Dossier prasowe Kampania Trzy Znaki Smaku marzec 2014

KAMPANIA
INFORMACYJNA
TRZY ZNAKI SMAKU
DOSSIER PRASOWE
MARZEC 2O14
SPIS TREŚCI
ZA NAMI PIERWSZY ROK KAMPANII „TRZY ZNAKI SMAKU”
2
CELE
3
DOTYCHCZASOWE DZIAŁANIA 3
EUROPEJSKI SYSTEM OCHRONY PRODUKTÓW REGIONALNYCH I TRADYCYJNYCH
4
EUROPEJSKIE ZNAKI JAKOŚCI ChNP, ChOG ORAZ GTS
4
PROCEDURA REJESTRACJI PRODUKTÓW REGIONALNYCH I TRADYCYJNYCH ChNP, ChOG ORAZ GTS
6
KORZYŚCI WYNIKAJĄCE Z EUROPEJSKIEGO SYSTEMU OCHRONY PRODUKTÓW REGIONALNYCH I TRADYCYJNYCH
6
ZNAJOMOŚĆ SYMBOLI EUROPEJSKIEGO SYSTEMU ZNAKOWANIA I OCHRONY PRODUKTÓW REGIONALNYCH
I TRADYCYJNYCH ChNP, ChOG ORAZ GTS
6
POLSKIE PRODUKTY TRADYCYJNE I REGIONALNE ChNP, ChOG ORAZ GTS
7
ChNP
7
ChOG
10
GTS
16
PRZEPISY KULINARNE
19
KONTAKT 20
Szanowni Państwo,
Nie od dziś wiadomo, że polska tradycja kulinarna obfituje w produkty, które śmiało mogą konkurować
z „gwiazdami” kuchni europejskiej. Nasz oscypek ChNP niczym nie ustępuje serom francuskim czy
włoskim. Inna sprawa, to że jest od wielu z nich znacznie mniej znany. A przecież naszymi serami,
i wędlinami, czy miodami bądź wypiekami możemy, a nawet powinniśmy się chwalić! Z pomocą
przychodzi nam wszystkim europejski system ochrony produktów regionalnych i tradycyjnych. Tam,
gdzie brakuje wiedzy, pomocne są trzy dobrze już znane na świecie znaki jakości ChNP, ChOG i GTS.
Produkty z europejskimi znakami swoją wyjątkowość zawdzięczają wyjątkowym miejscom, z których
pochodzą i unikalnym, tradycyjnym recepturom niezmiennym od lat. Głęboki, słodko kwaśny smak
suski sechlońskiej ChOG czy soczysta konsystencja kiełbasy lisieckiej ChOG to coś co dla mnie może
być wizytówką naszej kuchni. Wierzę, że wkrótce produktów certyfikowanych będzie więcej – bo jest
to w interesie producentów, konsumentów i samych produktów. Nie obędzie się jednak bez Waszej,
drodzy dziennikarze, pomocy. Dlatego z całego serca zachęcam wszystkich do współpracy!
Ambasador kampanii Trzy Znaki Smaku
Grzegorz Łapanowski
ZA NAMI PIERWSZY ROK KAMPANII
„TRZY ZNAKI SMAKU”!
W dniu 7 lutego 2014 r. minął pierwszy rok zaplanowanej na trzy lata kampanii informacyjnej pt. „Trzy
znaki smaku”, której inicjatorem jest Agencja Rynku Rolnego, wspierana przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Istotą programu „Trzy znaki smaku” skierowanego na rynek polski jest informowanie o wspólnotowym systemie ochrony produktów regionalnych i tradycyjnych, a także promocja znakowanych
w tym systemie produktów żywnościowych.
Główny przekaz kampanii koncentruje się na tym, by zachęcać do konsumpcji produktów wytwarzanych w ramach unijnego
systemu ochrony produktów regionalnych i tradycyjnych oraz
podkreślać korzyści wynikające z uczestnictwa w tym systemie.
Zwraca on uwagę na ich następujące zalety:
Unia Europejska chroni wspomniane powyżej produkty przyznając następujące oznaczenia:
•różnią się od produktów masowych i posiadają gwarancję wysokiej jakości, ponieważ podlegają surowym przepisom produkcji i kontroli,
•Chroniona Nazwa Pochodzenia (ChNP),
•Chronione Oznaczenie Geograficzne (ChOG),
•istnieje możliwość odtworzenia ich historii,
•Gwarantowana Tradycyjna Specjalność (GTS).
2
•odpowiadają nowoczesnemu stylowi życia przyjaznemu i bliskiemu naturze,
Kampania „Trzy znaki smaku” skierowana jest przede
wszystkim do:
•swoje charakterystyczne cechy zawdzięczają temu, że powstały
w konkretnych regionach lub w sposób tradycyjny,
•konsumentów,
•wytwórców produktów (rolnicy, przetwórcy z sektora rolno-spożywczego, organizacje zrzeszające producentów i przetwórców żywności),
•ich jakość wynika z doświadczeń i tradycji kształtowanychprzez
całe pokolenia,
•ochrona unijnego systemu powoduje, że ich fałszowanie jest
karane.
•odbiorców pośrednich (dystrybutorzy artykułów spożywczych,
hurtownicy artykułów spożywczych, kupcy detaliczni artykułów
spożywczych oraz szeroko pojęty kanał HoReCa - restauratorzy
i adepci szkół gastronomicznych).
CELE
Ze względu na różnorodność grup odbiorców, do których skierowany został program „Trzy znaki
smaku” określony został szeroki wachlarz celów, które chcielibyśmy osiągnąć realizując planowane
działania. Do najważniejszych założeń kampanii należy zatem:
szerzenie wiedzy o oznaczeniach – zaznajomienie konsumentów z oznaczeniami unijnego systemu ochrony produktów regionalnych i tradycyjnych oraz promowanie produktów wysokiej jakości etykietowanych tymi znakami. Poinformowanie wytwórców
produktów oraz odbiorców pośrednich o zaletach i korzyściach
wynikających z uczestnictwa w przedmiotowym systemie,
budowa pozytywnej postawy konsumpcyjnej oraz nabywczej –
zwiększenie konsumpcji produktów wysokiej jakości wytwarzanych w ramach unijnego systemu ochrony produktów regionalnych i tradycyjnych.
DOTYCHCZASOWE DZIAŁANIA
W pierwszym roku kampanii realizowaliśmy następujące działania informacyjne:
Public relations: za nami spotkanie dla dziennikarzy i lunche
prasowe oraz wyjazd grupy wiodących dziennikarzy kulinarnych
do małopolskich certyfikowanych producentów, który zaowocował serią artykułów w prasie i Internecie. Do przedstawicieli
mediów regularnie rozsyłaliśmy e-newslettery. Promowaliśmy
europejski system oznaczeń wśród blogerów i internetowych
opiniotwórców oraz na popularnych portalach społecznościowych - nasz fanpage na Facebooku liczy już ponad 26 tysięcy
sympatyków i wciąż się rozrasta,
ferencję na Stadionie Narodowym w Warszawie oraz wyjazd
szkoleniowy grupy producentów do Francji. We współpracy ze
znanymi kucharzami – m.in. Adamem Chrząstowskim i Grzegorzem Łapanowskim zrealizowaliśmy warsztaty kulinarne dla
kucharzy, blogerów, uczniów szkół gastronomicznych i dziennikarzy. Opublikowaliśmy szereg materiałów informacyjnych
i promocyjnych, w tym przewodnik po szlaku produktów regionalnych i tradycyjnych oraz broszurę na temat systemu wspólnotowego i objętych nim polskich produktów,
Działania edukacyjne: nawiązaliśmy kontakt z ponad 400
producentami żywności regionalnej i tradycyjnej, a także
z osobami związanymi z branżą i tematyką produktów regionalnych oraz tradycyjnych, w tym z urzędnikami urzędów marszałkowskich i ośrodków doradztwa rolniczego, których objęliśmy
systematycznymi mailingami. Przeprowadziliśmy serię seminariów i szkoleń, zorganizowaliśmy dużą międzynarodową kon-
Wzięliśmy udział w imprezach targowych oraz festiwalach: mieliśmy rozbudowane stanowiska na Festiwalu Smaku
w Grucznie, Ogólnopolskim Festiwalu Dobrego Smaku w Poznaniu, Europejskim Festiwalu Smaku w Lublinie, na Targach EuroGastro w Warszawie, Targach Polagra-Food w Poznaniu, oraz
Targach Horeca/Gastrofood w Krakowie,
3
Reklama w mediach: wyemitowaliśmy pierwszą serię reklam
w telewizji, radio i Internecie, opublikowaliśmy kilkadziesiąt adwertoriali w prasie kobiecej i branżowej. Produkty z europejskimi
oznaczeniami były pokazywane w kilku odcinkach popularnego
programu Top Chef, opowiadał o nich także słynny krytyk kulinarny, Maciej Nowak w kilkunastu programach Dzień Dobry TVN
oraz Dzień Dobry TVN weekend,
Działania internetowe: stworzyliśmy stronę:
www.trzyznakismaku.pl, za pośrednictwem której informujemy
o produktach regionalnych i tradycyjnych oraz o systemie wspólnotowym i o działaniach kampanii, wyprodukowaliśmy serię
filmików internetowych z udziałem Grzegorza Łapanowskiego,
który opowiada o produktach i o systemie ich ochrony.
Na naszej stronie internetowej i na Facebook’u przeprowadziliśmy
także pierwszy konkurs kulinarny.
EUROPEJSKI SYSTEM OCHRONY PRODUKTÓW
REGIONALNYCH I TRADYCYJNYCH
W bardzo wielu państwach, zwłaszcza tych wysokorozwiniętych,
od kilku dekad widoczne jest zainteresowanie żywnością o tradycyjnych metodach produkcji i znanym pochodzeniu. Potrzeba
konsumentów znalazła odzwierciedlenie w europejskiej Wspólnej
Polityce Rolnej, którą śmiało można określić mianem polityki jakości.
Całe europejskie prawodawstwo zmierza w kierunku promowania
żywności wysokiej jakości. W 1992 roku Unia Europejska przyjęła
serię rozporządzeń, które otaczają szczególną ochroną producentów, często drobnych, wytwarzających właśnie taką żywność,
której szczególne cechy związane są ze środowiskiem, w którym
powstaje oraz z tradycją.
W celu wyróżnienia tych wyjątkowych produktów stworzono
europejski system oznaczeń. Jego głównym zadaniem jest, po
pierwsze, informowanie konsumentów, że trzymają w ręku produkt wysokiej jakości, po drugie – ochrona producentów przed
nieuczciwymi konkurentami, wypuszczającymi na rynek podróbki.
W UE jest obecnie około 560 zarejestrowanych produktów
ChNP, 550 ChOG oraz 40 GTS, choć liczba ta zmienia się
z dnia na dzień. Na rozpatrzenie oczekuje około 87 produktów ChNP, 104 ChOG oraz 15 GTS z całego świata. Jak widać
jest to segment rynku, który cały czas dynamicznie się rozwija.
