doc111 Szuba1_Layout 1
download 
Reklamacja Transkrypt
111 Szuba1_Layout 1
Wyższa Szkoła Fizjoterapii we Wrocławiu College of Physiotherapy, Wroclaw tio np roh ibit OBRAŻENIA MIĘŚNI KULSZOWOGOLENIOWYCH (MKG) – AKTUALNE POGLĄDY W ŚWIETLE LITERATURY ed . Łukasz Szuba(A,E,F), Aleksandra Krzemińska(E,F) HAMSTRING INJURIES – CURRENT LITERATURE REVIEW Streszczenie ibu Słowa kluczowe: mięśnie kulszowo-goleniowe (MKG), występowanie i profilaktyka urazów sportowych Key words: hamstrings, prevalence and prevention of sports-related injuries rso na lu This copy is for personal use only - distribution prohibited. se - on ly - dis tr W pracy dokonano analizy piśmiennictwa dotyczącego uszkodzeń mięśni kulszowogoleniowych jako istotnego problemu sportu rekreacyjnego i zawodowego. Przedstawiono dane epidemiologiczne występowania uszkodzeń mięśni kulszowo-goleniowych w sporcie, które stanowią duży odsetek wszystkich uszkodzeń mięśniowo-ścięgnistych. Opisano najczęstsze mechanizmy urazów, wynikające ze specyfiki danej dyscypliny, oraz obiektywne dane na temat parametrów biomechanicznych narządu ruchu predysponujących do wystąpienia uszkodzeń mięśni kulszowo-goleniowych. Wśród pozostałych czynników ryzyka podkreśla się rolę rozgrzewki, zmęczenie, powtarzające się obrażenia mięśni kulszowo-goleniowych. Wskazano problem wykorzystania mięśni kulszowo-goleniowych do wykonania przeszczepu więzadła krzyżowego przedniego jako jednej z przyczyn obniżenia siły i elastyczności mięśni kulszowo-goleniowych. Na podstawie przeglądu piśmiennictwa opisano implikacje biomechaniczne i kliniczne tego rodzaju procedury chirurgicznej. Wybór metody leczenia obrażeń mięśni kulszowo-goleniowych zależy od stopnia uszkodzenia tkanek oraz występujących powikłań. W przypadku uszkodzeń mięśni kulszowo-goleniowych, z towarzyszącym złamaniem guza kulszowego (złamanie awulsyjne guza kulszowego z rozejściem odłamów), często stosuje się leczenie operacyjne. W uszkodzeniach ścięgna, włókien mięśniowych (bez przerwania ciągłości mięśnia) dominują formy leczenia zachowawczego, tj. fizykoterapia, farmakoterapia, kinezyterapia, masaż. Przedstawiono formy profilaktyki uszkodzeń mięśni kulszowo-goleniowych jako skuteczne metody obniżenia częstotliwości występowania uszkodzeń mięśni kulszowo-goleniowych w sporcie zawodowym. Zaproponowane formy przeciwdziałania urazom mięśniowym można zastosować u osób rekreacyjnie uprawiających aktywność sportową. Summary 5850 0 0 49 is c Word count: Tables: Figures: References: y is - for pe The paper presents the review of literature concerning hamstring injuries as a crucial problem from the point of view of recreational and professional sports. It presents epidemiological data of hamstring injuries against the background of whole muscle injuries in sports. Paper presents the mechanism of injuries – biomechanical factors. Authors presents risk factors such as unsufficient warm up and flexibility, differences in torque of flexors muscles. Authors also shown the problem of using hamstring autografts for anterior cruciate ligament (ACL) reconstruction as the reason of reduced hamstring muscle torque and flexibility. Basing on the literary review, the authors discuss biomechanical and clinical implications for such procedures. Paper presents methods of therapeutic treatment reliable to size of muscle lesion. There are many ways of treatment after hamstring injury. The total rupture mostly needs surgical treatment, while other hamstring lesions don’t need this type of procedure. Basing on literary review author’s shown how important thing is hamstring injury prevention. There are many prevention programs, most of them were prepared for football. Literature review and proffesional sports experience show that type of prevention may be effective in recreational sports. op This copy is for personal use only - distribution prohibited. Author’s Contribution A – Study Design B – Data Collection C – Statistical Analysis D – Data Interpretation E – Manuscript Preparation F – Literature Search G – Funds Collection This copy is for personal use only - distribution prohibited. - Zaangażowanie Autorów A – Przygotowanie projektu badawczego B – Zbieranie danych C – Analiza statystyczna D – Interpretacja danych E – Przygotowanie manuskryptu F – Opracowanie piśmiennictwa G – Pozyskanie funduszy Th Adres do korespondencji / Address for correspondence Łukasz Szuba Wyższa Szkoła Fizjoterapii z siedzibą we Wrocławiu 50-038 Wrocław, ul. T. Kościuszki 4, tel./fax: (71) 342-50-02, e-mail: [email protected] Otrzymano / Received Zaakceptowano / Accepted 18.11.2010 r. 02.03.2011 r. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. Medycyna Sportowa © MEDSPORTPRESS, 2011; 1(4); Vol. 27, 11-18 ARTYKUŁ PRZEGLĄDOWY / REVIEW ARTICLE 11 Aktywność fizyczna jest nieodłącznym elementem życia każdego człowieka. Pozwala zmniejszyć ryzyko występowania chorób układu krążenia, układu oddechowego, niektórych nowotworów, nadwagi [1]. Verweij wskazuje na jej pozytywny wpływ na niektóre efekty starzenia się ustroju oraz poprawę jakości życia osób starszych [2]. Podejmowanie rekreacyjnej aktywności sportowej, rywalizacja sportowa, próba osiągnięcia życiowego wyniku skłaniają ludzi do podejmowania coraz większego wysiłku. Stąd też nierzadko dochodzi do obrażeń narządów ruchu; częste są uszkodzenia takich struktur jak mięśnie i więzadła [3,4,5]. W sporcie zawodowym oraz u osób amatorsko uprawiających sport częstym problemem są uszkodzenia mięśni kulszowo-goleniowych (MKG) [6]. Jak podaje Taine, uszkodzenia tej grupy mięśni mają tendencję do nawrotów, stając się dolegliwością przewlekłą. Jako ich przyczynę autor wskazuje przedwczesne dopuszczenie pacjenta do uprawiania sportu lub nieprawidłową rehabilitację [7]. Longo i wsp. wskazują na biegi krótko- i