budowa atomu - WordPress.com

Transkrypt

budowa atomu - WordPress.com
http://korepetycjezchemiikrakow.wordpress.com
Układ Graficzny przygotowano na podstawie materiałów egzaminacyjnych CKE
WPISUJE ZDAJĄCY
KOD
Miejsce
na naklejkę
z kodem
PESEL
PESEL
om
KOD
ss
.c
EGZAMIN MATURALNY
Z CHEMII
(BUDOWA ATOMU - A)
re
LIPIEC 2014
w
.w
or
dp
POZIOM ROZSZERZONY
Instrukcja dla zdającego
Czas pracy:
150 minut
Liczba punktów
do uzyskania: 60
ht
tp
://
ko
re
pe
ty
cj
ez
ch
em
iik
ra
ko
1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 17 stron
(zadania 1 - 31). Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu
zespołu nadzorującego egzamin.
2. Rozwiązania i odpowiedzi zapisz w miejscu na to
przeznaczonym
przy
każdym
zadaniu.
3. W rozwiązaniach zadań rachunkowych przedstaw tok
rozumowania prowadzący do ostatecznego wyniku oraz
pamiętaj o jednostkach.
4. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
5. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.
6. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie będą oceniane.
7. Możesz korzystać z karty wybranych tablic chemicznych, linijki
oraz kalkulatora.
8. Na tej stronie oraz na karcie odpowiedzi wpisz swój numer
PESEL
i
przyklej
naklejkę
z
kodem.
9. Nie wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej dla
egzaminatora.
KJMK-RR-2013/
http://korepetycjezchemiikrakow.wordpress.com
Egzamin maturalny z chemii
poziom rozszerzony (Budowa atomu – A)
K. Jurowski, A. Jurowska
Informacja do zadań 1 - 2.
Pewien pierwiastek chemiczny X tworzy jon złożony typu XO43- obecny w kryształach soli
tego pierwiastka. Wiadomo, że rdzeń atomowy tego pierwiastka składa się z 28 elektronów.
Pierwiastek ten należy do grupy azotowców.
Zadanie 1. (2 pkt)
om
Oceń prawdziwość poniższych zdań i uzupełnij tabelę. Wpisz literę P, jeżeli zdanie jest
prawdziwe, lub literę F, jeśli jest fałszywe.
Zdanie
P/F
.c
Na podstawie liczby elektronów wchodzacyh w skład rdzenia atomowego
możliwe jest zidentyfikowanie okresu układu okresowego, do którego
należy pierwiastek X.
Pierwiastek X tworzyć może związki wyłącznie na V stopniu utlenienia.
W stanie podstawowym konfiguracja elektronów walencyjnych pierwiastka
X to 4s2 3d104p3
re
ss
1.
3.
w
.w
or
dp
2.
ko
Zadanie 2. (2 pkt)
pe
ty
cj
ez
ch
em
iik
ra
Kakodyl to organiczny związek chemiczny o zapachu czosnku i oleistej konsystencji.
Jest trujący, łatwopalny i trudno rozpuszcza się w wodzie. Wzór półstrukturalny kakodylu
przedstawiono poniżej:
://
ko
re
Tlenkowa odmiana tego związku powstaje w wyniku reakcji octanu potasu z tlenkiem X2O3.
Produktami ubocznymi opisanej reakcji są tlenek węgla(IV) oraz węglan potasu.
ht
tp
a) Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji otrzymywania tlenkowej
odmiany kakodylu, wstawiając w miejsce znaku X symbol chemiczny danego
pierwiastka.
Równanie reakcji:
.......................................................................................................................................................
b) Napisz pełną konfigurację elektronową atomu pierwiastka X uwzględniając
w zapisie symbol najbliższego helowca.
http://korepetycjezchemiikrakow.wordpress.com
Egzamin maturalny z chemii
poziom rozszerzony (Budowa atomu – A)
K. Jurowski, A. Jurowska
Konfiguracja elektronowa:
.......................................................................................................................................................
Informacja do zadań 3. - 4.
Radionuklidy promieniotwórcze można scharakteryzować za pomocą dwóch wielkości:
aktywności promieniotwórczej (A) oraz okresu półrozpadu ( t 1/2 ).
