docpomiar zachowań spo£ecznie odpowiedzialnych measurement of
download 
Reklamacja Transkrypt
pomiar zachowań spo£ecznie odpowiedzialnych measurement of
51 dr in¿. Zygmunt Mietlewski POMIAR ZACHOWAÑ SPO£ECZNIE ODPOWIEDZIALNYCH MEASUREMENT OF SOCIALLY RESPONSIBLE BEHAVIOR STRESZCZENIE Spo³eczna odpowiedzialnoœæ organizacji (CSR – corporate social responsibility) jest postrzegana ró¿nie przez Fundatora (przedsiêbiorstwo) i Spo³ecznoœæ (Interesariuszy). Jak mierzyæ rozbie¿noœæ tych spostrze¿eñ? W referacie przedstawiamy propozycjê przeprowadzenia pomiaru zachowañ spo³ecznie odpowiedzialnych. S£OWA KLUCZE Model, CSR, produkt, pomiar, informacja. SUMMARY Corporate Social Responsibility is perceived by Founder differently (the company and the beneficiary’s community). How to 52 ZARZ¥DZANIE I EDUKACJA nr 76/77 maj - czerwiec/lipiec - sierpieñ 2011 measure the discrepancy of these observations? In this paper we present a proposal for the measurement of socially responsible behavior. KEY WORDS Model, CSR, product, measurement, information. 1. PARADYGMAT CSR Przez paradygmat CSR1 rozumiemy zbiór prawd, uwa¿anych powszechnie za oczywiste, st¹d nie wymagaj¹cych dowodzenia (regu³y, zasady, standardy). Obszarami, w których konstytuuje siê takie oczywistoœci s¹ m.in.: ekonomiczny, prawny, etyczny i filantropia. Jednak oczywistoœci te, dla zajmuj¹cych siê problematyk¹ CSR, nie s¹ wcale takie oczywiste. Jedni uwa¿aj¹, ¿e triada ta jest jednoœci¹. Inni, ¿e jeœli organizacja sprzeniewierza siê np. odpowiedzialnoœci ekonomicznej (np. wirtualna ksiêgowoœæ), a wype³nia standard filantropii, to per saldo pozostaje organizacj¹ spo³ecznie nieodpowiedzialn¹. Mamy do czynienia z wieloœci¹ i ró¿norodnoœci¹ rozumienia owych oczywistoœci. Nie ma jednomyœlnoœci w tym, jak nale¿y rozumieæ poszczególne sk³adowe, konstytuujace paradygmat CSR. Oczywistoœci konstytuuj¹ce paradygmat CSR, przyjmuje siê za oczywiste, bo ich oczywistoœæ podpowiada nam intuicja, np.: – CSR, to „coœ” poœredniego pomiêdzy tym, co „trochê” etyczne, a tym, co nie etyczne. 1 Przedsiêbiorstwa dobrowolnie uwzglêdniaj¹ problematykê spo³eczn¹ i ekologiczn¹ w swoj¹ dzia³alnoœæ komercyjn¹. (Dobrowolnoœæ, rozumiana jako przywilej, nie zobowi¹zanie, czy przymus). Zygmunt Mietlewski – POMIAR ZACHOWAÑ SPO£ECZNIE... 