długodystansowe jako te z dyscyplin, podczas których mięśnie kulszowo-goleniowe są narażone na uszkodzenia. Uszkodzeniom towarzyszą dolegliwości bólowe i ograniczenie zakresu ruchomości stawu biodrowego i kolanowego. Autor wskazuje, że częściej dochodzi do uszkodzeń mięśnia dwugłowego uda [8]. Dodatkowym aspektem osłabienia (uszkodzeń) MKG jest użycie ich ścięgien do wykonywania rekonstrukcji zerwanych więzadeł krzyżowych przednich stawu kolanowego [9]. Physical activity is an integral part of human life. It decreases the risk of circulatory and respiratory system disorders, certain tumors and overweight [1]. Verweij et al. claim that individuals regularly participating in different forms of physical activity has a favorable effect on the quality of life, resulting in its improvement [2]. However, due to their involvement in recreational sport activities, participation in competition and the readiness to achieve the best possible results in sports, people make more and more effort. Hence they sustain locomotor system injuries including the damage of such structures as muscles and ligaments [3,4,5]. Both professional and amateur athletes often sustain hamstring injuries [6]. According to Caine, such injuries can be recurrent and become a chronic condition. The author believes that too early involvement in sport after surgery or inappropriate rehabilitation are the possible reasons of hamstring damage [7]. Longo et al. claim that short and long distance runs contribute to hamstring damage, as these disciplines expose hamstrings to injuries. The damage is associated with pain and limited range of movements (ROM) in knee and hip joint. The author suggests that injuries of the biceps femoris muscle are more frequent [8]. Another reason for hamstring injuries is graft harvesting from hamstring tendons for reconstruction of torn ACL [9]. tio np roh ibit ibu dis tr ly - rso na pe for y is op is c 12 Epidemiology of injuries Askling et al. in their review show that hamstring injuries constitute from 8% to 25% of all muscletendon units in soccer players [10]. Brookes et al. noted players on Premiership pitches. Additionally, the authors claim that the problem concerned the players who ran more often and the injuries were sustained while they were running with the ball [11]. Engebretsen et al. reported 76 hamstring injuries in 508 competitors during one soccer league season [12]. The problem of hamstring injuries in female soccer players is reported by Giza et al. The authors found that 30% of thigh muscle injuries in 202 American female soccer league players. They do not report, however, the percentage of hamstring injuries in their studied cohort [13]. Hadała et al. found that hamstring injuries were the third most frequent kind of injuries in selected Polish and Spanish league clubs [14]. Avulsion fracture of the proximal tendinous attachment in the region of tuber ischiadicum is a severe hamstring injury. Wood et al. found 21 cases of avulsion fractures among 72 cases of hamstring injuries in the sample of athletes involved in water skiing [15]. According to Shyamalan, comminuted avulsion fractures of tendinous attachments generally require surgical procedures [16]. lu Askling i wsp., dokonując przeglądu literatury wykazali, że uszkodzenia MKG stanowią od 8% do 25% wszystkich uszkodzeń jednostek mięśniowo-ścięgnistych u piłkarzy [10]. Brookes i wsp. odnotowali, że uszkodzenia mięśni MKG, obok uszkodzeń więzadła krzyżowego przedniego, były przyczyną najdłuższych nieobecności zawodników rugby na boiskach Premiership. Dodatkowo, autorzy sprecyzowali fakt, że problem dotyczył w większym stopniu zawodników biegających więcej, a występowanie urazu następowało podczas biegu z piłką [11]. Engebretsen i wsp. odnotowali, podczas jednego sezonu ligi piłki nożnej, 76 uszkodzeń mięśni kulszowo-goleniowych u 508 zawodników [12]. Problem uszkodzeń MKG w piłce nożnej kobiet zaobserwowali Giza i wsp. Autorzy wykazali 30% uszkodzeń różnego stopnia mięśni uda wśród 202 zawodniczek grających w amerykańskiej lidze piłki nożnej kobiet. Nie precyzują oni jednak, jaki odsetek stanowią uszkodzenia MKG [13]. Hadała i wsp. odnotowali, że uszkodzenia MKG stanowią trzecią co do częstości występowania grupę urazów w wybranych klubach piłkarskich polskiej i hiszpańskiej ligi [14]. Poważnym uszkodzeniem MKG jest złamanie awulsyjne proksymalnego przyczepu ścięgnistego w rejonie guza kulszowego. Wood i wsp. stwierdzili 21 przypadków złamań awulsyjnych na 72 przypadki takich uszkodzeń u zawodników uprawiających narciarstwo wodne [15]. Jak podaje Shyamalan, złamania awulsyjne przyczepu ścięgnistego z rozejściem odłamów kostnych wymagają najczęściej leczenia chirurgicznego [16]. Th This copy is for personal use only - distribution prohibited. - on Epidemiologia urazów - This copy is for personal use only - distribution prohibited. ed . Background se This copy is for personal use only - distribution prohibited. - Wstęp - This copy is for personal use only - distribution prohibited. Szuba Ł. i wsp., Obrażenia mięśni kulszowo-goleniowych - Kujala i wsp. twierdzą, że uszkodzenia MKG są związane z ekscentrycznym skurczem mięśni w momencie, gdy włókna mięśniowe są wydłużone [17]. Biorąc pod uwagę fakt, że mięśnie kulszowo-goleniowe są mięśniami dwustanowymi, ich długość może podlegać dużym zmianom podczas takich czynności ruchowych jak: bieg ze zmiennym kierunkiem ruchu, kopnięcie piłki, podskoki, ciosy teakwondo itp. [18]. Siły działające podczas pracy ekscentrycznej, połączone z wydłużeniem MKG, jak ma to miejsce w fazie hamowania ruchu kończyny dolnej podczas kopnięcia piłki, wiążą się z podwyższonym ryzykiem wystąpienia uszkodzenia [17,18,19]. Podany przykład z kopnięciem piłki opiera się na mechanizmie koncentrycznej pracy mięśnia