Kalendarz Maturzysty 2011/12 z języka polskiego

Kalendarz Maturzysty
2011/12
Język polski
Jaśniejsza strona nauki
Kalendarz Maturzysty 2011/12
Język polski
Katarzyna Królewicz
Drogi Maturzysto,
Oddajemy Ci do rąk profesjonalny Kalendarz Maturzysty z języka polskiego stworzony przez naszego eksperta. Ma Ci pomóc w systematycznej powtórce materiału przed najważniejszym egzaminem w życiu, przepustką na wymarzone studia.
Materiał zgodny z wymogami Centralnej Komisji Egzaminacyjnej podzielono na każdy dzień
tygodnia. Dzięki temu oszczędzisz czas na planowanie i skutecznie powtórzysz cały materiał.
Jeżeli będziesz potrzebować pomocy - zapraszamy na nasze zajęcia w ramach kursów Akademii Brainers lub konsultacje z naszymi wykładowcami.
Akademia działa dla Ciebie. Nasza wspólna praca – Twój sukces.
Życzymy miłej lektury i wytrwałości w dążeniu do celu,
Zespół Akademii Brainers.
O autorce
Absolwentka Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego, magister filologii klasycznej z dziesięcioletnim stażem w nauczaniu języka polskiego i łaciny.
Jej uczniowie osiągają wysokie wyniki na egzaminach i dzięki temu mogą się realizować na
wymarzonych kierunkach studiów.
Fascynuje się możliwościami indywidualnej terapii pedagogicznej w zakresie przedmiotów, jakich naucza - również nie bez sukcesów.
Energiczna i kreatywna, na zajęciach stawia na urozmaicenie oraz twórcze myślenie.
Prywatnie największą przyjemność sprawia jej praca z dziećmi i młodzieżą, ale lubi także usiąść
w swoim ulubionym fotelu z dobrą książką i kubkiem wiśniowej herbaty w ręku.
O Kalendarzu Maturzysty
Skład i grafika: Szymon Graczyk
www.brainers.pl
Brainers - dr Aleksandra Rutkowska
83-000 Pruszcz Gdański, ul. W Rzewuskiego 4B/5
NIP: 588-20-91-704, REGON: 220842869
Telefon: 784-342-128 mail: [email protected]
Jaśniejsza strona nauki
Październik 2011
Ciekawostka:
Grecja czy Rzym? Które państwo było prawdziwą potęgą? Które pozostawiło po sobie więcej dla potomnych? Już starożytni mawiali: „Graecia capta ferum victorem cepit”, czyli że to podbita (przez Rzym) Grecja
pokonała dzikiego zwycięzcę – swoim kulturowym oraz intelektualnym dorobkiem. Jednak mania wielkości Wiecznego Miasta przerosła inne państwa. Zazdroszcząc innym ich przeszłości, chwały oraz dokonań,
zabierali z kultur podbitych narodów to, co uznali za najlepsze. Nawet swoje korzenie wyprowadzili z największej, obok greckiej, potęgi tamtych czasów – Troi, uznając uciekiniera trojańskiego Eneasza za swojego
praprzodka.
Tydzień 1.
Matura z polskiego - wprowadzenie
3.10. (Pon.)
4.10. (Wt.)
5.10. (Śr.)
6.10. (Czw.)
7.10. (Pt.)
Literatura – czyli co?
Praca z tekstem literackim. Modele analizy i interpretacji utworów.
Piszemy pracę – zasady i kryteria oceny.
Matematyka a epoki literackie.
Prezentację czas zacząć…
Tydzień 2.
Starożytność
10.10. (Pon.) Na początku był… antyk. Założenia epoki.
11.10. (Wt.) „Wiem, że nic nie wiem”. Filozofowie a literatura.
12.10. (Śr.) Mitologia – wierzenia, legendy i… historia?
13.10. (Czw.) Biblia zbiorem mitów dla chrześcijan.
