Europejska strategia dla bezpieczeństwa i solidarności energetycznej

WYDANIE SPECJALNE
Europejska strategia dla bezpieczeństwa
i solidarności energetycznej
Podczas posiedzenia kierownictwa Grupy Europejskiej Partii Ludowej w Katowicach w dniach 3-4 września br. posłowie wypracowali strategiczne dokumenty z wytycznymi w dziedzinie bezpieczeństwa energetycznego w jego
wymiarze zewnętrznym oraz polityce obrony.
W dokumentach europosłowie odwołują się do potrzeby większej solidarności w zewnętrznej polityce energetycznej i wskazują w tym kontekście na
przykład na rolę, jaką mogłyby odgrywać wspólne zakupy gazu, prowadzone
początkowo w ramach współpracy i koordynacji na poziomie regionalnym.
Ponadto Grupa EPL zwróciła uwagę na fakt, iż Komisja Europejska powinna uzyskać prawo analizowania energetycznych kontraktów międzyrządowych i komercyjnych, zarówno przed, jak i po ich podpisaniu. Obecnie Komisja
ma wgląd w umowy międzyrządowe, choć często już po ich podpisaniu, ale
nie ma dostępu do często ważniejszych kontraktów komercyjnych.
W dokumencie wspomniane jest również skuteczne stosowanie instrumentów polityki konkurencji, co sugeruje walkę z podmiotami nieprzestrzegającym przepisów unijnego trzeciego pakietu energetycznego.
W drugim dokumencie posłowie Grupy EPL wspierają utworzenie mechanizmu zachęcającego do zwiększania wydatków na obronność i apelują
o wzmocnienie tzw. klauzuli solidarności, znajdującej się w traktatach europejskich, która docelowo powinna stać się unijnym odpowiednikiem zapisów
o pomocy sojuszniczej w ramach NATO (tj. Art. 5 Traktatu Północnoatlantyckiego). Europosłowie podkreślają, że UE musi uprościć system podejmowania decyzji w ramach Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa
oraz być gotową na użycie swego potencjału militarnego tam, gdzie w grę
wchodzą podstawowe europejskie interesy i wartości. Dbałość o rozwój bazy
przemysłowo - technicznej dla sektora obronnego nie może być celem samym w sobie, powinna iść w parze ze wspólną polityką eksportu uzbrojenia,
uwzględniać interesy wszystkich krajów członkowskich i Unii jako całości.
Grupa EPL podkreśliła zagrożenia płynące z redukowania potencjału obronnego w krajach członkowskich Unii i wezwała do wypełnienia zobowiązania
państw członkowskich do zwiększenia nakładów finansowych na obronę do
2% PKB podjętego w 2014 roku na szczycie NATO w Walii.
Gospodarzami posiedzenia kierownictwa Grupy EPL w Katowicach,
w imieniu Polskiej Delegacji w Grupie EPL byli posłowie Jan Olbrycht, przewodniczący delegacji oraz Andrzej Grzyb, współprzewodniczący delegacji.
Autorem i koordynatorem prac nad oboma dokumentami był wiceprzewodniczący Grupy EPL ds. zagranicznych, Jacek Saryusz-Wolski. Specjalnym gościem organizowanego w Katowicach posiedzenia była premier Ewa Kopacz.
W spotkaniu udział wzięli także wicepremier i minister gospodarki Janusz
Piechocińskim, minister sprawiedliwości Borys Budka, sekretarz stanu ds.
europejskich Rafał Trzaskowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Obrony
Robert Kupiecki, specjalny doradca ds. Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa
i Obrony Michel Barnier, eksperci w dziedzinie polityki energetycznej oraz
ponad 50 eurodeputowanych z 17 państw członkowskich.
Dokumenty strategiczne Grupy EPL mają istotny wpływ na kreowanie
polityki europejskiej, gdyż jest to największa partia w Parlamencie Europejskim. Mają one jednak tym większe znaczenie i oddziaływanie polityczne,
ponieważ członkami członkami Europejskiej Partii Ludowej są zarówno
przewodniczący Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker, jak i komisarz
ds. energii Arias Canete.
