MAĎARSKO Súťaž O ľuďoch s ľuďmi v krajinách V4

Transkrypt

SÚŤAŽ O ĽUĎOCH
S ĽUĎMI V KRAJINÁCH V4
O LIDECH S LIDMI • O LUDZIACH Z LUDŹMI •
EMBEREKKEL EMBEREKRŐL • ABOUT PEOPLE WITH PEOPLE
Tento dokument vznikol za
finančnej podpory Medzinárodného
Višegrádskeho fondu
Nám. Štefana Moyzesa 4
974 01 Banská Bystrica
tel: 048/4151691-2
fax: 048/4151693
e-mail: [email protected]
www.voka.sk
Česká republika – CpKP střední
Morava a CpKP střední Čechy
Poľsko – FRDL (Fundacja Rozwoju
Demokracji Lokalnej)
Maďarsko – CELODIN (Central
European Local Development
Information)
Slovensko – VOKA (Vidiecka organizácia pre komunitné aktivity)
OBSAH
EDITORIAL
ÚVODNÍK ____________________________________________________________________________ 3
„O lidech s lidmi“
O ĽUĎOCH S ĽUĎMI - SLOVENSKÁ REPUBLIKA _____________________________________________ 8
Stát. Obec. Region. Úřad. Rada. Zastupitelstvo. Parlament. Občan. Politik. Úředník. Poslanec. Starosta.
Veřejná správa – veřejná služba.
O LIDECH S LIDMI - ČESKÁ REPUBLIKA __________________________________________________ 18
- se všemi těmito slovy se setkáváme ve veřejné politice. V prostoru, kde existují zákonem dané vazby
mezi občany státu (obyvateli města, kraje) a veřejnou správou. Spousta vztahů je těmito zákony
upravena a popsána. Ale co popsáno většinou není, JAK se mají lidé, kteří veřejnou správu (službu)
VYKONÁVAJÍ, chovat ke svým klientům – OBČANŮM. V obchodě, kde je podobný vztah – prodávající x kupující – je situace nasnadě. Když se ke mně nechová prodávající tak, jak chci, jdu do jiného
obchodu a utratím své peníze tam. Ale to ve veřejné správě nejde. Úřad pro výkon dané služby je
jeden a nemohu si vybrat jiný, který by mne „obsloužil“.
MBEREKRŐL AZ EMBEREKKEL - MAĎARSKO ______________________________________________ 26
O LUDZIACH Z LUDŹMI - POĽSKO _______________________________________________________ 32
Súťaž „O ľuďoch s ľuďmi“ v krajinách V4
V roku 2011 vydala Vidiecka organizácia pre komunitné aktivity
VOKA, Nám. Š.Moyzesa 4
974 01 Banská Bystrica
Publikácia vznikla v spolupráci partnerov (účastníkov) súťaže -krajín V4 .
Petice. Protestní pochod. Demonstrace. Stávka. Podpisové archy. Stížnosti na jednání zastupitelstva.
Občanské nepokoje. Letáky. Plakáty. Články občanů v médiich.
- když se obyvatelé dlouhodobě necítí spokojeni s výkonem veřejné správy, dávají to najevo různým
způsobem. Většina demokraticky zvolených institucí má několikaleté (např. 4-leté) funkční
období. Od voleb k dalším, kdy se občané opět chopí svého práva vyjádřit názor, tentokrát v roli
voličů, ubíhá tedy řada dní, týdnů, měsíců… Komunikovat se svoji radnicí, krajem, státem, pouze
prostřednictvím volebního lístku jednou za několik let připada obyvatelům nedostatečné, a takový
způsob (ne) komunikace snižuje důvěru obyvatel v dobrý výkon veřejné správy.
Veřejné projednání. Kulatý stůl. Interaktivní výstavka. Občanská poradní komise. Plánovací víkend. Sběr
připomínek. Strategický plán. Občanská porota/Zrcadlo.
- jsou různé techniky komunikace, nebo také „zapojování veřejnosti do rozhodovacích procesů“.
Vždy, kdy chceme od občanů (konečných uživatelů), zjistit jejich
názor a očekávání před finálním rozhodnutím, můžeme použít řadu těchto nástrojů. Tak se tvoří
pro každou situaci plán zapojení veřejnosti, až již se jedná o
úpravy veřejných prostranství, investice z veřejného rozpočtu, strategický plán rozvoje města,
plánování sociálních služeb anebo změnu v dopravním systému.
Již několik let jsou nejlepší příklady – dobrá praxe – v rámci zemí Visegradu (Česko, Slovensko, Polsko,
Maďarsko) oceňovány pomocí mezinárodní soutěže a ceny „O lidech s lidmi“. Soutěž je nástrojem
nejen pro ocenění, ale také pro výměnu zkušeností, pro příklady dalším úřadům. V České republice
například podporuje soutěž kromě nevládních organizací pravidelně i Ministerstvo vnitra a Ministerstvo životního prostředí. V případě Vašeho zájmu Vám pomůžeme se zavedením Soutěže „O lidech s
lidmi“ ve Vaší zemi.
Ing. Roman Haken
Centrum pro komunitní práci/CpKP střední Morava
[email protected]
2
3
„O ľuďoch s ľuďmi“
“About People with People”
Štát. Obec. Región. Úrad. Rada. Zastupiteľstvo. Parlament. Občan. Politik. Úradník. Poslanec. Starosta.
Verejná správa – verejná služba.
Country. Community. Region. Bureau. Council. Parliament. Citizen. Politician. Clerk. Member of parliament. Mayor. Public administrative. Public service
-
so všetkými týmito slovami sa stretávame vo verejnej politike. V priestore, kde existujú zákonom
dané väzby medzi občanmi štátu (obyvateľmi mesta, kraja) a verejnou správou. Mnoho vzťahov
je týmito zákonmi upravených a popísaných. Ale čo popísané väčšinou nie je, AKO sa majú ľudia,
ktorí verejnú správu (službu) VYKONÁVAJÚ, správať ku svojim klientom –OBČANOM. V obchode,
kde je podobný vzťah – predávajúci x kupujúci – je situácia jednoduchá. Keď sa ku mne nechová
predávajúci tak, ako ja chcem, idem do iného obchodu a miniem svoje peniaze tam. Ale to vo
verejnej správe nejde. Úrad pre výkon danej služby je jeden a nemôžem si vybrať iný, ktorý by ma
„obslúžil“.
Petícia. Protestný pochod. Demonštrácia. Stávka. Podpisové archy. Sťažnosti na jednania zastupiteľstva.
Občianske nepokoje. Letáky. Plagáty. Články občanov v médiách.
- keď sa obyvatelia necítia dlhodobo spokojne s výkonom verejnej správy, dávajú to najavo rôznym
spôsobom. Väčšina demokraticky zvolených inštitúcií má niekoľkoročné (napr.4-ročné) funkčné
obdobia. Od volieb k ďalším, kedy sa občania opäť chopia svojho práva vyjadriť názor, tento krát v
úlohe voličov, prebehne teda mnoho dní, týždňov, mesiacov ... Komunikovať so svojou radnicou,
krajom štátom, len prostredníctvom volebného lístku raz za niekoľko rokov pripadá občanom
nedostatočné a takýto spôsob (ne)komunikácie znižuje dôveru obyvateľov v dobrý výkon verejnej
správy.
Verejné pojednávania. Okrúhly stôl. Interaktívna výstavka. Občianka poradná komisia. Plánovací
víkend. Zber pripomienok. Strategický plán. Občianska porota/Zrkadlo.
We come across these words in public politics. Area, in which relations between Citizen and public
administrative is defined by law. Many of these relations are adjusted and defined by this law. What
isn’t usually defined is how people involved in public administration are supposed to treat their clients – citizens. Shops – where similar relations occurs (seller and buyer), conclusion is easy. If seller
doesn’t treat me the way I expect, I leave and spend my money somewhere else. That doesn’t work
in public administration. There’s only one bureau and I can’t choose another one.
Petition. Protest march. Demonstration. Strike. Complaints. Public riots. Flyers. Articles in medias.
When citizens are dissatisfied for a longer period of time, they express it in various manners. Most
of democratically elected institutions have specific term of office (most common is 4 years). Citizens
often find it inadequate to communicate with council once per 4 years through their vote and it
decreases the trust towards the public institutions.
Public discussion. Round table. Interactive display. Public advisory committee. Planning weekend.
Strategic plan. Public jury/mirror.
- sú rôzne techniky komunikácie, alebo tiež „zapojovania verejnosti do rozhodovacích procesov“.
Vždy, keď chceme od občanov (konečných užívateľov) zistiť ich názor a očakávania pred finálnym
rozhodnutím, môžeme použiť radu týchto nástrojov. Takto sa tvorí pre každú situáciu plán zapojenia verejnosti, až teraz sa jedná o úpravy verejných priestranstiev, investície z verejného rozpočtu,
strategický plán rozvoja mesta, plánovanie sociálnych služieb, alebo zmenu v dopravnom systéme.
There are different techniques of communication or engagement of public to participate in decision making process. Every time we want to learn public opinion and their expectations, we might
use some of these tools. That’s the way to create plans for every situation, whether it’s adjusting
of public place, investment from local budget, strategic plan of development, planning of social
services or change in local traffic system.
Už niekoľko rokov sú najlepšie príklady - dobrej praxe – v rámci krajín Visegradu (Česko, Slovensko,
Poľsko, Maďarsko) oceňované pomocou medzinárodnej súťaže a ceny „O ľuďoch s ľuďmi“ . Súťaž je
nástrojom nie len pre ocenenie, ale tiež pre výmenu skúseností, pre príklady ďalším úradom. V Českej
republike napríklad podporuje súťaž okrem mimovládnych organizácií pravidelne aj Ministerstvo
vnútra a Ministerstvo životného prostredia. V prípade Vášho záujmu Vám pomôžeme so zavedením
súťaže „O ľuďoch s ľuďmi“ vo Vašej krajine .
