Scenariusz lekcji – Mamy prawo do… Czy znamy swoje

Scenariusz lekcji – Mamy prawo do… Czy znamy swoje
prawa?
1. Cele lekcji:
a) Wiadomości:
- Uczeń poznaje światowe organizacje: Caritas. UNESCO, UNICEF, Amnesty
International, WHO, ONZ.
b) Umiejętności:
- Potrafi powiedzieć kiedy powstały, czym się zajmują i od kiedy działają w Polsce.
2. Metoda i forma pracy:
- praca w grupach,
- wspólne podsumowanie lekcji.
3. Środki dydaktyczne:
- Materiały dodatkowe, rozdane przez nauczyciela, zamieszczone w tym scenariuszu.
- Karta pracy.
4. Przebieg lekcji
1. Co to jest organizacja?
- Organizacja to celowa grupa społeczna, która funkcjonuje według pewnych reguł
i zasad, współpracująca ze sobą by osiągnąć określony cel. Istotą organizacji jest
świadomość zasad, reguł, misji, celów oraz synergia (dopasowanie, wspomaganie działań
innych).
2. Czy znamy jakieś organizacje?
3. Czym się zajmują?
4. Jeśli uczniowie mają problem z wymieniem organizacji podajemy im nazwy
organizacji, którymi chcemy zająć się na tej lekcji i próbujemy dowiedzieć się, jakie
informacje na ich temat posiadają uczniowie.
5. Dzielimy klasę na 6 grup i rozdajemy im materiały dodatkowe niżej zamieszczone.
Każda grupa otrzymuje jedną kartkę z informacjami na temat danej organizacji.
Zadaniem uczniów jest wyszukanie potrzebnych informacji do wypełnienia tabelki,
zamieszczonej w karcie pracy.
Amnesty International jest ogólnoświatowym ruchem ludzi działających na rzecz praw
człowieka, nagrodzonym Pokojową Nagrodą Nobla w 1977 r. Jej członkowie dobrowolnie
poświęcają swój czas i energię, solidaryzując się z ofiarami przypadków naruszeń praw
człowieka. Podstawową formą działalności Amnesty International jest prowadzenie kampanii.
AI bada, dokumentuje i publikuje raporty o przypadkach naruszeń praw człowieka, ale na tym
jej praca się nie kończy. Członkowie AI podejmują praktyczne i skuteczne kroki w celu
powstrzymywani tych naruszeń.1
Amnesty International powstała jednocześnie we Francji i Wielkiej Brytanii w 1961 roku po
apelu Petera Benensona w sprawie wysyłania listów do rządu Portugalii z prośbą o udzielenie
amnestii tamtejszym więźniom politycznym, opublikowanym w Observerze. Dzięki
sukcesowi tej akcji idea wysyłania masowo listów w obronie pokrzywdzonych stała się
bardzo popularna w obu tych krajach i z inicjatywy dziennikarzy Observera i Paris Match
powstała formalna organizacja, której zadaniem było pozyskiwać środki na reklamowanie
takich akcji w innych mediach.
Działalność AI ma zasięg globalny. Organizacja jest zaangażowana w obronę praw człowieka
na całym świecie. Podejmuje działania w sprawie różnorakich przypadków naruszeń praw
człowieka, bez względu na to, czy ofiary aktualnie znajdują się w centrum zainteresowania
mediów, czy też ich cierpienia są ignorowane.
Obecne Amnesty International stawia sobie następujące podstawowe cele:





natychmiastowe i bezwarunkowe uwolnienie wszystkich więźniów sumienia - osób
więzionych z powodu przekonań, koloru skóry, płci, pochodzenia, języka czy religii,
nie stosujących przemocy ani nie opowiadających się za jej użyciem,
zapewnienie wszystkim więźniom politycznym uczciwych i szybkich procesów
sądowych,
zaprzestanie stosowania kary śmierci,
zaprzestanie stosowania tortur i innych form okrutnego traktowania więźniów,
położenie kresu "zaginięciom" i pozasądowym egzekucjom2.
Amnesty International liczy obecnie ponad milion członków w ponad 170 krajach świata.
W 1977 roku organizacja to otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla. Centrala AI - tzw.
międzynarodowy sekretariat - znajduje się w Londynie.
Amnesty International była obecna w Polsce od połowy lat 70-tych. Jej pierwsza polska akcja
dotyczyła obrony robotników represjonowanych w Ursusie i Radomiu w 1976 roku.
