasoby naturalne i dziedzictwo kultury
Cel rozwojowy 2: Ochrona i poprawa jakości środowiska w oparciu o efektywne zarządzanie zasobami dziedzictwa kultury i przyrody
Możliwości
Priorytet inwestycyjny RPO WO 2014Priorytet inwestycyjny z Umowy
sfinansowania
Działania ZIT
2020
Partnerstwa
z programów
operacyjnych
Produkt turystyczny –
system szlaków
rowerowych
Rozwój systemu
bezpieczeństwa,
przeciwpowodziowej
Rozwój infrastruktury
wodno-kanalizacyjnej
Działania ZIT
4e Promowanie strategii niskoemisyjnych dla
wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności
dla obszarów miejskich, w tym wspieranie
zrównoważonej multimodalnej mobilności
miejskiej i działań adaptacyjnych mających
oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu
6b Inwestowanie w sektor gospodarki wodnej
celem wypełnienia zobowiązań określonych w
dorobku prawnym Unii w zakresie środowiska
oraz zaspokojenia wykraczających poza te
zobowiązania potrzeb inwestycyjnych,
określonych przez państwa członkowskie
5b Wspieranie inwestycji ukierunkowanych na
konkretne rodzaje zagrożeń przy jednoczesnym
zwiększeniu odporności na klęski i katastrofy
i rozwijaniu systemów zarządzania klęskami
i katastrofami
POIŚ, RPO
POIŚ, RPO
Priorytet 6iv, 6e (FS/EFRR)
Podejmowanie przedsięwzięć mających na celu
poprawę stanu jakości środowiska miejskiego,
rewitalizację miast, rekultywację i
dekontaminację terenów poprzemysłowych (w
tym terenów powojskowych), zmniejszenie
zanieczyszczenia powietrza oraz propagowanie
działań służących
zmniejszaniu hałasu
POIŚ, RPO
-
Priorytet 5 ii, 5b (FS/EFRR)
Wspieranie inwestycji ukierunkowanych na
konkretne rodzaje zagrożeń, przy jednoczesnym
zwiększeniu odporności na klęski i katastrofy
i rozwijaniu systemów zarządzania klęskami
i katastrofami
Priorytet inwestycyjny z Umowy Partnerstwa
Możliwości
sfinansowania
z programów
operacyjnych
123 
 124
6c Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój
dziedzictwa naturalnego i kulturowego
Produkt turystyczny –
dziedzictwo historii,
przyrody, rekreacja
Kultura – wyrównywanie
szans w dostępie do
oferty kulturalnej
Rozwój
subregionalnego
systemu opieki
zdrowotnej
Działania ZIT
9iv Ułatwianie dostępu do przystępnych
cenowo, trwałych oraz wysokiej jakości
usług, w tym opieki zdrowotnej i usług
socjalnych świadczonych w interesie
ogólnym
Priorytet 9a (EFRR) Inwestycje w
infrastrukturę zdrowotną i społeczną, które
przyczyniają się do rozwoju krajowego,
regionalnego i lokalnego, zmniejszania
nierówności w zakresie stanu zdrowia,
promowanie włączenia społecznego
poprzez lepszy dostęp do usług
społecznych, kulturalnych i rekreacyjnych
oraz przejścia z usług instytucjonalnych do
usług na poziomie społeczności lokalnych
Priorytet inwestycyjny z Umowy
Partnerstwa
POIŚ, RPO
Możliwości
sfinansowania
z programów
operacyjnych
POIŚ, RPO
POIŚ, RPO
Obszar tematyczny ZIT 3: Usługi społeczne i ochrona zdrowia
Cel rozwojowy 3 Wzmocnienie integracji społecznej na bazie nowoczesnych usług społecznych i zdrowotnych
6c Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój
dziedzictwa naturalnego i kulturowego
6d Ochrona i przywrócenie różnorodności
biologicznej, ochrona i rekultywacja gleby oraz
wspieranie usług ekosystemowych, także poprzez
program „Natura 2000” i zieloną infrastrukturę
promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego
i kulturowego
Priorytet 6iii, 6d (FS/EFRR)
Ochrona i przywrócenie różnorodności
biologicznej, ochrona i rekultywacja gleby oraz
wspieranie usług ekosystemowych, także
poprzez program Natura 2000 i zieloną
infrastrukturę
promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego
i kulturowego
Możliwości
sfinansowania
Działania ZIT
Partnerstwa
z programów
operacyjnych
Partnerstwa
Priorytet 10a (EFRR) Inwestycje w edukację,
umiejętności i uczenie się przez całe życie
poprzez rozwój infrastruktury edukacyjnej i
szkoleniowej
Priorytet 10iv (EFS) lepsze dostosowanie
systemów kształcenia i szkolenia do potrzeb
rynku pracy, ułatwianie przechodzenia z etapu
kształcenia do etapu zatrudnienia oraz
wzmacnianie systemów kształcenia i szkolenia
zawodowego i ich jakości, w tym poprzez
mechanizmy prognozowania umiejętności,
dostosowania programów nauczania
oraz tworzenia i rozwoju systemów uczenia się
poprzez praktyczną naukę zawodu realizowaną
w ścisłej współpracy z pracodawcami
10iv Lepsze dostosowanie systemów kształcenia
i szkolenia do potrzeb rynku pracy, ułatwianie
przechodzenia z etapu kształcenia do etapu
zatrudnienia oraz wzmacnianie systemów
kształcenia
i szkolenia zawodowego i ich jakości, w tym poprzez
mechanizmy prognozowania umiejętności,
dostosowanie programów nauczania oraz tworzenie
i rozwój systemów uczenia się poprzez praktyczną
naukę zawodu realizowaną w ścisłej współpracy
z pracodawcami
10iii Wyrównywanie dostępu do uczenia się przez
całe życie o charakterze formalnym, nieformalnym
i pozaformalnym wszystkich grup wiekowych,
poszerzanie wiedzy, podnoszenie umiejętności
i kompetencji siły roboczej oraz promowanie
elastycznych ścieżek kształcenia, w tym poprzez
doradztwo zawodowe i potwierdzanie nabytych
kompetencji
9a Inwestycje w infrastrukturę zdrowotną i
społeczną, które przyczyniają się do rozwoju
krajowego, regionalnego i lokalnego, zmniejszania
nierówności w zakresie stanu zdrowia, promowanie
włączenia społecznego poprzez lepszy dostęp do
usług społecznych, kulturalnych i rekreacyjnych oraz
przejścia z usług instytucjonalnych na usługi na
poziomie społeczności lokalnych
10a Inwestowanie w kształcenie, szkolenie oraz
szkolenie zawodowe na rzecz zdobywania
umiejętności i uczenia się przez całe życie poprzez
rozwój infrastruktury edukacyjnej i szkoleniowej
Działania ZIT
Rozwój zaplecza
nowoczesnej oświaty
dopasowanej do potrzeb
rynku pracy
