22. Pryncypat i dominat-int

Pryncypat i dominat
1. Panowanie Flawiuszów i Antoninów
Rok 69 – „rokiem czterech cesarzy”; (Galba, Otton,
Witeliusz, Wespazjan)
 Od tego roku rządy dynastii Flawiuszów (69-96r.)
1. Centralizacja i podporządkowanie cesarzowi
administracji republikańskiej
2. Powstanie kancelarii cesarskich (sprawy urzędowe)
3. Powstanie rady cesarskiej (złożona z senatorów i
ekwitów)
4. Przedstawiciele arystokracji z prowincji
dopuszczania do wysokich stanowisk (nawet tronu
cesarskiego)

2. Romanizacja oraz urbanizacja prowincji


Romanizacja; głównie na prowincjach zachodnich;
polegał na upowszechnieniu się wzorców rzymskich
212 r. edykt Karakalli – wszyscy wolni mieszkańcy
cesarstwa rzymskiego otrzymali obywatelstwo
rzymskie

Urbanizacja; zakładanie nowych i rozwój starych
ośrodków miejskich

W miastach prowincjonalnych wznoszono:
Współczesne miasta założone przez Rzymian:










Bonn
Kolonia
Moguncja
Strasburg
Trewir
Paryż
Lyon
Budapeszt
Wiedeń
Londyn
3. Wojny w okresie pryncypatu

Do początku II w., Rzym zdobył prowincje Numidia,
Brytania, Tracja, Kommagena, Arabia, Dacja,
Armenia, Mezopotamia
Powstanie w Judei 66-70 r.
Diaspora żydowska



132 r. wybuchło kolejne powstanie żydowskie
135 r. Rzymianie brutalnie stłumili powstanie, zburzyli
Jerozolimę, Żydów wysiedlili
Początek wielkiej diaspory
Wojna z Dakami



Dakowie – lud zamieszkujący Dacji; tereny dzisiejszej
Rumunii
Klęska w wojnie z Dakami w 89 r.
Ostatecznie pokonano Daków w 106 r. za panowania
cesarza Trajana
Trajan (53-117)



Pokonał Daków (106r.)
114-117 wyprawa przeciw Partom; zdobyto i utworzono
prowincje: Armania, Mezopotamia, Asyria
Dbał o rozwój prowincji i Rzymu
4. Limes i zagrożenia zewnętrzne



Hadrian (117-138r); polityka defensywna, rezygnuje z
terenów zabranych Partom przez Trajana
Budowa limesu; systemu umocnień granicznych
złożonych z wałów, wież strażniczych, obozów
legionów, jednostek pomocniczych (nad Renem i
Dunajem)
Wał Hadriana w Brytanii
Zagrożenie ze strony Germanów




II w. najazdy Kwadów i Markomanów (docierają do
Italii)
III w. walki z Persją; 260 r. w trakcie walk do niewoli
perskiej trafia cesarz Walerian (nie wraca)
Prowincje wschodnie zależne od Palmyry (m.in. 271 r.
zajęła Azję Mniejszą i Egipt)
Na zachodzie napór barbarzyńców; III w. walki z Gotami,
Alamanami, Frankami
5. Dominat
Przyczyny wprowadzenia dominatu przez cesarza
Dioklecjana
1)
2)
3)
4)
5)
w III wieku osłabienie władzy cesarza uzależnionego od
armii
liczne uzurpacje
najazdy plemion barbarzyńskich
objawy kryzysu politycznego i gospodarczego
lokalne seperatyzmy
Podstawowe zasady dominatu






Zerwanie z iluzją zachowywania instytucji
republikańskich i wprowadzenie monarchii
despotycznej
Władza cesarska miała „boską naturę”
Władca stał ponad prawem, którego był jedynym
źródłem
Wszyscy urzędnicy byli zależni od woli cesarza
Na dworze cesarskich wprowadzono ceremoniał
przypominający zwyczaje monarchii perskiej
Cesarz rzadko występował publicznie, a gdy się
pojawiał padano przed nim na twarz
6. Tetrarchia
Tetrarchia




-
Podział państwa na 4 okręgi i 13 diecezji, a te na prowincje.
Zmiana po 20 latach
- Dioklecjan, august Wschodu, kontrolował tereny azjatyckie i
Egipt
- Galeriusz, cezar Wschodu, kontrolował obszary naddunajskie
Maksymian, august Zachodu, zajmował się sprawami Italii, Afryki i
Hiszpanii
Konstancjusz, cezar Zachodu, opiekował się Galią i Brytanią,