1 Uruchomienie programu instalacyjengo

Wst¦p do systemu operacyjnego UNIX
Laboratorium 1:
Instalacja systemu Linux - dystrybucja Fedora Core 4
1
Uruchomienie programu instalacyjengo
Pierwszym krokiem instalacji systemu jest uruchomienie programu instalacyjnego, który do dziaªania potrzebuje systemu Linux. Oznacza to, »e do zainstalowania systemu Linux potrzebujemy
dziaªaj¡cego systemu Linux. System potrzebny do instalacji jest ograniczony do minimum i pozwala wyª¡cznie na przeprowadzenie instalacji.
Istnieje wiele metod uruchomienia systemu z programem instalacyjnym, które mo»emy dobra¢
w zale»no±ci od posiadanej przez nas konguracji:
• poprzez uruchomienie systemu z CD-ROMu lub DVD-ROMu pozwalaj¡cego na bootowanie,
• poprzez uruchomienie systemu z urz¡dzenia USB jak pen drive czy karta Compact Flash,
• poprzez uruchomienie systemu z serwera sieciowego udost¦pniaj¡cego obraz dyskietki startowej, wymaga to karty z mo»liwo±ci¡ bootowania z sieci (PXE),
• poprzez uruchomienie systemu z dyskietki startowej (w nowszych dystrybucjach nie ma ju»
takiej mo»liwo±ci).
Je±li dysponujemy wersj¡ instalacyjn¡ systemu na pªycie, trzeba sprawdzi¢, czy BIOS obsªuguje mo»liwo±¢ uruchamiania systemu (bootowania) z CD-ROMu lub DVD-ROMu. Je»eli BIOS
daje tak¡ mo»liwo±¢ (od dªu»szego czasu jest to praktycznie zawsze speªnione), to w polu Boot options
lub odpowiedniku nele»y wybra¢ CD-ROM. Niektóre wersje BIOSa utrzymuj¡ list¦ urz¡dze«, z
których nast¦puje uruchomienie systemu. Wówczas nale»y przesun¡¢ CD-ROM na pocz¡tek takiej listy, tak aby BIOS poszukuj¡c systemu operacyjnego w pierwszej kolejno±ci obsªu»yª pªyt¦
umieszczon¡ w nap¦dzie CD-ROM. W celu przeprowadzenia takiej instalacji mo»emy wykorzysta¢ nie tylko pªyt¦ z peªn¡ instalacj¡, lecz równie» mo»emy utworzy¢ samodzielnie tak¡ pªyt¦.
Mianowicie w katalogu images znajduj¡cego si¦ na pierwszej pªycie instalacyjnej jest plik boot.iso. Jest
to obraz iso 9660 rozruchowego CD-ROMu, który mo»na utworzy¢ odpowiednimi narz¦dziami.
Kolejn¡ mo»liwo±ci¡ jest uruchomienie systemu z urz¡dzenia USB takiego jak pen drive czy
karta Compact Flash. W tym celu analogicznie jak w przypadku uruchamiania komputera z CDROMu czy DVD-ROMu nale»y skongurowa¢ odpowiednio BIOS pod warunkiem, »e obsªuguje
tak¡ mo»liwo±¢ (co na starszych komputerach mo»e nie by¢ mo»liwe). W tym celu musimy nagra¢
odpowiedni obraz systemu plików na urz¡dzenie USB, z którego chcemy ªadowa¢ system. Znajduje si¦ on w katalogu images pod nazw¡ diskboot.img. Najprostsz¡ metod¡ skopiowania tego obrazu
na urz¡dzenie jest (w systemie Linux) u»ycie polecenia dd, które mo»e przykªadowo wygl¡da¢ w
nast¦puj¡cy sposób:
1
dd if=images/diskboot.img of=/dev/sda
Istnieje równie» mo»liwo±¢ uruchomoienia systemu z wykorzystaniem karty sieciowej umo»liwiaj¡cej bootowanie (standard PXE). Rozwi¡zanie takie wymaga istnienia odpowiednio skongurowanego serwera, który b¦dzie ±wiadczyª odpowiednie usªugi takie jak DHCP i TFTP oraz
1
b¦dzie udost¦pniaª pliki potrzebne do uruchomienia systemu na kliencie. Pliki te znajduj¡ si¦
w katalogu images/pxeboot na pªycie instalacyjnej. Przygotowanie takiej konguracji wykracza poza
ramy tego opracowania, wi¦c zainteresowanych odsyªamy do stosownej dokumentacji.