14.10. (Pt.) Ku czci Dionizosa. Dramat antyczny.
Tydzień 3.
Antyk grecko-rzymski
17.10. (Pon.) Pod patronatem Homera. Początki literatury greckiej.
18.10. (Wt.) W kręgu Safony. O liryce greckiej.
19.10. (Śr.) Jak to Rzymianie są Trojanami, czyli o literaturze rzymskiej słów kilka.
20.10. (Czw.) Horacy i początki mecenatu kulturalnego.
21.10. (Pt.) Antyczny, znaczy zawsze na czasie… Motywy antyczne w kulturze późniejszych
epok.
Tydzień 4.
Wieki średnie
24.10. (Pon.) „Memento mori” – założenia średniowieczne.
25.10. (Wt.) Sacrum i profanum. Średniowiecze epoką kontrastów.
26.10. (Śr.) Bóg w średniowieczu. Ujęcie filozoficzne i kulturowe.
28.10. (Czw.) „Danse macabre” jako ikonograficzny i literacki motyw epoki.
28.10. (Pt.) „Posłuchajcie, bracia miła!” – zabytki piśmiennictwa polskiego.
Jaśniejsza strona nauki
Listopad 2011
Ciekawostka:
Renesans szczycił się swoimi humanistycznymi ideami, otwartością na Boga i świat oraz stosowaniem starożytnej maksymy: „Homo sum, humani nihil a me alienum esse puto”. Jednakże nadal był niesamowicie
konserwatywną epoką – w całości należał do mężczyzn. Jedynymi kobietami, którym pozwalano w tym
okresie niemal bez żadnych ograniczeń się kształcić, przebywać w bibliotekach, brać udział w dyskusjach,
męskich spotkaniach, a także tworzyć własne dzieła, były kurtyzany (por. greckie hetery). Kobiety, których
wolność intelektualna i kulturowa, była okupiona uzależnieniem finansowym od mężczyzn.
Tydzień 5.
Średniowiecze - rozkwit i zmierzch
31.10. (Pon.) Historiografia – kroniki historyczne czy legendy?
2.11. (Śr.)
Roland, Tristan i Rycerze Okrągłego Stołu… Epika rycerska.
3.11. (Czw.) Przez ascezę do świętości… Średniowieczni święci i ich żywoty.
4.11. (Pt.)
Władca, rycerz czy święty – średniowieczne wzorce osobowe. Literatura parenetyczna.
5.11. (Sob.) „Boska komedia” – poetycka summa średniowiecza czy prekursorskie dzieło renesansowe? Dante Alighieri jako poeta osobny.
Tydzień 6.
Bez języka ani rusz
7.11. (Pon.) Humaniści, do dzieła! – wstęp do lingwistyki.
8.11. (Wt.) Język – czym jest? Różne ujęcia zagadnienia.
9.11. (Śr.)
Sprawność komunikacyjna czyli pragmatyka języka.
10.11. (Czw.) Język mówiony a język pisany.
12.11. (Sob.) Podanie, reklama, gratulacje – o funkcjach językowych.
Tydzień 7.
Idee renesansu
14.11. (Pon.) Renesans czyli chrześcijański antyk. Założenia epoki.
15.11. (Wt.) „Homo sum” – humanizm wyznacznikiem swoich czasów. Filozoficzne ujęcie epoki.
16.11. (Śr.) Boccaccio, Petrarka, Michał Anioł… Włochy kolebką renesansu.
17.11. (Czw.) Nowatorstwo czy naśladownictwo? O renesansowych gatunkach literackich.
18.11. (Pt.) Ziemianin, dworzanin, patriota – polskie wzorce osobowe. Literatura parenetyczna.
Tydzień 8.
Twórczość renesansowa
21.11. (Pon.) Rej vel Kochanowski, czyli humanizm w wydaniu polskim.
22.11. (Wt.) Fraszki, pieśni i treny spuścizną poetycką Jana z Czarnolasu.