.c
om
Aktywność promieniotwórcza (A) określa szybkość rozpadu promieniotwórczego. Wielkość
ta jest zdefiniowana przez intensywność promieniowania danej substancji promieniotwórczej,
czyli jej natężenie (gęstość) strumienia cząstek emitowanych. Można ją obliczyć z zależności:
ss
A = λ×N
λ – stała rozpadu promieniotwórczego [s-1]
w
.w
or
N – liczba jąder atomowych pierwiastka ulegającego rozpadowi
dp
re
gdzie:
ra
ko
Okres półrozpadu charakteryzuje dany radionuklid. W tabeli poniższej przedstawiono
charakterystykę różnych radionuklidów polonu.
okres półrozpadu
3 min
0,16 s
1,5·10-4 s
3·10-7 s
zasięg cząstek α w powietrzu [cm]
4,6
5,6
6,9
8,6
cj
ez
ch
em
iik
radionuklid
218
Po
216
Po
214
Po
212
Po
re
pe
ty
Na podstawie: L. Kolditz, Chemia nieorganiczna, PWN 1994
A. Czerwiński, Energia jądrowa i promieniotwórczość, OE 1998
ko
Zadanie 3. (1 pkt)
ht
tp
://
Na podstawie porównania okresów półrozpadu radioizotopów z zasięgiem emitowanych
cząstek α sformułuj wniosek wynikający z danych przedstawionych w tabeli.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 4. (3 pkt)
Wiedząc o tym, że iloczyn okresu półtrwania i stałej szybkości rozpadu
promieniotwórczego wynosi 0,693 oblicz aktywność promieniotwórczą 2·103 jąder
atomowych radionuklidu Po-214. Przyjmij za jednostkę aktywności 1 Ci (kiur) równy
3,7·1010 s-1.
2
http://korepetycjezchemiikrakow.wordpress.com
Egzamin maturalny z chemii
poziom rozszerzony (Budowa atomu – A)
K. Jurowski, A. Jurowska
Aktywność promieniotwórcza Po-214 wynosi ………………………. Ci
ss
.c
om
Obliczenia:
Poniżej przedstawiono nazwy kilku pierwiastków:
glin
fluor
ołów
bizmut
w
.w
or
sód
dp
re
Zadanie 5. (3 pkt)
polon
rad
ko
a) Przepisz nazwę tego pierwiastka, który kończy naturalne szeregi promieniotwórcze
iik
ra
……………………………………………………………………………………………
ch
em
b) Przepisz symbole tych pierwiastków, które występują naturalnie w postaci
tylko jednego rodzaju nuklid
cj
ez
……………………………………………………………………………………………
re
pe
ty
Podaj liczby atomowe dwóch pierwiastków (1. oraz 2.), które zostały odkryte przez
Marię Skłodowską-Curie
Liczba atomowa pierwiastka 2: ………
://
ko
Liczba atomowa pierwiastka 1: ………
ht
tp
Zadanie 6. (1 pkt)
Na podstawie informacji z zadania i własnej wiedzy uzupełnij poniższe zdania.
Wybierz i podkreśl jedno z określeń podanych w nawiasie, tak aby powstały zdania
prawdziwe.
Promieniowaniem o największym zasięgu w przestrzeni jest ( α / β / γ ).
Im dłuższy okres połowicznego zaniku tym ( dalszy / krótszy ) zasięg cząstek alfa.
3
http://korepetycjezchemiikrakow.wordpress.com
Egzamin maturalny z chemii
poziom rozszerzony (Budowa atomu – A)
K. Jurowski, A. Jurowska
Informacja do zadań 7. - 8.
Stosowana w archeologii metoda badania wieku przedmiotów oparta na pewnym
radioizotopie węgla to tzw. datowanie węglowe. W badanej próbce radioizotop węgla obecny
jest w wyniku przemiany izotopu azotu N-14 pod wpływem jednego neutronu.