For several years, the best examples within the Visegrad countries (Czech Republic, Slovakia, Poland,
Hungary) are being rewarded in “About People with People” competition. This competition does not
only serve as a tool for awarding, but for exchanging of experiences and serving as an example for
other bureaus as well. In Czech Republic the contest has been supported not only by NGOs but also
by Ministry of Interior and Ministry of Environment regularly. In case you are interested in these matters we can offer to help you to start the contest “About People with People” in your country.
Ing. Roman Haken
[email protected]
4
Ing. Roman Haken
[email protected]
5
„O ludziach z ludźmi“
„Emberekkel emberekről“
Państwo. Miejscowość. Region. Urząd. Rada. Parlament. Obywatel. Polityk. Urzędnik. Poseł. Burmistrz.
Administracja publiczna – usługi publiczne.
Állam. Község. Régió. Hivatal. Tanács. Képviselet. Parlament. Polgár. Politikus. Hivatalnok. Képviselő.
Polgármester. Közigazgatás - Közszolgálat.
- ze wszystkimi wymienionymi słowami spotykamy się w polityce publicznej. W obszarze, w którym
istnieją relacje pomiędzy obywatelami państwa (obywatelami miasta. województwa) i administracją
państwową ustanowione według prawa. Wiele relacji jest uregulowanych i opisanych przez
odnośne ustawy. Lecz zazwyczaj nie znajdziemy opisu tego, JAK osoby ŚWIADCZĄCE usługi publiczne powinny zachowywać się w stosunku do swoich klientów – OBYWATELI. W handlu, gdzie istnieje podobna relacja – sprzedający x kupujący – sytuacja jest prosta. Jeśli sprzedający nie zachowuje
się w stosunku do mnie tak, jak sobie życzę, pójdę do innego sklepu i tam wydam swoje pieniądze.
Nie da się tego jednak zastosować w administracji publicznej. Urząd, świadczący określone usługi,
jest jeden i nie mogę sobie wybrać innego, w którym zostanę „obsłużony“.
- ezekkel a kifejezésekkel találkozunk a közpolitikában. Azon a területen, ahol törvénybe foglalt
kötődések vannak az állampolgárok (városok, kerületek lakói) és a közigazgatás között. Sok kapcsolat van szabályozva és leírva ezekben a törvényekben. De ami általában nincs leírva, HOGYAN
viselkedjenek az emberek, akik a közigazgatást (szolgálatot) VÉGZIK a klienseikkel – POLGÁRAIKKAL – szemben. Az üzletben, ahol hasonló a kapcsolat – eladó x vevő – a szituáció egyszerű. Ha
az eladó nem úgy viselkedik velem szemben, ahogy én akarom, elmegyek egy másik üzletbe és ott
költöm el a pénzemet. De a közigazgatásban ez nem megy. Az adott szolgáltatásokra csak egy
hivatal van, nem válkaszthatok mást, aki engem „kiszolgálna“.
Petycja. Marsz protestacyjny. Demonstracja. Strajk. Arkusze do zbierania podpisów. Skargi na działanie
rady. Niepokoje obywatelskie. Ulotki. Plakaty. Artykuły obywatel w prasie.
Folyamodvány. Tiltakozó menet. Demonstráció. Sztrájk. Aláírott lapok. Panaszok a képviselők cselekedeteire. Polgári zendülések. Szórólapok. Plakátok. Polgárok cikkei a sajtóban.
- jeżeli obywatele przez dłuższy okres czasu nie są zadowoleni z wykonywania administracji publicznej, wyrażają swoją dezaprobatę na różne sposoby. W większości instytucji, których przedstawiciele
wybierani są w sposób demokratyczny. mamy do czynienia z kilkuletnim (np. 4-letnim) okresem
kadencji. Od jednych wyborów do następnych, gdy obywatele będę mogli skorzystać ze swojego
prawa do wyrażenia własnego zdania, tym razem z pozycji wyborców, mija więc wiele dni, tygodni,
miesięcy… Komunikowanie się ze swoim ratuszem, województwem czy państwem tylko poprzez
kartę wyborczą raz na kilka lat postrzegane jest przez obywatel jako niewystarczające i taki sposób
(nie)komunikacji osłabia zaufanie mieszkańców w dobre wykonywanie administracji publicznej.
- ha a polgárok hosszabb ideig nincsenek megelégedve a közigazgatás teljesítményével, különféle
módon adják ezt tudomásra. A demokratikusan megválasztott intézmények többsége több évre van
megválasztva (pl. 4 évre).
Az egyik választástól a másikig, amikor a polgárok kezükbe veszik jogukat kinyilvánítani véleményüket, ekkor mint választópolgárok, tehát sok nap telik el, sok hét, hónap... Kommunikálni tanácsházukkal, kerületükkel, államukkal, csakis a választólap közreműködésével egyszer néhányévenként
a polgároknak elégtelennek tűnik és a (nem)kommunikálás ilyen módja csökkenti a lakók bizalmát a
közigazgatás jó teljesítményének tekintetében.
Negocjacje publiczne. Okrągły stół. Interaktywna wystawa. Weekend planowania. Zbieranie uwag.
Plan strategiczny. Jury obywatelskie/Lustro.
Nyilvános megtárgyalás. Körasztal. Interaktiv kiállítás. Polgári tanácsbizottság. Tervező hétvége.
Hozzászólások összegyűjtése. Stratégiaterv. Polgárzsüri/Tükör.
- istnieją różne techniki komunikacji lub też „włączania ludności w procesy podejmowania decyzyji“. Za każdym razem, gdy chcemy poznać opinię lub oczekiwania obywatel (użytkowników
końcowych) zanim zostanie podjęta ostateczna decyzja, możemy zastosować wiele z tych narzędzi.
W taki sposób tworzony jest w każdej sytuacji plan włączenia miejscowej ludności w zarządzanie,
bez względu na to, czy chodzi o zmiany dot. terenów publicznych, inwestycje z budżetu publiczego, plan strategiczny rozwoju miasta, planowanie usług społecznych lub zmiany w systemie
komunikacji drogowej.
- a kommunikációnak több módja van, vagyis „a nyilvánosság bekapcsolódása a döntési folyamatokba“. Mindig, ha a polgároktól (végfelhasználóktól), akarunk megtudni minden szituációt a nyilvánosság bekapcsolásáról, vagy a nyilvános területek módosításáról, vagy a község költségvetéséről,
városfejlesztés stratégiatervéről, szociális szolgáltatások tervezéséről vagy a forgalmi rendszer
változásairól van-e szó.
Najlepsze przykłady dobrej praktyki w ramach krajów grupy wyszegradzkiej (Česko, Slovensko, Poľsko,
Maďarsko) zdobywają już od kilku lat wyróźnienie w konkursie międzynarodowym oraz nagrodę
„O ludziach z ludźmi“. Konkurs nie jest tylko narzędziem służącym do oceny i wyróźnienia, pozwala
także na wymianę doświadczeń, pokazanie przykładu innym urzędom. Organizowanie konkursu
wspierają także, oprócz organizacji pozarządowych, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych oraz Ministerstwo Ochrony środowiska. W razie zainteresowania chętnie pomożemy we wdrażaniu konkursu „O
ludziach z ludźmi“ także w Państwa kraju.
Ing. Roman Haken
Centrum Działań Lokalnych/CpKP Morawy środkowe,
[email protected]
6
Néhány éve a legjobb példák – jó gyakorlatok – az „Emberekkel emberekről“ nemzetközi versenyben
díjazva vannak a V4-es országok keretén belül (Csehország, Szlovákia, Lengyelország, Magyarország).
A verseny nemcsak eszköz a díjazásra, de tapasztalatcsere is és példaként szolgál a többi hivatalnak.
Csehországban a versenyt például a kormányon kívüli szervezeteken kívül rendszeresen támogatja a
Belügyminisztérium és a Környezetvédelmi Minisztérium. Érdeklődés esetén segíthetünk az „Emberekkel emberekről“ verseny bevezetésében országukban.
Ing. Roman Haken
Centrum pro komunitní práci/CpKP střední Morava (Közösségi Munka Központ/CpKP Közép-Morvaország)
[email protected]
7
O ĽUĎOCH S ĽUĎMI - SLOVENSKÁ REPUBLIKA
Súťaž O ľuďoch s ľuďmi v krajinách V4
• Česká republika – hlavný iniciátor a zakladateľ
súťaže - CpKP střední Morava a CpKP střední
Čechy (Centrum pro komunitní práci),
www.cpkp.cz a www.olidech-slidmi.cz
Miestnej demokracie nie je nikdy dosť!
• V Poľsku – do roku 2007 bola partnerom súťaže nadácia Carphatian Foundation a od roku
2008 je nový partner FRDL (Fundacja Rozwoju
Demokracji Lokalnej), www.frdl.rzeszow.pl
• V Maďarsku je partnerom súťaže CELODIN
(Central European Local Development
Information), www.celodin.hu
a www.emberekrol-azemberekkel.hu
• Na Slovensku je partnerom súťaže
VOKA (Vidiecka organizácia pre komunitné aktivity), www.voka.sk
a www.oludoch-sludmi.sk
8
Celoslovenské médiá, najmä elektronické, sú plné
rôznych súťaží. Ich organizátorom a účastníkom
ide takmer vždy najmä o peniaze, účastníkom však
aj o kariéru (napr. spevácku v superstar), často sa
však chcú iba ukazovať, ba dakedy iba pretŕčať pred
verejnosťou, neraz snívajú o tom, že sa dostanú do
„smotánky“, teda do sveta tzv. celebrít.