Do tej pory jednym z trzech europejskich oznaczeń wyróżniono
w Polsce 36 produktów, jednak ta lista stale się powiększa.
I nic dziwnego: ugruntowana pozycja i rozpoznawalność oznaczeń europejskich sprawia, że przyczyniają się one do zwiększenia zainteresowania nie tylko samymi produktami, ale też
regionem, z którego się wywodzą. Państwa wiodące pod względem wartości produkcji objętej oznaczeniami geograficznymi to
Włochy, Niemcy, Francja i Wielka Brytania.
EUROPEJSKIE ZNAKI JAKOŚCI ChNP, ChOG ORAZ GTS
W ramach europejskiej polityki jakości i ochrony produktów wyjątkowych, wyróżnia się dwie
kategorie produktów :
produkty regionalne znanego pochodzenia,
których dotyczą oznaczenia Chroniona Nazwa Pochodzenia oraz Chronione Oznaczenie Geograficzne,
produkty tradycyjne,
których dotyczy oznaczenie Gwarantowana Tradycyjna Specjalność.
4
CHRONIONA NAZWA POCHODZENIA (ChNP)
ZWA PO
•
•C
DZENIA
HRONION
NA
O
CH
A
Jest to europejski znak przyznawany produktom regionalnym wyjątkowej jakości, o nazwie nawiązującej do miejsca w którym jest wytwarzany i podkreślającej ich związek z tym miejscem.
Wszystkie surowce, potrzebne do wytworzenia tego produktu pochodzą z określonego obszaru geograficznego
oraz wszystkie fazy wytwarzania odbywają się na tym obszarze.
O znak ChNP mogą ubiegać się produkty rolne przeznaczone do spożycia przez ludzi (płody ziemi, produkty pochodzące z hodowli, rybołówstwa oraz produkty pierwszego przetworzenia, będące w związku z tymi produktami)
lub środki spożywcze (m. in. piwo, chleb, ciasto, ciastka, wyroby cukiernicze, inne wyroby piekarnicze, makarony,
korek i bawełna).
Do tej pory oznaczeniem ChNP wyróżniono w Polsce 9 produktów.
Oznaczenie ChNP znajduje się na następujących polskich produktach:
bryndza podhalańska, fasola Piękny Jaś z Doliny Dunajca, fasola wrzawska, karp zatorski, miód z Sejneńszczyzny/
Łoździejszczyzny/ Seinų/Lazdijų krašto medus, oscypek, podkarpacki miód spadziowy, redykołka, wiśnia
nadwiślanka.
CZENIE
G
RAFIC
Z
N I ON E O
RO
G
EO
A
ZN
CHRONIONE OZNACZENIE GEOGRAFICZNE (ChOG)
Jest to europejski znak przyznawany produktom regionalnym wyjątkowej jakości, o nazwie nawiązującej do miejsca w którym jest wytwarzany i podkreślającej ich związek z tym miejscem.
Oznaczenie ChOG mówi nam także, że chociaż jeden z etapów powstawania produktu musi przebiegać na obszarze, do którego odnosi się jego nazwa.
NE
•
•C
H
O znak ChOG mogą ubiegać się produkty rolne przeznaczone do spożycia przez ludzi (płody ziemi, produkty pochodzące z hodowli, rybołówstwa oraz produkty pierwszego przetworzenia, będące w związku z tymi produktami)
lub środki spożywcze (m. in. piwo, chleb, ciasto, ciastka, wyroby cukiernicze, inne wyroby piekarnicze, makarony,
korek i bawełna).
Do tej pory oznaczeniem ChOG wyróżniono w Polsce 18 produktów.
Polskie produkty z oznaczeniem ChOG: andruty kaliskie, chleb prądnicki, fasola korczyńska, jabłka grójeckie,
jabłka łąckie, jagnięcina podhalańska, kiełbasa lisiecka, kołocz śląski/kołacz śląski, miód drahimski, miód kurpiowski,
miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich, obwarzanek krakowski, rogal świętomarciński, ser koryciński swojski,
suska sechlońska, śliwka szydłowska, truskawka kaszubska/kaszëbskô malëna, wielkopolski ser smażony.
GWARANTOWANA TRADYCYJNA SPECJALNOŚĆ (GTS)
ADYCY
J
SPECJALN
N
RA
TR
OŚ
A
NA
TOWAN
Wniosek o rejestrację cebularza lubelskiego jako ChOG czeka na pozytywną weryfikację przez Komisję Europejską.
Jest to europejski znak jakości, przyznawany produktom noszącym tradycyjną nazwę, odnoszącą się do jego
specyficznego charakteru lub tradycyjnie stosowaną dla tego produktu. Produkt z oznaczeniem GTS musi być
wytwarzany z tradycyjnych surowców, według tradycyjnej, przekazywanej z pokolenia na pokolenie receptury lub
tradycyjnymi metodami.
O oznaczenie GTS mogą ubiegać się produkty rolne przeznaczone do spożycia przez ludzi (płody ziemi,
produkty pochodzące z hodowli, rybołówstwa oraz produkty pierwszego przetworzenia, będące w związku
z tymi produktami) lub środki spożywcze (m. in. piwo, napoje z ekstraktów roślinnych, czekolada, chleb, ciasto,
ciastka, wyroby cukiernicze, makarony) a także gotowe dania.
Do tej pory oznaczeniem GTS wyróżniono w Polsce 9 produktów.
Polskie produkty z oznaczeniem GTS : półtorak, dwójniak, trójniak, czwórniak, kabanosy, kiełbasa jałowcowa, kiełbasa myśliwska, olej rydzowy, pierekaczewnik.
5
Ć • • GWA
PROCEDURA REJESTRACJI PRODUKTÓW
REGIONALNYCH I TRADYCYJNYCH CHNP, CHOG ORAZ GTS
O przyznanie europejskiego znaku jakości może się ubiegać
grupa producentów lub przetwórców (w szczególnych sytuacjach, o przyznanie znaków ChNP i ChOG może wnioskować
osoba fizyczna lub prawna, która będzie traktowana jako grupa; wyjątek ten nie dotyczy wnioskowania o GTS). Grupa skła-
da wniosek do ministra właściwego do spraw rynków rolnych,
nim się to jednak stanie, członkowie grupy muszą sami ustalić
zasady, które będą obowiązywać jej członków. Czyli, między innymi, uzgodnić reguły i częstotliwość kontroli oraz mechanizmy
samokontroli, a także wybrać organ kontrolujący.
KORZYŚCI WYNIKAJĄCE Z EUROPEJSKIEGO SYSTEMU
OCHRONY PRODUKTÓW REGIONALNYCH I TRADYCYJNYCH
•oznaczenia umożliwiają łatwą identyfikację oryginalnych
i wartościowych produktów, o konkretnych specyficznych ce-
•produkty ubiegające się o ChNP lub ChOG, których wnioski
o rejestrację zostały pozytywnie ocenione na etapie krajowym, a następnie przekazane Komisji Europejskiej, oczekujące na rejestrację, podlegają ochronie prawnej na terytorium
RP;
chach i wysokiej jakości;
•umieszczenie na produkcie znaku jakości uzasadnia jego
wyższą cenę, ale daje też gwarancję kupującemu, że płaci
za wysoką jakość;
•ochrona prawna eliminuje nieuczciwą konkurencję, zabezpiecza przed nieuprawnionym posługiwaniem się nazwą produktu i jego podrabianiem.
•produkty zarejestrowane jako GTS, ChNP lub ChOG podlegają ochronie prawnej na terenie Unii Europejskiej;
ZNAJOMOŚĆ SYMBOLI EUROPEJSKIEGO SYSTEMU
ZNAKOWANIA I OCHRONY PRODUKTÓW REGIONALNYCH
I TRADYCYJNYCH ChNP, ChOG ORAZ GTS
Z badań przeprowadzonych w kwietniu 2013 r. przez Millword
Brown wynika, że polscy konsumenci mają słabą znajomość
symboli europejskiego systemu ochrony produktów regionalnych i tradycyjnych. Logotypy rozpoznaje zaledwie 6%-9% ankietowanych, a znajomość nazw i ich znaczenia jest tylko o kilka
procent większa, choć o samej idei znakowania produktów słyszało ok. 30% badanych. Zdecydowanie lepiej rzecz wygląda
wśród wytwórców i dystrybutorów: o europejskim systemie znakowania i ochrony produktów regionalnych i tradycyjnych słyszało aż 90% badanych, 80% producentów zna symbole oznaczeń, natomiast wśród dystrybutorów ta znajomość sytuuje się
na poziomie ok. 50%.
czyn, dużo większa jest ta świadomość wśród producentów
i dystrybutorów. Aż 35% producentów i 43% dystrybutorów
uważa, że oznakowane produkty wyróżnia przede wszystkim wysoka jakość. Co ciekawe, aż połowa wszystkich badanych producentów zadeklarowała chęć przystąpienia
do europejskiego systemu znakowania i ochrony produktów
w przyszłości. Widać więc, że ten segment rynku ma ogromny
potencjał.
Kampania „Trzy znaki smaku” będzie się więc skupiać przede
wszystkim na uświadomieniu konsumentom istnienia oznaczeń i ich znaczenia oraz korzyści wynikających z kupowania produktów oznakowanych jednym z trzech symboli.
W przypadku producentów i dystrybutorów, nacisk zostanie położony przede wszystkim na przekazanie wiedzy
na temat zasad, na jakich można przystąpić do europejskiego
systemu ochrony produktów regionalnych i tradycyjnych.
Polacy nie mają też wyrobionej opinii na temat produktów oznaczonych europejskimi znakami ChNP, ChOG oraz
GTS. Rzadko je kupują i nie widzą związku pomiędzy symbolem a rzeczywistą jakością produktu. Z naturalnych przy-
6
Regionalny Związek Hodowców Owiec i Kóz
ul. Szaflarska 93 d/7, 34-400 Nowy Targ
tel.: 18 266 46 21, fax: 18 266 46 21
[email protected]
NA
ZWA PO
•
•C
A
DZENIA
•
BRYNDZA PODHALAŃSKA
ChNP
HRONION
ZWA PO
DZENIA
•C
NA
O
CH
A
O
CH
HRONION
POLSKIE PRODUKTY TRADYCYJNE
I REGIONALNE ChNP, ChOG ORAZ GTS
FASOLA PIĘKNY JAŚ
Z DOLINY DUNAJCA
ChNP
Spółdzielnia „Dolina Dunajca”
Zawada Lanckorońska 32, 32-840 Zakliczyn
tel./fax: 14 629 30 49, 605 100 157
[email protected]
Bryndza podhalańska to miękki ser podpuszczkowy. Mleko z którego powstaje bryndza pochodzi od owiec rasy Polska Owca Górska. Czasem dodaje się
też mleko krowie od zwierząt rasy Polska Krowa Czerwona. Zawartość mleka
krowiego nie może jednak przekroczyć 40 %. Bryndzę wytwarza się tylko od
maja do września. Każdy z 10 etapów produkcji jest ściśle określony i niezmienny od lat. W ostatnim poddany leżakowaniu i fermentacji ser kruszy się
i ubija z solą. Dzięki temu bryndza ma równocześnie słony, lekko kwaskowaty
i pikantny smak.
