plan odnowy - Urząd Gminy Dubicze Cerkiewne

PLAN ODNOWY
MIEJSCOWOŚCI
WERSTOK
Na LATA 2013 - 2018
GMINA DUBICZE CERKIEWNE
POWIAT HAJNOWSKI
WOJEWÓDZTWO PODLASKIE
Zatwierdzony na zebraniu wiejskim w dniu 01.06.2013 r.
~1~
1. ZAŁOŻENIA PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI
Plan Odnowy Miejscowości obejmuje wykaz priorytetów i celów rozwoju sołectwa
Werstok na lata 2013 - 2018 zgodnie z dokonaną przez społeczność lokalną analizą zasobów i
ustaloną hierarchią potrzeb.
Podstawowym celem przygotowania Planu, w oparciu o konsultacje społeczne, jest
pobudzenie aktywności lokalnych środowisk i stymulowanie współpracy mieszkańców
na rzecz rozwoju oraz promocji wartości związanych z miejscową specyfiką społeczną,
kulturową i przyrodniczą. Na podstawie konsultacji społecznych, w trakcie rozmów i podczas
zebrania mieszkańców, określono wszystkie ważne obszary problemowe oraz preferencje
rozwojowe wynikające z istniejących uwarunkowań.
Zasięg terytorialny Planu wyznaczają granice administracyjne sołectwa. Plan
obejmuje cele i priorytety, których realizacja sięga również nowego okresu programowania
funduszy europejskich (2014-2020). Plan przewiduje okresową ocenę i aktualizację
wskazanych priorytetów i zadań do realizacji w ramach konsultacji społecznych.
Plan Odnowy Miejscowości wskazuje zadanie inwestycyjne przewidziane do
realizacji w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 /PROW 2007 2013/ przyjętego przez Radę Ministrów 1 sierpnia 2006r. w ramach Działania Osi 3 Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej ; Działanie 3.4.
Odnowa i Rozwój Wsi i Działanie 3.3.Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności
wiejskiej. Wskazane w Planie Odnowy Miejscowości Werstok inwestycje stanowią podstawę
do konstruowania montażu finansowego i przygotowania aplikacji o wsparcie finansowe ze
środków funduszy strukturalnych Unii Europejskiej.
Dokument Plan Odnowy Miejscowości został przygotowany zgodnie z wytycznymi
Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 i przyjęty uchwałą zebrania
mieszkańców wsi Werstok w dniu 01 czerwca 2013 roku.
Dokument jest spójny z Strategią Zrównoważonego Rozwoju Społeczno-Gospodarczego
Gminy i Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy
Dubicze Cerkiewne oraz Planem Rozwoju Lokalnego Gminy Dubicze Cerkiewne. Realizacja
wskazanych przedsięwzięć inwestycyjnych uzależniona jest od odpowiedniego montażu
finansowego środków pochodzących z różnych źródeł.
Plan Odnowy Miejscowości Werstok został opracowany przy udziale mieszkańców
wsi w oparciu o konsultacje społeczne.
W opracowaniu programu brali udział:
- Czykwin Anatol - sołtys wsi, przewodniczący Rady Sołeckiej
- Karpiuk Jerzy - członek Rady Sołeckiej
~2~
- Romaniuk Wiktor - członek Rady Sołeckiej
- Karpiuk Maria – mieszkaniec wsi
- ks. Kuczyński Paweł – Proboszcz Parafii w Werstoku
Opracowanie programu oraz jego realizacja w najbliższych latach ma na celu:
● zwiększenie aktywności mieszkańców oraz ich zaangażowania w sprawy rozwoju wsi
zagospodarowanie i upiększanie terenu wsi
● poprawę warunków życia mieszkańców
● stworzenie warunków do zatrzymania młodzieży na wsi,
● stworzenie szansy uzyskania środków finansowych w ramach funduszy strukturalnych
Unii Europejskiej
2. CHAREKTERYSTYKA GMINY DUBICZE CERKIEWNE
Gmina Dubicze Cerkiewne leży w powiecie hajnowskim, w sąsiedztwie Puszczy
Białowieskiej, w obszarze chronionego krajobrazu o wysokich walorach turystycznych i
krajobrazowych obejmującym tereny ekologicznie czyste. Gmina jest członkiem
Stowarzyszenia Gmin Puszczy Białowieskiej.
Pod względem podziału administracyjnego leży w województwie podlaskim w
południowo – wschodniej jego części i graniczy z gminami: od północy, północnego –
wschodu i wschodu z gminą Hajnówka, od południa i południowego – zachodu z gminą
Kleszczele, od zachodu z gminą Orla (powiat bielski), od północnego – zachodu z gminą
Czyże, natomiast południowo – wschodnia granica gminy stanowi granicę państwa Z
Republiką Białoruś na odcinku ok.8 km.
Miejscowość Dubicze Cerkiewne jest siedzibą Urzędu Gminy. Gmina liczy 1710
mieszkańców (dane z 31 grudnia 2012r.).
Obszar jej wynosi 151,2 km2. Sieć osadnicza gminy liczy 29 miejscowości wiejskich
wchodzących w skład 17 sołectw.
Zasadniczą część powierzchni gminy Dubicze Cerkiewne zajmują lasy i tereny
zadrzewione - 51%. Użytki rolne stanowią około 43% powierzchni ogólnej gminy, z tego
grunty orne zajmują 26 % powierzchni a łąk i pastwisk – 17 %. Pozostałe grunty-6%.
Warunki komunikacyjne na terenie gminy są dość dobre. Przez teren gminy nie
przebiega żadna droga krajowa, przebiega natomiast droga wojewódzka nr 685 relacji
Hajnówka – Kleszczele o długości 14,8 km o nawierzchni twardej, bitumicznej.
~3~
Obszar gminy obejmuje 67,6 km dróg powiatowych, z czego prawie 96% to drogi
utwardzone. Długość dróg gminnych wynosi 39,7 km, z czego zaledwie 6,5% to drogi o
powierzchni utwardzonej.
Przez teren gminy przebiega również linia kolejowa relacji Siedlce – Czeremcha –
Hajnówka – Siemianówka – granica państwa.
Długość linii kolejowej wynosi około 9,65 km. Gęstość sieci kolejowej kształtuje się
na poziomie około 6,4 km/100 km2. Obsługa podróżnych odbywa się na stacji Witowo.
W gminie Dubicze Cerkiewne głównym źródłem zasilania w energię elektryczną jest
stacja transformatorowo – rozdzielcza w Hajnówce.
Odbiorcy energii elektrycznej są obsługiwani przez układ linii napowietrznych lub
kablowych.
Na terenie gminy nie ma zaopatrzenia w gaz w układzie sieciowym. Mieszkańcy
korzystają z gazu propan-butan w butlach, najczęściej używanych do kuchenek gazowych.
Przewiduje się gazyfikację gminy na lata 2006-2010 (wg. Studium programowego
możliwości rozwoju gazyfikacji województwa białostockiego wykonanego przez
„Gazoprojekt Wrocław”).
Siecią telefoniczną objętych jest blisko 575 domostw. Gminny system telekomunikacji
włączono w wojewódzki system linii kablowych światłowodowych, relacji MilejczyceCzeremcha - Kleszczele-Dubicze Cerkiewne.
Obszar gminy objęty jest systemem telefonii komórkowej obsługiwanej przez operatorów
sieci T – MOBILE, ORANGE, PLUS GSM, PLAY
Gmina Dubicze Cerkiewne jest gminą typowo rolniczą. Liczba podmiotów
gospodarczych podejmujących działalność w ciągu roku systematycznie spada. Na terenie
gminy przeważają podmioty gospodarcze prowadzące działalność handlową, usługową,
produkcyjną.
Największe firmy w gminie to:
− Dworek Polski sp.j. z siedzibą Zalesie Górne – zajmuje się stylowym budownictwem
drewnianym,
− PPHU „STOL-JANO” – Dubicze Cerkiewne – stolarstwo,
− Bar „Zajazd u Jana” – Dubicze Cerkiewne – gastronomia···
− Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna w Starym Korninie – tucz trzody chlewnej
Siedzibą gminy jest miejscowość Dubicze Cerkiewne. Pełni ona funkcję ośrodka
obsługi lokalnej w zakresie: ochrony zdrowia, kultury, oraz obsługi administracyjnej.
~4~
Na jej terenie funkcjonują obiekty usługowe z zakresu usług podstawowych:
biblioteka, agencja pocztowa, ośrodek zdrowia, boisko sportowe, Zespół Szkolno Oświatowy (wszystkie zlokalizowane w Dubiczach Cerkiewnych).
Koordynatorem działalności kulturowej w gminie jest Gminny Ośrodek Kultury
Sportu i Rekreacji.
Działalność upowszechniającą czytelnictwo prowadzi Gminna Biblioteka Publiczna.
Na terenie Gminy istnieje jedna placówka opieki zdrowotnej – lekarz pierwszego
kontaktu oraz poradnia stomatologiczna.
Z zakresu administracji istnieją we wsi Dubicze Cerkiewne następujące obiekty:
•
•
•
•
•
Urząd Gminy
Agencja Pocztowa
Bank Spółdzielczy
Remiza Strażacka
Placówka Straży Granicznej
Na obszarze gminy Dubicze Cerkiewne przeważają lasy i tereny zadrzewione, oraz
użytki rolne, w związku z tym znaczna część mieszkańców zatrudniona jest w rolnictwie
i leśnictwie.
Środowisko naturalne gminy Dubicze Cerkiewne stanowi atrakcję dla gości z kraju
i zagranicy. Bogactwo przyrody tego obszaru niepowtarzalnie komponuje się z pięknem
tutejszych krajobrazów.
Walory środowiskowe i turystyczne gminy zachęcają do wypoczynku, z dala od
hałaśliwych i zatłoczonych miejskich aglomeracji.
Stanowią także doskonałą ofertę dla inwestorów zainteresowanych lokowaniem
kapitału, głównie w sferze infrastruktury usługowej na rzecz turystyki i wypoczynku.
