rosja, europa i polska walka o niepodległość w xix wieku

Międzynarodowa konferencja
ROSJA, EUROPA I POLSKA WALKA O NIEPODLEGŁOŚĆ W XIX WIEKU
17-18 października 2013 r. (czwartek-piątek)
Pałac Prymasowski w Warszawie
ul. Senatorska 13/15
Sala Kolumnowa
Języki konferencji: polski, rosyjski
(zapewniamy tłumaczenie symultaniczne)
PROGRAM
Rocznica powstania styczniowego – wielkiego zrywu niepodległościowego mającego konsekwencje
nie tylko dla kilku pokoleń Polaków, ale i dla całej historii Europy Środkowej i Wschodniej –
stwarza znakomitą okazję, aby omówić w gronie najwybitniejszych znawców europejskiej i polskiej
historii XIX w. stan badań nad rolą, jaką odgrywały polskie powstania w ogólnoeuropejskich
procesach politycznych i społecznych, a także spopularyzować wiedzę na ten temat zarówno w
kraju, jak i za granicą.
Przedmiotem dyskusji w trakcie paneli staną się takie kwestie jak wpływ polskiej idei insurekcyjnej
na inne europejskie narody i ruchy narodowe, percepcja i recepcja polskich powstań przez
europejską opinię publiczną i historiografię, sposób i modele reagowania europejskich dyplomacji
na polskie zrywy powstańcze, podobieństwa i różnice między polskimi insurekcjami a innymi tego
rodzaju zrywami w Europie, wpływ powstań na kształt europejskiego ładu politycznego
oraz rozwój europejskiej myśli politycznej i prawa międzynarodowego, oceny powstań w samej
Rosji i wreszcie funkcjonowanie powstań w pamięci historycznej Polaków i ich sąsiadów.
1
17 października 2013 (czwartek)
10:00-10:20
Powitanie:
dr Sławomir Dębski, dyrektor Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia
ODCZYTANIE LISTU PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
10:20-12:00
SESJA PIERWSZA: Wichrzycielstwo, bunty czy walka o europejskie imponderabilia? –
polska idea insurekcyjna jako inspiracja dla innych
Moderator:
dr Sławomir Dębski (Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia)

prof. Jerzy W. Borejsza (Instytut Historii PAN) - Europejskie rewolucje i insurekcje 17891871. Wzorce i inspiracje

prof. Aleksiej Miller (Uniwersytet Środkowoeuropejski w Budapeszcie, Instytut Informacji
Naukowej o Naukach Społecznych RAN) - Naród, państwo, społeczeństwo. Rosja wobec
polskich powstań XIX w.

prof. Darius Staliūnas (Instytut Historii Litwy) - Litwini a powstanie styczniowe
12:00-12:30
Przerwa kawowa
12:30-14:00 SESJA DRUGA: Straceńców los? Powstania polskie a opinia publiczna w Europie
Moderator:
prof. Jerzy W. Borejsza (Instytut Historii PAN)

prof. Christoph Augustynowicz (Uniwersytet Wiedeński) - Polskie powstania przeciw Rosji z
perspektywy Austrii

prof. Leszek Kuk (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu) - Francja i polskie powstania
narodowe

prof. István Kovács - Polskie powstania z perspektywy Węgrów
14:00-15:00
Obiad
15:00-16:30
SESJA TRZECIA:
Remedium na skostniałość. Polskie powstania jako wyzwania dla
systemu europejskiego
Moderator:
dr Łukasz Adamski (Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia)

prof. Jarosław Czubaty (Uniwersytet Warszawski) - Insurekcja, rewolucja, wojna. Koncepcje
odbudowy państwa polskiego w polityce europejskiej przełomu XVIII i XIX w.

prof. Jerzy Zdrada (Uniwersytet Jagielloński) - Idea wskrzeszenia państwa polskiego w
polityce europejskiej XIX w.

Rafał Tarnogórski (Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia) - Prawnomiędzynarodowe aspekty polskich powstań
2
18 października 2013 (piątek)
10:00-12:00
SESJA CZWARTA: Powstania w ocenach Rosjan
Moderator:
prof. Andrzej Nowak (Instytut Historii PAN)

dr Jurij Borisionok (Moskiewski Uniwersytet Państwowy im. Łomonosowa) - Zapobiegać czy
tłumić. Opcje polityczne w Rosji wobec polskich czynów niepodległościowych

dr Piotr Głuszkowski (Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia) - Dwie Rosje
wobec powstania styczniowego

prof. Wasyl Uljanowski (Narodowy Uniwersytet Kijowski im. Tarasa Szewczenki) Prawosławne duchowieństwo wobec polskich powstań
12:00-12:30
Przerwa kawowa
12:30- 14:00
SESJA PIĄTA: Polskie powstania a „przenarodowianie się Litwy i Rusi”
Moderator:
prof. Aleksiej Miller (Uniwersytet Środkowoeuropejski w Budapeszcie, Instytut Informacji
Naukowej o Naukach Społecznych RAN)

dr Andrij Portnow (Uniwersytet Humboldta w Berlinie) - Powstania polskie i kształtowanie
się ukraińskiego projektu narodowego w XIX i XX wieku

dr Łukasz Adamski (Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia) - Recepcja
powstania styczniowego w ukraińskiej myśli politycznej XIX w.

Andrzej Tichomirow (Instytut Historii Nauki PAN) - Powstanie styczniowe jako katalizator
białoruskich procesów narodowotwórczych
14:00-15:00
Obiad
15:00-16:30
SESJA SZÓSTA: Szerokie oddziaływanie polskich insurekcji
Moderator:
dr Hieronim Grala (Uniwersytet Warszawski)
16:30

dr Andrzej Nieuważny (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu) - Insurekcje polskie,
insurekcje hiszpańskie

prof. Andrzej Nowak (Instytut Historii PAN) - Idea powstańcza w polskiej myśli politycznej
XIX w.

prof. Lidia Michalska-Bracha (Uniwersytet J. Kochanowskiego w Kielcach) - Mit i antymit
powstania styczniowego w polskiej myśli politycznej i historycznej
Zakończenie konferencji
3