RPO, POWER
Możliwości
sfinansowania
z programów
operacyjnych
125 
 126
ogólnym
ogólnym
8vi Aktywne i zdrowe starzenie się
Profesjonalne usługi
społeczne – opieka nad
dziećmi do lat 3
Aktywny senior
Profesjonalne usługi
społeczne – opieka nad
osobami starszymi
Działania ZIT
Priorytet 9iv (EFS) Ułatwianie dostępu
do niedrogich, trwałych oraz wysokiej
jakości usług, w tym opieki zdrowotnej i
usług społecznych świadczonych w interesie
ogólnym
Priorytet 9a (EFRR) inwestycje w
infrastrukturę zdrowotną i społeczną, które
przyczyniają się do rozwoju krajowego,
regionalnego i lokalnego, zmniejszania
nierówności w zakresie stanu zdrowia,
promowanie włączenia społecznego
poprzez lepszy dostęp do usług
społecznych,
kulturalnych i rekreacyjnych oraz przejścia z
usług instytucjonalnych do usług na
poziomie społeczności lokalnych
Priorytet 9iv (EFS) ułatwianie dostępu
do niedrogich, trwałych oraz wysokiej
jakości usług, w tym opieki zdrowotnej i
usług społecznych świadczonych w interesie
ogólnym
Priorytet 8iv (EFS) równouprawnienie płci
oraz godzenie życia zawodowego i
prywatnego
Priorytet 8vi (EFS) aktywne i zdrowe
starzenie się
Partnerstwa
POWER, RPO
POWER, RPO
POWER, RPO
Możliwości
sfinansowania
z programów
operacyjnych
Program Operacyjny Infrastruktury i Środowisko 2014-2020
z następującymi priorytetami inwestycyjnymi POIiŚ 2014-2020:
 4c Wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią
i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym
w budynkach publicznych, i w sektorze mieszkaniowym (termomodernizacja,
przebudowa systemów grzewczych, instalacje OZE),
 6b Inwestowanie w sektor gospodarki wodnej celem wypełnienia zobowiązań
określonych w dorobku prawnym Unii w zakresie środowiska oraz zaspokojenia
wykraczających poza te zobowiązania potrzeb inwestycyjnych, określonych
przez państwa członkowskie (kanalizacja sanitarna),
 4e Promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów,
w szczególności dla obszarów miejskich, w tym wspieranie zrównoważonej
multimodalnej
mobilności
miejskiej
i
działań
adaptacyjnych
mających
oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu (zakup taboru komunikacji publicznej),
 6c Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego
i kulturowego (inwestycje w turystykę, podniesienie jakości oraz estetyki miejskich
przestrzeni publicznych),
 9a Inwestycje w infrastrukturę zdrowotną i społeczną (infrastruktura ratownictwa
medycznego).
Program Operacyjny Wiedza, Edukacja, Rozwój
z następującymi priorytetami inwestycyjnymi POWER 2014-2020:
 8vi Równość mężczyzn i kobiet we wszystkich dziedzinach, w tym dostęp
do zatrudnienia, rozwój kariery, godzenie życia zawodowego i prywatnego
oraz promowanie równości wynagrodzeń za taką samą pracę (opieka nad dziećmi
do lat 3),
 8iv Aktywne i zdrowe starzenie się (przedłużenie zdrowszego życia zawodowego
poprzez opracowanie działań na rzecz promowania zdrowego stylu życia
oraz zajęcie się kwestią czynników ryzyka związanych ze zdrowiem),
127 
 9i Aktywne włączenie, w tym z myślą o promowaniu równych szans oraz aktywnego
uczestnictwa i zwiększaniu szans na zatrudnienie (stymulowanie aktywności
zawodowej),
 9v Wspieranie przedsiębiorczości społecznej i integracji zawodowej (aktywny
senior).
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020
Projekty zaproponowane w Programie ZIT wpisują się w działanie PROW nr M07
Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich, w ramach którego można
zrealizować następujące typy projektów:
 operacje dotyczące zaopatrzenia w wodę lub odprowadzania i oczyszczania ścieków
komunalnych,
 budowa lub modernizacja dróg lokalnych,
 ochrona zabytków i budownictwa tradycyjnego,
 inwestycje w obiekty pełniące funkcje kulturalne,
 kształtowanie przestrzeni publicznej,
 inwestycje w targowiska lub obiekty budowlane przeznaczone na cele promocji
lokalnych produktów.
Działanie PROW M19 Wsparcie dla rozwoju lokalnego w ramach inicjatywy LEADER (RLKS
– rozwój lokalny kierowany przez społeczność), w ramach którego wspierane będą operacje
mające na celu:
 wzmocnienie kapitału społecznego, w tym z wykorzystaniem rozwiązań
innowacyjnych i wspieranie partycypacji społeczności lokalnej w realizacji Lokalnych
Strategii Rozwoju,
 zakładanie działalności gospodarczej i rozwój przedsiębiorczości,
 podnoszenie kompetencji osób w powiązaniu z rozwojem przedsiębiorczości
lub dywersyfikacją źródeł dochodów, czy też podejmowaniem zatrudnienia,
w szczególności rolników i osób długotrwale pozostających bez pracy,
 zachowanie dziedzictwa lokalnego,
 128
 rozwój ogólnodostępnej i niekomercyjnej infrastruktury: turystycznej, rekreacyjnej,
kulturalnej oraz technicznej, w tym drogowej i z zakresu gospodarki wodnościekowej.
129 
9. System Wdrażania Programu ZIT Subregionu KędzierzyńskoKozielskiego
9.1 Projektowany system wdrażania – zarządzanie Programem ZIT
Subregion Kędzierzyńsko-Kozielski powstał w wyniku inicjatywy władz jednostek
samorządu terytorialnego, wchodzących w skład Subregionu. Gotowość do realizacji
wspólnych działań w formule zintegrowanej wyraża „Porozumienie o współpracy
partnerskiej gmin i powiatów Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego” (zawarte w dniu
5 czerwca 2013 roku przez samorządy skupione w Subregionie). Liderem porozumienia jest
Gmina Kędzierzyn-Koźle. Głównymi celami współpracy jednostek wchodzących w skład
Subregionu w kontekście wdrażania Programu ZIT są:
 wzmocnienie funkcji miejskich oraz rozbudowa powiązań funkcjonalnych między
Kędzierzynem-Koźlem a jego otoczeniem dla równomiernego i zrównoważonego
rozwoju Województwa Opolskiego,
 wypracowanie spójnego modelu planowania przestrzennego angażującego
podmioty wewnątrz Subregionu,
 przygotowanie wspólnych projektów rozwojowych.
