errata skorowidz do IEK.vp

ERRATA
Skorowidz
Skorowidz powinien zawieraæ nastêpuj¹ce numery stron:
A
adiabatyczny proces 111
akcelerator LHC 143
aktywne j¹dra galaktyk 32,81
Albrecht, A. 223
Alpher, Ralph 102, 191
anizotropia promieniowania
reliktowego 115–118
anomalny ruch Merkurego 100
antycz¹stki 121
asymetria barion-antybarion 138
atom grawitacyjny 20
B
Baade, Walter 34
bariera coulombowska 172
bariony 145
ciemne 94,202
œwiec¹ce 94,202
Beltrami, Eugenio 42
Bethe, Hans 102,167,183,191
big bang 64
b³ysk helowy 187
Bose, Jagadis 122
bozony 122
Higgsa 142
poœrednicz¹ce 140,141
Burbidge, Goefrey 103
Burbidge, Margaret 103
C
Caille, Nicholas 85
Carter, Brandon 213
Centaurus A 85
Cheseaux, Jean Philippe 17
chromodynamika kwantowa 140
cia³o doskonale czarne 104
próbne 26
ciemna
energia 68,99
materia 71,82,93–94,127,
155–156, 164
materia w gromadach 96
ciœnienie 58,216–218
ujemne 218
Coulomba wzór 19
czarna dziura 79,81,86,168
czas
kolapsu 217,249
kosmiczny 54
czasoprzestrzeñ 22,25
Minkowskiego 52,53
czerwony olbrzym 186
D
defekt (deficyt) masy 168
Dicke, Robert 103,210,213
dopplerowskie rozszerzenie linii
160
Droga Mleczna 30,78–79,93
dysk Galaktyki 78
E
efekty powierzchniowe 169
egzotermiczne reakcje 169
Ehrenfest, Paul 28
Einstein, Albert 22,36,37,67
100,212
emergencja teorii 137
endotermiczne reakcje 171
energia wi¹zania
atomu wodoru 158
j¹dra 168
nukleonu w j¹drze 168
epoka
inflacyjna 219
rekombinacji 104,112,157
ery Wszechœwiata 132
ewolucja temperatury
Wszechœwiata 114
F
fale grawitacyjne 19,21,26,104
Faraday, Michael 21
Fermi, Enrico 122
fermiony 122
fizyka laboratoryjna 13,27
Fock, W³adimir 64
Follin, J. 191
foton w sta³ym polu grawitacyjnym 47,227
fotorozszczepienie 194
Fowler, William 103,191
Fraunhofer, Joseph 100
Friedmann, Aleksander 36
Friedmanna diagram 68
G
Galaktyka (Droga Mleczna)
30,78–79,93
galaktyki 30,79
eliptyczne 81
nieregularne 81
soczewkowate 81
spiralne 81
Galileusz 13,99
Gamow, George 102,175,191
Gauss, Carl Friedrich 23
gaz
doskona³y kwarków 141
fotonowy 64,65
geodetyk 223
geodetyka 26,50,228,230–231
gêstoœæ
barionów 131,152
energii 58
krytyczna 69,94,131,239
Gliner, E. 223
gluony 140,141
grawitacyjny efekt Dopplera
37,47,48,55,227
grawitony 21
gromada
Coma 73,86,92
Virgo 86–87
gromady
galaktyk 81
kuliste 78
Grupa Leo I 86
Lokalna 81,84,86,87
M 101 85
M 51 85
M 66 86
M 81 83,84
M 83 84
M 94 85
M 96 86
Maffei 1 83
Rzezbiarza 83
grupy galaktyk 81
Guth, Alan 223
gwiazdy ciagu glownego 214
H
hadrony 145
Halley, Edmund 16
halo 78
Harrison, Edward 225
Hawking, Stephen 206
Helmholtz, Hermann von 166
Herman, Robert 102,191
Herschel, John 17
Herschel, William i Karolina 84
Hertz, Heinrich 21
hiperboloida obrotowa 43
hipoteza kontrakcyjna 166
historia
cia³a w czasoprzestrzeni 50
termiczna Wszechœwiata 132
homogenizacja 206
horyzont 208
Hoyle, Fred 103,111,191
Hubble, Edwin 34,63