53 – Przedsiêbiorstwo anga¿uje siê w CSR dla korzyœci. Istnieje asymetria pomiêdzy interesami przedsiêbiorstwa, a interesem spo³ecznym. (Dobrobyt przedsiêbiorstwa stoi w sprzecznoœci z dobrobytem najubo¿szej warstwy spo³ecznej, do której CSR jest przede wszystkim adresowane. Jest to olbrzymia grupa ludzi (wed³ug Pareto oko³o 80%), ogromny rynek, na którym konkuruj¹ firmy, anga¿uj¹c siê w sprawy spo³eczne. CSR wyzwala w przedsiêbiorstwach kreatywnoœæ, czego objawem s¹ innowacyjne rozwi¹zania, które zaspakajaj¹ potrzeby socjalne beneficjentów). – CSR to inicjatywa obywatelska przedsiêbiorstwa, która zaspakaja potrzeby Spo³eczne. – CSR to dynamiczny proces. (Przedsiêbiorstwo, które nie nad¹¿a za zmianami zachodz¹cymi w otoczeniu, skazuje siê na niebyt). – CSR wpisane w wizjê i misjê przedsiêbiorstwa, œwiadczy o jej dalekowzrocznoœci. Wie ono co robiæ i jak to robiæ. Przedsiêbiorstwa s¹ kreatorami rzeczywistoœci spo³ecznej. Jeœli wytworzone produkty i us³ugi zaspakajaj¹ podstawowe potrzeby klientów, zaspakajaj¹ potrzeby socjalne, wówczas CSR nie jest ide¹ fixe. Gdy przedsiêbiorcy i spo³ecznoœæ (jej reprezentanci: samorz¹dy i organizacje pozarz¹dowe) potrafi¹ siê porozumieæ, skupiæ uwagê na tym co ³¹czy, a nie na tym co dzieli, wówczas CSR najlepiej siê spe³nia). W korporacjach CSR ewaluowa³a od filantropii, po œwiadome planowanie strategii zachowañ spo³ecznie odpowiedzialnych2. Korporacje doœæ szybko zrozumia³y, ¿e partycypowanie 2 Mikro, ma³e i œrednie przedsiêbiorstwa (MMŒP) CSR pojmuj¹ ró¿nie. Wiêkszoœæ z nich, w pierwszej fazie cyklu ¿ycia przedsiêbiorstwa, nie oczekuje niczego w zmian za anga¿owanie siê w dzia³ania spo³ecznie odpowiedzialne. Uczestniczenie w nich uwa¿aj¹ na naturalne i za wyró¿nienie. Dopiero z chwil¹, kiedy zaczynaj¹ mieæ k³opoty, a sygna³em tego jest na ogó³ asymetria cash flow, ich stosunek do CSR diametralnie zmienia siê. Przedsiêbiorcy przewa¿nie s¹ zdziwieni, ¿e w trudnych sytuacjach s¹ pozostawieni sami sobie, w tym przez Spo³ecznoœæ, na rzecz której anga¿owali siê w CSR, odwraca siê od nich. Roz¿aleni, przewartoœciowuj¹ swój stosunek do koncepcji zarz¹dzania CSR. 54 ZARZ¥DZANIE I EDUKACJA nr 76/77 maj - czerwiec/lipiec - sierpieñ 2011 w zachowania spo³ecznie odpowiedzialne, to dobra inwestycja na przysz³oœæ. To tak¿e sposób na uzyskanie „rozgrzeszenia” ze strony spo³ecznoœci, za zachowania dot¹d – œwiadomie, b¹dŸ nie – spo³ecznie nieakceptowane. To sposób na zjednywanie sobie spo³ecznoœci na czas, kiedy przyjdzie siê firmie zmierzyæ z kryzysem. Korporacje stosuj¹ ró¿ne strategie CSR, strategiczn¹, taktyczn¹ i operacyjn¹. Pierwsza strategia, to d³ugoterminowa inwestycja w relacje spo³eczne. Przedsiêbiorstwo oczekuje, i¿ inwestuj¹c w relacje spo³eczne, w odleg³ej przysz³oœci, realna (rzeczywista) wartoœæ firmy bêdzie ponadprzeciêtna. St¹d wysoka wartoœæ, regularnie anga¿owanych œrodków finansowych, w ró¿ne projekty spo³eczne. Bardzo dobrze zidentyfikowany perspektywiczny beneficjent poœrednicz¹cy i ostateczny. Strategia obarczona du¿ym ryzykiem charakteryzuje