załączniki

Z1
KARTA REALIZACJI PROJEKTU – Ergonomia
imię i nazwisko:
.................
................
................
Grupa
Wydział
Rok
lp.
data
1
2
3
4
5
6
7
8
tytuł projektu:
prowadzący:
data zal. projektu:
ocena za projekt:
adnotacje do zajęć
podpis
prowadzącego
KARTA OPISU ŚRODOWISKA PRACY
Z2
Oświetlenie
Oświetlenie jest to stosowanie światła (promieniowania widzialnego) w celu uwidocznienia miejsc, obiektów lub ich otoczenia.
Oświetlenie decyduje nie tylko o tym, jak widzimy otoczenie, ale również jak się w nim czujemy. Celem oświetlenia jest
stworzenie takiego środowiska świetlnego, aby znajdujący się w nim człowiek mógł wykonywać prace wzrokową w sposób
bezpieczny i efektywny przy jednoczesnym występowaniu wygody widzenia.
Oświetlenie jest fizycznym czynnikiem środowiska pracy i jest zaliczane do czynników uciążliwych. Wynika to faktu, że
niewłaściwe oświetlenie stanowisk pracy prowadzi do nadmiernego zmęczenia narządu wzroku, dolegliwości wzroku, spadku
wydajności pracy oraz może powodować pogłębienie wad wzroku.
Czynnik ten występuje na każdym stanowisku pracy, dlatego pracodawcy są zobowiązani do zapewnienia oświetlenia
elektrycznego o parametrach zgodnych z polskimi normami, zgodnie z par 26 ust 2 Rozporządzenia ministra pracy i polityki
socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.(t.j.Dz. U. 2003 Nr 169 poz.
1650 ze zm.) . Dlatego istotnym jest aby zainstalowany system oświetleniowy spełniał wymagania zawarte w normie
oświetleniowej PN-EN 12464-1:2004: Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach.
Opisać rodzaj zastosowanego oświetlenia
I.
a.
dzienne (np. system oświetlenia górnego, za pomocą świetlików dachowych; system
oświetlenia bocznego, za pomocą okien umieszczonych w ścianach itp.)
b.
sztuczne (np. miejscowe, punktowe, ogólne, mieszane itp.), podać rozmieszczenie źródeł
światła w odniesieniu do analizowanego stanowiska pracy
c.
typ zastosowanych żarówek (lamp)
Ocenić oświetlenie na omawianym stanowisku
II.
Czy zamontowane oświetlenie:
a.
zapewnienia bezpieczeństwo ludziom przebywającym w danym wnętrzu,
b.
zapewnienia odpowiednie warunki do wykonywania zadań wzrokowych,
c.
pomaga w kreowaniu właściwego otoczenia świetlnego?
Mikroklimat
Zasada wykonywania pomiarów mikroklimatu polega na zmierzeniu wielkości podstawowych i pochodnych parametrów
fizycznych, w pomieszczeniach i miejscach przebywania pracownika w celu porównania z higienicznymi wymaganiami.
Opisać mikroklimat na omawianym stanowisku
I.
a.
Zastosowany rodzaj wentylacji
b. Zastosowaną klimatyzację
c. Wyciągi np. pary, pyłu itp.
II.
Ocenić mikroklimat na omawianym stanowisku (liczbowo*, słownie**)
*jeżeli to możliwe podać wartości liczbowe uzyskane na podstawie pomiarów bezpośrednich lub danych z
przedsiębiorstwa
**na podstawie odczuć

ta - temperatura powietrza [°C]

RH - wilgotność względna powietrza [ % ]

v - prędkość przepływu powietrza [m/s]
OCENA UCIĄŻLIWOŚCI WYSIŁKU FIZYCZNEGO
(metoda chronometrażowo-tabelaryczna wg Lehmanna)
Z3
 WIELKOŚĆ CAŁKOWITEGO WYDATKU ENERGETYCZNEGO
Tabela 1. Normatywy cząstkowe wydatku energetycznego w zależności od pozycji ciała [Tytyk 2001]
Pozycja ciała
