Presonus Monitor Station

TEST
Presonus Monitor Station
DVD\Artykuły
system zarządzania odsłuchem w studiu
Artur Kraszewski
1.110 zł
PRODUCENT Presonus
www. presonus.com
DOSTARCZYŁ
Audiostacja
Warszawa
tel. 022-616-13-86
www.audiostacja.pl
Wejścia stereo: Stereo 1,
Stereo 2. TRS 1/4”, symetryczne, impedancja 10 kΩ,
odstęp od szumów >110 dB,
THD+N <0,0075%, pasmo
przenoszenia 10 Hz–65 kHz,
poziom maksymalny
+22 dBu.
Wejście Aux: RCA stereo,
niesymetryczne, impedancja 47 kΩ, odstęp od szumów >115 dB, THD+N
<0,01%, pasmo przenoszenia 10 Hz–50 kHz, regulacja czułości do –80 dB do
+10 dB.
Wyjścia: TRS 1/4”, symetryczne, impedancja 51 Ω,
THD+N <0,003%, pasmo
przenoszenia 10 Hz–50 kHz.
Zakres regulacji wyjść:
Speaker A, B i C od –80 dB
do 0 dB (Trim), od –80 dB do
0 dB (Main/Cue).
Wyjścia słuchawkowe: 4,
150 mW/kanał (obciążenie
60 Ω), pasmo przenoszenia
10 Hz–50 kHz.
Zasilanie: zewnętrzny zasilacz 16 VAC.
Wymiary: 24×20×6 cm.
52
Czy poręczny i niedrogi Monitor
Station zapewni pełną kontrolę
nad wszystkim monitorami
i słuchawkami znajdującymi się
w naszym studiu? Przekonajmy
się, co potrafi najtańszy na rynku
zaawansowany system zarządzania odsłuchem.
W
śród urządzeń cieszących
się ostatnio sporym zain­
teresowaniem nabywców
znajdują się systemy do zarządza­
nia odsłuchem w studiu. Jest to efekt
przekonania, że sterowany myszką
monitoring oferowany przez opro­
gramowanie DAW nie sprawdza się
w praktyce. Po części wynika to też
z faktu rezygnowania z mikserów na
rzecz dedykowanych urządzeń – np.
przedwzmacniaczy czy konwerterów,
które same w sobie nie mają prak­
tycznie żadnych możliwości odsłu­
chu sygnału. Teoretycznie do zarzą­
dzania monitoringiem powinny słu­
żyć interfejsy audio, ale urządzenia
tego typu z zaawansowanym zarzą­
dzaniem odsłuchem można policzyć
na palcach jednej ręki, a ich ceny by­
wają dość wysokie. Ponadto rozwią­
zania takie jak Monitor Station inte­
grują w sobie nie tylko przełączanie
pomiędzy różnymi monitorami od­
słuchowymi, regulacje głośności czy
sterowanie słuchawek dla realiza­
tora i wykonawców. Ilość funkcji do­
datkowych sprawia, że tym kontek­
ście możemy już mówić o urządze­
niu praktycznie zarządzającym pracą
studia nagrań we wszystkich jego
aspektach.
Konstrukcja
Monitor Station ma postać płas­ko
leżącego pulpitu z gniazdami przyłą­
czeniowymi w tylnej części oraz ma­
nipulatorami (i wyjściami dla czte­
rech par słuchawek) umiejscowiony­
mi na panelu czołowym. Urządzenie
zasilane jest z zewnętrznego zasila­
cza sieciowego. Ma całkowicie me­
talową konstrukcję, a w opakowa­
niu znajdziemy gumowe nóżki, które
można przykleić pod spodem kor­
pusu, zapobiegające przesuwaniu
się opisywanego kontrolera po bla­
cie stołu. Na panelu czołowym oprócz
przycisków i potencjometrów znajdu­
je się też mikrofon toru zleceniowe­
go (Talkback). Użytkownik może za­
miennie skorzystać z zew­nętrz­nego
mikrofonu dynamicznego, który pod­
łącza się do gniazda XLR na tylnym
panelu.
