Kolejka turystyczna z kopalni w Wieliczce

Kolejka turystyczna z kopalni w Wieliczce
• Czas powstania XIX w. • Miejsce powstania Wieliczka, Polska • Wymiary wysokość: 1. dwa wagoniki: 1 m; 2. dwa wagoniki: 1,2 m, długość: 1. dwa wagoniki: 3,2 m; 2. dwa wagoniki: 2,2 m, szerokość: 1. dwa wagoniki: 0,9 m; 2. dwa wagoniki: 1 m • Numer inwentarzowy MŻKW II/ 1­4 • Muzeum Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce • Tematy miasto, zabawa, znane postaci • Technika odlewanie, stolarka, toczenie, tapicerowanie, malowanie • Materiał drewno, żelazo • Prawa do obiektu Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce • Prawa do wizerunków cyfrowych domena publiczna • Digitalizacja RPD MIK, projekt Wirtualne Muzea Małopolski • Tagi kopalnia, Wieliczka, 2D, pojazd Pierwsze, dość liczne, projekty transportu szynowego w kopalni wielickiej zaczęły powstawać około połowy XIX wieku; nie doczekały się jednak realizacji z powodu ogromnych kosztów planowanej przebudowy chodników. Dopiero w 1857 roku w zarządzie żupy powstał konkretny plan tego odważnego przedsięwzięcia i rozpoczęto pierwsze roboty, których celem było wprowadzenie transportu konną kolejką szynową. W 1861 roku w kopalni położono szyny metalowe, głównymi chodnikami poruszały się więc od tej pory niemal wyłącznie wózki o metalowych skrzyniach lub platformy, ciągnięte przez konie.
Tory, jak się okazało, wykorzystywane były nie tylko do transportu soli i zadań związanych z jej produkcją. Podziemny trakt żelazny stworzył bowiem znakomitą możliwość wygodnego zwiedzania kopalni, dostępną — niestety — głównie dla znaczniejszych osobistości, które tutaj zawitały.
Prezentowana kolejka turystyczna powstała w latach 70. XIX wieku dla cesarza Franciszka Józefa I, który w 1880 roku przebywał w Krakowie i zamierzał ponownie zwiedzić salinę w Wieliczce. Prawdopodobnie służyła również innym osobistościom w latach późniejszych. Zachowała się w postaci czterech wagoników, które są przystosowane do zaprzęgu konnego.
Wagoniki różnią się od siebie konstrukcyjnie:
1. Wagonik 2­osiowy 8­osobowy — osie i koła żelazne, konstrukcja podwozia i części górnej wykonana z odpowiednio wyprofilowanego drewna. Cztery 2­osobowe siedzenia drewniane pokryte tapicerką i osadzone w konstrukcji podwozia na trzpieniach. W części przedniej i tylnej wózek zaopatrzony w drewniane podłużne zderzaki i haki do zaczepiania. Całość pomalowana na zielono, obicie popielate. Wymiary: rozstaw kół — 800 mm, rozstaw osi — 470 mm, śred. kół — 350 mm.
2. Wagonik 2­osiowy 4­osobowy — konstrukcja podwozia i nadwozia wykonana z drewna odpowiednio wyprofilowanego. Siedzenia pokryte czerwonym pluszem z ozdobnymi frędzlami przy podłokietnikach. Podłoga wyścielona pluszem czerwonym. W przedniej części wagonika zabezpieczenie przed wypadnięciem w kształcie ozdobnej ramy. W części tylnej i przedniej skórzane bufory. Całość pomalowana w kolorze zielonozłotym. Podczas konserwacji odkryto na drewnie pod tapicerką napisy: "B. Gliselli nabijał, Kraków 16 1887", "Michał Waga, wybiłem 1887, Wieliczka, 26/6 (?)". Wymiary: rozstaw osi — 830 mm, rozstaw kół — 800 mm, śred. kół — 380 mm.
Opracowanie: Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce, © wszystkie prawa zastrzeżone