wymagania edukacyjne z przyrody dla klas vi – rok szkolny 2013/2014

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z PRZYRODY DLA KLAS VI – ROK SZKOLNY 2013/2014
DZIAŁ
ZIEMIA CZĘŚCIA
WSZECHŚWIATA
OCENA DOPUSZCZAJĄCA
 wymienia nazwy planet
Układu Słonecznego
 rozpoznaje na ilustracjach
podstawowe ciała
niebieskie
OCENA DOSTATECZNA
wyjaśnia pojęcia masa i
ciężar, zna jednostki

wskazuje przykłady
oddziaływań
grawitacyjnych




SWIATŁO I
DZWIĘK W
PRZYRODZIE



ZIEMIA NASZA
PLANETA




ŻYCIE W WODZIE



wskazuje rodzaje źródeł
dźwięku, światła
zna podstawowe zasady
ochrony narządów wzroku i
słuchu;
rozpoznaje na schemacie
podstawowe elementy oka i
ucha;
opisuje kształt Ziemi z
wykorzystaniem jej modelu
– globusa;
prezentuje za pomocą
modelu ruch obiegowy i
obrotowy Ziemi;
wskazuje na globusie i
mapie: bieguny, równik,
południk zerowy i 180°,
półkule, kierunki główne
oraz lokalizuje
kontynenty, oceany
zna przykłady i różnice
między zwierzętami
kręgowymi i
bezkręgowymi,
wymienia przykłady
organizmów zwierzęcych
żyjących w wodach
słodkich i słonych,
zna czynniki wpływające
na warunki życia w wodzie,
zna znaczenie wód w
przyrodzie i gospodarce
człowieka






opisuje rolę zmysłów w
odbieraniu wrażeń ze
środowiska zewnętrznego;
rozpoznaje na rysunkach
zjawiska świetlne
omawia budowę prostego
obwodu elektrycznego

zna następstwa ruchu
obiegowego i obrotowego
Ziemi,
określa punkty o
jednakowej długości lub
szerokości geograficznej
na mapie
wskazuje na schemacie na
schemacie elementy
budowy komórki







zna pojęcia fala, przypływ
i odpływ, prąd morski
wskazuje na schemacie
formy dna oceanów,


OCENA DOBRA
porządkuje planety
według odległości od
Słońca; typów planet
charakteryzuje ciała
niebieskie
charakteryzuje korzyści
lotów kosmicznych
charakteryzuje
podstawowe zjawiska
świetlne,
omawia sposób
odbierania wrażeń
przez oko i ucho,
OCENA BARDZO DOBRA
 zna prawo powszechnego
ciążenia, zależności sił
grawitacji
 wyjaśnia założenia teorii
heliocentrycznej Mikołaja
Kopernika;
wyznacza współrzędne
geograficzne na mapie
lub globusie,
porównuje długości
łuków dziennych w
poszczególnych porach
roku,
charakteryzuje
pierwsze dni
kalendarzowych pór
roku i strefy
oświetlenia Ziemi
charakteryzuje rolę
poszczególnych
struktur komórkowych

charakteryzuje
wybrane organizmy
wód słodkich i słonych,
opisując ich
przystosowania w
budowie zewnętrznej
do życia na różnej
głębokości;
charakteryzuje wpływ







OCENA CELUJĄCA
wyjaśnia, czym
spowodowany jest stan
nieważkości
wyjaśnia pojęcia
częstotliwości fali,
echolokacji,
ultradźwięków,
wyjaśnia pojęcia i
zastosowanie izolatorów i
przewodników prądu,

opisuje przebieg
największych wypraw
odkrywczych, w
szczególności Krzysztofa
Kolumba i Ferdynanda
Magellana,
zna wymiary Ziemi,
wyjaśnia pojęcie morza i
charakteryzuje jego typy,
 dokładnie określa
(z zastosowaniem minut)
położenie geograficzne
dowolnego punktu na mapie
 wyjaśnia wpływ
zróżnicowania
oświetlenia Ziemi przez
Słońce na życie
organizmów
i gospodarkę człowieka,
opisuje pochodzenie form
ukształtowania dna
oceanów,
omawia przyczyny i
skutki ruchu wody
morskiej



wyjaśnia zasadę działania
bezpieczników; wskazuje
przyrządy, w których
działaniu wykorzystano
zjawisko odbicia
i załamania światła
wyjaśnia znaczenie
pojęcia tsunami , określa
różnice poziomu między
przypływem a odpływem
wybranych mórz
omawia proces
oddychania u ryb
wymienia organizmy
wskaźnikowe określające
ŻYCIE W
ŚRODOWISKU
LADOWYM



KRAJOBRAZY
ZIEMI


ZIEMIA- NASZE
WSPÓLNE DOBRO


wymienia przykłady
organizmów bezkręgowych
i kręgowych
wskazuje na rysunku
elementy budowy
zewnętrznej organizmów
bezkręgowych i
kręgowych,
opisuje znaczenie
poznanych organizmów w
przyrodzie i życiu
człowieka
rozpoznaje i nazywa
organizmy roślinne i
zwierzęce typowe dla
poznanych krajobrazów
charakteryzuje warunki
klimatyczne w
następujących
krajobrazach strefowych:
lasu równikowego
wilgotnego, sawanny,
pustyni gorącej, stepu,
tajgi, tundry, pustyni
lodowej;

przedstawia działania
człowieka, które stanowią
zagrożenie dla środowiska
przyrodniczego
wymienia przykłady
działań, które służą
ochronie przyrody




zna elementy budowy
zewnętrznej organizmów
bezkręgowych i
kręgowych,
zna przykłady kręgowców
objętych ochroną

opisuje krajobrazy
wybranych obszarów
Europy
(śródziemnomorski,
alpejski), rozpoznaje je na
ilustracji oraz lokalizuje
na mapie;
charakteryzuje
przystosowania
wybranych organizmów
do życia w poznanych
krajobrazach strefowych;

wymienia przykłady
zasobów przyrody;


czynników na życie w
wodzie,
opisuje przystosowania
budowy zewnętrznej i
czynności życiowych
organizmów lądowych
do środowiska życia,
na przykładach
obserwowanych
organizmów;
podaje przykłady
współzależności
między składnikami
krajobrazu, zwłaszcza
między
klimatem
(temperatura
powietrza, opady
atmosferyczne), a
rozmieszczeniem roślin
i zwierząt;
charakteryzuje
gospodarkę człowieka
na poznanych
obszarach;
wyjaśnia postawanie
działań szkodliwych
dla środowiska ( np.
dziura ozonowa, efekt
cieplarniany itp. );



charakteryzuje i
porównuje sposoby
rozmnażania organizmów
bezkręgowych;

omawia
charakterystyczne
zjawiska i elementy
krajobrazu typowe dla
danego krajobrazu;
rozpoznaje strefę
krajobrazową na
podstawie wykresów
klimatycznych;






zna międzynarodowe
organizacje zajmujące się
ochroną środowiska oraz
podejmowane przez nich
działania

stopień czystości wód
słodkich
wyjaśnia znaczenie pojęć:
owady społeczne, walka
biologiczna,
wyjaśnia znaczenie
pojęcia pasożytnictwo
lęgowe oraz wymienia
przykładów pasożytów
lęgowych
wymienia miejsca na
pustynie, w których
zlokalizowana może być
woda,
porównuje step Euroazji,
prerię Ameryki Północnej
i pampę Ameryki
Południowej
omawia sposób tworzenia
się zorzy polarnej,
omawia dokonania
polskich naukowców w
badaniu strefy pustyń
lodowych
omawia mechanizm
powstawania „dziury
ozonowej”