czworogłowego podczas ruchu kończyny dolnej i ekscentrycznego hamowania mięśni kulszowo-goleniowych. Odpowiednie mechanizmy koordynacji nerwowej są powiązane z siłą wyzwalaną przez mięśnie antagonistyczne i agonistyczne w momencie wykonywania tego ruchu. Dysbalans siły mięśniowej może stanowić jedną z przyczyn powstawania uszkodzeń MKG w trakcie fazy ekscentrycznego hamowania podczas kopnięcia piłki, na co wskazuje Potier [20]. Bahr i wsp. podkreślają jednak, że dla każdej dyscypliny mechanizm urazu może być inny. Autorzy, dokonując przeglądu literatury, odnotowali, że uszkodzenia powstają głównie w momencie pracy ekscentrycznej mięśnia w biegu z dużą prędkością oraz podczas kontaktu stopy z podłożem [21]. Schache i wsp. wskazują moment największej pracy ekscentrycznej MKG podczas sprintu, w okresie hamowania, w trakcie fazy wymachu [22]. Chumanov i wsp. porównali kinematykę i kinetykę układu ruchu oraz aktywność bioelektryczną MKG podczas poszczególnych faz sprintu. Autorzy analizowali pracę mięśni podczas różnych prędkości biegu, odnotowując istotną zależność pomiędzy prędkością biegu a obciążeniem mięśnia dwugłowego uda, w okresie hamowania, w fazie wymachu kończyny [23]. Różni autorzy podają szereg czynników ryzyka uszkodzeń grupy MKG. W literaturze spotyka się podział na czynniki zewnętrzne (niemodyfikowalne) i wewnętrzne (modyfikowalne) [24]. Croisier wyróżnia dodatkowo czynniki ryzyka modyfikowalne od czasu wystąpienia pierwotnego uszkodzenia oraz czynniki jatrogenne. Autor określa rolę czynników przyporządkowując im stopień (niski, średni, wysoki oraz nieokreślonego znaczenia). Wysokimi czynnikami ryzyka wg Croisiera są: nieodpowiednio przeprowadzona rozgrzewka, dysbalans siły mięśniowej, zmęczenie mięśni, zbyt mała elastyczność mięśni, osłabienie mięśni i niska elastyczność po wcześniej przebytym uszkodzeniu mięśnia, niedokończony lub zbyt agresywny program rehabilitacji po uszkodzeniu MKG [24]. Croisier podaje, że nieprawidłowe wartości siły w relacji agonista/antagonista (z ang. H/Q Ratio) są wskazane jako czynniki wysokiego ryzyka uszkodzeń MKG u sportowców. Parametry siłowo-prędkościowe w badaniu Croisiera uzyskiwane były w warunkach izokinetycznych podczas ekscentrycznej pracy mięśni [24]. Clanton i wsp. wskazują asymetrię wartości momentów sił MKG pomiędzy kończynami jako czynnik zwiększający ryzyko powstawania obrażeń. Odnosząc się do współczynnika H/Q Ratio, autorzy wskazują 50-65% wartości wyzwalanego momentu siły Kujala et al. believe that hamstring injuries are connected with eccentric muscle contractions during elongation of muscle fibers [17]. Since hamstrings are two-state muscles, their length may change substantially during such motor activities as running with changed direction, kicking the ball, jumps, blows, taekwondo, etc. [18]. The forces associated with eccentric contractions cause lengthening of the hamstring, as during lower limb movement while kicking the ball and increase the risk of injury [17,18,19]. The movement of kicking the ball is based on concentric activity of the quadriceps during the lower limb movements and a concentric absorption or braking phase of hamstrings. Certain mechanisms of nervous coordination are connected with the force exerted by the antagonist and agonist muscles at the moment of movement performance. Lack of muscle strength balance may be one of the reasons for hamstring damage during eccentric braking phase while kicking the ball, as indicated by Potier [20]. Bahr et al. however, stress that the mechanisms of injury are different depending on the sport discipline. Based on the literary review, the authors found that the injuries occurred mainly during eccentric muscle contractions when running with high speed or during the stance phase [21]. Schache et al. claim that the greatest hamstring eccentric activity can be observed when braking during swing phase of sprint [22]. Chumanov et al. compared kinematics and kinetics of the locomotor system and hamstring bioelectric activity during each phase of sprint. The authors analyzed muscle activity during run with different speed and noted a significant correlation between running speed and stress exerted on biceps femoris while braking during the swing phase [23]. Various authors report multiple risk factors for hamstring injuries. These factors have been divided into external (non-modifiable) and internal (modifiable) factors [24]. Croisier additionally distinguishes the risk factors, which are modifiable from the moment of primary damage and iatrogenic factors. The author defines the role and grades of these factors – low, middle, high and undefined. According to Croisier, high risk factors include improper warm-up, muscle strength imbalance, muscle fatigue, insufficient elasticity of muscles, muscle impairment and poor elasticity after injury and unfinished or too aggressive rehabilitation program after hamstring injury [24]. Croisier maintains that abnormal strength values of the H/Q Ratio are believed to be high risk factors for hamstring injuries in athletes. Speed and strength parameters were obtained in isokinetic conditions during isokinetic muscle workout [24]. Clanton et al. indicate asymmetry of peak torque values as a risk factor for injuries. As regards the H/Q Ratio, the authors indicate that 50-65% of peak torque (PT) obtained from quadriceps muscles under isokinetic conditions is an adequate PT value [25] for these muscles. Yeung et al. analyzed PT values of knee joint extensor and flexor muscles in 44 sprinters before the start of sport season. Next, they observed the competitors during a 12 month period as for the injuries. During this period 8 hamstring injuries were noted. The authors proved that the risk of injury increased 17 times in competitors who