Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego

Transkrypt

Załącznik Nr 3 do Zarządzenia Nr 81/2012/O Prezesa Zarządu
Szpitala specjalistycznego im. Ludwika Rydygiera w Krakowie sp. z o.o.
z 21 grudnia 2012 r.
ZATWIERDZAM
..................................
Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera
w Krakowie Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie
os. Złotej Jesieni 1, 31-826 Kraków
Budynek Kotłowni
(Gazowej i Węglowej)
Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera w Krakowie sp. z o.o.
2
Kraków , październik, 2012 r.
Dane osobowe autora opracowania:
Instrukcję opracowano na podstawie: przedstawionej dokumentacji
architektoniczno budowlanej obiektu, analizy przepisów ppoż. w odniesieniu do
budynku.
Przedmiot opracowania
Zakład:
Właściciel/Zarządca
Szpital Specjalistyczny im. Ludwika
Rydygiera w Krakowie
Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie
os. Złotej Jesieni 1, 31-826 Kraków
Obiekt
Budynek Kotłowni
(Gazowej i Węglowej)
Instrukcję wprowadzono w życie
zarządzeniem
nr....................
z dnia........................................................
Aktualizacja Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego.
Lp.
Data aktualizacji
Zakres aktualizacji
Pieczątka i podpis
3
SPIS TREŚCI
I. Podstawowe przepisy ochrony przeciwpożarowej _______________________________ 4
II. Wykaz osób zapoznanych z Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego _______________ 5
III. Cel i zakres opracowania __________________________________________________ 7
IV. Podstawowe pojęcia i definicje _____________________________________________ 8
V. Warunki ochrony przeciwpożarowej ________________________________________ 10
1. Warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia obiektu, sposobu
użytkowania, prowadzonego procesu technologicznego, magazynowania (składowania)
i warunków techniczych obiektu, w tym zagrożenia wybuchem __________________10
1.1. Powierzchnię, wysokość i liczbę kondygnacji. ____________________________10
1.2. Odległość od obiektów sąsiadujących ___________________________________11
1.3 Parametry pożarowe występujących substancji palnych ______________________12
1.4 Gęstość obciążenia ogniowego ________________________________________12
1.5 Kategoria zagrożenia ludzi, przewidywana ilość osób _______________________12
1.6 Ocena zagrożenia wybuchem __________________________________________14
1.7 Podział obiektu na strefy pożarowe______________________________________15
1.8 Klasa odporności pożarowej budynku i odporności ogniowej elementów________17
1.9 Sposób zabezpieczenia przeciwpożarowego instalacji użytkowych _____________19
1.10 Drogi pożarowe ____________________________________________________20
VI. Określenie wyposażenia w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnic oraz
sposoby poddawania ich przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym ___ 21
1. Dobór urządzeń przeciwpożarowych w obiekcie ____________________________21
2. Wyposażenie w gaśnice _______________________________________________24
3. Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru ______________________27
4. Sposób poddawania przeglądom i konserwacji urządzeń ppoż. _________________28
VII. Sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia ________________ 29
1. Zasady postępowania pracowników w przypadku powstania pożaru lub innego
zagrożenia ____________________________________________________________32
Zabezpieczenie miejsca objętego działaniem ratowniczym. ______________________32
2. Zasady posługiwania się podręcznym sprzętem gaśniczym.____________________33
VIII. Sposoby zabezpieczenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym _______ 35
IX. Warunki i organizacja ewakuacji ludzi oraz praktyczne sposoby ich sprawdzania _ 45
1. Warunki i organizacja ewakuacji ludzi ____________________________________45
2. Sposoby praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji __________53
3. Wymagania w zakresie warunków ewakuacji _______________________________58
X. Sposoby zapoznania użytkowników obiektu w tym zatrudnionych pracowników,
z przepisami przeciwpożarowymi oraz treścią przedmiotowej instrukcji _____________ 61
XI. Zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla osób będących stałymi
użytkownikami obiektu. _____________________________________________________ 63
XII. Plany obiektów_________________________________________________________ 67
4
I. Podstawowe przepisy ochrony przeciwpożarowej
1.
Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (tekst jednolity: Dz.U. z 2009 r. Nr 178, poz.
1380 z późniejszymi zmianami).
2.
Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Tekst jednolity Dz.U. z 2009 r. nr 12,
poz. 68.)
3.
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r. Nr 98,
poz. 1071 z późn. zm.).
4.
Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jednolity: Dz.U.
z 2002 r. Nr 110, poz. 968).
5.
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz.U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 ze zm.).
6.
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz.U. Nr 92, poz. 881).
7.
Ustawa z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji (Dz.U. Nr 169, poz. 1386).
8.
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07czerwca 2010 r. w sprawie ochrony
przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. z 2010r. Nr 109 poz. 719).
9.
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie
przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz.U. z 2009r. Nr 124 poz. 1030).
10. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych,
jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2002r. Nr 75, poz. 690 z późniejszymi
zmianami).
11. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 02 września 2003 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych
wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem (Dz.U. z 2003r. Nr 199, poz.1948).
12. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 maja 2003 r. w sprawie
minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników zatrudnionych na
stanowiskach pracy, na których może wystąpić atmosfera wybuchowa (Dz.U. Nr 107, poz. 1004).
13. Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie
zasadniczych wymagań dla urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w przestrzeniach
zagrożonych wybuchem (Dz.U. z 2003r. Nr 143, poz. 1393).
14. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 września 2001 r. w sprawie warunków technicznych dozoru
technicznego, jakim powinny odpowiadać zbiorniki bezciśnieniowe i niskociśnieniowe przeznaczone do
magazynowania materiałów ciekłych zapalnych (Dz.U. z 2001r. Nr 113, poz. 1211).
5
II. Wykaz osób zapoznanych z Instrukcją bezpieczeństwa pożarowego
LP.
Imię i nazwisko
Funkcja
Podpis osoby zapoznanej
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
6
LP.
Imię i nazwisko
Funkcja
Podpis osoby zapoznanej
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
62.
63.
64.
65.
66.
67.
68.
69.
70.
71.
72.
73.
74.
75.
76.
77.
78.
79.
80.
81.
82.
83.
84.
7
III. Cel i zakres opracowania
Celem opracowania niniejszej instrukcji jest zapewnienie maksymalnej ochrony
ludziom poprzez określenie podstawowych wymagań przeciwpożarowych dla obiektu,
oraz wskazań w zakresie właściwego zabezpieczenia pożarowego.
Podstawą prawną do opracowania niniejszej instrukcji jest § 6 rozporządzenia
Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07 czerwca 2010 r. w sprawie
ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów
(Dz.U. z 2010 r., nr 109, poz. 719).
Ocenę warunków techniczno-budowlanych mających wpływ na stan
bezpieczeństwa pożarowego obiektu wykonano w oparciu o rozporządzenie Ministra
Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim
powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2002 r., Nr 75 poz. 690
z późniejszymi zmianami).
Instrukcja została opracowana zgodnie z wytycznymi zawartymi
w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07 czerwca
2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów
budowlanych i terenów (Dz.U. z 2010 r., nr 109, poz. 719).
Postanowienia niniejszej instrukcji obowiązują wszystkich pracowników, jak
również wszystkie osoby czasowo przebywające na terenie obiektu.
Instrukcja bezpieczeństwa powinna być wprowadzona w życie zarządzeniem
wewnętrznym zarządcy bądź administratora. Zapoznanie z instrukcją powinno być
potwierdzone przez wszystkich pracowników.
Za zapewnienie odpowiednich warunków bezpieczeństwa ludzi oraz stan
zabezpieczenia pożarowego budynku, obiektu lub terenu pełną odpowiedzialność
prawną ponosi pracodawca.
Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego wymaga aktualizacji co najmniej raz na
2 lata.
8
IV. Podstawowe pojęcia i definicje
Bezpieczeństwo pożarowe
Rozumie się przez to stan eliminujący zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi
uzyskiwany poprzez funkcjonowanie systemu, norm prawnych i technicznych
systemów zabezpieczenia przeciwpożarowego oraz prowadzonych działań
zapobiegawczych przed pożarem.
Bezpieczeństwo pożarowe budynku
Zespół cech związanych z usytuowaniem budynku, zastosowaniem rozwiązań
architektonicznych, zastosowanymi materiałami i elementami oraz wyposażeniem
w środki techniczne wpływające na ograniczenie możliwości powstania pożaru, jego
rozwoju i skutków.
Kategoria zagrożenia ludzi
Jest to parametr klasyfikujący budynki ich części lub pomieszczenia ze względu na
ilość osób w nich przebywających. Podział ten przedstawia się następująco:
ZL I - budynki użyteczności publicznej zawierające pomieszczenia przeznaczone
do jednoczesnego przebywania w nich ponad 50 osób nie będących ich
stałymi użytkownikami,
ZL II - budynki lub ich części przeznaczone do użytku ludzi o ograniczonej
zdolności poruszania się,
ZL III - użyteczności publicznej nie zakwalifikowane do ZL I i ZL II,
ZL IV - budynki mieszkalne,
ZL V - zamieszkania zbiorowego nie zaliczone do ZL I i ZL II.
Materiał niebezpieczny pożarowo
Rozumie się przez to ciecze palne o temperaturze zapłonu poniżej 55 oC, gazy palne
ciała stałe wytwarzające w zetknięciu z wodą lub parą wodną gazy palne, ciała stałe
zapalające się samorzutnie w powietrzu, materiały wybuchowe i pirotechniczne, ciała
stałe palne utleniające o temperaturze rozkładu poniżej 21 oC ciała stałe jednorodne
o temperaturze samozapalenia poniżej 200 oC, oraz materiały mające skłonności do
samozapalenia.
Przeciwpożarowy wyłącznik prądu
Rozumie się przez to wyłącznik odcinający dopływ prądu do wszystkich obwodów
z wyjątkiem obwodów zasilających instalacje i urządzenia, których funkcjonowanie
jest niezbędne podczas pożaru.
Droga ewakuacyjna
Jest to droga stanowiąca część systemu ewakuacyjnego od wyjścia ewakuacyjnego do
wyjścia końcowego - na zewnątrz budynku lub do innej strefy pożarowej, w tym
odpowiednio wydzielonej i oddymianej klatki schodowej.
9
Budynek użyteczności publicznej
Rozumie się przez to budynek przeznaczony do wykonywania funkcji: administracji
państwowej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, nauki,
służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii,
usług, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym,
lotniczym, i wodnym, poczty i telekomunikacji, oraz inny ogólnodostępny budynek
przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji.
Gęstość obciążenia ogniowego
Jest to całkowita energia powstająca podczas spalania materiałów palnych
znajdujących się w pomieszczeniu wraz z materiałami palnymi podłóg, sufitów, ścian
wewnętrznych i przepierzeń oraz okładzin ściennych - wyrażona w MJ/m2.
Strefa pożarowa
Jest to przestrzeń w budynku wydzielona w taki sposób, aby w określonym czasie
pożar nie przeniósł się na zewnątrz lub do wewnątrz wydzielonej przestrzeni.
Prace niebezpieczne pożarowo
Rozumie się przez to prace, których prowadzenie może powodować bezpośrednie
niebezpieczeństwo powstania pożaru lub wybuchu.
Odpowiednie warunki ewakuacji
Rozumie się przez to zespół przedsięwzięć oraz środków techniczno - organizacyjnych
zapewniający szybkie i bezpieczne opuszczenie strefy zagrożonej lub objętej pożarem.
Odporność pożarowa
Jest to zdolność konstrukcji lub elementu budynku do spełnienia w określonym czasie
w warunkach odpowiadających działaniu pożaru, wymagań dotyczących nośności,
izolacyjności i szczelności pożarowej.
10
V. Warunki ochrony przeciwpożarowej obiektów.
Warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia obiektu,
sposobu użytkowania, prowadzonego procesu technologicznego,
magazynowania (składowania) i warunków techniczych obiektu, w tym
zagrożenia wybuchem
1.1. Powierzchnię, wysokość i liczbę kondygnacji.
Przepisy przeciwpożarowe określają różnorakie wymagania w oparciu
o powierzchnię obiektu, jego wysokość jak również ilość kondygnacji.
W celu określenia wymagań technicznych i użytkowych wprowadza się następujący
podział budynków na grupy wysokości:
1) niskie (N) - do 12 m włącznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokości
do 4 kondygnacji nadziemnych włącznie,
2) średniowysokie (SW) - ponad 12 m do 25 m włącznie nad poziomem terenu lub
mieszkalne o wysokości ponad 4 do 9 kondygnacji nadziemnych włącznie,
3) wysokie (W) - ponad 25 m do 55 m włącznie nad poziomem terenu lub
mieszkalne o wysokości ponad 9 do 18 kondygnacji nadziemnych włącznie,
4) wysokościowe (WW) - powyżej 55 m nad poziomem terenu.
11
Kotłownia gazowa
Powierzchnia całkowita – 280 m2
Kubatura – 2.200 m3
Wymiary budynku (dł. x szer. x wys.) – 18,46 x 16,86 x 8,8 m
Powierzchnia zabudowy – 329 m2
Liczba kondygnacji – 2 nadziemne
Budynek zaliczone do grupy obiektów niskich (N), ze względu na wysokość nie
przekraczającą 12m (8,8 m).
Kotłownia węglowa
Powierzchnia całkowita – 2.753 m2
Kubatura – 13.210 m3
Wymiary budynku (dł. x szer. x wys.) – 36,52 x 13,40 x 16 m
Wymiary budynku (dł. x szer. x wys.) – 33,52 x 9,80 x 11,20 m
Wymiary budynku (dł. x szer. x wys.) – 5,54,52 x 3,40 x 7,60 m
Powierzchnia zabudowy – 817,9 m2
Liczba kondygnacji – 4+1 podziemne
3+1 podziemne
Budynek zaliczone do grupy obiektów niskich (N), ze względu na wysokość nie
przekraczającą 12m (9,6 m).
1.2. Odległość od obiektów sąsiadujących.
Przepisy przeciwpożarowe nakładają obowiązek zachowania odpowiednich odległości
między budynkami, co ma ograniczyć rozprzestrzenianie się pożaru, jak również
oddziaływania strefy zadymienia i podwyższonej temperatury na sąsiednie obiekty.
Odległości te są zależne od przeznaczenia obiektów oraz ich konstrukcji,
występującego obciążenia ogniowego obrazującego ilość materiałów palnych.
Odległości te znajdują się w zakresie 8 do 20 metrów.
Rodzaj budynku oraz dla budynku Rodzaj budynku oraz dla budynku PM maksymalna
PM
maksymalna
gęstość gęstość obciążenia ogniowego strefy pożarowej PM
obciążenia
Q w MJ/m2
ogniowego strefy pożarowej PM
ZL
IN
PM
Q w MJ/m2
Q
<= 1.000 < Q
1.000
Q
<= 4.000
4.000
ZL
8
8
8
15
20
IN
8
8
8
15
20
PM Q <= 1.000
8
8
8
15
20
PM 1.000 < Q <= 4.000
15
15
15
15
20
PM Q > 4.000
20
20
20
20
20
>
12
ZL- budynki zaliczone do zagrożenia ludzi (użyteczności publicznej, administracyjne itp.)
PM – produkcyjno-magazynowe o obciążeniu ogniowym Q od 500 do ponad 4000MJ
IN – inwentarskie
Odległość analizowanego Budynku od innych obiektów są zgodne
z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej. Szczegółowe rozmieszczenie obiektów
oraz odległości między nimi są zawarte w planie graficznym niniejszej instrukcji.
1.3 Parametry pożarowe występujących substancji palnych
W analizowanym obiekcie nie przewiduje się magazynowania i użytkowania
materiałów niebezpiecznych pożarowo.
W obiekcie nie występują wszystkim materiały palne stale w postaci podatnej na
zapalenie – kotłownia jest zasilana i funkcjonuje jako gazowa. Nie są użytkowane
piece węglowe, nie jest również przechowywany opał w postaci stałej. Jako paliwo
rezerwowe na wypadek awarii lub braku dostawy gazu występuj olej opałowy
magazynowany w zbiornikach poza budynkami. Zbiorniki te posiadają pojemność
2 x 100 m3, obecnie występuje zapas w ilości ok.20 m3 oleju opałowego.
Moc łączna kotłowni wynosi 13 MW.
1.4 Gęstość obciążenia ogniowego
Od ilości materiałów palnych w obiekcie zależy sposób rozwoju pożaru oraz ilość
wydzielanej energii. Oceniając dany obiekt konieczne jest określenie tej energii
możliwej do uwolnienia podczas pożaru, bo warunkuje to wytrzymałość konstrukcji
obiektu. W przypadku występowania dużej ilości materiałów palnych należy
zastosować odpowiednią konstrukcję budynku, która zagwarantuje, że obiekt nie
zawali się przez określony czas konieczny do ewakuacji i podjęcia działań gaśniczych.
Ponieważ występują materiały o bardzo różnej ilości wydzielanej energii podczas
spalania - przyjęto jednostkę wyrażana w MJ/m2 i określono jako gęstość obciążenia
ogniowego (energetyka materiałów palnych na metr kwadratowy). Od wyliczonej
gęstości obciążenia ogniowego zależy konstrukcja obiektu, drogi pożarowe, wielkość
zaopatrzenia wodnego, warunki ewakuacji, dopuszczalna wielkość obiektu,
wyposażenie w gaśnice i hydranty wewnętrzne.
W całym obiekcie gęstość obciążenia ogniowego nie przekroczy wielkości progowej
500 MJ/m2
.
1.5 Kategoria zagrożenia ludzi, przewidywana ilość osób
Kategoria zagrożenia ludzi jest zależna od przeznaczenia obiektu i ilości
występujących w obiekcie ludzi. Jest umownym pojęciem określającym stopień
niebezpieczeństwa pod względem użytkowania lub możliwości ewakuacji ludzi
przebywających w budynkach mieszkalnych, budynkach zamieszkania zbiorowego
oraz budynkach użyteczności publicznej. Wyróżnia się pięć kategorii zagrożenia ludzi
13
określanych symbolami od ZL I do ZL V. Od kategorii zagrożenia ludzi zależy
wymagana konstrukcja budynku, dopuszczalna wielkość obiektu, wymagania
ewakuacyjne oraz wymagania w zakresie dróg pożarowych, urządzeń
przeciwpożarowych.
ZL I - strefy pożarowe zawierające co najmniej jedno pomieszczenie przeznaczone do
jednoczesnego przebywania ponad 50 osób, ale tylko takich, które nie są jego stałymi
użytkownikami, a ponadto pomieszczenie to nie jest przeznaczone przede wszystkim
do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się; są tutaj brane pod uwagę
duże pomieszczenia handlowo-usługowe, lokale gastronomiczno-rozrywkowe,
poczekalnie dworcowe, a także te sale konferencyjne i wykładowe, które nie są
przeznaczone dla stałego kręgu użytkowników, np. pracowników biura, czy studentów
danej uczelni; pomieszczenie te mogą być udostępniane osobom niepełnosprawnym,
ale nie są przewidziane specjalnie dla nich, gdyż wówczas strefy takie zalicza się do
kategorii ZL II,
ZL II - strefy pożarowe przeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi
o ograniczonej zdolności poruszania się, takie jak szpitale, żłobki, przedszkola, domy
dla osób starszych; należy tu zwrócić uwagę, że rozpatrywanie zdolności do
samodzielnego poruszania się w aspekcie klasyfikacji pożarowej ma jeden zasadniczy
cel - ocenę wpływu stanu psychofizycznego określonych grup ludzi na możliwość ich
ewakuacji w sytuacji zagrożenia; do ZL II będą więc zaliczane te strefy pożarowe,
których podstawową część użytkowników stanowią osoby nie mogące ewakuować się
samodzielnie, nawet jeżeli nie wynika to tylko ze stanu ich sprawności ruchowej;
oprócz obiektów podanych wyżej jako przykłady, do kategorii tej należeć więc będą
także domy opieki i szkoły dla osób niesłyszących, niewidomych lub upośledzonych
umysłowo (nawet mogących w normalnych warunkach poruszać się bez pomocy osób
trzecich), ośrodki rehabilitacji ruchowej oraz sanatoria dla osób o ograniczonej
zdolności poruszania się itp.
ZL III - strefy pożarowe przeznaczone dla użyteczności publicznej, z wyjątkiem
przeznaczonych przede wszystkim dla ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się
oraz zawierających pomieszczenie dla ponad 50 osób, nie będących jego stałymi
użytkownikami; obejmuje także te strefy pożarowe, które nie są ogólnodostępne, ale
mają przeznaczenie biurowe lub socjalne,
ZL IV - strefy pożarowe o przeznaczeniu mieszkalnym, niezależnie od rodzaju
budynku, w którym się znajdują,
ZL V - strefy pożarowe przeznaczone do zamieszkania zbiorowego, z wyjątkiem
przeznaczonych przede wszystkim dla ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się
oraz zawierających pomieszczenie dla ponad 50 osób, nie będących jego stałymi
użytkownikami.
Budynek zaliczony w całości do obiektów PM – produkcyjno-magazynowych.
Łączna liczba osób w obiekcie nie przekracza 10.
14
1.6 Ocena zagrożenia wybuchem
Ocenę zagrożenia wybuchem obiektów wykonuje się w oparciu o:
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 07 czerwca
2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów
budowlanych i terenów. (Dz.U. z 2010 r., nr 109, poz. 719).
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 maja 2003
r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy
pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których może wystąpić
atmosfera wybuchowa. (Dz.U. 2003 nr 107 poz. 1004).
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 22 grudnia 2005 r. w sprawie
zasadniczych wymagań dla urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do
użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem. (Dz.U. z 2005.263.2203).
PN-EN 1127-1 Atmosfery wybuchowe. Zapobieganie wybuchowi i ochrona przed
wybuchem. Pojęcia podstawowe i metodologia,
PN-EN 60079-10:2003U Urządzenia elektryczne w przestrzeniach zagrożonych
wybuchem. Część 10. Klasyfikacja obszarów niebezpiecznych.
Marek Woliński, Grzegorz Ogrodnik, Jan Tomczuk – Ocena zagrożenia wybuchem.
Dariusz Ratajczak - Zasady wyznaczania stref zagrożenia wybuchem,
Przepisy przeciwpożarowe stanowią:
Ocena zagrożenia wybuchem obejmuje wskazanie pomieszczeń zagrożonych
wybuchem, wyznaczenie w pomieszczeniach i przestrzeniach zewnętrznych
odpowiednich stref zagrożenia wybuchem oraz wskazanie czynników mogących
w nich zainicjować zapłon.
Pomieszczenie, w którym może wytworzyć się mieszanina wybuchowa,
powstała z wydzielającej się takiej ilości palnych gazów, par, mgieł lub pyłów, której
wybuch mógłby spowodować przyrost ciśnienia w tym pomieszczeniu przekraczający
5 kPa, określa się jako pomieszczenie zagrożone wybuchem.
W pomieszczeniu należy wyznaczyć strefę zagrożenia wybuchem, jeżeli może
w nim występować mieszanina wybuchowa o objętości co najmniej 0,01 m3 w zwartej
przestrzeni.
Przy dokonywaniu oceny zagrożenia wybuchem pomieszczeń należy brać pod
uwagę najbardziej niekorzystną sytuację.
Nadciśnienie, kPa Skutki
nadciśnienia
sprzętu i obiektów
17,5 – 35
Poważne
budynków
procesowej
i
dla Skutki nadciśnienia dla ludzi
uszkodzenia 1% ofiar śmiertelnych wskutek
aparatury uszkodzeń płuc
>50% uszkodzeń bębenków w
uszach
>50% poważnych zranień od
odłamków
15
7 – 17
Uszkodzenia
budynków 1% uszkodzeń bębenków w uszach
nadające
się
do 1%
poważnych
zranień
od
wyremontowania, uszkodzenia odłamków
fasad budynków mieszkalnych
3,5 – 7
Uszkodzenia przeszkleń *)
1 -2
Uszkodzenia
przeszkleń
ok.
Zranienia odłamkami szkła
10% Niewielkie
szkła
zranienia
odłamkami
Klasyfikację stref zagrożenia wybuchem określa Polska Norma dotycząca zapobiegania wybuchowi
i ochronie przed wybuchem.
PN-EN 1127-1: 2001. Atmosfery wybuchowe. Zapobieganie wybuchowi
ochrona przed wybuchem. Pojęcia podstawowe i metodologia.
i
Strefa 0 – miejsce, w którym atmosfera wybuchowa zawierająca mieszaninę
substancji palnych w postaci gazu, pary albo mgły z powietrzem występuje stale,
przez długie okresy lub często
substancji palnych w postaci gazu, pary albo mgły z powietrzem może wystąpić w
trakcie normalnego działania
substancji palnych w postaci gazu, pary albo mgły z powietrzem nie występuje w
trakcie normalnego działania, a w przypadku wystąpienia trwa krótko
Strefa 20 – miejsce, w którym atmosfera wybuchowa w postaci obłoku palnego pyłu
w powietrzu występuje stale lub przez długie okresy lub często
w powietrzu może czasami wystąpić w trakcie normalnego działania
w powietrzu nie występuje w trakcie normalnego działania, a w przypadku
wystąpienia trwa krótko
W Budynku Kotłowni występują materiały mogące stworzyć zagrożenie wybuchem
– gaz ziemny w instalacji gazowej zasilającej piece. Obiekt nie jest jednakże
zaliczany do zagrożonych wybuchem.
1.7 Podział obiektu na strefy pożarowe
W celu niedopuszczenia do powstania bardzo dużych pożarów ograniczono
wielkość powierzchni obiektów. Podstawa do ograniczenia wielkości powierzchni
obiektu jest zaliczenie do odpowiedniej kategorii zagrożenia ludzi, występujące
obciążenie ogniowe, wysokość obiektów.
16
Dopuszczalna powierzchnia stref pożarowych w obiektach PM
Rodzaj stref
pożarowych
Gęstość obciążenia
ogniowego
Q [MJ/m2]
Strefy pożarowe z Q > 4.000
pomieszczeniem 2.000 < Q <=4.000
zagrożonym
1.000 < Q <= 2.000
wybuchem
Strefy pożarowe
pozostałe
Dopuszczalna powierzchnia strefy pożarowej w m2
w budynku o
jednej
W budynku wielokondygnacyjnym
kondygnacji
niskim i
wysokim i
nadziemnej (bez średniowysokim wysokościowy
ograniczenia
(N) i (SW)
m
wysokości)
(W) i (WW)
1.000
2.000
*
*
*
*
500 < Q <= 1.000
Q > 500
4.000
6.000
8.000
1.000
2.000
3.000
*
500
1.000
Q > 4.000
2.000 < Q <=4.000
1.000 < Q <= 2.000
2.000
4.000
8.000
1.000
2.000
4.000
*
*
1.000
2.500
500 < Q <= 1.000
Q <= 500
15.000
20.000
8.000
10.000
5.000
W przypadku przekroczenia dopuszczalnych powierzchni stref pożarowych
w obiekcie stosuje się ściany oddzielenia pożarowego, które powinny ograniczać
rozwój pożaru. Również w przypadku zastosowania w obiekcie różnych stref np.
produkcyjnych oraz zaliczonych do zagrożenia ludzi - strefy te oddziela się również
ścianami i stropami o odpowiednich wymogach w zakresie odporności ogniowej, co
obrazują poniższe rysunki.
17
Dopuszczalna powierzchnia strefy pozarowej dla obiektu wynosi 10.000 m2.
Strefa pożarowa w obiekcie wynosi 3.033 m2.
Obiekt w nie przekracza dopuszczalnych powierzchni stref pożarowych.
.
1.8 Klasa odporności pożarowej budynku i odporności ogniowej elementów
