SA/Ke 422/15 - Wyrok WSA w Kielcach Data orzeczenia

SA/Ke 422/15 - Wyrok WSA w Kielcach
Data orzeczenia
2015-09-03
orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu
2015-06-29
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach
Sędziowie
Artur Adamiec
Danuta Kuchta /przewodniczący sprawozdawca/
Mirosław Surma
Symbol z opisem
6550
Hasła tematyczne
Środki unijne
Skarżony organ
Dyrektor Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
Treść wyniku
Uchylono postanowienie I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 2012 poz 270 art. 200 i 205 §1 art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) art. 135 i art. 152
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst
jednolity.
Dz.U. 2013 poz 267 art. 61 par. 3, art. 63 par. 2, art. 64 par. 2, art. 61a par. 1
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
SENTENCJA
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA
Danuta Kuchta (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Artur Adamiec, Sędzia WSA Mirosław Surma,
Protokolant Starszy sekretarz sądowy Michał Gajda, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 września
2015 r. sprawy ze skargi G. O. na postanowienie Dyrektora Ś. Oddziału Regionalnego Agencji
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w K. K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy
wszczęcia postępowania w sprawie przyznania płatności w ramach wsparcia bezpośredniego na 2014
r. 1. uchyla zaskarżone postanowienie i poprzedzające je postanowienie organu pierwszej instancji; 2.
zasądza od Dyrektora Ś. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w
K. na rzecz G. O. kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
UZASADNIENIE
Uzasadnienie:
Dyrektor Ś. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji Modernizacji Rolnictwa w K.
postanowieniem z dnia [...] r. Nr [...] utrzymał w mocy zaskarżone zażaleniem przez G. O. (skarżący,
strona) postanowienie Kierownika Biura Powiatowego ARiMR w S. Nr [...] z dnia [...] r. o odmowie
wszczęcia postępowania w sprawie przyznania płatności w ramach systemów wsparcia
bezpośredniego na rok 2014.
W uzasadnieniu postanowienia, organ odwoławczy przedstawił stan faktyczny z którego wynika, że
do Biura Powiatowego ARiMR w S. w dniu 13 maja 2014 r. wpłynął wniosek G. O. o przyznanie
płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego na rok 2014. Kierownik Biura Powiatowego
ARiMR w S. wezwał skarżącego do usunięcia braków formalnych wniosku - brak podpisu na
załącznikach graficznych. W dniu 3 lipca 2014 r. w odpowiedzi na skutecznie doręczone w tym samym
dniu wezwanie, G. O. podpisał załączniki graficzne dołączone do wniosku.
Kierownik Biura Powiatowego ARiMR w S. postanowieniem z dnia [...] odmówił wszczęcia
postępowania w sprawie wniosku strony o przyznanie płatności w ramach systemów wsparcia
bezpośredniego na rok 2014.
Na przedmiotowe postanowienie skarżący w terminie złożył zażalenie.
W wyniku przeprowadzonego postępowania organ odwoławczy wskazał, że szczegółowe warunki i
tryb udzielania płatności do gruntów rolnych na rok 2014 określają przepisy ustawy z dnia 26 stycznia
2007 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (Dz. U. z 2012 r., poz. 1164, ze
zm.), dalej zwana ,,u.p.w.b." wraz z wydanymi na jej podstawie aktami wykonawczymi oraz przepisy
unijne m. in. Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 1122/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. ustanawiające
szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 odnośnie do zasady wzajemnej
zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli w ramach systemów
wsparcia bezpośredniego przewidzianych w wymienionym rozporządzeniu oraz wdrażania
rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do zasady wzajemnej zgodności w ramach
systemu wsparcia ustanowionego dla sektora wina (Dz. Urz. UE L 316 z 02.12.2009, str. 65 ze
zm.).Organ odwoławczy podkreślił, że wnioski o przyznanie płatności zgodnie z określonym w art. 18
ust. 1-3 w/w ustawy terminie składa się od dnia 15 marca do dnia 15 maja i termin ten nie podlega
przywróceniu. Wskazał również, że stosownie do art. 23 ust. 1 akapit 1 Rozporządzenia Komisji (WE)
Nr 1122/2009 wniosek o przyznanie przedmiotowych płatności może zostać złożony w terminie 25
dni kalendarzowych po terminie składania wniosków, jednak opóźnienie powoduje zmniejszenie
kwot płatności o 1% za każdy dzień roboczy. Zasada ta ma zastosowanie do dokumentów, umów oraz
oświadczeń, które należy przedstawić właściwym organom zgodnie z art. 12 i 13 tego
Rozporządzenia, jeśli takie dokumenty, umowy lub oświadczenia stanowią o kwalifikowalności do
przedmiotowej pomocy. Jeśli opóźnienie wynosi ponad 25 dni kalendarzowych, wniosek uznaje się za
niedopuszczalny. Dalej organ argumentował, że zgodnie z art. 23 ust. 2 akapit 1 i 2 rozporządzenia
Komisji (WE) Nr 1122/2009, z wyjątkiem przypadków siły wyższej oraz okoliczności nadzwyczajnych o
których mowa w art. 75, złożenie poprawki do pojedynczego wniosku po ostatecznym terminie,
prowadzi do zmniejszenia kwot płatności odnoszących się do faktycznego użytkowania
przedmiotowych działek rolnych o 1 % za każdy dzień roboczy. Poprawki do pojedynczego wniosku
uwzględnia się wyłącznie, jeśli wnoszone są przed ostatecznym terminem składania pojedynczych
wniosków, jak określono w ust. 1 akapit trzeci. Jeśli jednak termin jest wcześniejszy lub taki sam jak
ostateczny termin przewidziany w art. 14 ust. 2, poprawki do pojedynczego wniosku uznaje się za
niedopuszczalne określonym w art. 14 ust. 2.