Nasiona odmiany Piękny Jaś mają nerkowaty kształt, są bocznie spłaszczone i błyszczące, a także całkiem spore. W Dolinie Dunajca charakteryzuje je
większa niż gdzie indziej zawartość magnezu (80 mg/kg; wynika to z wysokiej
zawartości pierwiastka w tutejszej glebie). Piękny Jaś z doliny Dunajca smakuje słodkawo, a jego konsystencja
jest niezwykle delikatna. Ma też cienką
skórkę, dlatego gotuje się o 10 minut
krócej, niż inne „jasie”.
W dniu 25 października 2011 r. fasola
Piękny Jaś z Doliny Dunajca została
wyróżniona oznaczeniem Chronionej
Nazwy Pochodzenia. Uprawnienia
do produkcji fasoli z oznaczeniem
ChNP mogą otrzymać jedynie rolnicy
uprawiający tę fasolę na obszarze 11
gmin leżących w dolinie rzeki Dunajec: Gródek nad Dunajcem (powiat
nowosądecki), Zakliczyn, Wojnicz,
Wierzchosławice, Radłów, Wietrzychowice, Tarnów, Pleśna, Żabno (powiat
tarnowski), Czchów (powiat brzeski)
i Gręboszów (powiat dąbrowski) w województwie małopolskim.
Bryndza podhalańska w dniu 12 czerwca 2007 r. była pierwszym polskim produktem, który został oficjalnie wpisany przez Komisję Europejską do rejestru
Chronionych Nazw Pochodzenia. Produkcja odbywa się na ściśle określonym obszarze zwanym Podhalem w powiecie nowotarskim, tatrzańskim oraz
sześciu gminach z powiatu żywieckiego: Milówka, Węgierska Górka, Rajcza,
Ujsoły, Jeleśnia i Koszarawa.
7
ZWA PO
•
•C
DZENIA
HRONION
NA
O
CH
A
mu dwuletniemu systemowi chowu
w stawach ziemnych, a w szczególności sposobowi żywienia, który jest
oparty głównie na pokarmie stawowym i wysokiej jakości naturalnymi
zbożami od lokalnych producentów,
takimi jak pszenica, jęczmień, pszenżyto i kukurydza.
FASOLA WRZAWSKA
ChNP
Stowarzyszenie Producentów Fasoli Tycznej
„Piękny Jaś” we Wrzawach
Waldemar Prarat, Wrzawy 485, 39-432 Gorzyce
tel.: 15 836 39 35
[email protected]
W dniu 20 maja 2011 r. karp zatorski
został zarejestrowany przez Komisję
Europejską jako Chroniona Nazwa
Pochodzenia. Może być on hodowany
na terenie trzech gmin w województwie
małopolskim. Są to: Zator i Przeciszów
w powiecie oświęcimskim oraz Spytkowice w powiecie wadowickim.
NA
ZWA PO
DZENIA
•
•C
A
O
CH
HRONION
Fasola wrzawska – czyli fasola tyczna „Piękny Jaś” zaliczana do fasoli wielokwiatowej, uprawiana w północnej części Kotliny Sandomierskiej, w widłach Wisły i Sanu. Nazwa pochodzi od wsi Wrzawy, która stanowi centrum
tego fasolowego zagłębia. Odmiana ma duże (1000 sztuk to 2,1-2,9 kg!),
nerkowate i lekko spłaszczone nasiona, charakteryzujące się słodkawym
smakiem i delikatną konsystencją, pozbawioną mącznego posmaku. Fasola
wrzawska ma o 20% cieńszą skórkę i większą zdolność pochłaniania wody,
a także gotuje się krócej o ok. 10 min, niż odmiany wielokwiatowe pochodzące
z innych miejsc.
MIÓD Z SEJNEŃSZCZYZY/
ŁOŹDZIEJSZCZYZNY/
SEINU/ LAZDIJU KRASTO
MEDUS ChNP
Terenowe Koło Pszczelarzy w Sejnach (Polska)
Skr. Pocztowa 37, 16-500 Sejny
tel.: 87 516 35 69, 503 668 864
[email protected]
NA
Regionalny Związek Pszczelarzy w Łoździejach
- Lazdijų rajono bitininkų draugija (Litwa)
Majronio 20, 67-106 Lazdijai, Litwa
[email protected]
Pod nazwą miód z Sejneńszczyzny/Łoździejszczyzny/Seinų/Lazdijų krašto
medus kryje się miód pszczeli nektarowy. Jest on wytwarzany z kilkudziesięciu charakterystycznych dla tego obszaru gatunków roślin miododajnych
m.in.: wierzb, klonów, mniszka pospolitego, maliny, kruszyny, koniczyny białej
i łąkowej, komonicy, nostrzyka. Pozyskuje się go wyłącznie w okresie trzech
miesięcy: od połowy maja do połowy sierpnia. Ma on specyficzne zabarwienie: od ciemnożółtego do ciemnozłotego. Jego cechą charakterystyczną jest
też lekkie zmętnienie.
ZWA PO
DZENIA
•
•C
A
O
CH
HRONION
13 stycznia 2012 r. nazwa „fasola wrzawska” została wpisana do rejestru Chronionych Nazw Pochodzenia. Odtąd nazwą tą mogą być opatrzone tylko suche nasiona fasoli wielokwiatowej tycznej pochodzące
z upraw na ściśle określonym obszarze powiatu tarnobrzeskiego czyli
z miejscowości Wrzawy, Gorczyce, Motycze Poduchowne, Trześń, Zalesie
Gorzyckie w gminie Gorzyce; powiatu stalowowolskiego czyli z miejscowości
Skowierzyn, Zaleszany, Majda Zbydniowski, Motycze Szlacheckie w gminie
Zaleszany; z miejscowości Dąbrówka Pniowska, Pniów, Nowiny, Witkowice,
Chwałowice, Antoniów i Orzechów w gminie Radomyśl nad Sanem. Cały wymieniony obszar znajduje się w województwie podkarpackim.
KARP ZATORSKI
ChNP
31 stycznia 2012 r. miód z Sejneńszczyzny/Łoździejszczyzny/ Seinų/Lazdijų
krašto medus został zarejestrowany przez Komisję Europejską jako Chroniona Nazwa Pochodzenia. Jest to pierwszy polski produkt transgraniczny.
O jego rejestrację wspólnie wnioskowali
producenci z Polski i Litwy. Obszar produkcji miodu położony jest w dorzeczu
Niemna na pograniczu Polski i Litwy, na
terytorium Pojezierza Wschodniosuwalskiego. Po stronie polskiej nazwa
dotyczy 4 gmin powiatu sejeńskiego
(Sejny, Giby, Krasnopol, Puńsk) oraz 5
gmin powiatu suwalskiego (Suwałki,
Szypliszki, Jeleniewo, Rutka-Tartak,
Wiżajny). Po stronie litewskiej odnosi
się do 12 gmin regionu Łoździeje (Kapciamiestis, Veisejai, Kuciunai, Lazdijai,
Seirijai, Norageliai, Sventezeris, Teizai,
Slavantai, Budvietis, Sestokai, Krosna).
Lokalna Grupa Producencka Karpia Zatorskiego
ul. Parkowa 7, 32-640 Zator
tel.: 33 841 27 09, 506 146 777, fax: 33 841 27 09
[email protected]
Karp zatorski jest produkowany na terenie sąsiadujących ze sobą gmin,
które od 2003 r. realizują program „Dolins Karpia”. Obszar ten obejmuje
łącznie134 km². Największa produkcja odbywa się na terenie Zatora – stąd
nazwa ryby. Karp zatorski powstał ze skrzyżowania rodzimej linii karpia
polskiego (galicyjskiego) z czystymi liniami: węgierską, jugosłowiańską,
gołyską i izraelską. Znaki szczególne wyróżniające karpia zatorskiego
to dobre wygrzbiecenie, zwarta forma i oliwkowy lub oliwkowo-niebieski
kolor. Masa karpia wynosi od 1100 g do 1800 g. Mięso ma delikatny smak
i świeży, rybi zapach. Swój wyjątkowy smak karp zawdzięcza oryginalne-
8
ZWA PO
•
•C
DZENIA
HRONION
NA
O
CH
A
OSCYPEK
ChNP
refleksami, po krystalizacji zaś powoli
jaśnieje. Podkarpacki miód spadziowy ma typowo żywiczny aromat, przypominający zapach igliwia i łagodny,
słodki smak.
Regionalny Związek Hodowców Owiec i Kóz
ul. Szaflarska 93 d/7, 34-400 Nowy Targ
tel.: 18 266 46 21, fax: 18 266 46 21
[email protected]
HRONION
•C
•
HRONION
DZENIA
DZENIA
•
•C
ZWA PO
REDYKOŁKA
ChNP
Redykołka to niewielki serek w kształcie zwierzątka, ptaka lub wrzeciona, robiony na Podhalu. Wytwarza się go z niepasteryzowanego mleka
owiec Polskiej Owcy Górskiej, dopuszczalny jest jednak dodatek krowiego, nieprzekraczający 40% całkowitej masy mleka. Waga redykołki nie
może przekroczyć 300 gram, ale te najmniejsze, o kształcie wrzeciona,
ważą od 30 do 60 gram. Serek ma słomkową, lśniącą skórkę, jest lekko
słony, o wyraźnym zapachu wędzenia. Cały cykl produkcyjny odbywa się
na Podhalu i wszystkie etapy produkcji przebiegają w szałasach na stokach
górskich.
1 grudnia 2009 r. redykołka została wpisana przez Komisję Europejską
do rejestru Chronionych Nazw Pochodzenia. Nazwę tę można stosować
dla serków wytwarzanych na ternie województwa śląskiego, tj. w gminie
powiatu
cieszyńskiego
(Istebna),
w gminie powiatu żywieckiego (Milówka, Węgierska Górka, Rajcza, Ujsoły,
Jeleśnia i Koszarowa); a także w województwie małopolskim w następujących
powiatach: Nowotarskim i Tatrzańskim,
w gminach powiatu suskiego (Zawoja
i Bystra Sidzina), w gminach powiatu
limanowskiego (Niedźwiedź i część
gminy Gamienica), w paru sołectwach
gminy Mszana Dolna (Olszówka, Raba
Niżna, Łostówka, Łętowe i Lubomierz),
w gminach powiatu nowosądeckiego
(Piwniczna, Muszyna i Krynica). Zdefiniowany obszar pokrywa się z terenem
historyczno-etnograficznym podnóża
Tatr zwanym Podhalem.