23.11. (Śr.) Poeta „Muzom poświęcony”. Tropem antyku po twórczości Kochanowskiego.
24.11. (Czw.) William Szekspir – aktor, psycholog czy poeta wszechczasów?
25.11. (Pt.) „Być albo nie być” bohaterów szekspirowskich. O nowatorskim dramacie Szekspira.
Jaśniejsza strona nauki
Grudzień 2011
Ciekawostka:
Znany francuski komediopisarz siedemnastowieczny, Molier, nazywał się tak naprawdę Jean Baptiste Poquelin i był wędrownym aktorem, człowiekiem pełnym kontrastów. Ukończył studia prawnicze, ale nie tylko
nie podjął się pracy w tym zawodzie, co wręcz miał zatarg z prawem i odbył w związku z tym karę pozbawienia wolności (źródła podają, że rzekomo za długi). Sam przy tym niezbicie wierzył w skuteczność nauczania
ze sceny – sobie przydzielając rolę nauczyciela. Czy słusznie? – ocenić mogą kolejne pokolenia. Z teatrem
związany był do końca życia, dosłownie. Zmarł na scenie w trakcie wystawiania swojej sztuki „Chory z urojenia”.
Tydzień 9.
Wprowadzenie do baroku
28.11. (Pon.) O „świata łakomych marnościach”. Mikołaj Sęp – Szarzyński „zachodzącym słońcem renesansu”.
29.11. (Wt.) Barocco rzadką, nieregularną perłą… Rozważania o epoce.
30.11. (Śr.)
Rozdarcie między radością a marnością istnienia – o filozoficznych założeniach epoki.
1.12. (Czw.) Metafizyka i konceptyzm – dwa nurty barokowej poezji.
2.12. (Pt.)
Oksymoron, koncept, pointa… Chwyty artystyczne baroku.
Tydzień 10.
Polski barok i klasycyzm francuski
5.12. (Pon.) Od metafizyki do światowych rozkoszy w polskiej poezji barokowej.
6.12. (Wt.)
„Miłujmy i żartujmy” – Naborowski uniwersalnym poetą baroku.
7.12. (Śr.)
Megalomania i pieniactwo czy odwaga i patriotyzm? Polska literatura sarmacka.
8.12. (Czw.) Klasycyzm kontra barok. Francja prekursorem racjonalizmu.
9.12. (Pt.)
Dowcip i szyderstwo – ponadczasowość komedii Moliera.
Tydzień 11.
Prezentacja maturalna
12.12. (Pon.) Temat – jak go ugryźć? Różne motywy literackie.
13.12. (Wt.) Świadomy dobór dzieł połową sukcesu. Tworzymy bibliografię.
14.12. (Śr.)
Konspekt – zmora maturzystów. Obalamy mity.
15.12. (Czw.) Pamięć kontra wiedza, czyli plusy i minusy rozpisywania prezentacji.
16.12. (Pt.)
Trema – jak z nią walczyć? O technikach wystąpień publicznych.
Jaśniejsza strona nauki
Styczeń 2012
Ciekawostka:
Zygmunt hrabia Krasiński, tworzący także pod pseudonimem Spiridiona Prawdzickiego, był przedstawicielem romantyzmu. Jednakże nie był typowym romantykiem – świadczą o tym zarówno jego twórczość, jak
i życie osobiste. Nie można powiedzieć, by hołdował wyidealizowanej, romantycznej miłości czy potrzebie
poświęcania rodziny dla dobra ojczyzny. Jego życie obfitowało w liczne romanse – choć najbardziej naznaczyły je małżeństwo z Elizą Branicką, matką jego dzieci oraz wielka, odwzajemniona miłość do Delfiny
Potockiej. Źródła podają, że podobno konfrontacja obu pań nastąpiła w momencie choroby i śmierci twórcy – Eliza miała wówczas powiedzieć do Delfiny, że życie Zygmunta należało do kochanki, ale jego śmierć
będzie należała do żony i dzieci.