Położenie gminy w regionie ,,Zielonych Płuc Polski” oraz dostępność komunikacyjna
terenów o dużej wartości przyrodniczej z okazami roślin i zwierząt nie występującymi
w innych obszarach stawiają gminę Dubicze Cerkiewne w czołówce gmin regionu mogących
służyć jako zaplecze i baza noclegowa dla turystyki krótkopobytowej. Atrakcją turystyczną
gminy jest swoista kultura ukształtowana współistnieniem różnych tradycji, mozaiką religii
oraz oryginalna, drewniana architektura. Kultywowanie obyczajów i religii objawia się w
licznych odpustach, uroczystościach obrzędowych, obchodach świąt sięgających w głąb
historii. Ciekawa i bogata jest tradycja rękodzieła ludowego, a wyroby rękodzielnicze
możemy zobaczyć i kupić prawie w każdej wsi.
~5~
2.1. walory turystyczne
2.1.1.Walory przyrodnicze
•
•
•
•
•
Obszary Chronionego Krajobrazu „Puszcza Białowieska” obejmujące większą część
gminy,
Rezerwat „Czechy Orlańskie”, którego celem jest zachowanie naturalnego charakteru
fragmentu borów sosnowo-świerkowych, oraz rezerwat „Starzyna” – cel –
zachowanie w naturalnym stanie fragmentu Puszczy Białowieskiej,
Użytki ekologiczne obejmujące 15 wydzielonych obszarów stanowiących
ekosystemy bagienne,
Pomniki przyrody (13 pojedynczych okazałych drzew, 1 głaz narzutowy, 2 zlepieńce),
Zbiornik małej retencji na rz. Orlanka
2.1.2 Walory kulturowe
•
•
•
•
•
•
•
•
Zabytkowe układy przestrzenne wsi oraz liczne zabytkowe obiekty drewnianego
budownictwa wiejskiego,
Zespół dworski w Jodłówce z 1901 r. wraz z parkiem krajobrazowym z
pozostałościami dawnych kompozycji,
Drewniany wiatrak holenderski w Koryciskach z 1948 r., z zachowanymi
urządzeniami mechanicznymi,
Wiatrak-koźlak w Grabowcu z 1941 r. Brak śmigieł, wewnątrz dobrze zachowane
urządzenia mechaniczne do przemiału zboża,
Cerkiew p.w. Podwyższenia Krzyża Pańskiego we wsi Werstok. Najstarsza cerkiew w
gminie zbudowana w 1768 r.,
Cerkiew p.w. Św. Anny w Starym Korninie z 1773 r., przebudowana w XIX w.,
Cerkiew p.w. Św. Michała w Starym Korninie zbudowana przed 1893r.,
liczne krzyże wotywne z początku XX w.
2.1.3 Miejsca kultu religijnego
•
•
Kapliczka (wybudowana w latach 70 w kształcie werandy nakrytej czterospadowym
dachem z małą kopułką zwieńczoną krzyżem prawosławnym) nad źródłem (studnia) z
cudowną wodą w Starym Korninie oraz cerkiew z otoczoną kultem ikoną Św. Anny.,
Najważniejsze uroczystości odbywają się w dniu 7 sierpnia.
2.1.4 Imprezy folklorystyczne
•
•
Festyn „Na Iwana na Kupała” (lipiec),
Festyn Kultury Białoruskiej (sierpień )
~6~
2.2 infrastruktura turystyczna
2.2.1 Baza noclegowa
•
Ośrodek Wypoczynkowy "Bachmaty" z bazą noclegową dla 32 osób w 4 domkach
wolno stojących (pokoje 2,3,4 osobowe) nad zalewem o powierzchni 5,6 ha na rzece
Orlanka. W okresie letnim funkcjonuje tu wypożyczalnia sprzętu pływackiego
(rowery wodne, kajaki, żaglówki). Do dyspozycji są wyznaczone dwa kąpieliska dla
dzieci i dorosłych. Jest prawdziwym rajem dla miłośników kontaktu z naturą. W
sezonie letnim możliwe jest uprawianie wędkarstwa, zbiornik wodny rokrocznie jest
zarybiany szlachetnymi gatunkami ryb,
• sezonowe schronisko młodzieżowe przy Zespole Szkolno - Oświatowym (25 miejsc),
• kwatery agroturystyczne:
− "Agroturystyka pod wiatrakiem " - Domki u Rybaków - Dubicze Cerkiewne – 10
miejsc noclegowych.
− W. Szimoniuk – Grabowiec – 12 miejsc noclegowych
− O. Skoworodko – Dubicze Cerkiewne – 9 miejsc noclegowych.
− N. Leoniuk – Dubicze Cerkiewne – 10 miejsc noclegowych.
− J. Nesteruk – Dubicze Cerkiewne – 6 miejsc noclegowych.
− J. Czmiel – Jelonka – 6 miejsc noclegowych.
− M. Korch – Kraśkowszczyzna - 5 miejsc noclegowych.
− Pensjonat „Koral” – Dubicze Cerkiewne – 10 miejsc noclegowych
− W. Romaniuk – Werstok – 8 miejsc noclegowych.
− E. Sztukowska – Werstok – 5 miejsc noclegowych.
Gospodarze utrzymują budynki w stylu regionalnym i zabezpieczają turystom
wszystko co możliwe dla odpoczynku na łonie natury z możliwością korzystania w
gospodarstwie ze wszystkich możliwych zajęć i potraw regionalnych.
Oferują przejażdżki furą, wycieczki rowerowe, spacery po terenach leśnych
przyległych do Puszczy Białowieskiej, miejsca na ognisko. Istnieje też możliwość
zaopatrzenia na miejscu w warzywa, owoce, jajka, mleko itp.
2.2.2 Gastronomia
•
•
•
„Zajazd u Jana” w Dubiczach Cerkiewnych,
domowa kuchnia w pensjonacie „Koral” jak też w innych 9 kwaterach
agroturystycznych,
domowe obiady w „Domu Gościnnym” firmy PRONAR
2.2.3 Szlaki turystyczne i ścieżki przyrodnicze
•
szlak rowerowy (zielony, 41 km) na odcinku Dubicze Cerkiewne–Werstok –Topiło –
Białowieża,
~7~
•
•
•
•
szlak rowerowy (czerwony 85 km) na odcinkach: Zbucz - Stary Kornin - Dubicze
Cerkiewne – Grabowiec – Kleszczele,
ścieżka przyrodniczo-leśna na Obszarze Natura 2000 w rezerwacie „Czechy
Orlańskie” (2 km), wyznaczona przez Nadleśnictwo Bielsk w Bielsku Podlaskim,
szlak samochodowy (ok. 90 km, jeszcze nie oznakowany w terenie) na trasie z
Hajnówki przez Nowe Berezowo - Stary Kornin - Dubicze Cerkiewne - Jelonka Kleszczele - Dobrowoda - Opaka Duża - Jodłówka - Starzyna - Wojnówka-Werstok Wiluki - Długi Bród - Topiło - Łozice - Orzeszkowo -Hajnówka,
Podlaski Szlak Kulturowy „Drzewo i Sakrum”.
2.3 Środowisko przyrodnicze
Gmina Dubicze Cerkiewne leży w sąsiedztwie Puszczy Białowieskiej w powiecie
hajnowskim. Znaczną część obszaru gminy stanowią równiny i lasy.
Teren gminy Dubicze Cerkiewne położony jest w obrębie mezoregionu Równiny
Bielskiej, leżącej w makroregionie Niziny Północno - Podlaskiej. Cechą charakterystyczną
tego obszaru jest płaskie ukształtowanie powierzchni z nielicznymi płytkimi obniżeniami oraz
grupami łagodnych wzniesień.
W obrębie gminy można wyróżnić dwa obszary:
•
•
piaszczystą równinę sandrową Puszczy Białowieskiej, zajmującą południowo –
wschodnią i północno – wschodnią część gminy,
równinę gliniastą, rozciągającą się na północny i południowy – zachód od
miejscowości Dubicze Cerkiewne.
Średnia roczna temperatura w tym obszarze klimatycznym to ok. 6,7 – 6,9°C.
Najzimniejszym miesiącem jest styczeń z temperaturą -4,4°C, natomiast najcieplejszym
miesiącem jest lipiec ze średnią temperaturą ok. 17,6 - 17,8°C.
Teren gminy Dubicze Cerkiewne cechuje się występowaniem gleb, które zaliczane są
do glin, piasków gliniastych oraz piasków słabo gliniastych całkowitych i podścielonych
piaskiem luźnym oraz piasków luźnych całkowitych. Zgodnie z typologią gleb, gleby gminy
zaliczane są do gleb piaskowych i są to np. gleby bielicowe, rdzawe, brunatne kwaśne.
Gleby bardziej żyzne skupiają się w zachodniej i północnozachodniej części gminy.
Zaliczają się do nich gleby pseudo bielicowe, brunatne właściwe, gleby brunatne wyługowane
i kwaśne oraz czarne ziemie.
Na obszarze gminy dominują bardzo słabe gleby VI i V klasy bonitacyjnej, zajmując
łącznie ponad 66% powierzchni gruntów ornych. W przypadku użytków zielonych, ponad
54% powierzchni użytków stanowią gleby V klasy bonitacyjnej. Na obszarze gminy Dubicze
~8~
Cerkiewne bardzo dużą powierzchnię, bo ponad 30% użytków rolnych, zajmują gleby
marginalne.
Gmina Dubicze Cerkiewne pod względem hydrograficznym należy do zlewni dwóch
rzek Narwi i Bugu. Sieć rzek na obszarze gminy tworzona jest przez rzekę Orlankę
znajdującą się w zlewni rzeki Narwi, oraz przez jej główny dopływ rzekę Orla. Są to rzeki
odprowadzające wody z większej części obszaru gminy do Narwi. Podstawowy układ sieci
rzecznej w zlewni rzeki Bug tworzą rzeki Perebel i Policzna, będące dopływami rzeki Leśna
Prawa, która jest prawobrzeżnym dopływem Bugu.
Na obszarze gminy Dubicze Cerkiewne wody podziemne występują głównie w
piaszczysto – żwirowych utworach czwartorzędowych i trzeciorzędowych oraz węglanowych
utworach kredowych.
