Pobieranie i przeszczepianie narz¹dów w Polsce w

Pobieranie i przeszczepianie narz¹dów
w Polsce w 2008 r.
Zmarli dawcy narz¹dów
W 2008 r. do biura koordynacji Poltransplantu w Warszawie wp³ynê³o 539
zg³oszeñ prawdopodobnych, zmar³ych dawców narz¹dów. W 427 (79%) przypadkach
dosz³o do pobrania narz¹dów, w pozosta³ych 112 (21%) nie by³o pobrañ. Liczba wszystkich pobrañ narz¹dów od zmar³ych dawców by³a w 2008 r. ponad 20% wiêksza ni¿
w roku 2007. W 54 przypadkach na 539 zg³oszeñ (10%) odst¹piono od pobrania narz¹dów z powodu sprzeciwu rodziny zmar³ego, w 1 przypadku stwierdzono sprzeciw
w³asny w CRS (Tabela 1).
Tabela 1. Zg³oszenia zmar³ych dawców narz¹dów w latach 2001–2008.
Kategoria dawcy
Liczba dawców
zg³oszonych
Odst¹piono od dalszych
procedur z powodu
przeciwwskazañ
medycznych
Brak pe³nego, komisyjnego
rozpoznania œmierci mózgu
Liczba dawców
potencjalnych
Odst¹piono od pobrania
z powodu braku
przyzwolenia (sprzeciw
rodziny, prokuratury lub
w³asne zastrze¿enie,
nieustalone personalia
dawców)
Liczba dawców
z przyzwoleniem
na pobranie
Bez pobrania z powodu
braku odpowiednich
biorców
Bez pobrania z powodu
zatrzymania kr¹¿enia
u dawcy po orzeczeniu
œmierci mózgu
Odst¹piono od pobrania
po stwierdzeniu w trakcie
operacji patologii
dyskwalifikuj¹cej dawcê
i narz¹dy
2001
539
2002
593
2003
649
2004
696
2005
669
2006
604
2007
466
2008
539
11
(2%)
32
(5%)
35
(5%)
34
(5%)
27
(4%)
31
(5%)
31
(7%)
39
(7%)
12
(2%)
516
(96%)
58
(11%)
20
(3%)
541
(91%)
46
(8%)
13
(2%)
601
(93%)
65
(10%)
19
(3%)
643
(92%)
73
(10%)
19
(3%)
623
(93%)
62
(9%)
7
(1%)
566
(94%)
63
(10%)
18
(4%)
417
(89%)
52
(11%)
3
(1%)
497
(92%)
54
(10%)
458
(85%)
495
(83%)
536
(83%)
570
(82%)
561
(84%)
503
(83%)
365
(78%)
443
(82%)
1
(0,1%)
1
(0,1%)
0
1
(0,1%)
3
(0,4%)
2
(0,3%)
3
(1%)
3
(1%)
4
(1%)
4
(1%)
3
(0,5%)
5
(1%)
0
5
(1%)
6
(1%)
5
(1%)
3
(1%)
0
5
(1%)
2
(1%)
2
(0,2%)
0
3
(1%)
8
(1%)
5
Tabela 1. (c.d.). Zg³oszenia zmar³ych dawców narz¹dów w latach 2001–2008.
Kategoria dawcy
Liczba dawców
rzeczywistych
Odst¹piono
od przeszczepienia
wszystkich pobranych
narz¹dów z powodu
dyskwalifikacji narz¹dów
lub braku odpowiedniego
biorcy
Liczba dawców
wykorzystanych
2001
450
(83%)
13
(2%)
2002
490
(83%)
9
(2%)
2003
528
(81%)
16
(2%)
2004
562
(81%)
11
(2%)
2005
556
(83%)
8
(1%)
2006
496
(82%)
6
(1%)
2007
353
(76%)
4
(1%)
2008
427
(79%)
5
(1%)
437
(81%)
481
(81%)
512
(79%)
551
(79%)
548
(82%)
490
(81%)
349
(75%)
422
(78%)
G³ówn¹ przyczyn¹ zgonu rzeczywistych dawców narz¹dów by³y naczyniowe
schorzenia mózgu (57%). Udzia³ dawców zmar³ych wskutek urazu czaszkowo-mózgowego wyniós³ 37% i by³ porównywalny z latami ubieg³ymi (Tabela 2).