Głównym założeniem wynikającym z zapisów Programu jest realizacja wspólnych
projektów partnerskich na rzecz swoich członków. Wdrażanie Programu ZIT uzależnione
będzie od aktualnych i przyszłych uwarunkowań organizacyjnych oraz finansowych
jednostek samorządowych wchodzących w skład Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego.
System zarządzania Programem opiera się w wymiarze ogólnym na trzech głównych
elementach:
 formułowanie Programu ZIT,
 wdrażanie Programu ZIT,
 monitoring rezultatów i warunków wdrażania Programu ZIT.
Poniższy rysunek przedstawia zależności pomiędzy głównymi wymiarami zarządzania
Programem ZIT.
 130
Zestawienie 4 Poziomy zarzadzania Programem ZIT
Formułowanie Programu
ZIT (diagnoza,
zdefiniowanie celów
i zadań)
Wdrażanie Strategii
(system zarządzania,
przygotowanie
i realizacja projektów
zintegrowanych)
Monitoring i ewaluacja (systematyczna ocena efektywności
działań podejmowanych w ramach Programu)
System wdrażania Programu ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego obejmuje szereg
procesów, które wymagają zaangażowania różnych instytucji i struktur organizacyjnych.
Biorąc pod uwagę uwarunkowania prawne funkcjonowania podmiotu zrzeszającego
samorządy, odpowiedzialnymi za wdrażanie Programu ZIT są:
 samorządy poszczególnych członków Subregionu (gminy wiejskie, miejsko-wiejskie,
gminy miejskie, powiaty),
 jednostki budżetowe podległe samorządom poszczególnych członków Subregionu.
Partnerzy koordynujący realizację Programu (zwłaszcza Lider Porozumienia) są także
zobowiązani do działań na rzecz zaangażowania przedstawicieli innych sektorów
do uczestnictwa w poszczególnych projektach zintegrowanych, takich jak:
 podmioty gospodarcze,
 organizacje pozarządowe,
 instytucje otoczenia biznesu oraz szkoły wyższe,
 inne, sąsiadujące z Subregionem jednostki samorządu terytorialnego.
Zakres proponowanych celów rozwojowych Programu ZIT, przyjętych do realizacji
w ramach Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego jest zróżnicowany i obejmuje
131 
realizowane w formule partnerskiej projekty inwestycyjne oraz nieinwestycyjne.
Znaczącym bonusem przy wspólnej realizacji projektów są premie punktowe przyznawane
przez instytucje zarządzające i organizujące konkursy na dofinansowanie poszczególnych
wiązek projektowych składających się z kilku zadań.
W celu prawidłowego wdrażania Programu ZIT ustanowiony zostanie Pełnomocnik
ds. wdrażania Programu ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego, którego rolą będzie
zarządzanie
i
nadzór
nad
wdrażaniem
Programu
w
wymiarze
operacyjnym.
Pełnomocnikiem będzie Lider Porozumienia – Gmina Kędzierzyn-Koźle. Pełnomocnik
wraz z ustanowionym Zespołem ds. Rozwoju Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego
złożonym ze specjalistów zatrudnionych w jednostkach wchodzących w skład Subregionu
(w zakresach odnoszących się do poszczególnych branż) opracowywał będzie Roczny Plan
Realizacji Programu ZIT, który podlegał będzie akceptacji i przekazaniu do realizacji.
Roczny Plan Realizacji Programu ZIT zawierał będzie szczegółową listę zadań
przeznaczonych do realizacji w danym roku wraz z partnerami (uczestnikami projektu),
kwotami oraz źródłami finansowania. Plan zadań podlegał będzie rocznej aktualizacji.
Ponadto Pełnomocnik ds. wdrażania Programu:
 zapewnia, aby każdy członek Subregionu posiadał aktualną wersję Programu ZIT
oraz Roczny Plan Realizacji Programu ZIT,
 gromadzi dokumentację związaną z Programem,
 prowadzi monitoring realizacji Programu,
 współorganizuje dwa razy w roku spotkania Zespołu ds. Rozwoju Subregionu
Kędzierzyńsko-Kozielskiego, a po każdym ze spotkań opracowuje informacje
o stopniu realizacji Programu (który następnie szeroko upowszechnia),
 utrzymuje stały kontakt z osobami wyznaczonymi przez samorządy – członkami
Subregionu do wdrażania ustaleń programowych na poziomie samorządu.
Pełnomocnik jest odpowiedzialny za proces wdrażania Programu ZIT, który prowadzony
będzie na następujących poziomach:
 merytorycznym – sporządzanie Rocznego Planu Realizacji Programu, wdrożenie
projektów, kontrola aktualności zapisów Programu oraz propozycje aktualizacji jego
zapisów,
 132
 organizacyjnym
–
wyznaczenie
osób
w
poszczególnych
samorządach
odpowiedzialnych za realizację zapisów Programu,
 społecznym – właściwe upowszechnianie Programu (umieszczanie na stronach
www, skrócone informacje umieszczane w gazetach lokalnych i tablicach
ogłoszeniowych w urzędach, wyłożenie dokumentu w urzędach).
Kluczowym elementem wdrażania ustaleń Programu ZIT jest możliwość zabezpieczenia
finansowania przyjętych do realizacji projektów. Podmioty zarządzające i realizujące
zadania programowe powinny dołożyć wszelkich starań, aby zapisy Programu ZIT
Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego na lata 2014-2020 były uwzględniane w innych
dokumentach strategicznych na poziomie samorządu.