Wydatek energetyczny
[kcal/min]
[kJ/min]
0,3
1,2
0,5
2,1
0,5
2,1
0,6
2,5
0,8
3,3
1,7-3,5
7,1-14,6
0,75 na 1m wzniesienia 3,1 na 1m wzniesienia
Siedząca
Na kolanach
Kuczna
Stojąca
Stojąca pochylona
Chodzenie
Chodzenie po pochyłości bez obciążenia
Tabela 2. Normatywy cząstkowe wydatku energetycznego w zależności od wykonywanej pracy [Tytyk 2001]
Rodzaj pracy
Praca palców, dłoni i przedramienia
Praca jednego ramienia
Praca obu ramion
Praca mięśni, kończyn, tułowia
lekka
średnia
ciężka
lekka
średnia
ciężka
lekka
średnia
ciężka
lekka
średnia
ciężka
bardzo ciężka
Wydatek energetyczny
[kcal/min]
[kJ/min]
0,3-0,6
1,2-2,5
0,6-0,9
2,5-3,8
0,9-1,2
3,8-5,5
0,7-1,2
2,9-5,0
1,2-1,7
5,0-7,0
1,7-2,2
7,0-9,2
1,5-2,0
6,3-8,4
2,0-2,5
8,4-10,5
2,5-3,0
10,5-12,6
2,5-4,0
10,5-16,7
4,0-6,0
16,7-25,0
6,0-8,5
25,0-35,5
8,5-11,5
35,5-48,0
Wielkość całkowitego wydatku energetycznego Wc [kJ/8h] obliczamy jako sumę wydatków energetycznych W3
dla wszystkich czynności w ciągu 8-godzinnej zmiany roboczej
W3=(W1+W2)*t
t –czas trwania danej czynności roboczej [min]
W1 -wydatek energetyczny tab1. [kJ/min]
W2 - wydatek energetyczny tab2. [kJ/min]
W3 –wydatek energetyczny na daną czynność roboczą [kJ]
Tabela 3. Ocena punktowa wydatku energetycznego
Wydatek energetyczny [kJ/8h]
Ocena wydatku energetycznego
słowna
punktowa
od 1260
bardzo mały
0
1260 - 3350
mały
1 - 25
3350 - 6300
średni
25 - 50
6300 - 8400
duży
51 - 75
ponad 8400
bardzo duży
76 - 100
Z3
Tabela 4. Ocena stopnia obciążenia statycznego
Ocena stopnia obciążenia
Pozycja ciała przy pracy
statycznego
słownie
punkty
1 - 10
siedząca niewymuszona
mały
11 - 20
stojąca niewymuszona z możliwością
1 - 30
okresowej zmiany na siedzącą
21 - 30
siedząca lub stojąca na przemian z
chodzeniem
średni
31 - 40
siedząca wymuszona, niepochylona bądź
31 - 60
nieznacznie pochylona
41 - 50
stojąca niewymuszona, bez możliwości
okresowej zmiany pozycji na siedzącą
51 - 60
duży
61 - 90
61 - 70
71 - 80
81 - 90
bardzo
duży
91 - 100
91 - 100
Przykłady
większość prac biurowych
ślusarz, stolarz
nadzór techniczny, bibliotekarz
stojąca wymuszona, niepochylona z
możliwością okresowej zmiany pozycji na
siedzącą
siedząca wymuszona, bardzo pochylona
stojąca wymuszona, niepochylona bez
możliwości okresowej zmiany pozycji na
siedzącą
stojąca wymuszona, pochylona, niezależnie od
możliwości zmieniania pozycji
kleczaca, w przysiadzie i inne nienaturalne
pozycje
pisanie na maszynie, obsługa
pras mechanicznych
obsługa niektórych obrabiarek,
malowanie, lakierowanie, praca
ekspedienta
motorniczy, suwnicowy
szwaczka, zegarmistrz
piaskowanie, obsługa niektórych
obrabiarek
górnictwo, obróbka drewna
formowanie ręczne, górnictwo,
posadzki, ślusarz samochodowy
Tabela 5. Ocena obciążenia ruchami monotypowymi (wg H. Kirschnera)
Liczba powtórzeń operacji
Wywierana siła
słownie
do 100 N
ponad 100 N
do 800
do 300
800 – 1600
300 - 800
ponad 1600
ponad 800
Stopień uciążliwości
punktowo
mały
średni
duży
1 - 30
31 - 60
61 - 100
Tabela 6. Ocena punktowa uciążliwości
Ocena
Składnik wysiłku
słowna
punktowa
Wydatek energetyczny........kJ/8h
Obciążenia statyczne
Powtarzalność ruchów
suma pkt..................
wysiłek......................