Tydzień 12.
Epoka światła i rozumu
2.01. (Pon.)
3.01. (Wt.)
4.01. (Śr.)
5.01. (Czw.)
7.01. (Sob.)
Le siecle de lumiere – wprowadzenie do epoki.
„Cogito ergo sum”. O filozofii oświeceniowej.
Przypadki i podróże… XVIII – wieczna powieść europejska.
Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Nurty literackie oświecenia.
Obiady czwartkowe czyli oświecenie po polsku.
Tydzień 13.
Oświecenie po polsku
9.01. (Pon.) Zwierzęta mówiące ludzkim głosem – Bajki Krasickiego.
10.01. (Wt.) „Prawdziwa cnota krytyk się nie boi” – złota myśl czy autoreklama biskupa-literata?
11.01. (Śr.) „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki”. Pierwsza polska powieść nowoczesna.
12.01. (Czw.) Laura, Filon i umówiony jawor – nurt sentymentalny w Polsce.
13.01. (Pt.) Wokół Sejmu Czteroletniego. Twórczość reformatorska i patriotyczna.
Tydzień 14.
Ideały romantyzmu
16.01. (Pon.) Romantic znaczy nastrojowy. O założeniach epoki.
17.01. (Wt.) Intuicja i przeczucie – uczuciowe postrzeganie świata. Filozofia romantyczna.
18.01. (Śr.) Miłość, podróż, natura… Motywy literackie romantyzmu.
19.01. (Czw.) Między kochankiem a buntownikiem. O bohaterze romantycznym.
20.01. (Pt.) Młodość, szaleństwo i cierpienie… Romantyzm europejski.
Tydzień 15.
Romantyzm w wydaniu polskim
23.01. (Pon.) „Polska Chrystusem narodów”. Historiozofia polskiego romantyzmu.
24.01. (Wt.) „Miej serce i patrzaj w serce” – manifest ideowy epoki. O poezji Mickiewicza.
25.01. (Śr.) Juliusz Słowacki – złamany tęsknotą tułacz czy piewca rewolucji?
26.01. (Czw.) „Syn – minie pismo, lecz ty spomnisz wnuku”. C. K. Norwid jako poeta osobny.
27.01. (Pt.) Prostota, humor i gry salonowe czyli romantyzm w ujęciu Fredry.
Jaśniejsza strona nauki
Luty 2012
Ciekawostka:
W czasach współczesnych posługiwanie się przez twórców konwencją fantastyczno – przyrodniczą w dziedzinie literatury przeznaczonej dla dzieci i młodzieży jest dość powszechne – mamy nawet osobny gatunek
literacki, fantasy. Jednakże nie jest to żadne odkrycie naszych czasów. Już pozytywistyczna pisarka, Zofia
Urbanowska, posłużyła się tą konwencją, pisząc opowieść o leniwym chłopcu, przemienionym przez wróżkę w muchę i zmieniającym swój charakter pod wpływem zwierząt („Gucio Zaczarowany”, 1884). Historia
Gucia zaś stała się inspiracją dla wielu późniejszych twórców, jak Czesław Miłosz czy Tadeusz Różewicz.
Tydzień 16.
Stylistyka kontra stylizacja
30.01. (Pon.) Funkcjonalnie i użytecznie. O stylach językowych.
31.01. (Wt.) Żonglowanie słowami czyli styl artystyczny.
1.02. (Śr.)
Literackie naśladownictwo języka – stylizacje językowe.
2.02. (Czw.) –IZMY i –NIMY czyli zabawa językiem polskim.
3.02. (Pt.)
Oksymoron, metafora i eufemizm… Tropami stylistycznymi po literaturze.
Tydzień 17.
Realizm
6.02. (Pon.)
7.02. (Wt.)
8.02. (Śr.)
9.02. (Czw.)
10.02. (Pt.)
Nowy układ społeczno – polityczny = nowy ład literacki. Wprowadzenie do realizmu.