9.2 Rekomendowane modele realizacji projektów zintegrowanych
Subregion Kędzierzyńsko-Kozielski tworzy 13 jednostek samorządu terytorialnego
o ugruntowanej formule prawnej oraz możliwościach finansowych, prawnych i kadrowych
do realizacji zadań własnych (w tym inwestycyjnych). Do mocnych stron samorządów
w kontekście wspólnej realizacji inwestycji wynikających z Programu ZIT należą:
 zasoby kadrowe oraz doświadczenie w przeprowadzaniu zadań inwestycyjnych,
 struktura zarządzania, utrwalony ład prawny i organizacyjny z jasnym podziałem
obowiązków pomiędzy poszczególnymi wydziałami (jednostkami) gwarantujący
skuteczność zarządzania,
 struktura
organizacyjna
gminnych,
miejskich
i
powiatowych
urzędów,
zapewniająca sprawność decyzyjną,
 doświadczenie samorządów w realizacji projektów współfinasowanych ze środków
zewnętrznych, a zwłaszcza z Unii Europejskiej,
 doświadczenie we wspólnej realizacji projektów samorządów Subregionu.
Biorąc pod uwagę różny stopień przygotowania projektów stanowiących Program ZIT
oraz możliwości pozyskiwania środków finansowych na wspólne działania, zakłada się
następujące
możliwości
prawno-organizacyjne
realizacji
inwestycji
zapisanych
w Programie ZIT:
133 
 indywidualna realizacja projektów przez poszczególne samorządy, które zgłosiły
zadanie, z własnych środków, w rezultacie realizacji kilku z nich da efekt
„zintegrowany”,
 realizacja wiązki projektów (kilku zadań), wspólnie, w ramach wspólnie złożonego
wniosku i pozyskania zewnętrznego finansowania przez wszystkie lub wybrane
samorządy Subregionu.
W przypadku wspólnej realizacji wiązki projektów system wdrażania Programu ZIT opierał
się będzie na uregulowaniach zawartych w „Porozumieniu o Współpracy Partnerskiej Gmin
i Powiatów Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego”. Kluczowy w tym wypadku jest zapis
paragrafu 10. Porozumienia, który mówi, że szczegółowy zakres udziału poszczególnych
Partnerów zaangażowanych w realizację konkretnych działań (projektów) zostanie
każdorazowo określony w momencie rozpoczęcia działania. Zatem to partnerzy, którzy
zamierzają realizować projekt tworzą grupy robocze, w ramach których podejmowana jest
decyzja o sposobie realizacji przedsięwzięcia. Przyjęcie takiej formy współpracy posiada
niewątpliwie wiele zalet – przede wszystkim zawiera duży stopień elastyczności
i możliwości dostosowania do wymagań stawianych przez instytucję, która organizuje dany
konkurs. Bardzo istotny jest zapis Porozumienia, który mówi, że koszty wspólne działalności
Partnerstwa (w tym koszty działań promocyjnych, prac studialnych, analiz wykonywanych
przez podmioty zewnętrzne itp.) ponoszone będą solidarnie przez Partnerów.
Zestawienie 5 System wdrażania projektów ZIT w Subregionie
 134
Przyjęte rozwiązanie instytucjonalne realizacji projektów zintegrowanych jest optymalne
ze względu na fakt, że nie wymaga dodatkowej formuły administracyjnej. Praca
w zespołach roboczych (złożonych z pracowników samorządowych) nad konkretnym
projektem zintegrowanym pozwoli na wypracowanie najbardziej optymalnego rozwiązania
instytucjonalnego i finansowego. Realizacja projektów zintegrowanych nie obciąża
dodatkowo struktur samorządów – członków Subregionu.
9.3 Podmioty wdrażające Program ZIT
Program ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego na lata 2014-2020 to dokument
określający cele rozwojowe oraz konkretne zadania do realizacji w formule zintegrowanej.
Zadania te są kluczowe z punktu widzenia dalszego rozwoju Subregionu zwłaszcza
w wymiarze społeczno-gospodarczym. Strukturę porozumienia tworzącego Subregion
można uznać za elastyczną (dobrowolność przystępowania samorządów do wspólnej
realizacji projektów i doboru partnerów).
Warunkiem
powodzenia
realizacji
poszczególnych
projektów
jest
efektywne
współdziałanie samorządów skupionych w Subregionie oraz umiejętność dostrzeżenia
szans na pozyskanie dofinansowania na projekty składane wspólnie (przez wszystkie
lub kilka samorządów). Najważniejszymi podmiotami wdrażającymi Program ZIT
na lata 2014-2020 są:
1. samorządy – członkowie Subregionu (sygnatariusze porozumienia),
2. interesariusze zewnętrzni – partnerzy społeczno-gospodarczy.
Wzajemne współdziałanie, wymiana informacji, aktywność lidera porozumienia – Gminy
Kędzierzyn-Koźle, warunkować będą skuteczną realizację projektów. Bardzo ważne będą
również aktualne i przyszłe uwarunkowania organizacyjne oraz finansowe jednostek
samorządowych tworzących Subregion.
Istotnym czynnikiem będzie również stopniowe dostosowywanie i aktualizowanie
lokalnych dokumentów strategicznych do zapisów Programu ZIT pod kątem spójności
celów i projektów o wymiarze ponadgminnym. Spójność zapisów Programu ZIT
ze strategiami lokalnymi jest istotnym warunkiem przyszłej, skutecznej realizacji
założonych w niej celów rozwojowych.
135 
Partnerzy zewnętrzni – ich aktywność, gotowość do wspólnej realizacji projektów, będzie
bardzo istotna w osiągnięciu celów Programu ZIT (zwłaszcza w zakresie projektów miękkich
– społecznych). Należą do nich instytucje i organizacje pozarządowe działające w różnych
obszarach na terenie Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego. Potencjalnymi partnerami
w zakresie realizacji Programu będą:
 samorządy różnego szczebla (gminy spoza Subregionu),
 przedsiębiorstwa komunalne,
 organizacje pozarządowe,
 przedsiębiorstwa (zwłaszcza duże firmy z branży chemicznej),
 instytucje badawcze i naukowe.
Wyznaczone w Programie ZIT zadania inwestycyjne będą mogły zostać zrealizowane tylko
przy maksymalnym zaangażowaniu wszystkich samorządów wdrażających Program
oraz potencjalnych partnerów.
9.4 Monitorowanie, ewaluacja i system aktualizacji
Program ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego na lata 2014-2020, obok Strategii
Rozwoju Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego do roku 2020, stanowi narzędzie
zarządzania rozwojem społeczno-gospodarczym Subregionu do 2020 roku. O jego
skuteczności decyduje stopień i dynamika wdrażania przyjętych ustaleń strategicznych.
Narzędziem służącym do oceny tych procesów i zmian, a docelowo stopnia osiągnięcia
zdefiniowanej wizji rozwoju, jest okresowy monitoring przeprowadzany w oparciu
o wskaźniki dostosowane do specyfiki badanego obszaru.