Mając na względzie art. 12 ust. 1 lit. d Rozporządzenia Nr 1122/2009, czyli fakt, że wniosek winien
zawierać szczegóły pozwalające na identyfikację wszystkich działek rolnych w gospodarstwie, ich
powierzchnię wyrażoną w hektarach z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku, ich położenie i w
stosownych przypadkach, ich użytkowanie oraz informację, czy dana działka rolna jest nawadniana,
stwierdzić należy, że już w dniu złożenia, a najpóźniej w dniu 9 czerwca 2014 r. winny do niego zostać
dołączone załączniki graficzne, zawierające zaznaczone działki rolne i winny one być podpisane.
Regulacja kodeksowa (art. 64 § 2 K.p.a.) ustanawiająca terminy uzupełnienia braków formalnych nie
stanowi odstępstwa ani też uzupełnienia art. 23 rozporządzenia Nr 1122/2009. Tym samym,
okoliczność uzupełnienia braków formalnych z zachowaniem bądź naruszeniem terminów
przewidzianych w art. 64 § 2 K.p.a. pozostaje bez wpływu na niedopuszczalność wniosku w sytuacji,
w której uzupełnienie braków nastąpiło z opóźnieniem wynoszącym ponad 25 dni kalendarzowych, tj.
po dniu 9 czerwca 2014 r. Organ odwoławczy stosując przepisy K.p.a. wskazał art. 3 ust. 1 ustawy z
dnia 26 stycznia 2007 r., zgodnie z którym, z zastrzeżeniem zasad i warunków określonych w
przepisach Unii Europejskiej, o których mowa w art. 1 pkt 1, do postępowań w sprawach
indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji i stosuje się przepisy Kodeksu postępowania
administracyjnego.
Dalej organ argumentował, że w przedmiotowej sprawie wnioskodawca podpisał załącznik graficzny
w dniu 3 lipca 2014 r. (podkreślenie Sądu) Z uwagi zaś na fakt, że załączniki graficzne stanowią
integralną cześć wniosku organ stwierdził, że formalne spełnienie wszystkich warunków
umożliwiających wszczęcie postepowania nastąpiło w tym dniu czyli po ostatecznym terminie
przewidzianym na złożenie wniosku, a co za tym idzie wniosek strony należy uznać za
niedopuszczalny, co uzasadnia odmowę wszczęcia postępowania w w/w sprawie.
W końcowych rozważaniach organ wskazał, że podpisując wniosek wnioskodawca oświadczył, że zna
zasady i warunki przyznawania płatności co oznacza że miał świadomość, że wniosek formalnie
kompletny umożliwiający wszczęcie postępowania jest wówczas gdy do dnia 9 czerwca 2014 r. będzie
zawierał wszystkie niezbędne elementy do przeprowadzenia prawidłowej kontroli merytorycznej.
Powoływanie się przez stronę na uzupełnienie braków formalnych we wniosku w terminie
wynikającym z art. 64 § 2 K.p.a. należy uznać za bezskuteczne, ze względu na powołane w niniejszym
postanowieniu przepisy prawa.
Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w K. na postanowienie Dyrektora Ś. Oddziału
Regionalnego ARiMR w K. z dnia 24 kwietnia 2015 r., złożył G. O. wnosząc o uchylenie postanowienia
oraz poprzedzającego go postanowienia Kierownika Biura Powiatowego ARIMR. Zarzucił
zaskarżonemu postanowieniu naruszenie art. 18 ust 2 i 3 u.p.w.b. oraz art. 23 ust 1 rozporządzenia
Komisji (WE) nr 1122/2009 poprzez ich błędną interpretację i niewłaściwe zastosowanie polegające
na przyjęciu,że usunięcie braków formalnych wniosku złożonego w terminie, dokonane po jego
upływie, uniemożliwia przyznanie płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego.
Dodatkowo wskazał na naruszenie art. 3 ust.2 pkt 1 u.p.w.b.w zw z art. 8 i 64 § 2 K.p.a. poprzez
wystosowanie do skarżącego wezwania do usunięcia braków formalnych wniosku po upływie
terminu prawa materialnego na jego złożenie.
W uzasadnieniu skargi skarżący zważył, że nałożenie na rolnika obowiązku złożenia wniosku o
przyznanie płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego w terminie do 15 maja 2014 r.
bądź ostatecznie do 9 czerwca 2014 r. nie stoi na przeszkodzie uzupełnienia przezeń braków
formalnych wniosku w późniejszym terminie. Sam fakt ustanowienia przez prawodawcę terminu
prawa materialnego na dokonanie określonej czynności nie uniemożliwia, przy zachowaniu tego
terminu, uzupełnienia braków formalnych tej czynności po jego upływie. Jednocześnie wskazał, że
uzupełnienie braków formalnych wniosku nie sposób utożsamiać z poprawkami do wniosku w
rozumieniu Rozporządzenia 1122/2009. Braki mają bowiem formalny charakter a poprawki odnoszą
się do zmian o charakterze merytorycznym. W ocenie strony wystosowanie przez organ wezwania do
uzupełnienia braków z dnia 26 czerwca 2014 r. było irracjonalne, ponieważ zastosowanie się doń
przez skarżącego-w obliczu upływu terminu z dnia 9 czerwca 2014 r. nie mogło przynieść dlań
pozytywnych skutków procesowych. Przenosząc rozważania, powołanych w skardze orzeczeń
wojewódzkich sądów administracyjnych, stwierdził, że kilkutygodniowa bierność organów oraz
dokonanie wezwania do uzupełnienia braków z opóźnieniem uniemożliwiającym ich uzupełnienie do
dnia 15 maja 2014 r. lub choćby do dnia 9 czerwca 2014 r. stanowiło naruszenie art. 3.ust 2 pkt 1
u.p.w.b. w zw. z art. 8 k.p.a.
W odpowiedzi na skargę, Dyrektor Ś. Oddziału Regionalnego ARiMR w K., wniósł o jej oddalenie
podtrzymując argumentację zawartąw zaskarżonym postanowieniu. W odpowiedzi na zarzuty skargi
dotyczące spóźnionego wezwania do usunięcia braków formalnych organ wyjaśnił, że złożenie przez
stronę wniosku drogą pocztową oraz konieczność wprowadzenia wszystkich wniosków do
wymaganego Zintegrowanego Systemu Zarządzania i Kontroli uniemożliwiło wcześniejsze wykrycie
braku podpisu.
W odpowiedzi na stanowisko organu, zawarte w odpowiedzi na skargę, skarżący w piśmie złożonym
w dniu 17 sierpnia 2015 r. dodatkowo podniósł, że błędna jest argumentacja organu sprowadzająca
się do uznania, iż datą złożenia wniosku o przyznanie płatności jest dzień 3 lipca 2105 r. tj. dzień
podpisania załącznika graficznego do wniosku. Zgodnie z art. 64 § 2 kodeksu postępowania
administracyjnego datą złożenia wniosku dotkniętego brakami formalnymi jestw przypadku ich
uzupełnienia, data złożenia podania dotkniętego ich brakami, nie zaś data ich uzupełnienia. Ponadto
skarżący zaznaczył, że treść przepisów unijnych nie wyłącza zastosowania art. 64 § 2 k.p.a do
postępowania w sprawie płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga okazała się zasadna.
Stosownie do art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.