W zależności od obciążenia ogniowego w obiektach produkcyjnomagazynowych, jak również kategorii zagrożenia ludzi budynki powinny spełniać
wymogi konstrukcyjne, które gwarantuje odpowiednie zachowanie się obiektu
w przypadku powstania pożaru. Przyjęto 5 klas budynków tj. A, B, C, D, E, którym
przyporządkowano odpowiednie cechy konstrukcyjne, określające ile budynek
wytrzyma czasu w warunkach pożaru.
Odporność ogniowa elementów budynku - zdolność elementu do spełniania
określonych
wymagań
w
znormalizowanych
warunkach
fizycznych,
odwzorowujących porównawczy przebieg pożaru; miarą odporności ogniowej jest,
wyrażony w minutach, czas od początku badania do chwili osiągnięcia przez element
próbny jednego z trzech stanów granicznych:
18
nośności ogniowej,
izolacyjności ogniowej,
szczelności ogniowej.
Wymagana klasa odporności pożarowej dla budynków PM.
Maksymalna
gęstość
obciążenia
ogniowego
strefy
pożarowej
w budynku
Q [MJ/m2]
Budynek o
jednej
kondygnacj
i
nadziemnej
(bez
ograniczeni
a
wysokości)
Budynek wielokondygnacyjny
Niski
Średniowys
oki
Wysoki
Wysokościow
y
(N)
(SW)
(W)
(WW)
1
2
3
4
5
6
Q ≤ 500
"E"
"D"
"C"
"B"
"B"
500 < Q ≤ 1000
"D"
"D"
"C"
"B"
"B"
1000 < Q ≤ 2000
"C"
"C"
"C"
"B"
"B"
2000 < Q ≤ 4000
"B"
"B"
"B"
*
*
Q > 4000
"A"
"A"
"A"
*
*
Wymagania w zakresie klasy odporności ogniowej elementów budynku
Klasa
odporności
pożarowej
budynku
Klasa odporności ogniowej elementów budynku
1
2
3
4
5
6
7
"A"
R 240
R 30
REI
120
EI 120
E 60
E 30
"B"
R 120
R 30
REI 60
EI 60
EI 304)
E 30
"C"
R 60
R 15
REI 60
EI 30
EI 154)
E 15
"D"
R 30
(-)
REI
30
EI 30
(-)
(-)
"E"
(-)
(-)
(-)
(-)
(-)
(-)
Główna
Ściana
Ściana
Konstrukcja
Przekrycie
konstrukcja
Strop1) zewnętrzna wewnętrzna
dachu
dachu 3)
1) 2)
1) 5) 6)
nośna
Wymagana klasa odporności ogniowej – D.
Konstrukcja istniejąca:
Kotłownia węglowa.
Ściany nośne ryglowo-słupowe stalowe.
Słupy nośne stalowe.
Stropy żelbetowe.
Dach – stalowy.
Kotłownia gazowa.
Ściany nośne ceglane.
Słupy nośne żelbetowe.
19
Stropy żelbetowe.
Dach – stalowy.
Istniejąca konstrukcja spełnia wymogi w zakresie odporności pożarowej obiektów,
wykonana w całości z elementów nie rozprzestrzeniających ognia.
1.9 Sposób zabezpieczenia przeciwpożarowego instalacji użytkowych
Za instalacje użytkowe mające wpływ na bezpieczeństwo pożarowe uważa się:
- elektryczną,
- gazową,
- kominową i wentylacyjną,
- piorunochronną.
Przeciwpożarowy wyłącznik prądu, odcinający dopływ prądu do wszystkich
obwodów, z wyjątkiem obwodów zasilających instalacje i urządzenia, których
funkcjonowanie jest niezbędne podczas pożaru, należy stosować w strefach
pożarowych o kubaturze przekraczającej 1000 m3 lub zawierających strefy zagrożone
wybuchem.
Przeciwpożarowy wyłącznik prądu powinien być umieszczony w pobliżu głównego
wejścia do obiektu lub złącza i odpowiednio oznakowany.
Odcięcie dopływu prądu przeciwpożarowym wyłącznikiem nie może powodować
samoczynnego załączenia drugiego źródła energii elektrycznej, w tym zespołu
prądotwórczego, z wyjątkiem źródła zasilającego oświetlenie awaryjne, jeżeli
występuje ono w budynku.
Wszystkie obwody elektryczne zabudowane w strefie pożarowej, które nie będą
wyłączane w czasie pożaru, powinny być zaprojektowane według zasad
obowiązujących dla instalacji bezpieczeństwa (PN-IEC 60364-5-56).
Przeciwpożarowy wyłącznik prądu znajduje się na zachodniej ścianie budynku przy
wejściu głównym.
Przewody spalinowe i dymowe powinny być wykonane z materiałów niepalnych.
Przewody lub obudowa przewodów spalinowych i dymowych powinny spełniać
wymagania określone w Polskiej Normie dotyczącej badań ogniowych małych
kominów. Dopuszcza się wykonanie obudowy z cegły pełnej grubości 12 cm,
murowanej na zaprawie cementowo-wapiennej, z zewnętrznym tynkiem lub
spoinowaniem.
Instalacje należy utrzymywać we właściwym stanie technicznym dokonując
okresowych przeglądów zgodnie z poniższymi czasookresami:
instalacja elektryczna - pomiar rezystancji izolacji przewodów roboczych, pomiar
rezystancji uziemień roboczych i ochronnych, sprawdzenie ciągłości przewodów
ochrony przeciwporażeniowej nie rzadziej niż co pięć lat,
20
kominowa - przegląd okresowy nie rzadziej niż raz na rok,
czyszczenie instalacji kominowej i wentylacyjnej.
W obiektach, w których odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego
lub gazowego, usuwa się zanieczyszczenia z przewodów dymowych
i spalinowych:
1) od palenisk zakładów zbiorowego żywienia i usług gastronomicznych - co najmniej
raz w miesiącu, jeżeli przepisy miejscowe nie stanowią inaczej;
2) od palenisk opalanych paliwem stałym w innych niż wym. w pkt. 1
obiektach - co najmniej cztery razy w roku;
3) od palenisk opalanych paliwem płynnym i gazowym niewymienionych w pkt. 1 - co
najmniej dwa razy w roku.
Zanieczyszczenia z przewodów wentylacyjnych usuwa się co najmniej raz w roku,
jeżeli większa częstotliwość nie wynika z warunków użytkowych.
1.10 Drogi pożarowe
Drogi pożarowe powinny przebiegać wzdłuż dłuższego boku budynku możliwie od
strony wejść do klatek schodowych.
Minimalna szerokość dróg do budynku na całej długości obiektu oraz na odcinku 10m
przed i poza budynkiem powinna wynosić 4m.
Pomiędzy obiektem a drogą pożarową nie powinny występować stałe elementy
zagospodarowania terenu o wysokości przekraczającej 3 m oraz drzewa.
Droga pożarowa powinna umożliwiać przejazd pojazdu bez zawracania.
Jeżeli brak takiej możliwości to należy zakończyć ją placem manewrowym
o wymiarach co najmniej 20m x 20m, objazdem pętlicowym lub innym rozwiązaniem
równorzędnym.
Najmniejszy promień zewnętrznych łuków drogi pożarowej powinien wynosić co
najmniej 11m.
Parametry drogi powinny zapewniać dopuszczalny nacisk na oś wynoszący 100 kN.
Odległość krawędzi drogi pożarowej od ścian powinna wynosić 5m do 15 m.
Przy ustaleniu odległości należy uwzględnić wielkość obciążenia ogniowego,
stopień przeszklenia oraz inne istotne okoliczności dla ochrony przeciwpożarowej.
Drogi pożarowe do obiektu nie są wymagane – zapewniono zgodnie z wymogami.
Istniejące drogi umożliwiają wymagany dostęp do obiektów dla służb ratowniczych.
21
VI. Określenie wyposażenia w wymagane urządzenia przeciwpożarowe
i gaśnic oraz sposoby poddawania ich przeglądom technicznym
i czynnościom konserwacyjnym
1. Dobór urządzeń przeciwpożarowych w obiekcie
a) stałe urządzenia gaśnicze
Urządzenia służące do samoczynnego wykrycia pożaru i podania środka gaśniczego na
miejsce jego powstania. Dzielą się na:
·stałe urządzenia gaśnicze wodne [tryskaczowe, zraszaczowe],
·stałe urządzenia gaśnicze parowe,
·stałe urządzenia gaśnicze pianowe,
·stałe urządzenia gaśnicze gazowe i aerozolowe,
·stałe urządzenia gaśnicze proszkowe.
W analizowanych Obiekcie Kotłowni nie występują stałe urządzenia gaśnicze, nie
występuje też taki wymóg w stosunku do rozpatrywanego obiektu.
b) instalacja sygnalizacji pożarowej
Zgodnie z delegacją zawartą w art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 roku
o ochronie przeciwpożarowej [1] Minister Spraw Wewnętrznych w rozporządzeniu
z dnia 07 czerwca 2010 roku określił rodzaje obiektów w których wymagana jest
instalacja sygnalizacyjno – alarmowa. System sygnalizacji pożaru umożliwia
automatyczne wykrycie pożaru poprzez czujkę pożaru oraz przekazanie alarmu
pożarowego do jednostek Państwowej Straży Pożarnej.
Obiekt nie wymaga wyposażenia w system sygnalizacji pożaru podłączony do
Państwowej Straży Pożarnej. Analizowany obiekt wyposażony jest w system
22
wykrywania pożaru włączony w monitoringu pożarowy, tj. podłączone do Komendy
Miejskiej PSP w Krakowie. Czujki występują na hali kotłów, w pozostałej części
zapewniono ręczne ostrzegacze pożarowe.
c) wewnętrzna instalacja wodociągowa przeciwpożarowa
Hydranty powinny być umieszczane przy drogach komunikacji ogólnej,
a w szczególności:
1) przy wejściach do budynku i klatek schodowych na każdej kondygnacji budynku,
przy czym w budynkach wysokich i wysokościowych zaleca się lokalizację zaworów
hydrantowych w przedsionkach przeciwpożarowych, a dopuszcza na klatkach
schodowych;
2) przejściach i na korytarzach, w tym w holach i na korytarzach poszczególnych
kondygnacji budynków wysokich i wysokościowych;
3) przy wejściach na poddasza;
4) przy wyjściach na przestrzeń otwartą lub przy wyjściach ewakuacyjnych
z pomieszczeń produkcyjnych i magazynowych, w szczególności zagrożonych
wybuchem.
Hydranty powinny znajdować się na każdej kondygnacji. Zasięg hydrantów
Ø25 w poziomie, powinien obejmować całą powierzchnię chronionego budynku,
strefy pożarowej lub pomieszczenia, z uwzględnieniem:
1) długości odcinka węża hydrantu wewnętrznego,
2) efektywnego zasięgu rzutu prądów gaśniczych:
a) w strefach pożarowych zakwalifikowanych do kategorii zagrożenia ludzi ZL,
znajdujących się w budynkach o więcej niż jednej kondygnacji nadziemnej przyjmowanego dla prądów rozproszonych stożkowych -3m,
b) w pozostałych budynkach - 10 m.
Minimalna wydajność poboru wody mierzona na wylocie prądownicy powinna
wynosić:
1) dla hydrantu 25 - 1,0 dm3/s;
2) dla hydrantu 52 - 2,5 dm3/s;
3) dla zaworu 52 - 2,5 dm3/s.
23
Ciśnienie na zaworze odcinającym hydrantu wewnętrznego powinno zapewniać
wydajność wymienioną wydajność i być nie niższe niż 0,2 MPa.
Instalacja wodociągowa przeciwpożarowa powinna zapewniać możliwość
jednoczesnego poboru wody na jednej kondygnacji budynku lub w jednej strefie
pożarowej z dwóch sąsiednich hydrantów.
Instalacja wodociągowa przeciwpożarowa powinna być zasilana z zewnętrznej
sieci wodociągowej lub ze zbiorników o odpowiednim zapasie wody do celów
przeciwpożarowych, bezpośrednio albo za pomocą pompowni przeciwpożarowej zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych
i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia
w wodę oraz dróg pożarowych (Dz.U. Nr 124, poz. 1030).
W analizowanym obiekcie występuje instalacja hydrantów wewnętrznych „52”
z wężami półsztywnymi o wymaganych parametrach wydajności i ciśnienia.
Rozmieszczenie hydrantów znajduje się na planach graficznych zawartych
w niniejszej instrukcji.
d) dźwiękowy system ostrzegawczy.
Dźwiękowy system ostrzegawczy służy do przekazywania informacji słownych
w sytuacji zagrożenia pożarem lub sytuacjach zagrożenia niebezpieczeństwem
wymagających szybkiej ewakuacji dużej liczby osób. Bazuje na standardowym
systemie nagłośnienia, jednak musi spełnić nie tylko normy akustyczne, lecz także
surowe normy dotyczące niezawodności pracy systemu w ciężkich warunkach takich
jak np. pożar. Owe specyficzne i bardzo wysokie wymagania określone są przez
Polską Normę oraz przez zalecenia Centrum Naukowo - Badawczego Ochrony
Przeciwpożarowej CNBOP.
Wszystko to powoduje, iż budowa systemu i sposób jego funkcjonowania istotnie
różni się od zwykłego systemu nagłośnienia. Narzuca to bardzo wysokie wymagania
na instalację kablową, która musi być odporna na wysokie temperatury działające
przez określony czas. Instalacja DSO musi być podzielona na strefy, zgodnie ze
strefami pożarowymi obiektu. odpowiednie elementy DSO takie jak np.: linie
głośnikowe, urządzenia wzmacniające sygnał powinny być zdublowane. Awaria
jednego z dublowanych elementów nie powoduje odcięcia komunikacji z daną strefą.
Istotne i konieczne jest, aby DSO posiadał własne zasilanie rezerwowe, gdyż podczas
akcji gaszenia pożaru zasilanie sieciowe budynku zostaje odłączone. Każdy system
DSO jest podłączony z centralą sygnalizacji alarmowej pożaru SAP, co umożliwia we
wstępnej fazie rozwoju pożaru automatyczną emisję przygotowanych wcześniej
komunikatów słownych. W momencie przejęcia dowodzenia akcją ewakuacyjną przez
strażaków, możliwe jest użycie mikrofonów i ręcznego sterowania systemem DSO wg
potrzeb odpowiednich służb ratunkowych. Jak wynika z wieloletnich doświadczeń,
wczesne przekazanie informacji o zagrożeniu pożarem oraz możliwość sprawnego,
bezpiecznego i precyzyjnego pokierowania akcją ewakuacyjną przyczynia się
w istotny sposób do zminimalizowania ilości ofiar spowodowanych pożarem.
24
W odniesieniu do rozpatrywanego obiektu nie występuje wymóg stosowania
dźwiękowego systemu ostrzegawczego – DSO.
e) urządzenia oddymiające.
Urządzenia oddymiające służą do usunięcia gazów i dymów pożarowych
z pomieszczeń oraz dróg ewakuacyjnych poziomych i pionowych. Usuwanie dymu
realizowane jest za pomocą klap dymowych lub wentylatorów pożarowych
w odpowiedni sposób sterowanych.
Analizowany obiekt główny nie wymaga zapewnienia wydzielonych pożarowo
i oddymianych klatek schodowych, jak również pomieszczeń.
2. Wyposażenie w gaśnice
Obiekty powinny być wyposażone w gaśnice przenośne spełniające wymagania
Polskich Norm będących odpowiednikami norm europejskich (EN), dotyczących
gaśnic, lub w gaśnice przewoźne.
25
Rodzaj gaśnic powinien być dostosowany do gaszenia tych grup pożarów, określonych
w Polskich Normach dotyczących podziału pożarów, które mogą wystąpić w obiekcie.
Jedna jednostka masy środka gaśniczego 2 kg (lub 3 dm3) zawartego w gaśnicach
powinna przypadać, z wyjątkiem przypadków określonych w przepisach
szczególnych:
- na każde 100 m2 powierzchni strefy pożarowej w budynku, niechronionej stałym
urządzeniem gaśniczym:

zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL I, ZL II, ZL III lub ZL V,

produkcyjnej i magazynowej o gęstości obciążenia ogniowego ponad 500 MJ/m2,

zawierającej pomieszczenie zagrożone wybuchem.
- na każde 300 m2 powierzchni strefy pożarowej niewymienionej powyżej,
z wyjątkiem zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL IV.
Gaśnice w obiektach powinny być rozmieszczone: w miejscach łatwo dostępnych
i widocznych, w szczególności:
przy wejściach do budynków,
na klatkach schodowych,
na korytarzach,
przy wyjściach z pomieszczeń na zewnątrz;
w miejscach nienarażonych na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie źródeł
ciepła (piece, grzejniki),
w obiektach wielokondygnacyjnych - w tych samych miejscach na każdej
kondygnacji, jeżeli pozwalają na to istniejące warunki.
26
Przy rozmieszczaniu gaśnic powinny być spełnione następujące warunki:
odległość z każdego miejsca w obiekcie, w którym może przebywać człowiek, do
najbliższej gaśnicy nie powinna być większa niż 30 m;
do gaśnic powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej 1m.
Rozpatrywane obiekt wyposażone są w wystarczającą ilość podręcznego sprzętu
gaśniczego uwzgledniającą zarówno normatyw, jak również występujące grupy
pożarów. Rozmieszczenie gaśnic znajduje się na planach graficznych zawartych
w niniejszej instrukcji.
27
3. Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru
Wymagana ilość wody do celów przeciwpożarowych dla budynków użyteczności
publicznej oraz innych obiektów budowlanych o takim przeznaczeniu, służąca do
zewnętrznego gaszenia pożaru, wynosi:
1) dla budynku o kubaturze brutto do 5000 m3 i o powierzchni wewnętrznej do 1000 m2,
położonego na terenie jednostki osadniczej - 10 dm3/s z co najmniej jednego hydrantu
o średnicy 80 mm lub zapas wody 100 m3 w przeciwpożarowym zbiorniku wodnym;
2) dla budynków niewymienionych w pkt 1 - 20 dm3/s łącznie z co najmniej dwóch
hydrantów o średnicy 80 mm lub zapas wody 200 m3 w przeciwpożarowym zbiorniku
wodnym;
3) dla obiektów budowlanych niebędących budynkami, w których znajduje się strefa
pożarowa przeznaczona do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób na powierzchni do
2.000 m2 - 10 dm3/s z co najmniej jednego hydrantu o średnicy 80 mm lub zapas wody 100
m3 w przeciwpożarowym zbiorniku wodnym.
Woda dla obiektów budowlanych produkcyjnych i magazynowych, w ilości
wymaganej do celów przeciwpożarowych, powinna być dostępna z urządzeń służących do jej
dostarczania do celów bytowo-gospodarczych i technologicznych lub z innych zasobów wody
służących do tego celu.
Wymaganą ilość wody do celów przeciwpożarowych dla obiektów budowlanych
produkcyjnych i magazynowych służącą do zewnętrznego gaszenia pożaru, określa się, biorąc
pod uwagę tę strefę pożarową, dla której jest ona największa, zgodnie z poniższą tabelą:
Wymagana ilość przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę dla analizowanych
obiektów wynosi 20 l/s.
Przeciwpożarowe zaopatrzenie w wodę zapewniają sieć hydrantowa, zasilana
z trzech zbiorników o łącznej pojemności 662 m3, Stan wody w zbiornikach jest
monitorowany na bieżąco poprzez wskaźniki umożliwiające odczyt poziomu
w pomieszczeniu centralek ppoż., gdzie pełniony jest całodobowy dyżur
pracowników.
28
4. Sposób poddawania przeglądom i konserwacji urządzeń ppoż.
a) gaśnice.
Sprzęt powinien być poddawany badaniom technicznym i czynnościom
konserwacyjnym zgodnie z zasadami określonymi przez producenta zawartymi
w instrukcji obsługi sprzętu . Czynności konserwacyjne powinny być prowadzone nie
rzadziej niż raz w roku . Należy zwrócić ponadto uwagę, że konserwator sprzętu
gaśniczego powinien posiadać certyfikat producenta sprzętu do wykonywania
czynności naprawczych i konserwatorskich.
b) instalacja hydrantów wewnętrznych.
w instrukcji obsługi sprzętu . Czynności konserwacyjne powinny być prowadzone nie
rzadziej niż raz w roku i obejmować pomiary wydajności i ciśnienia.
Próba ciśnieniowa węży – 1/5 lat.
c) instalacja oświetlenia awaryjnego.
Przegląd okresowy co najmniej 1/rok z przeprowadzonym badaniem natężenia
oświetlenia i czasu oświetlenia (wymagana 1godzina).
d) system sygnalizacji pożaru.
w instrukcji obsługi sprzętu - jednak nie rzadziej niż raz w roku.
29
VII. Sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia
Określenia właściwych zasad postępowania podczas pożaru wymaga przede
wszystkim określenia rodzaju i charakteru występujących czynników zagrażających
zdrowiu i życiu ludzi. Właściwe postępowanie podczas powstania pożaru wiąże się
przede wszystkim ze zminimalizowaniem zagrożenia, możliwością likwidacji źródła
pożaru za pomocą występujących urządzeń przeciwpożarowych lub gaśnic oraz
przeprowadzeniem ewakuacji ludzi przebywających w obiekcie.
Główne czynniki zagrożenia podczas pożaru to podwyższona temperatura i ekspozycja
ludzi na bezpośrednie działanie płomienia, promieniowanie cieplne, gorące gazy
i dymy pożarowe oraz działanie toksyczne powstających w wyniku spalania gazów
i pyłów zawartym w dymie pożarowym.
Skład gazów powstających w wyniku spalania zależy przede wszystkim od rodzaju
spalanych materiałów. Skutkiem znacznie szerszego stosowania tworzyw sztucznych
jest w wypadku pożaru wydzielanie się dużych ilości silnie toksycznych produktów
spalania.
Wpływ na ludzi stężenia toksycznych gazów wydzielających się w czasie
pożaru obrazuje poniższa tabela.
Rodzaj gazu
Tlenek węgla
Dwutlenek węgla
Stężenie
Objawy
400
mdłości po 1-2 godzinach, zapaść po 2
godzinach, śmierć po 3-4 godzinach,
1 000
trudności w poruszaniu się, śmierć po 2
godzinach,
2 000
śmierć po 45 minutach,
3 000
5 000
szybka zapaść, utrata przytomności i śmierć
w ciągu kilku minut.
250 – 350
normalne stężenie w powietrzu,
25 000
oddychania przyspieszone o 100 %,
50 000
symptomy zatrucia po 30 minutach, ból
Wszystkie pożary
głowy, zawroty głowy, śmierć w przeciągu
kilku minut,
120 000
natychmiastowa utrata przytomności, śmierć
w przeciągu minut
45 – 54
110 – 135
tolerancja przez ½ do 1 godziny bez
trudności,
Pożary
polimerów
zawierających azot, np.
śmierć po ½ do 1 godziny,
pianka poliuretanowa
181
Cyjanowodór
Uwagi
(rodzaj pożaru)
Wszystkie pożary
30
Chlorowodór
Aldehyd akrylowy
Objaśnienia:
280
natychmiastowa śmierć.
5 – 10
łagodne drażnienie błon śluzowych,
50 – 100
ledwo znośne,
1 000
Pożary
polimerów
zawierających chlor, np.
niebezpieczeństwo obrzęku płuc po krótkim
PCV (polichlorek winylu)
kontakcie,
1000 - 2000
stężenie zagrażające życiu.
1
natychmiastowe widoczne podrażnienie,
5,5
intensywne podrażnienie,
10 i powyżej
śmierć w przeciągu kilku minut.
1 ppm
10 000 ppm
Wiele
polimerów
z
tworzyw sztucznych, np.
polipropylen
1 część na milion
jeden procent
Zasady postępowania na wypadek powstania pożaru.
W przypadku powstania pożaru, wszystkie osoby znajdujące się
w budynku zobowiązane są do natychmiastowego podjęcia działań polegających
na likwidacji pożaru w zarodku przy użyciu gaśnic. W sytuacji gdy stopień
rozwoju pożaru nie pozwoli na opanowanie go w zarodku, należy niezwłocznie
powiadomić o pożarze wszystkie osoby przebywające w obiekcie, oraz
zaalarmować jednostkę straży pożarnej.
Zasady alarmowania.
Każdy kto zauważy pożar , lub uzyskał informację o pożarze czy zagrożeniu
obowiązany jest zachować spokój i nie dopuszczając do paniki natychmiast
zaalarmować :
a) wszystkie osoby znajdujące się w sąsiedztwie pożaru narażone na jego
skutki ,
b) Państwową Straż Pożarną - telefon 998, 112 informując o :
- miejscu powstania pożaru ,
- ilości osób zagrożonych , oraz o możliwych sposobach ewakuacji,
31
rodzaju materiałów palnych ,
- stopniu rozwoju pożaru ( pożar wewnętrzny , zewnętrzny , ilość pomieszczeń
bądź jaka część obiektu objęta jest ogniem ),
- o możliwości występowania materiałów niebezpiecznych , w jakich ilościach
występują i gdzie się znajdują .
Uwaga: po potwierdzeniu przyjęcia meldunku przez dyżurnego Powiatowego
Stanowiska Kierowania odłożyć słuchawkę i odczekać (jeżeli jest to
bezpieczne) przy telefonie na ewentualne sprawdzenie .
Po zaalarmowaniu o pożarze należy:
- przystąpić do gaszenia pożaru podręcznym sprzętem gaśniczym,
- przystąpić do ewakuacji pacjentów z pomieszczeń objętych i zagrożonych
pożarem.
- odłączyć dopływ gazu i prądu,
- nie należy otwierać okien i drzwi bez koniecznej potrzeby, ponieważ może się
to przyczynić do rozprzestrzenienia ognia.
- nie gasić wodą instalacji i urządzeń będących pod napięciem.
Do czasu przybycia jednostek ratowniczo – gaśniczych PSP akcją kieruje
osoba odpowiedzialna za oddział w danej chwili - oddziałowa, lekarz
dyżurny, ordynator.
4. TELEFONY ALARMOWE
Państwowa Straż Pożarna – 998, 112,
W razie potrzeby ( wypadek lub awaria ) zaalarmować :
Pogotowie ratunkowe
Policję
Pogotowie Gazowe
Pogotowie Energetyczne
- tel.
- tel.
- tel.
- tel.
999
997
992
991
32
1. Zasady postępowania pracowników w przypadku powstania pożaru lub
innego zagrożenia
Równolegle z zaalarmowaniem straży pożarnej należy przystąpić do akcji
ratowniczo gaśniczej przy pomocy podręcznego sprzętu gaśniczego.
Do czasu przybycia straży pożarnej akcją kieruje Prezes lub wyznaczony przez
niego pracownik odpowiedzialny w zakładzie za ochronę przeciwpożarową, w tym
ewakuację, udzielanie pierwszej pomocy i współdziałanie ze strażą pożarną podczas
działań ratowniczo-gaśniczych. Każdy pracownik zobowiązany jest podporządkować
się poleceniom kierującego akcją.
Każda osoba przystępująca do akcji ratowniczo gaśniczej powinna:
a) w pierwszej kolejności przystąpić do ratowania ludzi, przeprowadzając ewakuacje z
zagrożonego rejonu,
b) wyłączyć dopływ prądu elektrycznego i gazu od strefy pożaru (nie wolno gasić
woda instalacji i urządzeń elektrycznych będących pod napięciem),
c) usunąć z miejsca pożaru i bezpośredniego sąsiedztwa wszelkie znajdujące się tam
materiały palne, wybuchowe, toksyczne, a także cenny sprzęt i urządzenia oraz ważne
dokumenty, nośniki informacji itp.,
d) nie należy otwierać bez potrzeby drzwi i okien w pomieszczeniach, w których
powstał pożar ponieważ dopływ powietrza sprzyja rozprzestrzenianiu się ognia,
e) otwierając drzwi do pomieszczeń, w których powstał pożar należy zachować
szczególną ostrożność. Wskazane jest schowanie się za ścianę od strony klamki w
drzwiach lub zasłonięcie twarzy. Wchodząc do zadymionych pomieszczeń lub
przechodząc przez nie, należy ograniczać ilość wdychanych produktów spalania.
Poruszać się w pozycji pochylonej, jak najbliżej podłogi i zasłaniać usta, np. wilgotną
chustką.
Zabezpieczenie miejsca objętego działaniem ratowniczym.
Po zakończeniu działań ratowniczo - gaśniczych dowódca straży pożarnej
przekazuje miejsce objęte działaniem ratowniczym właścicielowi, zarządcy,
użytkownikowi, bądź osobie przez nich upoważnionej.
Osoba ta jest zobowiązana do:
- właściwego zabezpieczenia miejsca objętego działaniami,
- wystawienia posterunków ze sprzętem gaśniczym w celu likwidacji pożarów
wtórnych,
- zabezpieczenia mienia.
33
2. Zasady posługiwania się podręcznym sprzętem gaśniczym.
Każdy sprzęt gaśniczy i urządzenia gaśnicze powinien być obsługiwany
zgodnie z zaleceniami i instrukcjami obsługi opracowanymi przez producenta danego
sprzętu lub urządzeń.
Poniżej przedstawiono ogólne zasady użytkowania najpopularniejszych typów
gaśnic spotykanych na polskim rynku.
Gaśnice proszkowe:
Gaśnice i agregaty proszkowe cechuje wysoka skuteczność gaśnicza proszków.
Proszki gaśnicze podane w strefę spalania działają głównie inhibicyjnie, w pewnym
stopniu również podanie silnego strumienia proszku pozwala zdmuchnąć płomień
znad palącego się materiału. Działanie inhibicyjne proszku polega na tym, iż
cząsteczka proszku będąca inhibitorem reakcji spalania (katalizatorem ujemnym)
podana w strefę płomienia łączy się z wolnymi rodnikami odpowiedzialnymi za
reakcję propagacji tworząc reakcję rekombinacji. Jeżeli ilość reakcji rekombinacji jest
większa od ilości reakcji propagacji proces spalania ustaje. Proszki grupy ABC
przeznaczone są do gaszenia pożarów materiałów stałych, cieczy i gazów palnych oraz
urządzeń elektrycznych pod napięciem.
Sposób użycia gaśnicy proszkowej: wyciągnąć zawleczkę; nacisnąć dźwignię
zaworu; skierować strumień środka gaśniczego do ogniska pożaru.
Gaśnice śniegowe
Gaśnice i agregaty śniegowe przeznaczone są do gaszenia w zarodku pożarów
cieczy palnych, gazów oraz instalacji i urządzeń elektrycznych znajdujących się pod
napięciem. Dwutlenek węgla znajdujący się w gaśnicach śniegowych jest gazem
cięższym od powietrza i jego głównym działaniem gaśniczym jest obniżenie stężenia
tlenu w atmosferze. Posiada również pewne działanie chłodzące gdyż podczas
rozprężania osiąga temperaturę około - 70 oC.
Zabrania się gaszenia tymi gaśnicami palącej się na człowieku odzieży.
Sposób użycia gaśnicy śniegowej: uruchomienie gaśnicy śniegowej następuje przez
odkręcenie zaworu butli; strumień środka gaśniczego skierować do ogniska pożaru.
Gaśnice płynowe.
Przeznaczone są do gaszenia pożarów ciał stałych np. papieru, tworzyw
sztucznych, tkanin oraz cieczy palnych. Piana jest to układ dyspersyjny, w którym
ośrodkiem rozpraszającym jest gaz natomiast ośrodkiem rozproszonym jest wodny
34
roztwór środka pianotwórczego. Rozróżniamy dwa rodzaje pian - mechaniczna
wytworzona w specjalnych urządzeniach (prądownice pianowe, wytwornice pianowe,
agregaty pianowe) oraz chemiczna powstała na skutek reakcji chemicznej w wyniku,
której powstają znaczne ilości CO2 najczęściej wytwarzana w gaśnicach pianowych.
Głównym działaniem gaśniczym piany jest działanie izolujące materiał palny od
dostępu tlenu.
Sposób użycia: zdjąć gaśnicę z wieszaka, zbić zbijak i odwrócić gaśnicę o 180°;
strumień środka gaśniczego skierować do ogniska pożaru.
Zabrania się gaszenia tymi gaśnicami urządzeń elektrycznych pod napięciem.
35
VIII. Sposoby zabezpieczenia prac niebezpiecznych pod względem
pożarowym
Prace niebezpieczne pożarowo, nie przewidziane instrukcją technologiczną lub
prowadzone poza wyznaczonym na stale do tego celu miejscem, należy prowadzić
w sposób uniemożliwiający powstanie pożaru lub wybuchu. Prace te powinny być
prowadzone zgodnie z instrukcją zabezpieczenia prac niebezpiecznych pożarowo
obowiązującą na terenie obiektu.
Pod pojęciem prac niebezpiecznych pożarowo należy rozumieć wszelkie prace, nie
przewidziane normalnym tokiem pracy lub prowadzone poza wyznaczonymi do tego
celu miejscami, jak:
prace remontowo - budowlane związane z użyciem ognia otwartego, prowadzone
wewnątrz obiektu, na przyległym do niego terenie, w sąsiedztwie składowanych
materiałów palnych lub palnych elementów konstrukcji budynku,
prace związane ze stosowaniem gazów, pyłów i cieczy palnych,
prace prowadzone w strefach zagrożonych wybuchem (np. w pomieszczeniach,
w których prowadzone były wcześniej prace z użyciem gazów, cieczy lub pyłów
palnych).
Do prac takich należy w szczególności zaliczyć:
wszelkie prace z otwartym ogniem, np.:
- spawanie, cięcie gazowe i elektryczne,
- podgrzewanie instalacji, urządzeń i zaworów,