Monitoring umożliwia modyfikację poszczególnych elementów przyjętych ustaleń
strategicznych. Jednocześnie system ten może być wykorzystywany do ciągłego śledzenia
zdarzeń, tendencji i procesów zachodzących w otoczeniu, jak i w wewnątrz Subregionu
Kędzierzyńsko-Kozielskiego, które mogą wywierać pozytywny lub negatywny wpływ
na osiąganie przyjętych celów rozwoju. Pozwala to na zwiększenie zdolności do szybkiej
i skutecznej reakcji na zachodzące zmiany.
Monitoring Programu ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego na lata 2014-2020
przeprowadzany będzie w rocznych przedziałach czasowych, co pozwoli na uzyskanie
wiarygodnej informacji na temat:
 136
 zachodzących procesów, tj. postępu lub regresu, na obszarze Subregionu,
 skuteczności podejmowanych działań i stopnia realizacji,
 dokonania dokładnych analiz porównawczych i tematycznych.
Wnioski z monitoringu służyć będą w pierwszej kolejności wskazaniu konieczności
podejmowania działań interwencyjnych dla osiągnięcia założonych w dokumencie celów
oraz modyfikacji przyjętych ustaleń programowych dla zwiększenia ich efektywności.
Dane na potrzeby prowadzenia procesu monitoringu będą zbierane przez Pełnomocnika
ds. wdrażania Programu ZIT, przede wszystkim w zakresie spektrum rzeczowego, kosztów,
terminów realizacji zadań inwestycyjnych zgłoszonych do Programu przez poszczególne
samorządy. W tym celu Pełnomocnik wysyłał będzie
ankiety do poszczególnych
samorządów wchodzących w skład obszaru funkcjonalnego. Na podstawie uzyskanych
danych Pełnomocnik dokona aktualizacji Rocznego Plan Realizacji Programu, czyli listy
zadań przyjmowanych do realizacji przez Subregion.
Na podstawie zebranych informacji sporządzany będzie Raport monitorujący Program.
Raporty monitorujące publikowane będą na stronie internetowej Subregionu. Zakłada się,
że odbiorcami monitoringu są następujące podmioty:
 samorządy (gminy członkowskie) – rady miasta / gmin / powiatu oraz wójtowie /
burmistrz / starosta / prezydent,
 przedsiębiorstwa,
 organizacje pozarządowe, instytucje otoczenia biznesu,
 mieszkańcy Subregionu.
Określa się następujące produkty monitoringu:
 na poziomie samorządów:
o ankieta ewaluacyjna przeprowadzona w samorządach – członkach
Subregionu,
o informacje samorządów – członków Subregionu o zmianach w zapisach
dokumentów strategicznych, priorytetach polityki lokalnej;
 na poziomie Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego:
137 
o coroczny przegląd programów, strategii i dokumentów branżowych
na poziomie lokalnym, regionalnym, krajowym. Opracowanie raportu/
sprawozdania i rekomendacji aktualizacji Programu,
o roczne sprawozdania z realizacji Programu z uwzględnieniem danych
z ankiet przesłanych przez samorządy,
o opracowanie zaleceń / rekomendacji do aktualizacji Programu,
o przyjęcie sprawozdania przez członków Subregionu,
o wdrożenie zaleceń – zmiana, aktualizacja Programu.
W ramach prowadzenia procedur monitoringu rekomenduje się przeprowadzenie
procedur monitoringowych w jeden z następujących sposobów:
 w ramach zakresu czynności pracowników samorządowych wyznaczonych
przez samorządy – członków Subregionu. Bezkosztowy sposób prowadzenia
monitoringu, kierowany przez etatowych pracowników, przyczyni się do osiągnięcia
korzyści
Subregionu
w
postaci
możliwości
prawidłowego zaplanowania dalszych działań,
 poprzez zlecenie takiej usługi podmiotowi (jednostce) zewnętrznej. Niezbywalnym
atutem tego rozwiązania jest możliwość uzyskania obiektywnego obrazu realizacji
Programu. Rozwiązanie to wiąże się z przeznaczeniem dodatkowych środków
finansowych.
Jawność monitoringu będzie zagwarantowana poprzez:
 umieszczenie informacji o jego wynikach na stronach www Subregionu
i samorządów wchodzących w jego skład,
 publikację raportów monitorujących i ich dystrybucję w samorządach należących
do Subregionu.
Procedura zmian w Programie koordynowana będzie przez Pełnomocnika, na podstawie
informacji i propozycji zebranych z samorządów tworzących Subregion. Wprowadzone
zostaną następujące zasady:
 obowiązek przekazywania informacji przez członków Subregionu o zmianach
w dokumentach strategicznych na poziomie lokalnym,
 138
 wyznaczenie osób odpowiedzialnych w ramach samorządu za przekazywanie
informacji o realizacji Programu.
W poniżej tabeli przedstawiono wskaźniki realizacji Programu.
Tabela 40 Wskaźniki realizacji Programu ZIT
Wskaźnik
Liczba projektów partnerskich realizowanych
w ramach Programu
Liczba projektów zrealizowanych
indywidulanie przez samorządy
Jednostka
Źródła danych
Szt.
Dane Subregionu
Szt.
Nakłady poniesione na realizację zadań
PLN
Środki finansowe pozyskane na realizację
projektów zapisanych w Programie ZIT
PLN
Dane członków
Subregionu
Dane z samorządów –
członków Subregionu
Dane Subregionu
139 
10. Uspołecznienie Programu ZIT
Metodologia opracowania Programu ZIT w sposób szczególny uwzględniała partycypację
społeczną podczas prac nad zawartością opracowania (poprzez m.in. uwzględnienie
wyników badań, wizyt studyjnych, warsztatów), a gotowy projekt Programu ZIT Subregionu
Kędzierzyńsko-Kozielskiego na lata 2014-2020 podlega konsultacjom społecznym
(możliwość zgłaszania uwag i wniosków online oraz podczas 11 spotkań konsultacyjnych).
Na etapie opracowywania dokumentu, Program ZIT Subregionu KędzierzyńskoKozielskiego na lata 2014-2020 poddany został konsultacjom dwojakiego rodzaju:
społecznym
i
eksperckim.