Kontakt dla Prasy
Agata Byczewska
Biuro prasowe Grupy EPL
[email protected]
Manfred Weber
Przewodniczący Grupy EPL
Polska jest silnym, centralnym państwem w Unii Europejskiej. Może zbyt rzadko uświadamiamy sobie,
że Polska jest jednym z tych krajów, które przeżyły kryzys bez załamania gospodarczego. To wielkie osiągnięcie, również Pani Premier Kopacz. Katowice są doskonałym przykładem tego sukcesu.
Polska i Europa mają wiele do zrobienia tutaj, na Śląsku, gdzie niezwykle ważna jest kwestia energii.
Polska jest także sąsiadem Ukrainy. Przywództwo polskie w kryzysie ukraińskim doprowadziło do tego, że
Unia Europejska jest w tej chwili spójna i jednolita, jeśli chodzi o reakcję na zagrożenie rosyjskie.
W odniesieniu do kwestii imigrantów, cieszymy się, że Polska przyjęła tylu Ukraińców. Chodzi o to, żeby
znaleźć wspólną odpowiedź na poziomie europejskim, by razem stawić czoła tym wyzwaniom.
Posiedzenie Biura Grupy EPL w Polsce w tym momencie jest również dowodem na to, że chcemy Państwu towarzyszyć i trzymać kciuki w tej bardzo ważnej fazie kampanii wyborczej. Chcemy, by Polska była
silna w Europie. Mam nadzieję, że Polacy wybiorą tych, którzy jednoczą, a nie dzielą.
Ewa Kopacz
Premier Rządu RP
Platforma Obywatelska była i pozostanie partią jednoznacznie proeuropejską. Wierzymy, że skuteczne zabieganie
o realizację polskiej racji stanu nie polega na podważaniu osiągnięć zjednoczonej Europy w każdej dziedzinie, ale na
sprawnym wpisywaniu naszych racji w interes ogólnoeuropejski. Chcemy Unii Europejskiej spójnej i silnej. Sprzeciwiamy się podziałowi UE na członków lepszej i gorszej kategorii, starej i nowej Europy. Uważamy, że w interesie Polski leży silna i spójna Unia Europejska, która przynosi korzyść wszystkim swoim obywatelom i siłą swoich członków
skutecznie stawia czoła globalnym wyzwaniom. Jesteśmy gotowi i chcemy wziąć większą odpowiedzialność za
kierunek rozwoju UE. Wspólnota Europejska nie może być traktowana wyłącznie jako źródło dodatkowego finansowania, ale jako szeroko pojęty projekt polityczny, społeczny i gospodarczy, który zagwarantuje dostatnią i bezpieczną
przyszłość wszystkim europejskim narodom. Razem z naszymi sojusznikami chcemy bronić podstawowych swobód, na których opiera się Unia Europejska, a więc wolności przemieszczania się, świadczenia usług i podejmowania
pracy w państwach członkowskich na zasadach, które nie są dyskryminujące. Naszym priorytetem pozostanie
wspieranie stabilności i demokratycznego charakteru naszego sąsiedztwa w imię wspólnie wyznawanych wartości.
Dlatego będziemy nadal skutecznie zabiegać o solidarność świata zachodniego wobec agresywnej postawy Rosji i wojny na Ukrainie. Zapewnimy, zgodnie z polskim
interesem, wcielanie kolejnych elementów unii euroenergetycznej tak, aby każde państwo członkowskie mogło liczyć w przyszłości na solidarność pozostałych w obliczu
kryzysu dostaw gazu i energii. Będziemy angażować się w reformę unii gospodarczej i walutowej, dbając o jej otwartość na państwa, które w najbliższym czasie nie będą
gotowe na przyjęcie euro. Polska zawsze stała i stoi murem za solidarnością europejską i wartościami, o które sami tak długo walczyliśmy.
