Rezerwy Strategiczne - Centrum Reagowania Epidemiologicznego

REZERWY
STRATEGICZNE
2
Nowa regulacja
Ustawa z dnia 29 października 2010 r.
o rezerwach strategicznych
(Dz. U. Nr 229, poz. 1496 oraz z 2011 r. Nr 94, poz. 551)
wejście w życie: 5 lutego 2011 r.
traci moc ustawa z dnia 30 maja 1996 r.
o rezerwach państwowych
3
Najważniejsze rozwiązania systemowe
•
wprowadzenie jednego rodzaju rezerw: rezerwy strategiczne
•
obowiązek opracowywania Rządowego Programu Rezerw
Strategicznych, przyjmowanego przez Radę Ministrów
•
upoważnienie tylko jednego organu – ministra właściwego do
spraw gospodarki – do tworzenia, udostępniania i likwidowania
rezerw strategicznych
•
zasada poprzedzania propozycji utworzenia rezerw danego
asortymentu analizą ryzyka i niepewności wystąpienia zagrożeń
bezpieczeństwa, do których zwalczania lub przeciwdziałania im
ten asortyment miałby zastosowanie
•
dopuszczenie możliwości utrzymywania rezerw strategicznych,
które nie są własnością Skarbu Państwa, na podstawie odpłatnej
umowy
4
Charakterystyka systemów rezerw
REZERWY PAŃSTWOWE
CECHA
Rodzaje rezerw
Organy
uprawnione do
tworzenia rezerw
Podstawa
tworzenia rezerw
Metodyka
tworzenia rezerw
Procedury
dwa:
1) mobilizacyjne,
2) gospodarcze, z wyodrębnionymi
stanami zastrzeżonymi do celów
mobilizacyjnych
wiele:
ministrowie, kierownicy urzędów
centralnych i wojewodowie
jeden: rezerwy strategiczne
zapotrzebowania resortów zgłaszane
ministrowi właściwemu do spraw
gospodarki
Rządowy Program Rezerw Strategicznych
przyjmowany przez Radę Ministrów, stanowiący
określenie zadań w zakresie rezerw, w tym ich
tworzenie, utrzymywanie i likwidację
brak
analiza ryzyka i niepewności wystąpienia
zagrożeń bezpieczeństwa państwa, do których
zwalczania lub przeciwdziałania im określony
asortyment miałby zastosowanie
szczegółowo
określone
w
ustawie
dla
tworzenia, udostępnienia i likwidacji rezerw
strategicznych oraz ich finansowania
powierzona jednemu organowi - ministrowi
właściwemu do spraw gospodarki
niewystarczające, niekompletne,
nieaktualne przepisy dwóch
rozporządzeń
Odpowiedzialność rozproszona
za system
Własność rezerw
REZERWY STRATEGICZNE
tylko Skarbu Państwa
jeden: minister właściwy do spraw gospodarki
rezerwy mogą stanowić też asortyment:
• powierzony organom administracji publicznej,
• będący własnością przedsiębiorców lub
innych podmiotów
5
W jakim celu tworzy się rezerwy?
•
Rezerwy strategiczne tworzy się na wypadek:
– zagrożenia bezpieczeństwa i obronności państwa
– zagrożenia bezpieczeństwa, porządku i zdrowia publicznego
– wystąpienia klęski żywiołowej lub sytuacji kryzysowej
•
w celu wsparcia realizacji zadań w zakresie:
– bezpieczeństwa i obrony państwa
– odtworzenia infrastruktury krytycznej
– złagodzenia
zakłóceń
w
ciągłości
dostaw
służących
funkcjonowaniu gospodarki i zaspokojeniu podstawowych potrzeb
obywateli
– ratowania życia i zdrowia obywateli
– wypełnienia zobowiązań międzynarodowych Rzeczypospolitej
Polskiej
(art. 3 ustawy)
6
Finansowanie Rezerw Strategicznych
•
Program rezerw finansowany jest z budżetu państwa w postaci:
 dotacji celowej przeznaczonej na:
zakup asortymentów do rezerw i przechowywanie;
(w tym magazynowanie, wymianę, zamianę i konserwację) oraz na
likwidację rezerw strategicznych;
inwestycje Agencji związane z budową lub modernizacją magazynów.