Polska struktura AI powstała w 1989 roku. Obecnie działa w Polsce 30 grup, w tym pięć
oficjalnie zarejestrowanych w centrali AI.
1
2
www.amnesty.org.pl
www.pl.wikipedia.org
Caritas, katolicka organizacja dobroczynna powołana na przełomie XIX i XX w. w celu
skoordynowania działań charytatywnych prowadzonych wcześniej w sposób indywidualny,
głównie przez zakony i bractwa kościelne. Powstały najpierw centrale krajowe, m. in. w 1870
we Francji, 1897 w Niemczech, 1900 w Austrii, 1910 w USA. W roku 1924 na Kongresie
Eucharystycznym w Amsterdamie powołano międzynarodową centralę katolickich
organizacji dobroczynnych Caritas Catholica, której zarząd ukonstytuował się 1926 - na jej
siedzibę obrano Bazyleę.
Caritas Internationalis to federacja 146 organizacji Caritas ze 194 państw i terytoriów całego
świata. Jest to organizacja charytatywna o zasięgu globalnym z siedzibą Warszawie. Caritas
prowadzi obecnie w Polsce ponad 600 placówek, które stale niosą pomoc wielu tysiącom
osób potrzebujących. Pomoc rokrocznie udzielana przez Caritas w Polsce wyceniana jest na
ok. 200 min zł. Caritas organizuje wolontariuszom zarówno szkolenia zawodowe (na przykład
kursy dla wychowawców kolonijnych), jak i rekolekcje formacyjne, które pozwalają
pogłębiać motywacje związane z chrześcijańską specyfiką wykonywanej pracy
(wychowywanie do Chrystusowej Miłości). Organizowane są również spotkania integracyjne,
co powoduje, że wielu wolontariuszy Caritas ma poczucie należenia do wielkiej rodziny
Caritas. Głównym oczekiwaniem wobec wolontariuszy Caritas jest chęć zaangażowania
w pomoc osobom potrzebującym. Wykształcenie, znajomość języków itp. nie są konieczne,
ale nie są jednak ignorowane. W wielu przypadkach decydują wręcz, na życzenie
wolontariusza, o charakterze jego pracy.
W Polsce do powołania ogólnokrajowego organu pod nazwą Instytut Caritas doszło w roku
1929. Instytut Caritas koordynował działalność Caritas diecezjalnych powstających
sukcesywnie na przestrzeni lat trzydziestych. Caritas diecezjalne obejmowały wszystkie
podmioty kościelne pracujące na niwie charytatywnej - instytucje zakonne, stowarzyszenia,
sodalicje, bractwa itp. Działalność dobroczynna Kościoła kontynuowana była w warunkach
okupacji niemieckiej, a w pierwszych latach powojennych nastąpił jej burzliwy rozwój.
Caritas Polska jest duszpasterską instytucją charytatywną Episkopatu Polski. W stosunku do
Caritas diecezjalnych pełni rolę pomocniczą. Władzą nadrzędną dla Caritas Polska jest
Konferencja Episkopatu Polski. Ona też nadaje Caritas Polska statut i powołuje jej dyrektora.
Caritas Polska jest wyposażona zarówno w kościelną, jak cywilną osobowość prawną.
Istnieje kilka głównych dziedzin aktywności Caritas. Można je określić następująco:






3
Dożywianie.
Opieka nad matką i dzieckiem.
Pielęgnacja chorych.
Zwalczanie żebractwa.
Walka z alkoholizmem.
Tzw. Akcja samarytańska, czyli pomoc w leczeniu, pomoc pielęgniarska, gromadzenie
lekarstw i ziół.3
Czym jest Caritas, www.parafia-sulecin.com
ONZ – Organizacja Narodów Zjednoczonych
Idea powołania nowej organizacji, powstała jeszcze w czasie trwania
II wojny światowej, na konferencji w Teheranie w 1943 r. Jej
głównym pomysłodawcą był prezydent USA Franklin Delano Roosevelt, a jej nazwę
zaproponował premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill. 25 kwietnia 1945 roku zwołano
pierwszą konferencję ONZ w San Francisco, w której uczestniczyło 50 państw z całego
świata - pierwszych członków organizacji. Za członka ONZ od założenia uznawana jest też
Polska, której przedstawiciele z powodów politycznych nie mogli uczestniczyć w konferencji
w San Francisco. Podczas konferencji, 26 czerwca, podpisano Kartę Narodów
Zjednoczonych, akt prawny regulujący działalność ONZ.