Oprócz wspomnianych już czte­
rech wyjść słuchawkowych Monitor
Station ma stereofoniczne wyjścia
MAIN i CUE oraz trzy pary stereofo­
nicznych wyjść monitorowych A, B i C
– wszystkie zrealizowane w oparciu
o gniazda TRS 1/4”. Po stronie wejść
znajdziemy dwie pary stereofonicz­
nych wejść liniowych ST1 i ST2 (TRS
1/4”) oraz parę gniazd AUX/PHONO
(RCA z towarzyszącym mu gwinto­
wanym otworem do przykręcenia
uziemienia w przypadku współpracy
z gramofonem).
Urządzenie pozwala na podłącze­
nie trzech różnych źródeł sygnału
(np. wyjście sumy z programu DAW,
wyjście z miksera oraz wyjście z od­
twarzacza CD/gramofonu). Sygnały
z tych wejść możemy kierować do
dwóch szyn głównych: Main oraz
Cue. Z szyny Main sygnał kierowany
jest na wyjścia monitorowe A, B i C
oraz stereofoniczne wyjście MAIN.
Z szyny Cue natomiast sygnał tra­
fia na wyjście CUE. Są jeszcze cztery
wzmacniacze słuchawkowe, z któ­
rych każdy może być indywidualnie
przypisany do szyny Main lub Cue.
Obecność dwóch szyn sumy spra­
wia, że dla każdej z nich możemy
Estrada i Studio • sierpień 2008
wykreować inny miks. Domyślnie
miks Main przeznaczony jest dla re­
alizatora w reżyserce, a miks Cue dla
muzyków w studiu, ale równie do­
brze oba miksy mogą być przezna­
czone dla muzyków.
Centralny element panelu urzą­
dzenia stanowi miernik wystero­
wania LED, wokół którego umiesz­
czono przyciski wyboru źródeł dla
szyny Main i szyny Cue. W obu przy­
padkach są to wejścia ST1, ST2 i AUX.
Duża, umieszczona pod miernikiem
gałka reguluje ogólny poziom sy­
gnału kierowanego na wyjścia mo­
nitorowe A, B i C, a towarzyszące jej
przyciski służą do wyciszania i mo­
nofonizacji monitorów. Każdy z tych
przycisków jest monostabilny i zo­
staje podświetlony w momencie ak­
tywacji przypisanego doń źródła lub
funkcji.
Przyciskami w grupie Speaker
Select wybieramy ten zestaw głośni­
kowy, którego chcemy w danym mo­
mencie słuchać. Przycisk DIM wyci­
sza sygnał na szynie Main, zmniej­
szając jego poziom o liczbę decybeli
ustawioną umieszczoną obok niego
gałką DIM ATTENUATION (od –30 do
Estrada i Studio • sierpień 2008
–6 dB). Przyciskiem TALK włączamy
na szynę Cue sygnał z wewnętrzne­
go lub zewnętrznego mikrofonu (ten
drugi włączamy przyciskiem EXTRNL
MIC) z poziomem ustawionym gałką
TALKBACK LEVEL. Jest to tzw. tor zle­
ceniowy służący do przekazywania
informacji dla muzyków pracujących
w studiu. Z chwilą wciśnięcia przycis­
ku TALK automatycznie aktywuje się
funkcja wyciszenia sygnału na szy­
nie Main (Dim).
Niezależnie od ogólnego regula­
tora głośności monitorów, którym
jest duża gałka w centralnej sekcji
Monitor Station, każde wyjście mo­
nitorowe A, B i C ma własny regula­
tor poziomu. Indywidualne regula­
tory ma też każde z czterech wyjść
słuchawkowych. Regulacji za po­
mocą dedykowanych potencjometrów
podlega też poziom sygnału na wej­
ściu AUX i poziom sygnału na wyj­
ściu CUE.
