Wybór szkoły

Wybór szkoły
Dzieci i młodzież mają prawo do nauki w dobrej szkole. Każdy ma także prawo wybrać
szkołę, do której chce chodzić.
Wolność wyboru szkoły sprawiła, że szkoły oferują naukę w klasach o różnorodnych
profilach. Starają się koncentrować na swoich najmocniejszych stronach, aby w ten sposób
przyciągnąć uczniów. Szkoły mogą różnić się między sobą pod względem poziomu spełniania
celów określonych w państwowych programach kształcenia. Wyniki uzyskiwane przez szkoły
w egzaminach państwowych są różne; różnią się też oceny uczniów. Przyczyn takiego stanu
rzeczy może być wiele. Często jako czynnik wpływający na wyniki przywołuje się
środowisko, z jakiego pochodzą uczniowie. Jednak bez względu na to, jacy uczniowie
uczęszczają do szkoły, musi ona zapewnić każdemu dziecku dobry poziom kształcenia oraz
bezpieczne otoczenie. Zadaniem szkoły jest pomaganie każdemu uczniowi osiągnąć tak
wiele, jak to możliwe. To kwestia równości i sprawiedliwości.
Skąd wiadomo, która szkoła jest dobra? Aby uzyskać całościowy obraz danej szkoły, należy
sprawdzić różne informacje i zestawić ze sobą poszczególne elementy układanki. Przede
wszystkim trzeba zastanowić się, co jest dla nas ważne. Na stronie internetowej Skolverket
[Szwedzkiego Urzędu. ds. Szkolnictwa] Wybór szkoły można znaleźć i porównać wiele
informacji na temat nauczycieli oraz wyników nauczania w różnych szkołach. Na stronie
przedstawione są także przykładowe pytania, które można zadać, aby dowiedzieć się więcej o
danej szkole.
Zasady wyboru szkoły
Szkoła podstawowa
Gmina właściwa, tzn. gmina będąca miejscem zameldowania ucznia, ma obowiązek zapewnienia
kształcenia w szkole podstawowej wszystkim dzieciom, które zgodnie z ustawą o szkolnictwie
mają prawo do nauki w szkole podstawowej. Uczeń ma prawo wybrać dowolną szkołę na terenie
danej gminy, nie tylko w rejonie, w którym mieszka.
Gmina decyduje o tym, ilu uczniów otrzyma miejsce w danej placówce. Przydzielając miejsca w
szkole, gmina w pierwszym rzędzie bierze pod uwagę życzenia opiekuna dziecka w tym zakresie.
Jednak takie życzenie nie może być traktowane nadrzędnie wobec prawa innego dziecka do
uzyskania miejsca w szkole, jeśli znajduje się ona w pobliżu jego domu (zasada bliskiej lokalizacji).
Każde dziecko ma zatem prawo do miejsca w szkole blisko swojego miejsca zamieszkania. W
gminie może znajdować się kilka szkół położonych w pobliżu miejsca zamieszkania ucznia. Jeśli
liczba uczniów ubiegających się o miejsce w danej szkole przewyższa liczbę dostępnych miejsc,
gmina musi rozpatrzyć indywidualnie każdy przypadek, aby zdecydować, którzy uczniowie mają
pierwszeństwo do miejsca w danej szkole.
Gmina może nie uwzględnić życzenia opiekuna w sprawie miejsca dla dziecka w danej szkole,
jeśli powodowałoby to znaczące trudności organizacyjne lub finansowe dla gminy lub jeśli byłoby
to konieczne z uwagi na bezpieczeństwo innych uczniów i zapewnienia im spokojnego otoczenia
do nauki.
Uczeń może także ubiegać się o miejsce w placówce samodzielnej w swojej gminie lub poza nią.
Szkoły samodzielne powinny zasadniczo być dostępne dla wszystkich uczniów, którzy są
uprawnieni do nauki w szkole podstawowej. W przypadku niewystarczającej liczby miejsc dla
wszystkich ubiegających się wyboru dokonuje się w oparciu o kryteria zatwierdzone przez Statens
skolinspektion [Państwową Inspekcję ds. Szkolnictwa]. W niektórych przypadkach uczeń ma
prawo do miejsca w szkole położonej w innej gminie niż gmina właściwa ze względu na miejsce
zamieszkania. Szczegółowe informacje na temat zasad wyboru szkoły dostępne są na stronie
internetowej Skolverket [Szwedzkiego Urzędu ds. Szkolnictwa]: www.skolverket.se
Gimnazjum
Gmina właściwa (gmina będąca miejscem zameldowania ucznia) ma obowiązek zapewnienia
kształcenia w szkole podstawowej wszystkim dzieciom, które zgodnie z ustawą o szkolnictwie
mają prawo do nauki w gimnazjum. Oferowane programy nauki oraz liczba miejsc w gimnazjach
muszą być w miarę możliwości dostosowane do potrzeb i życzeń młodzieży.
Gmina musi w pierwszym rzędzie zapewnić miejsce w szkole uczniom, dla których jest ona
gminą właściwą lub znajduje się w ustanowionym rejonie współpracy szkół. Ponadto w
określonych przypadkach uczniowie mają prawo pierwszeństwa w zakresie przyjęcia do
gimnazjum, znajdującym się w gminie innej niż gmina właściwa dla nich.