Hubble'a
diagram 70,98
klasyfikacja 81
parametr 55
prawo 37,44,55–57
sta³a 37,57,220
Hulse, Russel 21
I
IC 3258 86
inflacyjna ewolucja 99,100,220
inflaton 219
izotopy 168
izotropowosc przestrzeni 29
J
j¹dra magiczne 171
j¹dro Galaktyki 78
jednorodnoϾ
przestrzeni 29
Wszechœwiata 35
jednospójna przestrzeñ 44
jonizacja szcz¹tkowa 163
K
Kar³owata
Galaktyka Eliptyczna 82
Galaktyka Nieregularna 82
katalog
2dFGRS 73
CfA2 72
SDSS 73,92
Kelvin (William Thomson)
17,166,249
Kepler, Johannes 16,99
kolor 140
koniec rekombinacji 159
konwekcja 177
Kopernik, Miko³aj 34
korona 78
kosmiczny czynnik skali 39
kosmogonia 10
kosmologia 10
Kosmos 10,11
krzywizna 23,42
dodatnia 23
Gaussa 42
ujemna 23
krzywizny parametr 59,69
kwantowa grawitacja 21,133
kwarki 140,141,145
kwazary 31
L
Lemaître, George 36,38,63
leptony 141
liczba
atomowa 168
efektywnych stanów
spinowych 129,141
masowa 168
liczby kwantowe atomu 161
Linde, Andriej 223
linie
proste 229
œwiata fotonów 52
logarytmiczna mapa
Wszechœwiata 78
Lyman, Theodore 161
£
³adunek grawitacyjny 19
M
M 106 85
M 31 82,83
M 82 84
M 87 86
makrokosmos 12
Ma³y Ob³ok Magellana 82
mapy galaktyk 30
materia
kosmiczna 58
œwiec¹ca 94
Mattiga wzór 72
Mechain, Pierre 85
megaœwiat 12
Messier, Charles 82,85
Metagalaktyka 224
metale 165,177
mezony 146
mikrokosmos 12
mikrosoczewkowanie
grawitacyjne 93
mikroœwiat 12
miony 142
model
otwarty 41
p³aski 38
Weinberga-Salama 124
zamkniêty 40
modele
FLRW 38
Friedmanna 36,38–45
N
natychmiastowe dzia³anie na
odleg³oœæ 18
neutrin rodzaje 142
neutrina
reliktowe 95,104
z mas¹ 95,151
neutrony 188
Newton, Isaac 13,15,36,99
Newtona prawo ci¹¿enia 19
NGC 253 84
NGC 4388 87
nierównowagowe
promieniowanie termiczne
107
niestabilnoϾ grawitacyjna
14,36
niestatyczny Wszechœwiat
60–61
nukleosynteza pierwotna 152
O
Ob³ok
Canes II 85
Grupy Lokalnej 83
obserwatorzy fundamentalni
29,54,117
obszar ¿elaza 169,170
oddzia³ywania
elektros³abe 140
silne 141
s³abe 141
odleg³oœæ 49,50,53
jasnoœciowa 43,54,55,56
paralaktyczna 49,50,57
w³asna (geodezyjna) 54,55,231
275
Skorowidz
odwrotny proces beta 178
ogólna teoria wzglêdnoœci 18
Olbers, Heinrich 16
Olbersa paradoks 16,224
osobliwoϾ
koñcowa (Wielki Kres) 67,238
pierwotna 61,62,134,205
ostatnie rozproszenie 156
otoczka 78
P
Paczyñski, Bohdan 93
paradoks
tyczkarza 53
parametr
deceleracji 69,239
gêstoœci 94,100
krzywizny 59,69
przesuniêcia ku czerwieni 47
parsek 20
Peebles, Phillip J.E. 103,191,210
Penzias, Arno 103
pierwsza orbita Bohra 20
Plancka
energia 135
prawo 102,105
planckowskie jednostki 135
plateau helowe 198
Poe, Edgar Allan 17
po³ówkowy czas ¿ycia j¹dra 181
potencja³ chemiczny 122
Pound, R. 47
powierzchnia ostatniego
rozproszenia 208
prawo
Ptolemeusza 28
zachowania energii 113
prêdkoœæ 49,55
relatywistyczna 29
swoista 86
problem
p³askoœci 210
wieku Wszechœwiata 212
wielkoœci Wszechœwiata 211