Konsultacje
społeczne
zostały
przeprowadzone
w okresie od 13.10.2014r do 16.11.2014r. za pomocą specjalnie przygotowanego
formularza. Uwagi, propozycje można było zgłaszać na trzy sposoby:
 osobiście poprzez złożenie w urzędzie gminy/miasta samorządów tworzących
Subregion (w biurze podawczym),
 pocztą na adres: [email protected],
 w czasie 11 spotkań konsultacyjnych prowadzonych na terenie gmin wchodzących
w skład Subregionu.
Łącznie w spotkaniach konsultacyjnych wzięło udział 219 osób. W trakcie konsultacji
społecznych zebrano łącznie 190 uwag, propozycji, komentarzy, które zostały
rozpatrzone, a całość została przedstawiona w protokole z konsultacji społecznych.
Konsultacje eksperckie polegały na indywidualnej weryfikacji projektu opracowania
z wybranymi podmiotami, takimi jak instytucje naukowe (badawcze), urzędy pracy,
przedsiębiorstwa, organizacje pozarządowe (społeczne). Informację o konsultacjach
przesłano do 20 podmiotów, z których 5 wzięło bezpośredni udział, przesyłając
formularze uwag. Łącznie zebrano 40 uwag, propozycji, komentarzy, które zostały
rozpatrzone, a całość została przedstawiona w protokole z konsultacji społecznych.
Zastosowanie
różnych
sposobów
przeprowadzenia
konsultacji
oraz
dotarcie
do zróżnicowanego kręgu adresatów, gwarantowało dotarcie do relatywnie szerokiego
grona społeczności lokalnej obszaru i instytucji podmiotów odpowiadających za rozwój
społeczno-gospodarczy,
 140
co
warunkuje
wdrożenie
realnych
mechanizmów
współdecydowania
społecznego.
Przed
rozpoczęciem
formułowania
dokumentu
przeprowadzono badania preferencji i potrzeb zarówno samorządów (wizyty studyjne,
warsztaty), jak i mieszkańców (badanie sondażowe). Wyniki badań ankietowych pozwoliły
na sprecyzowanie problemów społecznych oraz wskazały sposoby ich rozwiązywania.
W ramach uspołeczniania procesu budowania Programu ZIT zakłada się przeprowadzenie
następujących działań:
 przygotowanie publikacji, w dwóch różnych gazetach lokalnych kolportowanych
na terenie powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego oraz strzeleckiego, a także gazecie
o zasięgu regionalnym, zaproszenia do udziału w konsultacjach społecznych,
 emisję ogłoszenia o konsultacjach w formie spotu na antenie stacji radiowej
obejmującej swoim zasięgiem co najmniej teren Subregionu, w formie zaproszenia
do udziału w prowadzonych konsultacjach,
 przygotowanie formularza w wersji elektronicznej oraz udostępnienie adresu
skrzynki mailowej, na który będzie można kierować uwagi do opiniowanych
dokumentów,
 przeprowadzenie 11 spotkań konsultacyjnych (na terenie każdej gminy biorącej
udział w projekcie).
Założone formy prowadzenia konsultacji społecznych przyczyniły się w sposób znaczący
do możliwości wyrażenia przez mieszkańców opinii na temat przygotowanego
opracowania. Projekt dokumentu wraz z formularzem zgłaszania uwag zamieszczony został
na stronie internetowej Subregionu oraz wszystkich Partnerów.
Założono, że samorządy Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego będą w sposób otwarty
podchodziły do projektów zgłaszanych przez mieszkańców, podmioty prywatne
oraz organizacje pozarządowe (fundacje, stowarzyszenia, kościoły i związki wyznaniowe),
mogące pozytywnie wpłynąć na osiągnięcie celów rozwojowych obszaru. Wszystkie zmiany
Programu zostały opublikowane na stronach internetowych: Subregionu, Lidera
oraz Partnerów porozumienia. Warunkiem skutecznego wdrażania Programu było
informowanie na bieżąco wszystkich lokalnie działających grup oraz mieszkańców
Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego o zawartości opracowanej Strategii, a także
o sposobach realizacji poszczególnych projektów.
141 
11. Strategiczna Ocena Oddziaływania na Środowisko
Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko (Dz. U. 2008 nr 199 poz. 1227) w artykule 46 wskazuje na konieczność
przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla opracowań typu
strategie, programy, plany rozwoju regionalnego. Na podstawie art. 51 ww. ustawy Gmina
Kędzierzyn-Koźle po uprzednim uzgodnieniu (z Regionalnym Dyrektorem Ochrony
Środowiska w Opolu oraz Opolskim Państwowym Wojewódzkim Inspektorem Sanitarnym)
zakresu i stopnia szczegółowości sporządziła opracowanie pt. „Prognoza oddziaływania
na środowisko Programu Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych Subregionu
Kędzierzyńsko-Kozielskiego na lata 2014-2020”.
Projekt „Programu ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego na lata 2014-2020”
wraz z „Prognozą odziaływania na środowisko” został przesłany do zaopiniowania
przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska oraz organ Państwowej Inspekcji
Sanitarnej.
Opinia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Opolu
Na podstawie art. 54 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska
oraz ocenach oddziaływania na środowisko, Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska
w Opolu pismem z dnia 8 grudnia 2014 roku (sygnatura WOOŚ.410.182.2014.KM)
zaopiniował pozytywnie projekt Programu Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych
Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego na lata 2014-2020 wraz z prognozą oddziaływania
na środowisko.
Ponadto, w odniesieniu do korekt i uzupełnień wniesionych do Programu ZIT w trakcie
konsultacji
społecznych
pismem
z
dnia
9
lutego
2015
roku
(sygnatura
WOOŚ.410.13.2015.KM) Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Opolu zaopiniował
pozytywnie skorygowany projekt Programu Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych
na środowisko.
 142
Dodatkowo, w odniesieniu do korekt i uzupełnień wniesionych do Programu ZIT w trakcie
ostatecznego odbioru dokumentu przez samorządy wchodzące w skład Subregionu
Kędzierzyńsko-Kozielskiego pismem z dnia 17 kwietnia 2015 roku (sygnatura
WOOŚ.410.54.2015.KM) Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Opolu zaopiniował
pozytywnie skorygowany projekt Programu Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych
na środowisko.
Opinia Opolskiego Państwowego Inspektora Sanitarnego
Na podstawie art. 54 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska
oraz ocenach oddziaływania na środowisko Opolski Państwowy Inspektor Sanitarny Opinią
Sanitarną z dnia 9 grudnia 2014 roku (sygnatura NZ.9022.1.157.2014.JG) zaopiniował bez
uwag
projekt
Programu
Zintegrowanych
Inwestycji
Terytorialnych
Subregionu
Kędzierzyńsko-Kozielskiego na lata 2014-2020 wraz z prognozą oddziaływania
na środowisko. W uzasadnieniu podano, że założone w projekcie dokumentu cele są
zgodne z dokumentami strategicznymi szczebla krajowego, regionalnego i lokalnego.