Tabela 2. Zmarli dawcy narz¹dów 2001–2008; przyczyna zgonu
Przyczyna zgonu
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Choroba naczyñ
mózgowych
265
(59%)
275
(56%)
301
(57%)
304
(54%)
316
(57%)
273
(55%)
200
(57%)
242
(57%)
Uraz g³owy
168
(37%)
178
(36%)
182
(35%)
225
(40%)
194
(35%)
195
(39%)
127
(36%)
157
(37%)
Inne przyczyny
17
(4%)
37
(8%)
42
(8%)
33
(6%)
46
(8%)
28
(6%)
25
(7%)
28
(6%)
Ogó³em
450
490
525
562
556
496
352
427
W 2008 r. œredni wiek zmar³ych, od których pobrano narz¹dy wyniós³ 44 lata
(zakres: 1 miesi¹c – 75lat) (Tabela 3). Wzros³a (24 w 2005 r., 20 w 2006,
13 w 2007 r., 25 w 2008 r.) liczba dawców pediatrycznych (≤ 16 lat). Wzros³a tak¿e w porównaniu z 2007 r. czêstoœæ pobierania narz¹dów od dawców w grupie wiekowej ponad 50 lat; w 2004 r. by³o tych dawców 31,1%, w 2005 – 39,2%, w 2007
– 37%, zaœ w 2008 – 40%
Czterdzieœci procent spoœród zmar³ych dawców stanowi³y kobiety, szeœædziesi¹t procent – mê¿czyŸni (Tabela 4).
6
Tabela 3. Zmarli dawcy narz¹dów 2001–2008; wiek.
Wiek
Zakres
Wiek
Œrednio
0-5 lat
6-16
17-30
31-40
41-50
51-65
>65
2001
450
dawców
5 mies.
– 73 lata
42,6
1
(0,2%)
19
(4,2%)
88
(19,5%)
58
(12,8%)
132
(29,3%)
129
(28,6%)
23
(5,1 %)
2002
490
dawców
13 mies.
– 75 lat
42,8
2
(0,4%)
21
(4,3%)
89
(18,2%)
77
(15,7%)
128
(26,1%)
150
(30,6%)
23
(4,7%)
2003
525
dawców
12 mies.
– 76 lat
42,9
3
(0,6%)
24
(4,6%)
91
(17,3%)
80
(15,2%)
143
(27,2%)
157
(29,9%)
27
(5,1%)
2004
562
dawców
9 mies.
– 78 lat
41,8
3
(0,5%)
19
(3,4%)
124
(22,1%)
79
(14,1%)
162
(28,8%)
158
(28,1%)
17
(3,0%)
2005
556
dawców
10 mies.
– 77 lat
43,7
7
(1,3%)
17
(3,1%)
87
(15,6%)
75
(13,5%)
152
(27,3%)
200
(36,0%)
18
(3,2%)
2006
496
dawców
6 mies.
– 76 lat
44,7
4
(8%)
16
(3,2%)
73
(14,7%)
65
(13,1%)
136
(27,4%)
186
(37,5%)
16
(3,2%)
2007
352
dawców
6 mies.
– 75 lat
43
2
(0,6%)
11
(3,1%)
69
(19,6%)
50
(14,2%)
90
(25,6%)
118
(33,5%)
12
(3,4%)
2008
427
dawców
1 mies.
–75 lat
44
7
(1,6%)
18
(4,2%)
69
(16,1%)
56
(13,1%)
105
(24,5%)
164
(38,4%)
8
(1,8%)
Tabela 4. Zmarli dawcy narz¹dów 2001–2008; p³eæ K:M
P³eæ
2001
L. kobiet (K)
155
L. mê¿czyzn (M) 295
%K : %M
34 : 66
2002 2003 2004 2005 2006 2007
186
202
197
223
171
131
304
323
365
333
325
221
38 : 62 38 : 62 35 : 65 40 : 60 34 : 66 37 : 63
2008
171
256
40 : 60
Pobrania narz¹dów do przeszczepienia od osób zmar³ych
W 2008 r. liczba rzeczywistych zmar³ych dawców wynios³a 427, co stanowi 11,2
dawców na 1 mln mieszkañców (w 2004 r. – 14,7, w 2005 r. – 14,5, w 2006 r. – 13,
w 2007 r – 9,2 / 1 mln). Pobrania mia³y miejsce we wszystkich województwach.