Po uruchomieniu programu instalacyjnego wy±wietli si¦ powitalny ekran systemu Fedora Core.
Na tym etapie mamy mo»liwo±¢ przekazania dodatkowych parametrów do j¡dra systemu. Najwa»niejsze z nich to:
• text - tryb tekstowy instalatora. W wi¦kszo±ci przypadków gdy nie podamy tego parametru
instalacja przebiega¢ b¦dzie w trybie gracznym,
• askmethod - instalacja z twardego dysku lub serwera sieciowego (z wykorzystaniem NFS, FTP
lub HTTP),
• linux dd - gdy mamy dyskietk¦ z dodatkowymi sterownikami urz¡dze«,
• linux acpi=off - wyª¡czenie obsªugi standardu ACPI (mo»e pomóc gdy instalacja zostaje nieoczekiwanie przerywana).
W przypadku najcz¦stszego sposobu instalacji, a wi¦c z CD-ROMu lub DVD-ROMu na tym
etapie wystarczy nacisn¡¢ klawisz Enter.
1.1
Instalacja
Opis poni»ej dotyczy gracznej wersji instalacji, lecz w przypadku instalacji tekstowej przebiega
ona w zasadzie identycznie.
Po komunikatach j¡dra powinien pojawi¢ si¦ niebieski ekran instalatora (zazwyczaj ¹le kojarz¡cy si¦ z systemem Windows). Instalacja rozpoczyna si¦ od mo»liwo±ci przetestowania no±ników
(oczywi±cie w przypadku instalacji z pªyt). Gdy jeste±my pewni swych no±ników to mo»emy ten
etap pomin¡¢.
Je»eli wybrali±my opcj¦ askmethod, to pojawi si¦ okienko z mo»liwo±ci¡ okre±lenia ¹ródeª instalacji. Dost¦pne s¡ nast¦puj¡ce mo»liwo±ci:
• z pªyty CD-ROM,
• z lokalego dysku twardego,
• z obrazu dost¦pnego poprzez NFS (ang. Network File System ),
• z serwera FTP
• z serwera HTTP
W wypadku wybrania innego ¹ródªa ni» CD-ROM konieczne b¦dzie podanie odpowiednich parametrów konguracyjnych (np. konguracja TCP/IP, adres serwera HTTP, ±cie»ka do ¹ródeª,
itp).
UWAGA! Gdy nie instalujemy dalej z CD-ROMu, a system byª z niego uruchomiony, to nale»y
pªyt¦ wyj¡¢ z nap¦du, poniewa» pomimo wybrania innego ¹ródªa instalator b¦dzie kontynuowaª
proces instalacji z pªyty.
2
1.2
Wybór j¦zyka instalatora i ukªadu klawiatury
Po wykryciu urz¡dze« znajduj¡cych si¦ w komputerze instalator uruchamia tryb graczny (chyba
»e instalacja ma przebiega¢ w trybie tekstowym). Dalsze ekrany maj¡ t¦ sam¡ strukture. Mianowicie lewa cz¦±¢ zawiera opis i podpowiedzi, a prawa wªa±ciw¡ konguracj¦.
Pierwszy ekran jaki si¦ pojawia to wybór j¦zyka, w którym przebiegaªa b¦dzie dalsza instalacja. Nast¦pnie mamy ekran z wyborem ukªadu klawiatury, który nale»y okre±li¢ stosownie do
wybranego uprzednio j¦zyka.
