Sylabus Prawo (PDF MB)

EX ANTE – WISDOM FROM EXPERIENCE
PRAWO
Czym jest prawo i skąd się bierze?
Na czym polega działanie wymiaru sprawiedliwości?
Jak napisać umowę cywilnoprawną?
Na czym polega praca adwokata, sędziego czy prokuratora?
DZIEŃ I / CO TO JEST PRAWO? WYKŁAD (10:30 – 12:00)
Czy zastanawiałeś się, jak bardzo antyczne systemy prawa wpływają na obecny kształt prawa? Na czym polega
związek prawa z filozofią oraz etyką? Czym jest sprawiedliwość i co jest jej źródłem?
Pytania o źródła prawa nie mają wyłącznie charakteru historycznego. Odpowiedź na nie pozwala nam zrozumieć,
czym prawo jest dzisiaj, czemu służy i na jakich wartościach się opiera. W tym sensie dystans 2000 lat, jaki dzieli
nas od starożytnego Rzymu, nie jest wcale tak odległy. Nie sposób również mówić o prawie bez odniesienia
do norm społecznych i moralnych. – Jednym z przykładów współzależności między tymi systemami są zmiany
w prawach dotyczących osób homoseksualnych. Jeszcze nie tak dawno temu w wielu krajach intymne relacje
między osobami tej samej płci były zabronione prawnie, a nawet groziła za nie kara. Przykład ten pokazuje, jak
zmiany społeczne wpływają na zmiany w prawie.
W czasie wykładu poznamy podstawowe filozoficzne teorie prawa, m.in. koncepcję prawa naturalnego.
Porozmawiamy o tym, jak pojęcie prawa zmieniało się historycznie i jak się rozwija obecnie. Na zajęciach
omówimy także system prawny w Polsce, wyszczególnimy i omówimy każdą z jego gałęzi, czyli prawo cywilne,
karne, administracyjne i konstytucyjne. Dowiemy się, czym są instytucje prawa oraz kazusy.
KONWERSATORIUM (12:30 – 14:00)
Od zwyczaju do przepisu prawnego, czyli społeczne podstawy prawa
Dlaczego ludzie wychodzący z budynku mają pierwszeństwo przed wchodzącymi? W jaki sposób grupa
towarzyska karze członków łamiących jej wewnętrzne zasady? Czym są normy społeczne? Jakie są konsekwencje
ich nieprzestrzegania? W jaki sposób normy te są związane z prawem stanowionym?
W czasie konserwatorium rozwiniemy poruszone w części teoretycznej zagadnienie norm społecznych jako
jednego ze źródeł prawa. Porozmawiamy o wpływie religii i kultury na kształtowanie się zasad zwyczajowych
i stanowionych oraz filozoficznych i etycznych aspektach norm społecznych. Zastanowimy się wspólnie nad tym,
jakie są nieformalne sposoby karania osób naruszających wspólnie podzielane zasady. Porozmawiamy o
systemach norm i zasad w społeczeństwach pierwotnych oraz o ich wpływie na współczesne zachowania
społeczne, a także na niektóre rozwiązania prawne.
1
WARSZTATY (15:00 – 16:30)
Kazusy – przez nie uczymy się prawa
Każdy student prawa, jeśli chce w przyszłości być dobrym prawnikiem, powinien cały czas konfrontować swoją
wiedzę teoretyczną z podejściem proponowanym w kazusach – problemach, które należy rozstrzygnąć według
zasad określonych przez prawo. Uczestnicy będą mieli okazję zmierzyć się z rozwiązywaniem kazusów – zarówno
tych ze współczesnego orzecznictwa, jak i tych pochodzących z prawa rzymskiego.
DZIEŃ II / PRAWO KARNE
WYKŁAD (10:30 – 12:00)
Dlaczego prawo karne jest niezbędne?
Jak wyglądałby świat, gdyby nie było prawa karnego? Jaką pełni ono rolę w całym systemie prawnym? Jakie ma
znaczenie dla funkcjonowania społeczeństwa? Na jakiej podstawie sędzia wymierza karę? Czy kara ma służyć
przywróceniu ładu w społeczeństwie czy resocjalizacji skazanego? Dla większości z nas prawo karne to gwarant
bezpieczeństwa, dla części, która łamie ustanowione zasady, jest za to źródłem opresji. W czasie wykładu
opowiemy o systemie kar i środków karnych z perspektywy celów, jakie mają spełniać oraz różnic między
poszczególnymi z nich. Porozmawiamy również o tym, jak kary zmieniały się na przestrzeni wieków i jakie
przesłanki filozoficzno-moralne stoją za zniesieniem kary śmierci, a jakie za jej stosowaniem. Przywołamy
klasyfikacje przestępstw oraz wyjaśnimy, czym jest społeczna szkodliwość czynu. Na koniec zastanowimy się nad
problemami związanymi z praktycznym stosowaniem prawa karnego. Porozmawiamy m.in. o tym, jakie są
uprawnienia policji, na jakiej podstawie funkcjonariusze mogą nas przeszukać, a na jakiej aresztować.