Zväčša skryto, v tieni veľkých zábavných formátov,
však žijú svoj život aj zaujímavé zmysluplné
súťaže podnecujúce a podporujúce aktivity, ktoré
z hľadiska skutočných potrieb sveta patria medzi
najdôležitejšie. Taká je aj súťaž O ľuďoch s ľuďmi
– cena za podporu miestnej demokracie.
Hlavným zmyslom tejto súťaže je podnecovať,
dokumentovať a propagovať také aktivity sa-
mosprávy, ktoré v čo najväčšej miere vťahujú – najmä
do rozhodovania – občanov, prípadne ich spolky a
združenia a prispievajú k rozvoju ich sídla či regiónu.
To znamená, že volení predstavitelia samospráv
týchto miest/obcí/regiónov nepotrebujú občanov iba
na čas volieb a potom štyri roky nie, ale chcú poznať
ich želania a názory na každý dôležitejší krok, ktorý
idú urobiť alebo robia pri plnení volebného programu. O občanoch, a nielen o voličoch, hovoríme
preto, lebo predstavitelia samosprávy sú verejní
zástupcovia nielen voličov, ale všetkých občanov
príslušného volebného obvodu. Teda aj malých detí
z materskej či základnej školy, študentov, alebo i
mentálne postihnutých a nesvojprávnych občanov a
pod. Tam, kde sa nebáli dať slovo aj volebne ešte nespôsobilým občiankom a nesvojprávnym občanom,
neraz s prekvapením získali podnety a názory, aké by
im samým nenapadli ani vo sne.
Vyhodnotenie a vyhlásenie víťazov súťaže O
ľuďoch s ľuďmi je zároveň malou konferenciou,
na ktorej finalisti prezentujú svoje projekty. Ide o
veľmi podnetné, fotograficky a videoprojekčne
dobre pripravené prezentácie, ktoré by mohli byť
užitočným podkladom aj na polhodinový televízny
film o súťaži a myšlienkach, ktoré prezentuje. Tým
skôr, že naša národná súťaž O ľuďoch s ľuďmi
nie je jediná, ale podobné súťaže sú aj v Poľsku,
Maďarsku a, samozrejme, v Českej republike, kde
VOKA (Vidiecka organizácia pre komunitné aktiv9
ity) Banská Bystrica, hlavný organizátor slovenskej
súťaže, túto súťaž pred vyše štyrmi rokmi „odkukala“. Pravda, to by musela Slovenská televízia o
tejto súťaži a výborných výsledkoch víťazov nielen
vedieť, ale aj prejaviť vôľu nakrútiť dokument o
ich invenčnej aktivite vťahujúcej do rozhodovania
o veciach verejných občanov každého veku a ich
združenia. Pripomeňme ešte, že víťazné projekty
národných súťaží z jednotlivých krajín V4 budú
súťažiť o víťazstvo aj medzi sebou.
Aj keď, najmä na „západe“ zvyknú nazývať samosprávu miestnou či lokálnou alebo regionálnou
vládou, to slovo vláda je z hľadiska očakávaného
zmyslu existencie samosprávy veľmi nevýstižné a
nevhodné. Lebo samospráva v žiadnom prípade nie
je na to, aby vládla, ale na to, aby slúžila, pričom
slovo slúžiť nie je odvodené od slova slúžka, ale od
slova služba. A tejto službe má podriaďovať svoju
správu. Ba, keď sa to tak vezme, ani vláda SR by
nemala vládnuť, a teda rozkazovať, ale tiež slúžiť a
podľa správnosti by sa nemala volať Vláda SR, ale
skôr Služba SR. Lebo služby musia načúvať svojim
zákazníkom či klientom, inak im hrozí krach. My
sme, žiaľ, svedkami opačného trendu, keď si víťazné
volebné politické sily vysvetľujú svoje víťazstvo
10
ako mandát vládnuť a ovládať štyri roky všetko a
všetkých a môcť si sprivatizovať do súkromného
straníckeho vlastníctva celé rezorty a štátne úrady,
vrátane legislatívy, ktorou sa majú riadiť, napríklad
pri verejnom obstarávaní. Žiaľ, aj v samospráve sa
nájde nie tak celkom málo lokálnych politikov (starostov/primátorov a poslancov), ktorí sa cítia byť
skôr vládou ako službou. Práve ich správanie sa
dáva stále nové a nové argumenty zástancom deformovania a okliešťovania samosprávnych princípov v
prospech centralistických vládnych tendencií.
Škoda tiež, že do súťaže O ľuďoch s ľuďmi prichádza - ak si uvedomíme, že miest, obcí, mikroregiónov a regiónov je na Slovensku takmer tritisíc
– pomerne málo prihlášok, minulý rok ich bolo
iba 18. Je to škoda nielen preto, že určite ďalšie
desiatky, ba možno i stovky miest a obcí majú čo
do súťaže ponúknuť, ale najmä preto, že dobré
nápady, podnety a uskutočnené aktivity z týchto
samospráv by mohli inšpirovať ďalšie mestá, obce,
mikroregióny, regióny a občianske združenia
k ďalším užitočným a zaujímavým aktivitám,
vedúcim k prehlbovaniu miestnej demokracie.
Miestnej demokracie totiž nikdy nie je dosť!
(Autor je šéfredaktor Obecných novín Bohumil Olach)
„O ľuďoch s ľuďmi“
Cena za podporu miestnej demokracie
Súťaž „O ľuďoch s ľuďmi – cena za podporu miestnej demokracie“ prebieha v krajinách V4- Slovensko, Česko, Poľsko, Maďarsko.
Hlavným iniciátorom súťaže je Centrum pro komunitní práci v Čechách (CpKP) www.cpkp.cz , www.
olidech-slidmi.cz , ktorý súťaž založil v roku 2004 .
Slovensko sa zapojilo do medzinárodnej súťaže v roku 2006 v súčasnosti prebieha už 4. ročník.
Súťaž je na Slovensku vyhlasovaná každý rok. Organizátorom súťaže na Slovensku je Vidiecka organizácia pre komunitné aktivity (VOKA) www.voka.sk
CIEĽ SÚŤAŽE :
Cieľom súťaže je motivovať samosprávy k tomu, aby v obciach viac zapájali občanov do rozhodovacích procesov a naopak u obyvateľov vzbudzovali záujem o veci verejné.
Cena za podporu miestnej demokracie udeľovaná v súťaži O ľuďoch s ľuďmi je ocenenie za zavádzanie
a uplatňovanie takých metód a procesov v praxi, ktoré motivujú občanov zaujímať sa o veci verejné,
podieľať sa na rozhodovaní a vytvárať aktívnu občiansku spoločnosť.
Najlepšie projekty sú predstavené na národných konferenciách každej zúčastnenej krajiny. Víťazi
národných kôl sa stretnú na medzinárodnej konferencii v rámci krajín V4, kde súťažia o najlepší projekt zapojenia verejnosti v strednej Európe .
11
DOTERAJŠIE ÚSPECHY SLOVENSKÝCH PROJEKTOV V RÁMCI MEDZINÁRODNEJ ÚČASTI:
2. miesto v súťaži o najlepší projekt zapojenia verejnosti v strednej Európe získal na medinárodnej konferencii v Prahe v roku 2008 projekt :
Obec Pruské, názov projektu: - „Vox populi ...- Anketový spätno- väzbový systém a Komunitné
plánovanie v obci Pruské
2. miesto v súťaži o najlepší projekt zapojenia verejnosti v strednej Európe získal na medinárodnej konferencii v Brne v roku 2009 projekt :
Obec Zábiedovo, projekt- „Program enviromentálne uvedomelého občianstva“
Súťaž je realizovaná za finančnej podpory International Visegrad fund .
PRIEBEH JEDNOTLIVÝCH ROČNÍKOV
Pravidlá súťaže:
1. Do súťaže sa môžu prihlásiť obce, mestá,
mestské časti, mikroregióny, krajské samosprávy a inštitúcie štátnej správy a
samosprávy, ktoré umožnili účasť občanov
na rozvoji obce alebo regiónu a prispeli tak k
zvýšeniu ich podielu na rozhodovaní.
2. Do súťaže je možné prihlásiť sa odoslaním
vyplnenej prihlášky. Prihlásený subjekt sa stáva
účastníkom súťaže a bez výhrad súhlasí s
uvedenými pravidlami súťaže.
3. Do súťaže môže prihlásiť účastníka podľa bodu
1 aj mimovládna nezisková organizácia alebo
fyzická osoba. Prípadná výhra však prináleží
účastníkovi súťaže.
4. Do súťaže môžu byť prihlásené aj projekty, ktoré sa už súťaže zúčastnili, ale neboli
ocenené vecnou cenou alebo čestným
uznaním.
5. Prihlásená môže byť len ukončená aktivita,
alebo uzatvorená etapa aktivity. Do súťaže
môže účastník prihlásiť aj viacero aktivít (každá
na samostatnej prihláške), realizovaných za
posledných 5 rokov odo dňa aktuálnej výzvy .
6. Uzávierka súťaže je do dátumu uvedeného v
aktuálnej výzve . Rozhoduje dátum podania
zásielky alebo potvrdenie o prijatí e-mailu.
7. O víťazoch súťaže rozhoduje odborná porota.
Proti rozhodnutiu poroty sa nedá odvolať.
Výhry v súťaži nie sú vymáhateľné.
Prvé tri ocenené projekty budú odmenené cenami, predkladateľom sa dostane verejného
uznania a víťazné projekty postúpia do medzinárodnej súťaže. Najlepšie projekty budú
zverejnené v periodikách Obecné noviny a Náš vidiek.