1.3
Uaktualnienie istniej¡cego systemu lub instalacja nowego
Istnieje mo»liwo±¢ instalacji systemu od pocz¡tku lub te» uaktualnienia istniej¡cego systemu. W
wypadku gdy mamy ju» zainstalowany system zostanie to automatycznie wykryte i b¦dziemy
mie¢ mo»liwo±c wyboru jego uaktualnienia. Podczas aktualizacji nale»y pami¦ta¢ »e system nie
zawsze zachowa wszyskie zmiany konguracyjne wporowadzone podczas dotychczasowej eksploatacji systemu. W wypadku zdecydowania si¦ na aktualizacj¦ systemu kolejny ekran zawiera
dodatkowe opcje z tym zwi¡zane. My jednak przejdziemy do instalacji nowego systemu.
1.4
Podziaª na katalogi
System operacyjny UNIX grupuje w poszczególnych katalogach pliki o podobnym przeznaczeniu.
Rozs¡dny podziaª uªatwia nam pó¹niejsze zarz¡dzanie przestrzeni¡ dyskow¡. Mo»na wydzieli¢
nast¦puj¡ce katalogi:
[c] katalog
przeznaczenie
rozmiar w MB
/
korze« systemu plików root le system
50300
/boot
katalog przechowuj¡cy obraz j¡dra systemu
50
/usr
programy
20050001
/home
katalog przechowuj¡cy katalogi domowe u»ytkowników wg. potrzeb
/tmp
katalog plików tymczasowych
>300
/var
logi systemu, kolejki wydruków itp.
>300
/var/spool/mail katalog przechowuj¡cy poczt¦
wg. potrzeb
Przedstawine rozmiary s¡ szacunkowe, gdy» minimalna instalacja tej wersji to troche ponad
620MB, a maksymalna ok 6.9GB. Instalator podczas instalacji sprawdza czy rozmiary poszczególnych podkatalogów s¡ wystarczaj¡ce i je±li nie, to informuje nas o tym i mamy mo»liwo±¢
skorygowania rozmiarów odpowiednich partycji. Je±li nie zamierzamy tak drobiazgowo rozdziela¢ katalogów mo»emy poª¡czy¢ kilka z nich w jedn¡ caªo±¢. Na przykªad zamiat wydziela¢
/var/spool/mail oraz /var mo»emy ograniczy¢ si¦ do wydzielenia wyª¡cznie podkatalog /var nale»y jednak pami¦ta¢ »e w tym przypadku jego rozmiar musi by¢ na tyle du»y aby pomie±ci¢
dane przechowywane w obu cz¦±ciach. W najprostszym przypadku mo»na wszystko umie±ci¢ w
katalogu / ustalaj¡c mu wystarczaj¡co du»y rozmiar.
Do poprawnej pracy systemu konieczny jest równie» obszar wymiany. W przypadku systemu
Linux jest to niezale»na partycja ang. swap.
W zamierzchªych czasach zalecano, aby pami¦ci swap byªo 2-3 razy wi¦cej ni» pami¦ci zycznej. Ale byªo to w czasach, kiedy komputery miaªy ±rednio 16-32 MB RAM. Rozmiar obszaru
wymiany nale»y dobra¢ zale»nie od zastosowa«. Dla domowego serwera (bez systemu XWindow)
powinno wystarczy¢ ª¡cznie 64 MB pami¦ci zycznej i swap. Dla stacji roboczej z X-Window,
Gnomem lub KDE - 256MB to absolutne minimum2
2 kolejne wersje systemu wymagaj¡ coraz wi¦cej pami¦ci
3
1.5 Partycje w przypadku komputerów PC
Format przechowywania informacji na temat partycji zaproponowany w systemie DOS pozwala
na utworzenie do 4 partycji podstawowych ang. primary. Niestety narz¦dzia dostarczane z
systemem DOS pozwalaj¡ na utworzenie tylko jednej partycji typu primary. Ka»da z partycji
jest ci¡gªym obszarem dysku, w tabeli partycji przechowywany jest informacja o pocz¡tku i ko«cu
partycji. Dodakowo ka»da partycja posiada numeryczny (jeden bajt) identykator typu partycji,
pole to informuje nas, co powinno znajdowa¢ si¦ na tej partycji.