Aktywnoœæ szpitali w zakresie identyfikacji zmar³ych dawców w woj. lubuskim, ma³opolskim, lubelskim, podlaskim, œl¹skim, kujawsko-pomorskim, pomorskim – nie zmieni³a siê w porównaniu z rokiem 2007. W woj. mazowieckim, ³ódzkim, warmiñsko mazurskim, podkarpackim nast¹pi³ niewielki wzrost aktywnoœci. Województwa dolnoœl¹skie,
opolskie, a szczególnie wielkopolskie, w którym w 2008 by³o 25,5 dawców na mln
(w 2007 – 16,9) wracaj¹ do poziomu aktywnoœci zbli¿onej do lat poprzednich. W województwie zachodniopomorskim liczba pobrañ jest nadal najwy¿sza w kraju, w 2008 r.
wynios³a 40,8 rzeczywistych zmar³ych dawców na 1 mln mieszkañców. Na niskim
poziomie (poni¿ej œredniej dla ca³ego kraju) kszta³towa³o siê dawstwo narz¹dów w wo7
jewództwach podkarpackim i œwiêtokrzyskim - chocia¿ nast¹pi³ tam wzrost aktywnoœci i tak w woj. œwiêtokrzyskim z 0,8 w 2007 r. do 4,7 dawców na mln w 2008 r., a w podkarpackim z 0,9 do 2,4 dawców na 1 mln. W dalszym ci¹gu najni¿szy poziom aktywnoœci ma miejsce w woj. ma³opolskim; 0,9 w 2007 r. i 0,6 dawców na 1 mln w 2008 r.
(Tabela 5).
Tabela 5. Liczba pobrañ narz¹dów od osób zmar³ych w latach 2001–2008.
Dawców/1 mln
Dawców/1 mln
Liczba dawców
Dawców/1 mln
20084
Dawców/1 mln
20074
Dawców/1 mln
17,8
8,1
2,7
15,7
15,5
3,7
13,6
23,9
2,3
11,5
8,2
8,0
0,8
9,5
14,9
39,9
11,6
20063
Dawców/1 mln
2,88
2,06
2,17
1,00
2,56
3,27
5,17
1,04
2,09
1,19
2,20
4,66
1,27
1,42
3,37
1,69
38,13
20042 20052
Dawców/1 mln
Dolnoœl¹skie
Kuj. - pomorskie
Lubelskie
Lubuskie
£ódzkie
Ma³opolskie
Mazowieckie
Opolskie
Podkarpackie
Podlaskie
Pomorskie
Œl¹skie
Œwiêtokrzyskie
War.-mazurskie
Wielkopolskie
Zachodniopomorskie
Polska
Dawców/1 mln
Województwo
Liczba mieszkañców4
(mln)
20011 20021 20032
17,4
13,8
7,6
5,9
12,1
3,7
14,4
33,0
0,5
10,7
15,9
8,8
1,5
6,1
21,1
34,1
12,7
14,8
24,6
13,2
5,9
18,0
6,8
12,5
23,4
–
11,6
13,8
9,1
–
11,2
18,5
42,9
13,7
21,3
25,6
8,6
7,9
12,3
6,8
15,0
27,1
1,0
6,6
17,9
10,3
–
15,4
16,7
49,4
14,7
18,9
16,4
16,4
5,9
19,2
4,0
16,8
18,7
1,9
10,7
14,7
11,2
2,3
19,6
17,0
38,8
14,5
12,5
13,5
9,6
7,9
11,2
3,1
12,8
23,8
0,5
20,0
14,2
9,6
1,6
21,7
24,0
34,3
13,0
6,5
12,6
4,6
8,0
7,0
0,9
8,7
12,5
0,9
7,6
13,1
8,6
0,8
12,6
16,9
31,9
9,2
29
24
10
8
24
2
52
16
5
9
30
38
6
20
85
69
427
10,6
11,7
4,6
8,0
9,4
0,6
10,5
15,4
2,4
7,6
13,6
8,2
4,7
14,1
25,5
40,8
11,2
1
LudnoϾ Polski = 38,65 mln (Rocznik Statystyczny 2000);
LudnoϾ Polski = 38,23 mln (Rocznik Statystyczny 2003);
3 LudnoϾ Polski = 38,17 mln (Rocznik Statystyczny 2006);
4 LudnoϾ Polski = 38,13 mln (Rocznik Statystyczny 2007)
2
W 2008 r. pobranie narz¹dów celem przeszczepienia mia³o miejsce w 118
szpitalach 82 miast (dla porównania w 2006 r. liczby te wynosi³y odpowiednio 112
i 79, a w 2007 r. 107 i 74.). W dziesiêciu najbardziej aktywnych szpitalach iloœæ zg³aszanych dawców wynosi³a od 39 do 10 dawców. Najwiêcej, bo 39 dawców zg³osi³ zespó³ SPWSZ ul. Arkoñska 4 w Szczecinie, 37 dawców SPSK Nr 2 ul. Przybyszewskiego 49 w Poznaniu. W 31 kolejnych szpitalach liczba zg³aszanych dawców wynosi³a od
9 do 3. Z pozosta³ych 77 szpitali zg³oszono jednego lub dwóch dawców.