12
1.ROČNÍK SÚŤAŽE „O ĽUĎOCH S ĽUĎMI“ NA
SLOVENSKU
SLOVENSKU
Nominované projekty:
Z 21 prihlásených projektov do 1.ročníka porota vyhodnotila 5 najlepších projektov, ktoré
boli predstavené na slávnostnom vyhlásení
víťazov na národnej konferencii v Bratislave, v
roku 2007 a boli to projekty :
1. Literárny parčík, Žilinská knižnica
2. Klientská kancelária, mesto Malacky
3. Spoločne to dokážeme, obec Dravce
4. Zriadenie detského ihriska a zóny oddychu,
obec Herľany
5. Hrad Branč - dedičstvo rozvoja, obec
Podbranč
Zo 14 prihlásených projektov do 2.ročníka porota vyhodnotila 6 najlepších projektov, ktoré boli
predstavené na slávnostnom vyhlásení víťazov
na národnej konferencii v Banskej Bystrici v roku
2008 a boli to projekty :
Víťazné a ocenené projekty:
1. miesto - Literárny parčík, Žilinská knižnica
2. miesto - Klientská kancelária, mesto
Malacky
3. miesto - Spoločne to dokážeme, obec
Dravce
Zoznam prihlásených projektov a ich stručnú
charakteristiku nájdete na stránke www.voka.sk
Organizační partneri súťaže
Obecné noviny, týždenník miest a obcí
Nadácia Ekopolis
UNDP
Ministerstvo životného prostredia SR
Inštitút pre verejnú správu
Verejná správa, časopis vlády SR
1. Zriadenie verejného ihriska, Obec Holiare
2. Tvorba PHSR, Kamenec pod Vtáčnikom
3. Stratégia regionálneho rozvoja, Mesto Levoča
+ CPK Levoča
4. Chráňme si svetové prírodné dedičstvo
DOMICU, MR DOMICA
5. Príprava a spracovanie PHSR, Mesto Trnava
6. Vox populi ... alebo spýtajme sa ľudí – Anketový spätno-väzobný systém a Komunitné
plánovanie , obec Pruské
Víťazné a ocenené projekty:
1. miesto:OcÚ Pruské, Vox populi ... alebo
spýtajme sa ľudí – Anketový spätno-väzobný systém a Komunitné plánovanie v obci
Pruské
2. miesto: :MsÚ + CPK Levoča, Stratégia
regionálneho rozvoja
3. miesto:OcÚ Holiare, Zriadenie verejného
ihriska
13
SLOVENSKU
SLOVENSKU
Zo 16 prihlásených projektov do 3.ročníka súťaže
porota vyhodnotila 5 najlepších projektov, ktoré
boli predstavené na slávnostnom vyhlásení
víťazov na národnej konferencii v Banskej Bystrici
v roku 2009 a boli to projekty:
1. obec Zábiedovo, projekt- Program enviromentálne uvedomelého občianstva
2. obec Malachov, projekt- Znovuobnovenie komunitného miesta stretávania „Pod Skalkou“
3. mesto Lipany, projekt- „Čajovňa Pavučina“myšlienka, ktorá aktivovala mladých a zapojila
ich do vecí verejných
4. Bratislavský samosprávny kraj, projektZapojenie mladých do života samosprávyStredoškolský parlament pri Bratislavskom
samosprávnom kraji
5. mesto Partizánske- projekt- Tvorba programu
hospodárskeho a sociálneho rozvoja, strednodobého programového dokumentu, určujúceho hlavné smery rozvoja mesta Partizánske
Z uvedených 5 projektov porota určila 3
víťazné projekty v nasledovnom poradí:
1. miesto: obec Zábiedovo, projekt- Program
enviromentálne uvedomelého občianstva
2. miesto: mesto Lipany, projekt- „Čajovňa
Pavučina“- myšlienka, ktorá aktivovala
mladých a zapojila ich do vecí verejných
3. miesto: Bratislavský samosprávny kraj,
projekt- Zapojenie mladých do života
samosprávy- Stredoškolský parlament pri
Bratislavskom samosprávnom kraji
Organizačný partneri a podporovatelia 3.
ročníka súťaže:
Ministerstvo výstavby a regionálneho rozvoja SR
Ministerstvo životného prostredia SR
Obecné noviny – týždenník miest a obcí
Inštitút pre verejnú správu Bratislava
UNDP
Časopis vlády SR – Verejná správa
FARMÁR -týždenník pre slovenský vidiek
14
About People with People
Award for local democracy support
The contest “About People with People” has been held in V4 countries – Czech Republic, Hungary,
Poland and Slovakia. The contest was born in CpKP – NGO in Czech republic in 2004. The contest is
run with kind financial support of International Visegrad Fund (IVF).
Slovakia joined the international contest in 2006. The administrator of the contest has been VOKA
– Rural Organization for Community Activities (www.voka.sk). Main objective of the contest is to
support democracy decision making at public administration level, support of civic initiatives development at local and regional level, support of intersector cooperation among civic initiatives, non profit
organizations and public administration and selfgovernment.
Z 8 prihlásených projektov do 4.ročníka súťaže
porota vyhodnotila 5 najlepších projektov,
ktoré budú predstavené na slávnostnom
vyhlásení víťazov na národnej konferencii v
Banskej Bystrici v roku 2011 a sú to projekty:
1. Partnerstvo pre Horné Záhorie, projekt:“
Príprava integrovanej stratégie rozvoja
územia Partnerstva pre Horné Záhorie participatívnou metódou“
2. Mesto Piešťany, projekt: „Revitalizácia vodného toku Dubová“
3. Obec Kamenec pod Vtáčnikom, projekt:
„Handrárska izba“
4. Mesto Levice, projekt: „Maľovanie
domčekov“
5. Žilinský samosprávny kraj, projekt: „Výtvarná
súťaž- Kysucké deti deťom“
Organizační partneri a podporovatelia
4.ročníka súťaže:
Obecné Noviny- týždenník miest a obcí
VUC- Nitra
Stredoškolský parlament pri Bratislavskom
samosprávnom kraji
obec Zábiedovo
OZ Malachovská Dolina
Záštitu nad 4. ročníkom súťaže prevzalo
Združenie miest a obcí Slovenska ( ZMOS)
Each year the best projects are presented at national conference of each participating country. The
winners of national calls are nominated into international contest. The best project of the Central
Europe is announced at the international conference.
Slovak success at international contest:
2nd place in 2008 – project: Vox populi – Questionnaire feed-back system and Community planning
in Pruské
2nd place in 2009 – project: Programme of civic environmental awareness in Zábiedovo
Basic facts about the contest in Slovakia:
1st year - 2007
Number of applications: 21
Winning projects:
1st place: Literature park, Library in Žilina
2nd place: Clients’ office, Malacky
3rd place: We can do it together, Dravce
2nd year - 2008
Winning projects:
1st place: Vox populi – Questionnaire feed-back
system and Community planning in Pruské
2nd place: Strategy of regional development,
Levoča
3rd place: Building of public playground, Holiare
3rd year - 2009
Winning projects:
1st place: Programme of civic environmental
awareness in Zábiedovo
2nd place: Tearoom Pavučina (Spiderweb), which
encouraged young people to participate in public
matters, Lipany
3rd place: Involvement of youth in the life of
selfgovernment, Bratislava
4th year – 2010
Winning projects will be announced at national
conference at the beginning of the 2011.
15
Nagroda za wspieranie demokracji lokalnej
„Emberekkel emberekről“
A helyi demokrácia támogatásának díja
Konkurs „O ludziach z ludźmi – nagroda za wspieranie demokracji lokalnej“ organizowany jest w
krajach V4- na Słowacji, w Czechach, w Polsce i na Węgrzech. Głównym inicjatorem konkursu jest
Centrum Działań Lokalnych (CpKP) w Czechach, które organizuje konkurs od 2004 roku. Konkurs
finansowany jest ze środków International Visegrad fund.
Słowacja bierze udział w konkursie międzynarodowym od 2006 roku. Obecnie odbywa się już jego IV
edycja. Organizatorem konkursu na Słowacji jest Wiejska Organizacja ds. Aktywności Lokalnej (Vidiecka organizácia pre komunitné aktivity - VOKA) www.voka.sk . Celem konkursu jest motywowanie
samorządów do włączania obywatel miejscowości w procesy decyzyjne i z drugiej strony do wzbudzania wśród mieszkańców zainteresowania sprawami publicznymi.
Najlepsze projekty prezentowane są na konferencjach krajowych każdego z państw biorących udział
w konkursie. Laureaci konkursów krajowych spotykają się na konferencji międzynarodowej krajów V4
biorąc udział w konkursie o najlepszy projekt włączania obywateli w zarządzanie w Europie Środkowej.
Az „Emberekkel emberekről – a helyi demokrácia támogatásának díja“ verseny a V4-es országokban
van megrendezve – Szlovákiában, Csehországban, Lengyelországban és Magyarországon. A verseny
fő kezdeményezője a Centrum pro komunitní práci v Čechách (CpKP) / A Közösségi Munka Központ
Csehországban/, amely a versenyt 2004-ben alapította. A verseny az International Visegrad fund pénzügyi támogatásával van megvalósítva.
Szlovákia 2006-ban kapcsolódott a nemzetközi versenybe. Jelenleg a 4. évfolyam folyik. Szlovákiában
a verseny rendezője a Vidiecka organizácia pre komunitné aktivity (VOKA) www.voka.sk . /Közösségi Aktivitások Vidéki Szervezete/ A verseny célja motiválni az önkormányzatokat abban, hogy a
községekben a polgárok nagyobb mértékben kapcsolódjanak be a döntéshozatalokba és fordítva a
polgárokban érdeklődést keltsenek a közdolgok iránt.