W przemianie tej powstaje również jeden z trzech możliwych izotopów wodoru. Powstający
izotop wodoru występuje powszechnie w górnych warstwach atmosfery.
om
Zadanie 7. (2 pkt)
liczba cząstek w rdzeniu atomowym
neutrony
protony
elektrony
iik
ra
ko
nukleony
liczba powłok
elektronowych
w
.w
or
dp
liczba cząstek w jądrze atomowym
re
ss
.c
Uzupełnij tabelę dotyczącą radioizotopu węgla, który jest podstawą w metodzie
datowania węglowego.
em
Zadanie 8. (2 pkt)
Û
+
tp
://
ko
re
pe
+
ty
cj
ez
ch
Zapisz równanie przemiany promieniotwórczej o której mowa w informacji wstępnej,
uzupełniając poniższy schemat.
ht
Zadanie 9. (2 pkt)
Podaj dwa zastosowania izotopów uranu, z których jeden ma skutek pozytywny, a drugi
negatywny dla człowieka.
Zastosowanie izotopów uranu o skutku pozytywnym:………………………………………….
Zastosowanie izotopów uranu o skutku negatywnym:………………………………………….
4
http://korepetycjezchemiikrakow.wordpress.com
Egzamin maturalny z chemii
poziom rozszerzony (Budowa atomu – A)
K. Jurowski, A. Jurowska
Informacja do zadań 10. - 12.
Poniżej przedstawiono dwa schematy (A. oraz B.) charakteryzujące dwa różne typy
pierwiastków.
B.
em
iik
ra
ko
w
.w
or
dp
re
ss
.c
om
energia [kJ·mol-1]
A.
ez
ch
Na podstawie: J. McMurry, R. Fay, Chemistry, Pearson 2012
cj
Zadanie 10. (1 pkt)
re
pe
ty
Na podstawie informacji wprowadzającej do zadania oraz własnej wiedzy wybierz
i zaznacz właściwą odpowiedź.
tp
://
ko
a) Oba schematy przedstawiają zależność energii orbitali atomowych dla dwóch
różnych typów atomów
ht
b) Oba schematy przedstawiają zależność energii podpowłok elektronowych dla dwóch
różnych typów atomów
c) Każdy schemat przedstawia zmiany energetyczne powłok elektronowych dla dwóch
różnych typów pierwiastków
d) Każdy schemat przedstawia zmiany energetyczne orbitali atomowych dla dwóch
różnych typów pierwiastków
5
http://korepetycjezchemiikrakow.wordpress.com
Egzamin maturalny z chemii
poziom rozszerzony (Budowa atomu – A)
K. Jurowski, A. Jurowska
Zadanie 11. (1 pkt)
Przyporządkuj odpowiednie typy atomów (1 oraz 2) do odpowiednich wykresów
(A. oraz B.), wpisując odpowiednie litery schematów w wykropkowane miejsca.
1. Atom wodoru
2. Atom wieloelektronowy
1. …………
2. …………
om
Zadanie 12. (1 pkt)
re
ss
.c
Określ w przypadku jakiego typu atomu nastąpi większa emisja energii podczas
powrotu elektronu z orbitalu 4p na 4s. Odpowiedź uzasadnij.
dp
…………………………………………………………………………………………………
w
.w
or
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 13. (3 pkt)
iik
ra
ko
Próbka promieniotwórcza o masie 5 μg zawiera radionuklid X, oraz radionuklid Y.
W tabeli przedstawiono charakterystykę obu radionuklidów.
początkowa masa (m0)
czas połowicznego zaniku t 1
2,5
0,5
ch
Y
cj
ez
X
em
radionuklidu w próbce [μg]
( )
2
danego radionuklidu [dni]
X
Y
0,5
0,25
ht
tp
://
ko
re
pe
ty
Oblicz jaki będzie stosunek masowy radionuklidu Y do radionuklidu X w próbce
promieniotwórczej po czasie jednego tygodnia.
6
http://korepetycjezchemiikrakow.wordpress.com
Egzamin maturalny z chemii
poziom rozszerzony (Budowa atomu – A)
K. Jurowski, A. Jurowska
Zadanie 14. (3 pkt)
Na poniższym rysunku przedstawiono pewną sytuację kwantowo-mechaniczną elektronu
w atomie azotu.
energia [kJ·mol-1]
a) Zapisz konfigurację powłokowo-podpowłokową atomu
azotu w stanie podstawowym.