Gmina Dubicze Cerkiewne zlokalizowana jest w obrębie występowania wodonośnych
utworów kredowych znajdujących się na głębokości 100 – 150 m. Podstawowym źródłem
zaopatrzenia ludności w wodę pitną i na potrzeby gospodarcze na obszarze gminy są wody
podziemne, pochodzące z utworów czwartorzędowych.
Ujęcia wód podziemnych na terenie gminy Dubicze Cerkiewne:
•
•
Dubicze Cerkiewne – dwie studnie o głębokości ok. 59 m i wydajności ok. 66
m³/godz. przy depresji 26 i 20 m,
Stary Kornin – dwie studnie głębinowe, pierwsza o głębokości 64 m i wydajności 104
m3/godz., druga studnia o głębokości 64 m i wydajności 91 m3/godz. Łączna
wydajność obu studni wynosi 175 m³/godz. przy depresji 8,2 m.
Grunty pod lasami i zadrzewieniami zajmują powierzchnię 7680 ha. Lesistość gminy
wynosi 51% i jest zdecydowanie wyższa od średniej województwa podlaskiego (29,6%).
Dominuje tu bór mieszany świeży, las mieszany i las świeży, przy głównym udziale boru
świeżego, lasu wilgotnego i olsu. W siedliskach boru mieszanego świeżego przeważają
drzewostany sosnowo – świerkowe z domieszką dębu i brzozy. Siedliska olsu charakteryzują
się występowaniem w drzewostanie głównie jesionu, olszy, oraz świerku, brzozy i osiki.
Na obszarze gminy Dubicze Cerkiewne występowanie złóż surowców mineralnych
związane jest z położeniem gminy oraz z utworami czwartorzędowymi pokrywającymi
powierzchnię gminy. W obrębie gminy występują złoża kruszywa naturalnego w
miejscowości Czechy Orlańskie.
Do obszarów objętych ochroną prawną na terenie gminy Dubicze Cerkiewne zaliczamy:
•
•
•
•
Rezerwaty przyrody,
Obszary chronionego krajobrazu,
Pomniki przyrody,
Użytki ekologiczne.
~9~
2.4 Rezerwaty przyrody na terenie gminy:
1. Starzyna – fragment rezerwatu leśno - ornitologicznego położonego w obrębie
Nadleśnictwa Hajnówka o powierzchni 370,08 ha. Celem ochrony jest zachowanie w
niezmienionym stanie naturalnych walorów fragmentu Puszczy Białowieskiej z bogatą florą
oraz dobrze wykształconymi zespołami leśnymi.
2. Czechy Orlańskie – rezerwat leśny położony na obszarze Nadleśnictwa Bielsk, obejmuje
powierzchnię 77,95ha. Podstawowym celem ochrony jest zachowanie naturalnych zbiorowisk
leśnych, które stanowią pozostałość po Puszczy Bielskiej.
3. Rezerwat Jelonka – utworzony w 1989 r. o powierzchni 227 ha, położony na terenie
Nadleśnictwa Bielsk Podlaski, w gminie Kleszczele (przy granicy gminy Dubicze
Cerkiewne).
Do obszarów chronionego krajobrazu na terenie gminy Dubicze Cerkiewne należy
obszar chronionego krajobrazu Puszczy Białowieskiej.
Ochrona przyrody ma na celu zachowanie różnorodności biologicznej, utrzymanie i
przywracanie do stanu naturalnego wszystkich zasobów przyrody (drzewostanów i siedlisk
leśnych), zapewnienie ciągłości istnienia wszystkich gatunków roślin i zwierząt w ich
naturalnym środowisku, zachowanie dziedzictwa geologicznego.
Obszar Puszczy Białowieskiej jest zaliczany do ostoi naturalnych puszcz nizinnych w
Europie.
Na obszarze gminy za pomniki przyrody uznano 13 pojedynczych drzew oraz 1 głaz
narzutowy i 2 zlepieńce.
Obszar gminy Dubicze Cerkiewne cechuje się czystym powietrzem atmosferycznym.
W gminie Dubicze Cerkiewne nie występują praktycznie żadne większe źródła emitujące
zanieczyszczenia do powietrza atmosferycznego. Głównym źródłem emitującym
zanieczyszczenia do powietrza na terenie gminy są kotłownie lokalne i paleniska
indywidualne, w mniejszym stopniu również środki transportu.
2.5 Infrastruktura techniczna gminy
2.5.1 Ujęcia, wodociągi i stacje uzdatniania wody
W gminie funkcjonują dwa ujęcia wody podziemnej w Dubiczach Cerkiewnych i
Starym Korninie.
~ 10 ~
Źródłem poboru wody w Dubiczach Cerkiewnych jest ujęcie wody podziemnej z
utworów czwartorzędowych. Woda ujmowana jest z dwóch studni wierconych z drugiej
warstwy wodonośnej. Źródłem poboru wody dla miejscowości Werstok jest to samo ujęcie.
Gmina Dubicze Cerkiewne jest zwodociągowana w 99%, natomiast długość sieci
kanalizacyjnej obejmuje zaledwie 8% obsługiwanych mieszkańców.
2.5.2 Oczyszczalnia ścieków
Na terenie gminy, w miejscowości Dubicze Cerkiewne, funkcjonuje biologiczna
oczyszczalnia ścieków wybudowana w październiku 2002r. Wyposażona jest w punkt zlewny
ścieków dowożonych, pompownię ścieków surowych ze zbiornikiem retencyjnym,
oczyszczalnię biologiczną systemu BIOGEST, kanały grawitacyjne ścieków surowych i
oczyszczonych. W roku 2004 oczyszczono 2200 m3 ścieków. W roku 2012 została oddana do
użytku druga oczyszczalnia ścieków zbudowana w miejscowości Stary Konin z
przeznaczeniem dla oczyszczania ścieków pochodzących ze wsi Jagodniki, Stary Kornin,
Koryciski.
2.5.3 Gromadzenie i unieszkodliwianie odpadów
Od dnia 1 lipca 2013r zaczną obowiązywać nowe zasady odbioru odpadów
komunalnych na terenie Gminy Dubicze Cerkiewne. Dotychczasowy system odbioru
odpadów, który polegał na segregacji odpadów systemem „gniazdowym” (segregowane były
szkło i plastik, koszty odbioru tych odpadów ponosiła gmina) oraz odbiorze zmieszanych
odpadów bezpośrednio od gospodarstw na podstawie umowy pomiędzy przedsiębiorstwem
odbierającym a właścicielem gospodarstwa, przestaje istnieć z dniem 30 czerwca 2013r.
Firma odbierająca odpady od 1 lipca 2013r zostanie wybrana przez Gminę Dubicze
Cerkiewne w trybie przetargowym. Jej obowiązkiem będzie odbiór bezpośrednio od
właścicieli nieruchomości zamieszkałych większość rodzajów odpadów wytwarzanych w
gospodarstwie.
Część wytwarzanych odpadów, które ze względu na swoje właściwości nie może być
zakwalifikowana do segregacji ani do odpadów zmieszanych można będzie przekazać do
Gminnego Punktu Zbiorki Odpadów w Dubiczach Cerkiewnych lub przechować na terenie
nieruchomości do czasu odbioru przez firmę obsługująca gminę.
Podmioty gospodarcze, parafie, urzędy, właściciele cmentarzy, gospodarstwa
agroturystyczne są także objęci nowym systemem gospodarki odpadami z tym, że nie
uiszczają opłaty na rzecz gminy, lecz obowiązane są do zawarcia umowy na odbiór odpadów
z dowolną firmą prowadzącą działalność w zakresie odbioru i zagospodarowania odpadów.
Odpady budowlane powstające na terenie nieruchomości oraz w czasie prowadzenia
robót budowlanych przez podmioty gospodarcze będą gromadzone w odrębnych
pojemnikach. Koszty ich odbioru ponoszą niezależnie właściciele.
~ 11 ~
3.CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI
Opis miejscowości.
Werstok - ulicówka, Werstok jest to mała wieś położona w gminie Dubicze
Cerkiewne, na skraju województwa podlaskiego, przy granicy z Białorusią. Liczy ona 20
zagród i niespełna 60-ciu mieszkańców i na szczęście się powiększa. Otacza ją malowniczą
Puszcza Białowieska, bogatą w urozmaiconą faunę i florę. Jak głosi legenda i przekazy
najstarszych mieszkańców, pierwotnie wieś była położona około kilometra od cerkwi. W
tutejszym języku kilometr to wiorsta, która zapoczątkowała dzisiejszą nazwę miejscowości.
Inna legenda mówi, że nazwa miejscowości pochodzi od strumyka, który ma swój początek
w miejscu, gdzie kiedyś była położona wieś:
Wierch – góra, początek
Stok – strumyk, rzeczka
Pierwotna nazwa WIERSTOK czyli początek strumyka
Wieś Werstok powstała ok. 1574 roku.
W czasie wojny była tu gospoda, lecz została spalona, a jak głoszą opowieści, w
dawnych czasach był tu dwór, w którym przebywali ówcześni włodarze.
W latach powojennych we wsi był sklep prywatny, potem wybudowano sklep GS-u,
który istniał do końca lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku.
Powstała na gruntach dawnej Puszczy Bielskiej i należała do dóbr królewskich,
ekonomii brzeskiej. Mieszkańcy są potomkami osadników pochodzących z pn. Ukrainy - do
dziś używana jest gwara północno-ukraińska a ludność wyznaje prawosławie. Do zwiedzenia
drewniana cerkiew (Cerkiew w Werstoku, według dokumentów z 1766, istniała od XVII
wieku. Świątynia była pierwotnie pod wezwaniem Zaśnięcia Bogurodzicy. W 1769 w jej
miejsce została wybudowana nowa drewniana cerkiew o konstrukcji zrębowej na planie
kwadratu. Fundatorem był Józef Wilczewski z Wilczewa, rotmistrz chorągwi Wielkiego
Księstwa Litewskiego), kilkanaście krzyży wotywnych, kilka starych budynków, cmentarz z
oryginalnymi krzyżami i nagrobkami (cmentarz jest położony ok. 300 m. na wschód od
cerkwi. Założony został w II poł. XIX w. Najstarszy nagrobek pochodzi z 1870). W cerkwi
znajduje się ikona Świętego Jerzego z Policznej, który urodził się 6 kwietnia 1881 r. we wsi
Policzna, ówczesnej guberni grodzieńskiej, wchodzącej w skład werstockiej parafii. Z zapisu
w księdze metrykalnej parafii prawosławnej Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Werstoku
wynika, że chrzest nowo narodzonego odbył się już 7 kwietnia. O. Jerzy Stepaniuk został
zaliczony do grona świętych decyzją Św. Soboru Biskupów Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej
z 20 sierpnia 2000 roku. Jego pamięć Cerkiew prawosławna czci dwukrotnie: w dniu śmierci
– 26 czerwca/9 lipca oraz wraz z innymi męczennikami i wyznawcami rosyjskimi XX wieku
– w pierwszą niedzielę po 25 stycznia/7 lutego.