- podgrzewanie lepiku smoły itp.,
- rozniecanie ognisk,
- używanie materiałów pirotechnicznych,
wszelkie prace związane ze stosowaniem cieczy, gazów i pyłów, przy których mogą
powstać mieszaniny wybuchowe, np.:
- przygotowanie do stosowania gazów, cieczy i pyłów,
- stosowanie cieczy do malowania, lakierowania, klejenia, mycia, nasycania,
- suszenia substancji palnych,
- usuwanie pozostałości tych substancji ze stanowisk pracy.
Instrukcja zabezpieczenia prac niebezpiecznych pożarowo.
Zasady organizacyjne przy ustalaniu zabezpieczeń przeciwpożarowych prac
niebezpiecznych pożarowo.
36
1)
Prace niebezpieczne pożarowo mogą być wykonywane na terenie obiektu pod
warunkiem spełnienia wymagań z zakresu ochrony przeciwpożarowej,
obowiązujących przed, w trakcie ich wykonywania oraz po zakończeniu prac.
2)
Wymagania o których mowa poniżej ustalane są komisyjnie, każdorazowo
przed rozpoczęciem prac, w oparciu o postanowienia niniejszej instrukcji oraz
przepisów szczegółowych obowiązujących w przedmiotowej sprawie.
Zasady działania komisji o której mowa w pkt. 2
a) skład osobowy komisji stanowią:
- Właściciel obiektu lub osoba pisemnie przez niego upoważniona
PRZEWODNICZĄCY,
- osoba prowadząca sprawy ochrony przeciwpożarowej - CZŁONEK
- kierownik (właściciel) grupy (firmy) wykonującej prace - CZŁONEK
Skład komisji może być rozszerzony o inne osoby.
-
b) prace komisji organizuje jej przewodniczący,
c) komisja ze swoich prac sporządza „Protokół zabezpieczenia przeciwpożarowego
prac niebezpiecznych pożarowo „wg załączonego wzoru nr 1”.
d) po wykonaniu zabezpieczeń określonych w w/w protokole,
Przewodniczący wydaje grupie (firmie) pisemne zezwolenie na rozpoczęcie prac wg
wzoru nr 2,
e) do obowiązku przewodniczącego należy zorganizowanie i zapewnienie
dozoru rejonu prac, zgodnie z ustaleniami zawartymi w „ Protokole
zabezpieczenia prac niebezpiecznych pożarowo „.
Po zakończeniu prac całość dokumentacji przechowuje Przewodniczący Komisji.
Wytyczne zabezpieczenia prac niebezpiecznych pożarowo.
Niedopuszczalne jest prowadzenie jednocześnie prac niebezpiecznych pożarowo jak
spawanie, cięcie mechaniczne lub szlifowanie powodujące iskrzenie itp.,
w pomieszczeniach, w których (lub sąsiadujących z nimi) wykonywane są prace
z zastosowaniem materiałów palnych, polegające w szczególności na:
klejeniu, malowaniu lub myciu z zastosowaniem rozcieńczalników łatwo
zapalnych,
37
szlifowaniu (np. cyklinowaniu) powierzchni wykonanych z materiałów palnych,
zakładaniu palnych izolacji oraz prowadzeniu robót wykończeniowych przy
zastosowaniu materiałów palnych,
montowaniu wyposażenia wnętrz wykonanego z materiałów palnych.
Przygotowanie budynku i pomieszczeń do prowadzenia prac niebezpiecznych
pożarowo polega na:
oczyszczeniu pomieszczeń lub miejsc, gdzie będą wykonywane prace z
wszelkich palnych materiałów i zanieczyszczeń,
odsunięciu na bezpieczną odległość od miejsca prowadzenia prac wszelkich
przedmiotów palnych i niepalnych w opakowaniach palnych,
zabezpieczeniu przed działaniem, na przykład odprysków spawalniczych
materiałów, których usunięcie nas bezpieczna odległość nie jest możliwe, przez
osłonięcie ich na przykład arkuszami blachy, płytami gipsowymi itp.
sprawdzeniu, czy znajdujące się w sąsiednich pomieszczeniach materiały lub
przedmioty podatne na zapalenie wskutek przewodnictwa cieplnego bądź
rozprysków spawalniczych nie wymagają zastosowania lokalnych zabezpieczeń,
uszczelnieniu materiałami niepalnymi wszelkich przelotowych otworów
instalacyjnych kablowych, wentylacyjnych, itp. znajdujących się w pobliżu
miejsca prowadzenia prac,
zabezpieczeniu przed rozpryskami spawalniczymi lub uszkodzeniami
mechanicznymi kabli, przewodów elektrycznych, gazowych oraz instalacji z
palną izolacją, o ile znajdują się w zasięgu zagrożenia spowodowanego pracami
niebezpiecznymi pożarowo,
sprawdzeniu, czy w miejscu planowanych prac lub w pomieszczeniach
sąsiednich nie prowadzono w ostatnim czasie prac malarskich lub innych, przy
użyciu substancji łatwo zapalnych,
przygotowaniu w miejscu dokonywania prac między innymi:
- napełnionych wodą metalowych pojemników na rozgrzane odpadki, np.
drutu spawalniczego, elektrod, itp.,
- materiałów osłonowych i izolacyjnych niezbędnych do zabezpieczenia toku
prac,
- niezbędnego sprzętu pomiarowego, na przykład do pomiaru stężeń par
gazów palnych w rejonie prowadzenia prac, podręcznego sprzętu gaśniczego,
- zapewnieniu stałej drożności wyjść ewakuacyjnych z miejsc prowadzenia
prac niebezpiecznych pożarowo.
Przy wykonywaniu prac niebezpiecznych pożarowo przy użyciu cieczy, gazów
i płynów mogących tworzyć z powietrzem mieszaniny wybuchowe należy
przestrzegać następujących zasad:
dążyć do zmniejszenia lub eliminacji stref zagrożonych wybuchem poprzez
wentylowanie (mechaniczne, grawitacyjne) lub przewietrzanie pomieszczeń,
wykonywanie prac w strefach zagrożonych wybuchem tylko w przypadku
obniżenia występujących stężeń do 10% Dolnej Granicy Wybuchowości.
38
na stanowiskach prac mogą znajdować się stosowane tam ciecze, gazy i płyny
palne w ilości niezbędnej do prowadzenia prac, z zapasem umożliwiającym
utrzymanie ciągłości pracy,
zapas substancji znajdującej się na stanowisku pracy powinien być
przechowywany w niepalnych (lub innych dopuszczonych), szczelnych
opakowaniach,
pozostawienie opróżnionych opakowań na stanowisku pracy jest zabronione,
po zakończeniu prac wszystkie naczynia, wanny i pojemniki należy szczelnie
zamknąć i zabezpieczyć w inny sposób przed emisją do otoczenia znajdujących
się
w nich substancji, tworzących z powietrzem mieszaniny wybuchowe,
ciecze, gazy i płyny oraz ich pozostałości nie powinny zalegać na urządzeniach,
stanowiskach, w przewodach wentylacyjnych i na podłożu,
prace w pomieszczeniach, w których wcześniej wykonano inne prace związane
z użyciem łatwo zapalnych cieczy lub palnych gazów mogą być prowadzone
wyłącznie po uprzednim pomiarze stężeń par cieczy lub gazów w pomieszczeniu
i stwierdzeniu nie przekroczenia 10 % ich Dolnej Granicy Wybuchowości,
Miejsce wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo należy wyposażyć
w podręczny sprzęt gaśniczy, w ilości i rodzaju umożliwiającym likwidację
wszystkich źródeł pożaru.
Po zakończeniu prac niebezpiecznych pożarowo w budynku, pomieszczeniu
oraz w pomieszczeniach sąsiednich, należy przeprowadzić dokładną kontrolę mającą
na celu stwierdzenie, czy nie pozostawiono tlących lub żarzących się cząstek w rejonie
prowadzenia prac, czy nie występują jakiekolwiek objawy pożaru oraz czy sprzęt (np.
spawalniczy) został zdemontowany, odłączony od źródeł zasilania i należycie
zabezpieczony przed dostępem osób postronnych. Kontrolę taką należy ponowić po
upływie czterech godzin, a w razie konieczności po ośmiu godzinach, licząc od czasu
zakończenia prac niebezpiecznych pożarowo.
Prace niebezpieczne pożarowo powinny być wykonywane wyłącznie przez
osoby do tego upoważnione, posiadające odpowiednie kwalifikacje, zaś sprzęt
używany do wykonywania powinien być sprawny technicznie i zabezpieczony przed
możliwością wywołania pożaru.
Butle z gazami sprężonymi mogą znajdować się na terenie obiektu wyłącznie
w okresie wykonywania prac i pod stałym nadzorem.
Obowiązki osób nadzorujących prace niebezpieczne pożarowo.
Osoba nadzorująca prace niebezpieczne pożarowo przed rozpoczęciem prac powinna
w szczególności:
znać obowiązujące przepisy przeciwpożarowe oraz nadzorować przestrzeganie
tych przepisów przez podległych pracowników,
39
ocenić zagrożenie pożarowe w miejscu prowadzenia prac,
ustalić rodzaj przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania
i rozprzestrzenienia się pożaru,
wskazać osoby odpowiedzialne za przygotowanie miejsca pracy oraz przebieg
prac i zabezpieczenie po ich zakończeniu,
zapewnić wykonywanie prac przez osoby posiadające wymagane kwalifikacje,
zaznajomić osoby wykonujące prace niebezpieczne z zagrożeniami oraz
przedsięwzięciami mającymi na celu niedopuszczenie do powstania pożaru lub
wybuchu,
dopilnować, aby przed przystąpieniem do prac niebezpiecznych pożarowo
wykonane zostały wszystkie zalecenia w zakresie zabezpieczenia obiektu,
pomieszczeń, stanowisk, przewidziane w protokóle prac lub zezwoleniu na ich
przeprowadzenie,
sprawdzać zabezpieczenie przeciwpożarowe stanowisk prac niebezpiecznych
pożarowo oraz wydawać polecenia gwarantujące natychmiastową likwidację
stwierdzonych niedociągnięć,
wstrzymywać prace z chwilą stwierdzenia sytuacji stwarzających
niebezpieczeństwo powstawania pożaru, od czasu usunięcia występujących
nieprawidłowości,
brać udział w kontroli stanowisk, pomieszczeń lub budynku po zakończeniu prac
niebezpiecznych pożarowo,
Obowiązki wykonawcy prac niebezpiecznych pożarowo
Do obowiązków wykonawcy prac niebezpiecznych pożarowo należy w szczególności:
sprawdzenie czy sprzęt i narzędzia są technicznie sprawne i należycie
zabezpieczone przed możliwością zainicjowania oraz rozprzestrzeniania pożaru,
ścisłe przestrzeganie zaleceń zawartych w protokole i zezwoleniu na
prowadzenie prac,
znajomość przepisów przeciwpożarowych, obsługi podręcznego sprzętu
gaśniczego oraz zasad postępowania w przypadku powstania pożaru,
sprawdzenie przed przystąpieniem do pracy, czy zostały wykonane wszystkie
zabezpieczenia przewidziane dla danego rodzaju prac niebezpiecznych
pożarowo,
ścisłe przestrzeganie wytycznych zabezpieczenia, ustalonych dla prowadzenia
danego rodzaju prac niebezpiecznych pożarowo,
sprawdzenie przed przystąpieniem do pracy, czy stanowisko zostało wyposażone
w odpowiednią ilość i rodzaj podręcznego sprzętu gaśniczego,
rozpoczynanie prac niebezpiecznych pożarowo tylko po otrzymaniu pisemnego
zezwolenia, względnie na wyraźne polecenie bezpośredniego przełożonego
kierującego tokiem pracy,
poinstruowanie
pomocników
o
wymaganiach
przeciwpożarowych
obowiązujących dla wykonywanego rodzaju prac niebezpiecznych pożarowo,
40
przerwanie pracy w przypadku stwierdzenia sytuacji lub warunków
umożliwiających powstanie i rozprzestrzenianie pożaru oraz zgłoszenie tego
faktu przełożonemu,
meldowanie bezpośredniemu przełożonemu o zakończeniu prac niebezpiecznych
pożarowo oraz informowanie o ewentualnych faktach zainicjowania ognia,
ugaszonego w czasie wykonywania prac,
dokładne sprawdzenie po zakończeniu pracy, stanowiska i jego otoczenia, w celu
stwierdzenia czy podczas wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo nie
zainicjowano pożaru,
wykonywanie wszelkich poleceń przełożonych i organów kontrolnych w
sprawach związanych z zabezpieczeniem przeciwpożarowym prac i czynności
niebezpiecznych pożarowo
.
41
Wzór nr 1
P R O T O K Ó Ł NR .........
ZABEZPIECZENIA PRZECIWPOŻAROWEGO PRAC
NIEBEZPIECZNYCH POŻAROWO
Nazwa i określenie pomieszczenia i miejsca, w którym przewiduje się wykonanie
prac:...............................................................................................................................
...........................................................................................................................................
Technologia prac przewidzianych do realizacji................................................................
...........................................................................................................................................
Właściwości pożarowe materiałów palnych występujących w pomieszczeniu
(miejscu) prac: ..................................................................................................................
...........................................................................................................................................
Rodzaj elementów budowlanych (zapalność) występujących w danym pomieszczeniu
lub rejonie przewidywanych prac niebezpiecznych pożarowo:
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
Rodzaj wykonywanych prac przez inne firmy w pomieszczeniach sąsiadujących
z pomieszczeniami (miejscami) wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo oraz
sposoby zabezpieczeń obszarów sąsiadujących................................................................
...........................................................................................................................................
Sposób zabezpieczenia przeciwpożarowego pomieszczenia, stanowiska, urządzenia
itp. na okres wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo:..........................................
...........................................................................................................................................
Ilość i rodzaj podręcznego sprzętu gaśniczego do zabezpieczenia toku prac
niebezpiecznych pożarowo:..............................................................................................
...........................................................................................................................................
Środki i sposób alarmowania współpracowników oraz straży pożarnej w przypadku
powstania pożaru:..............................................................................................................
...........................................................................................................................................
Osoba/y/ odpowiedzialna/e/ za całokształt przygotowania zabezpieczenia
przeciwpożarowego toku prac:.........................................................................................
...........................................................................................................................................
42
Osoba/y/ odpowiedzialna/e/ za nadzór nad stanem bezpieczeństwa pożarowego w toku
wykonywanych prac .........................................................................................................
...........................................................................................................................................
Osoba/y/ zobowiązany/e/ do przeprowadzenia kontroli rejonu prac po ich
zakończeniu:......................................................................................................................
...........................................................................................................................................
PODPISY CZŁONKÓW KOMISJI
(imię i nazwisko, stanowisko)
.............................................................
.............................................................
.............................................................
.............................................................
Miejscowość............................., dnia.....................
43
Wzór nr 2
ZEZWOLENIE NR .............
NA PRZEPROWADZENIE PRAC NIEBEZPIECZNYCH POŻAROWO
1. Miejsce pracy ...............................................................................................................
(kondygnacja, pomieszczenie, instalacje)
2. Rodzaj pracy.................................................................................................................