obtained the is c op y is for pe rso na lu se on ly - dis tr ibu tio np roh ibit ed . The mechanism of injury and risk factors Th This copy is for personal use only - distribution prohibited. This copy is for personal use only - distribution prohibited. This copy is for personal use only - distribution prohibited. - Mechanizm urazu i czynniki ryzyka - This copy is for personal use only - distribution prohibited. Szuba Ł. et al., Hamstring injuries 13 H/Q Ratio lower than 0.60. The authors concluded that might be a useful indicator of hamstring injury risk [26]. Znaczenie rozgrzewki The role of warm up Rozgrzewka powinna być podstawowym elementem zawodowej i rekreacyjnej aktywności fizycznej. Jednak prowadzenie ćwiczeń poprzedzających zajęcia sportowe może się różnić, przekładając się na liczbę uszkodzeń, co sygnalizowali Hawkins i wsp., badając liczbę urazów oraz formy prowadzonej rozgrzewki wśród angielskich klubów piłkarskich i wybranych lig europejskich [27]. Nieprawidłowo prowadzoną rozgrzewkę charakteryzuje zbyt krótki czas jej trwania, zły dobór ćwiczeń, nierzadko brak rozgrzewki w ogóle [19,24,27]. Warm up exercises should be the basic element of professional and recreational physical activities. However, the exercises preceding sport training may differ and translate into injury rates, as indicated by Hawkins et al. who studied the relation between injury rate and warm up exercises in English sports clubs and selected European leagues [27]. Insufficient warm up, inadequate exercise selection, or sometimes no warm up at all may entail the risk of injury [19,24,27]. tio np roh ibit ibu dis tr ly - se on Croisier mentions fatigue as a high risk factor for injuries [24]. Other authors do not determine risk level, however they stress that fatigue entails hamstring injury risk [19,28]. Croiser believes that biochemical changes in muscles may result in neuromuscular coordination impairment and thus, increase injury risk [24]. Fatigue may be manifested by changes in biomechanic parameters. Small et al., based on the special protocol of 90-minute training session, simulating soccer match, found that fatigue was manifested most at the end of training. The authors’ conclusions were based on the analysis of such biomechanic parameters as the H/Q Ratio and PT values obtained from hamstrings. A significant decrease in these parameter values during the final stage of training may increase the risk of hamstring injuries during the final stages of the match [29]. A decrease in biomechanic and biochemical parameters may result in coordination disorders, which affect the technique of specific motor task performance. Inappropriate exercise patterns and technique performance due to muscle fatigue may be the reason of hamstring injuries [30,31]. y is for pe rso na lu Jako czynnik wysokiego ryzyka Croisier podaje zmęczenie [24]. Inni autorzy nie definiują poziomu ryzyka, jednak zaznaczają, że zmęczenie jest czynnikiem ryzyka wystąpienia obrażeń MKG [19,28]. Croiser wskazuje, że zmiany biochemiczne mięśni mogą powodować obniżenie koordynacji nerwowo-mięśniowej i zwiększać ryzyko powstawania uszkodzeń [24]. Zmęczenie może objawiać się poprzez zmiany parametrów biomechanicznych. Small i wsp., na podstawie specjalnie skonstruowanego protokołu 90-minutowej sesji treningowej symulującej mecz piłki nożnej wykazali, że zmęczenie podczas serii ćwiczeń ekscentrycznych najbardziej uwidacznia się podczas ostatniej części treningu. Autorzy wyciągali wnioski na podstawie analizy parametrów biomechanicznych, takich jak współczynnik H/Q, szczytowy moment siły MKG. Istotne obniżenie wartości tych parametrów w ostatniej fazie treningu może zwiększać ryzyko wystąpienia uszkodzeń MKG w ostatnich fazach meczu [29]. Obniżenie parametrów biochemicznych i biomechanicznych może powodować zaburzenia koordynacji, co przekłada się na technikę wykonywania specyficznych zadań ruchowych. Nieprawidłowy wzorzec i technika, powstałe wskutek zmęczenia mięśni, mogą być przyczyną uszkodzeń MKG [30,31]. Fatigue Właściwości biomechaniczne Biomechanic parameters op - Low muscle elasticity may be a risk factor for hamstring injuries [30]. Croisier believes that loss of hamstring elasticity is a high risk factor for such injuries [24]. Some authors, however, report that muscle elasticity is not so highly correlated with injury risk [32]. Despite different opinions concerning muscle elasticity as a risk factor for hamstring injuries, numerous authors emphasize the role of stretching exercises in prevention of these injuries [24,28,30,31]. is c Mała elastyczność mięśni może występować jako czynnik ryzyka uszkodzeń MKG [30]. Croisier uznaje ubytek elastyczności mięśni kulszowo-goleniowych za czynnik wysokiego ryzyka uszkodzeń MKG [24]. Niektórzy autorzy podają jednak, że rola elastyczności mięśni nie ma aż tak dużego związku z ryzykiem powstawania uszkodzeń [32]. Pomimo niejednoznacznych opinii na temat roli elastyczności mięśni jako czynnika ryzyka występowania uszkodzeń mięśni kulszowo- Th This copy is for personal use only - distribution prohibited. This copy is for personal use only - distribution prohibited. - Zmęczenie - This copy is for personal use only - distribution prohibited. ed . mięśnia czworogłowego w warunkach izokinetyki jako adekwatną wartość wyzwalanego momentu siły MKG [25]. Yeung i wsp. analizowali wartości momentów sił mięśni prostowników i zginaczy stawu kolanowego u 44 sprinterów przed rozpoczęciem sezonu sportowego. Następnie przeprowadzili 12-miesięczną obserwację zawodników pod kątem liczby przebytych obrażeń. Odnotowano 8 uszkodzeń mięśni kulszowo-goleniowych. Autorzy wykazali, że u zawodników, u których przed sezonem stwierdzono współczynnik H/Q niższy niż 0,60, ryzyko wystąpienia uszkodzenia wzrosło 17-krotnie. Autorzy wyciągnęli wniosek, że wskaźnik H/Q może być przydatny do identyfikacji ryzyka występowania uszkodzeń MKG [26]. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. Szuba Ł. i wsp., Obrażenia mięśni kulszowo-goleniowych 14 - ed . Repeated injuries Jednym z czynników wysokiego ryzyka, określonych przez Croisiera, jest występowanie ponownych uszkodzeń MKG [24]. Czynniki, które mogą wpływać na ponowne powstawanie uszkodzeń, związane są z procesami przebudowy tkanki w miejscu uszkodzenia, asymetrią siły mięśniowej po przebytym uszkodzeniu, nieadekwatnie dobranymi programami rehabilitacji [24,33]. Podczas przebudowy tkanek po przebytym urazie wytwarza się tkanka bliznowata, która nie posiada takich właściwości mechanicznych jak nieuszkodzone włókna mięśniowe czy ścięgna [34]. Przebyte uszkodzenia mięśni kulszowo-goleniowych wiążą się obniżeniem wartości parametrów biomechanicznych mięśni [24,33]. Samo uszkodzenie mięśni może wystąpić podczas pobrania ścięgien mięśnia półścięgnistego i smukłego do wykonania przeszczepu więzadła krzyżowego przedniego (ACL). Charamboulous i wsp., badając preparaty anatomiczne kolan, po przebytej rekonstrukcji ACL, stwierdzają zmiany o charakterze bliznowatym na przebiegu mięśni półścięgnistego i smukłego [35]. Adachi i wsp. zwracają uwagę na rolę, jaką odgrywa ubytek fragmentu ścięgna mięśni użytych w rekonstrukcji ACL. Autorzy brali pod uwagę siłę mięśni wyzwalaną w płaszczyźnie strzałkowej [36]. Czamara odnotował istotne różnice w wyzwalanych momentach siły mięśni zginaczy stawu kolanowego po przebytej rekonstrukcji ACL z użyciem przeszczepu z mięśni półścięgnistego i smukłego. Autor prowadził obserwację podczas czteroetapowego procesu fizjoterapii, gdzie w ostatnim etapie siła MKG nie wykazywała istotnych różnic w odniesieniu do kończyny nieoperowanej [37]. Hiemstra i wsp. wykazali asymetrię we wskaźniku H/Q pomiędzy kończyną operowaną i nieoperowaną u pacjentów poddanych rekonstrukcji ACL [38]. Wyniki uzyskane przez Parisaux i wsp. dwa lata po rekonstrukcji ACL z użyciem przeszczepów z mięśni półścięgnistego i smukłego pokazały różnicę w uzyskanych momentach sił mięśni zginaczy. Pomiar momentów sił odbywał się w warunkach izokinetyki, a pacjenci nie byli poddani regularnemu i usystematyzowanemu programowi fizjoterapii [39]. Deficyty parametrów biomechanicznych oraz zmiany morfologiczne w miejscu pobrania mięśni kulszowo-goleniowych nasuwają pytania czy tego typu uszkodzenie mięśni może zwiększać ryzyko uszkodzeń mięśni kulszowo-goleniowych. Osoby po przebytej rekonstrukcji ACL i zrealizowanym systematycznym programie fizjoterapii, mogą wyrównać parametry biomechaniczne kończyny operowanej w odniesieniu do nieoperowanej [40]. The high risk factors reported by Croisier include repeated hamstring lesions [24]. The factors affecting repeatability are connected with tissue reconstruction in the involved area, muscle strength asymmetry after injury and inadequately selected rehabilitation programs [33,24]. During post injury tissue reconstruction, scar tissue is formed; it does not have such mechanical properties as unaffected muscle fibers or tendons [34]. The sustained hamstring injuries result in the decrease in muscle biomechanic parameter values [24,33]. The sole hamstring lesions may occur during graft harvesting from the semitendinosus and gracilis muscles for ACL reconstruction. Charamboulous et al. in the study of anatomic knee preparations after ACL reconstruction found scar formation in the semitendinosus and gracilis muscles [35]. Adachi et al. discuss the effect of tendon mass loss following graft harvesting for ACL reconstruction. The authors studied the PT induced in the sagittal plane [36]. Czamara found significant differences in PT values obtained from knee joint flexor muscles after graft harvesting from the semitendinosus and gracilis muscles for ACL reconstruction. The author observed the patients participating in a four-stage physiotherapy program. During the final stage, there were no significant differences in PT values obtained from hamstrings of the operated legs as compared to the contralateral, uninvolved legs [37]. Hiemstra et al. found H/Q Ratio asymmetry between the operated and uninvolved limbs in patients after ACL reconstruction [38]. The results obtained by Parisaux et al. after two years following ACL reconstruction using autografts harvested from the semitendinosus and gracilis muscles, showed differences in the PT values obtained from flexor muscles. PT measurements were taken under isokinetic conditions and the patients had not participated in a regular, or systematized physiotherapy program [39]. The deficits in biomechanic parameters and morphological changes at the sites of graft harvesting from hamstrings make us wonder whether such muscle lesions may increase the risk of hamstring injuries. The patients after ACL reconstruction, who participate in a systematic rehabilitation program may improve the biomechanic parameters in their operated limbs as compared to these of their uninvolved limbs [40]. y is for pe rso na lu se on ly - dis tr ibu tio np roh ibit Powtarzające się obrażenia op Leczenie is c Uszkodzenia MKG można podzielić wg trójstopniowej skali zaproponowanej przez Andrews i wsp. [41]. Uszkodzenia I stopnia, niewielkie, nazywane potocznie „naciągnięciami mięśni”, charakteryzują się niewielkim uszkodzeniem jednostki mięśniowo-ścięgnistej. Uszkodzenia II stopnia cechuje częściowe naderwanie, bez całkowitego przerwania obwodu mięśnia, z objawami bólowymi, obrzękiem, pogorszeniem Th This copy is for personal use only - distribution prohibited. This copy is for personal use only - distribution prohibited. This copy is for personal use only - distribution prohibited. - -goleniowych, stretching jako forma