Co to jest schemat ciała? Po raz pierwszy pojęcia schemat ciała użył
Transkrypt
Co to jest schemat ciała? Po raz pierwszy pojęcia schemat ciała użył
Co to jest schemat ciała? Po raz pierwszy pojęcia schemat ciała użył Henry Head w początkach dwudziestego wieku. W teorii integracji sensorycznej definiuje się schemat ciała jako neuronalny model siebie oparty na percepcji ciała i świadomości potencjalnych możliwości aktywności. Schemat użycia części ciała w kończącej się sukcesem ciała reprezentowany jest na kilku poziomach ośrodkowego układu nerwowego. Najmniej zróżnicowane mapy ciała znajdują się w ośrodkach podkorowych głównie w móżdżku. Najbardziej precyzyjne są na poziomie kory mózgowej. Na tym poziomie ośrodki schematu ciała mieszczą się w korze somatosensorycznej i są zorganizowane somatotopowo. Ośrodki somatosensoryczne są zorganizowane w pierwszo, drugo i trzeciorzędowe pola korowe. Pola pierwszorzędowe pokrywają się z 1,2 i 3 polem według mapy Brodmana, drugorzędowe są położone tuż powyżej bruzdy Sylwiusza, a trzeciorzędowe mieszczą się w tylnej części płata ciemieniowego i pokrywają się z 5 i 7 polem mapy Brodmana. Schemat ciała kształtuje się w oparciu o doświadczenia sensoryczne płynące z receptorów sytemu dotykowego, prorpioceptywnego, przedsionkowego i wzrokowego. Doświadczenia sensoryczne są organizowane w ośrodkach podkorowych i korowych w taki sposób, że dziecko zaczyna czuć swoje ciało jako spójną całość wyizolowaną z otaczającej rzeczywistości. Proces ten rozpoczyna się bardzo wcześnie w okresie niemowlęcym. Schemat ciała staje się bazą dla precyzyjnych działań, jest swego rodzaju nawigacyjną mapą dla mechanizmów planowania i wykonywania wszystkich ruchów. Badania pokazały, że wewnętrznie kierowana aktywność prowadzi do coraz lepszej organizacji schematu ciała. Już w pierwszych dniach i tygodniach po urodzeniu dziecko eksploruje swoją twarz potem tułów , nogi i wreszcie około 24 tygodnia życia stopy. Rozwój schematu ciała dokonuje się w sekwencji cefalokaudalnej, a więc od głowy w kierunku nóg. Powierzchnia twarzy i głowy jest najważniejsza ze względu na podstawowa rolę w przetrwaniu. Głowa to podstawowy punkt odniesienia do orientacji w otoczeniu. Od głowy i szyi inicjowany jest w swych początkach ruch itp. To warunkuje i wyjaśnia proces cefalokaudalnego rozwoju schematu ciała. W teorii integracji sensorycznej schemat ciała jest jednym z najważniejszych elementów kształtowania się praksji i zaburzenia w rozwoju schematu ciała warunkują dyspraksję somatosenoryczną.