Jan Olbrycht
Przewodniczący delegacji polskiej w Grupie EPL
Dla delegacji polskiej w Grupie EPL w PE było niezwykle ważne, aby kolejne posiedzenie Biura Grupy EPL
w tak istotnym momencie odbyło się w Polsce, na Śląsku. Rozmowa na temat energii, bezpieczeństwa
i wszystkich związanych z nimi aspektów jest szczególnie istotna dla regionu przemysłowego. Potwierdzeniem słuszności wyboru był fakt, że do Katowic przyjechało wyjątkowo liczne kierownictwo Grupy EPL
i mamy bardzo dobrą frekwencję – zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym. Co ważne dla
Śląska, podkreślona została rola węgla dla energii oraz możliwość pokazania regionu, który się zmienia,
unowocześnia i modernizuje, a także wykazania, jak mądrze i przyszłościowo można wydawać europejskie
pieniądze. Pokazaliśmy naszym gościom siedzibę NOSPR i Muzeum Śląskie, jako przykłady inwestowania w przemysły kreatywne, tworzące nowe miejsca pracy. Było to bardzo udane spotkanie, niezwykle
ważne merytorycznie.
Janusz Piechociński
Wicepremier Rządu RP, Minister Gospodarki
W ostatnich latach ponieśliśmy olbrzymi wysiłek inwestycyjny i obecnie mamy jedną z najmłodszych i najlepiej odnowionych sieci energetycznych na obszarze przesyłu linii energetycznych. Jednak okazało się, że w przypadku podobnych do ostatnich anomalii klimatycznych w całej Europie środkowo-wschodniej, nawet solidny system zewnętrznych
powiązań nie jest do końca sprawny. Potrzebujemy nowej koncepcji bezpieczeństwa energetycznego.
Musimy skoordynować działania w zakresie budowy potencjału magazynowania surowców energetycznych, abyśmy myśleli europejskim rachunkiem zysków i strat i wzrostem efektywności. Trzeba zastanowić się, ile importowanej
energii potrzebujemy oraz po jakiej cenie - w którym momencie powinniśmy szukać alternatywnych mechanizmów.
Należy też przeanalizować powiązanie pakietów klimatyczno-energetycznych z ich konsekwencjami dla inwestycji.
Musimy się zastanowić, jak widzimy wspólny rynek energetyczny, obciążenia akcyzowe i podatkowe, sposób finansowania wzrostu zapasów oraz w którą stronę idziemy w kwestii energetyki jądrowej. Czy w przemyśle europejskim
potrafimy dla całej naszej energetyki wytworzyć technikę i technologię oraz jaki niezbędny potencjał energetyczny
powinna budować Europa? My, Europejczycy, razem możemy więcej.
Andrzej Grzyb
Współprzewodniczący delegacji polskiej w Grupie EPL
Trudno nie mówić na Śląsku o energii, o bezpieczeństwie. Trudno nie zauważyć, że potencjał przemysłowy
Śląska jest ściśle związany z polityką bezpieczeństwa naszego państwa, jak również ze wspólną polityką
bezpieczeństwa i obrony. Szczególnego znaczenia nabrała ta polityka w obecnych warunkach nasilającego
się kryzysu. Z jednej strony tego, co się dzieje na Ukrainie i jest określane wojną hybrydową, a z drugiej strony
z kryzysem migracyjnym, który ma ogromny wpływ na bezpieczeństwo. Z trzeciej strony – z konfliktem na
Bliskim Wschodzie, który doprowadził do powstania Państwa Islamskiego. Potencjał obronny każdego państwa wiąże się bardzo z jego potencjałem gospodarczym. Katowice są bardzo dobrym miejscem, w którym
możemy mówić o tym, jak potencjał gospodarczy możemy wykorzystywać w kierunku synergii poszczególnych państw członkowskich Unii Europejskiej. Każde z państw członkowskich UE nie tylko powinno określony
poziom wydatków przeznaczyć na obronę, ale również powinno zapewnić swój potencjał gospodarczy, który
jest podstawą potencjału obronnego.
Jacek Saryusz-Wolski
Wiceprzewodniczący Grupy EPL
Polska jest głównym inicjatorem działań ukierunkowanych na udzielenie spójnej i skutecznej odpowiedzi na bezpieczeństwo energetyczne i zagrożenia geopolityczne. O potrzebie realizowania zewnętrznej unijnej polityki energetycznej jako integralnej części europejskiej polityki zagranicznej, PE mówił już w 2007 roku, kiedy przyjęty został mój
raport na temat wspólnej polityki zagranicznej UE w dziedzinie energii. Dziś te propozycje mają nadal zasadnicze
znaczenie dla powodzenia projektu Unii Energetycznej i rozwoju skutecznej unijnej dyplomacji w tym obszarze - to
kluczowe dla interesów Polski kwestie.