Odsetek pobrañ wielonarz¹dowych w kraju wynosi³ 56% (Tabela 6). W 6 na 16
województw, w których mia³y miejsce pobrania narz¹dów do przeszczepienia w 2008 r.
8
Tabela 6. Struktura pobrañ narz¹dów w Polsce w latach 2001–2008.
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Liczba pobrañ
Pobrania tylko nerek
Liczba pobrañ wielonarz¹dowych
Odsetek pobrañ wielonarz¹dowych
450
277
173
38%
490
310
180
37%
525
325
200
38%
562
345
217
39%
556
324
232
42%
496
273
223
45%
352
151
201
57%
427
189
238
56%
wskaŸnik pobrañ wielonarz¹dowych by³ wy¿szy ni¿ 60% (mazowieckie – 79%, œl¹skie
– 71% , warmiñsko-mazurskie – 70%, œwiêtokrzyskie – 67%, lubuskie – 63%). Najni¿szy odsetek pobrañ wielonarz¹dowych odnotowano w województwach: podkarpackim (20%) i pomorskim (33%) (Tabela 7).
Tabela 7. Pobrania wielonarz¹dowe w poszczególnych województwach
Województwo
Liczba
dawców
rzeczywistych
Liczba
pobrañ
wielonarz¹dowych
Odsetek
pobrañ
wielonarz¹dowych
Dolnoœl¹skie
29
16
55%
Kujwasko-pomorskie
24
12
46%
Lubelskie
10
5
50%
Lubuskie
8
5
63%
£ódzkie
24
12
50%
Ma³opolskie
2
2
100%
Mazowieckie
52
41
79%
Opolskie
16
9
56%
Podkarpackie
5
1
20%
Podlaskie
9
4
44%
Pomorskie
30
10
33%
Œl¹skie
38
27
71%
Œwiêtokrzyskie
6
4
67%
Warmiñsko.-mazurskie
20
14
70%
Wielkopolskie
85
44
52%
Zachodniopomorskie
69
33
48%
Polska
427
238
56%
Wœród pobrañ wielonarz¹dowych najczêœciej wystêpowa³a kombinacja pobrania nerki i w¹troby (160 razy), 36 razy pobrano nerki, serce i w¹trobê od jednego dawcy, 12 razy nerki i serce, 8 razy nerki, w¹trobê i trzustkê (Tabela 8).
9
Tabela 8. Struktura pobrañ wielonarz¹dowych w latach 2001–2008.