Organizację Narodów Zjednoczonych powołano do życia 24 października 1945, kiedy
postanowienia konferencji ratyfikowało pięciu przyszłych stałych członków Rady
Bezpieczeństwa (Chiny, Francja, ZSRR, Wielka Brytania i USA), oraz większość pozostałych
państw członkowskich.
W grudniu 1945 Senat i Kongres USA wystosowały propozycję, aby siedziba ONZ mieściła
się w Nowym Jorku, co zostało przez organizację zaakceptowane. Budynek siedziby głównej
otwarto 9 stycznia 1951 roku na terenach podarowanych ONZ przez Johna Rockefellera,
gdzie mieści się do dziś. Część instytucji funkcjonuje jednak w innych miastach świata, m. in.
w Genewie, Hadze i Wiedniu. ONZ skupia 189 państw.
ONZ ma cztery podstawowe cele:
- utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa za pomocą skutecznych środków
zbiorowych
- rozwijania przyjaznych stosunków pomiędzy narodami, opartych na poszanowaniu zasady
równouprawnienia i samostanowienia narodów
- rozwiązywanie dzięki międzynarodowej współpracy zagadnień międzynarodowych o
charakterze gospodarczym, społecznym, kulturalnym i humanitarnym
- stanowienie ośrodka harmonizowania działalności międzynarodowej
zamierzającej do osiągnięcia tych wspólnych celów. 4
Od początku swojego istnienia ONZ angażowała się w rozwiązywanie konfliktów
politycznych na świecie. Najpopularniejszą formą działań ONZ są tak zwane operacje
pokojowe. Ich uczestnicy - w charakterystycznych błękitnych hełmach lub beretach wysyłani są do zagrożonych regionów, aby pomagać we wdrażaniu postanowień porozumień
pokojowych. Od początku działalności ONZ przeprowadzono ponad 50 operacji pokojowych
w Afryce, na Bliskim Wschodzie, w Azji i Europie. Oprócz misji pokojowych,
podejmowanych za zgodą stron konfliktu, ONZ może przeprowadzić zbrojne działania na
rzecz powstrzymania konfliktu.
W lutym 1945 roku przyjęto emblemat złożony z dwóch elementów - przedstawienia
wszystkich kontynentów na tle siatki kartograficznej (symbol globalnego charakteru
organizacji) oraz wieńca ze stylizowanych gałązek oliwnych, tradycyjnego symbolu pokoju.
7 grudnia 1946 zmieniono orientację mapy tak, aby linię pionową tworzył południk zerowy.
Niebieski płat jest kolorem nieba - kolejnym symbolem jedności. Ostateczne przyjęcie logo
w obecnym kształcie nastąpiło 20 października 1947 roku.
4
pl.wikipedia.org
UNESCO
4 listopada 1946 roku w Londynie ONZ powołało do życia Organizację
Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury, ang.
United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization
(UNESCO. Akt konstytucyjny UNESCO ratyfikowało 20 państw. Obecnie organizacja
zrzesza ich 186. Wśród nich znajduje się również Polska, która stała się członkiem UNESCO
już
6
listopada
1946
roku.
UNESCO
ma
siedzibę
w
Paryżu.
Głównym celem UNESCO jest według art. I Aktu Konstytucyjnego popieranie idei
pokoju i bezpieczeństwa, przez zacieśnianie współpracy między narodami w dziedzinie
oświaty, kultury i sztuki. UNESCO dąży do zapewnienia powszechnego poszanowania
sprawiedliwości, prawa, praw człowieka i podstawowych swobód, jakie Karta Narodów
Zjednoczonych przyznaje wszystkim ludziom, bez różnicy płci, języka, rasy lub religii.
UNESCO realizuje swoje cele poprzez ustalanie międzynarodowych zasad współpracy
w dziedzinie edukacji, kultury, nauki i informacji, w tym dotyczących etyki badań naukowych
i następstw rozwoju technologii informacyjnych. UNESCO jest swoistym forum, dzięki
któremu staje się możliwy międzynarodowy dialog nad wyzwaniami współczesnego świata.
