ADMINISTRACJA PUBLICZNA - przejęte przez państwo i

ADMINISTRACJA PUBLICZNA - przejęte przez państwo i realizowane przez jego zawisłe organy, a także przez organy samorządu terytorialnego zaspokajanie
zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli, wynikających ze współżycia ludzi w społecznościach
ORGAN ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ – wyodrębniona jednostka organizacyjna władzy publicznej (państwowej lub samorządowej), której przepisy prawa
powierzyły działania w sprawach z zakresu administracji publicznej
URZĄD – zorganizowany zespół osób, środków rzeczowych i finansowych, przy pomocy których organ władzy publicznej wykonuje swoje działania
TERYTORIALNY PODZIAŁ, inaczej podział administracyjny to podzielenie całego obszaru kraju na jednostki podległe różnym organom administracji rządowej i
samorządowej. W Polsce podstawowe jednostki terytorialnego podziału to gminy (administracja samorządowa), powiaty (administracja samorządowa) i
województwa (administracja rządowa i samorządowa). Rozróżnia się też terytorialne podziały pomocnicze (np. dla gmin wiejskich - sołectwa, dla gmin miejskich
- dzielnice miejskie i osiedla) i terytorialne podziały specjalne (dla szczególnych dziedzin administracji państwowej, np. górniczej, leśnej, morskiej).
Rodzaj organu
naczelne organy administracji
państwowej
centralne organy
administracji państwowej
terenowe organy rządowej
administracji ogólnej
Organy należące do danego rodzaju
Prezydent
Rada Ministrów (RM)
Prezes RM
Ministrowie
na przykład:
Główny Inspektor Pracy
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
Główny Inspektor Ochrony Danych Osobowych
Prezes ZUS
wojewodowie
terenowe organy administracji na przykład:
specjalnej niezespolonej
dyrektorzy izb skarbowych czy naczelnicy urzędów
skarbowych
dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych
terenowe organy administracji na przykład:
specjalnej zespolonej
Komendant Wojewódzki Policji
Wojewódzki Inspektor Sanitarny
Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego
organy administracji
jednoosobowe organy wykonawcze gmin
samorządowej
zarządy powiatów lub województw
samorządowe kolegia odwoławcze (czyli organy
wyższego stopnia)
Cechy określające pozycję danych organów w strukturze
organów administracji
są organami zwierzchnimi dla pozostałych organów
administracji rządowej
ich właściwość terytorialna obejmuje cały kraj
podlegają Sejmowi (np. GIODO), Radzie Ministrów, Prezesowi
RM (np. Prezes UOKiK) lub ministrom (np. Prezes ZUS
ministrowi właściwemu ds. zabezpieczenia społecznego)
ich właściwość terytorialna obejmuje cały kraj
podlegają Prezesowi RM
ich właściwość terytorialna obejmuje województwa
są zwierzchnikami wojewódzkiej administracji zespolonej
podlegają odpowiednim naczelnym lub centralnym organom
administracji
ich właściwość terytorialna obejmuje województwo, powiat,
gminę lub jednostki podziału specjalnego (np. Lublin dzieli się
na 2 obszary z punktu widzenia podatkowego)
podlegają wojewodom (adm. rządowa na obszarze
województwa) lub starostom (adm. obejmująca powiat)
zarządy podlegają radom powiatów albo sejmikom
województwa
ich właściwość terytorialna obejmuje odpowiednio gminy,
powiaty lub województwa
o rg a n y
a d m i n i s t r a c ji
o rg a n y
o rg a n y
p a ńs tw o w e
te re no w e
o rg a n y
o rg a n y
a d m i n i s t r a c ja
a d m i n i s t r a c ja
n a c ze ln e
c e n tr a ln e
rzą d o w a
s a m o rzą d o w a
P re z yd e n t
p o d l e g łe
a d m i n i s t r a c ja
S e jm o w i
n ie z e s p o lo n a
w o je w o d a
s e jm ik w o je w ó d z k i
+
z a r z ą d w o je w ó d z t w a
( m a r s z a łe k )
R a d a M in is t ró w
P re ze s R M
p o d l e g łe
a d m i n i s t r a c ja
R a d z ie M i n i s t r ó w
z e s p o lo n a
+
n a s z c z e b lu
z a r z ą d p o w ia tu
w o je w ó d z t w a
( s t a ro s t a )
r a d a p o w ia tu
p o d l e g łe
a d m i n i s t r a c ja
P re ze s o w i R M
z e s p o lo n a
n a s z c z e b lu
p o w ia t o w ym
M i n is t e r
p o d l e g łe
r a d a g m in y
p o s z c z e g ó ln ym
+
M in is t r o m
w ó j t b u r m i s t rz
p r e z yd e n t m ia s ta
organy regulacyjne
(regulowanie ważnych
gospodarczo i
społecznie obszarów)
organy nadzorcze na
pewnymi sferami
działalności
organy
standaryzacyjne i
certyfikacyjne
centralne organy
administracji
(i odpowiadające im
organy terenowe)
inspekcje
organy świadczące
usługi publiczne
Ministrowie kierują określonymi działami administracji rządowej lub wypełniają zadania wyznaczone im przez Prezesa Rady Ministrów. Zakres działania ministra
kierującego działem administracji rządowej określają ustawy. Minister kierujący działem administracji rządowej wydaje rozporządzenia. Rada Ministrów, na
wniosek Prezesa Rady Ministrów, może uchylić rozporządzenie lub zarządzenie ministra.
OBECNE DZIAŁY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ
1 administracja publiczna
2 budownictwo, lokalne planowanie i zagospodarowanie przestrzenne oraz mieszkalnictwo
3 budżet
4 członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej
5 finanse publiczne
6 gospodarka
MINISTERSTWA W III RP – OBECNIE
7 gospodarka morska
 Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji (administracja publiczna; informatyzacja;
8 gospodarka wodna
łączność; wyznania religijne oraz mniejszości narodowe i etniczne)
9 informatyzacja
 Ministerstwo Edukacji Narodowej (oświata i wychowanie)
10 instytucje finansowe
 Ministerstwo Finansów (budżet; finanse publiczne; instytucje finansowe)
11 kultura fizyczna
 Ministerstwo Gospodarki (gospodarka)
12 kultura i ochrona dziedzictwa narodowego
 Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju (budownictwo, lokalne planowanie i
13 łączność
zagospodarowanie przestrzenne oraz mieszkalnictwo; gospodarka morska; rozwój
14 nauka
regionalny; transport)
15 obrona narodowa