A legjobb projekteket minden résztvevő ország nemzetközi konferenciáján mutatják be. A nemzeti
fordulók győztesei a V4-es országok nemzetközi konferenciáján találkoznak, ahol a Nyilvánosság
Bekapcsolódása Közép-Európában legjobb projektjéért versenyeznek.
Wyróżnienia przyznane dotychczas słowackim projektom w ramach udziału w konkursie
międzynarodowym:
II miejsce w 2008 roku - projekt : Vox populi ...- Ankietowy system informacji zwrotnej i Planowanie
lokalne w miejscowości Pruské
A szlovák projektech eddigi sikerei a nemzetközi részvétel keretén belül:
2. helyezés 2008-ban, projekt: Vox populi ...- Visszahatásos Rendszer Ankét és Közösségi Tervezés
Pruské községben
II miejsce w 2009 roku - projekt : Program kształtowania świadomości środowiskowej obywateli
miejscowości Zábiedovo
Krótka informacja nt. poszczególnych edycji konkursu organizowanego w Republice Słowackiej
I edycja - 2007
III edycja – 2009
Liczba zgłoszonych projektów – 21
Zwycięskie projekty:
I miejsce - Park literacki, Biblioteka w Żylinie
I miejsce: Program kształtowania świadomości
II miejsce – Biuro klienta, miasto Malacky
środowiskowej obywateli, Zábiedovo
III miejsce – Razem osiągniemy cel, miejscowość
II miejsce: Herbaciarnia Pavučina- włączenie
Dravce
młodzieży w sprawy publiczne, Lipany
III miejsce: Włączenie młodzieży w życie
II edycja - 2008
samorządu – Parlament szkoły średniej przy
Samorządowym Kraju Bratysławskim,
I miejsce : Vox populi – Ankietowy system inforIV edycja – 2010
macji zwrotnej i Planowanie lokalne, Pruské
II miejsce: Strategia rozwoju regionalnego,
Zwycięskie projekty zostaną ogłoszone podczas
Levoča
konferencji krajowej w Bańskiej Bystrzycy w 2011
III miejsce: Budowa publicznego placu zabaw,
roku.
Holiare
16
2. helyezés 2009-ben, projekt: Enviromentális Öntudatos Polgárság programja Zábiedovo községben
A verseny Szlovákiában megrendezett egyes évfolyamainak rövid adatai
1. évfolyam - 2007
Benevezett projektek száma – 21
Győztes projektek:
1. helyezés – Irodalmi Park, Žilina-i /Zsolna/
Könyvtár
2. helyezés – Kliens Hivatal, Malacky város
3. helyezés – Közösen véghezvisszük, Dravce
község
2. évfolyam - 2008
Győztes projektek:
1. helyezés: Vox populi ...- Visszahatásos Rendszer Ankét és Közösségi Tervezés Pruské községben
2. helyezés: Régiófejlesztés Stratégia, Levoča /
Lőcse/
3. helyezés: Nyilvános pálya létesítése, Holiare
3. évfolyam – 2009
Győztes projektek:
1. helyezés: Enviromentális Öntudatos Polgárság
programja, Zábiedovo
2. helyezés: Pókháló Teaház – fiatalok bekapcsolódása a közdolgokba, Lipany
3. helyezés: Fiatalok bekapcsolódása az
önkórmányzat életébe – Középiskolai Parlament a
Bratislavai Kerületi Önkórmányzat mellett
4. évfolyam – 2010
A győztes projektek a Banská Bystrica-i Nemzeti
Konferencián 2011-ben lesznek kihirdetve.
17
O LIDECH S LIDMI - ČESKÁ REPUBLIKA
• Česká republika – hlavný iniciátor
a zakladateľ súťaže - CpKP střední
Morava a CpKP střední Čechy
(Centrum pro komunitní práci),
Soutěž má v Česku několikaletou tradici
• Na Slovensku je partnerom súťaže VOKA
(Vidiecka organizácia pre komunitné aktivity),
www.voka.sk a www.oludoch-sludmi.sk
18
PRVNÍ ROČNÍK SOUTĚŽE O LIDECH S LIDMI
PROBĚHL V ČESKÝCH ZEMÍCH JIŽ V ROCE
2001. ZAKLADATELI SOUTĚŽE BYLO OBČANSKÉ
SDRUŽENÍ CENTRUM PRO KOMUNITNÍ PRÁCI
(CPKP), NEZISKOVÁ ORGANIZACE EASTWEST
INSTITUTE PRAHA A TÝDENÍK VLÁDY VEŘEJNÁ
SPRÁVA VYDÁVANÝ MINISTERSTVEM VNITRA ČR.
ZÁŠTITU NAD SOUTĚŽÍ PŘEVZALA MINISTERSTVA
ŽIVOTNÍHO PROSTŘEDÍ A VNITRA.
Cílem soutěže je představit realizované projekty
účasti občanů a občanských organizací na místním či regionálním rozvoji v Česku. Přihlášené
projekty obcí, měst, mikroregionů a krajů posoudila odborná porota a výsledky soutěže společně
s představením zajímavých projektů byly prezentovány na celodenních pracovních konferencích.
Účelem konferencí byla výměna zkušeností,
představení příkladů dobré praxe a vzájemná
diskuse, která je tou nejlepší formou osvěty a
vzdělávání úředníků, politiků i zastupitelů na
obecní i regionální úrovni.
V roce 2001 se do soutěže zapojilo celkem 65
projektů. Slavnostní vyhlášení výsledků proběhlo
spolu s konferencí o možnostech občanské
participace v prostorách Pražského hradu. V
roce 2002 soutěžilo 58 projektů a vyhlášení
výsledků společně s konferenci se uskutečnilo
v Karolinu pražské Karlovy univerzity. Třetího
ročníku soutěže se zúčastnila třicítka projektů a
vyhlášení výsledků proběhlo v Senátu Parlamentu
ČR. Takto bychom mohli statisticky vyčíslovat
každý ročník soutěže. Nejúspěšnější projekty
získaly věcnou cenu, dalším ohodnocením byla
čestná uznání ministra životního prostředí a
ministra vnitra. Ceny se každoročně měnily,
jednalo se o dataprojektory, fotoaparáty a další
techniku využitelnou pro práci s veřejností. Asi
nejlákavějším oceněním byla studijní cesta do
Japonska, kterou pro CpKP zajistila japonská
nadace Sasakawa.
Tento model soutěže se s různými inovacemi realizuje dodnes. Několikrát byla soutěž
rozdělena do kategorií s ohledem na skutečnost,
že v průběhu let byly veřejnou správou aktivně
realizovány prvky zapojení veřejnosti do státem
nebo Evropskou unií podporovaných plánovacích
procesů. Jednalo se například o Komunitní
plánování sociálních služeb nebo o aktivity tzv.
Místních akčních skupin na venkově pracujících
metodou Leader.
Během let došlo k různým výměnám partnerů
a donorů. Na základě zkušeností z prvních
tří ročníků soutěže O lidech s lidmi nalezlo
CpKP partnery a rozšířilo soutěž do dalších tří
středoevropských zemí Visegradu. Poslední
ročníky soutěže podporuje Mezinárodní visegradský fond.
O vítězných projektech soutěží ze všech 4 zemí
byla vydána kniha Zapojování veřejnosti do
rozhodovacích procesů s podtitulem Komunitní
plánování sociálních služeb. Kniha je k dispozici
v češtině, slovenštině, polštině, maďarštině,
angličtině a nově také v ruštině. V roce 2008
bylo vydáno DVD s filmem, který mapuje úspěšné
projekty dobré praxe. Další informace najdete na
webu www.olidech-slidmi.cz.
Jiří Pavlát
19
Súťaž má v Čechách niekoľkoročnú tradíciu
PRVÝ ROČNÍK SÚŤAŽE O ĽUĎOCH S ĽUĎMI
PREBEHOL V ČESKÝCH KRAJINÁCH UŽ V ROKU
2001. ZAKLADATEĽMI SÚŤAŽE BOLI OBČIANSKE
ZDRUŽENIE CENTRUM PRO KOMUNITNÍ PRÁCI
(CPKP), NEZISKOVÁ ORGANIZÁCIA EASTWEST
INSTITUTE PRAHA A TÝŽDENNÍK VLÁDY VEREJNÁ
SPRÁVA VYDÁVANÝ MINISTERSTVOM VNÚTRA
ČR. ZÁŠTITU NAD SÚŤAŽOU PREVZALI MINISTERSTVÁ ŽIVOTNÉHO PROSTREDIA A VNÚTRA.
Českou soutěž v roce 2009 vyhrála
Kopřivnice, v roce 2010 pak obec
Honezovice a MAS Kyjovské Slovácko
CELKOVÝM VÍTĚZEM SOUTĚŽE O LIDECH
S LIDMI V ČESKU SE V ROCE 2009 STALO
MORAVSKÉ MĚSTO KOPŘIVNICE ZA ZAPOJOVÁNÍ VEŘEJNOSTI DO SVÉHO ROZVOJE. VÍTĚZ
ZA ROK 2010 BYL VYHLÁŠEN NA KONFERENCI
1. PROSINCE NA KONFERENCI K ZAPOJOVÁNÍ
VEŘEJNOSTI A ROZVOJI VENKOVA V ÚSTÍ NAD
LABEM. V JEDNÉ KATEGORII ZVÍTĚZILA OBEC
HONEZOVICE A V DRUHÉ MAS KYJOVSKÉ
SLOVÁCKO.