We wsi znajduj się: świetlica, remiza strażacka, cerkiew, leśniczówka oraz przystanek PKS.
~ 12 ~
3.1Diagnostyka aktualnej sytuacji wsi Werstok
3.1.1 Co ją wyróżnia?
•
Ilość mieszkańców - 58 osób (na dzień 01.06.2013r.),
•
Wielowyznaniowość,
•
Prawdziwy raj dla miłośników kontaktu z nieskażoną przyrodą,
•
Bogate w runo leśne otaczające miejscowość lasy:
- różne rodzaje grzybów
- jagoda czarna
- malina
- jerzyna
- poziomka
- aronia
- bez czarny
- kalina
- zioła
•
•
Miejscowe lasy bogate w chronioną faunę i florę:
- żubr
- wilk
- ryś
- łoś
- pomocnik baldaszkowy
- piórosz pierzasty
- konwalia majowa i wiele innych
Duża ilość lasów przeplatana polami i łąkami uprawnymi stanowi pokaźną bazę
żerową dla zwierząt łownych i dlatego okolica jest chętnie odwiedzana przez
miłośników fotografii i polowań,
•
Prężnie działająca Ochotnicza Straż Pożarna,
•
Wieś typowo rolnicza, znajdują się tu dwa duże nowoczesne gospodarstwa rolne,
jedno z nich zajmuje się produkcją mleka, natomiast drugie zarówno produkcją mleka
jak i żywca wołowego,
We wsi znajduje się też gospodarstwo specjalizujące się w hodowli kóz,
•
•
Obok wsi przebiega ścieżka rowerowa prowadząca z Dubicz Cekiewnych, przez
puszczę do miejscowości Topiło i dalej do Białowieży,
•
Funkcje usługowe:
punkt sprzedaży gazu, leśniczówka leśnictwa Jodłówka
Nadleśnictwa Bielsk w Bielsku Podlaskim,
•
Walory przyrodnicze i krajobrazowe: czyste
przemysłowych uciążliwych dla środowiska,
~ 13 ~
środowisko,
brak
zakładów
•
•
Możliwość zaopatrzenia się w zdrową żywność u miejscowych rolników,
Miejscowa ludność wytwarza artykuły rękodzieła ludowego na bazie materiałów
naturalnych i runa leśnego; gałęzi brzozy, wikliny nie koronowej, słomy,
•
Na terenie wsi znajdują się zabytkowe obiekty ; drewniana cerkiew p.w.
Podwyższenia Krzyża Pańskiego, kilkanaście krzyży wotywnych, kilka starych
budynków, cmentarz z oryginalnymi krzyżami i nagrobkami,
3.1.2 Jakie pełni funkcje?
•
•
•
Wieś Werstok jest miejscem zamieszkania ok. 4% ogółu mieszkańców gminy,
W obrębie wsi Werstok znajduje się 16 gospodarstw rolnych, z których większość
posiada grunty leśne stanowiące dodatkowe źródło dochodu,
We wsi znajdują się dwa gospodarstwa agroturystyczne
3.1.3 Kim są mieszkańcy?
•
•
•
•
•
•
Wieś Werstok liczy 58 mieszkańców,
Właściciele indywidualnych gospodarstw rolnych ,
Pracownicy zakładów pracy na terenie gminy i poza nią,
Emeryci, renciści i bezrobotni,
Kilka rodzin zajmuje się usługami,
Kilka rodzin to tzw. przyjezdni z dużych aglomeracji .
3.1.4 Co daje utrzymanie?
•
Praca we własnym indywidualnym gospodarstwie rolnym,
•
Praca zarobkowa na terenie miejscowości, na terenie gminy i poza terenem gminy,
•
Świadczenia socjalne typu: renty, emerytury, zasiłki dla bezrobotnych,
•
Praca na własny rachunek w usługach lub handlu.
3.1.5 Jak zorganizowani są mieszkańcy?
•
Ochotnicza Straż Pożarna,
•
Chór Parafialny
•
Rada Parafialna,
•
Rada Sołecka,
•
Członkowie Stowarzyszenia „STOKROTKA”
3.1.6 W jaki sposób rozwiązują problemy?
~ 14 ~
•
Zwracanie się do instytucji i organizacji działających we wsi, do radnego, do sołtysa,
do gminy.
•
Organizowanie zebrań wiejskich
3.1.7 Jak wygląda nasza wieś?
•
Cerkiew i ogrodzenie wymaga remontu natomiast teren wokół zabytkowej cerkwi
zagospodarowania.
•
Oświetlenie występuje w całej wsi /zmodernizowane/,
•
Budynek świetlicy wiejskiej wymaga niedużego remontu,
•
Posadzka w garażu remizy strażackiej wymaga wymiany,
•
Droga przebiegająca przez wieś ma nową asfaltową nawierzchnię wykonaną w 2012
roku wzdłuż której brak jest chodników,
•
Na terenie wsi brak kanalizacji, większość gospodarstw podłączona jest do szczelnych
zbiorników i przydomowych oczyszczalni ścieków,
•
Wysypisko śmieci wymaga likwidacji i rekultywacji terenu
3.1.8 Jakie obyczaje i tradycje są przez nas pielęgnowane?
•
•
•
Kultywowanie tradycji religijnych, wielokulturowość ,
Indywidualne formy pielęgnacji różnorodnych tradycji i zwyczajów ludności
białoruskiej i ukraińskiej,
Uroczystości i odpusty parafialne.
3.1.9 Jak wyglądają mieszkania i obejścia?
•
Występuje zróżnicowanie starej i nowej zabudowy,
•
Zabudowa jednorodzinna, w większości stare budownictwo wraz z budynkami
gospodarczymi,
•
Występuje zróżnicowanie o dbałość, estetykę oraz ład i porządek na posesjach, można
zauważyć stały postęp w tym zakresie. Wygląd sporej grupy mieszkań i obejść
zadbany,
•
Jest też sporo miejsc zaniedbanych (zdewastowane budynki, teren wokół nich
nieuporządkowany).
•
Wieś podłączona do wodociągu gminnego,
•
Brak kanalizacji sanitarnej we wsi,
•
Brak gazyfikacji,
•
Do większości budynków podłączono telefony stacjonarne.
~ 15 ~
3.1.10 Jaki jest stan otoczenia i środowiska?
•
Bliskość lasów oraz niewielki ruch kołowy sprzyjają jakości i czystości powietrza,
•
Brak źródeł zanieczyszczeń powodujących degradację środowiska,
•
Wieś podłączona jest do gminnej sieci wodociągowej w 100 %
•
Wprowadzono kontenery i pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów,
•
Większość gospodarstw posiada szczelne zbiorniki na ścieki lub przydomowe
oczyszczalnie ścieków.
3.1.11 Jakie są powiązania komunikacyjne?
•
Stacja PKP oddalona o ok. 3 km
3.1.12 Co proponujemy dzieciom i młodzieży?
•
Możliwość skorzystania ze stołu pingpongowego w świetlicy wiejskiej
3.2. Analiza zasobów wsi Werstok
3.2.1 Środowisko przyrodnicze
•
Walory krajobrazowe – o dużym znaczeniu:
- Zróżnicowany krajobraz rolniczy, mała powierzchnia działek rolnych (miedze)
- ponad 50 % sołectwa stanowią lasy
•
Walory przyrodnicze – o dużym znaczeniu
- kompleks leśny
- Wody powierzchniowe (cieki, rzeki, stawy),
- Gleby
•
Walory przyrodnicze – o małym znaczeniu (gleby klasy 4 i 5):
- Kopaliny
~ 16 ~
3.2.2 Środowisko kulturowe
•
Walory architektury wiejskiej, zabytki i osobliwości kulturowe – o dużym znaczeniu:
- Pierwotne rozplanowanie wsi w formie długiej ulicówki,
- W zabudowie wiejskiej wyróżniają się następujące obiekty:
Cerkiew p.w. Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Werstoku, według dokumentów z
1766, istniała od XVII wieku. Świątynia była pierwotnie pod wezwaniem Zaśnięcia
Bogurodzicy. W 1769 w jej miejsce została wybudowana nowa drewniana cerkiew o
konstrukcji zrębowej na planie kwadratu. Fundatorem był Józef Wilczewski z
Wilczewa, rotmistrz chorągwi Wielkiego Księstwa Litewskiego). Ogrodzona
stalowym płotem i otoczona nagrobkami i krzyżami wotywnymi. W cerkwi znajduje
się ikona Świętego Jerzego z Policznej, który urodził się 6 kwietnia 1881 r. we wsi
Policzna, ówczesnej guberni grodzieńskiej, wchodzącej w skład werstockiej parafii. Z
zapisu w księdze metrykalnej parafii prawosławnej Podwyższenia Krzyża Pańskiego
w Werstoku wynika, że chrzest nowo narodzonego odbył się już 7 kwietnia. O. Jerzy
Stepaniuk został zaliczony do grona świętych decyzją Św. Soboru Biskupów
Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej z 20 sierpnia 2000 roku. Jego pamięć Cerkiew
prawosławna czci dwukrotnie: w dniu śmierci – 26 czerwca/9 lipca oraz wraz z
innymi męczennikami i wyznawcami rosyjskimi XX wieku – w pierwszą niedzielę po
25 stycznia/7 lutego.
Cmentarz z oryginalnymi krzyżami i nagrobkam, jest położony ok. 300 m. na wschód
od cerkwi. Założony został w II poł. XIX w. Najstarszy nagrobek pochodzi z 1870.
Porośnięty starodrzewem.