prewencji urazów tej grupy mięśni uda jest podkreślana przez wielu autorów [24,28,30,31]. Treatment Hamstring injuries may be classified according to the three-grade scale, proposed by Andrews et al. [41]. The first degree lesions are mild, usually called “excessive muscle stretching”, involving minor damage of musculotendinous units. The second degree lesions are characterized by partial muscle tear accompanied by pain, swelling and function impairment. The third degree lesions involve complete - This copy is for personal use only - distribution prohibited. Szuba Ł. et al., Hamstring injuries 15 Zapobieganie urazom Injury prevention Literatura przedmiotu pokazuje, że uszkodzeniom MKG można w pewnym stopniu zapobiegać [44,45]. Kraemer zaproponował wprowadzenie elementów treningu równoważnego u zawodniczek ligi niemieckiej. Trzyletni program prewencyjny pozwolił istotnie zmniejszyć częstotliwość występowania uszkodzeń MKG, ścięgna Achillesa. Dodatkową konkluzją badania był istotnie skrócony czas rehabilitacji uszkodzeń, jeżeli takowe występowały [45]. Huang i wsp. odnotowali, że krótkotrwały masaż MKG w miejscu przejścia brzuśca w ścięgno może poprawić zakres ruchomości zgięcia stawu biodrowego. Autorzy nie stwierdzili istotnych różnic w czynności bioelektrycznej mięśni poddanych masażowi. Podkreślają jednak, że fizjologiczne korzyści wynikające ze stosowania masażu są wciąż nieznane [46]. O’Sullivan i wsp. zastosowali różne formy stretchingu i rozgrzewki u osób po przebytym uszkodzeniu mięśni kulszowo-goleniowych. Autorzy uzyskali poprawę elastyczności mięśni w grupie osób po przebytym urazie, jednak poprawa nie była istotna statystycznie [47]. Shadmehr i wsp. zastosowali różne formy ćwiczeń rozciągających oraz specjalne techniki energizacji mięśni u kobiet w celu poprawy elastyczności MKG. W przypadku obu technik uzyskano istotną poprawę elastyczności mięśni. Autorzy nie stwierdzili istotnych różnic pomiędzy zastosowanymi metodami [48]. Verall i wsp. analizowali efektywność programu prewencyjnego urazów MKG u piłkarzy ligi australijskiej. Program polegał na stosowaniu większej ilości treningu interwałowego, ćwiczeń rozciągających zmęczone mięśnie, rozgrzewki z elementami charakterystycznymi dla danej dyscypliny. Program był realizowany w okresie przygotowawczym. Autorzy stwierdzili istotne obniżenie częstotliwości występowania uszkodzeń MKG [49]. Potier i wsp., stosując trening ekscentryczny MKG, uzyskali znaczną poprawę parametrów biomechanicznych. Autorzy ostrożnie sugerują, że taki trening może być stosowany w prewencji uszkodzeń mięśni, ale taka hipoteza wymaga szerszej analizy i badań na dużej grupie osób [20]. The literature pertaining to the topic indicates that hamstring injuries can be prevented to some extent [44,45]. Kraemer has suggested application of balanced training in German league female competitors. The three years’ preventive program resulted in decreased prevalence of hamstring and Achilles tendon injuries. Additionally, the time of rehabilitation following injuries, if there were any, was significantly shorter [45]. Huang et al. noted that a short hamstring massage at the site of muscle belly extension into the tendon may improve the ROM of hip joint flexion. The authors did not find any significant differences in bioelectric activity of the massaged muscles. They emphasize, however, that physiological benefits of massage are still unknown [46]. O’Sullivan et al. applied different forms of stretching and warm up in males who had sustained hamstring injuries. They obtained improvement of muscle elasticity in their subjects, the results, however, were statistically insignificant [47]. Shadmehr et al. applied various forms of stretching exercises and special techniques of muscle energizing to improve hamstring elasticity. In both cases, significant improvement was obtained. The authors did not find any significant differences between the applied methods [48]. Verall et al. analyzed the effectiveness of the preventive program of hamstring injuries in Australian league soccer players. The program consisted in extended interval training of exercises stretching fatigued muscles, sort of extended warm up including elements typical for a given sport discipline. The program was realized during the preparatory period. The authors found significant decrease in hamstring injury prevalence [49]. Potier et al. using eccentric hamstring training, obtained a significant improvement of biomechanic parameters. The authors cautiously suggest that such training may be applied in muscle injury prevention, however such hypothesis requires more extensive analysis and studies in a larger sample [20]. y is for pe rso na lu se on ly - dis tr ibu tio np roh ibit ed . muscle tear and are characterized by acute pain, hematomas, tenderness and loss of function. Avulsion fractures of tendinous attachments include different types of injuries with comminuted fractures, usually requiring surgical treatment [15,42]. Conservative treatment of hamstring lesions, controlled by a specialist physician, involves restoration of a normal range of movements in the knee and hip joints, recuperation of muscle strength and elasticity and prevention of repeated injuries [43]. op Podsumowanie is c Aktywność fizyczna (lokomocyjna, sportowa, zawodowa) wiąże się nieodłącznie z występowaniem uszkodzeń narządu ruchu. Dokonany przegląd literatury przedmiotu wskazuje, że problem jest złożony i dotyczy w większości osób uprawiających sport wyczynowo i rekreacyjnie. Uszkodzenia MKG należą do częstych uszkodzeń narządu ruchu. Wynikają one zarówno z braków kondycyjnych, warunków technicz- Th This copy is for personal use only - distribution prohibited. This copy is for personal use only - distribution prohibited. This copy is for personal use only - distribution prohibited. - funkcji mięśnia. Uszkodzenia III stopnia to całkowite rozerwanie mięśnia, cechujące się silnym bólem, krwiakiem, tkliwością, utratą funkcji mięśnia. Osobnym rodzajem uszkodzeń są złamania awulsyjne przyczepu ścięgnistego z rozejściem odłamów kostnych, wymagające zazwyczaj leczenia chirurgicznego [15,42]. Leczenie zachowawcze uszkodzeń MKG, nadzorowane przez lekarza specjalistę, opiera się na przywróceniu prawidłowego zakresu ruchomości stawu kolanowego, biodrowego, przywróceniu siły mięśniowej i elastyczności mięśni, profilaktyce ponownych uszkodzeń [43]. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. Szuba Ł. i wsp., Obrażenia mięśni kulszowo-goleniowych 16 Conclusions Physical (locomotor, sport, occupational) activity is closely connected with locomotor system injuries. The review of literature on the topic indicates that the problem is complex and concerns mainly the individuals involved in competitive and recreational sports. Hamstring injuries are common injuries of the locomotor system. They are due to insufficient conditioning, technical problems (e.g. slippery surface of the - pitch), inadequate warm up and too high training or start load. Indirectly, the damage of other ligament structures (e.g. cruciate ligaments of the knee) often require surgical intervention using hamstring grafts. This results in iatrogenic injuries of the hamstrings, translating into impairment of their function (strength) and selected biomechanic parameters (tissue endurance). Diverse forms of prophylaxis (biological renewal, competitions) may significantly reduce the risk of injuries resulting in pain or cessation of regular sport activity. ed . nych (np. śliskie boisko), niewłaściwej rozgrzewki oraz zbyt dużych obciążeń treningowych lub startowych. Pośrednio, uszkodzenia innych struktur więzadłowych (np. więzadeł krzyżowych kolana) wymagają nierzadko konieczności chirurgicznej rekonstrukcji z użyciem ścięgien kulszowo-goleniowych. Powoduje to jatrogenne obrażenia wymienionych mięśni, przekładające się na ich obniżoną funkcję (siła) i wybrane parametry biomechaniczne (wytrzymałość tkanek). Różnorodne formy działalności profilaktycznej (odnowa biologiczna, technologia treningu, organizacja zawodów) mogą istotnie obniżyć ryzyko wystąpienia urazów wiążących się z bólem lub zaprzestaniem regularnej aktywności sportowej. Th is c op y is for pe rso na lu se on ly - dis tr ibu 1. Veiga OL, Gómez-Martínez S, Martínez-Gómez D, Villagra A, Calle M. Ascensión M. Physical activity as a preventive measure against overweight, obesity, infections, allergies and cardiovascular disease risk factors in adolescents: AFINOS Study protocol. BMC Public Health 2009; 9: 475. 2. Verweij LM, Van Schoor N, Dekker J, Visser MR. Distinguishing four components underlying physical activity: a new approach to using physical activity questionnaire data in old age. BMC Ger 2010; 10: 20. 3. Falvey EC, Eustace J, Whelan B et al. Sport and recreation-related injuries and fracture occurrence among emergency department attendees: implications for exercise prescription and injury prevention. Em Med J 2009; 26: 590-595. 4. Spinks A, Turner C, Nixon J, McClure RJ. The WHO Safe Communities model for the prevention of injury in whole populations. Cochrane Database Syst Rev 2009; CD004445. DOI: 10.1002/14651858. CD004445. pub3 5. Pelc ZA. Reasons for occuring of the hamstring injuries of Krakow’s sport clubs sprinters, jumpers and sprint runners-based on written survey. Pol J Sport Med 2006; 4: 203-208. 6. Goldman EF, Jones DE. Interventions for preventing hamstring injuries. Cochrane Database Rev 2010; 1 CD006782. DOI: 10.1002/14651858. CD006782. pub2 7. Caine D, Maffuli N, Caine C. Epidemiology of injury in child and adolescent sports: injury rates, risk factors, and prevention. Clin Sports Med 2008; 1: 39-50. 8. Longo GU, Garau G, Denaro V, Maffuli N. Surgical management of tendinopathy of biceps femoris tendon. Disability and Rehabilitation 2008; 30: 1602-1607. 9. Fu F, Jordan S, Shen W. Review article: Anatomic double bundle anterior cruciate ligament reconstruction. J Ort Surg 2007; 15: 216-221. 10. Askling C, Karlsson J, Thorstenson A. Hamstring injury occurrence in elite socccer players after preseason strength training with eccentric overload. Scand J Med Sci Sport 2003; 13: 244-250. 11. Brooks JHM, Fuller CW, Kemp SPT, Reddin DB. Epidemiology of injuries in English professional rugby union: Part 1 match injuries. Br J Sports Med 2005; 39: 757-766. 12. Engebretsen AH, Myklebust G, Holme I, Engebretsen L, Bahr R. Intrinsic Risk Factors for Hamstring Injuries Among Male Soccer Players. A Prospective Cohort Study. Am J Sports Med 2010; 38: 1147-1153. 13. Giza E, Mitho K, Farrell L, Zarins B, Gill T. Injuries in women’s professional soccer. Br J Sports Med 2005; 39: 212216. 14. Hadała M, Bieganowski K, Wierzbowska C, Tejedor BN, Snela S. Injuries in soccer players and the medical staff work methods in selected soccer teams in Poland and Spain. Pol J Sport Med 2006; 5: 272-275. 15. Wood DG, Packham I, Trikha S, Linklater J. Avulsion of the Proximal Hamstring Origin. J Bone Joint Surg Am 2008; 90: 2365-2374. 16. Shyamalan G, Bircher M. Chronic complete proximal hamstring injury: The double-window approach for bony avulsions. Injury 2010; 41: 823-826. 17. Kujala UM, Orava S, Järvinen M. Hamstring injuries. Current trends in treatment and prevention. Sport Med 1997; 23: 397-404. 18. Proske U, Morgan DL, Brockett CL, Percival P. Identifying athletes at risk of hamstring strains and how to protect them. Clin Exp Pharm Phys 2004; 31: 546-550. 19. Copland ST, Tipton J, Fields KB. Evidence-Based Treatment of Hamstring Tears. Curr Sports Med Rep 2009; 8: 208-214. 