Idee głoszone przez UNESCO inspirują przedsięwzięcia podejmowane przez różne
środowiska. UNESCO ma tez szereg własnych programów, które są finansowane z budżetu
organizacji, takich jak "Edukacja dla wszystkich przez całe życie", Program nauk
społecznych, "Pamięć świata" - program mający na celu ochronę najcenniejszych zabytków
piśmiennictwa, czy programy dotyczące Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Naturalnego
i ochrony dziedzictwa niematerialnego.
Jednym z najbardziej znanych przedsięwzięć UNESCO jest Lista światowego
dziedzictwa, będąca efektem przyjętej w roku 1972 Konwencji dotyczącej światowego
dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. Celem listy jest nie tylko wymienienie
najcenniejszych obiektów stworzonych przez człowieka bądź przyrodę, ale tez ich ochrona
przed niszczącym wpływem działalności człowieka. Obecnie Lista światowego dziedzictwa
obejmuje 754 obiekty w 128 krajach. Osiem z nich znajduje się na terenie Polski, m.in.
kopalnia soli w Wieliczce, krakowski rynek, czy zamek w Malborku. Od 2001 na liście
umieszczane są także niematerialne świadectwa kultury, takie jak tradycje ustne czy
artystyczne.
Polski Komitet ds. UNESCO powstał jako odrębna instytucja w roku 1956. Ma status
organu doradczego działającego przy Ministrze Spraw Zagranicznych. W jego skład wchodzą
przedstawiciele resortów edukacji, kultury, nauki i informacji oraz środowisk naukowych i
kulturalnych. Komitet upowszechnia idee i programy UNESCO w Polsce oraz realizuje
własne przedsięwzięcia związane z programem UNESCO, m.in. poprzez wspomaganie
międzynarodowej wymiany naukowej, koordynowanie działalności szkół stowarzyszonych
UNESCO, organizowanie letnich obozów językowych, itp. We współpracy z instytucjami
krajowymi Polski Komitet ds. UNESCO organizuje międzynarodowe konferencje, seminaria i
warsztaty w dziedzinie edukacji, nauki i kultury.5
5
www.ziemiaznieba.pl
UNICEF to organizacja działająca na rzecz dzieci, której skrót pochodzi od angielskiej
nazwy United Nations International Children's Emergency Fund, czyli Międzynarodowy
Fundusz Narodów Zjednoczonych Pomocy Dzieciom.
Organizacja została powołana w 1946 roku przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji
Narodów Zjednoczonych. Jej celem jest niesienie pomocy dzieciom na całym świecie,
a szczególnie w krajach biednych i dotkniętych klęskami żywiołowymi (np. suszami,
pożarami, powodziami). Do takich miejsc wysyłana jest żywność, odzież, lekarstwa. UNICEF
propaguje także w krajach rozwijających się racjonalne żywienie i uczy jak przeciwdziałać
groźnym chorobom. Centrum UNICEFU mieści się w Nowym Jorku. W Polsce Komitet
UNICEFU znajduje się w Warszawie. W 1965 UNICEF otrzymał pokojową Nagrodę Nobla.
Główna siedziba organizacji mieści się w Nowym Jorku. Jednak jej funkcjonowanie opiera
się głównie na 37 Biurach Regionalnych.
Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci - UNICEF - został powołany do życia
11 grudnia 1946 roku na wniosek polskiego delegata Ludwika Rajchmana. Historia UNICEF
w Polsce rozpoczęła się w 1962 roku, kiedy to z inicjatywy profesora medycyny Bogusława
Kożusznika powstał pierwszy Komitet Narodowy we wschodniej części Europy. Podczas
stanu wojennego Komitety Narodowe UNICEF z Europy Zachodniej przekazywały polskim
dzieciom lekarstwa, odzież i odżywki. Od 2002 roku Polska została zakwalifikowana przez
UNICEF do krajów wysoko rozwiniętych.
Misja UNICEF:
UNICEF został obdarzony przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych mandatem
rzecznika ochrony praw dzieci, by wspierać realizację podstawowych potrzeb, by tworzyć
warunki do pełnego rozwoju osobowości wszystkich dzieci.
UNICEF kieruje się Konwencją o Prawach Dziecka i podejmuje starania, by prawa dziecka
stanowiły kanon zasad etycznych oraz standardów międzynarodowych w postępowaniu
wobec dzieci.
UNICEF utrzymuje, że przeżycie, ochrona i rozwój dzieci są uniwersalnymi imperatywami,
które stanowią o rozwoju ludzkości.