3. Czas pracy: dnia................. od godziny ................. do godziny ................................
4. Zagrożenie pożarowe / wybuchowe / w miejscu pracy ..............................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
5. Sposób zabezpieczenia przed możliwością zainicjowania pożaru /wybuchu/
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
6. Środki zabezpieczenia przed możliwością zainicjowania pożaru /wybuchu/:
a) przeciwpożarowe ..........................................................................................................
...........................................................................................................................................
b) bhp ................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
c) inne ...............................................................................................................................
...........................................................................................................................................
7. Sposób wykonywania pracy.........................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
8. Odpowiedzialni za:
a) przygotowanie miejsca pracy, środków zabezpieczających i zabezpieczenie toku
prac niebezpiecznych pożarowo:
Nazwisko i imię.......................................... Wykonano. Podpis.....................
b) wyłączenie rejonu prac spod napięcia
c) dokonanie analizy stężenia par cieczy, gazów, pyłów w zakresie występowania
niebezpiecznych stężeń:
44
d) stosowanie środków zabezpieczających organizację pracy i instruktaż:
Uwaga: niepotrzebne skreślić.
9. Zezwalam na rozpoczęcie prac
w dniu (ach)........................... od godziny................... do godziny............
(Zezwolenie jest ważne po złożeniu podpisów przez osoby wymienione w pkt. 8)
..........................................
wnioskujący
.........................................
Przewodniczący komisji
10. Prace zakończono w dniu.............................. o godzinie...........................
Wykonawca ........................................
11. Stanowisko pracy i jego otoczenie zostało sprawdzone i nie stwierdzono zaniedbań
mogących zainicjować pożar.
Stwierdzam odebranie robót
.............................................
podpis
Skontrolował
..............................
podpis
45
IX. Warunki i organizacja ewakuacji ludzi oraz praktyczne sposoby ich
sprawdzania
1. Warunki i organizacja ewakuacji ludzi
Z pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi powinna być zapewniona możliwość
ewakuacji w bezpieczne miejsce na zewnątrz budynku lub do sąsiedniej strefy
pożarowej, bezpośrednio albo drogami komunikacji ogólnej, zwanymi dalej "drogami
ewakuacyjnymi". Z sąsiedniej strefy pożarowej powinno być wyjście bezpośrednio na
zewnątrz budynku lub przez inną strefę pożarową.
Oznacza to, że z każdego miejsca przeznaczonego na pobyt ludzi w obiekcie powinny
być zapewnione odpowiednie warunki ewakuacji, umożliwiające szybkie i bezpieczne
opuszczenie strefy zagrożonej lub objętej pożarem, dostosowane do liczby i stanu
sprawności osób przebywających w obiekcie oraz jego funkcji, konstrukcji
i wymiarów, a także być zastosowane techniczne środki zabezpieczenia
przeciwpożarowego polegające na:
zapewnieniu dostatecznej liczby i szerokości wyjść ewakuacyjnych;
zachowaniu dopuszczalnej długości, szerokości i wysokości przejść oraz dojść
ewakuacyjnych;
zapewnieniu bezpiecznej pożarowo obudowy i wydzieleń dróg ewakuacyjnych
oraz pomieszczeń;
zabezpieczeniu przed zadymieniem wymienionych w przepisach technicznobudowlanych dróg ewakuacyjnych, w tym: na stosowaniu urządzeń
zapobiegających zadymieniu lub urządzeń i innych rozwiązań technicznobudowlanych zapewniających usuwanie dymu;
zapewnieniu oświetlenia awaryjnego (bezpieczeństwa i ewakuacyjnego) oraz
przeszkodowego w obiektach, w których jest ono niezbędne do ewakuacji ludzi;
zapewnieniu
możliwości
rozgłaszania
sygnałów
ostrzegawczych
i komunikatów głosowych poprzez dźwiękowy system ostrzegawczy
w budynkach, dla których jest on wymagany.
W pomieszczeniach, od najdalszego miejsca, w którym może przebywać
człowiek, do wyjścia ewakuacyjnego na drogę ewakuacyjną lub do innej strefy
pożarowej albo na zewnątrz budynku, powinno być zapewnione przejście, zwane dalej
"przejściem ewakuacyjnym". Dopuszczalna długość przejścia zależy od rodzaju strefy
pożarowej. Wpływ mają tutaj następujące czynniki: przeznaczenie i sposób
użytkowania budynku lub jego części, stanowiącej odrębną strefę pożarową (ZL, PM,
IN), liczba kondygnacji, gęstość obciążenia ogniowego (w strefach PM), zagrożenie
wybuchem, wysokość pomieszczenia (jeżeli przekracza 5 m), rodzaj zastosowanych
urządzeń przeciwpożarowych.
46
Dopuszczalna długość przejścia ewakuacyjnego wynosi:
w strefach ZL - 40 m,
w strefach pożarowych PM o gęstości obciążenia ogniowego przekraczającej 500
MJ/m2 w budynku o więcej niż jednej kondygnacji nadziemnej - 75 m,
w strefach pożarowych PM o gęstości obciążenia ogniowego nieprzekraczającej
500 MJ/m2 w budynku o więcej niż jednej kondygnacji nadziemnej oraz w strefach
pożarowych PM w budynku o jednej kondygnacji nadziemnej bez względu na
gęstość obciążenia ogniowego - 100 m,
w pomieszczeniu zagrożonym wybuchem - 40 m.
Pomieszczenie powinno mieć co najmniej dwa wyjścia ewakuacyjne w przypadkach,
gdy:
jest przeznaczone do jednoczesnego przebywania w nim ponad 50 osób,
a w strefie pożarowej ZL II - ponad 30 osób,
znajduje się w strefie pożarowej ZL, a jego powierzchnia przekracza 300 m2,
znajduje się w strefie pożarowej PM o gęstości obciążenia ogniowego powyżej 500
MJ/m2, a jego powierzchnia przekracza 300 m2,
znajduje się w strefie pożarowej PM o gęstości obciążenia ogniowego do 500
MJ/m2, a jego powierzchnia przekracza 1000 m2,
jest zagrożone wybuchem, a jego powierzchnia przekracza 100 m2.
Zasady obliczania szerokości drzwi, stanowiących wyjście ewakuacyjne z pomieszczenia.
47
Szerokość poziomych dróg ewakuacyjnych należy obliczać proporcjonalnie do liczby
osób mogących przebywać jednocześnie na danej kondygnacji budynku, przyjmując
co najmniej 0,6 m na 100 osób, lecz nie mniej niż 1,4 m.
Szerokość i wysokość poziomej drogi ewakuacyjnej
Długości dojść ewakuacyjnych w obiektach.
Budynek, w którym zanik napięcia w elektrycznej sieci zasilającej może
spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, poważne zagrożenie środowiska,
48
a także znaczne straty materialne, należy zasilać co najmniej z dwóch niezależnych,
samoczynnie załączających się źródeł energii elektrycznej, oraz wyposażać
w samoczynnie załączające się oświetlenie awaryjne (bezpieczeństwa i ewakuacyjne).
W budynku wysokościowym jednym ze źródeł zasilania powinien być zespół
prądotwórczy.
Oświetlenie bezpieczeństwa należy stosować w pomieszczeniach, w których
nawet krótkotrwałe wyłączenie oświetlenia podstawowego może spowodować
następstwa wymienione powyżej, przy czym czas działania tego oświetlenia powinien
być dostosowany do warunków występujących w pomieszczeniu i wynosić nie mniej
niż 1 godzinę.
Oświetlenie ewakuacyjne należy stosować:
w pomieszczeniach:
widowni kin, teatrów i filharmonii oraz innych sal widowiskowych,
audytoriów, sal konferencyjnych, lokali rozrywkowych oraz sal,
sportowych przeznaczonych dla ponad 200 osób,
wystawowych w muzeach,
o powierzchni ponad 1000 m2 w garażach oświetlonych wyłącznie światłem
sztucznym,
o powierzchni ponad 2000 m2 w budynkach użyteczności publicznej
i zamieszkania zbiorowego,
na drogach ewakuacyjnych:
z pomieszczeń wymienionych w pkt. 1,
oświetlonych wyłącznie światłem sztucznym,
w szpitalach i innych budynkach przeznaczonych przede wszystkim do pobytu
ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się,
w wysokich i wysokościowych
i zamieszkania zbiorowego.
budynkach
użyteczności
publicznej
Oświetlenie ewakuacyjne nie jest wymagane w pomieszczeniach, w których
oświetlenie bezpieczeństwa spełnia warunek określony poniżej dla oświetlenia
ewakuacyjnego, a także wymagania Polskich Norm w tym zakresie.
Oświetlenie ewakuacyjne powinno działać przez co najmniej 2 godziny od
zaniku oświetlenia podstawowego.
49
W pomieszczeniu, które jest użytkowane przy zgaszonym oświetleniu
podstawowym, należy stosować oświetlenie przeszkodowe, zasilane napięciem
bezpiecznym, służące uwidocznieniu przeszkód wynikających z układu budynku,
drogi komunikacyjnej lub sposobu jego użytkowania, a także podświetlane znaki
wskazujące kierunki ewakuacji
W przypadku analizowanego obiektu
wymaga się stosowania oświetlenia
awaryjnego- Budynek Kotłowni wyposażono w oświetlenie awaryjne autonomiczne.
Wymagana długość dojść ewakuacyjnych w obiekcie wynosi:
• przy jednym dojściu – 60 m;
• przy dwóch dojściach – 100 m;
Długość przejść w pomieszczeniach PM nie powinna przekraczać 100m.
Aby zapewnić należyte warunki ewakuacji w obiektach zaliczanych do
kategorii zagrożenia ludzi, powinny być spełnione następujące warunki:
Z pomieszczenia, w którym mogą przebywać ludzie, należy zapewnić bezpieczne
wyjście, prowadzące bezpośrednio lub pośrednio na przestrzeń otwartą, do innej strefy
pożarowej bądź na pionowe lub poziome drogi komunikacji ogólnej, zwane dalej
„drogami ewakuacyjnymi”.
Wyjścia z pomieszczeń na drogi ewakuacyjne powinny być zamykane drzwiami.
Drzwi ewakuacyjne z budynku, oraz z pomieszczeń, w których może przebywać
jednocześnie powyżej 50 osób powinny otwierać się na zewnątrz.
Długość przejścia w pomieszczeniu, mierzona od najdalszego miejsca, w którym może
znaleźć się człowiek, do wyjścia na drogę ewakuacyjną nie powinna przekraczać
w pomieszczeniach PM o gęstości obciążenia ogniowego ponad 500 MJ/m2 - 75
metrów.
Z pomieszczenia, w którym liczba osób mogących przebywać jednocześnie przekracza
50, a w przypadku gdy osoby te posiadają ograniczoną zdolność poruszania się 30,
należy zapewnić co najmniej dwa wyjścia ewakuacyjne.
Szerokość wyjścia ewakuacyjnego (drzwi) należy dostosować do liczby osób
przebywających jednocześnie w pomieszczeniu, przyjmując 0,6m szerokości wyjścia
na każde 100 osób, lecz nie może to być mniej niż 0,9m w świetle.
W ścianach stanowiących wewnętrzną obudowę dróg ewakuacyjnych szkolnych
dopuszcza się umieszczanie nie otwieranych naświetli powyżej dwóch metrów od
50
poziomu posadzki, jeżeli przylegające pomieszczenia nie są zagrożone wybuchem
i jeżeli obciążenie ogniowe w tych pomieszczeniach nie przekracza 1 000 MJ/m2.
Szerokość poziomych dróg ewakuacyjnych oblicza się przyjmując 0,6m na 100 osób
mogących przebywać na danej kondygnacji budynku, jednak szerokość ta nie może
być mniejsza niż 1,4m.
Wysokość dróg ewakuacyjnych nie może być mniejsza niż 2,2m, natomiast wysokość
przejścia, drzwi lub lokalnego obniżenia 2m.
Korytarze w budynkach zaliczonych do kategorii zagrożenia ludzi powinny być
dzielone na odcinki nie dłuższe niż 50m za pomocą drzwi dymoszczelnych lub innych
urządzeń technicznych, zapobiegających rozprzestrzenianiu się dymu.
Jeżeli na drodze ewakuacyjnej stosuje się w jednym przejściu mniej niż 3 stopnie,
różnica poziomów powinna być wyraźnie oznakowana.
W obiektach zaliczonych do kategorii zagrożenia ludzi „ZL II” powinno się stosować
klatki schodowe obudowane i zamykane drzwiami.
W każdym pomieszczeniu o zakratowanych oknach, gdzie istnieje określone
zagrożenie pożarowe, krata co najmniej jednego okna powinna otwierać się na
zewnątrz.
Obiekty, w których nie są zachowane warunki ewakuacji powinny być wyposażone
w sprzęt i urządzenia ratownicze.
Drogi wyjścia i kierunki ewakuacyjne powinny być oznakowane zgodnie z PN.
Na drogach służących celom ewakuacji zabrania się:
Stosowania spoczników ze schodami, oraz schodów ze stopniami zabiegowymi, jeżeli
schody te są jedyną drogą ewakuacyjną.
Stosowania do wykańczania wnętrz materiałów których produkty rozkładu
termicznego są bardzo toksyczne lub intensywnie dymiące.
Stosowania materiałów łatwo zapalnych.
Stosowania drzwi obrotowych i podnoszonych.
Składowania materiałów palnych.
Ustawiania na klatkach schodowych jakichkolwiek przedmiotów utrudniających
ewakuację.
51
Wymagania dla dróg ewakuacyjnych
Drogi poziome:
Szerokość poziomych dróg ewakuacyjnych oblicza się przyjmując 0,6m na 100
osób mogących przebywać na danej kondygnacji budynku, jednak szerokość ta nie
może być mniejsza niż 1,4m. Szerokość poziomej drogi ewakuacyjnej może być
zmniejszona do 1,2m, jeżeli jest ona przeznaczona do ewakuacji nie więcej niż 20
osób.
Wysokość dróg ewakuacyjnych nie może być mniejsza niż 2,2m, natomiast
wysokość przejścia, drzwi lokalnego obniżenia 2m.
Korytarze należy dzielić na odcinki nie większe niż 50 m za pomocą drzwi
dymoszczelnych uniemożliwiających rozprzestrzenianie się strefy zadymienia.
Drzwi te powinny być wyposażone w urządzenia zapewniające zamknięcie
drzwi razie pożaru. Przestrzeń nad sufitami podwieszonymi należy przedzielić
w płaszczyźnie drzwi za pomocą przegrody z materiałów niepalnych.
Jeżeli na drogach ewakuacyjnych stosuje się w jednym przejściu mniej niż 3 stopnie,
to różnica poziomów powinna być wyraźnie oznakowana.
Stosowanie drzwi obrotowych i podnoszonych na drogach ewakuacyjnych jest
zabronione.
Stosowanie na drogach ewakuacyjnych drzwi rozsuwanych, jeżeli służą one
wyłącznie do ewakuacji jest zabronione.
Na drogach ewakuacyjnych drzwi rozsuwane, które nie służą wyłącznie do
ewakuacji, powinny spełniać następujące warunki:
- konstrukcja drzwi – zapewniać otwieranie automatyczne i ręczne oraz wykluczać
możliwość ich blokowania,
- w razie pożaru lub awarii drzwi – zapewniać ich samoczynne rozsunięcie
i pozostawienie w pozycji otwartej.
Oznakowanie dróg i wyjść ewakuacyjnych, znaki bezpieczeństwa.
Właściciele, zarządcy lub użytkownicy budynków są zobowiązani do oznakowania
zgodnie z Polskimi Normami:
- dróg ewakuacyjnych,
- wyjść z pomieszczeń, w których liczba osób mogących przebywać jednocześnie
przekracza 50,
- miejsc usytuowania urządzeń przeciwpożarowych,
- elementów sterujących urządzeniami przeciwpożarowymi,
- lokalizacji przeciwpożarowych wyłączników prądu, głównych zaworów gazu oraz
materiałów niebezpiecznych pożarowo,
52
- pomieszczeń w których występują materiały niebezpieczne pożarowo.
Obowiązująca polska norma określa rodzaje znaków ewakuacyjnych
stosowanych do oznakowania drogi ewakuacyjnej oraz czynności związanych
z ewakuacją. Ponieważ znaki ewakuacyjne powinny zapewniać informacje
o przebiegu wyznaczonej drogi ewakuacyjnej zarówno przy świetle dziennym, świetle
sztucznym jak również przy braku oświetlenia, norma wyróżnia:
- znaki wykonane z materiału fosforescencyjnego, dla którego czas zaniku
fosforescencji powinien wynosić minimum 2 godziny,
- znaki ewakuacyjne podświetlane posiadające oświetlenie własne, gwarantujące
natężenie oświetlenia minimum 0,5 luksa na powierzchni znaku w czasie 2 godzin od
momentu zaniku napięcia w sieci oświetlenia ewakuacyjnego.