ZWA PO
O
CH
NA
NA
Regionalny Związek Hodowców Owiec i Kóz
ul. Szaflarska 93 d/7, 34-400 Nowy Targ
tel.: 18 266 46 21, fax: 18 266 46 21
[email protected]
Od 14 lutego 2008 r. oscypek posiada europejski znak Chronionej
Nazwy Pochodzenia. Uprawnienia
do wytwarzania tego produktu mogą
otrzymać jedynie producenci w ściśle
określonych rejonach: w województwie śląskim - w gminie powiatu cieszyńskiego (Istebna), w gminach powiatu żywieckiego (w Milówce, Węgierskiej
Górce, Rajczy, Ujsołach, Jeleśni, Koszarowej), w całym powiecie nowotarskim i powiecie tatrzańskim, w gminach powiatu suskiego (Zawoja i Bystra
Sidzina), w gminach powiatu limanowskiego: (Niedźwiedź i cześć gminy
Kamienica, która położona jest na terytorium Gorczańskiego Parku Narodowego lub znajduje się na południe od rzeki Kamienica oraz sołectwa
z gminy Mszana Dolna: Olszówka, Raba Niżna, Łostówka, Łętowe i Lubomierz), w gminach powiatu nowosądeckiego (Piwniczna, Muszyna i Krynica).
A
A
O
CH
Oscypek to wędzony owczy ser wytwarzany na Podhalu. Robi się go ręcznie z owczego mleka (czasem z niewielką domieszką krowiego), w okresie
od maja do września. Po wydojeniu zwierząt zlewa się mleko przez lniane
płótno do drewnianego wiadra, aby pozbyć się zanieczyszczeń. Następnie
do mleka dodaje się wysuszoną podpuszczkę, która je ścina. Zwarzoną
masę odciska się z serwatki i formuje
w kształt „wrzeciona”. Charakterystyczne oscypkowe zdobienia powstają poprzez odciśnięcia sera
w rzeźbionej, drewnianej foremce.
Takie prawie gotowe oscypkowe
wrzeciono moczy się następnie przez
dobę w solance i układa pod dachem
bacówki. Tam wędzi się w zimnym dymie z palonego wewnątrz niewielkiego
ogniska i dojrzewa, nabierając przez
okres od kilku do kilkunastu dni specyficznego zapachui jasnobrązowego koloru o herbacianym odcieniu.
Dojrzały oscypek jest twardy, słony,
o wyraźnym posmaku wędzenia.
Od 7 sierpnia 2010 r. podkarpacki
miód spadziowy posiada europejskie
oznaczenie Chronionej Nazwy Pochodzenia, co oznacza, że uprawnienia do
jego produkcji mogą otrzymać jedynie
pszczelarze wytwarzający miód na
obszarze 17 nadleśnictw województwa podkarpackiego i dwóch parków
narodowych: Bieszczadzkiego i Magurskiego. Do produkcji podkarpackiego miodu spadziowego można wykorzystywać wyłącznie pszczoły ras:
zachodnio-/środkowoeuropejskiej,
kraińskiej (krainka) i kaukaskiej.
PODKARPACKI
MIÓD SPADZIOWY ChNP
Wojewódzki Związek Pszczelarzy w Rzeszowie
ul. 8-go Marca 3, 35-065 Rzeszów
tel.: 17 853 40 59, fax: 17 853 54 27
[email protected]
Podkarpacki miód spadziowy jest płynny lub skrystalizowany, dominuje
w nim spadź pochodząca z jodły pospolitej (średnio 70% lub więcej). Miód
może też zawierać spadź innych drzew iglastych (głównie świerku lub sosny)
czy śladowe ilości pyłków roślin nektarodajnych lub wiatropylnych. Jego
konsystencja jest gęsta i lepka, a barwa - ciemnobrązowa, z zielonkawymi
9
Spółdzielnia Producentów Owoców
i Warzyw „Nadwiślanka”
ul. Kościuszki 34, 27-530 Ożarów
tel.: 15 839 30 77, fax: 15 839 30 78
[email protected]
[email protected]
Andruty kaliskie zostały wpisane 22 kwietnia 2009 r. do rejestru Unii Europejskiej jako produkt pod znakiem Chronione Oznaczenie Geograficzne.
Uprawnienia do wyrobu tego produktu mogą otrzymać wyłącznie producenci
z Kalisza.
CZENIE
G
RAFIC
Z
N I ON E O
RO
G
EO
N I ON E O
RO
NE
•
•C
H
H
Te popularne wafle z województwa
wielkopolskiego wytwarzane są
głównie w Kaliszu i powiecie kaliskim.
Andruty kaliskie to chrupiące, lekko
słodkie, cienkie krążki o regularnych
brzegach i delikatnie połyskującej,
gładkiej powierzchni oraz średnicy 15-17 cm. Są bardzo cieniutkie,
grubość waha się od 0,8 do 1,5
mm. Barwa ciastek nie jest jednolita,
przechodzi od jasnokremowej, poprzez słomkową aż do ciemnozłotej.
Andruty są wyrabiane według ściśle określonej receptury, z czterech
•C
RAFIC
Z
A
ZN
•
G
EO
Od 12 marca 2011 r. chleb prądnicki
jest zarejestrowany pod znakiem Chronione Oznaczenie Geograficzne. Symbolem tym mogą być opatrzone tylko
chleby wypiekane w granicach administracyjnych miasta Krakowa.
ANDRUTY KALISKIE
ChOG
Zakład Cukierniczy Ryszard Marczak
ul. Jagodowa 11
62-800 Kalisz
tel.: 691 722 566
[email protected]
CHLEB PRĄDNICKI
ChOG
Krakowskie Wypieki S.C.
M. Masier, Ł. Romaniszyn
ul. K. Makuszyńskiego 8A
31-752 Kraków
tel.: 12 684 39 20, 12 422 85 48
NE
G
RAFIC
Z
CZENIE
G
Chleb prądnicki pochodzi z Krakowa.
Jest to tradycyjny chleb żytni, wytwarzany na dojrzałym kwasie żytnim.
Wypieka się go z mąki żytniej z dodatkiem mąki pszennej, gotowanych
ziemniaków, otrąb żytnich oraz świeżych drożdży. Ma on formę okrągłych
lub owalnych bochenków o wadze
4,5 kg, a na specjalne okazje piecze
się nawet 14-kilogramowe bochny.
Chleb prądnicki bardzo długo zachowuje świeżość – nawet kilka tygodni,
a także dojrzewa po upieczeniu. Pełnię smaku i aromatu osiąga dopiero
w drugiej dobie.
Od 16 grudnia 2009 r. wiśnia nadwiślanka posiada oznaczenie Chronionej
Nazwy Pochodzenia. Oznacza to, że uprawnienia do produkcji tego produktu mogą otrzymać jedynie producenci w ściśle określonych rejonach województw: mazowieckiego (gminy Lipsko, Sienno, Solec n/Wisłą), świętokrzyskiego (gminy Ożarów i Tarłów) i lubelskiego (w powiecie kraśnickim, gmina
Annopol). Pod chronioną nazwą mogą być sprzedawane wyłącznie owoce
wiśni uzyskane z drzew wiśni sokówki odroślowej.
A
ZN
CZENIE
N I ON E O
RO
A
ZN
G
EO
Wiśnia nadwiślanka jest lokalnym typem wiśni sokowej, występującym w pasie nadwiślanym, od Ożarowa do Lipska. Nadwiślanka ma
owoce wyraźnie mniejsze od owoców odmian uprawnych, o intensywniejszej barwie – od ciemnoczerwonej do bordowej, taki sam kolor ma jej sok. Charakteryzuje się ona także intensywnym, lekko cierpkim
i wyraźnie kwaskowatym smakiem, a także mocnym aromatem.
H
•C
składników: wody, cukru, mąki pszennej i oleju rzepakowego. Wypieka się je
w rozgrzanych do temperatury 180°C (maksymalnie 220°C) andruciarkach.
•C
•
WIŚNIA NADWIŚLANKA
ChNP
•
DZENIA
HRONION
ZWA PO
NE
NA
O
CH
A
FASOLA KORCZYŃSKA
ChOG
Stowarzyszenie Producentów Fasoli
w Nowym Korczynie
ul. Krakowska 1, 28-136 Nowy Korczyn
tel.: 601 575 652, fax: 41 377 10 44
[email protected]
Fasola korczyńska – czyli Piękny Jaś Karłowy biczykowy jest najpopularniejszą odmianą fasoli, uprawianą na Ponidziu (w okolicach Nowego Korczyna).
Jej ziarna są wyjątkowo duże: w stu gramach jest maksymalnie 90 sztuk.
Mają one kształt nerkowaty o bocznych spłaszczeniach i okrywa je bardzo
cienka biała skórka. Między innymi dlatego są one tak smakowite, delikatne
i pozbawione goryczy.
10
N I ON E O
RO
•C
H
RAFIC
Z
N I ON E O
RO
•
G
NE
CZENIE
G
EO
A
ZN
G
RAFIC
Z
W dniu 13 lipca 2010 r. nazwa „fasola
korczyńska” została wpisana do rejestru Chronionych Oznaczeń Geograficznych (ChOG). Nazwą taką mogą
być opatrzone tylko suche nasiona
fasoli wielokwiatowej miejscowych populacji biczykowych, nazywanych „Jasiem Karłowym” pochodzące z upraw
na obszarze gmin Nowy Korczyn,
Wiślica, Solec Zdrój i Pacanów w powiecie buskim oraz gminy Opatowiec
w powiecie kazimierskim (województwo świętokrzyskie).
CZENIE
G
EO
A
ZN
JABŁKA ŁĄCKIE
ChOG
Stowarzyszenie „Łącka Droga Owocowa”
Łącko 445, 33-390 Łącko
31-060 Kraków
tel.: 18 444 64 27, 601 877 001
[email protected]
Nazwa „jabłka łąckie” jest zarezerwowana dla grupy określonych odmian
z terenu Kotliny Łąckiej. Owoce te charakteryzują się dość wysoką kwasowością, tzw. „górską zieloną nutką”, wyjątkową soczystością i aromatem, a także
wysoką jędrnością miąższu oraz rumieńcem większym i wyraźniejszym niż
jabłka danego gatunku pochodzące z innych miejsc. W dodatku, jak mawiają
sadownicy, „nie rdzewieją” – czyli obrane nie brązowieją.