 dotacji podmiotowej przeznaczonej na:
dofinansowanie kosztów działalności bieżącej Agencji wykonującej
zadania państwa w obszarze rezerw i zapasów państwowych
•
rezerwa celowa
- na finansowanie działań w sytuacjach zagrożeń powstałych na skutek
zdarzeń, których nie można było przewidzieć ani im przeciwdziałać
- uruchomienie rezerwy celowej nastąpi jedynie w przypadku konieczności
udostępnienia rezerw strategicznych na zasadach określonych w ustawie lub
pilnej potrzeby utworzenia nowych rezerw nieobjętych Programem
(art. 11 i 12 ustawy)
7
Jak się tworzy rezerwy strategiczne?
•
Rezerwy tworzy minister właściwy ds. gospodarki, w drodze
decyzji, zgodnie z ustaleniami Programu lub poza Programem.
•
Decyzja o utworzeniu rezerw zawiera co najmniej:
 określenie asortymentu i ilości
 przeznaczenie rezerwy
•
Decyzje wykonuje Agencja Rezerw Materiałowych, dokonując
zakupu określonej ilości asortymentu oraz przechowując
zakupiony asortyment lub zawierając umowy gotowości (art. 17).
 gdy nie mają zastosowania przepisy o zamówieniach publicznych Agencja
stosuje przejrzyste, niedyskryminacyjne i konkurencyjne warunki wyłaniania
sprzedawcy tego asortymentu lub podmiotu, z którym zostanie zawarta
umowa (kilkuetapowy proces).
(art. 13 ustawy)
8
Tworzenie rezerw strategicznych poza Programem
•
Minister właściwy ds. gospodarki może utworzyć rezerwy nieobjęte
programem jeżeli:
 w przypadku zagrożeń wystąpił brak albo znaczny deficyt
rezerw strategicznych niepodlegających odtworzeniu,
niezbędnych do zapobieżenia lub usunięcia skutków tych
zagrożeń
 określony asortyment jest niezbędny w celu przeciwdziałania
skutkom nieprzewidzianego zagrożenia
 z rekomendacji organizacji międzynarodowych wynika pilna
potrzeba utworzenia rezerw strategicznych, w celu
przeciwdziałania skutkom nieprzewidzianego wcześniej
zagrożenia
(art. 14 ustawy)
9
Zadania dla ministra gospodarki
wynikające z ustawy o rezerwach strategicznych
•
Przeprowadzenie obowiązkowego przeglądu rezerw mobilizacyjnych
Art. 56. Rezerwy mobilizacyjne utworzone przez ministrów, kierowników urzędów centralnych i
wojewodów na podstawie ustawy, o rezerwach państwowyvh, z dniem wejścia w życie
niniejszej ustawy podlegają obowiązkowemu przeglądowi, przeprowadzanemu przez ministra
właściwego do spraw gospodarki, nie później niż w okresie 12 miesięcy od dnia wejścia w
życie ustawy. Przegląd przeprowadza się w celu określenia asortymentu i ilości rezerw
mobilizacyjnych, których utrzymywanie uznaje się za uzasadnione ekonomicznie i celowe ze
względu na realizację Programu.
•
Opracowanie projektu Rządowego Programu Rezerw Strategicznych
Art. 59. 1. Minister właściwy do spraw gospodarki, w terminie 15 miesięcy od dnia wejścia w życie
ustawy, przedłoży Radzie Ministrów projekt pierwszego Programu.
•
Zatwierdzenie procedur udostępnienia oraz likwidacji rezerw
Art. 60 w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy Prezes Agencji opracowuje i
przedstawia po raz pierwszy procedury.