siê ma³¹ dok³adnoœci¹ prognozowania korzyœci. Jest to strategia realizowana przez korporacje, a wiêc du¿ych graczy rynkowych. Druga strategia, taktyczna, to œrednioterminowa inwestycja w relacje spo³eczne. Najczêœciej adresatem jest spo³ecznoœæ zinstytucjonalizowana. Taktyczne CSR zorientowane jest na partycypowanie w intratnych kontraktach, w niezbyt odleg³ej perspektywie. St¹d œrednia wartoœæ nieregularnie anga¿owanych œrodków finansowych w CSR. Dobrze zidentyfikowany beneficjent ostateczny. Obarczona œrednim ryzykiem, ale du¿¹ dok³adnoœci¹ prognozowania korzyœci. Preferowana przez du¿e i œrednie firmy. Natomiast strategia operacyjna, to krótkoterminowa inwestycja w relacje spo³eczne. Adresatami s¹ zarówno osoby fizyczne, jak i instytucje spo³eczne. Na ogó³ niska wartoœæ zaanga¿owanych œrodków finansowych w CSR. Dok³adnie zidentyfikowani beneficjenci ostateczni. Obarczona ma³ym ryzykiem, du¿a mo¿liwoœæ prognozowania korzyœci. W sektorze mikro, ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw (MMŒP) strategie te realizowane s¹ w odwrotnej kolejnoœci. Na CSR nale¿y spojrzeæ z dwóch perspektyw. Z perspektywy przedsiêbiorstwa Fundatora – rysunek 1, jak na ofertê produktow¹. Wówczas ³atwiej dostrzec pragmatyzm paradygmatu CSR pragmatyzm CSR i zaakceptowaæ podejmowane strategie CSR Zygmunt Mietlewski – POMIAR ZACHOWAÑ SPO£ECZNIE... 55 przez przedsiêbiorstwo. Z perspektywy Spo³ecznoœci – rysunek 2 – do której produkt CSR jest adresowany. 2. PRODUKT CSR Z PERSPEKTYWY FUNDATORA I SPO£ECZNOŒCI Produkt CSR to szeroko rozumiana u¿ytecznoœæ, np. dobro materialne, us³uga, idea, informacja, spe³niaj¹ca oczekiwania Spo³ecznoœci. Produkt CSR: • jest u¿ytecznoœci¹ która konkretyzuje siê na skutek oczekiwañ Spo³ecznoœci i mo¿liwoœci Fundatora, w zakresie spe³nienia tych oczekiwañ, • jest szczególnym rodzajem spo³ecznej wartoœci u¿ytkowej, • powstaje w procesie negocjacji Fundatora ze Spo³ecznoœci¹ (inicjatorem mo¿e byæ Fundator lub Spo³ecznoœæ), • nie jest towarem, nawet jeœli Spo³ecznoœæ otrzymuje dobra, np. w postaci wyposa¿enia sal komputerowych. Produkty CSR mog¹ mieæ postaæ: • czystego produktu CSR – Fundator kieruje siê wobec Spo³ecznoœci altruizmem, • ska¿onego produktu CSR – Fundator oczekuje od Spo³ecznoœci wzajemnoœci, • produktu wymuszonego CSR – Fundator za jego pomoc¹ chce odzyskaæ w oczach Spo³ecznoœci utracon¹ reputacjê, b¹dŸ produkt taki zostaje wymuszony od Fundatora przez Spo³ecznoœæ, • produktu strategicznego CSR – Fundator buduje d³ugookresowe relacje ze Spo³ecznoœci¹. Ta postaæ produktu CSR ma swoje odzwierciedlenie w wizji i misji firmy. Z punktu widzenia Spo³ecznoœci wa¿ne jest, aby produkt CSR by³ rezultatem d³ugofalowej polityki Fundatora, nie zaœ jednokrotnym aktem – rysunek 2. St¹d opinie, ¿e CSR powinno byæ wpisane w wizjê i misjê przedsiêbiorstwa. ZARZ¥DZANIE I EDUKACJA nr 76/77 maj - czerwiec/lipiec - sierpieñ 2011 56 CSR z punktu widzenia firmy Konkurencyjnoœæ Wartoœæ rynkowa firmy Zysk CSR HR w firmie Misja firmy Wizerunek Rozwój firmy Wzrost firmy Rozwój lokalny Edukacja Przywództwo - ??? - Ekologia Rys. 1. CSR z punktu widzenia Fundatora (firmy) îród³o: Opracowanie w³asne. Szeroki kr¹g odbiorców Fundator Trwa³oœæ oferty Przydatnoœæ u¿ytkowa oferty CSR z punktu widzenia Spo³ecznoœci Czytelnoœæ przes³ania Przyjaznoœæ œrodowisku Spójnoœæ z wizj¹ i misj¹ firmy Beneficjent(ci) Rys. 2. CSR z punktu widzenia Spo³ecznoœæ (beneficjentów) îród³o: Opracowanie w³asne. Z punktu widzenia Fundatora, jego zaanga¿owanie siê w CSR winno przynieœæ przedsiêbiorstwu okreœlone korzyœci. Przedsiêbiorstwo traktuje zaanga¿owanie siê w CSR jako inwestycjê i stosuje jedn¹ z wy¿ej opisanych strategii. Jest pewna prawid³owoœæ w tym, ¿e zakres i g³êbokoœæ zaanga¿owania siê Fundatora w dzia³ania spo³ecznie odpowiedzialne, determinuje wielkoœæ wygenerowanego przez nie zysku. Na dzia³ania spo³ecznie odpowiedzialne Fundatora musi po prostu byæ staæ. Zygmunt Mietlewski – POMIAR ZACHOWAÑ SPO£ECZNIE... 57 Maj¹c na tego typu dzia³ania œrodki finansowe, w pierwszej kolejnoœci przedsiêbiorstwo powinna zadbaæ o HR. Bowiem bez dobrych relacji przedsiêbiorstwa z w³asnymi pracownikami, trudno o zrozumienie z ich strony, anga¿owania siê przedsiêbiorstwa w CSR na zewn¹trz. W pierwszej kolejnoœci Fundator powinien inwestowaæ w szeroko rozumian¹ edukacjê spo³eczn¹. A nastêpnie, albo równolegle, w rozwój lokalny np. gminy, miasta, wsi. W tym, w ochronê œrodowiska naturalnego – ekologiê. Wskazane jest, aby przedsiêbiorstwo wspólnie definiowa³o potrzeby Spo³ecznoœci z jej przedstawicielami – rysunek 3. Sk³onnoœæ przedsiêbiorstwa do zachowañ spo³ecznie odpowiedzialnych wymaga motywacji. Motywatorem mo¿e byæ dba³oœæ o wizerunek firmy, albo d¹¿enie do przywództwa. Jeœli zachowania spo³eczno odpowiedzialne firmy (organizacji) s¹ wpisane w misjê, wówczas misja jest bardzo dobrym punktem odniesienia do oceny tych zachowañ z punktu prawnego i etycznego. Jednak wartoœæ poznawcza, tak otrzymanej oceny, ma wartoœæ wówczas, jeœli bez zastrze¿eñ Spo³ecznoœæ akceptuje strategiê CSR, realizowan¹ przez przedsiêbiorstwo. O ile przedsiêbiorstwo uzna, ¿e jego wysi³ek na rzecz Spo³ecznoœci jest przez t¹ Spo³ecznoœæ niesprawiedliwie oceniany, istnieje du¿e prawdopodobieñstwo, ¿e przedsiêbiorstwo wycofa siê z dalszych dzia³añ. Wymagana jest du¿a ostro¿noœæ w formu³owaniu ocen wobec Fundatora. Zaœ w interesie Fundatora le¿y, aby strategia jego dzia³añ by³a dla Spo³ecznoœci czytelna. 