Krzyż wotywny, drewniany (dębowy) na końcu wsi wymieniony w 2012 r.
Prawosławny wysokość ok. 3 m. Stary spróchniały ponad stuletni krzyż został
przeniesiony i ustawiony za cerkwią.
Krzyż wotywny, drewniany (dębowy) na skrzyżowaniu dróg w lesie za wsią
wymieniony w 2012 r. Prawosławny wysokość ok. 3 m. Stary spróchniały ponad
stuletni krzyż został przeniesiony i ustawiony za cerkwią.
Krzyż wotywny, murowany przy wjeździe do wsi. Prawosławny wysokość ok. 2 m,
wymieniony w drugiej połowie lat 70 – tych. Stary spróchniały ponad stuletni krzyż
został w 2012 roku przeniesiony i ustawiony za cerkwią.
Werstok 2. Budynek starej plebanii. Dom drewniany, zbudowany pod koniec IX w.
Fundament kamienny, pokryty betonem. Ściany o konstrukcji zrębowej, oszalowane.
Dach dwuspadowy kryty dachówką. Od frontu weranda (ganek), z szybkami różnych
rozmiarów. Architekturą nawiązuje do dworku - ustawienie frontem do ulicy, okna
symetrycznie rozmieszczone względem ganku.
Krzyż wotywny, drewniany, wystawiony w okresie II wojny światowej , w ogródku
przed domem, przy płocie od ulicy, w intencji zdrowia mieszkańców. Krzyż znajduje
~ 17 ~
się na posesji nr 28. Wysokość ok.1,5 m. Spróchniały, co jakiś czas jest wkopywany
na nowo ze względu na gnijącą w ziemi podstawę krzyża.
•
Walory zagospodarowania przestrzennego – o średnim znaczeniu:
- Opracowane i uchwalone studium zagospodarowania przestrzennego
- Zróżnicowany krajobraz rolniczy z dużym udziałem zadrzewień i lasów.
3.2.3 dziedzictwo religijne i historyczne
•
Miejsca, osoby i przedmioty kultu
- Krzyże wotywne
•
Święta, odpusty, pielgrzymki
- 7-9 stycznia Boże Narodzenie
- 7-21 stycznia – zwyczaj kolędowania
- 19-21 stycznia – święto „Trzech Króli”, święcenie wody
- 15 lutego – święto „Matki Boskiej Gromnicznej”
- 28 sierpnia – święto „Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny” odpust
•
Tradycje, obrzędy gwara – o dużym znaczeniu:
- Kultywowanie tradycji religijnych, indywidualne formy pielęgnacji różnorodnych
tradycji i mniejszości narodowych
•
Legendy, podania i fakty historyczne
Jak głosi legenda i przekazy najstarszych mieszkańców, pierwotnie wieś była
położona około kilometra od cerkwi. W tutejszym języku kilometr to wiorsta, która
zapoczątkowała dzisiejszą nazwę miejscowości. Inna legenda mówi, że nazwa miejscowości
pochodzi od strumyka, który ma swój początek w miejscu, gdzie kiedyś była położona wieś:
Wierch – góra, początek
Stok – strumyk, rzeczka
Pierwotna nazwa WIERSTOK czyli początek strumyka
Wieś Werstok powstała ok. 1574 roku.
W czasie wojny była tu gospoda, lecz została spalona, a jak głoszą opowieści, w dawnych
czasach był tu dwór, w którym przebywali ówcześni włodarze.
W latach powojennych we wsi był sklep prywatny, potem wybudowano sklep GS-u,
który istniał do końca lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku.
Powstała na gruntach dawnej Puszczy Bielskiej i należała do dóbr królewskich,
ekonomii brzeskiej. Mieszkańcy są potomkami osadników pochodzących z pn. Ukrainy - do
~ 18 ~
dziś używana jest gwara północno-ukraińska a ludność wyznaje prawosławie. Do zwiedzenia
drewniana cerkiew (Cerkiew w Werstoku, według dokumentów z 1766, istniała od XVII
wieku. Świątynia była pierwotnie pod wezwaniem Zaśnięcia Bogurodzicy. W 1769 w jej
miejsce została wybudowana nowa drewniana cerkiew o konstrukcji zrębowej na planie
kwadratu. Fundatorem był Józef Wilczewski z Wilczewa, rotmistrz chorągwi Wielkiego
Księstwa Litewskiego),
•
Ważne postacie historyczne
W cerkwi znajduje się ikona Świętego Jerzego z Policznej, który urodził się 6
kwietnia 1881 r. we wsi Policzna, ówczesnej guberni grodzieńskiej, wchodzącej w skład
werstockiej parafii. Z zapisu w księdze metrykalnej parafii prawosławnej Podwyższenia
Krzyża Pańskiego w Werstoku wynika, że chrzest nowo narodzonego odbył się już 7
kwietnia. O. Jerzy Stepaniuk został zaliczony do grona świętych decyzją Św. Soboru
Biskupów Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej z 20 sierpnia 2000 roku. Jego pamięć Cerkiew
prawosławna czci dwukrotnie: w dniu śmierci – 26 czerwca/9 lipca oraz wraz z innymi
męczennikami i wyznawcami rosyjskimi XX wieku – w pierwszą niedzielę po 25 stycznia/7
lutego.
•
Specyficzne nazwy - brak
3.2.4 obiekty i tereny
•
Działki pod zabudowę mieszkaniową
- Tereny pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną
•
Działki pod domy letniskowe – nie ma
•
Działki pod zakłady usługowe i przemysł, pustostany mieszkaniowe, magazynowe i
poprzemysłowe – tak
Tradycyjne obiekty gospodarskie wsi ( kuźnie, wiatraki) place i miejsca publicznych
spotkań, miejsca spotkań i rekreacji - tak
•
3.2.5 gospodarka, rolnictwo
•
Specyficzne produkty (hodowle, uprawy polowe)
- 2 gospodarstwa to specjalistyczne gospodarstwa bydła mlecznego i mięsnego
- 1 gospodarstwo to gospodarstwo hodowli kóz
- Pozostałe to małe gospodarstwa wielokierunkowe z przewagą produkcji roślinnej.
Uprawiane rośliny to żyto, kukurydza na zielonkę, mieszanka, gryka oraz inne zboża.
•
Znane firmy produkcyjne i zakłady usługowe – nie ma
•
Możliwe do wykorzystania odpady poprodukcyjne
~ 19 ~
- słoma
- trawy
- gałęzie z powierzchni pozrębowych
3.2.6 sąsiedzi i przyjezdni
•
Korzystne, atrakcyjne sąsiedztwo i duże miasto, arteria komunikacyjna, atrakcja
turystyczna – o dużym znaczeniu:
- Dobre położenie geograficzne na skraju Puszczy Białowieskiej, w sąsiedztwie
aktywnych społecznie i gospodarczo miast Hajnówka, Kleszczele, Bielsk Podlaski
oraz sąsiednich gmin: Orla, Kleszczele, Hajnówka
- Najbliższa wieś Dubicze Cerkiewne: do zwiedzania kilka krzyży wotywnych z XX
wieku, domy drewniane, dwa zlepieńce, które są pomnikami przyrody. Atrakcją jest
zalew Bachmaty utworzony na rzece Orlanka (możliwość uprawiania sportów
wodnych, szeroko rozbudowana baza noclegowa, wypożyczalnia sprzętu
turystycznego i wodnego).
- Obok Werstoku mieści się zespół dworski Jodłówka: dwór i czworak (drewniane) z
1860 roku,
- w samej wsi – powstała w 1768 roku zabytkowa cerkiew,
- w miejscowości Stary Kornin – dwie drewniane cerkwie z 1773 i 1893 oraz
kapliczka nad źródełkiem z cudowną wodą,
- we wsi Koryciski – wiatrak typu Holender z pełnym wyposażeniem.
- Przez wsie: Dubicze Cerkiewne, Czechy Orlańskie, Werstok, Wiluki przebiega szlak
rowerowy
4. ANALIZA SWOT
4.1 mocne strony– czynniki sprzyjające rozwojowi miejscowości
•
Wieś Werstok jest jedną z mniejszych wsi gminy
Wieś będąca siedzibą parafii w skład, której wchodzą okoliczne miejscowości:
Werstok, Topiło, Krągłe, Nikiforowszczyzna, Wygon, Bobinka, Biała Straż, Piaski,
Zabagonie, Długi Bród, Wiluki, Policzna, Kuraszewo, Górny Gród, Starzyna,
Pasieczniki Małe, Opaka Duża z cerkiewką, Wojnówka, Leśniczówka Czechy
•
W odległości 20 km miasto Hajnówka: do zwiedzania Sobór p.w. Świętej Trójcy,
Muzeum Kultury Białoruskiej, przejażdżka kolejką wąskotorową po Puszczy
Białowieskiej na Topiło, Postołowo lub Lipiny.
•
W odległości 40 km Białowieża: do zwiedzenia Multimedialne Muzeum
Przyrodnicze, sieć szlaków przyrodniczych i edukacyjnych, miejsca kultu, rezerwat
żubrów, kładka przez bagna „żebra żubra”
•
~ 20 ~
•
•
W odległości 35 km Bielsk Podlaski: do zwiedzania Ratusz, szkoła ikonograficzna,
cerkwie i kościoły
Położenie wsi na skraju Puszczy Białowieskiej (w otulinie puszczy), wysoka
atrakcyjność zasobów przyrodniczych, turystycznych, wypoczynkowych oraz
zasobów dziedzictwa kulturowego oraz wiejskiego
•
Zorganizowane grupy: Ochotnicza Straż Pożarna
•
Dobre położenie geograficzne w sąsiedztwie aktywnych społecznie i gospodarczo
miast: Hajnówka , Kleszczele, Bielsk Podlaski oraz sąsiednich gmin
•
Położenie wzdłuż drogi powiatowej
•
Aktywność społeczności lokalnej oraz jej zdolność do angażowania się w rozwój wsi,
•
Wyroby z wikliny i słomy sposobem chałupniczym
•
Większość mieszkańców posiada umiejętności wytwarzania wyrobów dekoracyjnych i
użytkowych z brzozy, wikliny, słomy itp.
