Zdrowa woda dla Krakowa

poSwigconychhydran- wreszcie wode dobrei iakolci. t6w przed SukienniPierwsze~ b d o c i ~ ~ o w s t d y carui od strony ulicy w mieicie ieszcze w XIII wieku. Siennej trysnqly dwa Bvh to okvarte kanah dostar- strumienie wodv, kt6reDO chwili &&ce wad$ mieszka&omirze~ i ~ ~ ~ ~ o w ~ i ~ ~ a s z l rnieikdkom
$ r o n 6 wTam.
. edzie nie doE'czydiiMasietemuz duma elita cierafy, korzys&G ze studni.
Krki&a - brezydent j6zef W XVIwieku sie6podziemnych
Friedlein, rektor iprofesorowie drewnianychrwobjsla jui cate
Uniwersytetu, generalicja, dy- miasto, ale szwedzkie wojska
rektorzy policji; pouty i kolei, [email protected] nia, na odbudowanie kt6rych
miejski, starszyKongregacjiKu- Krakowa diugonie byto d.
pieckiej.Byl lute go igoiroku.
W XIX wieku stansanitarny
Zpnystrojonego na tq okazjq miastaoceniano jako katastroRynku, gdzie wciqi tryskala falny.Wodg czerpano ze stuchi,
woda,goicieudalisis powozami ktbrychbylo prawietysiqc.Niedo Bielan. Po kr6tkichprzemb- stety,woda w wielu z nich byia
wieniachi otrzymaniu dotych zanieczyszaona Bciekarniklokluczy do mieszaqcych siq tam acznyrni.Nic dziwnego,i e n q krakowskich wodociqgbw, pre- sto wybuchaly epidernie,
zydentm6wiqc,,BopnachWq, a SredniaiyciamieszMca naludziom na poiytek", przeciql szego rniasta wynosila w6w- ,
noiyakarni szarf$w biio-nie- czas ledwie ag lat Duia Smierbieskich barwach miasta. Za- telnoit dotykala glbwnie
b r z d dzwonek,maszyny nl- dzieci, ale i doroili nieczqsto zef Died Ch& onzmienik Kras m ,pompujqcwod? do zbior- doiywali solat.
k6w w miasto ,,czyste, zdrowe
nika pod kopcem Kolciuszki,
Sytuacjg pr6bowalyzmienik i ozdobne". Jednymz gt6wnych
s k q d q o Brednicy 70 cmply- wladze Wolnego Krakowa, ale punkt6w tego prograr;lu by10
nqtakumiastu,by trafik do sieci ene@anedzidaniapodj~todo- zbudowaniewodociqguizapewo dhgolci 66 lun Po ponad piero, gdyw 1866roku prezyden- nienie dobrejjakoiciowo izdrodw6ch stuleciachKrak6w mid temmiastaw~lekarzprof.J6- wej wody pitnej. ,,Dla zdrowia
iwygodymieszkaho5wkoniecznymjest doprowadzeniedo Krakowa obfitejwody %dlanejlub
rzecznej" m6wil prezydent,
kt6ry w ciqgu swoich 8-letnich
q d 6 w musisat ai dwa razyzwalczat wmieScie epidemiqcholery.
Chorobywywolywanejprzez zanienyszmnqwodq:
W 1870roku powolano specjalnq Komisjq Wodociqgowq,
labra rozpoczgla dzialania,
ostroiniepodch~cdokwmii
finansowych..Nie zraiajcie siq
Panowie wielkiikosztami, jakie pociqgnie zasobqu;~dzenie
wodociqg6w, bo koszta przeminq, korzylci zal bcdq
wieczne" zachqcai do dzidania
prezydentDietLDwalatap6iniej
miasto zaciqgnglo na ten cel
duiqpoiycz& wwy;okoSci500
tys. zlotych~fiskich
w o szukano odpowiednich
teren6w wodonoSnychw pobliiu miasta. Powstato kilkadziesiqt projekt6w, uwzglqdniano
studnieartezyjskie,wykorzystanierzek, w6dgnu1towych,a nawet budowq ponad loo-km wodoQgu zTatr.Pramhamowaly
takierwnqce kosztyinnyclldu-
iychinwestyciimiejsMch-zasypania staregokorytaWmlyibudowy Team Miejskiego. Jeden
zradnychprzekod kolegbw,ic
najpierw musipowstak teatr,bo
w Paryiu jestich58,podczasgdy
w Krakowieledwie1.
. Dopier0 w paidziemiku 1897
roku, za prezydentury J6zefa
Friedleina,utworzonoMiejskie
BiuroWodociigowe.W stycmiu
1898rokuprojektwodociqguzasilanegomgruntomqzBielan
by1gotowy.W maju radamiasta
podjsla decyzjq o wcieleniu go
w kycie. Budowf rozpoqto rok
p&niej.Do r o i a s t a ~ e z i o m
ponad sto wagon& samych
tylkorur.hdowanostudnie,zaIdadpomp,ruroaqg~rowahqcy
do glCrwnego zbiornika koio
kopca KoSciu'szki i stamtqd
do miasta, gdziekanalizowano
ulice.
Otwartyw 1901 roku WodociqgMiejskiim.FranciszkaJ h e h
I by1 najwiskszq i najkosztowniejszqinwestycjqwdotychczasowych dzieiachsamorzqduktakowskiego. Po 35 latach jeden
z podstawowych postulat6wJ6zeta Dietla z d wreszcie spelniony. Od tegoczasumiasto i si&
wodoci~owamroslysig,zmieniono ir6dla poboru wody
ipompy,abudyddna Bielanach
i pod kopcemKoSciuszki nadal
stuiqmieszka6comKrako~a~
MateuszDroidi.