RDEST (11) sb m rdest (11), [drdest].

Słownik polszczyzny XVI wieku - wersja elektroniczna
hasło: RDEST (stan na dzień: 02-01-2012)
www.spxvi.edu.pl
strona 1/1
RDEST (11) sb m
rdest (11), [drdest].
Teksty nie oznaczają é lub oznaczają niekonsekwentnie (Cn e jasne).
sg N rdest (9). ◊ G rdestu (1). ◊ A rdest (1).
Sł stp: rdest, Cn: rdest, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVIII w.: rdest.
1. bot. Polygonum L. (Rost); rodzaj roślin z rodziny rdestowatych (Polygonalceae), w Polsce występuje
18 gatunków (11) : Perſicaria. Rdeſt. Flech kraut. FalZioł I 114a, +4v, I 114a żp; Ieſt tedy członek
przednieyſzy/ y v koniá głowá/ ná ktorą gdy choruie: Weźmi Rdeſtu y chebdu ſuchégo SienLek
164v; [Accipe radicem herbe dicte drdesth GlosyKórn II 179].
[Zestawienia: »rdest biały«: Rdeſt biały y cżarny/ wſzákże ácż obá v Láćinnikow Perſicaria. wſzákże
oſobliwie cżarny zową Hydropiper. Muckenkraut/ waſſerpfeffer SienHerb L2c#.
»rdest czarny«: SienHerb L2c# cf »rdest biały«.]
a. bot. Polygonum hydropiper L. (Rost); rdest ostrogorzki, roślina jednoroczna z rodziny rdestowatych
(Polygonaceae), lecznicza i trująca; hydropiper Calep, Cn; persicaria Cn (5) : RDeſth ma liſty podobne
brzoſkwianemu j ſam iey podobny ieſt w moczy FalZioł I 114a, I 114b; Hydropiper – Rzepik, ſtąrzec,
Verius, rdeſt, plesnik. Calep 493a.
Zestawienie: »rdest biały« (2): Rdeſt biały/ Hydropiper SienLek 217v, Xxx3v; [Volck Xxx2].
b. bot. Polygonum persicaria L. (Rost); rdest plamisty, roślina jednoroczna z rodziny rdestowatych
(Polygonaceae); persicaria maculata, mitis Cn (2) : Ktore by bydlę miało robaki z obrażenia w ranie/
ten Rdeſt ſtłucż á wyciſnąwſzi tę wodę ſniego zieloną, tą wodą wymywać FalZioł I 114b.
Zestawienie: »rdest czarny« (1): Rdeſt czarny Perſicaria maculata. SienLek 217v; [Volck Xxx2].
2. [bot. Potamogeton L. a. Polygonum amphibium L.; rdestnica a. rdest ziemnowodny, rodzaj
bylin wodnych z rodziny rdestnicowatych (Potamogetonaceae) a. bylina wodna z rodziny rdestowatych
(Polygonaceae); potamogiton Cn:
Zestawienie: »rdest wodny«: Rdeſt wodny/ Potamogeton. waſſer mangole/ Samkraut. SienHerb
L2c#; Storzyſzek, álbo Rdeſt wodny. UrzędowHerb 254a (Linde).]
Synonimy: 1.a., b. pawie ziele, pierz wodny, piper wodny, pleśnik, rzepik, rzeżucha wodna, starzec,
wodny pieprzyk; 2. storzyszek.
PP