.c
om
……………………………………………………………………………………………
w
.w
or
dp
re
ss
b) Zapisz konfigurację powłokowo-podpowłokową atomu
azotu w przedstawionej sytuacji wykorzystując
uproszczony
zapis
uwzględniający
konfigurację
elektronową najbliższego helowca.
ko
……………………………………………………………………………………………
iik
ra
c) Podaj nazwę stanu w jaki znalazł się atom azotu.
em
Nazwa stanu atomu azotu: ……………………………
ch
Informacja do zadań 15. - 17.
-
- - - - -
pe
ty
cj
ez
Poniżej przedstawiono fragment konfiguracji elektronowej pierwiastka X w zapisie
klatkowym:
ko
re
Zadanie 15. (1 pkt)
ht
tp
://
Podkreśl te symbole pierwiastków chemicznych, których konfigurację elektronów
walencyjnych można przedstawić w postaci przedstawionej w informacji wstępnej.
Cr
Mn
Fe
Mo
Tc
Ru
W
Re
Os
Zadanie 16. (1 pkt)
Wybierz i podkreśl poprawną odpowiedź (a, b, c lub d).
W najtrwalszym prostym jonie pierwiastka 4. okresu, którego konfigurację elektronów
walencyjnych w postaci zapisu „klatkowego” można przedstawić tak jak w informacji
do zadania, postać konfiguracji powłokowo-podpowłokowej można przedstawić jako:
a) 3d3
7
b) 4s13d2
c) 4s13d1
d) 3d2
http://korepetycjezchemiikrakow.wordpress.com
Egzamin maturalny z chemii
poziom rozszerzony (Budowa atomu – A)
K. Jurowski, A. Jurowska
Zadanie 17. (2 pkt)
Na podstawie informacji wstępnej uzupełnij tabelę wpisując odpowiednie cyfry.
podpowłoka s
podpowłoka d
re
ss
.c
om
liczba wszystkich bsadzonych orbitali
atomowych
maksymalna
liczba
niesparowanych
elektronów walencyjnych
maksymalna liczba elektronów o liczbie
magnetycznej równej m = 0
liczba obsadzonych elektronami orbitali
zdegenerowanych
dp
Zadanie 18. (2 pkt)
w
.w
or
Poniżej przedstawiono cztery wykresy A, B, C oraz D ilustrujące zmiany masy pewnego
radionuklidu w funkcji czasu.
B.
re
pe
ty
cj
ez
ch
em
iik
masa
masa
ra
ko
A.
ko
masa
://
tp
czas
8
czas
D.
ht
masa
C.
czas
czas
http://korepetycjezchemiikrakow.wordpress.com
Egzamin maturalny z chemii
poziom rozszerzony (Budowa atomu – A)
K. Jurowski, A. Jurowska
Z powyższych wykresów wybierz ten, który ilustruje zmiany masy radionuklidu
w funkcji czasu w zależności od danej sytuacji, wpisz oznaczenie literowe (A, B, C lub D)
w wykropkowane miejsca.
Wykres ........... ilustruje zmiany masy radionuklidu, która ulegała rozpadowi w zależności
od czasu w procesie rozpadu promieniotwórczego.
która
pozostawała
w
zależności
om
Wykres ........... ilustruje masę radionuklidu,
od czasu w procesie rozpadu promieniotwórczego.
ss
.c
Informacja do zadań 19. - 20.
w
.w
or
dp
re
Uran i tlen tworzą jeden z najbadziej skomplikowanych układów; nie istnieją bowiem tlenki
uranu o prostej budowie. Niemniej istnieją sole uranu, w których pierwiastek ten tworzy
tzw. kationy uranylowe składające się z uranu i tlenu. Kationy te posiadają skład
stechiometryczny i występują w wielu związkach np. UO2(NO3)2·6H2O lub
UO2SO4·3 H2O.
ra
ko
Na podstawie: L. Kolditz, Chemia nieorganiczna, PWN 1994
iik
Zadanie 19. (2 pkt)
ch
em
Uzupełnij tabelę przedstawiającą informacje na temat kationu uranylowego i jego
związków.