Wojna na Ukrainie i neoimperialna polityka Rosji obnażyły niedostatki unijnej polityki energetycznej. Wyrwanie się
spod dominacji jednego dostawcy i zwiększenie odporności na geopolityczne zagrożenia, jest dzisiaj koniecznością
i kwestią strategicznego bezpieczeństwa Unii. Ponadto wszelkie relacje Unii z jej partnerami powinny być oparte na
poszanowaniu prawa unijnego, w tym tzw. trzeciego pakietu energetycznego. Musimy wymagać, aby nasi partnerzy
szanowali nasze reguły gry.
Unia od lat deklaruje wiele w obszarze polityki obronnej, a jednocześnie rzeczywisty własny potencjał militarny
maleje. Większość krajów UE, poza czterema, w tym Polską, nie realizuje zadanego przez NATO celu wydatków na obronę na poziomie 2% PKB. Jesteśmy „papierowym
tygrysem”, a stoimy w obliczu prawdziwych zagrożeń dla naszego bezpieczeństwa. Stworzenie solidnego potencjału obronnego UE musi być priorytetem Europy na
najbliższe lata. Potrzebujemy rzeczywistych rozwiązań, woli politycznej i europejskiego wkładu w bezpieczeństwo euroatlantyckie, NATO, tworzenia i jeśli trzeba użycia potencjału militarnego, mechanizmów zachęcających do zwiększenia nakładów finansowych na obronę, a nie jazdy na gapę, którą uprawiają kraje południa i zachodu Europy.
Françoise Grossetête
Wiceprzewodnicząca Grupy EPL
Wzmocnienie bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej jest kwestią kluczową dla naszej suwerenności. Stanowi konieczną odpowiedź na obecną sytuację geopolityczną i trudne relacje między Unią
Europejską i jej niektórymi partnerami. Aby zdywersyfikować źródła energii, zmodernizować infrastrukturę
energetyczną i zbudować wspólny rynek energii, Unia Europejska powinna koniecznie połączyć wymiar wewnętrzny polityki energetycznej z jej wymiarem zewnętrznym. Obydwa te wymiary nawzajem się umacniają.
Unia Europejska powinna mówić jednym głosem ze swoimi partnerami - którzy często się zmieniają, mnożą, domagają się szybkiej responsywności - aby zdywersyfikować dostawców energii i środki jej przesyłu.
Popyt na światowym rynku energii wzrasta, pomimo pewnego spowolnienia w ostatnim czasie. Produkcja
wewnętrza energii w Unii Europejskiej maleje, co oznacza, że w chwili obecnej około 50 procent zapotrzebowania energetycznego Unii Europejskiej pokrywana jest ze źródeł zewnętrznych.
Jerzy Buzek
Przewodniczący Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (ITRE)
Solidarność dotyczy polityki wewnętrznej UE i wyraża się we wspólnym rynku. Wspólne zakupy na rynku energetycznym
na zewnątrz Unii Europejskiej to trudne zagadnienie. W dokumencie, przyjętym w Katowicach, zapisaliśmy mechanizmy
negocjacyjne po stronie UE, które dają nam szansę wypracowania wspólnego stanowiska w odniesieniu do zakupów
gazu i innych źródeł energii na zewnątrz. Unia energetyczna i to, co proponujemy, nie są skierowane przeciwko jakiemukolwiek krajowi. Dotyczy to naszej siły negocjacyjnej, tego, co chcielibyśmy osiągnąć i co daje nam szansę na
uzyskanie jak najlepszych kontraktów dla wszystkich państw unijnych. Jest to wynik myślenia solidarnościowego.
Dużo już osiągnęliśmy – koordynujemy nasze zakupy, a kraje trzecie muszą się stosować na naszym terenie do prawa
unijnego. To element naszej polityki zagranicznej.