KONWERSATORIUM (12:30 – 14:00)
Zabierz głos w debacie publicznej. Podziel się swoimi opiniami.
Prawo do życia czy prawo do wyboru? Za i przeciw karze śmierci. Czy w uzasadnionych przypadkach prawo może
działać wstecz?
W czasie debaty powrócimy do niektórych zagadnień z części teoretycznej. Na podstawie konkretnych przykładów
dyskutować będziemy o tym, jak różne aspekty działania ludzi/zachowania społecznie postrzegane były
w przeszłości i jak rozumiane są dzisiaj. Kwestiom takim, jak eutanazja, aborcja czy kara śmierci postaramy się
jednak przyjrzeć z perspektywy prawnej, a nie moralnej. Będzie to również przyczynek do dyskusji na temat tego,
czy rozdzielenie tych dwóch punktów widzenia jest możliwe. Zastanowimy się również nad tym, dlaczego system
kar się zmienia oraz czy zaostrzenie kar jest skuteczne.
WARSZTATY (15:00 – 16:30)
Weź udział w symulacji rozprawy – doświadcz tego, jak wygląda wymiar sprawiedliwości w praktyce!
W czasie zajęć praktycznych uczestnicy będą mieli okazję przeprowadzić symulację rozprawy sądowej.
Wyposażeni w szczegółowe instrukcje oraz podzieleni na role będą musieli zmierzyć się ze sprawą sądową z
perspektywy: sędziego, oskarżonego, adwokata i prokuratora.
2
DZIEŃ III / PRAWO CYWILNE
WYKŁAD (10:30 – 12:00)
W jaki sposób znajomość prawa cywilnego może nam się przydać w codziennym życiu?
Czy kupując grę w sklepie, zawierzasz umowę cywilnoprawną? Czy ściągając film z Internetu, popełniasz
przestępstwo? Co jest przedmiotem prawa cywilnego? Zawarcie związku małżeńskiego, udrażnianie kanałów
przeciwpowodziowych, zakup nowego telewizora – wszystkie te czynności regulowane są przez Kodeks Cywilny.
Zakres działania prawa cywilnego jest bardzo rozległy, a jego przepisy dotyczą wielu znaczących aspektów życia
każdego człowieka. Często sami nie zdajemy sobie z prawy z tego, jakie zachowania i czynności podlegają
oddziaływaniu prawa, dlatego narażeni jesteśmy na popełnianie błędów mających poważne konsekwencje. Na
zajęciach przeanalizujemy układ Kodeksu Cywilnego oraz innych regulacji z zakresu prawa cywilnego. Poznamy
również sposób odszukiwania i odczytywania potrzebnych treści z kodeksów i ustaw.
KONWERSATORIUM (12:30 – 14:00)
Kontrola czy wolność? – Czyli jak duża część naszego życia powinna podlegać regulacjom prawnym.
Kontrakt to pojęcie znane nie tylko z żargonu prawniczego. Wiele takich umów znajdziemy w naszych domach:
umieszczane na lodówkach, przypominają zainteresowanym stronom o wzajemnych zobowiązaniach – odrabianiu
lekcji czy o podziale obowiązków domowych. W czasie części dyskusyjnej zajmiemy się umowami cywilnymi
sankcjonowanymi prawnie oraz mechanizmami Kodeksu Cywilnego gwarantującymi ochronę takich umów. Nie
zabraknie jednak miejsca na rozmowę temat tego, czy prawo powinno regulować wszelkie aspekty życia człowieka.
Problem umiejscowimy w kontekście szerszej dyskusji interwencjonizm vs. liberalizm.
WARSZTATY (15:00 – 16:30)
Jak sporządzić umowę wynajmu mieszkania?
Tworzymy umowę! W czasie warsztatów pokażemy, na co należy zwracać uwagę przy sporządzaniu umów
cywilnoprawnych, gdzie szukać odpowiednich informacji oraz jak zabezpieczyć się przez nieuczciwym
kontrahentem. Na podstawie tych informacji uczestnicy będą musieli przygotować wzory kilku umów, a następnie
przeanalizujemy je i zobaczymy, jak zabezpieczają obie strony.