Wiara w postęp i naukę. Filozoficzne założenia epoki.
Ojciec Goriot i Pani Bovary – realizm europejski.
Obiektywizm i wnikliwa analiza rzeczywistości. O powieści realistycznej.
Kult powstań i praca u podstaw w polskim pozytywizmie.
Tydzień 18.
Pozytywizm
13.02. (Pon.) Prus i Orzeszkowa – twórcy polskiej powieści realistycznej.
14.02. (Wt.) „Ku pokrzepieniu serc” – sienkiewiczowska powieść historyczna.
15.02. (Śr.) Dzieci, biedota, Żydzi… O polskiej nowelistyce pozytywistycznej.
16.02. (Czw.) „Przeminął czas tęczowej cudów powieści”. Poezja czasów niepoetyckich.
17.02. (Pt.) Przeklęte pytania i szukanie odpowiedzi. F. Dostojewski pisarzem osobnym.
Tydzień 19.
Modernizm
20.02. (Pon.) Między modernizmem a neoromantyzmem. Założenia epoki.
21.02. (Wt.) Schopenhauer, Nietzsche, Bergson… O systemach filozoficznych przełomu wieków.
22.02. (Śr.) Od symbolizmu do naturalizmu. Nurty literackie epoki.
23.02. (Czw.) „Nana” i „Wujaszek Wania” – europejska literatura modernistyczna.
24.02. (Pt.) Spleen i wolność… Twórczość poetów wyklętych.
Jaśniejsza strona nauki
Marzec 2012
Ciekawostka:
Wiele się mówi w ostatnich czasach na temat świadomego macierzyństwa czy antykoncepcji, jednakże nadal traktując te kwestie jako wstydliwe. A tu już na przełomie wieku XIX i XX propagowano antykoncepcję oraz edukację seksualną, walczono o świadome macierzyństwo i legalizację aborcji, a także prawo do uświadomionej seksualności kobiet.
I to nie tylko same kobiety włączały się w tą walkę. Wystarczy dla przykładu wymienić nazwisko polskiego pisarza,
Boya – Żeleńskiego, który wraz z Ireną Krzywicką, kierował prywatną kliniką w Warszawie, zajmującą się promowaniem świadomego macierzyństwa. Także w swojej twórczości literackiej dawał wyraz osobistym poglądom. Założył
dodatek do „Wiadomości Literackich” („Życie Świadome”), w którym umieszczał teksty propagujące regulację narodzin, edukację seksualną, antykoncepcję, a także prawo kobiety do decydowania o prokreacji czy jej seksualności.
Tydzień 20.
Młoda Polska
27.02. (Pon.)
28.02. (Wt.)
29.02. (Śr.)
1.03. (Czw.)
2.03. (Pt.)
Evviva l’arte! O poezji młodopolskiej.
Kobieta, miłość i natura w twórczości Młodej Polski.
Kołtuneria mieszczańska i babozwierz kanapowy… O „Moralności pani Dulskiej”.
„Wesele” – chłopomania w polskim dramacie modernistycznym.
Realizm, naturalizm, impresjonizm… Synkretyzm stylu w prozie Młodej Polski.
Tydzień 21.
Lekcja w plenerze
5.03. (Pon.)
6.03. (Wt.)
7.03. (Śr.)
8.03. (Czw.)
9.03. (Pt.)
Literackie pejzaże w prozie młodopolskiej. „Chłopi” Reymonta.
„Książka –czyn”, czyli śladami Żeromskiego po literaturze przełomu wieków.
Moralność z morzem w tle. Josepha Conrada twórczość osobna.
Wybuch postępu cywilizacyjnego i kulturalnego. Wprowadzenie do Międzywojnia.
Intuicja, podświadomość, zachowanie… O filozoficznych założeniach epoki.
Tydzień 22.
Od wojny do wojny
12.03. (Pon.)
13.03. (Wt.)
14.03. (Śr.)
15.03. (Czw.)
16.03. (Pt.)