3. POMIAR LUKI CSR Pomiar luki CSR sprowadza siê do tworzenia informacji o organizacji spo³ecznie odpowiedzialnej (Fundatorze CSR). Pomiar CSR realizowany jest w trzech fazach: przygotowania, detekcji i interpretacji. Faza przygotowania wymaga wzajemnego oddzia³ywania pomiêdzy Fundatorem (przedsiêbiorstwem), a Spo³ecznoœci¹ (beneficjentem). W fazie tej mamy do czynienia ZARZ¥DZANIE I EDUKACJA nr 76/77 maj - czerwiec/lipiec - sierpieñ 2011 58 z potrzeb¹ rozpoznania problemu Spo³ecznoœci, a nastêpnie jego rozwi¹zania, lub partycypowania w jego rozwi¹zaniu. Fundator ma potrzebê uzyskania (zdobycia) wiêkszej iloœci informacji. Do fazy tej zaliczamy równie¿ wybór strategii CSR, opracowanie planu jej realizowania oraz dopasowanie mo¿liwoœci przedsiêbiorstwa do zakresu i g³êbokoœci zaanga¿owania siê przedsiêbiorstwa na rzecz Spo³ecznoœci. Przygotowanie koñczy siê w momencie, gdy plany staj¹ siê klarowne i kompletne. Fazê detekcji rozpoczyna siê zestawieniem oferty CSR przez Fundatora, z oczekiwaniami Spo³ecznoœci. Natomiast faza interpretacji obejmuje interakcje pomiêdzy Fundatorem a Spo³ecznoœci¹. Po porównaniu zobowi¹zañ Fundatora, z tym co dostarczy³ Spo³ecznoœci, nastêpuje obróbka informacji. Faza ta koñczy siê ocen¹ uzyskanych wyników: „zadawalaj¹ce” lub „do niczego”, oraz decyzj¹, czy proces pomiaru CSR nale¿y zakoñczyæ, powtórzyæ, zmieniæ, czy z niego zrezygnowaæ. Ka¿d¹ z tych faz traktuje siê jako interakcjê lub superpozycjê dwóch uk³adów, Fundatora i Spo³ecznoœci. Pomiary CSR mog¹ byæ typu: 1. Czynnego – wymiana informacji nastêpuje pomiêdzy Fundatorem i Spo³ecznoœci¹. 2. Biernego – do wymiany informacji dochodzi pomiêdzy Fundatorem a Spo³ecznoœci¹, z udzia³em arbitra instytucjonalnego. 3. Poœredniego – Fundator przekazuje œrodki finansowe, b¹dŸ rzeczowe, istniej¹cym instytucjom (organizacjom) zajmuj¹cym siê ich wydawaniem na realizacjê celów spo³ecznych. Rozwa¿my prosty pomiar przekazania przez firmê produktu CSR w formie œrodków finansowych, na zaspokojenie okreœlonych potrzeb Interesariuszy3. Faz¹ przygotowawcz¹ mo¿e tutaj byæ niepokój przedsiêbiorstwa, czy rzeczywiœcie wyasygnowane kwoty pieniê¿ne, b¹dŸ rzeczowe, otrzymali beneficjenci najbardziej ich potrzebuj¹cy. W fazie detekcji przedstawiciel Fundatora zagl¹da do protoko³u, na którym umieszczono nazwiska osób, 3 W koñcu decydujemy, czy procedura by³a zadawalaj¹ca i czy uzyskaliœmy zadawalaj¹ca iloœæ informacji. Zygmunt Mietlewski – POMIAR ZACHOWAÑ SPO£ECZNIE... 