Nazwa „jabłka łąckie” została wpisana
do rejestru jako Chronione Oznaczenie
Geograficzne 5 listopada 2010 r. Od
tego momentu mogą być nią opatrzone wyłącznie jabłka odmian Idared,
Jonagold, Szampion, Ligol, Golden Delicious, Gala, Boskoop, Red Boskoop,
Elise, Early Geneve, Topaz, Lobo, Rubin,
Gloster i Jonagored należące do klasy
extra lub I o określonej kwasowości i jędrności, wyprodukowane na obszarze
gmin: Łącko, Podegrodzie i Stary Sącz
w powiecie nowosądeckim oraz gminy
Łukowica w powiecie limanowskim,
w województwie małopolskim.
JABŁKA GRÓJECKIE
ChOG
NE
•
•C
H
Stowarzyszenie Sady Grójeckie
ul. Piłsudskiego 59, 05-600 Grójec
tel.: 604 473 413, 606 420 260
[email protected]
[email protected]
Termin „jabłka grójeckie” odnosi się do ponad 40 odmian pochodzących
z tzw. regionu grójeckiego. Owoce te posiadają charakterystyczne cechy:
wielkość, miąższ, ale przede wszystkim mocny rumieniec, wynikający
z wyższej o 5% zawartości barwników pod skórką (głównie antocyjanów
i karotenoidów) oraz kwasowość wyższą od przeciętnej dla danej odmiany
średnio o 5 %.
CZENIE
G
RAFIC
Z
N I ON E O
RO
G
EO
A
ZN
NE
•
•C
H
5 października 2011 r. jabłka grójeckie zostały wpisane do rejestru Unii Europejskiej jako produkt pod znakiem
Chronione Oznaczenie Geograficzne.
Ochroną objęto ponad 40 odmian, (w
tym Gala, Gloster, Idared, Lobo, Ligol)
uprawianych na ściśle wyznaczonym
obszarze. W województwie mazowieckim jest to 21 gmin, w łódzkim 5
gmin. Gminy o największej koncentracji upraw to: Błędów, Belsk Duży,
Grójec, Warka.
JAGNIĘCINA
PODHALAŃSKA ChOG
Tatrzańsko-Beskidzka Spółdzielnia
Producentów „Gazdowie” w Leśnicy
ul. Polna 33, 34-403 Leśnica
tel.: 18 265 64 98, 608 120 268
[email protected]
Nazwa „jagnięcina podhalańska” może być używana tylko w stosunku do
mięsa i podrobów jagniąt ras: polska owca górska, polska owca górska odmiany barwnej lub cakiel podhalański, których wiek nie przekroczył 60 dni.
Są to tzw. tuszki mleczne, gdyż w tym wieku jagnięta żywione są wyłącznie
mlekiem matki.
Jagnięcina podhalańska charakteryzuje się jasnoróżową barwą, ma miękką
i sprężystą strukturę, w smaku jest delikatna i soczysta, a zapachem przypomina dziczyznę (w szczególności sarninę); tuszki cechuje też niskie
otłuszczenie.
11
N I ON E O
RO
•
•C
H
Kołocz śląski / kołacz śląski to słodki placek, popularny na Górnym Śląsku
i Śląsku Opolskim. Wyróżnia go wyborny maślany smak oraz pracochłonna posypka (w typie kruszonki). Ciasto występuje w dwóch wariantach: bez
nadzienia lub z nadzieniem - serowym, makowym lub jabłkowym (warstwa
nadzienia znajduje się pomiędzy warstwami ciasta drożdżowego). Placek
ma zazwyczaj wymiary ok. 40 × 60 cm – jest więc, wbrew swojej nazwie,
prostokątny. Jego wysokość to ok. 3,5
cm, czyli jest odrobinę niższy niż większość podobnych wypieków. Masa
ciasta z jednej blachy to ok. 5-6 kg.
Od 27 lipca 2011 r. kołocz śląski/
kołacz śląski został wpisany do rejestru jako Chronione Oznaczenie
Geograficzne. Znakiem tym mogą
być opatrzone tylko wypieki, które są
wytwarzane w województwie opolskim oraz następujących powiatach
województwa śląskiego: będziński,
bielski i miasto Bielsko-Biała, bieruńsko-lędziński, miasto Bytom, miasto
Chorzów, cieszyński, gliwicki i miasto
Gliwice, miasto Jastrzębie-Zdrój, miasto Katowice, lubliniecki, mikołowski,
miasto Mysłowice, miasto Piekary
Śląskie, pszczyński, raciborski, miasto
Ruda Śląska, rybnicki i miasto Rybnik,
miasto Siemianowice Śląskie, miasto
Świętochłowice, tarnogórski, miasto Tychy, wodzisławski, miasto Zabrze, miasto Żory.
NE
CZENIE
G
RAFIC
Z
N I ON E O
RO
G
EO
A
ZN
•
•C
•
•C
H
Konsorcjum Producentów Kiełbasy Lisieckiej
Nowa Wieś Szlachecka 77, 32-060 Liszki
tel.: 12 270 25 42, fax: 12 270 25 42
[email protected]
NE
RAFIC
Z
N I ON E O
RO
KOŁOCZ ŚLĄSKI /
KOŁACZ ŚLĄSKI ChOG
Konsorcjum Producentów „Kołocza śląskiego”
ul. XXX-lecia 30A, 46-211 Kujakowice Górne
tel.: 500 367 730
[email protected]
www.kolocz.info.pl
KIEŁBASA LISIECKA ChOG
H
Kiełbasa lisiecka to tradycyjna wędzona kiełbasa wieprzowa produkowana
w dwóch gminach województwa małopolskiego. Wytwarza się ją z wysokiej
jakości mięsa, głównie szynki (85% składu) pozyskiwanej z tusz wieprzowych klasy „E”, o zawartości chudego mięsa 55-60%. Mięsa tego nie wolno
konserwować inaczej, niż przez schładzanie. Pozostałe składniki kiełbasy
lisieckiej to świeży czosnek, peklosól
i mielony biały pieprz. Gotowy wyrób
ma ciemną, suchą skórkę, a w środku,
w obrębie farszu widać jasne kawałki
szynki. Wianki lisieckiej mają 35–40 cm
średnicy. Sama kiełbasa jest grubsza
niż przeciętna: w przekroju ma 52 mm.
NE
G
G
RAFIC
Z
CZENIE
G
EO
A
ZN
CZENIE
G
EO
Od 11 października 2012 r. jagnięcina podhalańska wpisana jest do
rejestru jako Chronione Oznaczenie Geograficzne, co oznacza, że
tym certyfikatem może być opatrzone tylko mięso jagniąt urodzonych
i chowanych w powiecie nowotarskim i tatrzańskim (na całym obszarze) oraz na obszarze określonych
gmin w powiatach cieszyńskim
(gmina Istebna), żywieckim (gminy:
Milówka, Węgierska Górka, Rajcza,
Ujsoły, Jeleśnia, Koszarawa), suskim
(gminy: Zawoja, Bystra Sidzina), limanowskim (gminy: Niedźwiedź i cześć
gminy Kamienica, gmina Mszana
Dolna – sołectwa: Olszówka, Raba
Niżna, Łostówka, Łętowe i Lubomierz)
i nowosądeckim ( gminy: Piwniczna,
Muszyna i Krynica.).
A
ZN
MIÓD DRAHIMSKI
ChOG
Stowarzyszenie Producentów
Miodu Drahimskiego
ul. Mazurska 4, 78-550 Czaplinek
tel.: 601 409 356
[email protected]
Od 13 października 2010 r. kiełbasa
lisiecka wpisana jest do rejestru jako
Chronione Oznaczenie Geograficzne.
Znakiem tym może być opatrzona jedynie kiełbasa wyprodukowana według
tradycyjnej, skodyfikowanej receptury
w granicach gmin Czernichów i Liszki
w powiecie krakowskim województwa
małopolskiego.
Miód drahimski jest miodem pszczelim nektarowym, pochodzącym z obszaru kilku gmin na Pojezierzu Drawskim. Pod tą nazwą może występować
5 różnych miodów: gryczany, rzepakowy, wrzosowy, lipowy oraz wielokwiatowy. Miód drahimski ma postać płynną (jest to tzw. patoka) kremowaną lub
skrystalizowaną (krupiec). W miodzie mogą występować niewielkie ilości
spadzi, której obecność nie może jednak zmieniać smaku, zapachu lub cech
charakterystycznych miodu. Miód drahimski spośród innych miodów wyróżnia niski poziom HMF, wysoka zawartość cukrów redukujących oraz pyłku
przewodniego.
12
N I ON E O
RO
MIÓD WRZOSOWY
Z BORÓW
DOLNOŚLĄSKICH ChOG
•
•C
H
Dolnośląski Zwiazek Pszczelarzy we Wrocławiu
ul. Komuny Paryskiej 72, 50-542 Wrocław
tel.: 71 348 42 48
fax: 71 363 28 99
[email protected]
W miodzie z Borów Dolnośląskich zawartość pyłku wrzosowego dochodzi do
80%, co stanowi o jego wyjątkowości nawet wśród miodów wrzosowych. Wyjątkowy jest także jego skład: wysoka zawartość proliny (aminokwasu), niska
sacharozy i wody. Miód wrzosowy ma barwę od bursztynowo-herbacianej
do czerwono-brunatnej, a po krystalizacji żółto-pomarańczową do brunatnej.
Jego konsystencja jest gęsta, często w postaci galaretowatej w formie żelu.
Charakteryzuje się też ostrym i gorzkawym, a także stosunkowo mało słodkim
smakiem. Ma natomiast bardzo silny aromat, podobny do zapachu wrzosu.
G
RAFIC
Z
N I ON E O
RO
NE
CZENIE
G
EO
A
ZN
G
RAFIC
Z
Od 16 czerwca 2011 r. miód drahimski
jest wpisany do rejestru Unii Europejskiej jako produkt pod znakiem Chronione Oznaczenie Geograficzne. Nazwa może być stosowana dla miodów
zebranych na terenie gmin: Czaplinek,
Wierzchowo, Barwice, Borne Sulinowo
oraz Nadleśnictwa Borne Sulinowo
położonych na Pojezierzu Drawskim.
Wszystkie etapy produkcji miodu muszą odbywać się w ściśle określonym
obszarze, począwszy od stacjonowania pasiek, aż do ostatecznego pakowania miodu.
CZENIE
G
EO
A
ZN
MIÓD KURPIOWSKI
ChOG
NE
•
•C
H
Kurpiowsko-Mazowiecki Związek
Pszczelarzy w Ostrołęce
ul. Sienkiewicza 28, 07-410 Ostrołęka
tel.: 29 745 15 13
[email protected]
CZENIE
G
N I ON E O
RO
RAFIC
Z
NE
•
•C
H
W dniu 13 lipca 2010 r. miód kurpiowski został zarejestrowany przez Komisję Europejską jako Chronione Oznaczenie Geograficzne.
Wszystkie etapy produkcji miodu, od
stacjonowania pasiek do rozlewania
i pakowania miodu odbywają się na
ściśle określonym obszarze historyczno-etnograficznym nazywanym Kurpiami, który obejmuje tereny znajdujące się w województwie mazowieckim
i podlaskim.