Wzór
sumaryczny
kationu
Wzór sumaryczny
chlorku uranylu
Masowa zawartość 238U
w kationie uranylowym [%]
ko
re
pe
ty
cj
ez
Stopień utlenienia
atomu uranu
tp
://
Zadanie 20. (1 pkt)
ht
Azotan(V) uranylu tworzy żółto-zielone kryształy (heksahydrat), wykazujące
tryboluminescencję (świecenie kryształów podczas ich pocierania).
Wiedząc, że substancja ta powstaje w wyniku reakcji siarczku uranylu z kwasem
azotowym(V), zapisz cząsteczkowe równanie reakcji otrzymywania heksahydratu
azotanu(V) uranylu.
Równanie reakcji:
…………………………………………………………………………………………………...
9
http://korepetycjezchemiikrakow.wordpress.com
Egzamin maturalny z chemii
poziom rozszerzony (Budowa atomu – A)
K. Jurowski, A. Jurowska
Informacja do zadań 21. – 22.
.c
om
Największą katastrofą w historii energetyki jądrowej i jedna z największych katastrof
przemysłowych XX wieku była awaria reaktora jądrowego w Czarnobylu, która miała
miejsce 26 kwietnia 1986 r. W wyniku przegrzania reaktora doszło wówczas do wybuchu
i pożaru, oraz rozprzestrzenienia dwóch izotopów promieniotwórczych: jodu-131 oraz
strontu-90.
Aby zapobiec wchłanianiu radioaktywnego izotopu jodu z opadów promieniotwórczych
podawało się wówczas tzw. płyn Lugola. Płyn ten składa się z jodu nie promieniotwórczego
(127I) rozpuszczonego w roztworze jodku potasu. Jod cząsteczkowy tworzy z jodkiem potasu
rozpuszczalny w wodzie jon polijodkowy - anion trijodkowy ( I3- ). Przyjęcie płynu Lugola
w
.w
or
dp
re
ss
miało skutecznie powstrzymywać wbudowywanie radioaktywnych izotopów jodu w hormony
tarczycowe – tyroksynę i trijodotyroninę.
Izotop strontu może zostać wchłonięty i wbudowany w układ kostny. Niestety
zniwelowanie jego skutków ubocznych - raka kości, raka szpiku kostnego oraz białaczki
nie jest możliwe.
ko
Na podstawie: L. Kolditz, Chemia nieorganiczna, PWN 1994,
A. Czerwiński, Energia jądrowa i promieniotwórczość, OE 1998
ra
Zadanie 21. (5 pkt)
ch
em
iik
a) Na podstawie własnej wiedzy, oraz informacji z zadania zapisz w formie jonowej
(tzw. zapis jonowy-skrócony) równanie reakcji otrzymywania jonów polijodkowych
podczas przygotowywania płynu Lugola.
cj
ez
………………………………………………………………………………………………….
ht
tp
://
ko
re
pe
ty
b) Oblicz stężenie płynu Lugola (względem jonów polijodkowych), wiedząc, że w 70 g
12-procentowego roztworu jodku potasu rozpuszczono stechiometryczną ilość jodu
nie promieniotwórczego.
Obliczenia:
Odpowiedź:
10
http://korepetycjezchemiikrakow.wordpress.com
Egzamin maturalny z chemii
poziom rozszerzony (Budowa atomu – A)
K. Jurowski, A. Jurowska
...........
I2
w
.w
or
dp
re
+
ss
.c
om
c) Trijodotyronina jest u człowieka głównym hormonem tarczycy.
Uzupełnij i uzgodnij poniższy zapis równania reakcji wymiany, która zachodzi
podczas narażenia tarczycy na promieniotwórczy jod - w tym celu uzupełnij zapis
równania reakcji wpisując odpowiednie liczby masowe, oraz współczynniki
stechiometryczne.
131
ch
em
131
iik
ra
ko
...........
...........
I2
ez
131
ko
re
pe
ty
cj
...........