•
Zalew „Bachmaty” położony w odległości 3 km
4.2 słabe strony - czynniki ograniczające rozwój miejscowości:
•
Wysokie bezrobocie strukturalne wynikające z restrukturyzacji rolnictwa
•
Mało skuteczna promocja walorów przyrodniczych wsi oraz dziedzictwa kulturowego
dla ściągnięcia kapitałów zewnętrznych, wynikająca z ograniczonych możliwości
finansowych
•
Słabo rozwinięta działalność pozarolnicza oraz działalności dających dodatkowe
źródła zarobkowania w gospodarstwach rolnych, np. agroturystyka, usługi
turystyczne, produkcja zdrowej żywności, itp.
•
Stosunkowo niski stan zasobności gospodarstw domowych, ograniczony rozwój
działalności pozarolniczej zwłaszcza usługowej i turystycznej
•
Wysokie potrzeby na realizację nowej i zmodernizowanie istniejącej infrastruktury
technicznej, w tym infrastruktury ochrony środowiska.
•
Niskie klasy ziem.
4.3 szanse i okazje - możliwości rozwoju wsi, wynikające z otoczenia
•
Sprzyjająca polityka regionalna, w tym adresowana do rozwoju obszarów wiejskich,
ze strony rządu i władz wojewódzkich
•
Zwiększanie się dostępności do kapitałów i środków pomocowych, w tym
pochodzących z Unii Europejskiej
•
Popyt w Polsce i Europie na usługi turystyczne, oparte o zasoby przyrodnicze
•
Bliskie /3 km/ położenie zalewu wraz z ośrodkiem wypoczynkowym
~ 21 ~
4.4 zagrożenia - czynniki niesprzyjające, wynikające z otoczenia
•
Brak stabilności w polityce wspierania rozwoju obszarów wiejskich i gospodarki
rolnej
•
Wejście do Wspólnego Rynku Europejskiego prowadzi do zwiększonej
konkurencyjności krajowej,
•
Niskie nakłady na inwestycje remontowo – modernizacyjne układów transportowych,
w tym dróg gminnych, powiatowych i wojewódzkich, przebiegających przez gminę.
•
Załamanie się popytu, tendencji rozwoju turystyki i wypoczynku opartego o zasoby
przyrodnicze
5. OPIS i CHARAKTERYSTYKA OBSZARÓW O SZEGÓLNYM ZNACZENIU DO
ZASPAKAJANIA POTRZEB MIESZKANCÓW
5.1 Obszarami o szczególnym znaczeniu dla zaspakajania potrzeb mieszkańców są:
•
•
Cerkiew i teren placu cerkiewnego wraz z zadaszoną studnią obok cerkwi i
parkingiem
Wiejska świetlica wraz z przyległym terenem do świetlicy
6. WIZJA ROZWOJU WSI /OPIS PLANOWANYCH ZADAŃ INWESTYCYJNYCH/
~ 22 ~
„ ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ
WSI
POPRZEZ WYKORZYSTANIE
JEJ POTENCJAŁÓW I ZASOBÓW,
PODSTAWĄ POPRAWY
WARUNKÓW ŻYCIA
SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ”
~ 23 ~
6.1 arkusz planowania
PRIORYTET 1
„ROZWÓJ WSI, TURYSTYKI I WYOPCZYNKU ORAZ POPRAWA WARUNKÓW
ŻYCIA OPARTE O ZASOBY PRZYRODNICZE I DZIEDZICTWO KULTUOWE
WSI WERSTOK”
Cel 1. Poprawa wyglądu otoczenia i stanu technicznego cerkwi (zabytek) w celu ochrony i
przywrócenia do dawnej świetności unikatowej cerkwi oraz zwiększenia atrakcyjności
turystycznej.
Projekty:
•
Remont budynku cerkwi
•
•
Zagospodarowanie terenu przy cerkwi wraz z wymianą ogrodzenia
Podświetlenie obiektu sakralnego
Cel 2. Unowocześnienie infrastruktury komunalnej.
Projekty:
•
•
Modernizacja dróg – wykonanie chodników dla pieszych
Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków
•
Remont Świetlicy wiejskiej
- naprawa dachu;
- wymiana posadzki w remizie OSP
•
Remont dróg dojazdu rolniczego
Cel 3. Integracja społeczności lokalnej oraz doprowadzenie do poprawy estetycznego
wyglądu wsi (budynków i zagród wiejskich)
Projekty:
•
Organizowanie konkursów związanych z estetyką zamieszkałych posesji
•
Organizowanie przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną
Cel 4. Skuteczna promocja walorów rekreacyjno – wypoczynkowych wsi
Projekty:
•
Opracowanie folderu wsi z mapką o szlakach turystycznych i obiektach możliwych
do zwiedzania
•
Opracowanie strony internetowej
~ 24 ~
•
Budowa tablic informacyjnych dla celów turystycznych
PRIORYTET 2
„POPRAWA KWALIFIKACJI I WYKSZTAŁCENIA SPOŁECZNOŚCI WSI
ORAZ WALKA Z BEZROBOCIEM”
Cel 1. Stymulowanie działalności dających dodatkowe dochody gospodarstwom rolnym.
Projekty:
•
Kursy przedsiębiorczości, agroturystyki, produkcji zdrowej żywności itp.
Cel 2. Rozwiązania instytucjonalne i wdrażanie systemów umożliwiających bezrobotnym
zdobycie nowego zawodu, podnoszenie kwalifikacji zawodowych itp.
Projekty:
Szkolenia w zakresie prowadzenia działalności agroturystycznej, gospodarczej i
tworzenia małej gastronomii itp.
Szkolenia w zakresie wykorzystania zdolności i umiejętności mieszkańców (rzemiosła
i rękodzieła artystycznego).
6.2 harmonogram wdrażania planu na lata 2013 – 2018
Wiodącym priorytetem, w ramach którego znalazły się najbardziej pożądane przez nas
cele i projekty jest:
ZADANIE NR 1
PRIORYTET 1: „ROZWÓJ WSI, TURYSTYKI I WYOPCZYNKU ORAZ
POPRAWA WARUNKÓW ŻYCIA OPARTY O ZASOBY PRZYRODNICZE I
DZIEDZICTWO KULTUOWE WSI WERSTOK”
Ważnym celem dla naszej społeczności jest zapewnienie mieszkańcom wsi warunków do
zdobywania dodatkowych dochodów z turystyki poprzez poprawę stanu technicznego i
wyglądu zabytku, jakim jest cerkiew i terenu wokół, oraz zwiększenie atrakcyjności
turystycznej miejscowości i okolic.
Cel 1. Poprawa wyglądu i stanu technicznego cerkwi (zabytek) wraz z zagospodarowaniem
terenu przycerkiewnego w celu ochrony i przywrócenia do dawnej świetności unikatowej
cerkwi oraz zwiększenia atrakcyjności turystycznej
W ramach, którego najważniejszymi dwoma
wieś będą:
projektami wykonywanymi przez naszą
~ 25 ~
•
Remont budynku cerkwi
•
•
Zagospodarowanie terenu przy cerkwi wraz z wymianą ogrodzenia
Podświetlenie obiektu sakralnego – ten projekt będzie działaniem przebiegającym w
dalszej perspektywie.
Wszystkie powyższe projekty wymagają ścisłego współdziałania z władzami zarówno
gminy jak i pozagminnymi.
Cel 2. Unowocześnienie infrastruktury komunalnej.
Projekty:
•
•
•
Modernizacja dróg – wykonanie chodników dla pieszych – asfaltowa nawierzchnia
drogi wiejskiej była wykonana w roku 2012, większość zagród posiada podjazdy z
kostki brukowej, w założeniu tego projektu jest budowa chodników wzdłuż ulicy o
łącznej długości ok. 1500 m
Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków – na chwilę obecną 7 zagród posiada
oczyszczalnie przydomowe, projekt zakłada wyposażenie wszystkich gospodarstw
(ok. 11) w w/w oczyszczalnie
Remont Świetlicy wiejskiej
- naprawa dachu - czyszczenie i malowanie lub wymiana pokrycia – ok.180 m2 dachu
- wymiana posadzki w remizie OSP – 40 m2 posadzki wymaga natychmiastowej
wymiany
•
Remont dróg dojazdu rolniczego
- droga od ulicy wiejskiej w kierunku „na tarczę” – ok. 400 m
- droga od ulicy wiejskiej w kierunku wsi Kuraszewo – ok. 2 km
Cel 3. Integracja społeczności lokalnej oraz doprowadzenie do poprawy estetycznego
wyglądu wsi (budynków i zagród wiejskich)
Projekty:
•
Organizowanie konkursów związanych z estetyką zamieszkałych posesji
•
Organizowanie przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną
Organizowane konkursy będą stymulatorem do ciągłego działania zmierzającego do dbałości
o estetyczny wygląd posesji, co przełoży się na zadbany wizerunek całej wsi. Fundowane
nagrody będą zachętą i motorem napędowym do wytężonego działania w przyszłości.
~ 26 ~
Cel 4. Skuteczna promocja walorów rekreacyjno – wypoczynkowych wsi
Projekty:
•
Opracowanie folderu wsi z mapką o szlakach turystycznych i obiektach możliwych
do zwiedzania
•
Opracowanie strony internetowej
•
Budowa tablic informacyjnych dla celów turystycznych
Urządzenia i informatory turystyczne przyczynią się do rozreklamowania i popularyzowania
miejscowości i okolic, co przełoży się na większą liczbę odwiedzających naszą miejscowość
turystów
ZADANIE NR 2:
PRIORYTET 2
„POPRAWA
KWALIFIKACJI
I
WYKSZTAŁCENIA
SPOŁECZNOŚCI WSI ORAZ WALKA Z BEZROBOCIEM”
Cel 1. Stymulowanie działalności dających dodatkowe dochody gospodarstwom rolnym.
Projekty:
•
Kursy przedsiębiorczości, agroturystyki, produkcji zdrowej żywności itp.
Cel 2. Rozwiązania instytucjonalne i wdrażanie systemów umożliwiających bezrobotnym
zdobycie nowego zawodu, podnoszenie kwalifikacji zawodowych itp.
Projekty:
Szkolenia w zakresie prowadzenia działalności agroturystycznej, gospodarczej i
tworzenia małej gastronomii itp.