DZIEŃ IV /
SYSTEM OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA
WYKŁAD (10:30 – 12:00)
Prawa człowieka
Co to znaczy, że prawa człowieka są uniwersalne? Czy tę uniwersalność można kwestionować? Dlaczego godność
jest fundamentem wszystkich praw człowieka? Jakie inne prawa z niej wynikają? Jakie organizacje stoją na straży
praw człowieka na świecie i w Polsce? Prawa człowieka to zagadnienie wykraczające daleko poza ramy
poszczególnych systemów prawnych. Dziedzina ta – jeszcze bardziej niż w przypadku innych gałęzi prawa –
związana jest z normami moralnymi. W czasie zajęć poruszymy temat genezy praw człowieka oraz omówimy
wyróżniające je cechy, takie jak ich powszechny, niezbywalny i przyrodzony charakter. Przedstawimy też
systematykę praw człowieka – tzw. generacje (prawa osobiste, polityczne, ekonomiczne, socjalne i kulturalne).
3
Poznamy również międzynarodowy i krajowy system ochrony praw człowieka, a także organy oraz organizacje
międzynarodowe stojące na ich straży. Na koniec wspólnie zastanowimy się nad tym, dlaczego niektóre państwa
członkowskie UE bały się związać Kartą Praw Podstawowych.
KONWERSATORIUM (12:30 – 14:00)
Gdzie leżą granice praw człowieka?
Czy wszystkie prawa są równe? Czy przepisy prawne mogą sobie nawzajem przeczyć? Które prawo powinno mieć
charakter priorytetowy w przypadku kolizji z innym? Kto może rozsądzić ten konflikt? W części dyskusyjnej
wspólnie spróbujemy odpowiedzieć na powyższe pytania, odwołując się do takich współczesnych kontrowersji,
jak spór o obecność krzyża w szkołach i urzędach. Omówimy też wyroki ETPCz w podobnych sprawach. Będzie
to przesłanka do zadawania kolejnych pytań: Czy jest to naruszenie wolności sumienia i wyznania? A może godzi
w prawo do wychowania i nauczania dzieci zgodnie własnymi przekonaniami religijnymi i filozoficznymi? Czy
wolność religijna jest wolnością od religii? Czy Europa przechodzi kryzys wolności religijnej?
WARSZTATY (15:00 – 16:30)
Co zrobić, gdy nasze prawa i wolności są naruszane?
Na zajęciach ćwiczeniowych zajmiemy się rozważaniem przykładów naruszenia praw człowieka przez instytucje
państwowe oraz na podstawie zdobytej wiedzy napiszemy skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
w Strasburgu (ETPCz). Zastanowimy się między innymi nad tym, czy szkoła miała prawo zawiesić ucznia
za udział i pomoc w organizowaniu manifestacji politycznej i czy taka decyzja dyrektora narusza nasze prawo do
wolności myśli, sumienia i wyznania.
DZIEŃ V / PRAWO W PRAKTYCE WARSZTATY (10:30 – 12:00)
Ostatni dzień kursu w całości poświęcony jest praktycznemu wykorzystaniu wcześniej zdobytej wiedzy.
W czasie pierwszej sesji uczestnicy, korzystając z przygotowanych materiałów, będą musieli zmierzyć się
z konkretnymi zagadnieniami prawnymi.
KONWERSATORIUM – OPEN DAY (13:00 – 16:00) –
Czy praca prawnika wygląda tak, jak pokazują to seriale telewizyjne?
Na ile filmowa fikcja odpowiada temu, co naprawdę dzieje się w kancelariach prawniczych czy na salach rozpraw?
Kto lepiej odpowie na te pytanie niż sami prawnicy? – W czasie ostatnich zajęć każdy z uczestników będzie mógł
zadać bezpośrednio pytania aplikantowi, radcy prawnemu i sędziemu. Po krótkich wystąpieniach
wprowadzających uczestnicy będą mieli okazję indywidulanie porozmawiać z przedstawicielami zawodów
prawniczych.
Spotkanie z aplikantem – dowiemy się m.in. o tym, jakie są jego uprawnienia i obowiązki oraz jak łączyć naukę
z pracą zawodową, czego wymaga przygotowanie do egzaminu aplikacyjnego i jak wygląda praca w kancelarii.
Porozmawiamy o rodzajach i programach aplikacji oraz o tym, jakie zawody można wykonywać po ukończeniu
każdej z nich.
Spotkanie z radcą prawnym – porozmawiamy o różnicach pomiędzy zawodem radcy prawnego a adwokata.
Dowiemy się również, kto może uzyskać prawo do wykonywania zawodu radcy prawnego, dlaczego warto
korzystać z pomocy radcy prawnego i czy jest to zawód czasochłonny.
Spotkanie z sędzią – jakie są konsekwencje zasady nieusuwalności, tzn. dożywotniego sprawowania urzędu
sędziowskiego? Jak radzić sobie odpowiedzialnością za decyzje mogące ważyć na całym życiu oskarżonego?
Czy jest to stresujący zawód? – Spotkanie z sędzią pozwoli odpowiedzieć na te oraz inne pytania.
4
–
5