Dzisiaj mamy nowe możliwości. Przede wszystkim wspólne działanie państw z terenu Morza Kaspijskiego, Kaukazu, Turcji i Bliskiego Wschodu - w Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii zajmuję się tą sprawą od wielu lat - to
nowe otwarcie południowego korytarza. Mamy też szansę na otwarcie importu ciekłego gazu USA. Chcielibyśmy, aby
niezależnie od porozumienia ze Stanami, udało się jak najszybciej otworzyć nasze granice na import ciekłego gazu.
Najważniejsze punkty dokumentu strategicznego
Grupy EPL dotyczące energii:
• Naszym celem jest zapewnienie większego bezpieczeństwa zewnętrznych dostaw energii w Unii Europejskiej. Unia Europejska importuje 53%
jej całkowitego zużycia energii. Oprócz istniejących wymogów większej
konkurencyjności, zwiększenia efektywności energetycznej, niższych
kosztów i większej niezależności europejskich dostaw energii, kryzys na
Ukrainie podkreślił pilną potrzebę zmniejszenia zależności energetycznej
od jednego dostawcy i zwiększenia odporności UE na zewnętrzną presję
geopolityczną.
• W tym kontekście z zadowoleniem przyjmujemy utworzenie Unii Energetycznej jako głównego narzędzia do osiągnięcia silniejszego bezpieczeństwa energetycznego, zmniejszenia cen energii i zwiększenia
konkurencyjności europejskiej gospodarki. Powyższe działanie powinno
obejmować stworzenie prawdziwej Wspólnej Zewnętrznej Polityki Energii
w celu zwiększenia geopolitycznej wiarygodności, skuteczności i spójności
UE, aby mówić do naszych partnerów jednym głosem i upewnić się, że zewnętrzna polityka energetyczna UE idzie ręka w rękę z jej Wspólną Polityką
Zagraniczną i Bezpieczeństwa.
• Zewnętrzne i wewnętrzne wymiary naszego bezpieczeństwa energetycznego są ze sobą ściśle powiązane. Pełne zrównoważone wykorzystanie
wszystkich własnych zasobów jest podstawą dla zmniejszenia naszej
zależności od importu. W związku z tym, powinniśmy popierać pełne
egzekwowanie istniejących przepisów dotyczących wewnętrznego rynku energii, w tym 3. pakietu energetycznego, aby zmniejszyć zależność,
zwiększyć różnorodność źródeł energii, obniżyć ceny energii dla firm i dla
konsumentów końcowych, z widokami na transatlantycką konwergencję cen energii i stworzenie dobrze połączonego i zsynchronizowanego
wspólnego rynku, wolnego od wysp energetycznych przy jednoczesnym
poszanowaniu swobody państw członkowskich w określeniu swoich
koszyków energetycznych.
• Podstawa Unii Energetycznej powinna polegać na negocjacjach jednym
głosem z krajami trzecimi. Koordynacja stanowisk i zbiorowych zakupów
gazu powinny zaczynać się na poziomie regionalnym, w których państwa
członkowskie mogłyby dobrowolnie wprowadzać wspólny mechanizm negocjacji i tworzyć regionalne zgrupowania dla dalszej rozbudowy infrastruktury dostaw gazu, w celu wzmocnienia naszego zbiorowego potencjału
przetargowego, który może prowadzić do wspólnej europejskiej pozycji
negocjacyjnej.
• Komisja Europejska ma ważną rolę do odegrania w sprawdzaniu zgodności
z prawem UE dużych komercyjnych kontraktów i ich wpływu na bezpieczeństwo energetyczne. Dotyczy to udziału w negocjacjach zanim owe kontrakty zostaną zawarte, nie zmieniając prawa KE do sprawdzania zgodności
umów po negocjacjach.
• Wszystkie przedsiębiorstwa z państw trzecich, które uczestniczą w produkcji, transporcie, dystrybucji czy przechowywaniu unijnej energii muszą
respektować wszystkie elementy odpowiedniego prawa UE.
• Wzywamy do większej konwergencji i synergii instytucjonalnej.