„zgrabnego wyjœcia” 223
promieniowanie
kosmiczne 95
reliktowe 33,77,101–111
protogwiazda 174
przegl¹dy nieba 31
przestrzeñ 25,204
przesuniêcie ku czerwieni 47
przesz³oœæ 52
276
przysz³oœæ 52
pseudosfera 42,43
pulsar 21
podwójny PSR 1913+16 21
pustki 72,89
R
radiogalaktyki 31
ramiona spiralne 78
reakcje
syntezy 168
Rebka, G. 47
rekombinacji temperatura 159
rezonansowe fotony 162
rozszerzanie siê przestrzeni
37,39,44,45,55
równanie
dla deceleracji 59,234
Friedmanna 58,232
ruchu cieczy kosmicznej
59,233
Sahy 158
stanu 59,233
stanu barotropowe 59,233
równoczesnoœæ 52
równowaga
hydrostatyczna 216
termiczna 105
równowagowe promieniowanie
termiczne 108,109
ruch Ziemi wzglêdem
promieniowania
reliktowego 117
Rutheford, Ernest 167
S
Sacharow, Andriej 223
Sagittarius A 79
Saha, Maghnad 158
satelita
COBE 104,109,116
HEAO-1 32
Hipparcos 83
IRAS 31
WMAP 57,104,116,118,225
seria Lymana 161
Shapley, Harlow 34
Silna Zasada Antropiczna 215
si³y j¹drowe 170
Sitter, Willem de 212
skala czasu Kelvina 166
Slipher, Vesto 83
S³aba Zasada Antropiczna 213
spin 122
sprê¿anie adiabatyczne 101
sta³a Plancka 20
stan metatrwa³y 162
standardowy model
cz¹stek elementarnych
119,120
kosmologiczny 103
S³oñca 177
statyczny model Einsteina 36
Stefana-Boltzmanna
prawo 106
sta³a 128
Steinhardt, P. 223
stopieñ jonizacji 157
sto¿ek
przesz³oœci 52
przysz³oœci 52
œwietlny 52,230
struktury w astronomii 72
studnia potencjalu 173
Supergromada
Hydra-Centaurus 89
Lokalna 89
supergromady 72,87
T
taony 142
Taylor, Joseph 21
temperatura
krytyczna QCD 145
neutrin 150,243
rekombinacji 112,130
teoria
„alfa-beta-gamma” 120,191
wielkiej unifikacji 138
teraŸniejszoœc 53
termalizacja 111
termoj¹drowe reakcje 171
theorema egregium 23
t³o rentgenowskie 32
to¿samoœc Gibbsa 122
traktrysa Perraulta 42
U
ucieczka galaktyk 36,44,55,103
Udalski, Andrzej 82
uk³ad spoczynkowy
równowagowego
promieniowania termicznego
117
ultrarelatywistyczne cz¹stki 120
uogólnione prawo Plancka 123
W
Wagoner, Robert 191
warunek energetyczny silny
60,67,98
warunki energetyczne 60
w¹skie gard³o deuterowe 197
wczesny Wszechœwiat
66,101,119,130–133
Weizsäcker, Carl von 167,183
wektor falowy 123
Wesson, P. 226
wiek Wszechœwiata 63,68,129,
235
Wielka Mg³awica Andromedy 82
Wielki
Mur CfA2 73,92
Mur Sloana 73,92
Ob³ok Magellana 82
Wybuch 62
Wilkinson, David 103,116
Wilson, Robert 103
Wszechœwiat 11
symetryczny 128
wszechœwiat
Einsteina-de Sittera
67,94,238
jednorodny 13,15
wszechœwiat-wyspa 13
wszechœwiaty 12,214
wychwyt neutronów 189
wyd³u¿enie fali fotonu 46
wymiar przestrzeni 23,28
Z
zaburzenia modeli Friedmanna
207
zagêszczenie centralne 78
Zasada
Antropiczna 213
izotropowoœci przestrzeni 29
jednorodnoœci przestrzeni 33
Kopernikañska 28,35,44,215
Kosmologiczna 28
zasada wzglêdnoœci Galileusza
22
Zeldowicz, Jakow 103
zjawisko
Dopplera 29,36
tunelowania 175
zwarte obiekty astronomiczne
93