Jedna z czterech partycji mo»e by¢ typu rozszerzonego ang. extended co oznacza, »e w
jej obr¦bie mo»emy dokona¢ dalszego podziaªu, wydzieli¢ partycje nazywane czasem dyskami
logicznymi. W tym wypadku nie mamy ju» tak drastycznego ograniczenia liczby partycji.
numer type
83
Linux
82
Linux swap
8e
Linux LVM
6
FAT16
7
HPFS/NTFS
b
Win95 FAT32
e
Win95 FAT32 (LBA)
85
Linux extended
5
Extended
f
Win95 Ext'd (LBA)
1.6 Parycjonowanie dysku
Kolejny etap instalacji, to dokonanie podziaªu dysku na odpowiednie partycje. Pojawia si¦ wi¦c
ekran z mo»liwo±ci¡ wyboru partycjonowania automatycznego przez instalatora, lub r¦cznego
przy pomocy programu Disk Druid (dawniej byªa jeszcze mo»liwo±¢ wyboru programu fdisk z czego
niestety zrezygnowano). Zdecydowanie zalecamy r¦czne partycjonowanie, gdy» w wypadku automatycznego nie mamy kontroli nad tym co wykona instalator - jedynie mo»emy wybra¢ usuni¦cie
wszystkich partycji lub usuni¦cie jedynie partycji linuxowych lub pozostawienie wszystkiego bez
zmian.
1.6.1
DiskDruid
Program DiskDruid pozwala nam zarówno na modykacj¦ tabeli partycji jak równie» na wybór punktów montowania poszczególnych partycji.
Jest to program pseudookienkowy. Nad przyciskami znajduje si¦ graczna reprezentacja zawarto±ci dysku. Mamy do dyspozycji nast¦puj¡ce przyciski:
• Delete usuni¦cie aktualnie pod±wietlonej partycji,
• Add dodanie nowej partycji,
• Edit edycja pod±wietlonej partycji. W okienku dodawania/edycji partycji: Mount point - miejsce,
gdzie b¦dzie podmontowana partycja - musi by¢ przynajmniej jedna partycja Linux Native z
oznaczeniem mount point /
• Size rozmiar partycji,
• Type rodzaj partycji: zazwyczaj korzysta si¦ z: Linux native; obecnie proponowanym jest
system plików ext3 (poza partycj¡ swap, która ma swój wªasny typ).
4
Przechodzenie pomi¦dzy przyciskami odbywa si¦ za pomoc¡ klawisza tabulacji.
Je±li mamy obecnie zainstalowanego DOS'a lub MS Windows i nie chcemy ich zostawia¢, to
trzeba usun¡¢ wszystkie istniej¡ce partycje. Istnieje równie» mo»liwo±¢ tworzenia partycji typu
FAT lub FAT32, które mog¡ sªu»y¢ do wymiany plików pomi¦dzy sytemem Linux i Windows (nie
zalaca si¦ aby na partycji typu FAT byª instalowany system Linux).
Mamy równie» mo»liwo±¢ utworzenia programowych maicierzy RAID lub tworzeniu systemów plików w oparciu o mechanizm LVM, który to umo»liwia mi¦dzy innymi pó¹niejsze zmiany
rozmiarów partycji. Zagadnienia te wykraczaj¡ poza niniejsze opracowanie i b¦d¡ omawiane w
dalszej cz¦±ci kursu.
1.7
Konguracja boot loadera
Kolejn¡ cz¦±ci¡ instalacji jest konguracja programu uruchamiaj¡cego system operacyjny zaªadowanie j¡dra w czasie startu komputera. Trzeba zdecydowa¢, czy ma by¢ on umieszczony w
obszarze MBR ang. Master Boot Record czy na pocz¡tku partycji. W wi¦kszo±ci przypadków
odpowiedni¡ opcj¡ b¦dzie ta pierwsza mo»liwo±¢. Je±li na komputerze jest wi¦cej ni» jeden system operacyjny, to pozostaªe systemy zostan¡ automatycznie wykryte oraz b¦d¡ zaproponowane
etykiety je identykuj¡ce. Mamy mo»liwo±¢ zmiany tych etykiet oraz okre±lenia który system
operacyjny ma by¢ domy±lnie ªadowany i po jakim czasie.
Nale»y jeszcze wspomnie¢ o mo»liwo±ci nadania hasªa na program ªaduj¡cy system co zapobiega np. przekazaniu opcji dla j¡dra systemu Linuxw czasie jego startu przez niepowoªane
osoby.