Norma określa kształt i typoszereg wielkości znaków, przy czym szerokość znaku
WYJŚCIE EWAKUACYJNE należy przyjmować w zależności od odległości
widzenia i przyjętych wysokości liter według zasad podanych w poniższej tabeli.
Odległość widzenia
[m]
Wysokość wielkości liter
[ mm ]
do 20
powyżej 20 do 30
powyżej 30 do 40
50
75
100
Szerokość znaku
WYJŚCIE EWAKUACYJNE
[ mm ]
200
300
400
Rozmieszczenie znaków
na drodze ewakuacyjnej
powinno zapewniać ich
widoczność z każdego miejsca, w którym może pojawić się wątpliwość co do
kierunku ewakuacji.
Przy rozmieszczaniu znaków ewakuacyjnych należy zwracać uwagę na ich
usytuowanie w stosunku do źródeł światła.
Należy dążyć do umieszczania znaków możliwie blisko źródła światła w celu
zapewnienia ich dostatecznej luminacji.
Na drogach komunikacji ogólnej, służących celom ewakuacji stosowanie materiałów
łatwo zapalnych jest zabronione.
Warunki ewakuacji w obiekcie zapewniono poprzez:
poziome drogi ewakuacyjne obudowane są ścianami w klasie co najmniej EI30
maksymalna długość przejścia ewakuacyjnego nie przekracza 40 m
maksymalna długość dojścia ewakuacyjnego nie przekracza odległości 50 m
przy dwóch kierunkach ewakuacji
szerokość poziomych dróg ewakuacyjnych są zachowane
odporność ogniowa biegów schodów i spoczników jest zapewniona,
poziome i pionowe drogi ewakuacyjne wyposażone są w oświetlenie
ewakuacyjne,
do wykończenia wnętrz nie zastosowano materiałów łatwo zapalnych, których
produkty rozkładu termicznego są bardzo toksyczne łub intensywnie dymiące,
53
wystrój wnętrz w obrębie korytarzy jest wykonany z materiałów niepalnych lub
co najwyżej trudno zapalnych.
W obiekcie występują żelbetowe biegi i spoczniki klatek schodowych, zapewnione są
2 kierunki ewakuacji.
Wymagania w zakresie warunków ewakuacji są spełnione dla obiektu.
2. Sposoby praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji
Obowiązujące przepisy przeciwpożarowe nakładają obowiązek dokonywania
praktycznego sprawdzenia warunków ewakuacji w obiektach PM i ZL (za wyjątkiem
ZL IV), w przypadku, gdy liczba stałych użytkowników danej strefy pożarowej
przekracza 50 (np. pracownicy na jednej zmianie, uczniowie).
Właściciel lub zarządca obiektu zlokalizowanego na terenie miasta Krakowa
powinien powiadomić Komendanta Miejskiego
Państwowej Straży Pożarnej
w Krakowie o terminie przeprowadzenia ewakuacji nie później niż tydzień przed ich
przeprowadzeniem.
Wymieniony wyżej obowiązek nie dotyczy analizowanego obiektu Kotłowni, poniżej
umieszczono przykładowa procedurę do ewentualnego zastosowania.
Sprawdzenie praktyczne warunków ewakuacji – procedura przykładowa.
Przygotowanie praktycznego planu ewakuacji.
Proces ewakuacji należy przygotować w następujący sposób:
1. Pierwszy etap to opracowanie założeń do ewakuacji, w których wyznaczyć należy
cel przeprowadzania kontroli, określić potrzeby ludzkie i sprzętowe, wyznaczyć
zadania dla osób przygotowanych do prowadzenia ewakuacji, oraz przygotować
przebieg ewakuacji z podziałem na etapy;
2. Drugi etap, to uzgodnienie terminu przeprowadzenia ewakuacji z właścicielem lub
zarządcą obiektu;
3. Trzeci etap to poinformowanie
Komendanta Miejskiego
PSP w Krakowie
odnośnie formy, zakresu i terminu przeprowadzenia działań.
4. Czwarty etap to ewakuacja próbna.
Regularnie przeprowadzane kontrole pozwalają na wypracowanie optymalnych
sposobów postępowania na wypadek pożaru, powodują, że użytkownicy obiektu nie
ignorują powstałego alarmu, a realizując wyuczone czynności po jego zaistnieniu
przyczyniają się do skrócenia czasu trwania poszczególnych etapów i w konsekwencji
całkowitego czasu potrzebnego na ewakuację. Podkreślić należy, że sposoby
praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji ludzi powinna zawierać
instrukcja bezpieczeństwa pożarowego; osoba ją opracowująca powinna uwzględnić
możliwie najszerszy zakres kontroli oczywiście dostosowany do obiektu.
54
Regularne przeprowadzanie kontroli będzie miało duży wpływ na poczucie
bezpieczeństwa użytkowników obiektu, analiza kontroli może stanowić jeden z
ważniejszych dokumentów potwierdzający ich przygotowanie na wypadek pożaru lub
innego miejscowego zagrożenia oraz definiujący nowe standardy bezpieczeństwa
pożarowego.
A oto kilka praktycznych rad, które powinny ułatwić zadanie przeprowadzenia
sprawnej ewakuacji pracowników z obiektu. Porady te można wykorzystać przy
organizowaniu próbnej ewakuacji, po uprzednim zapoznaniu personelu z planowanym
jej przebiegiem (według instrukcji bezpieczeństwa), poinformowaniu pracowników
o ćwiczeniach, aby zapobiec panice i przygotować je do racjonalnego postępowania w
czasie faktycznego zagrożenia oraz uzgodnienie z KP PSP. Plan należy traktować
wyłącznie jako praktyczne wskazówki, albowiem każdy budynek jest inny, także
różne mogą być przyczyny ewakuacji, a zatem i sama ewakuacja może być
prowadzona w sposób inny niż w niniejszym przykładzie. Nie mniej, zasady
prowadzenia ewakuacji są jednakowe niemal w każdym przypadku.
Przy planowanych ćwiczeniach należy zmieniać warianty zagrożenia uwzględniające
możliwość ewakuacji z jednego wyjścia lub z dwóch. W praktyce czasami dłuższa
droga okazuje się bezpieczniejszą. Podstawowa zasada brzmi kierujemy się do
najbliższego wyjścia, które w danej chwili jest bezpieczne. Jest to uzależnione od
miejsca powstania zagrożenia i kierunku jego rozwoju.
1. Sygnał alarmowy.
Należy ustalić sygnał alarmowy, po usłyszeniu należy natychmiast opuścić obiekt.
Najlepszy wydaje się sygnał nie wywołujący paniki u pracowników – za pomocą
radiowęzłą, systemu łaczności telefonicznej itp. Ewakuację należy rozpoczynać od
zagrożonej kondygnacji, następnie ewakuujemy ludzi z najwyższej, a potem po kolei
z niższych kondygnacji.
Warunki ewakuacji przy wykorzystaniu dróg komunikacji ogólnej.
W przypadku pomieszczeń produkcyjnych należy pamiętać o tym, że nie wolno
zawężać szerokości dróg komunikacji ogólnej, tj. korytarzy, klatek schodowych, nie
wolno stosować palnych elementów wystroju, nie wolno zastawiać wyjść (drzwi)
ewakuacyjnych. Należy zapewnić możliwość natychmiastowego otwarcia wszystkich
drzwi (stanowiących wyjścia ewakuacyjne) od środka.
Sposoby prowadzenia ewakuacji zorganizowanej.
W budynku powinna być stosowana ewakuacja zorganizowana.
Obowiązek udziału w ewakuacji - polegający głównie na sprawnym nadzorze nad
bezpiecznym opuszczeniem zagrożonych pomieszczeń przez pracowników
spoczywa na w szczególności na personelu kierowniczym. Bezwzględnie należy
przestrzegać zaleceń personelu m w zakresie bezpiecznej ewakuacji ludzi, w tym
55
z różnymi rodzajami schorzeń, jak również w stanie ograniczonej świadomości,
zdolności do poruszania się.
2. Wszczęcie alarmu.
Przyjęte założenia (przykładowe
• Godz. 10.00 – W obiekcie na parterze w pomieszczeniu pomocniczym dochodzi do
pożaru z nieznanej przyczyny. W wyniku zdarzenia do chodzi do powstania pożaru
na parterze i rozprzestrzeniania się zadymienia,
• Pracownicy zawiadamiają o zdarzeniu kierownika.
• Kierownik , podejmuje decyzję o podjęciu ewakuacji – zgodnie z Instrukcją
Bezpieczeństwa Pożarowego oraz uprzednio przygotowanym planem ewakuacji.
• Informacje do PSP przekazuje sekretariat o godz. 10.05, informuje, że została
rozpoczęta ewakuacja.
Plan ewakuacji powinien przewidywać drogi ewakuacji, w zależności od miejsca
i czasu powstania zagrożenia oraz miejsce zbiórki ewakuowanych ludzi.
Pomieszczenia należy opuszczać według ustaleń zawartych we wdrożonej w życie
Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego.
Na przykład:
Personel techniczny otwiera drzwi prowadzące na zewnątrz budynku i pomagają
wyprowadzać pracowników i ewentualnych interesantów na zewnątrz, kierując je do
miejsca I etapu ewakuacji (którym jest zazwyczaj teren przed obiektem).
Personel opiekujący się daną grupą klientów zajmuje się w czasie ewakuacji tylko tą
grupą, jej ewakuacją i bezpieczeństwa.
Uwaga:
Powiadamianie należy rozpoczynać od zagrożonej kondygnacji, następnie
powiadamiamy ludzi na najwyższej, a potem po kolei na niższych kondygnacjach, aż
do piwnicy.
Organizacji akcji ewakuacyjnej.
W przypadku gdy akcja gaśnicza polegająca na opanowaniu pożaru w zarodku nie
powiedzie się przy użyciu podręcznego sprzętu gaśniczego i stopień rozwoju pożaru
nie pozwoli na opanowanie go w zarodku, należy niezwłocznie powiadomić o pożarze
wszystkie osoby przebywające w obiekcie, oraz zaalarmować jednostkę straży
pożarnej.
Wszystkie osoby i pracownicy przebywający w budynku, powinni przystąpić do
organizacji bezpiecznej ewakuacji osób o ograniczonej zdolności poruszania się
z pomieszczeń zagrożonych.
56
Ewakuacja polega w szczególności na alarmowaniu osób przebywających w obiekcie,
przygotowywaniu tych osób do wyjścia lub kierowania do ustalonych miejsc
koncentracji oraz zapewnieniu pomocy sanitarnej.
Konieczność ewakuacji
1) Konieczność przeprowadzenia ewakuacji zachodzi zawsze w następujących
okolicznościach:
a) gdy pożar, wybuch, lub inny wypadek losowy zdarza się w pomieszczeniu
przebywania ludzi lub gdy znajduje się ono w układzie łączności bezpośredniej
z innymi pomieszczeniami bez odrębnych wyjść na drogę ewakuacyjną,
b) gdy pożar, wybuch lub inny wypadek losowy przerasta możliwości opanowania w
zarodku lub zapobieżenia skutkom przez znajdujących się w miejscu wypadku
pracowników w okresie nie dłuższym niż jest to konieczne do wyprowadzenia osób
zagrożonych przez wypadek lub jego następstwo (max. do 3 minut),
c) gdy siły pomocy z zewnątrz lub straż pożarna nie mogą stawić się w czasie
gwarantującym przeprowadzenie skutecznej ewakuacji,
d) gdy warunki ewakuacji są niekorzystne, niezgodne z obowiązującymi przepisami
stwarzając utrudnienia ewakuacji ludzi,
e) gdy okoliczności pożaru, jego nasilanie się, gwałtowność rozszerzania się
i zadymienie stworzyły już z chwilą ujawnienia, zagrożenia osobistego życia i zdrowia
ludzi lub zmieniająca się sytuacja wskazuje na takie niebezpieczeństwo.
Po podjęciu decyzji o ewakuacji bezzwłocznie należy:
-
-
-
-
-
powiadomić wszystkich pracowników o powstaniu i charakterze zagrożenia oraz
konieczności przeprowadzenia ewakuacji,
kierujący akcją ewakuacyjną zobowiązany jest wyznaczyć osoby odpowiedzialne
za ewakuacje poszczególnych grup pacjentów, ponadto ustala ewentualna potrzebę
ewakuacji mienia,
Ordynator oddziału, a w chwili jego nieobecności lekarz dyżurny oddziału
realizuje zadania określone przez kierującego ewakuacją i wraz z personelem
oddziału prowadzą ewakuację pacjentów,
Podczas prowadzenia ewakuacji należy pamiętać, że w pierwszej kolejności należy
ewakuować osoby bezpośrednio zagrożone, ranne, niepełnosprawne, noworodki,
dzieci, innych pacjentów , a na końcu mienie,
Ewakuacje należy rozpoczynać od pomieszczeń, kondygnacji, budynków,
w których powstał pożar lub które znajdują się na kierunku rozprzestrzeniania się
ognia, pomieszczeń sąsiednich, kondygnacji wyższych i niższych, pomieszczeń, z
których wyjście lub droga ewakuacyjna może zostać odcięta przez pożar lub
zadymienie.
Podczas ewakuacji z pomieszczeń, strumienie ludzi należy kierować na poziome
drogi ewakuacyjne, a następnie zgodnie z występującym oznakowaniem
ewakuacyjnym na zewnątrz obiektu.
57
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Osoby z ograniczona zdolnością poruszania się należy ewakuować przy
wykorzystaniu, łóżek szpitalnych, wózków, noszy, noworodki i niemowlęta w
inkubatorach lub wynosić w koszach bądź przenosić na rękach.
W przypadku blokady dróg ewakuacyjnych należy bezzwłocznie powiadomić
kierownika akcji ewakuacyjnej. Osoby odcięte od wyjść, a znajdujące się w strefie
zagrożenia należy zebrać w pomieszczeniach jak najbardziej odległych od pożaru i
w miarę posiadanych możliwości ewakuować na zewnątrz przy pomocy sprzętu
ratowniczego PSP.
Przy silnym zadymieniu dróg ewakuacyjnych należy poruszać się w pozycji
pochylonej, starając się trzymać głowę jak najniżej, ze względu na mniejsze
zadymienie panujące w dolnych partiach pomieszczeń i korytarzy. Usta
i
drogi oddechowe w razie możliwości zasłaniać należy zmoczonym materiałem,
chustką itp. Podczas ruchu przez silnie zadymione odcinku korytarzy należy
trzymać się blisko ścian, aby nie stracić orientacji.
Ewakuacja mienia nie może odbywać się kosztem sił i środków niezbędnych do
ewakuacji i ratowania ludzi. Ewakuacje mienia należy rozpocząć po ewakuacji
pacjentów wybierając przedmioty najbardziej potrzebne
i
wartościowe, dokumentację. Należy wykorzystać wszystkie osoby sprawne
fizycznie nie udzielające pomocy ludziom.
Po zakończeniu ewakuacji z budynku szpitala opiekunowie danych grup chorych,
Ordynator Oddziału, zobowiązany jest do przeliczenia stanów osobowych i
sprawdzenia, czy ktoś nie został w strefie zagrożenia.
Należy również zadbać o stan etatowy zmian poszczególnych Oddziałów, by stan
etatowy był w stanie przeprowadzić ewakuację, szczególnie dotyczy to ludzi o
ograniczonej zdolności poruszania się.
W szpitalu obowiązuje zasada, że pielęgniarki, położne, lekarze, personel
pomocniczy, przystępują do ewakuacji pacjentów tego oddziału, na którym pracują
i tych pacjentów, którymi opiekują się na co dzień.
W przypadkach uzasadnionych po dokonaniu oceny sytuacji, zarządzający
ewakuacja z budynku szpitala, może odstąpić od tej zasady i skierować personel
medyczny, pomocniczy czy techniczny do ewakuacji ludzi z miejsc wymagających
natychmiastowej ewakuacji.
W razie podejrzenia, że ktoś został w strefie zagrożenia należy zgłosić ten fakt
kierującemu akcją ewakuacyjno-ratowniczą
i przeprowadzić ponowne
sprawdzenie pomieszczeń budynku. Ordynator Oddziału, Lekarz Dyżurny,
Pielęgniarki Oddziałowe, opiekunowie danych grup pacjentów winni znać stany
osobowe podległych pacjentów, jak i również personelu, zaś zarządzający
ewakuacją stany osobowe z ewakuowanego oddziału
W przypadku przybycia jednostek Państwowej Straży Pożarnej w trakcie akcji
ewakuacyjnej, kierujący przebiegiem akcji zobowiązany jest do złożenia krótkiej
informacji o przebiegu akcji, a następnie podporządkowania się poleceniom
dowódcy przybyłej jednostki straży pożarnej.
58
Szczegółowe zasady ewakuacji poszczególnych obiektów są określone w
wprowadzonej w życie INSTRUKCJi POSTĘPOWANIA NA WYPADEK
POWSTANIA
SZCZEGÓLNYCH ZAGROŻEŃ
3. Wymagania w zakresie warunków ewakuacji
Głównym celem i nadrzędnym założeniem przeprowadzania ewakuacji jest ratowanie
życia i zdrowia ludzi w zagrożonych obiektach.
Konieczność podjęcia akcji ewakuacyjnej wynika nie tylko z możliwości przedostania
się pożaru do pomieszczeń zagrożonych. Wynika ona również z warunków
konstrukcyjnych obiektu, związanych z możliwością utraty wytrzymałości i nośności
głównych elementów konstrukcyjnych w warunkach pożarowych, co może
spowodować zawalenie się części obiektu nie objętej jeszcze pożarem. Bardzo
ważnym elementem jest również kierunek rozkładania się strefy zadymienia
w obiekcie. Lotne produkty spalania zawierają bowiem wiele substancji trujących
i stwarzają bardzo poważne zagrożenie dla osób narażonych na ich wdychanie.