Uczeń może także ubiegać się o miejsce w gimnazjum samodzielnym w swojej gminie lub poza
nią. Szkoły samodzielne powinny zasadniczo być dostępne dla wszystkich uczniów, którzy są
uprawnieni do nauki w gimnazjum. W przypadku niewystarczającej liczby miejsc dla wszystkich
ubiegających się do danego gimnazjum samodzielnego, wyboru dokonuje się w taki sam sposób,
jak w gimnazjum publicznym, tzn. zazwyczaj na podstawie ocen na świadectwie ze szkoły
podstawowej.
Szczegółowe informacje na temat zasad wyboru szkoły dostępne są na stronie internetowej
Skolverket [Szwedzkiego Urzędu ds. Szkolnictwa]: www.skolverket.se
Porady w sprawie pytań
Przed skontaktowaniem się z daną szkołą lub odwiedzeniem jej warto najpierw zapoznać się z
informacjami na jej temat dostępnymi na stronie Wybór szkoły. Na podstawie tych informacji
można przygotować własne pytania dotyczące np. nauczycieli lub wyników uczniów.
Istnieje wiele zagadnień, których nie da się zmierzyć i przedstawić w statystykach Skolverket
[Szwedzkiego Urzędu ds. Szkolnictwa]. Poniżej podajemy przykładowe tematy, które mogą być
dla Ciebie interesujące. Zanim skontaktujesz się z daną szkołą lub odwiedzisz ją podczas dni
otwartych, zastanów się, co jest dla Ciebie najważniejsze i na jakie pytania chcesz uzyskać
odpowiedzi.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Czy szkoła wydaje się mieć wysokie ambicje w stosunku do każdego ucznia?
W jaki sposób szkoła stara się pomóc każdemu uczniowi osiągnąć cele określone
programem nauczania?
Jak szkoła postępuje w przypadku uczniów, którzy chcą szybciej realizować program
nauczania?
W jaki sposób szkoła pracuje z uczniami, którzy potrzebują szczególnego wsparcia?
W jaki sposób szkoła zapewnia uczniom spokojne warunki pracy na lekcjach?
Czy szkoła jest duża czy mała, i jak jej wielkość ma się do moich preferencji?
Odległość do szkoły i ewentualny dojazd.
Jeśli interesuje Cię szkoła o konkretnym profilu – dowiedz się, ile czasu przeznacza się na
naukę przedmiotu profilowego.
W jaki sposób pracuje się w szkole? Czy jest coś, na co szkoła kładzie szczególny nacisk?
Jakie działania podejmuje szkoła w celu zapobiegania mobbingowi oraz innym formom
nękania?
Jak wyglądają pracownie do nauki poszczególnych przedmiotów, przerwy między
lekcjami i podwórko szkolne? Czy wszystkie pomieszczenia, w których odbywa się nauka,
znajdują się w budynku szkoły czy także w innym miejscu?
Jedzenie szkolne – gdzie jest przygotowywane? Czy jest odpłatne (w szkole gimnazjalnej)?
Czy w szkole jest stołówka czy uczniowie otrzymują kupony na posiłki?
Czy uczniowie są zadowoleni z nauki i atmosfery w szkole? Zapytaj o wyniki ankiet lub
innych badań.
Czy nauczyciele dobrze czują się w danej szkole, jaka jest rotacja personelu?
Jak wygląda dostęp do szkolnej opieki zdrowotnej, kuratora, psychologa, poradnictwa
zawodowego i edukacyjnego?
Zarządzanie szkołą przez dyrektora – jakie kwestie są dla dyrektora szczególnie istotne?
Jakie są wyniki ostatniej kontroli przeprowadzonej przez Inspekcję ds. Szkolnictwa?
Dodatkowe pytania dotyczące gimnazjum:
•
•
Różne programy i profile oferowane przez gimnazja dają różne uprawnienia do dalszej
edukacji. W niektórych przypadkach uczeń musi sam wybrać dodatkowe zajęcia, na które
będzie uczęszczał w ramach danego programu. Dowiedz się, czy szkoła umożliwia naukę
różnych przedmiotów dających uprawnienia do dalszej nauki. Więcej informacji o
uprawnieniach wymaganych do podjęcia studiów w szkołach wyższych znajdziesz na
stronie internetowej Skolverket [Szwedzkiego Urzędu ds. Szkolnictwa]:
www.utbildningsinfo.se.
Z jakimi pracodawcami szkoła współpracuje w celu zapewnienia praktyk zawodowych w
miejscu pracy w ramach profili zawodowych i gimnazjalnych praktyk zawodowych?
Zapytaj, w jakich zawodach pracują byli uczniowie szkoły, czy mają pracę i w jakiej
branży.
Witamy na stronie Wybór szkoły!
Na stronie Wybór szkoły przedstawiamy opracowane przez Skolverket [Szwedzki Urząd ds.
Szkolnictwa] statystyki dotyczące poziomu nauki w szkołach i osiąganych przez nie
wyników. Tutaj możesz znaleźć i porównać szkoły ze sobą. Celem tej strony internetowej jest
zapewnienie uczniom i rodzicom pomocy w dokonaniu wyboru szkoły. Część dotycząca
gimnazjum znajduje się jeszcze w fazie rozbudowy.
_____________________________