dolina baryczy plb020001

DOLINA BARYCZY
PLB020001
Stawy Milickie
Fot. Grzegorz Rąkowski
Obszar obejmuje szeroką i zabagnioną dolinę
środkowej Baryczy i jej dopływów pomiędzy Żmigrodem
na zachodzie a okolicą Przygodzic i Antonina na
wschodzie, stanowiącą część pradoliny baryckogłogowskiej. W obrębie obszaru znajdują się dwa
bagniste obniżenia: Kotlina Milicka i Kotlina
Żmigrodzka. Obie kotliny powstały w czasie
zlodowacenia środkowopolskiego jako końcowe
zagłębienia lodowca, a ostatecznie zostały uformowane
w czasie ostatniego zlodowacenia. Barycz, wraz
z licznymi dopływami, kanałami oraz licznymi stawami
tworzy w tym rejonie skomplikowaną sieć wodną. Stawy
rybne zakładano na tym terenie już w średniowieczu.
Obecnie jest tu 5 dużych i 5 małych kompleksów stawów
rybnych, których w sumie w granicach obszaru jest
około 130. Wraz z otaczającymi je mokradłami, łąkami
i lasami stanowią one jedną z największych ostoi ptaków
wodno-błotnych w Polsce. Lasy zajmują ponad 20%
powierzchni obszaru, tworząc dwa większe kompleksy:
Lasy Milickie na zachodzie i Lasy Ostrzeszowskie na
wschodzie. Wśród zbiorowisk leśnych przeważają łęgi
i olsy. Na wyżej położonych terenach występują także
grądy i buczyny. Uboższe siedliska porastają bory
sosnowe i bory mieszane.
Obszar leży w granicach Parku Krajobrazowego
Doliny Baryczy (87 040,0 ha) i obejmuje 5 rezerwatów
przyrody: „Olszyny Niezgodzkie” (74,28 ha), „Radziądz”
(8,62 ha), „Wzgórze Joanny” (24,23 ha), „Wydymacz”
(45,93 ha) i „Stawy Milickie” (5324,31 ha). Ten ostatni
rezerwat jest jednocześnie Ostoją Ramsar objętą ochroną
na mocy Konwencji Ramsarskiej, czyli Konwencji
o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie
międzynarodowe, zwłaszcza jako siedlisko życiowe
ptactwa wodnego. Obszar specjalnej ochrony ptaków
zawiera się w całości w obrębie siedliskowego obszaru
Natura 2000 Ostoja nad Baryczą PLH020041 (82 026,4
ha).
Zachowaniu i utrzymaniu siedlisk cennych
gatunków ptaków w dolinie Baryczy sprzyja prowadzona
tu od kilku stuleci ekstensywna gospodarka rybacka,
a także ochrona rezerwatowa głównych kompleksów
stawów oraz ekstensywna gospodarka łąkarska
prowadzona na otaczających stawy użytkach zielonych.
Najważniejsze zagrożenia dla awifauny i jej siedlisk na
omawianym obszarze to: zaniechanie hodowli ryb na
niektórych stawach, prowadzenie zabiegów
konserwacyjnych (wykaszanie szuwarów, zmiany
poziomu wody, czyszczenie stawów) w terminach
kolidujących z sezonem rozrodczym ptaków, wycinanie
starych drzew na groblach i w okolicznych lasach oraz
polowania prowadzone na obrzeżach stawów.
Dolina Baryczy jest jedną z najważniejszych ostoi ptaków wodno-błotnych
w kraju. Dla bączka Ixobrychus minutus (29–45 par lęgowych, ponad 5%
ogólnokrajowej populacji lęgowej), gęgawy Anser anser (400–582 par lęgowych,
ok. 15% ogólnokrajowej populacji lęgowej), cyranki Anas querquedula (35–140
par lęgowych, ok. 30% ogólnokrajowej populacji lęgowej), czernicy Aythya fuligula
(1300–1400 par lęgowych, ponad 30% ogólnokrajowej populacji lęgowej)
i podgorzałki Aythya nyroca (30–39 par lęgowych, ponad 30% ogólnokrajowej
populacji lęgowej) jest to najważniejsza ostoja lęgowa w Polsce.
