124 M - Acta Bio-Optica et Informatica Medica

Czesław Giemza, Katarzyna Barczyk, Bożena Ostrowska, Arletta Hawrylak, Maciej Kabała
Katedra Fizjoterapii Akademia Wychowania Fizycznego, al. I.J. Paderewskiego 35, 51-612 Wrocław,
tel. +48 (71) 347 30 86, e-mail: [email protected]
Streszczenie
Wprowadzenie
Przewlekły ból kręgosłupa jest bardzo częstym zjawiskiem
u dorosłych. Istnieje wiele koncepcji zachowawczej terapii
przewlekłych dolegliwości ze strony kręgosłupa. Jedną
z nich jest terapia według koncepcji DBC (Documentation
Based Care). Podjęto próbę porównania skuteczności postępowania terapeutycznego według koncepcji DBC
w dwóch grupach pacjentów (kobiet i mężczyzn) z przewlekłymi zespołami bólowymi kręgosłupa. Wykonano pomiary czynnego zgięcia, wyprostu, rotacji w prawo i lewo oraz
zgięcia bocznego kręgosłupa w odcinku piersiowo-lędźwiowym za pomocą urządzeń wyposażonych w goniometry.
Dodatkowo oceniona została intensywność bólu, subiektywny limit ćwiczeń podczas życia codziennego oraz poziom trudności wynikających z bólu krzyża. Ból oceniono,
posługując się skalą VAS, a ograniczenia czynnościowe
– skalą ADL. W pracy wykazano, że sześciotygodniowy
okres stosowania terapii DBC istotnie wpłynął na poprawę
wszystkich badanych parametrów czynnościowych kręgosłupa oraz spowodował zmniejszenie odczuwania bólu,
a także zmniejszenie poziomu trudności wynikających
z odczuwania bólu.
Na dolegliwości bólowe kręgosłupa cierpi rocznie około połowy dorosłej populacji. Są to w większości dolegliwości przemijające, niezgłaszane lekarzom przez pacjentów. W większości z tych przypadków objawy ustępują samoistnie w ciągu
kilku tygodni. U około 10% uskarżających się na dolegliwości
ze strony kręgosłupa, ból przechodzi w stan przewlekły – czyli utrzymujący się powyżej 3 miesięcy. Należy pamiętać, że
każdy ból jest ważnym czynnikiem ryzyka wystąpienia kolejnego, nawet po dłuższym czasie [1-4]
Wysoka zachorowalność i nawracalność opisanego schorzenia znajduje odzwierciedlenie w liczbie pracowników niezdolnych do pracy. Stanowi to poważny problem socjoekonomiczny.
Rozwój nowoczesnych metod diagnostycznych, takich jak
tomografia komputerowa czy badanie za pomocą rezonansu
magnetycznego, poszerzył możliwości właściwego diagnozowania oraz leczenia. Mimo to większość przypadków pochodzenia bólu pozostaje nadal nieznana [3, 5].
Ważne znaczenie w leczeniu dolegliwości bólowych kręgosłupa stanowi odpowiednio dobrane postępowanie fizjoterapeutyczne. Fizjoterapia w bólach kręgosłupa obejmuje najczęściej określone programy terapeutyczne, masaż okolicy lędźwiowej kręgosłupa, zaopatrzenie ortopedyczne (gorsety,
stabilizatory), terapię fizykalną i wiele innych sposobów niwelowania skutków choroby przeciążeniowej.
Leczenie chirurgiczne może przynieść korzyści jedynie
w określonych przypadkach, takich jak np.: przepuklina
krążka międzykręgowego, zwężenie kanału kręgowego czy
spondyloza. Konieczne jest stosowanie innych metod terapii,
a więc leczenia przeciwbólowego, ćwiczeń fizycznych, fizykoterapii czy terapii manualnej [1, 3, 5]
Słowa kluczowe: DBC (Documentation Based Care), zespół
bólowy dolnego odcinka kręgosłupa
Abstract
Chronic pain syndrome is a frequent phenomenon among
adults. There are many preventive therapies of chronic pain syndrome. One of them is based on the DBC idea
(Documentation Based Care). The comparison of the effectiveness of therapeutic procedures based on the DBC idea,
in two groups of patients (women and men) with chronic pain syndrome, was performed. Measurements of active flexion, extension, dextrorotation and levorotation, as well as
lateral flexion of the spine in the thoracolumbar segment
were accomplished with use of instruments equipped with
goniometers. Additionally, the intensity of pain, subjective
limit of exercises during everyday life, and the level of difficulty resulting from sacral pain, were evaluated. Pain was
evaluated with the VAS scale and the functional limitations
with the use of ADL scale. It was proved that six-week DBC
therapy significantly influenced the correction of all the
examined functional parameters of spine and diminished
pain, as well as the level of difficulty resulting from feeling
a pain.
Key words: DBC (Documentation Based Care), pain syndrome of the lower segment of the spine
124
Cel pracy
Celem pracy była ocena skuteczności postępowania terapeutycznego według koncepcji DBC (Documentation Based Care)
w grupie kobiet i mężczyzn z przewlekłymi zespołami bólowymi dolnego odcinka kręgosłupa.
Materiał badań
Badaniami objęto 61 osób (31 kobiet – 51% i 30 mężczyzn
– 49%), których średnia wieku wynosiła 54,3 lat. Wiek badanych kobiet zawierał się w przedziale od 45-59 lat, przy średniej 54,2 lat, natomiast mężczyzn: 47-61 lat, przy średniej
wieku 54,5 lat.
Do przeprowadzenia badań zostali zakwalifikowani chorzy
z objawami bólu przewlekłego, zlokalizowanego w obrębie
dolnej części kręgosłupa, trwającego dłużej niż 6 tygodni.
Acta Bio-Optica et Informatica Medica 2/2010, vol. 16
medycyna fizykalna / physical medicine
medycyna fizykalna / physical medicine
Effectiveness of therapeutic procedure in the chronic pain syndrome
of lower segment of the spine with the use of DBC method
medycyna fizykalna / physical medicine
Skuteczność terapii metodą DBC
w przewlekłych zespołach bólowych
dolnego odcinka kręgosłupa