Domy±lnym programem ªaduj¡cym system jest GRUB, jednak mo»emy klikn¡¢ na odpowiedni
przycisk i zmieni¢ go na LILO. Oba peªni¡ t¦ sam¡ funkcj¦ jednak GRUB jest bardziej rozbudowany
oraz bardziej "graczny". Innymi sªowy w typowych zastosowaniach wybór jednego z nich to
rzecz gustu i przyzwyczaje«.
1.8
Konguracja interfejsu sieciowego
Etep ten mo»emy pomin¡¢, je±li nie zamierzamy u»ywa¢ sieci. W przypadku kart podª¡czonych
poprzez magistral¦ PCI system zazwyczaj samodzielnie wykrywa wªa±ciwy sterownik. W pozostaªych przypadkach musimy samodzielnie dokonwa¢ wyboru sterownika z listy dost¦pnych. Je±li
mamy kart¦ marki karta sieciowa zazwyczaj nale»y wybra¢ NE2000 gdy» wiele tanich kart sieciowych jest zgodnych z tym modelem karty.
Po wybraniu modelu trzeba zdecydowa¢, czy podamy parametry karty (adres, przerwanie),
czy ma to by¢ wykryte przez system. Je±li wszystko poszªo dobrze i karta zostaªa poprawnie
wykryta, to nale»y ustawi¢ parametry protokoªu IP.
Najpierw wybieramy sposób przydzielania adresu IP: statyczny albo dynamiczny poprzez
DHCP/BOOTP. Je±li wybierzemy tryb statyczny, to trzeba b¦dzie poda¢ jeszcze kilka niezb¦dnych parametrów. W odpowiednie miejsca nale»y wpisa¢: adres IP, mask¦ podsieci, domy±ln¡
bram¦ oraz adresy serwerów DNS z których zamierzamy korzysta¢. Je±li nie znasz tych warto±ci,
spytaj si¦ o nie swojego administratora sieci. Je±li ty jeste± administratorem sieci, sam musisz
zadecydowa¢ o tych ustawieniach. Trzeba pami¦ta¢ o kilku rzeczach. Je±li sie¢ lokalna nie ma
by¢ podª¡czona bezpo±rednio3 staªym ª¡czem do internetu to wskazane jest zastosowanie w niej
adresów nierutowalnych. Je±li nasza sie¢ ma by¢ niewielka stosowne jest u»ycie adresów klasy
C od 192.168.0.0 do 192.168.255.255. Zakres ten obejmuje 256 posieci, z których ka»da mo»e
zawiera¢ do 254 komputerów (dwa adresy z ka»dej podsieci s¡ zarezerwowane na: adres sieci i
3 nie oznacza to braku mo»liwo±ci dost¦pu do internetu, jednak oznacza to »e po±redniczy w tym serwer wykonuj¡cy translacj¦ adresów sieciowych
5
adres rozgªoszeniowy ang. broadcast ). W tym przypadku maska podsieci wynosi 255.255.255.0.
W przypadku wi¦kszych instalacji zastosowa¢ mo»na adresy klasy B z przedziaªu 172.16.0.0 do
172.31.0.0 w tym wypadku maska podsieci to 255.255.0.0. Dla bardzo du»ych sieci przewidziano
jedn¡ podsie¢ klasy A czyli numery od 10.0.0.0 do 10.255.255.255 z mask¡ 255.0.0.0, podsie¢ ta
mo»e pomie±ci¢ 16'777'214 komputerów.
Kolejnym etapem jest ustalenie adresów serwerów nazw (DNS). W przypadku gdy zamierzamy na lokalnym komputerze uruchomi¢ serwer DNS w polu serwer nazw nale»y poda¢ adres
127.0.0.1 (tzw. p¦tla zwrotna ang. loopback ). W pozostaªych przypadkach nale»y poda¢ adresy IP serwerów, które s¡ zale»ne od naszego dostawcy internetu. Dla operatora dominuj¡cego
b¦d¡ to adresy 194.204.152.34 oraz 194.204.159.1 (zapasowy serwer DNS). Systemy typu UNIX
pozwalaj¡ na okre±lenie maksymalnie trzech adresów serwerów DNS.