+
://
Zadanie 22. (1 pkt)
jest
przez
ht
tp
Uzupełnij tabelę dotyczącą pierwiastka X, który zastępowany
promieniotwórcze atomy strontu podczas narażenia na ciało człowieka.
wzór sumaryczny
wodorotlenku
11
liczba
atomowa
numer okresu
liczba elektronów walencyjnych
http://korepetycjezchemiikrakow.wordpress.com
Egzamin maturalny z chemii
poziom rozszerzony (Budowa atomu – A)
K. Jurowski, A. Jurowska
Zadanie 23. (4 pkt)
Wartość energii elektronu na poziomie (powłoce) n można wyliczyć ze wzoru: En = E21 ,
n
gdzie dla atomu wodoru wartość energii na pierwszej powłoce w stanie podstawowym (E1)
wynosi: -13,6 eV.
om
a) uzupełnij poniższą tabelę z dokładnością do jednej cyfry po przecinku
dla pierwszych pięciu powłok elektronowych
1
2
3
w
.w
or
numer powłoki (n)
dp
re
ss
.c
wartość energii
atomu wodoru
[eV]
4
5
ht
tp
://
ko
re
pe
ty
cj
ez
ch
em
iik
ra
ko
b) narysuj wykres zależności E(n) dla pierwszych czterech powłok elektronowych.
12
http://korepetycjezchemiikrakow.wordpress.com
Egzamin maturalny z chemii
poziom rozszerzony (Budowa atomu – A)
K. Jurowski, A. Jurowska
Informacja do zadań 24. – 25.
W preparacje promieniotwórczym pozostawionym do ustalenia się stanu równowagi obecne
są wszystkie produkty rozpadu, a stosunek ich liczby atomów równy jest stosunkowi ich
okresów półtrwania.
Na podstawie: A. Bielański, Chemia nieorganiczna t. 1, PWN 1992,
Zadanie 24. (1 pkt)
re
ss
.c
om
Zapisz postać wyrażenia matematycznego opisanego w informacji do zadania dla dwóch
nuklidów promieniotwórczych: X i Y.
w
.w
or
dp
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 25. (2 pkt)
tp
://
ko
re
pe
ty
cj
ez
ch
em
iik
ra
ko
Wiedząc, że okres półtrwania 238U wynosi 4,5·109 lat, a 226Ra 1622 lat oblicz stosunek
liczby atomów radu do liczby atomów uranu w rudzie uranowej, w której w ciągu wielu
setek lat doszło do ustalenia równowagi promieniotwórczej.
ht
Zadanie 26. (2 pkt)
Poniżej przedstawiono zależności między promieniami odpowiednich indywiduów
chemicznych.
Uzupełnij wykropkowane miejsca wpisując odpowiedni znak (<, =, lub >),
tak aby uzyskane zależności były poprawne
13
S2- ….. S
F ….. Cl
P ….. Si
Mg2+ ….. Mg
http://korepetycjezchemiikrakow.wordpress.com
Egzamin maturalny z chemii
poziom rozszerzony (Budowa atomu – A)
K. Jurowski, A. Jurowska
Zadanie 27. (1 pkt)
Poniżej przedstawiono wzory sumaryczne różnych cząsteczek.
Podkreśl ten atom pierwiastka, który charakteryzuje się najmniejszą wartością
elektrododatności.
HF
K2S
MgO
CsF
Informacja do zadań 28. – 30.
re
ss
.c
om
Energia jonizacji pierwiastka jest najmniejszą energią potrzebną do usunięcia elektronu
z atomu w stanie podstawowym (stanu o najniższej energii jednego z atomów tego
pierwiastka). Można wyszczególnić pierwszą, drugą, trzecią itd. energię jonizacji.
Każda z nich opisuje energię potrzebną do oderwania kolejnego jednego elektronu.
dp
Na podstawie: P. Atkins, Chemia fizyczna, PWN 2007.
w
.w
or
Zadanie 28. (2 pkt)
ko
Poniżej przedstawiono wykres zależności pierwszej energii jonizacji [eV] w funkcji liczby
atomowej pierwiastka (Z).
F
25
ra
liczba atomowa (Z)
ch
em
pierwsza energia jonizacji (eV)
iik
E
20
D
ez
C
15
B
cj
A
pe
ty
10
://
ko
re
5
tp
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
0
ht
Na podstawie: Encyklopedia Britannica 2007.
a) Podaj symbole pierwiastków chemicznych oznaczonych symbolami A, B, C, D, E
oraz F, wpisując je w wykropkowane miejsca.
