Mapa Kultury

Pobrano z portalu Mapa Kultury
29.09.2014
Obrzędy ludowe - pogrzeb
____________________________
autor: Ceremonia pogrzebowa była wielkim wydarzeniem. Pełna symboliki, która miała na celu
odprowadzenie ducha zmarłego zgodnie z tradycją, inaczej mógł on nie zaznać spokoju.
Dzwoneczek loretański i przewrócone stołki
Odmawiano modlitwy za konających, jedną po drugiej prosząc Boga i wszystkich świętych o
zmiłowanie i szybką śmierć dzwoniąc przy tym lekko dzwoneczkiem loretańskim zwanym także
dzwonkiem świętej Barbary, aby dusza odeszła już ze świata. Czasami posyłano kogoś z rodziny do
kościelnego prosząc aby uderzył w kościelny dzwon, wierząc że to nakłoni duszę do opuszczenia
umęczonego ciała. Na znak żałoby i aby przeszkodzić duszy zbliżyć się do martwego ciała
przewracano stołki i inne sprzęty. Wierzono że dusza błąka się jeszcze w pobliżu nieboszczyka i być
może zechce wejść w jego ciało, a przez to zmarły stanie się żywym trupem.
Klepsydra
Tradycyjnym sposobem zawiadamiania o śmierci było oznaczenie domu. Na drzwiach wejściowych
wieszano krzyżyki, obrazki święte, czarne żałobne kokardy, gałązki brzozy i różne medaliki.
Oznaczenie domu żałoby zobowiązywało przechodniów do zachowania powagi i okazania szacunku w
obliczu śmierci. Było to także ostrzeżeniem i sygnałem do zachowania ostrożności. Dom w którym leżał
nieboszczyk, stawał się obszarem niebezpiecznego, magicznego działania martwego.
Zatrzymywanie zegarów i gromnica w ręku
Konającemu wkładano do rąk zapaloną , poświęconą w kościele gromnicę- symbol pojednania z
Bogiem i światłości wiekuistej. Zatrzymywano także zegary aby zmarłemu, dla którego skończył się
ziemski czas, nie zakłócić ciszy i spokoju. Lub w innej wersji: aby zegar nie zaczął odmierzać żywym
czasu zmarłego i nie spowodował ich przedwczesnego zgonu.
Śmiertelnica
Wielką ceremonią pogrzebową było ubieranie zmarłego do trumny. Najstarszym ubiorem trumiennym w
Polsce była długa biała lniana koszula zwana śmiertelnicą lub giezłem. Dziewczęta i młodych
chłopców, narzeczonych i nowożeńców ubierano w stroje weselne. Zmarłym pannom zawsze do
trumny rozpuszczano włosy i ubierano je w białe suknie.
strona 1 / 2
Pobrano z portalu Mapa Kultury
Zasłanianie luster
W domu w którym znajdował się zmarły, a przede wszystkim w pomieszczeniu w którym wystawiona
była trumna, zasłaniano lustra lub odwracano je do ściany, na znak żałoby i aby na tafli lustrzanej nie
utrwaliło się odbicie zmarłego, a zwłaszcza jego oczy, gdyż ich spojrzenie mogło być śmiertelnym
zagrożeniem dla domowników.
Wszystkie materiały pochodzą z bloga Bereniki Kowalskiej.
strona 2 / 2