Szkolenia w zakresie wykorzystania zdolności i umiejętności mieszkańców (rzemiosła
i rękodzieła. artystycznego).
Kolejnymi działaniami (powyższe cele), które mogą znacznie wpłynąć na zmianę życia
w naszej wsi, będą wszelkie projekty i kursy związane z usługami agroturystycznymi
oraz rozwojem małego biznesu i turystyki w naszej wsi . Jest to wielka szansa na poprawę
warunków bytowych, zarówno pojedynczych
gospodarstw, jak i całej społeczności wiejskiej.
6.3 harmonogram realizacji przedsięwzięć w latach 2013-2018 z szacunkową wartością
kosztorysową
~ 27 ~
Lp
Szacunkowa Planowany Planowany Źródła
wartość
termin
termin
finansowania
kosztorysowa rozpoczęcia zakończenia
(w zł)
Nazwa przedsięwzięcia
Zaplecze tradycji religijnych i kultury
1.
Remont zabytkowej cerkwi p.w.
Podwyższenia Krzyża Pańskiego
(z 1768 r.) wraz z otoczeniem
1 175 745
PLN
2013
2014
Środki własne25%
Środki UE oraz
Ministerstwa
Kultury i
Dziedzictwa
Narodowego 75%PROW
2.
3.
Remont świetlicy wiejskiej - 20 000 PLN
naprawa dachu - czyszczenie i
malowanie lub wymiana pokrycia
– ok.180 m2 dachu
2014
Remont świetlicy wiejskiej - 20 000 PLN
wymiana posadzki w remizie OSP
– 40 m2
2014
2018
Środki własne UG
25%
Środki Unii
Europejskiej 75%
2018
Środki własne UG
25%
Środki Unii
Europejskiej 75%
Modernizacja dróg
4.
naprawa dróg dojazdu rolniczego
- droga od ulicy wiejskiej w
kierunku „na tarczę” – ok. 400 m
100 000
PLN
2014
2018
Środki własne UG
25%
Środki Unii
Europejskiej 75%
- droga od ulicy wiejskiej w
kierunku wsi Kuraszewo – ok. 2
km
~ 28 ~
5.
modernizacja dróg - budowa
chodników wzdłuż ulicy o łącznej
długości ok. 1500 m
300 000
PLN
2014
2018
Środki własne UG
25%
Środki Unii
Europejskiej 75%
Unowocześnienie infrastruktury komunalnej
6.
Budowa przydomowych
oczyszczalni ścieków – projekt
zakłada wyposażenie wszystkich
gospodarstw ( pozostało ok. 11) w
w/w oczyszczalnie
154 000
PLN
2014
2018
Środki własne UG
25%
Środki Unii
Europejskiej 75%
Rozwój turystyki i wypoczynku
7.
8.
Opracowanie folderu wsi z
10 000 PLN
mapką o szlakach turystycznych
i obiektach możliwych do
zwiedzania
2015
Opracowanie strony internetowej
2015
5 000 PLN
2018
Środki własne UG
25%
Środki Unii
Europejskiej 75%
2018
Środki własne
Środki unijne
9.
Budowa 2 tablic informacyjnych
z mapką o szlakach
turystycznych i obiektach
możliwych do zwiedzania na
terenie wsi i gminy
30.000 zł
2015
2018
Środki własne
Środki unijne
Integracja społeczności lokalnej oraz doprowadzenie do poprawy estetycznego wyglądu
wsi (budynków i zagród wiejskich)
Stymulowanie działalności dających dodatkowe dochody gospodarstwom rolnym.
10.
Organizowanie konkursów
związanych z estetyką
zamieszkałych posesji
10 000 PLN
2015
2018
Środki UG
Sponsorzy
~ 29 ~
11.
12.
Organizowanie przedsięwzięć
aktywizujących społeczność
lokalną
10 000 PLN
Kursy przedsiębiorczości,
agroturystyki, produkcji zdrowej
żywności itp.
10 000 PLN
2015
2018
Środki UG
Sponsorzy
2015
2018
Środki
unijne
Sponsorzy
13.
14.
Szkolenia w zakresie prowadzenia 10 000 PLN
działalności agroturystycznej,
gospodarczej i tworzenia małej
gastronomii itp.
2015
Szkolenia w zakresie
wykorzystania zdolności i
umiejętności mieszkańców
(rzemiosła i rękodzieła.
artystycznego).
2015
10 000 PLN
2018
Środki
unijne
Sponsorzy
2018
Środki
unijne
Sponsorzy
7. SYSTEM WDRAŻANIA PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI WERSTOK
System wdrażania PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI WERSTOK powiązany
będzie ściśle ze strukturą organizacyjną Urzędu Gminy i innych jednostek organizacyjnych
Gminy Dubicze Cerkiewne.
Generalna zasada realizacji Planu ODNOWY MIEJSCOWOŚCI polega na przypisaniu
merytorycznym referatom (zgodnie z zakresami działania referatów Urzędu Gminy), bądź
jednostkom organizacyjnym Gminy (zgodnie z zapisami statutowymi jednostek) określonych
przedsięwzięć zawartych w niniejszym Planie, które finansowane będą ze środków Unii
Europejskiej.
Osobą odpowiedzialną za realizację zadania jest kierownik referatu, bądź kierownik/dyrektor
jednostki organizacyjnej samorządu.
W systemie wdrażania określono również zadania z tytułu nadzoru. Osobą odpowiedzialną za
stałe monitorowanie realizacji przedsięwzięcia będzie pracownik wyznaczony przez Wójta
Gminy, bądź kierownika/dyrektora jednostki organizacyjnej realizującej zadanie. Osobami
odpowiedzialnymi za ocenę realizacji przedsięwzięcia będzie Proboszcz Parafii w Werstoku
oraz Wójt Gminy, któremu według struktury własnościowej organizacyjnej podlegają
poszczególne referaty/jednostki realizujące zadania ujęte w Planie Rozwoju Wsi lub
Skarbnik, Sekretarz Gminy.
~ 30 ~
8. SPOSOBY MONITOROWANIA, OCENY I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ
8.1 System monitorowania
W celu zapewnienia nadzoru nad prawidłowym przebiegiem realizacji zadań ujętych w Planie
ODNOWY MIEJSCOWOŚCI powołany zostanie Komitet Monitorujący. Poszczególni
członkowie komitetu powołani zostaną Zarządzeniem Wójta Gminy.
W skład komitetu wejdą:
•
•
•
•
•
•
•
•
Proboszcz Parafii Prawosławnej w Werstoku
Wójt Gminy
Sekretarz Gminy
Skarbnik Gminy,
Przewodniczący Komisji Rozwoju Gospodarczego Gminy
Przedstawiciel Rady Sołeckiej,
Sołtys wsi Werstok
Kierownicy jednostek organizacyjnych,
Do zadań Komitetu Monitorującego należeć będzie nadzorowanie sprawnego
wdrażania PLANU ODNOWY MIEJSCOWOŚCI, przebiegu realizacji ujętych w nim
przedsięwzięć i weryfikowanie zapisów zawartych w niniejszym dokumencie. Wnioski z prac
Komitetu Monitorującego będą przedstawiane Radzie Gminy.
Komitet Monitorujący będzie się zbierał co najmniej raz w roku, w czwartym kwartale
kolejnego roku kalendarzowego. Ponadto jego posiedzenia będą się odbywały w miarę
potrzeb w zależności od wdrażania Planu oraz Funduszy Strukturalnych w Polsce.
Posiedzenia Komitetu zwołuje Wójt Gminy.
Jednostką odpowiedzialną za przygotowywanie sprawozdań rocznych z realizacji
Planu na potrzeby Komitetu Monitorującego jest Gminny Ośrodek Kultury Sportu i
Rekreacji.
Plan Odnowy Miejscowości będzie w miarę potrzeb aktualizowany.
8.2 Sposoby oceny (ewaluacji) wyników Planu Rozwoju Wsi.
Ocena wyników realizacji Planu Odnowy Miejscowości będzie dokonywana przez
Komitet Monitorujący. Będzie ona polegała na weryfikacji założeń przyjętych w Planie
dotyczącym poszczególnych przedsięwzięć, które wyrażone są w postaci odpowiednich
wskaźników. Dla każdego projektu ujętego w Planie na lata 2013 – 2018 przyjęto
odpowiednie wskaźniki osiągnięcia celu w postaci: produktu, rezultatu i oddziaływania. Ich
wartości będą podstawą do weryfikacji poszczególnych zadań, a tym samym, do weryfikacji
realizacji całego Planu. Komitet Monitorujący z przeprowadzonej oceny przygotuje raport
wraz z oceną wdrażania Planu. Za wykonanie poszczególnych zaleceń, po dokonanej ocenie,
odpowiedzialne będą merytoryczne referaty Urzędu Gminy , bądź jednostki organizacyjne.
~ 31 ~
8.3 Sposoby inicjowania współpracy pomiędzy sektorem publicznym, prywatnym i
organizacjami pozarządowymi.
Na każdym etapie tworzenia, wdrażania i monitorowania Planu Odnowy
Miejscowości zaangażowane będą podmioty reprezentujące zarówno sektor prywatny
,społeczny, publiczny, jak i jednostki organizacyjne Gminy.
W takcie realizacji Planu będzie on konsultowany z Proboszczem i Radą Parafialną,
członkami Rady Sołeckiej, członkami wszystkich Komisji Rady Gminy, poza tym Plan
będzie konsultowany z mieszkańcami wsi.
8.4 Public relations Planu Odnowy Wsi
Public relations Planu polegać będzie w szczególności na rozpowszechnianiu jego
zapisów wśród lokalnej społeczności wsi Werstok. Do tego celu wykorzystane zostaną
instrumenty komunikacji społecznej. Projekt Planu będzie przedmiotem konsultacji z
mieszkańcami wsi i przedstawicielami wszystkich komisji Rady Gminy.
Po zatwierdzeniu Planu zostanie on zamieszczony na oficjalnej stronie internetowej gminy
Dubicze Cerkiewne i wyłożony do wglądu w świetlicy wiejskiej.