59 b¹dŸ instytucji, wraz z ich oczekiwaniami i umotywowanym uprzywilejowaniem. Po stwierdzeniu zgodnoœci i odczytaniu uprzywilejowania, przedstawiciel przedsiêbiorstwa podejmuje decyzjê. (Nale¿y zwróciæ uwagê na to, ¿e najbardziej nieodwracalna czêœæ tego procesu mo¿e zajœæ w umyœle przedstawiciela przedsiêbiorstwa). 4. MODEL IDENTYFIKACJI LUKI CSR Identyfikacja luki CSR polega na zdefiniowaniu rozbie¿noœci, pomiêdzy oczekiwaniami Spo³ecznoœci wobec Fundatora, a tym, co od niego Spo³ecznoœæ otrzyma³a – rysunek 3. Rysunek 3. Model identyfikacji luki CSR w organizacji Przedsiêbiorstwo Instytucja poœrednicz¹ca (Arbiter instytucjonalny) Spo³ecznoœæ Produkt CSR (Wyobra¿enie spo³ecznoœci o swoich potrzebach) Produkt CSR firmy (przekazany) Proces przekazania produktu CSR Produkt CSR Wyobra¿enia firmy o potrzebach i oczekiwaniach spo³ecznoœci îród³o: Opracowanie w³asne. Sposób komunikacji ze spo³ecznoœci¹ 60 ZARZ¥DZANIE I EDUKACJA nr 76/77 maj - czerwiec/lipiec - sierpieñ 2011 Identyfikowanie luki CSR jest bardzo trudne z uwagi na fakt, i¿ CSR jest postrzegana subiektywnie przez ka¿dego cz³onka Spo³ecznoœci. Nie ma oferty CSR, z której zadowoleni byliby wszyscy cz³onkowie Spo³ecznoœci. Uzasadnione jest wiêc mówienie o postrzeganiu zachowañ spo³ecznie odpowiedzialnych organizacji. Satysfakcjê cz³onka Spo³ecznoœci determinuje jakoœæ dostarczonej oferty, na któr¹ Spo³ecznoœæ zg³asza³a zapotrzebowanie. A tê mo¿na zmierzyæ w taki sam sposób, w jaki mierzy siê jakoœæ us³ug. Ró¿nica pomiêdzy tym, co Spo³ecznoœæ oczekiwa³a, a tym co otrzyma³a, stanowi miarê spe³niania siê przedsiêbiorstwa w CSR. Skonfrontowanie oferty przedsiêbiorstwa w przedmiocie CSR, z oczekiwaniami Spo³ecznoœci, œciœle, rezultat tej konfrontacji, to luka w ofercie CSR dostarczonej Spo³ecznoœci. Na rysunku 3 przedstawiono model postêpowania kreowania poprawnych relacji pomiêdzy Fundatorem produktu CSR, a beneficjentem. Wyró¿niono dwie œcie¿ki konstytuowania tych relacji. Pierwsza œcie¿ka, przewiduje udzia³ arbitra instytucjonalnego (Instytucji poœrednicz¹cej). Druga, zaleca Fundatorowi staranne rozpoznanie potrzeby Spo³ecznoœci. Kierowanie wprost do zainteresowanych propozycji o zg³aszanie potrzeb. Na postrzeganie zachowañ spo³ecznie odpowiedzialnych przedsiêbiorstwa ma wp³yw likwidacja rozbie¿noœci (luk), pojawiaj¹cych siê w trakcie wytworzenia i przekazania produktu CSR, Spo³ecznoœci przez przedsiêbiorstwo. Zdarza siê bowiem czêsto, i¿ przedsiêbiorstwa, anga¿uj¹c siê w dzia³ania spo³ecznie odpowiedzialne, rozpoznaj¹ potrzeby Spo³ecznoœci tylko powierzchownie. Wówczas wzrasta ryzyko nie odniesienia korzyœci z tytu³u zaanga¿owanych zasobów w dzia³ania spo³ecznie odpowiedzialne. Wa¿ny jest sam sposób przekazania produktu CSR