Nerki + w¹troba
Nerki + serce + w¹troba
Nerki + serce
Nerki + w¹troba + trzustka
Nerki + serce + w¹troba + trzustka
Nerki + trzustka
Nerki + w¹troba + p³uca
Nerki + serce + trzustka
Nerki + serce + w¹troba + p³uca
Nerki + serce + w¹troba + trzustka + p³uca
Nerki + serce + p³uca
Nerki + p³uca + trzustka
Nerki + p³uca
Nerki + w¹troba + przedramiê
Nerki + w¹troba + trzustka + p³uco
Ogó³em
2001 2002 2003 2004 2005
40
67
73
108 127
51
56
67
58
53
61
42
43
31
27
1
1
2
3
7
15
9
9
9
10
–
–
–
–
1
–
1
2
–
1
1
2
1
3
3
–
1
1
3
1
–
–
2
1
1
2
1
–
1
1
1
–
–
–
–
1
–
–
–
–
–
–
–
–
–
1
–
–
–
–
173 180 200 217 232
2006 2007 2008
110 125 160
39
34
36
23
15
12
5
5
8
19
8
7
4
3
1
3
3
3
7
2
–
5
2
5
2
2
3
3
1
–
–
1
–
2
–
1
1
–
1
–
–
1
223 201 238
£¹cznie w 2008 r. liczba pobranych narz¹dów ze zw³ok wynios³a 1175 czyli
o 198 narz¹dów wiêcej ni¿ w roku 2007, najwiêcej pobrano nerek – 854, w¹trób
– 224 i serc – 63 (Tabela 9).
Tabela 9. £¹czna liczba narz¹dów pobranych ze zw³ok w latach 2001–2008.
Nerki
W¹troby
Serca
Trzustki
P³uca
Jelito
Przedramiê
OGÓ£EM
2001
900
108
130
18
3
1
–
1160
2002
980
135
111
12
3
–
–
1241
2003
1050
156
123
14
5
–
–
1348
2004
1124
182
106
16
5
–
–
1433
2005
1112
199
96
22
4
–
–
1433
2006
992
184
98
37
15
–
1
1327
2007
704
179
64
21
9
–
–
977
2008
854
224
63
20
13
–
1
1175
Wykorzystanie narz¹dów pobranych do przeszczepienia od osób
zmar³ych w 2008 r.
Nerki
Pobrano ogó³em 854 nerki. 44 (5,2%) nerek nie przeszczepiono z powodu
potwierdzenia lub podejrzenia nowotworu nerki, bez mo¿liwoœci ustalenia charakteru jego mikroskopowego utkania (np. oncocytoma nerki), braku odpowiednich dla
nich biorców (najczêœciej nerki od dawców zaka¿onych wirusami HBV i/lub HCV),
10
stwierdzenia patologii naczyñ nerkowych lub urazu (Tabela 10). W 2008 r. przeszczepiono 790 nerek pobranych ze zw³ok (nie wliczaj¹c kombinowanych przeszczepieñ nerek i innych narz¹dów) o 138 wiêcej ni¿ w 2007 r.
Tabela 10. Przyczyny niewykorzystania pobranych nerek 2002–2008.
Przyczyna, dla której odst¹piono
od przeszczepienia nerki
Patologia nerki lub innych narz¹dów
stwierdzona makro- lub mikroskopowo
i wykluczaj¹ca przeszczepienie
Torbielowatoœæ nerek, zaka¿enie nerek,
nerka podkowiasta, kamica nerkowa
wodonercze
Uraz nerki, z³a perfuzja pobranej nerki
Brak odpowiednich biorców dla nerek pobranych
od dawców z dodatnimi markerami wzw
(anty-HCV, HbsAg, anty-HBc)
Dawca mia³ tylko jedn¹ nerkê lub rodzina wyrazi³a
zgodê na pobranie tylko jednej nerki
Patologia naczyñ nerkowych
Brak odpowiadaj¹cych wiekiem lub mas¹ cia³a
biorców najczêœciej w rzadkiej grupie krwi (B, AB)
Hipoplazja, marskoϾ
Przyczyna nieustalona
£¹cznie; liczba i odsetek
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
2
11
7
12
13
8
9
11
3
14
1
6
6
3
1
7
4
3
4
4
6
8
4
11
12
7
3
5
–
–
–
–
–
3
–
9
6
10
3
8
2
2
16
10
5
4
5
2
9
3
6
5
2
5
8
7
6
5
5
2
1
2
8
56
(6%)
48
(5%)
64
(6%)
48
(4%)
53
31
44
(5%) (4,4%) (5,2%)
W¹troba
Pobrano i przeszczepiono 224 w¹troby, tj. o 45 wiêcej ni¿ w roku poprzednim.