UNICEF jest zaangażowany w zapewnienie szczególnej ochrony dzieciom najbardziej
poszkodowanym - ofiarom wojny, katastrof, nędzy, przemocy i wykorzystywania oraz
dzieciom niepełnosprawnym.
UNICEF jest neutralny, a jego działalność jest wolna od wszelkich form dyskryminacji;
priorytet mają zawsze dzieci i kraje znajdujące się w najtrudniejszej sytuacji.
UNICEF poprzez realizowane programy krajowe promuje równouprawnienie dziewczynek
oraz kobiet, działa na rzecz ich pełnego uczestnictwa w politycznym, socjalnym
i ekonomicznym rozwoju społeczności.
Obecnie swoim działaniem organizacja ta obejmuje ponad 160 krajów, w których pracownicy
i wolontariusze walczą o zdrowie i edukację dzieci, starając się jednocześnie zapewnić swoim
podopiecznym godziwe warunki życia oraz wodę pitną i żywność. UNICEF walczy także
o prawa dzieci na całym świecie i poświęca wiele uwagi bezpiecznemu i spokojnemu
wychowaniu malców, czego dowodem jest przyjęcie i realizacja Konwencji o Prawach
Dziecka. Do dnia dzisiejszego ratyfikowało ją aż 191 krajów!6
6
www.unicef.pl
WHO
Organizacja utworzona do rozwiązywania problemów międzynarodowych w zakresie zdrowia
publicznego. Konferencja założycielska odbyła się w maju-lipcu 1946 roku w Nowym Jorku.
Siedziba mieści się w Genewie. W jej skład wchodzi 187 państw świata.7
WHO za główne zadania uważa:
- Zwalczanie chorób zakaźnych, polepszenie warunków życia ludzi (1,5 mld z nich nadal nie
korzysta z podstawowej opieki medycznej), rozwój i organizację służby zdrowia w krajach
Trzeciego Świata (finansowanie akcji zwalczania chorób zakaźnych: cholery, czarnej ospy,
gruźlicy, malarii).
- Zapewnienie niezbędnej opieki osobom narażonym na choroby poprzez udzielanie
informacji oraz rozpoznawanie źródeł zagrożeń epidemiologicznych dla poszczególnych grup
ludności.
- Koordynację programów opieki zdrowotnej prowadzonych przez wszystkie organizacje
w Iraku. Wsparcie istniejącej bazy ochrony zdrowia poprzez organizowanie szkoleń dla
personelu medycznego, dostarczanie lekarstw i sprzętu medycznego oraz odbudowę
i naprawę systemu opieki zdrowotnej
- Zapewnienie dzieciom i kobietom w ciąży dostępu do podstawowych świadczeń
zdrowotnych, w tym szczepień.
Od 1988 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) organizuje Światowy Dzień bez
Tytoniu. Uczestniczy w nim także Polska. Co roku 31 maja miliony palaczy na całym świecie
powstrzymują się od palenia tytoniu. Jest to także świetna okazja do całkowitego rozstania się
z nałogiem.
WHO monitoruje sytuację 12 milionów dzieci w Iraku i wpływ wojny na ich życie. Dzieci
bowiem skutki konfliktów odczuwają najmocniej. WHO jest wysoce zaniepokojona sytuacją
dzieci w Iraku i kosztami przez nie ponoszonymi.8
Polska jest krajem członkowskim Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) od początku jej
istnienia, to jest od 7 kwietnia 1948 r. Biuro Łącznika utworzone zostało w lipcu 1992 r. Jest
ono integralną częścią Biura Regionalnego Światowej Organizacji Zdrowia dla Europy
(WHO EURO) z siedzibą w Kopenhadze. Działalność Organizacji w Polsce opiera się na
istniejącej sieci ośrodków współpracy (Collaborating Centres, Counterparts i Focal Points),
koordynowanych przez Biuro Łącznika WHO (Liaison Office) i wspieranych przez nie
poprzez świadczenie pomocy technicznej.9
7
www.old.euro.pap.pl
www.unic.un.org.pl
9
www.who.un.org.pl
8
5. Bibliografia
www.amnesty.org.pl;
www.pl.wikipedia.org;
www.parafia-sulecin.com;
www.ziemiaznieba.pl;
www.unicef.pl;
www.old.euro.pap.pl;
www.unic.un.org.pl;
www.who.un.org.pl
6. Załączniki
a) karta pracy