20. Potier TG, Alexander CM, Seynnes OR. Effects of eccentric strength training on biceps femoris muscle architecture and knee joint range of movement. Eur J Appl Physiol 2009; 105: 939-944. 21. Bahr R, Holme I. Risk factors for sports injuries-a methodological approach. Br J Sports Med 2003; 37: 384-392. 22. Schache AG, Kim HJ, Morgan DL, Pandy MG. Hamstring muscles force prior to and immediately following an acute sprinting-related muscle strain injury. Gait Posture 2010; 32: 136-140. 23. Chumanov ES, Heiderscheit BC, Thelen DG. Hamstring Musculotendon Dynamic during stance and swing phases of high speed running. Med Sci Sports Exerc 2010; 2. 24. Croisier JL. Factors Associated with Recurrent Hamstring Injuries. Sport Med 2004; 34: 681-695. 25. Clanton TO, Coupe KJ, Brotzman SB, Williams A. Hamstring injuries in sport. [In:] Brotzman SB, Wilk KE (eds.) Clinical Orthopaedic Rehabilitation. Mosby 2003; 715. 26. Yeung SS, Suen AM, Yeung EW. A prospective cohort study of hamstring injuries in competitive sprinters: preseason muscle imbalance as a possible risk factor. Br J Sport Med 2009; 43: 589-594. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - Piśmiennictwo / References tio np roh ibit This copy is for personal use only - distribution prohibited. Szuba Ł. et al., Hamstring injuries 17 ed . tio np roh ibit ibu dis tr ly - on se lu rso na pe for This copy is for personal use only - distribution prohibited. This copy is for personal use only - distribution prohibited. - 27. Hawkins RD, Fuller CW. A prospective epidemiological study of injuries in four English professional soccer clubs. Br J Sports Med 1999; 33: 196-203. 28. Heiderscheit BC, Sherry MA, Silder A, Chumanov ES, Thelen DG. Hamstring strain injuries: recommendations for diagnosis, rehabilitation, and injury prevention. J Orthop Sports Phys Ther 2010; 40: 67-81. 29. Small K, McNaughton L, Grieg M, Lovell R. The effects of multidirectional soccer – specific fatigue on markers of hamstring injury risk. J Sci Med Sport 2010; 13: 120-125. 30. Small K, McNaughton L, Matthews M. A systematic review into the efficacy of static stretching as part of a warm-up for the prevention of exercise-related injury. Res Sport Med 2008; 16: 213-231. 31. Carlson C. The natural history and management of hamstring injuries. Curr Rev Musculoskelet Med 2008; 1: 120123. 32. Worrel TW, Perrin DH. Hamstring muscle injury: The influence of strength, flexibility, warm-up, and fatigue. J Orthop Sports Phys Ther 1992; 16: 8-12. 33. Silder A, Thelen DG, Heiderscheit BC. Effects of prior hamstring strain injury on strength, flexibility, and running mechanics. Clin Biomech 2010; 25: 681-686. 34. Toumi H, Fguyerand S, Best TM. The role of neutrophils in injury and repair following muscle stretch. J Anat 2006; 208: 459-470. 35. Charalambous CP, Alvi F, Phaltankar P, Gagey O. Hamstring tendon harvesting – effext of harvester tendon characteristics and soft tissue disruption; cadaver study. Knee 2009; 16: 183-186. 36. Adachi N, Ochi M, Ucho Y, Sakai Y, Kuriwaka M, Fujihara A. Harvesting hamstring tendons for ACL reconstruction influences postoperative hamstring muscle performance. Arch Orthop Trauma Surg 2003; 123: 460-465. 37. Czamara A. Moments of muscular strength of knee joint extensors and flexors during physiotherapeutic procedures following anterior cruciate ligament reconstruction in males. Acta Bioeng Biomech 2008; 10: 37-44. 38. Hiemstra LA, Webber S, MacDonald PB, Kriellaars DJ. Hamstring and quadriceps strength balance in normal and hamstring anterior cruciate ligament-reconstructed subjects. Clin J Sport Med 2004; 14: 274-280. 39. Parisaux JM, Boileau P, Desneulle C, Berg M. Long term isokinetic evaluation of the knee flexor muscles after ACL reconstruction, using gracilis and semitendinosus tendon grafts. Isokin Ex Sci 2003; 11: 77-78. 40. Czamara A. Evaluation of physiotherapeutic procedures after ACL reconstruction in males. Arch Budo 2010; 6: 1-9. 41. Andrews JR, Harrelson GL. Physical rehabilitation of the injured athlete. [za] Clanton TO, Coupe KJ, Brotzman SB, Williams A. Hamstring injuries in sport. [In:] Brotzman SB, Wilk KE (eds.) Clinical Orthopaedic Rehabilitation. Mosby 2003; 715. 42. Carmichael J, Packham I, Trikha SP, Wood SG. Avulsion of the proximal hamstring origin. Surgical technique. J Bone Joint Surg Am 2009; 91 (suppl. 2): 249-256. 43. Brotzman SB, Wilk KE (eds.) Clinical Orthopaedic Rehabilitation. Mosby 2003; 715-731. 44. Feigenbaum AD, Myer GD. Resistance training among young athletes: safety, efficacy and injury prevention effects. Br J Sports Med 2010; 44: 55-63. 45. Kraemer R, Knobloch K. A soccer-specific balance training program for hamstring muscle and patellar and Achilles tendon injuries: an intervention study in premier league female soccer. Am J Sports Med 2009; 37: 1384-1393. 46. Huang SY, Di Santo M, Wadden KP, Cappa DF, Alkanani T, Behm DG. Short duration massage at the hamstring musculotendinosus junction induces greater range of motion. J Strength Cond Res 2010; 24: 1917-1924. 47. O’Sullivan K, Murray E, Sainsbury D. The effect of warm-up, static stretching and dynamic stretching on hamstring flexibility in previously injured subjects. BMC Musc Dis 2009; 10: 37 http://www.biomedcentral.com/14712474/10/37 48. Shadmehr A, Hadian MR, Naiemi SS, Jalaie S. Hamstring flexibility in young women following passive stretch and muscle energy technique. J Back Musculoskelet Rahabil 2009; 22: 143-149. 49. Verrall GM, Slavotinek JP, Barnes PG. The effect of sports specific training on reducing the incidence of hamstring injuries in professional Australian Rules soccer players. Br J Sports Med 2005; 39: 363-368. - Th is c op y is This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. Szuba Ł. i wsp., Obrażenia mięśni kulszowo-goleniowych 18