Biuro Zewnętrzne Grupy EPL w Warszawie
ul. Jasna 14/16a
00-041 Warszawa
Polska
Marcin Trojanowski
Telefon: +48 22 892 93 05
E-mail: [email protected]
Biuro prasowe Grupy EPL w Brukseli
Agata Byczewska
+32 2 28 44 579
[email protected]
Twitter: @abyczewska
•
•
•
•
•
W szczególności wspieramy lepszą integrację zewnętrznych priorytetów
bezpieczeństwa energetycznego w polityce prowadzonej przez Wysokiego Przedstawiciela UE do spraw Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa /
Wiceprzewodniczącego Komisji.
Należy wzmocnić ulepszone połączenie z krajami sąsiadującymi.
Wspieramy rezygnację z projektu South Stream i jesteśmy przeciwko jego
ponownego odtworzeniu w postaci tak zwanego projektu Turecki Potok.
Projekt ten tylko wzmocni istniejącą zależność i stoi w sprzeczności z zasadą dywersyfikacji UE.
Wspieramy definicję strategicznych projektów infrastruktury energetycznej,
które stwarzają realną dywersyfikację.
Wspieramy rozwój unijnej dyplomacji energetycznej w krajach partnerskich.
Uważamy, że bezpieczeństwo energetyczne powinno być częścią trwającego obecnie przeglądu Europejskiej Polityki Sąsiedztwa.
Najważniejsze punkty dokumentu strategicznego
Grupy EPL dotyczące bezpieczeństwa:
• Bezpieczeństwo i obrona powinny pozostać w samym centrum agendy
europejskiej.
• Kluczowym problemem jest brak woli politycznej do użycia całego istniejącego potencjału militarnego i instrumentów służących osiągnięciu
celów polityki zagranicznej UE, a także równego zaadresowania obaw
odnośnie bezpieczeństwa wszystkich państw członkowskich, zgodnie
z artykułem 42(7) TUE.
• Europa musi być silniejsza, szybsza i żywiej reagować w sytuacjach
prawdziwego zagrożenia. Musi przejąć swój zakres obowiązków oraz
dopasować ambicje do konkretnych działań.
• Nowa Europejska Strategia Bezpieczeństwa jest od dawna spóźniona.
Potrzebujemy świeżego podejścia, biorącego pod uwagę radykalnie
zmienione otoczenie bezpieczeństwa. Chcemy określenia politycznych
ambicji UE i uczynienia jej silniejszym graczem na arenie bezpieczeństwa. Grupa EPL oczekuje nowej ambitnej strategii, prowadzącej do
Białej Księgi UE w sprawie bezpieczeństwa i obrony oraz określenia
planu zawierającego realistyczne i praktyczne działania. Należy wyciągnąć wnioski na temat organizacji, wyposażenia, możliwości i procedur
korzystania z nich w razie potrzeby. Należy również określić wspólne
poglądy na zagrożenia i wspólne interesy bezpieczeństwa.
• Jazda na gapę w sprawach obronności i bezpieczeństwa musi się skończyć. WPBiO nie może dłużej być najsłabszym ogniwem w procesie integracji. Otoczenie bezpieczeństwa UE wymaga, aby obrona europejska
przestała być „papierowym tygrysem” i stała się pełnoprawną polityką,
zapewniającą wszystkim państwom członkowskim równe bezpieczeństwo i równe zaangażowanie w kluczowych kwestiach.
• Nie musimy wymyślać nowych złożonych struktur, mechanizmów
ani narzędzi. Te, które już istnieją, muszą stać się rzeczywistością
operacyjną.
• W obecnym, skomplikowanym otoczeniu bezpieczeństwa, UE nie może
sobie pozwolić na rolę tylko obserwatora.
Gabriela Karol
+32 2 28 42 403
[email protected]
Twitter: @gk_karol
www.eppgroup.eu
www.facebook.com/GrupaEPL
www.twitter.com/eppgroup
www.youtube.com/user/eppgrouptv
www.flickr.com/photos/epp_group_official
www.instagram.com/eppgroup
www.linkedin.com/company/epp-group-in-the-european-parliament
POBIERZ APLIKACJĘ Z
POBIERZ APLIKACJĘ Z
APP STORE
GOOGLE PLAY