Serce
Pobrano 63 serca tj. o jedno mniej ni¿ w roku 2007. Dwukrotnie – raz z powodu braku mo¿liwoœci transportowych zespo³ów krajowych, raz z powodu braku odpowiedniego biorcy w kraju – zaoferowano narz¹d do Eurotransplantu. Oferta zosta³a przyjêta i narz¹dy zosta³y z powodzeniem przeszczepione
Trzustki
Od 20 dawców pobrano do przeszczepienia trzustkê. 20 narz¹dów przeszczepiono
jednoczasowo z nerk¹ pobran¹ od tego samego zmar³ego dawcy.
P³uca
W 2008 r. pobrano p³uca od 13 zmar³ych dawców narz¹dów W Zabrzu wykonano
8 przeszczepów pojedynczego p³uca, w 3 przypadkach przeszczepiono dawcom oba
p³uca. W 2 przypadkach pobrane p³uca przekazano do Eurotransplantu.
11
£¹cznie, spoœród 1175 pobranych od zmar³ych narz¹dów, przeszczepiono w kraju 1127 (810 z 854 pobranych nerek, 20 trzustek, 224 pobranych w¹trób, 61 z 63
pobranych serc i 11 z 13 pobranych p³uc oraz jedno przedramiê). Wspó³czynnik liczba przeszczepionych narz¹dów / liczba zmar³ych dawców w roku 2008 wyniós³ 2,6
(Tabela 11).
Tabela 11. Wykorzystanie narz¹dów pozyskanych od zmar³ych w latach 2001–2008
2001
2002
2003
2004
2005 2006
2007 2008
Liczba pobrañ
450
Liczba wykorzystanych
1113
narz¹dów
Wspó³czynnik: liczba
przeszczepionych narz¹dów/ 2,5
liczba zmar³ych dawców
490
525
562
556
496
352
427
1182
1294
1364
1383
1258
943
1127
2,4
2,5
2,4
2,5
2,5
2,7
2,6
Przeszczepianie narz¹dów
Przeszczepianie nerek
W 2008 r. dokonano przeszczepienia samej nerki u 810 biorców (21,2 na 1 mln
mieszkañców), o 136 nerek wiêcej ni¿ w roku 2007, kiedy ³¹cznie przeszczepiono nerki 674 biorcom (17,6 na 1 mln mieszkañców). W tej liczbie 790 biorców (20,7 na 1 mln)
otrzyma³o nerki pochodz¹ce od osób zmar³ych, 20 zaœ od ¿ywych dawców (0,5 na 1 mln
mieszkañców). W CZD wykonano jednoczasowe przeszczepienie w¹troby i nerki. Wiêkszoœæ oœrodków utrzyma³a swoj¹ aktywnoœæ na poziomie roku 2007. W kilku oœrodkach liczba wykonanych przeszczepów wzros³a; w AM we Wroc³awiu o 25, w SDJ
w Warszawie o 23 , a w PAM w Szczecinie wykonano o 22 zabiegi wiêcej. Najwiêcej przeszczepieñ nerek, bo 138 wykonano w Szpitalu Wojewódzkim w Poznaniu, ¿aden inny
zespó³ w 2008 r. nie przekroczy³ liczby 100 wykonanych przeszczepieñ tego narz¹du.
W 2008 r. dalszemu os³abieniu uleg³a aktywnoœæ CSK MSW w Warszawie, gdzie wykonano 3 operacje (o 7 mniej ni¿ w 2007 r. i o 40 zabiegów mniej ni¿ w 2006 r.) oraz
oœrodka z Akademii Medycznej w Gdañsku, gdzie wykonano wprawdzie 67 przeszczepieñ, ale znacz¹co mniej, ni¿ w poprzednich latach (Tabela 12).
Jednoczasowe przeszczepienie nerki i trzustki
Zabiegów tych wykonano 20, najmniej od 2005 r. i a¿ o 16 mniej, ni¿ w rekordowym dla tego rodzaju kombinowanego przeszczepienia roku 2006, gdzie tylko
w jednym oœrodku (Szpital MSW w Warszawie) wykonano 16 przeszczepieñ (Tabela 13).
W dniu 12 czerwca 2008 r. w Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej WUM w Szpitalu Dzieci¹tka Jezus po raz pierwszy w Polsce przeszczepiono izolowane wysepki trzustkowe pobrane od zmar³ego dawcy biorcy choremu na
cukrzycê.