1.8.1 Konguracja rewall'a i SELinux'a
Nowsze instalacje pozwalaj¡ nam na bardzo prost¡ konguracj¦ rewall'a. Dokonujemu wyboru pomi¦dzy:
• no rewall brak rewalla
• Enable rewall blokuje dost¦p do standardowych usªug na naszym serwerze (np. telnet) oraz
zezwala na wpuszczenie z zewn¡trz usªug, które mo»emy wybra¢ z dost¦pnej listy.
W ostatnich dystrybucjach pojawiªa si¦ mo»liwo±¢ wª¡czenia rozszerzenia bezpiecze«stwa
systemu SELinux (ang. Security Enhanced Linux ). Umo»liwia on szczegóªowe okre±lanie dost¦pu do
usªug, plików itp. odpowiednim podmiotom programom czy u»ytkowinikom. Mamy nast¦puj¡ce
mo»liwo±¢ wyboru jego aktywno±ci:
• Active rozszerzenia bezpiecze«stwa b¦d¡ w peªni aktywne,
• Warn SELinux b¦dzie aktywny, jednak jego rola zostanie ograniczona do wypisywania komunikatów nic nie b¦dzie blokowane,
• Disable wyª¡czenie tego mechanizmu.
Nale»y nadmieni¢, »e poprawna konguracja systemu wykorzystuj¡cego te rozszerzenia jest
do±¢ skomplikowana i nie zalecamy jego wª¡czania u»ytkownikom, którzy go dobrze nie znaj¡.
Co najwy»ej mo»na wª¡czy¢ tryb generowania komunikatów.
1.9
Strefa czasowa
Na tym etapie nale»y wybra¢ stref¦ czasow¡ dla Polski najodpowiedniejsza to Europe/Warsaw. Dodatkowo mo»emy ustali¢, czy zegar systemowy jest ustawiony na czas uniwersalny (GMT, Greenwich,
ZULU - ró»nie to bywa nazywane). W tym wypadku zegar powinien by¢ ustawiony godzin¦ do
tyªu w stosunku do czasu lokalnego, a Linux i tak b¦dzie pokazywa¢ wªa±ciwy czas - zgodnie z
wybran¡ stref¡ czasow¡.
1.10
Haslo administratora
Elementem niezb¦dnym jest ustalenie hasªa u»ytkownika root czyli administratora systemu.
6
1.11
Wybór pakietów instalacyjnych
Od czasu RedHata 5.2 mo»na wybiera¢ ró»ne zestawy pakietów, które zostaªy nazwane od przeznaczenia systemu, czyli Server, Workstation, Custom itp. Mo»na tak»e wybiera¢ indywidualne
pakiety co polecamy jako »e wtedy dokªadnie wiadomo, co jest instalowane. Wybór pakietów
jest w zasadzie rzecz¡ dla ka»dego u»ytkownika indywidualn¡.
Pakiety podzielone s¡ na odpowiednie grupy tematyczne. Gdy decydujemy si¦ na wybór danej
grupy (zaznaczaj¡c j¡) to zostanie nam zaproponowana domy±na jej konguracja. Z reguªy b¦d¡
pakiety, które s¡ niezb¦dne dla tej grupy i one zostan¡ zawsze zainstalowane. Natomiast pozostaªe
pakiety s¡ opcjonalne i sami mo»emy decydowa¢ o ich instalowaniu. Podczas dokonywania selekcji
poszczególnych pakietów dost¦pny jest opis ka»dego z nich.