9. PLANOWANE INWESTYCJE - OPIS
9.1 Opis planowanego przedsięwzięcia realizowanego w ramach Programu Rozwoju
Obszarów Wiejskich na lata 2013-2018 ,działanie ”Odnowa i Rozwój Wsi „
tytuł projektu: Remont zabytkowej cerkwi p.w. Podwyższenia Krzyża Pańskiego (z
1768 r.) w Werstoku wraz z otoczeniem.
Celem projektu jest ochrona i przywrócenie do dawnej świetności unikalnej
drewnianej cerkwi. Konieczność przeprowadzenia prac wynika z katastrofalnego stanu
wymagającego szybkiego remontu. Celem zadania jest zachowanie i ochrona materialnego
unikatowego, ze względu na walory historyczne i architektoniczne, drewnianego dziedzictwa
wschodniosłowiańskiego specyficznego dla Podlasia. Remont drewnianej zabytkowej cerkwi
p.w. Krzyża Pańskiego w Werstoku przyczyni się do poprawy stanu zachowania obiektu oraz
umożliwi szersze udostępnienie obiektu turystom i wiernym.
Stan budynku na dzień dzisiejszy przedstawiają zdjęcia dołączone do Planu Odnowy
Miejscowości Werstok.
Remont stanowić będzie istotny czynnik mobilizacji mieszkańców wsi do aktywnego udziału
w życiu religijno - kulturalnym miejscowości. Projekt ten stanowi odpowiedz na potrzebę
zorganizowania miejsca w którym będą się odbywać spotkania o charakterze religijnym i kulturalnym
dla osób w każdym wieku. Spotkania takie bardzo pozytywnie wpłyną na stopień integracji wśród
mieszkańców wsi. Wyremontowanie cerkwi, zagospodarowanie placu wpłynie na podniesienie
poziomu oferty kulturalnej, turystycznej i edukacyjnej dla lokalnej społeczności.
~ 32 ~
Szacunkowy koszt planowanego przedsięwzięcia
(Remont zabytkowej cerkwi p.w. Podwyższenia Krzyża Pańskiego (z 1768 r.) w
Werstoku wraz z otoczeniem) to 1 175 745 PLN – jeden milion sto siedemdziesiąt pięć
tysięcy siedemset czterdzieści pięć złotych.
Termin realizacji przedsięwzięcia:
Lata 2013 - 2014
Finansowanie zadania:
Dotacje celowe:
•
•
•
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013
Środki własne Parafii
Roboty remontowo - konserwatorskie:
• Remont dachu łącznie z kopułami: wymiana elementów konstrukcyjnych więźby
dachowej oraz pokrycia dachowego, montaż rynien i rur spustowych,
• Remont wieży: dzwonnicy, nawy głównej i prezbiterium,
• Renowacja lub wymiana krzyży,
• Wymiana instalacji odgromowej
• Wymiana stolarki okiennej wraz z wykonaniem obróbek
• Wymiana lub konserwacja stolarki drzwiowej
• Wymiana szalówki elewacji zewnętrznej cerkwi wraz z malowaniem i ponownym
montażem obróbek drewnianych i z blachy
• Częściowa wymiana zdegradowanych podwalin oraz elementów konstrukcyjnych
ścian
• Impregnacja elementów konstrukcji cerkwi
• Remont daszka nad wejściem do cerkwi
• Remont cokołu kamiennego: czyszczenie, uzupełnianie braków i impregnacja
• Wykonanie opaski wokół cerkwi
• Remont schodów zewnętrznych cerkwi:wymiana konstrukcji i wykonanie okładziny z
kamienia
• Wykonanie chodnika przed wejściem do cerkwi
• Remont ogrodzenia cerkwi: wymurowanie słupów, montaż przęseł metalowych oraz
bramy wejściowej i p. poż.
Prace prowadzone będą etapowo w zależności od możliwości finansowych parafii oraz
źródeł finansowania dotacji celowych.
Przebudowa instalacji sanitarnej – nie dotyczy
~ 33 ~
Opis pozostałych inwestycji priorytetowych wskazanych do realizacji.
Remont Świetlicy wiejskiej
- naprawa dachu - czyszczenie i malowanie lub wymiana pokrycia – ok.180 m2 dachu
- wymiana posadzki w remizie OSP – 40 m2 posadzki wymaga natychmiastowej
wymiany
Realizacja projektu będzie polegała na przeprowadzeniu remontu budynku na zewnątrz.
Proponowany zakres prac:
•
•
czyszczenie i malowanie lub wymiana pokrycia – ok.180 m2 dachu
wymiana posadzki w remizie osp – 40 m2
Szacunkowy koszt: 40 000 PLN
Remont dróg dojazdu rolniczego
•
droga od ulicy wiejskiej w kierunku „na tarczę” – ok. 400 m
•
droga od ulicy wiejskiej w kierunku wsi Kuraszewo – ok. 2 km
Poprawa infrastruktury drogowej poprzez naprawę drogi gminnej ;poprawa
bezpieczeństwa ruchu drogowego ok. 2,5km. Poprawa bezpieczeństwa ruchu kołowego,
skrócenie czasu dojazdu i poprawa mobilności mieszkańców gminy.
Realizacja projektu obejmuje:
• wykonanie warstwy jezdnej żwirowej grubości 20 cm.
Szacunkowy koszt 100 000 PLN
7 Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków, projekt zakłada wyposażenie
wszystkich gospodarstw (ok. 11) w w/w oczyszczalnie
Poprawa poziomu społecznego i gospodarczego gminy oraz stanu środowiska
naturalnego. Realizacja projektu pozwoli na uregulowanie gospodarki wodno-ściekowej w
miejscowości Werstok. Zwiększenie ilości gospodarstw domowych mających uregulowaną
gospodarkę ściekami i ograniczenie ilości ścieków nieoczyszczonych przedostających się do
gleby i wód gruntowych. Konieczność wykonania zadania wynika z potrzeby rozwoju
gminnej sieci wodociągowej.
Realizacja projektu obejmuje:
Budowę przydomowych oczyszczalni ścieków.
Szacunkowy koszt: 154 000 PLN.
~ 34 ~
Budowa tablic informacyjnych z mapką o szlakach turystycznych i obiektach
możliwych do zwiedzania.
Podniesienie standardu podstawowej infrastruktury turystycznej w miejscowości Werstok.
Budowa dwóch tablic informacyjnych zawierających informacje turystyczne/ umiejscowienie
kwater agroturystycznych, szlaki rowerowe i piesze, ośrodki wypoczynkowe itp.
Szacunkowy koszt 30 000 PLN
Opracowanie folderu wsi z mapką o szlakach turystycznych i obiektach możliwych
do zwiedzania
Opracowanie strony internetowej
Urządzenia i informatory turystyczne przyczynią się do rozreklamowania i popularyzowania
miejscowości i okolic, co przełoży się na większą liczbę odwiedzających naszą miejscowość
turystów
Szacunkowy koszt 15 000 PLN
Kursy przedsiębiorczości, agroturystyki, produkcji zdrowej żywności itp.
Szkolenia w zakresie prowadzenia działalności agroturystycznej, gospodarczej i
tworzenia małej gastronomii itp.
Szkolenia w zakresie wykorzystania zdolności i umiejętności mieszkańców (rzemiosła
i rękodzieła. artystycznego).
Kolejnymi działaniami (powyższe cele), które mogą znacznie wpłynąć na zmianę życia
w naszej wsi, będą wszelkie projekty i kursy związane z usługami agroturystycznymi
oraz rozwojem małego biznesu i turystyki w naszej wsi .
Jest to wielka szansa na poprawę warunków bytowych, zarówno pojedynczych
gospodarstw, jak i całej społeczności wiejskiej.
Szacunkowy koszt 40 000 PLN
~ 35 ~
SPIS TREŚCI
Plan Odnowy Miejscowości......................................................................................................1
1. Założenia Planu Odnowy Miejscowości...............................................................................2
2. Charakterystyka Gminy Dubicze Cerkiewne.........................................................................3
2.1 Walory turystyczne...................................................................................................6
2.2 Infrastruktura turystyczna.........................................................................................7
2.3. Środowisko przyrodnicze.......................................................................................8
2.4.Rezerwaty przyrody na terenie gminy....................................................................10
2.5.Infrastruktura techniczna gminy............................................................................10
3. Charakterystyka miejscowości..............................................................................................12
3.1.Diagnostyka aktualnej sytuacji wsi Werstok..........................................................13
3.2 Analiza zasobów wsi Werstok…………………………………...……………….16
4. Analiza SWOT…………………………………………………………………………..…20
4.1 mocne strony-czynniki sprzyjające rozwojowi miejscowości……...……………20
4.2 słabe strony – czynniki ograniczające rozwój miejscowości……………………..21
4.3.Szanse i okazje – możliwości rozwoju wsi - wynikające z otoczenia…….……..21
4.4 zagrożenia – czynniki niesprzyjające, wynikające z otoczenia…………………..22
5. opis i charakterystyka obszarów o szczególnym znaczeniu do zaspakajania potrzeb
mieszkańców ………………………………………………………………..………………..22
5.1 Obszarami o szczególnym znaczeniu dla zaspakajania potrzeb mieszkańców
……………………………………………………………………………………………..…22
6. wizja rozwoju wsi /opis planowanych zadań inwestycyjnych/………………………….…22
6.1 arkusz planowania…………………………………………………………..…….24
6.2 Harmonogram wdrażania planu na lata 2013 – 2018…………………………….25
6.3. Harmonogram realizacji przedsięwzięć w latach 2013 – 2018 z szacunkową
wartością kosztorysową………………………………………………………………………28
7. System wdrażania planu odnowy miejscowości Werstok…………………………….… 30
8. Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej……………………………..…31
~ 36 ~
8.1 System monitorowania…………………………….…………………………..….31
8.2 Sposoby oceny (ewaluacji) wyników Planu Rozwoju Wsi…………………..…..31
8.3 Sposoby inicjowania współpracy pomiędzy sektorem publicznym, prywatnym i
organizacjami pozarządowymi……………………………………………………………….32
8.4 Public relations Planu Odnowy Wsi………………...………………………...….32
9. Planowane inwestycje – opis……………32
10. Miejscowość Dubicze Cerkiewne w obiektywie...............................................................35
~ 37 ~