V roce 2009 soutěžilo v klání o nejlepší zapojování veřejnosti do rozhodování celkem 25 obcí a
měst. Soutěž byla rozdělena do dvou kategorií,
první se zabývala zapojováním veřejnosti do
akčního plánování a druhá se věnovala zapojováním veřejnosti do přípravy strategií a strategických dokumentů. Město Kopřivnice přihlásilo
do soutěže v každé kategorii jeden projekt a
její práci s veřejností porotci vyhodnotili jako
nejlepší. Konkrétně Kopřivnice ocenění získala za
Zapojování veřejnosti do rozhodovacích procesů
v rámci realizace strategie města Kopřivnice a
Průběh zpracování Střednědobého plánu rozvoje
sociálních služeb v Kopřivnici na období 20092012. Porota také ohodnotila také další nejlepší
projekty. V kategorii „akční plánování“ první
místo získalo české město Tábor a druhé místo
moravská obec Vikýřovice. V kategorii „strategie“
získalo první místo středočeské město Dobříš
a druhé místo jihomoravský Hodonín. Porota
udělila také dvě čestná uznání. Moravskému
městu Bruntál udělila porota čestné uznání
za konkrétní výsledky v procesech zapojování
veřejnosti a městu Vsetín za dlouhodobou práci
v oblasti zapojování veřejnosti do rozhodovacích
procesů. Vyhlášení výsledků soutěže proběhlo 6.
října 2009 v Praze v budově Ministerstva vnitra
na celostátním workshopu k účasti veřejnosti v
rozhodování.
V roce 2010 byla soutěž O lidech s lidmi opět
rozdělena do dvou kategorií. Tentokrát na
kategorii zapojování veřejnosti do rozhodování
veřejné správy (obcí, měst) a na kategorii
zapojování veřejnosti do rozvoje venkova
prostřednictvím místních akčních skupin. První
jmenovanou kategorii vyhrála obec Honezovice
s projektem „Naše náves“, druhou kategorii
mikroregionů a místních akčních skupin vyhrála
MAS Kyjovské Slovácko s projektem „Facilitace
Krajinného plánu Kostelec“.
Cieľom súťaže je predstaviť realizované projekty,
účasť občanov a občianskych organizácií na
miestnom, či regionálnom rozvoji v Čechách.
Prihlásené projekty obcí, miest, mikroregiónov
a krajov hodnotila odborná porota a výsledky
súťaže spoločne s predstavením zaujímavých
projektov, boli prezentované na celodenných pracovných konferenciách. Účelom konferencií bola
výmena skúseností, predstavenie príkladov dobrej
praxe a vzájomná diskusia, ktorá je tou najlepšou
formou osvety a vzdelávania úradníkov, politikov
a zástupcov na obecnej i regionálnej úrovni.
V roku 2001 sa do súťaže zapojilo celkom 65
projektov. Slávnostné vyhlásenie výsledkov
prebehlo spolu s konferenciou o možnostiach
občianskej participácie v priestoroch Pražského
hradu. V roku 2002 súťažilo 58 projektov a
vyhlásenie výsledkov spoločne s konferenciou
sa uskutočnilo v Karoline pražskej Karlovej
univerzity. Tretieho ročníka súťaže sa zúčastnilo
tridsať projektov a vyhlásenie výsledkov prebehlo v Senáte Parlamentu ČR. Takto by sme
mohli štatisticky vyčíslovať každý ročník súťaže.
Najúspešnejšie projekty získali vecné ceny, ďalším
ocenením boli čestné uznania ministra životného
prostredia ČR a ministra vnútra ČR. Ceny sa
každoročne menili, jednalo sa o dataprojektory, fotoaparáty a ďalšiu techniku využiteľnú pri
práci s verejnosťou. Asi najlákavejším ocenením
bola študijná cesta do Japonska, ktorú pre CpKP
zabezpečila japonská nadácia Sasakawa.
Tento model súťaže sa s rôznymi inováciami
realizuje dodnes. Niekoľko krát bola súťaž
rozdelená do kategórií s ohľadom na skutočnosť,
že v priebehu rokov boli verejnou správou aktívne
realizované prvky zapojenia verejnosti do štátom,
alebo Európskej únie podporovaných plánovacích
procesov. Jednalo sa napríklad o Komunitné
plánovanie sociálnych služieb, alebo o aktivity
tzv. Miestnych akčných skupín (MAS) na vidieku
pracujúcich metódou LEADER.
V priebehu rokov došlo k rôznym výmenám
partnerov a donorov. Na základe skúseností z
prvých troch ročníkov súťaže O ľuďoch s ľuďmi
našlo CpKP partnerov a rozšírilo súťaž o ďalších
tri stredoeurópske krajiny Visegradu. Posledné
ročníky súťaže podporuje Medzinárodný visegradsky fond.
O víťazných projektoch súťaže zo všetkých 4
krajín bola vydaná kniha zapojovanie verejnosti do rozhodovacích procesov s podtitulom
Komunitné plánovanie sociálnych služieb. Kniha
je k dispozícii v češtine, slovenčine, polštine,
maďarčine, angličtine a novinkou je aj preklad
v ruštine. V roku 2008 bolo vydané DVD s
filmom, ktorý mapuje úspešné projekty dobrej
praxe. Ďalšie informácie nájdete na webe- www.
olidech-slidmi.cz .
Jiří Pavlát
Jiří Pavlát
20
21
THE FIRST YEAR OF THE COMPETITION ABOUT
PEOPLE WITH PEOPLE WAS HELD IN THE CR IN
2001. THE COMPETITION WAS FOUNDED BY
CIVIC ASSOCIATION CPKP, NON-PROFIT ORGANISATION EAST WEST INSTITUTE PRAHA AND PUBLIC ADMINISTRATION, A GOVERNMENT WEEKLY
PUBLISHED BY THE MINISTRY OF THE INTERIOR
OF THE CR. THE COMPETITION HAS BEEN HELD
UNDER THE PATRONAGE OF THE MINISTRIES
OF THE ENVIRONMENT AND THE INTERIOR
OF THE CR.
The aim of the competition is to present the
realized projects of public and civic organization
participation in local or regional development in
the CR. The registered projects of municipalities,
cities, micro-regions and regions were considered
by an expert jury and the results together with
examples of interesting projects were presented
at all-day work conferences. The purpose of
these conferences was sharing experience, presenting examples of good practice and mutual
discussion which is the best form of education of
civil servants, politicians and representatives on
the municipal and regional level.
In 2001 the total of 65 projects took part in the
competition. The ceremony of announcing the
results together with a conference on possibilities
of public participation was held at the Prague
Castle. In 2002 there were 58 projects and the
results were announced at a conference held in
Karolinum at the Charles University. The third
year of the competition saw 30 projects and the
results were announced in the House of Senate
of the Parliament of the CR. Thus we could go
on and on presenting statistics of ensuing years
of the competition. The most successful projects
were awarded prizes, other awards consisted
in certificates of merit from the Ministers of the
Environment and the Interior of the CR. Each
year the prizes differed – e.g. data projectors,
cameras and other devices useful in working with
the public. Perhaps the most attractive prize was
a study trip to Japan organized for the CpKP by
the Japanese foundation Sasakawa.
22
This model of the competition continues with
various innovations until today. A couple of times
it has been divided into more categories with
respect to the fact that throughout the years
the public administration actively realized elements of public participation in the state or EU
supported planning processes. These were, for
example, community planning of social services
or activities of so-called local action groups in
rural areas using the Leader method of work.
In 2010 the competition About People with
People was again divided in two categories. This
time these were a category of public involvement
in the public administration decision-making
(municipalities and cities) and a category of
public involvement in rural development through
local action groups. The winner of the former
category was a village of Honezovice with its
project “Our Village Square“; the winner of the
latter, a category for micro-regions and local action groups, was the local action group Kyjovské
Slovácko with its project “Facilitation of the Kostelec Landscape Plan“. The main prize consisted in
a study trip to Brussels.
PIERWSZY ROK WSPÓŁZAWODNICTWA O
LUDZIACH Z LUDŹMI ODBYŁ SIĘ W REPUBLICE
CZESKIEJ JUŻ W ROKU 2001. FUNDATOREM
WSPÓŁZAWODNICTWA BYŁO STOWARZYSZENIE
CENTRUM PRO KOMUNITNÍ PRÁCI ((CPKP), (CENTRUM NA RZECZ SPOŁECZNOŚCI)), ORGANIZACJA POZARZĄDOWA DZIAŁAJĄCA W INTERESIE
PUBLICZNYM EAST WEST INSTITUTE PRAHA
ORAZ TYGODNIK RZĄDU VEŘEJNÁ SPRÁVA
(ADMINISTRACJA PUBLICZNA), WYDAWANY
PRZEZ MINISTERSTWO SPRAW WEWNĘTRZNYCH
RCZ. PATRONAT NAD WSPÓŁZAWODNICTWEM
OBJĘŁO MINISTERSTWO ŚRODOWISKA I MINISTERSTWO SPRAW WEWNĘTRZNYCH.
Celem współzawodnictwa jest zaprezentowanie
realizowanych projektów udziału obywateli i
organizacji społecznych w miejscowym czy regionalnym rozwoju w Republice Czeskiej. Projekty
zgłoszone przez gminy, miasta, mikroregiony
i regiony zostały fachowo ocenione przez jury
a wyniki współzawodnictwa razem z przedstawieniem interesujących projektów zostały
zaprezentowane na całodziennych konferencjach
roboczych. Celem konferencji była wymiana
doświadczeń, przedstawienie przykładów dobrej
praktyki oraz obustronna dyskusja, która jest
najlepszą formą oświaty i kształcenia urzędników,
polityków oraz przedstawicieli gmin i regionu.
W 2001 roku brało udział w współzawodnictwie 65
projektów. Uroczyste ogłoszenie wyników odbyło
się wspólnie z konferencją na temat możliwości
udziału społeczeństwa, na terenie Zamku Praskiego.