W starszych dystrybucjach mo»liwe byªo wybieranie jeszcze bardziej szczegóªowe - mogli±my decydowa¢ o instalacji ka»dego pakietu. Mogªo to prowadzi¢ do nie speªnienia zale»no±ci przykªadowo wybieraj¡c jaki± program mogli±my zapomnie¢ o bibliotece czy innym programie,
który musi by¢ równie» zainstalowany by zapewni¢ poprawne dziaªanie wybranego przez nas
programu. Dlatego te» nast¦powaªo sprawdzanie zale»no±ci mi¦dzy pakietami, które wybrali±my
i gdy czego± brakowaªo instalator nas o tym informowaª. Mogli±my uzupeªni¢ brakuj¡ce pakiety
lub zrezygnow¡¢ z instalacji wybranych przez nas pakietów. Aktualnie nie mamy mo»liwo±ci a»
tak szczegóªowego wyboru i instalator sam sprawdza zale»no±ci dogrywaj¡c odpowiednie pakiety
nawet nas o tym nie informuj¡c.
1.12
Instalacja pakietów
Po dokonaniu wyboru interesuj¡cych nas pakietów pojawi si¦ ekran ostrzegaj¡cy przed rozpocz¦ciem wªa±ciwego procesu instalacji systemu. Gdy zechcemy kontynuowa¢ rozpocznie si¦ kopiowanie i instalowanie wybranych przez nas pakietów na dysku o czym b¦dziemy na bie»¡co
informowani.
Po zako«czeniu instalacji zostaniemy poproszeni o naci±ni¦cie przycisku powoduj¡cego restart
i nast¡pi pierwsze uruchomienie naszego systemu.
1.13
Pierwsze uruchomienie systemu
W wypadku zainstalowania przez nas jedynie ±rodowiska tekstowego nast¡pi normalne uruchomienie systemu Linux. Gdy jednak zainstalowali±my ±rodowisko graczne (XWindow) przejdziemy
do etapu dalszej konguracji systemu.
Jak zwykle rozpocznie si¦ od ekranu powitalno - informacyjnego, a nast¦pnie b¦dzie ekran z
tre±ci¡ licencji.
1.13.1
Ustawienia daty i czasu
Kolejne okno sªu»y do ustawienia daty i czasu naszego systemu. Istnieje równie» mo»liwo±¢ podania adresu serwera czasu (obsªuguj¡cego protokóª NTP) w celu automatycznej synchronizacji z
jego zegarem co zalecamy.
1.14
Ustawienie wy±wietlania
Odpowiednie oprogramowanie probuje wykry¢ rodzaj monitora i karty gracznej i proponuje nam
ustawienia typu monitora, rozdzielczo±ci oraz gª¦bii kolorów. Wszystkie te parametry mo»emy
zmieni¢ wedle uznania (uwzgl¦dniaj¡c oczywi±cie mo»liwo±ci sprz¦tu).
7
W wi¦kszo±ci wypadków standardowe sterowniki XWindow nie wykorzystuj¡ akceleracji karty
gracznej. W tym celu konieczne jest zainstalowanie odpowiednich sterowników dostarczonych
przez producenta oraz przekongurowanie ±rodowiska XWindow; czego jednak nie czynimy na tym
etapie, a na dziaªaj¡cym systemie.
1.14.1
Konta u»ytkowników
Kolejny ekran umo»liwia utworzenie konta dla u»ytkownika tego systemu. Ze wzgl¦dów bezpiecze«stwa NIE jest zalecane by pracowa¢ na koncie administratora, wi¦c nale»y zaªo»y¢ konto
dla zwykªego u»ytkownika. Mo»liwe jest równie» wybranie sieciowej autentykacji i autoryzacji u»ytkowników tego komputera. Stosuje si¦ to w sieciach, gdzie mamy serwer czy serwery
na których zgromadzone s¡ dane o u»ytkownikach. Wtedy u»ytkownik loguj¡c si¦ na lokalnym
komputerze podaj¡c swe dane (login i hasªo) jest uwierzytelniany na odpowiednich serwerach.
W tym celu stosuje si¦ takie mechanizmy jak np. NIS, LDAP, Kerberos, itp. co wªa±nie mamy
mo»liwo±¢ skongurowa¢ wybieraj¡c Use Network Login... i podaj¡c odpowiednie parametry
konguracji.
1.14.2
Karta d¹wi¦kowa
System automatycznie dokonuje próby wykrycia karty d¹wi¦kowej. Na tym etapie mo»emy jedynie przetestowa¢ czy karta zostaªa poprawnie wykryta przez odtworzenie przykªadowych d¹wi¦ków. Z reguªy nie ma problemu z wykryciem urz¡dzenia, jednak gdyby takie nast¡piªy na tym
etapie nie mamy mo»liwo±ci zmiany jego konguracji.