beneficjentom. Przekazywanie produktu beneficjentom, to wa¿ny sposób komunikowania siê ze Spo³ecznoœci¹. Ju¿ sam produkt CSR jest Ÿród³em i sposobem komunikacji. Dlatego wa¿ne jest, aby œledziæ ten proces, identyfikowaæ na bie¿¹co nieprawid³owoœci (rozbie¿noœci) i natychmiast je eliminowaæ. Na ogó³ przedsiêbiorstwa maj¹ zupe³nie inne wyobra¿enie o potrzebach i oczekiwaniach beneficjentów. Czêsto nie przyk³a- Zygmunt Mietlewski – POMIAR ZACHOWAÑ SPO£ECZNIE... 61 daj¹ nale¿ytej starannoœci do ws³uchiwania siê w spo³eczny g³os. Zdarza siê wówczas, ¿e zaanga¿owane zasoby przedsiêbiorstwa w CSR przynosz¹ skutek odwrotny od zamierzonego. Wed³ug drugiej œcie¿ki, przedsiêbiorstwo swoje wyobra¿enia o potrzebach Spo³ecznoœci (produkcie CSR) poddaje spo³ecznej konsultacji. Jest to dobry sposób komunikowania siê Fundatora z Spo³ecznoœci¹. Na tym etapie przedsiêbiorstwo pozyskuje nie tylko informacjê o oczekiwanym przez spo³ecznoœæ produkcie CSR ale, co niezwykle wa¿ne, sposobie jego przekazania. Wówczas produkt CSR i sposób przekazania stanowi¹ komplementarn¹ ca³oœæ oferty CSR, któr¹ w pe³ni beneficjenci akceptuj¹, i jak uczy ¿ycie, sowicie nagradzaj¹. W tabeli 1 wyspecyfikowano sk³adowe zrekonstruowanego paradygmatu CSR. Tabela 1. Rekonstrukcja paradygmatu CSR Sk³adowe paradygmatu CSR KLASA I – Organizowanie jako funkcja zarz¹dzania (Nie ma przypadkowoœci) • • • • • • • • Wizja Misja Cel(e) Strategia (D – d³ugoterminowa, S – œrednioterminowa, K – krótkoterminowa) Obszar (Fi – filantropia, Et – Etyczny, Pr – Prawny, Ek – Ekonomiczny, Eg – ekologiczny) Bud¿et Czytelnoœæ procedur i szybkoœæ oraz skutecznoœæ ich wdra¿ania Monitoring CSR KLASA II – Odpowiedzialnoœæ (Nie wystêpuje ukryta intencja) • Pe³na informacja o dzia³aniach spo³ecznie odpowiedzialnych Fundatora • Jawnoœæ informacji o stanie prawnym i ekonomiczno-finansowym Fundatora • Monitoring 62 ZARZ¥DZANIE I EDUKACJA nr 76/77 maj - czerwiec/lipiec - sierpieñ 2011 Sk³adowe paradygmatu CSR KLASA III – Aspekt spo³eczny (Jawnoœæ dzia³añ) • Szkolenia i doradztwo w zakresie CSR pracowników oraz Interesariuszy • Mo¿liwoœæ negocjowania przez Spo³ecznoœæ portfela oczekiwañ i sposobu przekazania • Procedura rozpatrywania zg³aszanych przez Spo³ecznoœæ oczekiwañ (osoby fizyczne i prawne) • Równe szanse kobiet i mê¿czyzn w miejscu pracy • Promowanie przez Fundatora elastycznych form zatrudnienia • Zapobieganie wypaleniu zawodowemu • Jawnoœæ informacji dotycz¹ca zatrudniania i zwalniania pracowników • Zarz¹dzanie ró¿norodnoœci¹ • Monitoring KLASA IV (Ewaluacja dzia³añ) • Identyfikacja barier wdro¿enia strategii CSR • Analiza obopólnych korzyœci z wdro¿enia strategii CSR îród³o: opracowanie