Realizacja zadań nie spowoduje zagrożeń dla zdrowia ludzi i środowiska.
Ponadto, w odniesieniu do korekt i uzupełnień wniesionych do Programu Zintegrowanych
Inwestycji Terytorialnych Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego na lata 2014-2020
wraz z prognozą oddziaływania na środowisko w trakcie konsultacji społecznych pismem
z dnia 25 lutego 2015 roku (sygnatura NZ.9022.20.2015.JG) Opolski Państwowy
Wojewódzki Inspektorat Sanitarny uznał, że wprowadzone zmiany nie mają wpływu
na treść wydanej wcześniej pozytywnej opinii.
Dodatkowo, w odniesieniu do korekt i uzupełnień wniesionych do Programu ZIT w trakcie
ostatecznego odbioru dokumentu przez samorządy wchodzące w skład Subregionu
Kędzierzyńsko-Kozielskiego pismem z dnia 16 kwietnia 2015 roku (sygnatura
NZ.9022.20.2015.JG) Opolski Państwowy Wojewódzki Inspektorat Sanitarny uznał,
że wprowadzone zmiany nie mają wpływu na treść wydanej wcześniej pozytywnej opinii.
Wychodząc naprzeciw wymaganiom postawionym w art. 54 ustawy organ opracowujący
projekt dokumentu – Gmina Kędzierzyn-Koźle zapewniła możliwość udziału społeczeństwa
143 
w strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko. Od 11 grudnia 2014 r. do 4 stycznia
2015 r. zapewniono możliwość składania wniosków do projektu dokumentu pn.: „Program
Zintegrowanych
Inwestycji
Terytorialnych
Subregionu
na lata 2014-2020” wraz z prognozą oddziaływania na środowisko. Wszelkie uwagi można
było wnosić ustnie, pisemnie oraz elektronicznie (przy użyciu proponowanego formularza
konsultacyjnego),
przesyłając
je
na
adres
poczty
elektronicznej:
[email protected] lub składając w biurach podawczych samorządów
Subregionu. W ramach możliwości zgłoszenia uwag, wniosków wpłynęła jedna uwaga
z Oddziału Rejonowego Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego w KędzierzynieKoźlu.
 144
12. Organizacja pracy nad Programem ZIT
Podstawa prawna:
Umowa nr 272.13.2014 zawarta w dniu 24 marca 2014 roku.
Procedura organizacji pracy:
Pracę prowadzono:
1. W formie wizyt studyjnych w 13 jednostkach samorządu terytorialnego Subregionu
które
zostały
przeprowadzone
w
dniach
7, 10, 11, 15 kwietnia 2014 r. W spotkaniach w ramach wizyt studyjnych wzięło
udział łącznie 117 osób – przedstawicieli samorządów i ich jednostek (w tym
specjalistów w zakresie planowania strategicznego, inwestycji, współpracy
terytorialnej) oraz przedstawicieli rad gmin, miast i powiatów,
2. W formie warsztatów strategicznych, które miały na celu rozpoznanie, pozyskanie
i wykorzystanie wiedzy o potrzebach, oczekiwaniach i obawach interesariuszy
z terenu obszaru funkcjonalnego oraz zapewniły skuteczne skonsultowanie
rozważanych scenariuszy i opcji, a nade wszystko bezpośredni udział interesariuszy
w procesie wypracowywania celów i koncepcji działań, oraz w formułowaniu
ostatecznej treści dokumentów (przeprowadzono łącznie 4 warsztaty),
3. W formie spotkań konsultacyjnych przedstawicieli władz powiatowych (Powiat
Strzelecki, Powiat Kędzierzyńsko-Kozielski) w zakresie zadań powiatów, które należy
uwzględnić w Programie ZIT (1 spotkanie),
4. Poprzez bieżący kontakt telefoniczny oraz przy pomocy poczty elektronicznej
z przedstawicielami (koordynatorami) JST współtworzących Subregion,
5. Poprzez ścisły kontakt z Urzędem Miasta Kędzierzyn-Koźle – liderem
międzygminnego Partnerstwa pod nazwą Subregion Kędzierzyńsko-Kozielski
i jednocześnie Zamawiającym,
6. Poprzez analizę danych zastanych („desk research”, analizę danych statystycznych,
analizę planów inwestycyjnych JST współtworzących Subregion, analizę szeregu
raportów i innych opracowań opisujących rozwój społeczno-gospodarczy
Subregionu),
145 
7. Poprzez uzyskiwanie danych z instytucji i podmiotów, których działania oceniono
jako istotne z punktu widzenia opracowanego dokumentu, m.in. PUP KędzierzynKoźle, PUP Strzelce Opolskie.
W ramach prowadzonych prac dostosowano treść dokumentu do wymogów określonych
w następujących aktach prawnych: pakiecie legislacyjnym dla polityki spójności
przedstawionymi przez KE w dniu 6 października 2011 r.; Strategii Europa 2020; projekcie
Umowy Partnerstwa 2014-2020; Zasadach realizacji Zintegrowanych Inwestycji
Terytorialnych w Polsce (wytyczne MRR); Założeniach Krajowej Polityki Miejskiej; Koncepcji
Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030; Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego
2010-2020; Strategii Rozwoju Województwa Opolskiego do 2020; projektach programów
operacyjnych na szczeblu krajowym, ponadregionalnym i regionalnym, w tym projekcie
Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego 2014-2020.
