Zjazd I Prawo międzynarodowe publiczne

Dr Patrycja Grzebyk
Wykład z prawa międzynarodowego publicznego
2013/2014
Zjazd I
Prawo międzynarodowe publiczne - zagadnienia wstępne
(pojęcie, nazwa, systematyka i podstawa obowiązywania prawa międzynarodowego; prawo
międzynarodowe publiczne a prawo międzynarodowe prywatne, podstawowe zasady prawa
międzynarodowego, prawo międzynarodowe publiczne a prawo wewnętrzne, zasadnicze etapy
rozwoju prawa międzynarodowego publicznego)
Źródła prawa międzynarodowego publicznego
(pojęcie źródeł prawa międzynarodowego, podstawowe źródła prawa międzynarodowego :
umowa międzynarodowa, zwyczaj międzynarodowy, „ogólne zasady prawa uznane przez narody
cywilizowane”, orzecznictwo sądów, doktryna prawa, uchwały organów organizacji
międzynarodowych, akty jednostronne państw, soft law, zagadnienie kodyfikacji prawa
międzynarodowego.
Zjazd II
Prawo traktatowe
(zasady prawa traktatowego, przygotowywanie projektu, parafowanie, podpisanie, ratyfikacja,
zatwierdzenie, wejście w życie, rejestracja, typowe klauzule, moc obowiązująca, zastrzeżenia i ich
rodzaje (skutki), traktaty a państwa trzecie, ius cogens, nieważność traktatów, wygaśnięcie traktatów,
wypowiedzenie i zawieszenie stosowania umowy międzynarodowej, przestrzeganie i wykładnia
umów, sukcesja.
Zjazd III
Pojęcie i źródła prawa międzynarodowego w orzecznictwie Międzynarodowego
Trybunału Sprawiedliwości
Podmioty prawa międzynarodowego publicznego
(pojęcie podmiotowości w prawie międzynarodowym, zdolność prawnomiędzynarodowa i
zdolność do czynności prawno międzynarodowych, państwo w prawie międzynarodowym –
trzyelementowa definicja państwa: władza najwyższa, terytorium, ludność; suwerenność,
podstawowe prawa i immunitet państwa, uznanie międzynarodowe, powstawanie, tożsamość i
upadek państw, rodzaje państw; inne niż państwa podmioty prawa międzynarodowego, problem
podmiotowości osób fizycznych i prawnych.)
Zjazd IV
Organy państwa w stosunkach międzynarodowych
(prawo dyplomatyczne – źródła, służba dyplomatyczna, stanowienie stosunków dyplomatycznych,
funkcje misji dyplomatycznej, członkowie misji dyplomatycznej i zagadnienie procedencji, przywileje
i immunitety dyplomatyczne; prawo konsularne – służba konsularna, źródła prawa konsularnego;
funkcje konsularne, przywileje i immunitety konsularne)
Terytorium w prawie międzynarodowym publicznym
(rodzaje terytoriów, integralność terytorialna, zwierzchnictwo terytorialne i jego ograniczenia, zmiany
terytorialne, nabycie i utrata terytorium państwowego, cesja terytorialna, granice państw, status
prawny obszarów podbiegunowych, zagadnienia międzynarodowego prawa morza, kategorie
obszarów morskich, przestrzeń powietrzna i przestrzeń kosmiczna)
Zjazd V
Spory terytorialne w orzecznictwie Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości
Zjazd VI
Ludność w prawie międzynarodowym publicznym
(nabycie i utrata obywatelstwa, podwójne lub wielorakie obywatelstwa, apatrydzi, uchodźcy, azyl
terytorialny, ekstradycja i wydalanie cudzoziemców, ochrona praw człowieka, katalog praw
Dr Patrycja Grzebyk
Wykład z prawa międzynarodowego publicznego
2013/2014
człowieka, międzynarodowa kontrola przestrzegania praw człowieka, postępowanie przed
Europejskim Trybunałem Praw Człowieka).
Zjazd VII
Organizacje międzynarodowe. Organizacja Narodów Zjednoczonych
(organizacje międzyrządowe i pozarządowe, klasyfikacja, funkcje, organy i struktura organizacji
międzynarodowych, Organizacja Narodów Zjednoczonych, członkostwo, cele i zasady, struktura
organizacyjna ONZ, kompetencje głównych organów, reforma ONZ, organizacje wyspecjalizowane).
Zjazd VIII
Rozwiązywanie sporów międzynarodowych
(środki pokojowego załatwiania sporów międzynarodowych - dyplomatyczne i sądowe, rokowania,
dobre usługi, mediacja, komisje badań, koncyliacja, arbitraż międzynarodowy i stałe sądy
międzynarodowe; Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości - skład, funkcje i kompetencje,
jurysdykcja.
Zjazd IX
Zakaz użycia siły w prawie międzynarodowym publicznym
(kształtowanie się prawa przeciwwojennego, zakaz i definicja, wyjątki od zakazu użycia siły,
odpowiedzialność za ochronę, rozbrojenie i ograniczanie zbrojeń).
Międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych
(pojęcie konfliktu zbrojnego, zasady MPH, osoby chronione, metody i środki walki, okupacja
wojenna, zakończenie konfliktów zbrojnych, neutralność wojenna).
Zjazd X
Odpowiedzialność w prawie międzynarodowym publicznym
(odpowiedzialność państwa - źródła odpowiedzialności, odpowiedzialność za czyny zakazane,
odpowiedzialność nie wynikająca z naruszenia prawa międzynarodowego, formy ponoszenia
odpowiedzialności, środki odwetu; odpowiedzialność jednostki – zasady międzynarodowego
prawa karnego, jurysdykcja karna, trybunały karne, główne postanowienia statutu
Międzynarodowego Trybunału Karnego).
Podręczniki:
Bierzanek R., Symonides J., Prawo międzynarodowe publiczne.
Czapliński W., Wyrozumska A., Prawo międzynarodowe publiczne, Zagadnienia
systemowe.
Góralczyk W., Sawicki S., Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie.
Frankowska M. , Prawo traktatów.
Kamiński T., Myszona-Kostrzewa K., Prawo międzynarodowe publiczne w pytaniach i odpowiedziach
Shaw M.N., Prawo międzynarodowe.
Wybory źródeł:
Bieleń S. (oprac.), Prawo w stosunkach międzynarodowych. Wybór dokumentów.
Flemming M., Międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych. Zbiór dokumentów,
uzupełn. i red. M. Gąska, E. Mikos-Skuza.
Przyborowska-Klimczak A., Prawo międzynarodowe publiczne. Zbiór przepisów.