10
Rządowy Program Rezerw Strategicznych
•
Asortymenty rezerw strategicznych i ich ilości określa Rządowy
Program Rezerw Strategicznych (dalej „Program”)
•
Projekt Programu opracowuje minister właściwy do spraw
gospodarki we współpracy z:
–
–
–
–
–
–
–
–
Ministrem Obrony Narodowej
ministrem właściwym do spraw wewnętrznych
ministrem właściwym do spraw rolnictwa i rynków rolnych
Ministrem Sprawiedliwości
ministrem właściwym do spraw transportu
ministrem właściwym do spraw zdrowia
Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego
innymi organami administracji rządowej realizującymi zadania
w zakresie bezpieczeństwa i obronności państwa, zarządzania
kryzysowego i ochrony infrastruktury krytycznej oraz
bezpieczeństwa, porządku i zdrowia publicznego
(art. 8 ust. 1 i 2 ustawy)
11
Rządowy Program Rezerw Strategicznych cd
•
Program opracowuje się na okres 5 lat,
•
Projekt Programu lub jego aktualizacja są przedkładane Radzie
Ministrów najpóźniej do 30 kwietnia danego roku
•
Rada Ministrów przyjmuje Program lub jego aktualizację w drodze
uchwały do 31 maja danego roku
•
przyjęty przez Radę Ministrów Program minister właściwy do spraw
gospodarki niezwłocznie przekazuje współpracującym organom
- może być corocznie aktualizowany w związku ze zmianą okoliczności, które
stanowią przesłanki jego opracowania
(możliwość wystąpienia lub zaistnienie zagrożenia bezpieczeństwa i
obronności państwa, bezpieczeństwa, porządku i zdrowia publicznego, klęski
żywiołowej lub sytuacji kryzysowej; sytuacja gospodarcza i społeczna
państwa; stan i perspektywy koniunktury na świecie; zobowiązania
międzynarodowe RP)
12
Zawartość Programu
•
projekt Programu - stanowiący dokument rządowy - jest procedowany
zgodnie z Uchwałą Nr 49 Rady Ministrów z dnia 19 marca 2002 r. Regulamin
pracy Rady Ministrów (M. P. Nr 13, poz. 221, z późn. zm.)
•
projekt Programu zawiera w szczególności:
– analizę ryzyka i niepewności wystąpienia zagrożeń oraz wynikające z tej analizy
wnioski dotyczące tworzenia, utrzymywania i likwidacji rezerw strategicznych
– ocenę sytuacji gospodarczej i społecznej państwa
– ocenę perspektyw koniunktury na świecie
– dane dotyczące asortymentów rezerw strategicznych i ich ilości, jakie należy
utworzyć w poszczególnych latach, ze wskazaniem ich planowanego
przeznaczenia, przewidywane koszty tworzenia, przechowywania i likwidacji
rezerw strategicznych w poszczególnych latach
– przewidywane koszty funkcjonowania Agencji, w podziale na poszczególne lata
– informację o zobowiązaniach międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej
i rekomendacjach organizacji międzynarodowych w zakresie objętym
Programem
– zalecenia wynikające z realizacji obowiązującego Programu, dotyczące
odtworzenia rezerw strategicznych wykorzystanych lub zużytych oraz likwidacji
określonych asortymentów rezerw strategicznych
(art. 9 ust. 1 ustawy)
13
Pierwsza edycja Programu na lata 2013-2017
Wykaz prac legislacyjnych i pozalegislacyjnych Rady Ministrów
numer ID27
• program wieloletni w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r.
o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240, z późn. zm.)
• Program jest uzupełniony niejawną informacją o asortymencie rezerw
strategicznych - ilość, wartość, finansowanie, wykorzystanie i rozmieszczenie,
według stanu na dzień 31 grudnia 2011 r.
• do Programu dołączono Sprawozdanie zbiorcze z przeglądu rezerw
mobilizacyjnych
Minister Gospodarki przedłożył projekt Programu w dniu 30.04.2012r.
Stały Komitet Rady Ministrów trzykrotnie rozpatrywał projekt
(17 maja; 14 czerwca oraz 6 września br.)