12
Tabela 12. Przeszczepianie nerek w latach 2001–2008.
2002 2003 2004 2005 2006
Razem Razem Razem Razem Razem
Bia³ystok AM
26
26
16
23
40
Bydgoszcz AM
80
114
101
70
63
Bytom AM
21
20
23
18
–
Gdañsk AM
70
81
90
92
87
245
Warszawa CZD
332
382
58
422
3
Katowice SUM
60
55
61
75
73
Kraków CM UJ
19
38
35
24
16
Lublin UM
28
48
28
58
41
£ódŸ UM
27
35
21
40
28
£ódŸ Woj.
33
49
42
38
21
Poznañ Woj.
109
108
120
101
137
181
Szczecin PAM
75
85
554
481
Szczecin SPWSZ
53
68
86
80
73
254
Warszawa CSK WUM
57
38
68
39
W-wa SDJ
67
59
81
85
61
W-wa MSW
34
27
50
50
431
Wroc³aw AM
130
106
127
117
96
Wroc³aw Woj.
13
14
25
17
9
OGÓ£EM
935
1028 1067 1069
917
1
2
3
4
2007
17
49
–
76
352
61
4
17
20
14
113
40
702
322
60
10
49
7
674
CD
18
55
–
67
432
54
7
18
38
12
138
61
79
38
82
3
71
6
790
2008
LD
Razem
–
18
1
56
–
–
–
67
6
49
–
54
–
7
–
18
–
38
1
13
–
1384
1
62
1
80
6
44
1
83
–
3
3
74
–
6
20
810
w tym biorcy pary nerek,
w tym biorcy jednoczasowego przeszczepu w¹troby i nerki,
w tym biorca jednoczasowego przeszczepu serca i nerki,
dwie nerki pobrane w 2008 przeszczepiono w 2009.
Tabela 13. Jednoczasowe przeszczepianie trzustki i nerki 2001–2008.
Warszawa CSK WUM
Warszawa SDJ
Katowice SUM
Szczecin PSK 2
Warszawa MSW
Razem
2001 2002 2003
9
7
7
7
5
7
–
–
–
1
–
–
–
–
–
17
12
14
2004
7
4
4
–
–
15
2005
14
1
6
1
–
22
2006
9
4
7
–
16
36
2007
8
–
8
–
5
21
2008
5
1
7
–
7
20
Przeszczepianie w¹troby
Liczba przeszczepieñ w¹troby od zmar³ych dawców w 2008 r. wynios³a 224,
w tym u jednego pacjenta wykonano jednoczasowy przeszczep w¹troby z nerk¹, by³a
najwy¿sza w dotychczasowej historii. Najwiêcej zabiegów, 106 wykonano w CSK WUM,
drugi w kolejnoœci jest zespó³ ze Szpitala Wojewódzkiego w Szczecinie z liczb¹ przeszczepieñ wynosz¹c¹ 50 (systematyczny wzrost aktywnoœci). Liczba przeszczepieñ czêœci
w¹troby pochodz¹cej od ¿ywych dawców w 2008 r. wynios³a 21 (18 w 2007 r). £¹cznie w 2008 r. przeszczepiono 245 w¹trób lub fragmentów tego narz¹du (Tabela 14).
13
Tabela 14. Przeszczepianie w¹troby w latach 2001–2008.