Ministerstwo
Kultury i Dziedzictwa Narodowego (kultura i ochrona dziedzictwa
16 środowisko
narodowego)
17 oświata i wychowanie

Ministerstwo
Nauki i Szkolnictwa Wyższego (nauka; szkolnictwo wyższe)
18 praca
 Ministerstwo Obrony Narodowej (obrona narodowa)
19 rodzina
 Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (praca; zabezpieczenie społeczne; rodzina)
20 rolnictwo
 Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (rolnictwo; rozwój wsi; rynki rolne;
21 rozwój regionalny
rybołówstwo)
22 rozwój wsi
 Ministerstwo Skarbu Państwa (Skarb Państwa)
23 rybołówstwo
 Ministerstwo Sportu i Turystyki (kultura fizyczna; turystyka)
24 rynki rolne
 Ministerstwo Spraw Wewnętrznych (sprawy wewnętrzne)
25 Skarb Państwa
 Ministerstwo Spraw Zagranicznych (sprawy zagraniczne; członkostwo
26 sprawiedliwość
Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej)
27 sprawy wewnętrzne
 Ministerstwo Sprawiedliwości (sprawiedliwość)
28 sprawy zagraniczne
 Ministerstwo Środowiska (gospodarka wodna; środowisko)
29 szkolnictwo wyższe
 Ministerstwo Zdrowia (zdrowie)
30 środowisko
31 transport
32 turystyka
33 wyznania religijne oraz mniejszości narodowe i etniczne
34 zabezpieczenie społeczne
35 zdrowie
pracownicy i urzędnicy
pracownicy i urzędnicy korpusu służby cywilnej
- umowa o pracę
egzamin
- mianowanie
--powołanie
korpus służby cywilnej tworzą pracownicy zatrudnieni na
stanowiskach urzędniczych: średniego szczebla zarządzania,
koordynujących, samodzielnych, specjalistycznych i
wspomagających w:
1) Kancelarii Prezesa Rady Ministrów,
2) urzędach ministrów i przewodniczących komitetów
wchodzących w skład Rady Ministrów oraz urzędach
centralnych organów administracji rządowej,
3) urzędach wojewódzkich oraz innych urzędach
stanowiących aparat pomocniczy terenowych organów
administracji rządowej podległych ministrom lub centralnym
organom administracji rządowej,
4) komendach, inspektoratach i innych jednostkach
organizacyjnych stanowiących aparat pomocniczy
kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży
wojewódzkich oraz kierowników powiatowych służb,
inspekcji i straży, chyba że odrębne ustawy stanowią inaczej,
5) Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów
Medycznych i Produktów Biobójczych,
6) Biurze Nasiennictwa Leśnego
dodatkowo korpus służby cywilnej tworzą także powiatowi i
graniczni lekarze weterynarii oraz ich zastępcy
W celu zapewnienia zawodowego, rzetelnego, bezstronnego i
politycznie neutralnego wykonywania zadań państwa, w
urzędach administracji rządowej działa korpus służby
cywilnej. Prezes Rady Ministrów jest zwierzchnikiem
korpusu służby cywilnej.
pracownicy i urzędnicy administracji państwowej
- umowa o pracę
egzamin
- mianowanie
--powołanie
stosuje się ustawę z dnia 16 września 1982 r. o
pracownikach urzędów państwowych do
zatrudnionych w:
1) Kancelarii Sejmu,
2) Kancelarii Senatu,
3) Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej,
3b) Sądzie Najwyższym,
6) Biurze Trybunału Konstytucyjnego,
7) Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich,
7a) Biurze Rzecznika Praw Dziecka,
8) Biurze Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji,
8a) Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa w
sprawach nieuregulowanych w odrębnych
przepisach,
9) Krajowym Biurze Wyborczym,
12) regionalnych izbach obrachunkowych,
13) Biurze Generalnego Inspektora Ochrony
Danych Osobowych,
14) Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji
Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi
Polskiemu.
pracownicy samorządowi
- umowa o pracę
--- wybór
- powołanie
USTAWA z dnia z dnia 21 listopada 2008
r. o pracownikach samorządowych
Ustawa określa status prawny
pracowników zatrudnionych w:
1) urzędach marszałkowskich oraz
wojewódzkich samorządowych jednostkach
organizacyjnych;
2) starostwach powiatowych oraz
powiatowych jednostkach organizacyjnych;
3) urzędach gmin, jednostkach
pomocniczych gmin oraz gminnych
jednostkach i zakładach budżetowych;
4) biurach (ich odpowiednikach) związków
jednostek samorządu terytorialnego oraz
zakładów budżetowych utworzonych przez te
związki;
5) biurach (ich odpowiednikach) jednostek
administracyjnych jednostek samorządu
terytorialnego.