6 września 2012 r. rekomendował Radzie Ministrów
14
Organy zaangażowane w realizację Rządowego Programu
Rezerw Strategicznych na lata 2013-2017
•
•
•
•
•
•
•
•
Minister Obrony Narodowej
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Minister Sprawiedliwości
Minister Infrastruktury
Minister Zdrowia
Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego
15 wojewodów
(Wojewoda Opolski nie zgłosił propozycji asortymentowych)
15
Analiza ryzyka i niepewności
•
określono opisowo kategorie prawdopodobieństwa
i klasy skutków (analiza jakościowa)
•
opracowano katalog zagrożeń (na podstawie Raportu o zagrożeniach
•
podzielono zagrożenia na pięć typów:
bezpieczeństwa narodowego przygotowanego przez Rządowe Centrum
Bezpieczeństwa)
 naturalne,
 techniczne,
 biologiczne,
 społeczne,
 gospodarcze
•
katalog uwzględnia agresję militarną, ale zagrożenia tego nie
poddano analizie (w przypadku wystąpienia tego zagrożenia rezerwy
będą przeznaczone wyłącznie na potrzeby Sił Zbrojnych)
16
Wnioski wynikające z analizy ryzyka i niepewności
Hierarchizacja zagrożeń według wag:
•
waga I – zagrożenia, których prawdopodobieństwo wystąpienia jest
bardzo wysokie, umiarkowane lub niskie, a skutki katastrofalne,
np. powodzie, skażenia chemiczne, pandemie
•
waga II – zagrożenia, których prawdopodobieństwo wystąpienia jest
bardzo wysokie, wysokie lub umiarkowane, a skutki poważne,
np. pożary, epidemie, silne wiatry i huragany, skażenia radiacyjne,
terroryzm
•
waga III – zagrożenia, których prawdopodobieństwo wystąpienia jest
bardzo wysokie, wysokie lub umiarkowane, a skutki umiarkowane,
np. obfite opady śniegu, mrozy, katastrofy budowlane
•
waga IV – zagrożenia, których prawdopodobieństwo wystąpienia jest
umiarkowane, a skutki łagodne,
np. kreacja rynku poprzez monopole/oligopole branżowe
17
Przewidywane koszty finansowania Programu
LATA
Dotacja
celowa
(tys. zł)
Dotacja
podmiotowa
(tys. zł)
2013
2014
2015
2016
2017
345 749
360 507
343 778
361 458
400 509
76 625
79 307
82 083
84 955
87 929
Uwzględniająca koszty przechowywania rezerw w magazynach własnych
Dotacje
łącznie
422 374
439 814
425 861
446 413
488 438
Rezerwa
celowa
(tys. zł)
25 000
25 000
25 000
25 000
25 000
(tys. zł)
Udział nakładów na Program
w rozbiciu na asortyment
18
•
ropa i produkty naftowe –
utrzymywanie : 32 %
tworzenie nowych asortymentów: 10 %
zakup wymiana/zamiana: 96 %
koszty łączne: 65 %
•
rolnospożywcze –
utrzymywanie : 42 %
tworzenie nowych asortymentów: 74 %
zakup wymiana/zamiana: 0
koszty łączne: 22 %
•
medyczne –
utrzymywanie : 10 %
tworzenie nowych asortymentów: 9 %
zakup wymiana/zamiana: 3 %
koszty łączne: 6 %
•
surowce i urządzenia:
utrzymywanie :16 %
tworzenie nowych asortymentów: 7 %
zakup wymiana/zamiana: 1 %
koszty łączne: 6 %
19
Korzyści wynikające z przyjęcia Programu
•
ustanowienie instrumentu, poprzez który Rada Ministrów umożliwi
Ministrowi Gospodarki zabezpieczenie państwa w rezerwy
strategiczne
•
gwarancja finansowania zadań w obszarze rezerw zaplanowanych
w perspektywie średniookresowej
•
zapewnienie sprawnego zarządzania rezerwami strategicznymi
•
usprawnienie zadań realizowanych przez ARM
– elastyczna zamiana/wymiana
20
Rola Agencji Rezerw Materiałowych
• utrzymywanie rezerw (przechowywanie, wymiana, zamiana)
• wykonywanie decyzji Ministra Gospodarki
dotyczących:
 tworzenia i likwidacji rezerw ujętych w Programie
oraz poza Programem
 udostępnienia rezerw strategicznych w przypadku
wystąpienia zagrożeń szeroko rozumianego
bezpieczeństwa państwa organom administracji rządowej
 utrzymywanie infrastruktury
21
Dziękuję za uwagę
Departament Bezpieczeństwa Gospodarczego
Wydział Rezerw Strategicznych
Naczelnik Izabela Walczak
email: [email protected]
tel +48 22 693 58 08
Zespół:
Joanna Grad
Edyta Sztabińska
Anna Zulczyk
Bartosz Pelk