A
ZN
G
EO
Miód pochodzący z obszaru Kurpiów jest miodem wielokwiatowym,
nektarowym z ewentualnym dodatkiem spadzi. Może on występować
w dwóch postaciach: płynnej zwanej patoką i skrystalizowanej zwanej
krupcem. Posiada barwę od jasnożółtej, słomkowej aż do brązowej
z zielonkawymi refleksami. Te zielonkawe refleksy stanowią wyróżnik
i oznaczają udział spadzi w miodzie.
Miód ma intensywny aromat ze specyficznym korzennym zapachem
i delikatny lekko słodki smak.
31 maja 2008 r. miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich został zarejestrowany jako Chronione Oznaczenie Geograficzne. Zgodnie ze specyfikacją produktu, nazwą tą mogą być opatrzone wyłącznie miody wyprodukowane na ściśle wyznaczonym obszarze województwa
dolnośląskiego leżącym pomiędzy Zgorzelcem, Chojnowem a Żarkami
Wielkimi, do którego produkcji wykorzystano pszczoły ras: zachodnio-/środkowoeuropejskiej, kraińskiej (krainka) i kaukaskiej oraz krzyżówek tych ras,
a zbiór nektaru musi być przeprowadzony w okresie kwitnienia wrzosu (sierpień
i wrzesień).
OBWARZANEK
KRAKOWSKI ChOG
Grupa producentów obwarzanków
krakowskich działających przy Jurajskiej Izbie
Gospodarczej
ul. Kolejowa 38, 32-080 Zabierzów
tel.: 12 285 23 75, fax: 12 285 20 93
[email protected]
Obwarzanek to wypiek wytrawny, wytwarzany jest z mąki pszennej (możliwe
jest stosowanie do 30% mąki żytniej), tłuszczu, cukru, drożdży, soli i wody.
Wyrobione ciasto jest na krótko pozostawione do wyrośnięcia, a następnie
dzielone na małe kawałki, i formowane w podłużne walce, tzw. sulki, które skręca się ze sobą po 2-3 sztuki i zamyka w pierścień. Uformowane obwarzanki o średnicy kilkunastu centymetrów (12-17 cm) są ponownie od-
13
N I ON E O
RO
•
•C
H
W dniu 10 sierpnia 2012 r. ser koryciński swojski został zarejestrowany przez
Komisję Europejską jako Chronione
Oznaczenie Geograficzne. Wytwarzany jest on na obszarze trzech gmin województwa podlaskiego, w powiecie
suchowolskim: Korycin, Suchowola,
Janów.
CZENIE
G
RAFIC
Z
N I ON E O
RO
G
EO
A
ZN
•
•C
RAFIC
Z
NE
•
•C
H
Grupa Producentów Środka Spożywczego
„Rogal Świętomarciński”
ul. T.Kośiuszki 40, 62-031 Luboń
tel.: 61 853 26 51
fax: 61 853 26 51
[email protected]
[email protected]
NE
G
EO
N I ON E O
RO
SER KORYCIŃSKI
SWOJSKI ChOG
Ser koryciński swojski to ser dojrzewający, wyrabiany z niepasteryzowanego,
pełnego mleka krowiego z dodatkiem podpuszczki oraz soli kuchennej. Ma
kształt spłaszczonej kuli o średnicy do 30 cm. Wielkość sera zależy od ilości
masy serowej włożonej do cedzaka (od 2,5 kg do 5 kg) i okresu dojrzewania. Poszczególne sery różnią się od
siebie okresem leżakowania. Świeży
dojrzewa od 2 do 4 dni, leżakowany od
5 do 14 dni, a ser swojski dojrzały – powyżej 14 dni. Długi okres leżakowania
nie zmienia specyficznych cech sera.
Aby wzbogacić smak wyrobu można
do niego dodać przyprawy i zioła suszone: pieprz, chili, bazylię, koperek,
pietruszkę, lubczyk, miętę, czarnuszkę, czosnek niedźwiedzi, paprykę,
majeranek, kminek, oregano, a nawet
suszone grzyby.
ROGAL
ŚWIĘTOMARCIŃSKI ChOG
H
Rogal świętomarciński jest zwyczajową nazwą słodkiego pieczywa wypiekanego od ponad 150 lat w Poznaniu
i kilku powiatach w Wielkopolsce.
Ma on kształt półksiężyca, jest grubo
posmarowany pomadą i posypany
rozdrobnionymi orzechami. Waży
średnio 200-250 g. Jest szeroki na
ok. 10 cm, i wysoki w najgrubszym
miejscu na ok. 7 cm. Skórka rogala ma barwę od ciemno-złocistej do
jasnobrązowej a ciasto – kremową.
Jest on zrobiony z ciasta półfrancuskiego. Smakowite wnętrze kryje
nadzienie zrobione z białego maku,
cukru, okruchów, masy jajowej, margaryny, rodzynek, orzechów, owoców
w syropie lub kandyzowanych: czereśni, gruszki, skórki pomarańczowej
i aromatu migdałowego.
NE
G
RAFIC
Z
CZENIE
G
Zrzeszenie Producentów Sera
Korycińskiego
Urząd Gminy Korycin, ul. Knyszyńska 2a,
16-140 Korycin
tel.: 85 722 91 89
fax: 85 722 91 80
[email protected]
Od 30 października 2010 r. obwarzanek
krakowski wpisany jest do rejestru jako
Chronione Oznaczenie Geograficzne.
Znakiem tym mogą być opatrzone tylko obwarzanki wypiekane w granicach
administracyjnych miasta Krakowa
i powiatów krakowskiego i wielickiego.
A
ZN
CZENIE
G
EO
stawione do wyrośnięcia, po czym
zanurza się je na chwilę we wrzątku
i obgotowuje – czyli obwarza dopóki
nie wypłyną na powierzchnię. Następnie, po osączeniu, dekoruje się
je makiem, solą, sezamem lub innymi
posypkami i piecze do zrumienienia.
A
ZN
SUSKA SECHLOŃSKA
ChOG
Stowarzyszenia Producentów Owoców
i Warzyw w Ujanowicach
Sechna 32, 34-603 Ujanowice
tel.: 18 333 41 58
fax: 18 333 30 76
[email protected]
Suska sechlońska to podsuszona
i podwędzona śliwka. W miejscowej
gwarze „suska” znaczy tyle co suszona, a „sechlońska” pochodzi od
nazwy miejscowości Sechna, leżącej
w gminie Laskowa, w Małopolsce,
z której wywodzi się tradycja suszenia
śliwek.
Suska sechlońska ma elastyczny,
mięsisty miąższ i pomarszczoną, lepką skórkę w kolorze od ciemnogranatowego do czarnego. W smaku jest
lekko słodka z dymnym posmakiem
i aromatem wędzenia.
W dniu 31 października 2008 r. rogal świętomarciński został zarejestrowany
przez Komisję Europejską pod znakiem Chronione Oznaczenie Geograficzne.
Może być on wytwarzany w Poznaniu, powiecie poznańskim oraz 25 innych
powiatach województwa wielkopolskiego.
14
wony kolor, wyrównany na całej powierzchni. Są lekko błyszczące i po przekrojeniu - intensywnie czerwone. Jędrne i bardzo soczyste, mają wyjątkowy
aromat i zapach, który odróżnia je od truskawek uprawianych w innych regionach. Truskawki kaszubskie są znacznie słodsze, zawierają bowiem więcej
cukrów.
Suska sechlońska jako produkt ze znakiem Chronione Oznaczenie Geograficzne została zarejestrowana w Komisji Europejskiej 9 października 2010 r.
Obszar geograficzny, na którym jest ona wytwarzana obejmuje 239,55 km²
i położony jest w województwie małopolskim w granicach administracyjnych
czterech gmin: Laskowa, Iwkowa, Łososina Dolna i Żegocina.
ŚLIWKA SZYDŁOWSKA
ChOG
•C
•
H
H
CZENIE
WIELKOPOLSKI SER
SMAŻONY ChOG
Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska
„TOP - TOMYŚL”
ul. Kolejowa 33, 64-300 Nowy Tomyśl
tel.: 61 442 26 31
fax: 61 442 26 30
[email protected]
Wielkopolski ser smażony robi się
z twarogu z mleka krowiego. Przed
smażeniem poddawany jest procesowi dojrzewania zwanego tradycyjnie
gliwieniem, któremu zawdzięcza swój
charakterystyczny smak i zapach. Wyrób ten może mieć dwie postacie: naturalną, bez dodatków oraz z kminkiem.
Produkcja sera trwa 6-7 dni. Świeży
twaróg najpierw gliwieje (następuje
wówczas naturalny rozkład białek),
a następnie jest smażony – wyłącznie
na maśle, co także przyczynia się do
jego wyjątkowego smaku. Na tym etapie można dodać kminek.
G
G
EO
RAFIC
Z
N I ON E O
RO
G
RAFIC
Z
30 października 2010 r. śliwka szydłowska została zarejestrowana
jako Chronione Oznaczenie Geograficzne. Oznaczeniem tym mogą
być opatrzone wyłącznie wyroby, do
produkcji których wykorzystano owoce typowej śliwy domowej Węgierki
i jej pochodnych (charakteryzujące
się dużą zawartością cukru oraz stosunkowo małą zawartością wody)
i wyprodukowane wyłącznie na obszarze gminy Szydłów (108 km²)
w województwie świętokrzyskim.
A
ZN
CZENIE
N I ON E O
RO
A
ZN
G
EO
Pochodzące z gminy Szydłów śliwki szydłowskie to owoce z pestką lub bez,
które poddano procesowi jednoczesnego suszenia i wędzenia dymem oraz
gorącym powietrzem. Do produkcji śliwki szydłowskiej wykorzystuje się jedynie dojrzałe, zdrowe owoce różnych odmian śliwy domowej (np. tradycyjne Damachy). Śliwka szydłowska charakteryzuje się jednolitą, elastyczną
konsystencją miąższu i ma bardzo
intensywny, specyficzny smak i zapach wędzenia. Jej skórka powinna
być silnie pomarszczona, ale błyszcząca.
•C
NE
Kółko Rolnicze w Szydłowie, Spółdzielnia Producentów Owoców „DOBRYSAD” w Szydłowie
oraz Stowarzyszenie Producentów Owoców
w Szydłowie.
ul. Rynek 27, 28-225 Szydłów
tel.: 501 569 101
fax: 41 354 52 75
[email protected]
•
RAFIC
Z
N I ON E O
RO
Truskawka kaszubska / kaszëbskô malëna od dnia 28 listopada 2009 r. wpisana jest do europejskiego rejestru nazw i oznaczeń jako Chronione Oznaczenie
Geograficzne. Oznaczeniem tym mogą się legitymować owoce wyprodukowane na obszarze powiatu kartuskiego, kościerskiego, bytowskiego oraz gminy Przywidz, Wejherowo, Luzino, Szemud, Linia, Łęczyce oraz Cewice, czyli,
ogólnie rzecz ujmując na terenie Pojezierza Kaszubskiego lub historycznych
Kaszub.