Warszawa CSK WUM
Warszawa SDJ
Warszawa CZD
Szczecin SPWSZ
Wroc³aw AM
Katowice SUM
Szczecin PSK 1
Szczecin PSK 2
Ogó³em
2001 2002 2003
2004
2005 2006 2007
2008
Razem
Razem
Razem
Razem
Razem
Razem
Razem
CD
LD
Razem
49
15
40
9
3
–
2
–
118
62
23
40
11
3
–
7
–
146
71
26
41
15
5
–
10
–
168
91
32
43
23
6
–
4
–
199
102
39
36
26
5
4
–
–
212
92
38
39
22
–
9
–
–
200
75
30
34
44
–
13
–
–
196
106
34
14
50
–
20
–
–
224
–
–
21
–
–
–
–
–
21
106
34
35
50
–
20
–
–
245
Przeszczepianie serca
Zmniejsza siê liczba przeszczepianych w Polsce serc. W 2008 r. w 4 oœrodkach
kardiochirurgicznych wykonano 61 takich operacji, o 3 mniej w porównaniu z rokiem 2007
i o 34 zabiegi mniej ni¿ w 2006 r. Oœrodek z Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego
im. Jana Paw³a II wykona³ o szeœæ zabiegów mniej w stosunku do roku 2007, natomiast
oœrodek w Zabrzu wykona³ tych zabiegów o 10 wiêcej. W Instytucie Kardiologii w Aninie wykonano o szeœæ zabiegów mniej. Oœrodek ze szpitala MSW w Warszawie przesta³ wykonywaæ zabiegi przeszczepiania serca. W oœrodku kardiochirurgicznym AM
w Gdañsku wykonano dwa zabiegi przeszczepienia serca (Tabela 15).
Tabela 15. Przeszczepianie serca w latach 2001–2008.
Oœrodek
Kraków KSS
Zabrze SCCS
Warszawa Anin – Instytut Kardiologii
Warszawa MSW
Gdañsk AM
OGÓ£EM
2001
27
45
31
25
–
128
2002
18
43
30
18
–
109
2003 2004
17
19
51
41
32
23
21
21
–
–
121 104
2005 2006
13
10
39
29
21
21
22
35
–
–
95
95
2007 2008
10
4
29
39
22
16
2
–
1
2
64
61
Przeszczepianie p³uc
Zespó³ z SCCS w Zabrzu, jako jedyny w kraju realizuje program leczenia przeszczepieniem p³uc. W 2008 r. wykonano 11 takich przeszczepieñ. W oœmiu przypadkach biorcom przeszczepiono jedno p³uco, a u pozosta³ych trzech przeszczepiono
p³uco prawe i lewe (Tabela 16).
14
Tabela 16. Przeszczepianie p³uc (serca/p³uc) w latach 2002–2008.
Zabrze SCCS
Warszawa Anin
Inst. Kardiol.
OGÓ£EM
P³uco(-a)
Serce/p³uco
P³uco(-a)
Serce/p³uco
P³uco(-a)
Serce/p³uco
2002
–
1
–
1
–
2
2003
1
–
–
1
1
1
2004
1
1
–
–
1
1
2005
3
–
–
–
3
–
2006
6
1
–
–
6
1
2007
7
–
–
–
7
–
2008
11
–
–
–
11
–
Przeszczepianie narz¹dów od osób ¿ywych
Liczba przeszczepów nerek pobranych od ¿ywych dawców wynios³a 20. Najwiêcej, bo po 6 takich przeszczepieñ wykonano w CZD (nerki pobierane w SDJ) i CSK
WUM. Liczba przeszczepieñ fragmentów w¹troby pobranych od ¿ywych dawców, wykonanych w CZD (pobierane w CSK WUM) wynios³a 20 (Tabela 17).
Tabela 17. Przeszczepianie nerek i w¹troby pochodz¹cych od ¿ywych dawców
w latach 2001–2008
Nerki
W¹troby
RAZEM
2001
36
15
51
2002
25
13
38
2003
44
12
56
2004
22
18
40
2005
29
13
42
2006
18
20
38
2007
22
18
40
2008
20
21
41
Ogó³em w 2008 r. przeszczepiono w Polsce – 1127 narz¹dów pochodz¹cych
ze zw³ok i 41 pochodz¹cych od osób ¿ywych. £¹cznie przeszczep otrzyma³o 1147
biorców. Liczba wszystkich biorców by³a o 189 wiêksza ni¿ w roku 2007 (Tabela 18).
Tabela 18. Liczba przeszczepionych narz¹dów i liczba biorców w latach 2003-2008
2003
2004
2005
2006
Liczba przeszczepionych
1350
1404
1425
1296
narz¹dów (CD + LD)
(1294 + 56) (1364 + 40) (1383 + 42) (1258 + 38)
Liczba biorców
1328
1384
1398
1257
2007
983
(943 + 40)
958
2008
1168
(1127 + 41)
1147
Krystyna Antoszkiewicz, Jaros³aw Czerwiñski, Piotr Malanowski
15