w³asne. Osi¹ zrekonstruowanego paradygmatu CSR jest podzia³ na cztery klasy. Ka¿da z klas to oddzielny zbiór specyficznych treœci. Podzia³ na klasy i owe treœci to propozycja, któr¹ poddajemy dyskusji. Chodzi o to, aby wypracowaæ wspólne stanowisko dotycz¹ce kategorii, które nale¿y poddaæ ocenie, aby móc wydaæ os¹d, czy organizacjê mo¿na uznaæ za spo³ecznie odpowiedzialn¹. Obecnie nie ma standardu, który móg³by s³u¿yæ do formu³owania takiego os¹du, st¹d spotykamy siê m.in. z tak¹ opini¹, ¿e CSR to moda, a nie przemyœlana strategia dzia³ania organizacji. Bior¹c pod uwagê, jak wiele podmiotów zajmuje siê obecnie problematyk¹ CSR, w opinii autora os¹d ten nie do koñca jest sprawiedliwy. Wiele treœci z paradygmatu CSR jest na tyle wa¿nych, i¿ istnieje potrzeba prowadzenia dyskusji i promowania samej idei (czy mo¿e ju¿ koncepcji?) CSR. W dyskusjê tê w³¹czyli siê uczestnicy miêdzynarodowej konferencji, zorganizowanej przez Szko³ê Wy¿sz¹ im. Bogdana Jañskiego Oddzia³ Zamiejscowy w Elbl¹gu, Katolièka univerzita w Ružomberku, Teologicka fa- Zygmunt Mietlewski – POMIAR ZACHOWAÑ SPO£ECZNIE... 63 kulta v Kosicach, Akademiê Morsk¹ w Gdyni oraz Burmistrza Miasta i Gminy Sztum. Byæ mo¿e odpowiedŸ, jakie treœci ostatecznie powinien zawieraæ rekonstruowany paradygmat CSR, poznamy ju¿ za rok, na kolejnej konferencji, gdy¿ uczestnicy tegorocznej konferencji zobowi¹zali siê przez najbli¿szy rok pracowaæ nad ostateczn¹ formu³¹ paradygmatu. 5. PODSUMOWANIE CSR powinno byæ ujête w dzia³ania strategiczne, taktyczne i operacyjne, a wiêc na wszystkich poziomach aktywnoœci przedsiêbiorstwa. W praktyce, swoim zasiêgiem, CSR obejmuje niektóre tylko obszary aktywnoœci przedsiêbiorstwa. Na ogó³ takie, które przedsiêbiorstwo i tak jest zobowi¹zane zagospodarowaæ zgodnie z prawem, np. dzia³alnoœæ ekologiczna przedsiêbiorstwa. CSR ma coraz liczniejsz¹ grupê promotorów, która uwa¿a, ¿e mo¿na pogodziæ interes biznesowy przedsiêbiorstwa, z interesem spo³ecznym, wci¹¿ ich przybywa. Powstaje coraz wiêcej projektów CSR, adresowanych do sektora mikro, ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw, zarówno w kraju, jak i zagranic¹. Nastêpuje te¿ wymiana doœwiadczeñ. Pozostaje nadal wiele do zrobienia. St¹d potrzeba promowania CSR. 64 ZARZ¥DZANIE I EDUKACJA nr 76/77 maj - czerwiec/lipiec - sierpieñ 2011 BIBLIOGRAFIA Adamczyk J., Spo³eczna odpowiedzialnoœæ przedsiêbiorstw. Teoria i praktyka, PWE, Warszawa 2009. Kopciñska D., Koncepcja spo³ecznej odpowiedzialnoœci firmy – poezja teorii i proza ¿ycia, [w:] W. Gacparski, J. Ditel (red.), Etyka Biznesu w dzia³aniu, doœwiadczenia i perspektywy, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2001.