Kolejny ekran umo»liwia podanie pªyty z dodatkowymi pakietami do zainstalowania (tzn.
extras) i wreszcie ostatni ekran informuj¡cy o zako«czeniu konguracji systemu.
Pomocn¡ literatur¦ dotycz¡c¡ procesu instalacji dystrybucji Fedora Core 4 mo»na znale¹¢ pod adresem http://fedora.redhat.com/docs/fedora-install-guide-en/fc4/index.html a bardziej szczegóªowe informacje o tej dystrybucji, wymaganiach sprz¦towych, itp. pod adresem
http://fedora.redhat.com/docs/release-notes/fc4/
1.14.3
Opis programu fdisk
Program fdisk mo»e si¦ kojarzy¢ niektórym z programem o analogicznej nazwie lecz wywodz¡cym
si¦ z systemu DOS jednak program dost¦pny w systemie Linuxma nieporównywalnie wi¦ksze
mo»liwo±ci.
Celem uruchomienia programu fdisk nale»y wyda¢ polecenie:
1
fdisk /dev/hda
Polecenie fdisk z systemu Linux pozwala na wykonanie wszystkich mo»liwych operacji na tabeli
partycji. Warto jednak pami¦ta¢ »e program fdisk przyjmuje, »e u»ytkownik wie co robi.
Komunikacja z programem nast¦puje poprzez wybranie opcji oznaczonej liter¡. Lista dost¦pnych opcji wy±wietlana jest po naci±ni¦ciu litery m (menu). Najbardziej u»ytecznymi opcjami
s¡:
• m pomoc/menu,
• p wy±wietlenie stanu bie»¡cego tabeli partycji,
• n dodanie nowej partycji,
• d usuniecie istniej¡cej partycji,
8
• w opuszczenie programu z zapisem zmian w tabeli partycji,
• q opuszczenie programu bez modykacji tabeli partycji.
W przypadku dodawania nowej partycji zostaniemy zapytani, czy zamierzamy utworzy¢ partycj¦ pierwotn¡ primary czy te» rozszezon¡ extended (pytanie jest zadawane wyª¡cznie
wówczas, gdy nie mamy jeszcze partycji rozszerzonej). Nast¦pnie musimy okre±li¢ numer partycji, któr¡ zamierzamy zdeniowa¢ (nie ma konieczno±ci wykorzystania numerów w kolejno±ci).
Ostatnimi elementami s¡ okre±lenie pocz¡tku i ko«ca tworzonej partycji. Dla wygody u»ytkowika
istnieje mo»liwo±¢ zadania rozmiaru w megabajtach, wówczas przed liczb¡ nale»y doda¢ znak +
a po warto±ci poda¢ jednostk¦.
W przypadku gdy mamy ju» utworzan¡ parytcj¦ extended fdisk umo»liwia nam utworzenie
partycji logicznych w obr¦bie istniej¡cej partycji extended.
Warto zwóci¢ uwag¦, »e polecenie (fdisk) pozwala nam w dowolnej chwili na wycofanie wszystkich zmian, które wprowadzili±my.
2
Wykonanie ‚wiczenia
Podczas ¢wiczenia nale»y wykona¢ nast¦puj¡ce czynno±ci:
• zainstalow¢ system operacyjny Linux jako jedyny system operacyjny posªuguj¡c si¦ opisem
instalacji przedstawionym powy»ej.
• uruchomi¢ system i podª¡czy¢ si¦ do niego jako u»ytkownik root
• na drugim dysku istniej¡cym w systemie utworzy¢ partycje za pomoc¡ programu fdisk. W
tym celu nale»y wyda¢ polecenie:
1
fdisk /dev/hdb
gdzie /dev/hdb jest drugim dyskiem podª¡czonym na pierwszym kontrolerze. Poszczególne
partycje powinny by¢ ró»nych typów, oczekujemy utworzenia nast¦puj¡cych typów:
Linux
Linux swap
FAT 12
NTFS
Linux LVM
9