G
NE
CZENIE
G
EO
A
ZN
TRUSKAWKA KASZUBSKA
/ KASZËBSKÔ MALËNA
ChOG
NE
•
Kaszubskie Stowarzyszenie Producentów
Truskawek
ul. Długa 13, 83-323 Kamienica Szlachecka
tel.: 58 684 63 57
fax: 58 684 63 57
[email protected]
Wielkopolski ser smażony został wpisany do unijnego rejestru jako Chronione
Oznaczenie Geograficzne w dniu 21
kwietnia 2009 r. Jeden z etapów jego
produkcji przebiega w granicach Województwa Wielkopolskiego.
Truskawka kaszubska lub kaszëbskô malëna jest tradycyjnym produktem
województwa pomorskiego. Jej owoce mają dość zmienny kształt, jednak
wszystkie podczas dojrzewania wybarwiają się na intensywnie ciemnoczer-
15
•C
H
CZENIE
G
RAFIC
Z
N I ON E O
RO
G
EO
A
ZN
CEBULARZ LUBELSKI
ChOG
20 października 2011 r. kabanosy zostały wpisane do unijnego rejestru, jako
polska Gwarantowana Tradycyjna Specjalność. Rejestracja nastąpiła bez zastrzeżenia nazwy. Kabanosy mogą być
produkowane we wszystkich krajach
Unii, ale tylko Polska może umieszczać
na opakowaniu unijne logo.
NE
•C
•
H
Produkt w trakcje procedury rejestracyjnej.
A D YC Y
J
SPECJALN
N
RA
TR
OŚ
A
NA
Pierwsze wzmianki o cebularzu lubelskim sięgają XIX w. Jako pierwsi zaczęli go wypiekać Żydzi zamieszkujący tereny lubelskiego Starego
Miasta, później ci z Zamościa i Kazimierza .
TOWAN
O przyznanie znaku Chronionego Oznaczenia Geograficznego ubiega
się cebularz lubelski, smakowite pieczywo z cebulowym nadzieniem,
wypiekane tradycyjnie w województwie lubelskim. Jest to okrągły placek
o średnicy 5-25 cm i grubości ok. 1,5 cm, wyrabiany z lekkiego ciasta
pszennego, zwanego wyborowym. Warstwa farszu, wypełniająca środek
cebularza, składa się z pokrojonej w grubą kostkę cebuli wymieszanej z makiem (cebulę miesza się z makiem parę godzin przed wypiekiem i soli, aby puściła ona sok; właśnie po maku łatwo poznać oryginalny cebularz) i olejem roślinnym - rzepakowym lub słonecznikowym.
KIEŁBASA JAŁOWCOWA
GTS
Ć • • GWA
ADYCY
J
SPECJALN
N
RA
TR
OŚ
A
NA
TOWAN
Związek „Polskie Mięso”
ul. Chałubińskiego 8, 00-613 Warszawa
tel.: 22 830 26 56
fax: 22 830 16 48
[email protected]
Kiełbasa jałowcowa wykonana jest
z mięsa wieprzowego, a nazwę swą
zawdzięcza owocom jałowca, którymi
jest przyprawiony jej farsz. Gotowa
kiełbasa wędzona jest w zimnym dymie – przy użyciu zrębków bukowych
oraz gałązek jałowca. Specyficzną
cechą jałowcowej jest także kruchość
mięsa, które pochodzi od świń ras późno dojrzewających, ze średnią zawartością tłuszczu śródmięśniowego powyżej 3% (z tzw. marmurkowatością).
Jałowcowa ma wygląd równomiernie
pomarszczonego batona zwiniętego
w wianek. Kiełbasa ta jest sprzedawana wyłącznie w dwóch, bardzo do
siebie zbliżonych formach: małych
wianków o średnicy powyżej 32 mm
i masie ok. 0,5 kg i dużych wianków
o średnicy 36 mm i masie ok. 0,8 kg.
KABANOSY
GTS
Ć • • GWA
Związek „Polskie Mięso”
ul. Chałubińskiego 8, 00-613 Warszawa
tel.: 22 830 26 56
fax: 22 830 16 48
[email protected]
19 kwietnia 2011 r. kiełbasa jałowcowa została zarejestrowana jako Gwarantowana Tradycyjna Specjalność. Jako że ten typ ochrony produktu nie obejmuje jego nazwy, która w niektórych przypadkach może być nadal używana
do określania kiełbas nie odpowiadających chronionej recepturze, produkty
chronione odróżniają się od zwykłych znakiem unijnym GTS na etykiecie.
Kabanosy to jeden z najpopularniejszych rodzajów kiełbasy w Polsce. Są to
cienkie długie batony suchej kiełbasy, odkręcone z jednej strony. Mają one
suchą i równomiernie pomarszczoną powierzchnię. W przekroju widoczne
są ciemnoczerwone kawałki mięsa oraz jasne kawałki tłuszczu. Ich cechą
charakterystyczną jest smak peklowanej i pieczonej wieprzowiny oraz lekki
posmak kminku oraz pieprzu.
16
N
RA
KIEŁBASA MYŚLIWSKA
GTS
charakterystyczny korzenny posmak
z wyraźną nutą cebuli i gorczycy, a także mocny soczysty aromat.
Ć • • GWA
Związek „Polskie Mięso”
ul. Chałubińskiego 8, 00-613 Warszawa
tel.: 22 830 26 56
fax: 22 830 16 48
[email protected]
TOWAN
N
RA
Ć • • GWA
OŚ
TOWAN
SPECJALN
N
RA
ADYCY
J
SPECJALN
ADYCY
J
NA
TR
TR
PIEREKACZEWNIK
GTS
Konsorcjum producentów
„Pierekaczewnika”
ul. Słowackiego 26, 16-030 Supraśl
tel.: 85 749 40 52, 85 710 84 60, 606 603 760
fax: 85 749 40 52
[email protected]
19 kwietnia 2011 r. kiełbasa myśliwska
została zarejestrowana jako Gwarantowana Tradycyjna Specjalność. Jako
że ten typ ochrony produktu nie obejmuje jego nazwy, która w niektórych
przypadkach może być nadal używana do określania kiełbas nie odpowiadających chronionej recepturze, produkty chronione odróżniają się od zwykłych
znakiem unijnym GTS na etykiecie.
A
A
NA
Kiełbasa myśliwska to suszona kiełbasa z mięsa wieprzowego, wyróżniająca się smakiem, kruchością, zapachem, kształtem, a także trwałością.
Mięso użyte do produkcji myśliwskiej charakteryzuje się zawartością tłuszczu śródmięśniowego powyżej 3% (tzw. marmurkowatością). Dzięki temu
kiełbasa jest soczysta i krucha. Aromat mięsa uzupełniony jest mieszanką przypraw: jałowcem, pieprzem
naturalnym, cukrem, mieszanką peklującą, świeżym czosnkiem, a także
mieszanką octu, wody i oleju rzepakowego lub słonecznikowego, nadającą kiełbasie kruchość. Efekt końcowy osiąga się za pomocą wędzenia,
osuszania i przedłużonego podsuszania. To właśnie świeży czosnek
oraz wydłużony okres podsuszania
sprawiają, że kiełbasa myśliwska jest
trwała. Tym, co odróżnia ją od innych
wędlin, jest także kształt: występuje
ona bowiem w postaci krótkich, równomiernie pomarszczonych, wygiętych batonów.
Od dnia 16 czerwca 2009 r. olej rydzowy
jest wpisany do rejestru Komisji Europejskiej jako Gwarantowana Tradycyjna
Specjalność. Produkt został zarejestrowany bez zastrzeżenia nazwy.
OŚ
SPECJALN
TOWAN
ADYCY
J
OŚ
TR
NA
A
Pierekaczewnik to tatarski pieróg, robiony na Podlasiu. Jego rozmiary są
imponujące: średnica wynosi ok. 2627 cm a cały, po upieczeniu waży ok.
3 kg. Pierekaczewnik powstaje przez
nałożenie na siebie sześciu, bardzo
cienkich warstw ciasta, które przekłada się farszem i zwija w rulon. Nadzieniem może być baranina, wołowina,
gęsina, mięso z indyka lub – w wersji
na słodko: biały ser, rodzynki, jabłka
lub suszone śliwki. Pieróg ten piecze
się w okrągłym naczyniu, które nadaje
mu pożądany kształt.
OLEJ RYDZOWY
GTS
Ć • • GWA
„SemCo” S.G.N.iP. Krystyna Just, Instytut
Włókien Naturalnych – Tłocznia Oleju, Krzysztof
Gałkowski - Zakład Wytłaczania Oleju i Wyrób
Kitu, Zakład Doświadczalno- Dydaktyczny
Uprawy Roli i Roślin w Gorzyniu
Śmiłowo 16, 64-500 Szamotuły
tel.: 61 292 04 02, fax: 61 292 07 16
[email protected]
30 czerwca 2009 r. pierekaczewnik został zarejestrowany jako Gwarantowana
Tradycyjna Specjalność, z zastrzeżeniem nazwy.
Olej rydzowy to olej tłoczony na zimno z rośliny o nazwie lnianka siewna, której
ludowa nazwa brzmi „rydz”, „rydzyk”, „ryżyk” lub też, choć rzadziej, „lennica”.
Wyrabiany z niej olej jest klarowny, przejrzysty, z niewielką ilością osadu na
dnie. W zależności od stosowanej odmiany lnianki jarej lub ozimej barwa oleju
waha się od złocistej do czerwono-brunatnej. Zawiera on 90% kwasów nienasyconych, w tym 54 % omega 3 i omega 6, w stosunku 2:1. Olej rydzowy ma
17
TOWAN
SPECJALN
N
RA
ADYCY
J
OŚ
TR
NA
A
MIODY PITNE
GTS
Ć • • GWA
Spółdzielnia Pszczelarska APIS w Lublinie
ul. Diamentowa 23, 20-471 Lublin
tel.: 81 744-29-42 wew.: 18
fax. 81 441-86-46
[email protected]
www.miodytradycyjne.pl
DWÓJNIAK GTS
Miody pitne to napoje alkoholowe, powstające w wyniku fermentacji alkoholowej brzeczki (czyli miodu pszczelego
rozcieńczonego wodą). W zależności
od sposobu przygotowania brzeczki
lub zastosowanych dodatków rozróżniamy różne rodzaje miodów pitnych.
Sycone, w których brzeczkę się gotuje
i niesycone (naturalne) – niegotowane.