 146
Spis tabel
Tabela 1 Zgodność Strategii Subregionu i Programu ZIT na poziomie celów strategicznych ....................................18
Tabela 2 Zestawienie powierzchni i liczby mieszkańców samorządów Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego .....25
Tabela 3 Zestawienie najważniejszych danych statystycznych dla Subregionu w latach 2001-2013 .......................27
Tabela 4 Koncepcja strategiczna Programu ZIT Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego na lata 2014-2020 ..........42
Tabela 5 Priorytety i zakres wsparcia ośrodków subregionalnych w ramach RPO WO 2014-2020 ..........................45
Tabela 6 Oznaczenie projektów zintegrowanych w ramach Programu ZIT Subregionu Kędzierzyńsko
-Kozielskiego...................................................................................................................................................................51
Tabela 7 Projekt zintegrowany: Wzmocnienie potencjału inwestycyjnego Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego
poprzez uzbrojenie terenów inwestycyjnych ................................................................................................................52
Tabela 8 Projektu zintegrowany: Budowa zintegrowanego systemu transportowego .............................................53
Tabela 9 Projekt zintegrowany: Góra Św. Anny – Opolskie Centrum Dziedzictwa Kulturowo-Przyrodniczego ........54
Tabela 10 Projekt zintegrowany: Czyste powietrze .....................................................................................................54
Tabela 11 Projekt zintegrowany: Rozwój infrastruktury wodno-kanalizacyjnej .........................................................57
Tabela 12 Projekt zintegrowany: Rozwój systemu bezpieczeństwa, ratownictwa i ochrony przeciwpowodziowej .57
Tabela 13 Projekt zintegrowany: Produkt turystyczny – system szlaków rowerowych..............................................59
Tabela 14 Projekt zintegrowany: Produkt turystyczny – dziedzictwo historii, przyrody, rekreacja ...........................61
Tabela 15 Projekt zintegrowany: Kultura – wyrównywanie szans w dostępie do oferty kulturalnej.........................63
Tabela 16 Projekt zintegrowany: Rozwój subregionalnego systemu opieki zdrowotnej ............................................64
Tabela 17 Projekt zintegrowany: Rozwój zaplecza nowoczesnej oświaty dopasowanej do potrzeb rynku pracy ....65
Tabela 18 Projekt zintegrowany: Profesjonalne usługi społeczne – opieka nad osobami starszymi ........................67
Tabela 19 Logika interwencji w zakresie działania pt. Wzmocnienie potencjału inwestycyjnego Subregionu
Kędzierzyńsko-Kozielskiego poprzez uzbrojenie terenów inwestycyjnych ..................................................................72
Tabela 20 Logika interwencji w zakresie działania pt. Budowa zintegrowanego systemu transportowego ............75
Tabela 21 Logika interwencji w zakresie działania pt. Rozwój gospodarki społecznej ..............................................77
Tabela 22 Logika interwencji projektu zintegrowanego Góra Św. Anny – Opolskie Centrum Dziedzictwa KulturowoPrzyrodniczego ...............................................................................................................................................................83
Tabela 23 Logika interwencji projektu zintegrowanego w zakresie działania pt. Czyste powietrze .........................85
Tabela 24 Logika interwencji projektu zintegrowanego pn. Rozwój infrastruktury wodno-kanalizacyjnej ..............87
Tabela 25 Logika interwencji projektu pt. Rozwój systemu bezpieczeństwa, ratownictwa i ochrony
przeciwpowodziowej .....................................................................................................................................................89
Tabela 26 Logika interwencji w zakresie działania pt. Produkt turystyczny – system szlaków rowerowych ............90
Tabela 27 Logika interwencji w zakresie działania pt. Produkt turystyczny – dziedzictwo historii, przyrody, rekreacja
........................................................................................................................................................................................92
Tabela 28 Logika interwencji projektu zintegrowanego w zakresie działania Kultura ...............................................94
147 
Tabela 29 Logika interwencji projektu zintegrowanego w zakresie Rozwoju subregionalnego systemu opieki
zdrowotnej .....................................................................................................................................................................98
Tabela 30 Logika interwencji projektu: Rozwój zaplecza oświaty dopasowanej do potrzeb rynku pracy ................99
Tabela 31 Logika interwencji projektu w zakresie Profesjonalnych usług społ. – opieki nad osobami starszymi . 101
Tabela 32 Logika interwencji projektu w zakresie Profesjonalnych usług społ. – opieki nad dziećmi do lat 3 ...... 103
Tabela 33 Logika interwencji projektu zintegrowanego w zakresie Aktywny senior .............................................. 104
Tabela 34 Rekomendacje w zakresie prac przygotowawczych projektów zintegrowanych rekomendowanych do
realizacji w ramach Programu ZIT ............................................................................................................................. 106
Tabela 35 Matryca logiczna wsparcia subregionów w podziale na priorytety inwestycyjne ................................. 117
Tabela 36 Projekty wytypowane do sfinansowania w ramach procedury pozakonkursowej ................................. 119
Tabela 37 Możliwość sfinansowania projektów zintegrowanych – obszar tematyczny ZIT 1 ................................ 121
Tabela 40 Wskaźniki realizacji Programu ZIT ............................................................................................................ 139
Spis zestawień
Zestawienie 1 Najważniejsze czynniki warunkujące rozwój Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego .......................26
Zestawienie 2 Cele rozwojowe Programu ZIT Subregionu ...........................................................................................40
Zestawienie 3 Przyjęty sposób prezentacji projektów zintegrowanych dla Subregionu Kędzierzyńsko
-Kozielskiego...................................................................................................................................................................46
Zestawienie 4 Poziomy zarzadzania Programem ZIT ................................................................................................ 131
Zestawienie 5 System wdrażania projektów ZIT w Subregionie ............................................................................... 134
Spis wykresów
Wykres 1 Elementy decydujące o jakości życia mieszkańców Subregionu – oceny negatywne ................................36
Wykres 2 Mocne strony Subregionu w opinii mieszkańców ........................................................................................37
Wykres 3 Słabe strony Subregionu w opinii mieszkańców...........................................................................................37
 148
Spis rysunków
Rysunek 1 Subregion Kędzierzyńsko-Kozielski i pozostałe subregionalne obszary funkcjonalne w województwie
opolskim .........................................................................................................................................................................24
Rysunek 2 Typy projektów zintegrowanych dla Subregionu Kędzierzyńsko-Kozielskiego ..........................................49
Rysunek 3 Obszar ZIT 1 – Gospodarka i rynek pracy ....................................................................................................70
Rysunek 4 Obszar ZIT 2 – Zasoby naturalne i środowisko historyczne ........................................................................80
Rysunek 5 Obszar ZIT 3 – usługi społeczne i ochrona zdrowia ....................................................................................96
149 
 150

Program Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych

Transkrypt

Podobne dokumenty

Wybrano Dyrektora Biura Związku Subregionu Centralnego Zarząd

społeczeństwo informacyjne

Regulamin korzystania z punktów HOT-SPOT

Centrum Doradztwa Strategicznego

Działanie/ poddziałanie RPO Tytuł projektu Beneficjent Wkład

Strona Urzędu Miasta i Gminy Piwniczna

Document 178654