Jest to również jedna z kilku głównych krajowych ostoi lęgowych dla
kolejnych kilkunastu gatunków: perkoza dwuczubego Podiceps cristatus (900 par
lęgowych, blisko 5% ogólnokrajowej populacji lęgowej), perkoza rdzawoszyjego
Podiceps grisegena (120 par lęgowych, ponad 5% ogólnokrajowej populacji lęgowej),
bąka Botaurus stellaris (46–53 odzywających się samców, ok. 1% ogólnokrajowej
populacji lęgowej), czapli siwej Ardea cinerea (260–417 par lęgowych, ponad 3%
ogólnokrajowej populacji lęgowej), łabędzia krzykliwego Cygnus cygnus (6–10
par lęgowych, ponad 10% ogólnokrajowej populacji lęgowej), łabędzia niemego
Cygnus olor (110 par lęgowych, ponad 1% ogólnokrajowej populacji lęgowej),
krakwy Anas strepera (150–250 par lęgowych, ok. 10% ogólnokrajowej populacji
lęgowej), błotniaka stawowego Circus aeruginosus (59–92 par lęgowych, ok. 1%
ogólnokrajowej populacji lęgowej), zielonki Porzana parva (29–36 par lęgowych,
ok. 2% ogólnokrajowej populacji lęgowej), wodnika Rallus aquaticus (260–285 par
lęgowych, blisko 2% ogólnokrajowej populacji lęgowej), łyski Fulica atra (3000–
3500 par lęgowych, blisko 2% ogólnokrajowej populacji lęgowej), rycyka Limosa
limosa (80 par lęgowych, ponad 1% ogólnokrajowej populacji lęgowej), rybitwy
rzecznej Sterna hirundo (282–453 par lęgowych, blisko 10% ogólnokrajowej
populacji lęgowej), rybitwy białowąsej Chlidonias hybrida (41–99 par lęgowych,
ok. 5% ogólnokrajowej populacji lęgowej) i zimorodka Alcedo atthis (60–90 par
lęgowych, ponad 1% ogólnokrajowej populacji lęgowej).
Zwraca uwagę także stosunkowo znaczna liczebność tutejszych populacji
lęgowych bociana czarnego Ciconia nigra (15–20 par lęgowych, ponad 1%
ogólnokrajowej populacji lęgowej), kani czarnej Milvus migrans (3–5 par lęgowych,
ok. 1% ogólnokrajowej populacji lęgowej), kani rudej Milvus milvus (10–15 par
lęgowych, blisko 2% ogólnokrajowej populacji lęgowej), bielika Haliaeetus albicilla
(5–7 par lęgowych, blisko 1% ogólnokrajowej populacji lęgowej) i rybitwy czarnej
Chlidonias niger (7–115 par lęgowych, ponad 1% ogólnokrajowej populacji
lęgowej).
Dolina Baryczy, z jednym z największych w kraju kompleksem stawów
rybnych, jest też ważnym miejscem odpoczynku i żerowania migrujących ptaków
wodno-błotnych, które gromadzą się tu w liczbie 53 000–68 000 osobników. Do
znaczących w skali kraju należy liczebność spotykanych tu w okresie migracji stad
gęsi zbożowej Anser fabalis (11 000–28 000 osobników), gęgawy (do 6000
osobników) i czapli białej Egretta alba (do 1500 osobników). Do największych
w Polsce należą spotykane tu w okresie jesiennym zgrupowania migrujących
żurawi (do 8000 osobników).
Czernica Fot. Grzegorz i Tomasz Kłosowscy
Powierzchnia: 55 516,83 ha
Rok utworzenia: 2004
Region geograficzny: Obniżenie Milicko-Głogowskie
Mezoregiony: Kotlina Żmigrodzka, Kotlina Milicka
Położenie administracyjne: województwo wielkopolskie, powiat
ostrowski; województwo dolnośląskie, powiaty milicki, trzebnicki
i oleśnicki
Sprawujący nadzór nad obszarem:
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
w Poznaniu
ul. 28 Czerwca 1956 r. 223/229
61-485 Poznań
tel: 61 831 11 77, fax: 61 831 11 99
e-mail: [email protected]
www.poznan.rdos.gov.pl
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
we Wrocławiu
plac Powstańców Warszawy 1
50-153 Wrocław
tel: 71 340 68 07, fax: 71 340 68 06
e-mail: [email protected]
www.wroclaw.rdos.gov.pl
Dane Bazy Danych Ogólnogeograficznych, będące treścią niniejszego opracowania, są materiałem
państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, prowadzonego przez Głównego Geodetę
Kraju na podstawie przepisów ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Osoby korzystające z
tych materiałów nie mają prawa do ich zwielokrotniania, sprzedawania, udostępniania lub w inny
sposób wprowadzania do obrotu lub rozpowszechniania ich treści w całości bądź we fragmentach,
w szczególności do ich przesyłania lub udostępniania w systemach i sieciach komputerowych lub
jakichkolwiek innych systemach teleinformatycznych.