A º ………, B º ………, C º ………, D º ………, E º ………, F º ………
b) Przepisz nazwę tego pierwiastka, którego promień atomowy jest największy.
…………………………………………………………………………………………………
14
http://korepetycjezchemiikrakow.wordpress.com
Egzamin maturalny z chemii
poziom rozszerzony (Budowa atomu – A)
K. Jurowski, A. Jurowska
Zadanie 29. (3 pkt)
W tabeli przedstawiono wartości kolejnych energii jonizacji dla różnych pierwiastków.
wartość energii jonizacji [kJ·mol-1]
X
Y
Z
pierwsza energia jonizacji
577,4
737,7
495,8
druga energia jonizacji
1816,6
1450,7
-
trzecia energia jonizacji
2744,6
-
-
om
symbol pierwiastka
ss
.c
Na odstawie: P. Atkins, Chemia fizyczna, PWN 2007.
pe
ty
cj
ez
ch
em
iik
ra
ko
w
.w
or
dp
re
a) Zakładając, że pierwiastek X leży w 3. okresie, oblicz i podaj wartość energii [kJ]
potrzebną do utworzenia 2,7 g najbardziej trwałych kationów tego pierwiastka.
ko
re
Odpowiedź: Do utworzenia 2,7 g kationów X3+ potrzeba ……………………...kJ energii.
ht
tp
://
b) Wiedząc, że pierwiastki X, Y oraz Z należą do 3. okresu, zapisz odpowiednie wzory
najbardziej trwałych kationów, używając odpowiednich symboli pierwiastków.
………………………………………………………………………….
Zadanie 30. (1 pkt)
Zapisz proces jonizacji dla pierwiastka X, który opisuje efekt energetyczny
w przypadku drugiej energii jonizacji.
………………………………………………………………………….
15
http://korepetycjezchemiikrakow.wordpress.com
Egzamin maturalny z chemii
poziom rozszerzony (Budowa atomu – A)
K. Jurowski, A. Jurowska
Zadanie 31. (2 pkt)
Poniżej przedstawiono dwie sytuacje, w których następuje transfer elektronu pomiędzy
orbitalami tego samego atomu - powrót ze stanu wzbudzonego(*) do stanu podstawowego
dla atomu wodoru.
Sytuacja 1.
.c
Ψ 1, 0,0
re
ss
Ψ*2,1,-1
om
e-
w
.w
or
dp
Sytuacja 2.
ra
Ψ1, 0,0
em
iik
Ψ*2,0,0
ko
e-
ez
ch
a) Na podstawie informacji z zadania i własnej wiedzy uzupełnij poniższe zdania.
Wybierz i podkreśl jedno z określeń podanych w nawiasie, tak aby powstały zdania
prawdziwe.
pe
ty
cj
Największa emisja energii następuje w przypadku ( sytuacji 1. oraz sytuacji 2. / sytuacji 1. /
sytuacji 2. )
ko
re
Największą wartością energii charakteryzuje się orbital atomowy ( 2p-1 / 1s / 3p-1 )
ht
tp
://
b) Oceń prawdziwość poniższych zdań i uzupełnij tabelę. Wpisz literę P, jeżeli zdanie
jest prawdziwe, lub literę F, jeśli jest fałszywe.
1.
2.
3.
16
Zdanie
Orbitale Ψ2,0,0 oraz Ψ2,1,-1 należą do tej samej powłoki oraz podpowłoki
elektronowej.
Z przedstawionych orbitali atomowych w sytuacji 1. tylko jeden posiada
płaszczyznę węzłową.
Opis drugiego elektronu przybywającego na orbital atomowy typu s,
jest możliwy do odróżnienia od pierwszego elektronu na podstawie reguły
Hunda.
P/F
http://korepetycjezchemiikrakow.wordpress.com
Egzamin maturalny z chemii
poziom rozszerzony (Budowa atomu – A)
K. Jurowski, A. Jurowska
ht
tp
://
ko
re
pe
ty
cj
ez
ch
em
iik
ra
ko
w
.w
or
dp
re
ss
.c
om
BRUDNOPIS1
1
Nie podlega ocenie
17

Podobne dokumenty