Miody można też podzielić według
dodatków użytych do zaprawiania
brzeczki: miody naturalne, bez dodatków, owocowe – w których część wody
zastąpiono sokiem, korzenno-ziołowe,
przygotowane z dodatkiem przypraw
oraz chmielowe, w których brzeczka
została zaprawiona chmielem.
Miód pitny dwójniak to napój alkoholowy, w którym proporcja użytego miodu
pszczelego do wody w brzeczce wynosi 1:1.
Miód pitny dwójniak to napój alkoholowy, w którym proporcja użytego miodu
pszczelego do wody w brzeczce wynosi 1:1.
TRÓJNIAK GTS
Miód pitny trójniak to napój alkoholowy, w którym proporcja użytego miodu
pszczelego do wody w brzeczce wynosi 1:2.
29 lipca 2008 r. trójniak wraz z pozostałymi miodami pitnymi uzyskał unijne
oznaczenie Gwarantowanej Tradycyjnej Specjalności. Trójniak musi zawierać
12-15% alkoholu, a jego czas leżakowania nie może być krótszy niż rok.
Najbardziej jednak znany i jedyny oficjalnie używany w handlu jest podział
miodów w zależności od proporcji pomiędzy miodem a wodą użytą do sporządzenia brzeczki:
CZWÓRNIAK GTS
- półtorak: 1 część objętości miodu i 0,5 części objętości wody,
- dwójniak: 1 część objętości miodu i 1 części objętości wody,
Miód pitny czwórniak to napój alkoholowy, w którym proporcja użytego miodu
pszczelego do wody w brzeczce wynosi 1:3. Ma on zatem najbardziej wytrawny charakter.
- trójniak: 1 część objętości miodu i 2 części objętości wody,
- czwórniak: 1 część objętości miodu i 3 części objętości wody.
29 lipca 2008 r. czwórniak wraz z pozostałymi miodami pitnymi uzyskał unijne
oznaczenie Gwarantowanej Tradycyjnej
Specjalności. Czwórniak musi zawierać
9-12% alkoholu, a jego czas leżakowania nie może być krótszy niż 9 miesięcy.
PÓŁTORAK GTS
Miód pitny półtorak to napój alkoholowy, w którym proporcja użytego miodu
pszczelego do wody w brzeczce wynosi 1:0,5. Jest to więc najsłodszy
z miodów pitnych.
29 lipca 2008 r. półtorak wraz z pozostałymi miodami pitnymi uzyskał unijne oznaczenie Gwarantowanej Tradycyjnej Specjalności. Ponieważ ten typ
ochrony produktu nie obejmuje jego nazwy, która w niektórych przypadkach
może nadal być używana do nazywania produktów nie odpowiadających
chronionej recepturze, produkty chronione odróżniają się od zwykłych znakiem unijnym gwarantowanej tradycyjnej specjalności na etykiecie. Dokumenty rejestracyjne szczegółowo określają m.in. jakie surowce mogą być
użyte do produkcji miodów pitnych oznaczonych jako GTS, jakie są metody
i poszczególne etapy ich produkcji oraz jakie właściwości muszą charakteryzować produkt końcowy. Półtorak musi zawierać 15-18% alkoholu, a jego czas
leżakowania nie może być krótszy niż trzy lata.
18
PRZEPISY KULINARNE
FASOLA PO WRZAWSKU (ChNP) Z KIEŁBASĄ MYŚLIWSKĄ (GTS)
dla 10 osób.
Poleca Sylwester Lis, szef kuchni Hotelu Bukovina, Bukowina Tatrzańska
Fasolę namoczyć przed gotowaniem, aż spęcznieje. Po namoczeniu i zmianie wody ugotować wraz z liściem laurowym i 5 kulkami ziela angielskiego (wodę posolić pod koniec gotowania fasoli). Dodać marchew, pietruszkę, por
i seler pokrojone w kostkę. Mięso i wędliny również pokroić w kostkę i podsmażyć na patelni. Gdy mięso będzie
zarumienione, dodać posiekaną cebulę, podsmażyć, aż się zeszkli i dalej dusić pod przykryciem. Gdy fasola będzie
miękka, dodać do niej mięso. Na końcu dorzucić przecier pomidorowy (łyżkę lub dwie, według uznania). Na końcu
zrobić zasmażkę z masła, mąki i mleka i dodać do potrawy. Wszystko wymieszać i doprawić do smaku pieprzem
oraz majerankiem. Serwować w miseczce glinianej.
Składniki:
NA
ZWA PO
DZENIA
N
RA
SPECJALN
TOWAN
ADYCY
J
OŚ
TR
NA
A
•
•C
A
O
CH
Ć • • GWA
Potrawę tę można przygotować
w bardziej dietetycznej wersji: bez
zasmażki i z chudym boczkiem.
Jako zagęstnik świetnie się sprawdza mielone siemię lniane.
HRONION
Jak sobie ułatwić?
Czas przygotowania: 2 godziny
•1 kg fasoli wrzawskiej
•por, seler
•½ kg boczku wędzonego
•2 cebule
•½ kg kiełbasy myśliwskiej
•sól, pieprz, ziele angielskie, liść laurowy, majeranek
•2 łyżki soku z cytryny
Zasmażka:
•300 g łopatki wieprzowej
•łyżka masła
•przecier pomidorowy (mały słoik)
•łyżka mąki
•2 marchewki
•4 łyżki mleka
•1½ pietruszki
PIECZONY KARP ZATORSKI (ChNP) Z NADZIENIEM JABŁKOWO - GRUSZKOWYM
Dla 4 osób.
Poleca Grzegorz Labuda, szef kuchni restauracji TIffi, Iława
Suszone owoce oraz grzyby moczyć osobno przez godzinę, a następnie gotować (również osobno) przez 15 minut.
Odcedzić, osączyć, a gdy wystygną, pokroić w drobną kostkę. Na 3 łyżkach masła podsmażyć pokrojoną w drobną
kostkę czerwoną cebulę. Gdy się zeszkli, dodać owoce i grzyby. Wymieszać i podlać trójniakiem. Dusić, aż do całkowitego odparowania płynu, pod koniec doprawić solą, pieprzem, tymiankiem i goździkami.
W tym czasie filety z karpia oczyścić ze skóry i ości, umyć i podzielić na 4 porcje. Każdy z 4 kawałków przekroić
następnie wzdłuż (otrzymamy 4 podwójne płaty), posypać solą, pieprzem i skropić sokiem z cytryny. Na każdy płat
karpia nałożyć owocowo-grzybowe nadzienie i przykryć drugim płatem. Na wierzchu każdego kawałka położyć
orzeszek masła. Karpia przełożyć na blachę i podlać wywarem warzywnym. Piec 20 minut w temperaturze 140˚C.
Składniki:
ZWA PO
•
G
•4 łyżki masła
N I ON E O
RO
TR
•1 czerwona cebula
ADYCY
J
SPECJALN
Z
•50 g suszonych podgrzybków
A
NA
RAFIC
•100 g suszonych jabłek grójeckich (ChOG)
TOWAN
CZENIE
•sok z ½ cytryny
•100 g suszonych gruszek
G
EO
A
ZN
•600 g filetów z karpia zatorskiego
N
RA
•C
DZENIA
HRONION
NA
Ć • • GWA
A
O
CH
NE
•
•C
H
Aby wyfiletować karpia, trzeba go
naciąć wokół głowy i wokół ogona
oraz wzdłuż kręgosłupa, a następnie odcinać płaty mięsa po obu
stronach kręgosłupa, krojąc nożem
tuż przy ościach.
OŚ
Jak sobie ułatwić?
•½ szklanki miodu pitnego trójniaka
•1 szklanka wywaru warzywnego
•sól, biały pieprz, tymianek, mielone goździki
Czas przygotowania: 70 minut
19
PRZEPISY KULINARNE
KRUCHY PLACEK Z KMINKIEM, KIEŁBASĄ LISIECKĄ (ChOG) I REDYKOŁKĄ (ChNP)
6 porcji.
Poleca Agata Wojda, szef kuchni restauracji Opasły Tom PIW, Warszawa.
Ciasto:
A
NA
Nadzienie:
ZWA PO
•
•C
HRONION
•200 g masła
DZENIA
•duża szczypta soli
•200 g redykołki
•3 jajka, 2 żółtka
•C
H
•80 ml zimnej wody
•
•300 g mąki pszennej
CZENIE
N I ON E O
RO
A
ZN
G
RAFIC
Z
•1 płaska łyżeczka nasion kminku
G
EO
Czas przygotowania: 2 godziny
Składniki:
O
CH
Jeżeli ktoś nie lubi zwykłego kminku, najlepiej go zastąpić np. czarnuszką lub szczyptą mielonego
kminu rzymskiego, czyli kuminu.
Gdyby ciasta wyszło za dużo, można pokroić je w paski i upiec kruche
paluszki.
NE
Jak sobie ułatwić?
Ciasto: Do dużej miski przesiać mąkę i dodać masło pokrojone w małe kawałki oraz sól. Połączyć składniki, dodając
stopniowo zimną wodę. Szybko zagnieść ciasto. Prostokątną dużą blachę posmarować masłem i oprószyć mąką.
Rozwałkować ciasto na grubość około 0,5 - 1cm i wylepić nim formę tak, aby pokrywając boki, wystawało poza nią
( podczas pieczenia ciasto może się odrobinę skurczyć, dlatego lepiej zostawić po bokach formy spory zapas). Tak
przygotowane ciasto wstawić na pół godziny do lodówki. Po tym czasie lekko ponakłuwać je widelcem i położyć na
wierzchu papier do pieczenia, na który należy wysypać garść suchej fasoli lub grochu. Piec przez 20 minut w temp.
170˚C. Po tym czasie zdjąć papier i fasolę i piec jeszcze przez 10 minut, aż ciasto będzie lekko rumiane.
Nadzienie: W tym czasie na suchej patelni zrumienić pokrojoną w drobną kostkę kiełbasę lisiecką. W wysokim naczyniu lekko ubić całe jajka i żółtka ze śmietaną, dodając 2 łyżki mąki. Doprawić 2 szczyptami soli i świeżo mielonym
pieprzem. Na upieczony i lekko przestudzony spód wylać jaja ze śmietaną. Wyłożyć równomiernie podprażoną
kiełbasą i startą na tarce o dużych oczkach redykołką. Piec 30 - 40 minut.
•200 g kiełbasy lisieckiej
•800 ml tłustej słodkiej śmietany
•2 łyżki mąki pszennej
•sól, pieprz
Dodatkowo: masło i mąka do wysmarowania
i wysypania formy
Po więcej ciekawych i smacznych przepisów zapraszamy na stronę www.trzyznakismaku.pl
Kontakt:
Sopexa S.A. Oddział w Polsce
tel. +48 22 395 38 70, fax +48 22 395 38 79
e-mail: [email protected]
Kontakt dla mediów:
Biuro prasowe kampanii “Trzy znaki smaku”:
e-mail: [email protected]
20
www.trzyznakismaku.pl