Funkcje zaawansowane
Monitor Station udostępnia rów­
nież szereg funkcji, których na pierw­
szy rzut oka nie widać. Wszystkie
aktywuje się podobnie: trzymając
wciśnięty przypisany do nich przy­
cisk i włączając zasilanie urządzenia.
Może nie jest to szczególnie wygodne,
ale dzięki temu uniknięto stosowa­
nia dodatkowych przycisków i prze­
łączników w samym urządzeniu.
W ten sposób zmieniamy tryb wy­
boru zestawu odsłuchowego, źródeł
dla szyn Main i Cue oraz trybu wska­
zań ścieżki LED.
W domyślnym dla wyboru ze­
stawu głośnikowego (A, B i C) try­
bie Combo każdy z nich włącza się
i wyłącza oddzielnie, więc w da­
nej chwili może pracować jeden,
dwa, trzy lub żaden. Aktywując
tryb Toggle (przytrzymujemy przy­
cisk SPEAKER B podczas włącza­
nia urządzenia), sprawiamy, że za­
wsze będzie aktywny tylko jeden
wybrany zestaw monitorów – w ten
sposób możemy szybko porównać
brzmienie na trzech różnych odsłu­
chach. W trybie Toggle A/B (przycisk
SPEAKER C podczas włączania) sy­
gnał jest cały czas obecny na wyj­
ściu C, a możemy przełączać tylko
między A i B. Tryb ten przezna­
czony jest do pracy z dwoma zesta­
wami monitorów wspieranych cały
Pętla mas
W czasie testów okazało
się, że przy łączeniu
Monitor Station z mikserem oraz komputerem
pojawiła się pętla mas,
która powodowała cichy,
ale słyszalny przydźwięk
w jednej z dwóch par
monitorów podłączonych
do urządzenia. Przydźwięk
ten był słyszalny nawet
przy monitorach ściszonych z poziomu
Presonusa. Lekarstwem
okazało się rozłączenie
masy w jednym z kabli
łączących Monitor Station
z wyjściem miksera.
Odłączenia masy dokonano we wtyku po stronie
miksera.
53
TEST
Presonus Monitor Station
Monitor Station pozwala na
przyłączenie trzech stereofonicznych źródeł sygnału
oraz wyprowadzenie ich po
komutacji i regulacji poziomu do trzech par monitorów
odsłuchowych oraz czterech par słuchawek.
+ bezkonkurencyjna cena
+ kompleksowe rozwiązanie
odsłuchu w projektowym
studiu nagrań
+ w ysokie parametry jakościowe
+ duża dynamika wyjść,
wysoka czułość wejść
+ możliwość wyboru różnych opcji przełączania
wejść, wyjść oraz trybu
wskazań LED
+ intuicyjna obsługa
+ cztery wzmacniacze słuchawkowe z niezależną
regulacją poziomu
– słaba jakość wbudowanego mikrofonu
– brak wyjść XLR
54
czas grającym subwooferem (w obu
sytua­cjach tym samym).
W przypadku wyboru źródła sy­
gnału dla szyn Main i Cue mamy do
wyboru dwie opcje. Domyślna Input
Sum polega na tym, że możemy wy­
brać jedno, dwa lub trzy źródła i sy­
gnał z nich będzie sumowany. W opcji
Input Toggle (przycisk ST2 w grupie
Main Source podczas włączania za­
silania) możemy wybrać tylko jedno
źródło w danym czasie (np. do szyb­
kiego porównania naszego miksu
z DAW z nagraniem z komercyj­
nej płyty CD). Pozostaje żałować, że
nie możemy zmieniać trybu wyboru
źródeł niezależnie dla szyny Main
i szyny Cue.
W przypadku wskaźnika LED pre­
zentującego poziom na szynie Main
możemy zdefiniować trzy poziomy re­
ferencyjne. W pierwszym 0 dBVu na
wskaźniku będzie odpowiadać po­
ziomowi +4 dBu, w drugim pozio­
mowi +10 dBu, a w trzecim +4 dBu.