Awangarda czy akmeizm? Nowe nurty w poezji XX wieku.
Kafka, Bułhakow, Hemingway – proza Dwudziestolecia Międzywojennego.
Wolność i niepodległość po latach niewoli. Międzywojnie w Polsce.
Skamander kontra Awangarda Krakowska. Polska poezja Dwudziestolecia Międzywojennego.
Wolne satelity czyli o polskich poetach niezrzeszonych.
Tydzień 23.
Twórczość międzywojnia
19.03. (Pon.)
20.03. (Wt.)
21.03. (Śr.)
22.03. (Czw.)
23.03. (Pt.)
Kobieta, miłość i natura w twórczości Dwudziestolecia Międzywojennego.
Żeromski, Dąbrowska, Nałkowska – pisarze wierni tradycji.
Granice i szklane domy… Aspekt społeczno – polityczny w prozie Międzywojnia.
„Ferdydurke” i „Sklepy cynamonowe”.O tendencjach awangardowych w polskiej prozie XX wieku.
Rewolucja artystyczna w polskim dramacie Międzywojnia.
Tydzień 24.
Wojna i okupacja
26.03. (Pon.)
27.03. (Wt.)
28.03. (Śr.)
29.03. (Czw.)
30.03. (Pt.)
II wojna światowa jako początek nowej ery w dziejach ludzkości.
Kolumbowie i apokalipsa. Tworzenie „z głową na karabinie”.
„Nie pytajcie o naszą młodość”. Poeci o czasach wojny.
„Ludzie ludziom zgotowali ten los”. Wojenna rzeczywistość w prozie powojennej.
„Kto przeżył na nieludzkim obszarze, musiał przeżyć kosztem innych”. O degradacji wartości
i redukcji ludzkiej osobowości w ujęciu różnych twórców.
Jaśniejsza strona nauki
Kwiecień 2012
Ciekawostka:
Matura – nieobowiązkowy egzamin kończący edukację na poziomie szkoły średniej, sprawdzający wiedzę
w zakresie materiału obejmującego cały program nauczania, zmora wszystkich uczniów i przyczyna bólu
głowy wielu nauczycieli. Powszechnie matura uważana jest za egzamin dojrzałości (maturus – łac. dojrzały). Jak jest w rzeczywistości? Przekonamy się już niedługo. Powodzenia!
Tydzień 25.
Współczesność
2.04. (Pon.) Samotność kontra wspólnota. Nurty filozoficzne epoki.
3.04. (Wt.)
Egzystencjalizm, absurd i realizm magiczny we współczesnej literaturze światowej.
11.04. (Śr.)
„Nie myślałem, że żyć będę w tak osobliwej chwili”. Literatura polska – kontynuacje.
12.04. (Czw.) Debiuty, redebiuty i debiuty z szuflady czyli twórczość od przełomu październikowego do Marca ’68.
13.04. (Pt.)
„Spójrzmy prawdzie w oczy”. Polska literatura drugiej połowy XX wieku.
Tydzień 26.
Literatura - jak się zmieniała
16.04. (Pon.) Literacka sinusoida. Podsumowanie epok.
17.04. (Wt.) Dom, wędrówka, kobieta – przegląd motywów literackich.
18.04. (Śr.)
Bohater odzwierciedleniem swoich czasów.
19.04. (Czw.) Gatunki literackie dawniej i dziś.
20.04. (Pt.)
Dramat od antyku do współczesności – zestawienie porównawcze.
Tydzień 27.
Analiza i interpretacja tekstów literackich
23.04. (Pon.) Co autor miał na myśli czyli jak czytać ze zrozumieniem?
24.04. (Wt.) „Poezja to myślenie w obrazach”. O sztuce interpretacji utworów poetyckich.
25.04. (Śr.)
Pamiętnik, reportaż, baśń, nowela… Utwory epickie i ich analiza.
26.04. (Czw.) Akcja w dialogach – interpretacja utworów dramatycznych.