Najniebezpieczniejszą z tych substancji jest tlenek węgla „ CO „ z uwagi na to iż nie
posiada on barwy ani zapachu a towarzyszy zawsze niepełnemu procesowi spalania.
59
60
61
X. Sposoby zapoznania użytkowników obiektu w tym zatrudnionych
pracowników,
z
przepisami
przeciwpożarowymi
oraz
treścią
przedmiotowej instrukcji
Cel i zakres szkoleń.
Zaznajamianie pracowników z przepisami przeciwpożarowymi należy realizować
w formie szkoleń których celem jest zapoznanie z postanowieniami niniejszej
Instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, a w szczególności z:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Zagrożeniem pożarowym występującym w budynku.
Przyczynami powstania i rozprzestrzeniania się pożarów.
Sposobami eliminacji zagrożenia pożarowego.
Przepisami dotyczącymi ochrony przeciwpożarowej.
Zadaniami i obowiązkami pracowników w zakresie zapobiegania pożarom.
Zadaniami i obowiązkami pracowników w wypadku powstania pożaru.
Warunkami prowadzenia ewakuacji osób i mienia.
Zasadami
użycia
podręcznego
sprzętu
gaśniczego
i
urządzeń
przeciwpożarowych.
Szkoleniem należy objąć wszystkich pracowników, których obowiązkiem jest
uczestnictwo w szkoleniu.
Z postanowieniami „ Instrukcji bezpieczeństwa pożarowego„ powinny zapoznać się
wszystkie osoby nie będące pracownikami, a wynajmujące powierzchnie lub
pomieszczenia na terenie obiektu. Obowiązkiem Właściciela lub wyznaczonego
pracownika jest dostarczenie tym osobom przedmiotowego dokumentu i uzyskanie
oświadczenia o przyjęciu do wiadomości jego postanowień.
Rodzaje szkoleń przeciwpożarowych.
Szkolenie wstępne - obejmuje pracowników nowo przyjmowanych i polega na
zapoznaniu ich z występującym w budynkach zagrożeniem pożarowym,
obowiązującymi przepisami w zakresie zapobiegania pożarom oraz zasadami
zwalczania pożarów (Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego).
Szkolenie podstawowe - polega na zapoznaniu pracowników z:
zagrożeniami pożarowymi występującymi w miejscu pracy,
zadaniami i obowiązkami pracowników w zakresie zapobiegania pożarom,
zadaniami i obowiązkami pracowników na wypadek pożaru,
zasadami i sposobami użycia urządzeń gaśniczych,
zasadami ewakuacji osób, za które odpowiedzialni są poszczególni pracownicy
szpitala.
62
Szkolenie specjalistyczne - dotyczy pracowników prowadzących sprawy ppoż.,
nadzorujących zabezpieczenie prac niebezpiecznych pożarowo.
Zasady organizacji i prowadzenia szkoleń.
Szkolenie wstępne i specjalistyczne jest jednorazowe. Szkolenie podstawowe powinno
być organizowane nie rzadziej niż co 6 lat.
Szkolenie specjalistyczne należy ponawiać w przypadku prowadzenia zmian na
stanowiskach badawczych wpływających na wzrost zagrożenia pożarowego.
Dokumentacja szkoleń.
Przeprowadzenie szkolenia przeciwpożarowego powinno być udokumentowane.
Dokumentację stanowi oświadczenie pracownika. Szkolenie specjalistyczne powinno
być potwierdzone oświadczeniem pracownika o zapoznaniu się z określoną
problematyką z zakresu ochrony przeciwpożarowej.
Druki oświadczeń należy przechowywać w teczkach osobowych pracowników.
63
XI. Zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla osób
będących stałymi użytkownikami obiektu.
Zarządca obiektu.
Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej
(tekst jednolity Dz.U. z 2009 r. Nr 12, poz. 68 z późniejszymi zmianami) właściciel lub
zarządca obiektu zapewniając jego ochronę przeciwpożarową zobowiązany jest
w szczególności:
1. Przestrzegać przeciwpożarowych wymagań techniczno-budowlanych, instalacyjnych
i technologicznych.
2. Wyposażyć budynek, obiekt budowlany lub teren w wymagane urządzenia
przeciwpożarowe i gaśnice.
3. Zapewnić konserwację oraz naprawy urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic w sposób
gwarantujący ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie.
4. Zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie,
bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji.
5. Przygotować budynek, obiekt budowlany lub teren do prowadzenia akcji ratowniczej.
6. Zapoznać pracowników z przepisami przeciwpożarowymi.
7. Ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej lub
innego zagrożenia.
Realizując powyższe zadania ustawowe
właściciel, zarządca lub użytkownik
( umowa cywilno prawna najmu lokalu powinna szczegółowo określać, która z
wymienionych osób odpowiada za realizacje tych zadań ) jest zobowiązany do:
1. Zapewnienia
odpowiednich warunków w zakresie bezpieczeństwa osób
przebywających w budynku i mienia , poprzez zagwarantowanie koniecznych
warunków ewakuacji, ochrony technicznej oraz formalno - prawnej.
2. Określenia obowiązków i odpowiedzialności poszczególnych pracowników
w zakresie zabezpieczenia przeciwpożarowego . Umieszczenie w zakresach
czynności podległych pracowników zadań i obowiązków z zakresu ochrony
przeciwpożarowej i bhp.
3. Zapewnienia zaopatrzenia
budynku w odpowiedni sprzęt ratowniczy
i gaśniczy zgodnie z wymogami w tym zakresie oraz dbanie o właściwy stan
techniczny tego sprzętu ( przestrzeganie terminów badań i konserwacji ).
4. Wyposażenia z godnie z postanowieniami odpowiednich przepisów obiektu
w urządzenia gaśnicze oraz instalacje sygnalizacji alarmowej.
5. Uwzględniania wymagań ochrony przeciwpożarowej w planowanych remontach
i modernizacjach obiektu .
6. Wydawania odpowiednich zarządzeń w zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz
wyznaczenie osób odpowiedzialnych za ich wykonanie .
64
7. Zapewnienia nadzoru nad przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych ,
regulaminów i instrukcji oraz wyciąganie konsekwencji służbowych
w stosunku do pracowników naruszających powyższe postanowienia .
8. Organizowania odpowiednich szkoleń dla podległych pracowników z zakresu
ochrony przeciwpożarowej i bhp .
9. Uzgadniania
każdorazowo ze specjalistą ds. przeciwpożarowych sposób
wykonywania i zabezpieczenia prac niebezpiecznych pożarowo wykonywanych na
terenie obiektu .
10.Zapewnia wyposażenia budynku
w instrukcję postępowania na wypadek
powstania pożaru oraz zgodne z PN [ 17 ] znaki ewakuacyjne i rozmieścić je
zgodnie z wymaganiami w tym zakresie.
11.Dbania o utrzymanie w odpowiednim stanie technicznym instalacji znajdujących
się w budynku, przestrzegać wymaganych terminów badań
i kontroli tych
instalacji:
instalacja elektryczna - sprawdzenie skuteczności działania środków ochrony
przeciwporażeniowej , pomiar rezystancji uziemień roboczych i ochronnych ,
sprawdzenie ciągłości przewodów ochrony przeciwporażeniowej nie rzadziej
niż co pięć lat ,
instalacja elektryczna - pomiar rezystancji izolacji przewodów roboczych
instalacji nie rzadziej niż raz na 5 lat
instalacja odgromowa - badania i kontrola nie rzadziej niż co pięć lat,
instalacja gazowa - badania i kontrola raz na rok ,
przewody dymowe i spalinowe od palenisk opalanych paliwem stałym usuwanie zanieczyszczeń z tych przewodów co najmniej cztery razy do roku ,
przewody dymowe i spalinowe opalanych paliwem płynnym i gazowym usuwanie zanieczyszczeń z tych przewodów co najmniej dwa razy do roku ,
przewody wentylacyjne - usuwanie zanieczyszczeń z tych przewodów co
najmniej raz w roku,
Kierownik zmiany, inne osoby o podobnej funkcji.
Do podstawowych obowiązków kierowników poszczególnych działów należy :
1. Sprawowanie nadzoru nad stanem ochrony przeciwpożarowej w podległych
działach,
2. Znajomość wszystkich zagrożeń występujących w obiekcie i uwzględniać je w
organizowaniu codziennego trybu pracy ,
3. Realizacja odpowiednich szkoleń z zakresu ochrony pożarowej i BHP dla
podległych pracowników,
65
4. W przypadku stwierdzenia bądź przyjęcia informacji od podległych pracowników
o wszelakich uszkodzeniach urządzeń i instalacji powodujących zagrożenie
pożarowe podjąć odpowiednie kroki w celu jak najszybszego ich remontu bądź
wycofania z eksploatacji,
5. Czuwać nad bezwzględnym przestrzeganiem zakazu palenia tytoniu w miejscach
objętych zakazem tj. pomieszczenia zaplecza technicznego w których składowane
są materiały palne , pomieszczenia w których zgromadzone są ciecze palne ,
pomieszczenia magazynowe ,
6. Dopilnować , aby po zakończeniu pracy wyłączone były wszystkie urządzenia
i oświetlenie oraz usunięte z pomieszczeń materiały , które mogłyby zagrażać
powstaniem pożaru ,
7. Nie dopuszczać nawet do czasowego tarasowania i zastawiania dróg pożarowych,
dojść do urządzeń gaśniczych i podręcznego sprzętu gaśniczego, do głównego
wyłącznika prądu i głównego zaworu gazu ,
8. Posiadać umiejętność posługiwania się podręcznym sprzętem gaśniczym
i znać sposób postępowania w przypadku powstania pożaru ,
9. W razie pożaru ponosić pełną odpowiedzialność za przeprowadzenie akcji
ewakuacyjnej ludzi oraz mienia z własnego działu,
10. Znać miejsce usytuowania głównego wyłącznika prądu , głównego zaworu gazu
oraz miejsce rozmieszczenia podręcznego sprzętu gaśniczego .
Osoby sprzątające.
Do podstawowych obowiązków serwisu utrzymania czystości w zakresie ochrony
przeciwpożarowej należy :
1. Znać zagrożenia pożarowe występujące w budynku , znać sposób postępowania
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
na wypadek powstania pożaru , posiadać umiejętność posługiwania się
podręcznym sprzętem gaśniczym .
Wykonywać pracę zgodnie z zasadami bezpieczeństwa pożarowego.
Czuwać nad utrzymaniem porządku ładu i czystości w całym obiekcie.
Utrzymywać czystość poprzez systematyczne usuwanie pyłów, śmieci
i odpadów z koszy w całym budynku po każdym dniu pracy .
Wyłączać ewentualnie pozostawione przez pracowników urządzenia grzejne /
elektryczne bądź gazowe / i wygaszać światła .
Dokonywać po zakończeniu pracy przeglądu pomieszczeń i sprawdzać czy nie
został zaprószony ogień , czy na przewodach grzejnych nie pozostawiono
materiałów palnych i czy zostały zamknięte drzwi i okna .
Znać miejsce usytuowania głównego wyłącznika prądu , głównego zaworu gazu
oraz miejsce rozmieszczenia podręcznego sprzętu gaśniczego .
Czynnie uczestniczyć w organizowanych szkoleniach przeciwpożarowych.
66
Pracownik techniczny,
Do podstawowych obowiązków pracownika technicznego, z zakresu ochrony
przeciwpożarowej należy :
1. Utrzymywanie w odpowiednim stanie technicznym instalacji i urządzeń,
2. Zwracanie uwagi aby instalacje i urządzenia były właściwie użytkowane przez
pozostałych pracowników oraz klientów,
3. Kontrolowanie urządzeń grzewczych czy nie są przegrzewane oraz czy są
właściwie czyszczone,
4. W przypadku zauważenia uszkodzenia urządzeń i instalacji powodującego
zagrożenie pożarowe przystąpić
do natychmiastowej jego likwidacji .
W sytuacjach gdy nie jest to możliwe odpowiednie urządzenie i instalację należy
wycofać z użytkowania i o fakcie tym niezwłocznie powiadomić kierownika działu
lub właściciela,
5. Znać zagrożenia pożarowe występujące w budynku , znać sposób postępowania na
wypadek powstania pożaru , posiadać umiejętność posługiwania się podręcznym
sprzętem gaśniczym,
6. Znać miejsce usytuowania głównego wyłącznika prądu , głównego zaworu gazu
oraz miejsce rozmieszczenia podręcznego sprzętu gaśniczego,
7. Wszystkie prace remontowe i naprawcze wykonywać z zachowaniem
bezpieczeństwa pożarowego , a w szczególności prace niebezpieczne pożarowo,
8. Czynnie uczestniczyć w organizowanych szkoleniach przeciwpożarowych.
Wszyscy pracownicy
Wszyscy pracownicy bez względu na zajmowane stanowisko są zobowiązani :
1. Przejść przeszkolenie wstępne w celu zapoznania się z obowiązującymi przepisami
i instrukcjami w zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz brać
udział
w szkoleniach przeciwpożarowych,
2. Wykonywać pracę w warunkach pożarowo bezpiecznych dla siebie
i otoczenia. W przypadku stwierdzenia występowania usterek usunąć je we
własnym zakresie, a jeżeli przekracza to możliwości pracownika niezwłocznie
zgłosić odpowiednie wnioski przełożonym,
3. Usuwać niezwłocznie materiały mogące spowodować pożar oraz materiały
stwarzające możliwości jego rozprzestrzeniania się,
4. Zgłaszać właścicielowi o wszystkich niedociągnięciach i brakach mających wpływ
na bezpieczeństwo pożarowe,
5. Przestrzegać porządku i czystości oraz dbać o właściwy stan zabezpieczenia
przeciwpożarowego , w szczególności na swoim stanowisku pracy,
6. Znać sposoby alarmowania straży pożarnej oraz użycia podręcznego sprzętu
gaśniczego,
67
7. Zawiadomić wszelkimi dostępnymi środkami straż pożarną , przełożonych
i współpracowników o zauważeniu pożaru,
8. Brać czynny udział w akcji ratowniczo - gaśniczej w przypadku powstania pożaru
lub innej klęski i miejscowego zagrożenia,
9. Stosować się ściśle do poleceń dowodzącego akcją ratowniczą , w przypadku
ogłoszenia ewakuacji niezwłocznie przystąpić do jej realizacji niosąc pomoc osobą
o ograniczonej zdolności ruchowej .
Pracownikom zabrania się
1. Wykonywania jakichkolwiek czynności stwarzających zagrożenie pożarowe,
2. Użytkowania elektrycznych urządzeń ogrzewczych ustawionych bezpośrednio na
podłożu palnym , z wyjątkiem urządzeń eksploatowanych zgodnie z warunkami
określonymi przez producenta,
3. Przechowywania w szafkach ubraniowych i na stanowisku pracy materiałów
łatwopalnych , wybuchowych , żrących itp.,
4. Dokonywania samowolnie jakichkolwiek napraw przy których wymagane są
właściwe kwalifikacje w instalacjach i urządzeniach technicznych,
5. Tarasowania i zastawiania studzienek hydrantów , tablic rozdzielczych, przycisków
alarmowych itp. urządzeń , podręcznego sprzętu gaśniczego oraz wszelkich przejść
i dróg pożarowych i ewakuacyjnych w obiektach jak i na zewnątrz,
6. Wykonywania prac niebezpiecznych pożarowo ( np. spawania ) oraz prac
z ogniem otwartym bez odpowiedniego zabezpieczenia i sprawdzenia po
zakończeniu pracy , czy nie został zaprószony ogień,
7. Używać urządzeń i sprzętu pożarniczego niezgodnie z jego przeznaczeniem,
8. Stosowania na osłony punktów świetlnych materiałów palnych, z wyjątkiem
materiałów trudno zapalnych, jeżeli zostaną umieszczone w odległości co najmniej
0,05 m od żarówki,
9. Instalowania opraw oświetleniowych, oraz osprzętu instalacji elektrycznych , jak :
wyłączniki przełączniki gniazda wtyczkowe, bezpośrednio na podłożu palnym ,
jeżeli ich konstrukcja nie zabezpiecza podłoża przed zapaleniem,
10.Składowania materiałów palnych na drogach komunikacji ogólnej służących
ewakuacji,
11.Ustawiania na klatkach schodowych jakichkolwiek przedmiotów utrudniających
ewakuację,
12.Zamykania drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe
otwarcie.
XII. Plany obiektów
68
69
70
71
72
73
74
75

Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego

Transkrypt

Podobne dokumenty

19.09.2015 r. - Szkolenie BHP - program szkolenia

Oferty pracy dla - Dolnośląski Szpital Specjalistyczny im. T

Próby ewakuacji jako konieczny czynnik bezpieczeństwa budynków

Kontakt, Szpital Ostrołęka

przedłużenie terminu - części samochodowe

Przetarg ofertowy pisemny na wynajem pomieszczeń nr 1, 13, 14

Więcej - Szpital Specjalistyczny im. Ludwika Rydygiera w Krakowie

Specjalistyczny Szpital Wojewódzki w Ciechanowie

V Forum Lekarzy Szpitala Specjalistycznego im. Ludwika Rydygiera