W 2002 roku brało udział we współzawodnictwie
58 projektów a ogłoszenie wyników wspólnie
z konferencją odbyło się w Karolinum Uniwersytetu Karola w Pradze. W trzecim roku
współzawodnictwa brało udział trzydziedziści projektów a ogłoszenie wyników odbyło się w Senacie
w Parlamencie RCz. W ten sposób moglibyśmy
według danych statystycznych wyliczyć każdy
rok współzawodnictwa. Najbardziej udane
projekty otrzymały nagrody, dalszymi ocenami
były dyplomy honorowe ministra środowiska i
ministra spraw wewnętrznych. Nagrody zmieniały
się w każdym roku, chodziło o projektory, aparaty
fotograficzne a dalszy sprzęt techniczny, który
można wykorzystać podczas pracy z publicznością.
Chyba najbardziej atrakcyjną nagrodą był wyjazd
naukowy do Japonii, który dla CpKP zapewniła
fundacja japońska Sasakawa.
Niniejszy model współzawodnictwa z różnymi
innowacjami realizujemy do dzisiaj. Kilka razy
zostało współzawodnictwo rozdzielone do
kategorii ze względu na to, iż w przeciągu lat
administracja publiczna aktywnie urzeczywistniała
zaangażowanie społeczeństwa w projekty wspierane przez państwo albo Unię Europejską. Chodzi na
przykład o Program usług socjalnych społeczności
albo o działalność tzw. Miejscowych grup akcyjnych, które pracują na wsi metodą Leader.
W 2010 roku zostało współzawodnictwo O
ludziach z ludźmi znów rozdzielone do dwu
kategorii. Tym razem chodziło o kategorię
zaangażowania społeczeństwa w podejmowaniu
decyzji administracji publicznej (w gminach,
miastach) oraz o kategorię zaangażowania
społeczeństwa w rozwój wsi za pośrednictwem
miejscowych grup akcyjnych. W pierwszej wymienionej kategorii zwyciężyła gmina Honezovice z
projektem „Naše náves“ („Nasz plac wiejski“) ,
w drugiej kategorii mikroregionów i miejscowych grup akcyjnych zwyciężyła MAS Kyjovské
Slovácko (MGA Kyjovské Slovácko) z projektem
„Facilitace Krajinného plánu Kostelec“ („Facylitacja Projektu Krajobrazu Kostelec“). Główną
nagrodą był wyjazd naukowy do Brukseli.
23
AZ EMBEREKKEL EMBEREKRŐL VERSENY ELSŐ
ÉVFOLYAMA CSEHORSZÁGBAN MÁR 2001-BEN
VOLT MEGRENDEZVE. A VERSENY ALAPÍTÓJA
A CENTRUM PRO KOMUNITNÍ PRÁCI (CPKP) /
A KÖZÖSSÉGI MUNKA KÖZPONT / POLGÁRI
CSOPORTOSULÁS, AZ EASTWEST INSTITUTE
PRAHA NON-PROFIT SZERVEZETE ÉS A CSK
BELÜGYMINISZTÉRIUMA ÁLTAL KIADOTT
KÓRMÁNY HETILAPJA A VEŘEJNÁ SPRÁVA /
KÖZIGAZGATÁS/ VOLT. A VERSENY PÁRTFOGÓJA
A KÖRNYEZETVÉDELMI – ÉS A BELÜGYMINISZTÉRIUM VOLT.
A verseny célja az, hogy bemutassa a megvalósított projekteket, a polgárok és polgári szervezetek részvételét a helyi- vagy régiófejlesztés
területén Csehországban. A községek, városok,
mikrorégiók és kerületek által benyújtott projekteket szakzsüri itélte meg, a verseny eredményeit
és az érdekes projekteket egésznapi munkakonferenciákon prezentálták. A konferenciák
célja tapasztalatcsere, jó példák bemutatása a
gyakorlatból és kölcsönös eszmecsere volt, ami
a népművelés és a helyi és régiós hivatalnokok,
politikusok és képviselők képzésének legjobb
formája.
2001-ben a versenybe összesen 65 projekt kapcsolódott be. A verseny ünnepélyes kihirdetése a
Prágai Várban volt, egyúttal a polgári részvétel
lehetőségeiről szóló konferenciával. 2002-ben
58 projekt versenyzett és az eredményhirdetés a
konferenciával a Prágai Károly Egyetem Karolinumában volt. A verseny harmadik évfolyamában
harminc projekt vett részt, az eredményhirdetés
a Cseh Parlament Felsőházában volt. Így tudnánk
folytatni a statisztikát minden évfolyamról. A
legsikeresebb projektek díjakat szereztek, további
megbecsülés volt a Környezetvédelmi Minisztérium és a Belügyminisztérium tiszteletbeli
elismerése. A díjak évenként változtak, voltak
dataprojektorok, fényképezőgépek és más technikai berendezések, melyeket fel lehet használni
a nyilvánossággal végzett munkában. Talán a
legvonzóbb díj a tanulmányút volt Japánba,
melyet a CpKP részére a Sasakawa alapítvány
biztosította.
24
A verseny e modellje különböző újításokkal
megvalósul a mai napig. A versenyt néhányszor
kategóriákra osztották, tekintettel arra, hogy az
évek folyamán a közigazgatással aktívan voltak
megvalósítva elemek a nyilvánosság bekapcsolásában a tervezési folyamatokba, melyeket az
állam vagy az Európai Únió támogatott. Például
a Szociális Szolgáltatások Közösségi Tervezéséről
volt szó, vagy az ún. Vidéken Dolgozó Helyi
Akciócsoportokról, Leader módszerrel.
2010-ben az Emberekkel emberekről verseny
ismét két kategóriába volt osztva. Most a nyilvánosság bekapcsolása a közigazgatás (községek,
városok) határozataiba kategóriára, és kategóriára a nyilvánosság bekapcsolása a vidékfejlesztésbe helyi akciócsoportok által. Az először
megnevezett kategóriát Honezovice község nyerte el, „A mi főterünk“ nevű projekttel, a másik
kategóriát, a mikrorégiók és a helyi akciócsoportok kategóriáját a MAS Kyjovské Slovácko nyerte
el „Kostelec Vidékterv Facilitása“ nevű projekttel.
A fődíj egy tanulmányút volt Brüsszelbe.
25
MBEREKRŐL AZ EMBEREKKEL - MAĎARSKO
„EMBEREKRŐL AZ EMBEREKKEL”
díj a helyi demokráciáért és a példaértékű civil együttműködésért
Magyarországi történet és rövid ismertető
• V Maďarsku je partnerom súťaže CELODIN (Central European Local Development Information), www.celodin.hu
26
A pályázati díj célja:
• A közösségi részvételen alapuló helyi fejlesztő tevékenység elismerése, a legjobb projektek jutalmazása.
• A közigazgatás és a civil szféra figyelmének felhívása az együttműködés fontosságára.
• A közigazgatás és a civil szféra közötti együttműködés elősegítése, hatékonyságának fokozása helyi
szinten.
• Olyan programok bemutatása, melyek jó példát mutatnak a helyi részvétel erősítésére, a helyi lakosság helyi programokba való bevonására.
• Azoknak az önkormányzatoknak a díjazása, amelyek fontosnak tartják a közösség részvételét a
döntéshozatal folyamatában.
• Konferencia keretében tapasztalatcsere elősegítése a közösségi részvétel tárgyában
Rövid történet:
Nemzeti Konferencia 2008.
A Cseh Köztársaságban már évek óta sikerrel vezették be ezt a kezdeményezést, amely
olyan helyi megvalósult projekteket jutalmaz,
amelyek sokat tettek a helyi demokráciáért és a
példaértékű civil együttműködésért. 2008. óta a
díjra további három országban, Lengyelországban, a Szlovák Köztársaságban és Magyarországon is lehetett évente pályázni, azonos
feltételek mellett.
Hazánkban a Celodin Nonprofit Kht. (majd Kft.)
szervezte meg a nemes vetélkedést, 2008-ban és
2009-ben, valamint 2010-ben.
A díj hazai története során 2008-ban először
rendeztük meg a vetélkedést két fordulóban.
Felhívásunkra összesen 17 pályázatot adtak be,
amelyből egy hattagú független zsűri kiválasztotta a legjobb 12 pályázatot, közülük a legjobb
5 pályázat mutathatta be programját a 2008.
áprilisában megrendezett Nemzeti Konferencián.
A Nemzeti Konferencia megrendezésére 2008.
áprilisában került sor dr. Kolber István államtitkár
védnöksége alatt. A konferencián mintegy 50
fő vett részt az ország önkormányzati és civil
szervezeti szakemberei közül.
Az első díjat Barcs Város Önkormányzata kapta
„Társadalmi összefogás a „Barcsi Gyógyfürdő
és Rekreációs Központ” megvalósításáért” c.
pályázatáért.
A második díjat Budapest Főváros VII. kerület
Erzsébetváros Önkormányzata kapta „Önrendelkezési projekt - Civilek a civilekért” c. pályázatáért.
A harmadik díjat Tiszafüred Kistérségi Többcélú
Társulás kapta „A közösségi részvétel erősítése
a fenntartható vidékfejlesztés igazi esélye” c.
pályázatáért.
27
Nemzetközi Konferencia Prága – 2008.
2008. tavaszán a három magyar nyertes részt vett és bemutatta projektjét a Visegrádi országok nemzetközi konferenciáján Prágában. A konferencián aktívan vettünk részt de a legjobb három díjazott
közé a magyar pályázók nem tudtak bekerülni.