U. Nr 153, poz. 1259 ze zm.), sąd administracyjny sprawuje w zakresie swojej właściwości kontrolę
pod względem zgodności z prawem. Z brzmienia art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., dalej:,,p.p.s.a.")
wynika, że w przypadku, gdy sąd stwierdzi, bądź to naruszenie prawa materialnego, które miało
wpływ na wynik sprawy, bądź to naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania
administracyjnego, bądź wreszcie inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło ono mieć
istotny wpływ na wynik sprawy, wówczas - w zależności od rodzaju naruszenia - uchyla decyzję lub
postanowienie w całości lub części albo stwierdza ich nieważność bądź też stwierdza wydanie decyzji
lub postanowienia z naruszeniem prawa.
W wyniku dokonanej kontroli legalności zaskarżonego postanowienia Sąd stwierdza, że w
konsekwencji błędne okazało się stanowisko organu w kwestii zachowania przez skarżącego terminu
do złożenia wniosku w sprawie przyznania płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego
na rok 2014. Przepis art. 61 § 3 K.p.a. stanowi, że datą wszczęcia postępowania na żądanie strony jest
dzień doręczenia żądania organowi administracji publicznej. Zauważyć należy, że złożone przez stronę
podanie (wniosek o przyznanie płatności) powinno być kompletne tj. spełniać wymogi określone
przepisami prawa. Wynika to wprost z art. 63 § 2 k.p.a. oraz art. 12 ust. 1 lit. d Rozporządzenia Nr
1122/2009 prawidłowo powołanych w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia. W sytuacji, gdy
podanie nie czyni zadość tym wymaganiom, organ ma obowiązek wezwać wnoszącego do usunięcia
braków w terminie siedmiu dni z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie
podania bez rozpoznania (art. 64 § 2 K.p.a.). Jeżeli podanie zawiera braki, poprzez jego konwalidację
– a więc uzupełnienie braków - czynność uzyskuje moc od chwili dokonania czynności, a nie od chwili
konwalidacji. Gdyby konwalidacja miała wywoływać skutki prawne ex nunc (na przyszłość), nie
znajdowałoby też uzasadnienia wyznaczenie przez ustawodawcę terminu do jej dokonania poprzez
uzupełnienie podania. Oznacza to, że datą wszczęcia postępowania w przypadku, gdy żądanie
załatwienia sprawy zawiera braki co do treści, będzie dzień wniesienia podania, a nie dzień
uzupełnienia jego braków /(por. Zbigniew R. Kmiecik Charakter prawny żądania wszczęcia
postępowania, [w:] Wszczęcie ogólnego postępowania administracyjnego, LEX/el).
Przenosząc powyższe uwagi, na grunt przedmiotowej sprawy stwierdzić należy, że wniosek
skarżącego zawierał braki formalne w postaci braku podpisów załączników graficznych stanowiących
stosownie do art. 25 ust. 1 – 3 ustawy z dnia 26 stycznia 2007 r. integralną cześć wniosku. Skarżący
zatem trafnie kwestionuje postanowienie odmawiające wszczęcia postępowania w sprawie
przyznania przedmiotowych płatności, jednakże nieuwzględnienie przez organ faktów związanych z
podpisaniem załączników graficznych, nie skutkuje nieważnością postanowienia, a jego uchyleniem.
Skarżący, jak wynika z akt sprawy, uzupełnił wniosek w dniu 3 lipca 2014 r, zatem w siedmiodniowym
terminie do usunięcia jego braków poczynając od tego samego dnia, to konwalidował dokonaną
czynność w postaci złożenia wniosku o przyznanie płatności, a wniosek ten wywołał skutki prawne w
dniu jego złożenia (13 maja 2014 r.), a nie jak twierdzi organ po 9 czerwca 2014 r.
Mając na uwadze powyższe ocenić należy jako błędne stanowisko organu, że powoływanie się przez
stronę na uzupełnienie braków formalnych wniosku w terminie wynikającym z art. 64 § 2 K.p.a. jest
bezskuteczne ze względu na powołany w postanowieniu art. 23 ust. 1 i 2 Rozporządzenia Nr
1122/2009, który dotyczy również terminów składania podpisanych załączników.
W konsekwencji odmowa wszczęcia postępowania w sprawie była bezzasadna i nastąpiła z
naruszeniem art. 61a § 1 K.p.a.
Rozpoznając sprawę ponownie organ weźmie pod uwagę wyrażoną przez skład orzekający w
niniejszej sprawie ocenę prawną odnoszącą się do kwestii zachowania przez skarżącego terminu do
złożenia wniosku w sprawie przyznania płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego na
rok 2014.
Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) w związku z art. 135 i art. 152
p.p.s.a. Sąd uchylił zaskarżone postanowienie. O kosztach postępowania (wpis od skargi) orzeczono
na podstawie art. 200 i 205 §1 p.p.s.a.