 OCENA SUMARYCZNA OBCIĄŻENIA PRACĄ FIZYCZNĄ
Tabela 7. Ocena sumaryczna wysiłku fizycznego
Ogólna
bardzo lekki
lekki
średni
ciężki
bardzo ciężki
W punktach
1 - 30
31 - 70
71 - 120
121 - 190
191 - 300
Z4
OCENA OBCIĄŻENIA PSYCHICZNEGO
(Ergonomia i ochrona pracy – materiały pomocnicze – M. Sikorski www.zgi.pg.gda.pl)
 OBCIĄŻENIE INFORMACJAMI
Ocena w skali od 1 (oc. najniższa) do 5 pkt (oc. najwyższa):
Etap
Cecha informacji:
częstość napływu informacji
zmienność informacji
niepewność informacji
złożoność informacji
niedokładność informacji
ważność informacji
stres czasowy
RAZEM:
odbiór
informacji
podejmowanie
decyzji
+
wykonywanie
czynności
+
= _______
oc. łączna
Ocena łączna dla 3 etapów obciążenia informacjami:
1 -30 pkt
obciążenie małe
31 -70
obciążenie średnie
71 -90
obciążenie duże
91 -105
obciążenie bardzo duże
 OBCIĄŻENIE MONOTONIĄ
Ocena w skali od 1 (oc. najniższa) do 5 pkt (oc. najwyższa):
pkt
Składnik monotonii
jednostajność procesu pracy
jednostajność warunków otoczenia
konieczność stałego napięcia uwagi
duża łatwość pracy, nie angażująca intelektu
RAZEM:
pkt
1-5
5-12
13-17
18-20
Ocena łączna
obciążenia monotonią:
obciążenie małe
obciążenie średnie
obciążenie duże
obciążenie bardzo duże
 CAŁKOWITE OBCIĄŻENIE PSYCHICZNE
pkt
Obciążenie informacjami
Obciążenie monotonią
RAZEM:
pkt
1-35
36-82
83-107
108-125
OCENA CAŁKOWITA
obciążenie małe
obciążenie średnie
obciążenie duże
obciążenie bardzo duże
PRZESTRZEŃ PRACY
Z5
 WYZNACZENIE PRZESTRZENI CZYNNOŚCI RUCHOWYCH I PRACY
WZROKU CZŁOWIEKA W POSTAWIE STOJĄCEJ
Przestrzeń pracy (antropometria): wymiary człowieka w postawie stojącej w cm
....
nr
wymiaru:
[cm]
Pozycja głowy (kąt między kierunkiem patrzenia a kierunkiem poziomym):
pozycja stojąca (zalecane 20-30 st.)......................................................................................................
Organizacja stanowiska pracy człowieka w pozycji stojącej:
A — poziom urządzeń kontrolno-pomiarowych, które należy obserwować;
B — wysokość, na jakiej powinny znajdować się narzędzia podczas pracy maszyny;
C — wysokość wykonywania prac ręcznych bez potrzeby dokładnej kontroli wzrokowej, ze swobodą ruchu;
D — poziom wykonywania pracy przy manipulowaniu ciężkimi przedmiotami
wymiar w cm:
A............
B............
C...........
D...........
.............
PRZESTRZEŃ PRACY
Z5
 WYZNACZENIE PRZESTRZENI CZYNNOŚCI RUCHOWYCH I PRACY
WZROKU CZŁOWIEKA W POSTAWIE SIEDZĄCEJ
Przestrzeń pracy (antropometria): wymiary człowieka w postawie siedzącej
nr wymiaru:
[cm]
....
Wymiary zasięgu rąk przy postawie siedzącej
nr
wymiaru
1
[cm]
2
3
4
5
6
Pozycja głowy (kąt między kierunkiem patrzenia a kierunkiem poziomym):
pozycja siedząca (zalecane 32-44 st.)............................................................................
Z6
WYZNACZANIE CZASU TRWANIA PRZERW W PRACY
Metodą L. Pago – gdy zmęczenie spowodowane jest napięciem uwagi
(stanowiska operatorskie)
Okres napięcia uwagi
(% ogólnego czasu pracy)
0-19
20-39
40-59
60-79
80-99
Współczynnik podstawowy:
3
3
3
3
3
Dodatek za pozycję stojącą
0.5
1
1.5
2
2.5
- uwaga wzrokowa i słuchowa
0
0
0
0.5
1
- konieczność przebywania tuż przy urządzeniu
0
0
0.5
1
1.5
- konieczność utrzymywania ręki na urządzeniu
0
0.5
1
1.5
2
- manipulowanie urządzeniem
0.5
1
1.5
2
3
- manipulowanie i ryzyko powstania dużej
szkody w razie braku uwagi
0.5
1
2
3
5
- manipulowanie i ryzyko wypadku (zranienia)
w razie braku uwagi
0.5
1
2.5
4
7
0
0.5
1
1.5
2
0.5
1
2
3
4
Dodatek za uwagę:
Dodatek za złe warunki środowiska:
- warunki złe (ryzyko, pył, hałas, gorąco,
wyziewy itp.)
- warunki bardzo złe (w/w czynniki bardzo
intensywne)
Współczynniki po zsumowaniu dadzą minimalny czas przerw w procentach całkowitego czasu pracy.