O tym, który poziom referencyjny wy­
bierzemy, decyduje maksymalny po­
ziom akceptowany przez nasze mo­
nitory. Wybór wskazań jest wspólny
dla wszystkich trzech wyjść, dlatego
powinniśmy wybrać ten, który odpo­
wiada monitorom o najniższym no­
minalnym poziomie wejściowym.
Wszystkie zaawansowane funkcje
możemy zresetować do ustawień do­
myślnych, wciskając przycisk MONO
podczas włączania urządzenia.
W praktyce
Wbudowany mikrofon toru zle­
ceniowego należy potraktować ra­
czej jako rozwiązanie awaryjne, gdyż
sporo szumi, słabo zbiera dźwięk
z odległości większej niż pół metra,
ale za to doskonale przenosi wszelkie
dotknięcia przycisków czy potarcia
korpusu urządzenia. Aktywowanie
funkcji wyciszenia Dim z chwilą włą­
czenia toru zleceniowego to świetny
pomysł, lecz jeśli w tym samym cza­
sie przypadkowo wcisnęliśmy ją po­
nownie, wówczas wyłączenie funkcji
Talk nie spowoduje automatycznego
wyłączenia Dim. Dość dokuczliwy
jest też brak choćby jednej pary wyjść
monitorowych w formacie XLR. W ta­
kie gniazda wyposażone są już nie­
mal wszystkie, nawet bardzo budże­
towe monitory aktywne.
Ale dość tego ­narzekania, przejdź­my
do pozytywów. Ponadnormatywny
zapas czułości wejść oraz poziomu
na wyjściach sprawia, że w Monitor
Station nigdy nic nie będzie zbyt ci­
che. Przy współpracy ze standardo­
wymi źródłami sygnału i typowy­
mi monitorami praktycznie wszyst­
kie regulatory mogą
być ustawione
w połowie zakre­
su regulacji, jest
więc czym ściszyć
i czym podgłośnić.
Wskaźnik linijko­
wy umiejscowiony
jest przed głównym re­
gulatorem głośności i przy­
ciskiem MUTE, zatem możemy
ustawić optymalny poziom, zanim
podamy sygnał na monitory. Co waż­
ne, wskaźnik pracuje z tzw. pamię­
cią szczytów, więc szybko zauważy­
my zbyt duże poziomy transjentów.
Przełączanie źródeł i monitorów od­
bywa się bezgłośnie, a umieszczone
blisko przycisków potencjometrycz­
ne regulatory pozwalają tak dobrać
poziomy, by uzyskać taką samą gło­
śność – to bardzo ważne, jeśli zale­
ży nam na wiarygodnych porówna­
niach brzmienia na różnych moni­
torach. Wzmacniacze słuchawkowe
pozwalają wysterować nawet naj­
trudniejsze do napędzenia przetwor­
niki, a i tak zostanie jeszcze sporo za­
pasu głośności.
W ogólnym rozrachunku Monitor
Station to kompleksowe rozwiąza­
nie kwestii odsłuchu w projektowym
studiu nagrań. Urządzenie dopaso­
wane jest praktycznie na miarę, ale
przyznam, że chętniej bym widział
jeszcze jedno, czwarte wejście za­
miast trzech wyjść na monitory. Nie
spotkałem się jeszcze z projektowym
studiem nagrań, które byłoby wy­
posażone w odsłuch bliskiego, śred­
niego i dalekiego pola... A czwarte
wejście, z dodatkową regulacją czu­
łości, przydałoby się jako oddzielny
tor np. dla sygnału metronomu wy­
puszczonego na dedykowanym por­
cie z interfejsu audio. Nie zmienia
to faktu, że Monitor Station to obec­
nie najbardziej funkcjonalny (w tym
przedziale cenowym) system do za­
rządzania odsłuchem w studiu na­
grań, o wysokich parametrach ja­
kościowych i łatwej obsłudze. Jeśli
ktoś poszukiwał takiego urządzenia
w rozsądnej cenie, to Presonus jest
pierwszym, jakie powinien spraw­
dzić. EiS
Estrada i Studio • sierpień 2008