2009. évi nemzeti pályázat
Nemzetközi Konferencia 2010 – Brno
A 2009-ben kiírt pályázatra összesen 7 pályázat
érkezett, amelyek közül a zsűri 4-et tudott értékelni. A 2009. évi pályázat nyertese:
Alsómocsolád Önkormányzat „Közös Ügyeink –
Állampolgári Részvételen Alapuló Térségfejlesztés
c. pályázata lett.
Második díjat nyert Győrvár Község Önkormányzata Egymásra utalva c. pályázata.
A 2009. évi pályázat nyertesei bemutatták projektjeiket a 2010. áprilisában Brno-ban megrendezésre kerülő nemzetközi konferencián, melyen
a négy Visegrádi ország legjobb pályázatai
kerültek bemutatásra. Ezen a konferencián a
nemzetközi zsűri nagy elismerésben részesítette
a magyar partnereket – Megyer Önkormányzat
„Közkert Megyeren” c. pályázati programja a
zsűri fődíját nyerte meg.
Harmadik díjat nyert Cserszegtomaj Önkormányzat „Összefogásból szült fejlődés generációk
között” c. pályázata. Egyidejűleg a zsűri
Nemzeti Konferencia 2009-2010. – megrendezésre kerül 2011. január
Különdíjban részesítette Megyer Önkormányzat
„Közkert Megyeren” c. pályázatát.
Az elmúlt két év nyertes pályázatai a 2011.
januárjában megrendezésre kerülő Nemzeti Konferencián mutathatják be programjaikat.
A 2009. évi pályázat nyertesei – tekintettel arra,
hogy ez program a Nemzetközi Visegrádi Alap által finanszírozott kétéves projekt keretében került
meghirdetésre, a 2010. évi pályázattal együtt
2011. januárjában megrendezésre kerülő Nemzeti Konferencián mutatják be tevékenységüket.
28
29
„O lidech s lidmi“
Účast v soutěži v letech 2008 – 2010
Maďarský partner – CELODIN Non-profit Ltd. – se
do mezinárodní soutěže zapojil v roce 2008.
Do prvního ročníku se přihlásilo 17 projektů.
Na národní konferenci byly vyhlášeny vítězné
projekty, které se mohly prezentovat. První cenu
získalo město Barcs se svým projektem: Spojené
sociální úsilí při budování Lázní a rekreačního
centra v Barcs. Nejlepší tři projekty reprezentovali
Maďarsko na mezinárodní konferenci v Praze.
V letech 2009 a 2010 proběhli další 2 ročníky
soutěže. V roce 2009 se přihlásilo 7 projektů do
národní soutěže. První cenu získal projekt: Naše
společné cíle – mistní rozvojové aktivity za účasti
veřejnosti, který přihlásil mikroregion Alsómocsolád. Letošní ročník ještě není uzavřen, výsledky
budou vyhlášeny na konferenci v lednu (januári)
2011.
Nejlepší maďarské projekty se účastnili mezinárodní soutěže, která se konala v roce 2010
v Brně. Maďarskému partnerovi se dostalo
vysokého ocenění od mezinárodní poroty. Jejich
projekt „Landshare Programme” – program,
který znovu spojuje lidi, krajinu a její užívání –
realizovaný městem Megyer, získal 1. cenu v
mezinárodní soutěži.
Nagroda za wspieranie lokalnej demokracji
Udział w konkursie w latach 2008 – 2010
Partner węgierski – CELODIN Non-profit Ltd. –
bierze udział w międzynarodowym konkursie
od 2008 roku. Do pierwszej edycji konkursu
zgłoszono 17 projektów. Podczas konferencji
30
międzynarodowej ogłoszono zwycięskie projekty,
które zostały zaprezentowane. Pierwszą nagrodę
zdobyło miasto Barcs ze swoim projektem:
Wspólny wysiłek społeczny podczas budowy
Participation of Hungarian Partners 2008-2010
Hungarian partners could participate in this
programme since 2008 by the coordination of
CELODIN Non-profit Ltd. In 2008. there has been
17 proposals for our national Call in Hungary.
We had a National Conference in 2008. where
the best proposals could demonstrate their work.
Municipality Barcs has won the first prize with
their project: Joint Social Efforts for the realization of the „Barcs Spa and Recreation Center”.
The best three Hungarian projects have also
participated in the International Conference of
“About People with People” award in Prague.
We have announced our Call for proposals in
2009 and 2010 as well. In 2009 seven project
proposals arrived to the national competition.
uzdrowiska i centrum wypoczynkowego w Barcs.
Trzy najlepsze projekty reprezentowały Węgry
podczas konferencji międzynarodowej w Pradze.
W latach 2009 i 2010 odbyły się kolejne dwie
edycje konkursu. W 2009 roku zgłoszono do
konkursu krajowego 7 projektów, pierwszą
nagrodę zdobył projekt: Nasze wspólne cele
– lokalne działania rozwojowe z udziałem
społeczeństwa, zgłoszony przez mikroregion
Alsómocsolád. W tym roku konkurs jeszcze nie
Municipality Alsómocsolád has won the first
prize with their project: “Our Common Goals Local Development Activities Based on Citizens’
Participation
in the Alsómocsolád micro-region”. The 2010
competition is just going on in Hungary – results
will be announced in January 2011.
The best Hungarian projects have participated
in the International Conference held April, 2010
in Brno. The Hungarian partners received a very
big acknowledgement from the international
jury, since the project presented by Municipality
Megyer with the title: „Landshare Programme in
Megyer (Hungary)” has won the first prize in the
competition.
dobiegł końca, wyniki zostaną ogłoszone podczas konferencji w styczniu 2011r.
Najlepsze projekty węgierskie wzięły udział w
konkursie międzynarodowym, który odbył się
w w Brnie w 2010 roku. Międzynarodowa jury
uhonorowała partnera węgierskiego szczególnym wyróżnieniem. Ich projekt „Landshare
Programme” – program, który ponownie łączy
ludzi, kraj i jego eksploatację – realizowany przez
miasto Megyer, zdobył pierwszą nagrodę w
międzynarodowym konkursie.
31
O LUDZIACH Z LUDŹMI - POĽSKO
• V Poľsku – do roku 2007 bola partnerom sú-ťaže nadácia Carphatian Foundation a od roku 2008 je nový partner
FRDL (Fundacja Rozwoju Demokracji
Lokalnej), www.frdl.rzeszow.pl
32
POLSKA, OBOK CZECH, SŁOWACJI I WĘGIER
JEST JEDNYM Z KRAJÓW, NA KTÓREGO TERYTORIUM ORGANIZOWANY JEST KONKURS „O
LUDZIACH Z LUDŹMI”. GŁÓWNYM KOORDYNATOREM PRZEDSIĘWZIĘCIA JEST CENTRUM
PRAC NA RZECZ SPOŁECZNOŚCI (CENTR PRO
KOMUNITNI PRACI), NATOMIAST ZA JEGO
PRZEPROWADZENIE NA TERENIE POLSKI
ODPOWIADA FRDL RZESZOWSKI OŚRODEK
SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO. INTENCJĄ
KONKURSU JEST SZEROKO POJĘTE WSPIERANIE
ROZWOJU DEMOKRACJI LOKALNEJ. POPRZEZ
DOSTRZEŻENIE I NAGRODZENIE PRAKTYK
GODNYCH NAŚLADOWANIA WZRASTA PRESTIŻ
UHONOROWANYCH SAMORZĄDÓW, A TAKŻE
ZWIĘKSZA SIĘ SZANSA NA UPOWSZECHNIENIE
SIĘ DOBRYCH I SPRAWDZONYCH WZORCÓW
AKTYWNEGO WSPÓŁDZIAŁANIA WŁADZ LOKALNYCH Z PODLEGAJĄCYMI IM OBYWATELAMI.
Do chwili obecnej na terenie Polski przeprowadzono dwie edycje konkursu. Ostatni jak
dotąd finał krajowego etapu miał miejsce
w marcu 2010 roku. Wówczas, decyzją jury
konkursu, spośród dziewięciu zgłoszonych
jednostek samorządowych pierwsze miejsce i
tytuł krajowego zwycięzcy przypadł Urzędowi
Miasta w Przemyślu. Kolejne miejsca zajęli:
Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego oraz Urząd Gminy w Miejscu Piastowym.
Laureaci konkursu wzięli udział w kwietniu
2010 roku w międzynarodowej konferencji
w Brnie, gdzie mieli okazję zaprezentować i
wymienić swoje doświadczenia w kształtowaniu
państwa obywatelskiego. Tam też Województwo
Podkarpackie uzyskało III miejsce na poziomie
międzynarodowym.
Zdobywca pierwszego miejsca, Przemyśl, to
niespełna siedemdziesięciotysięczne miasto
położone na południowo – wschodnim krańcu
Polski. Stanowi ono ważny węzeł komunikacyjny,
szczególnie w transporcie pasażerskim i towarowym z krajów Unii Europejskiej do Ukrainy
i Rosji. Położenie na styku kultur, wynikające po
części z bliskości granicy państwa sprawia, że
miasto i jego region są przepełnione narodową
różnorodnością i bogactwem kulturowym,
wypracowanym przez pokolenia wysiłkiem
społeczności polskiej, ukraińskiej i żydowskiej.
Bogata przeszłość, w połączeniu z nie skażoną
i dobrze zachowaną przyrodą uważa się za
największy potencjał rozwojowy Przemyśla.
Znajduje on swoje odzwierciedlenie w ciągle
rosnącej liczbie turystów, którzy odwiedzają gród
nad Sanem.
Przemyski projekt nagrodzono przede wszystkim za skuteczne doprowadzenie do ściślejszej
i bardziej efektywnej współpracy władz miasta
z działającymi na jego terenie organizacjami pozarządowymi. Służyło temu między
innymi opracowanie wieloletniego programu
współdziałania z trzecim sektorem – tak zwanej
Karty Współpracy. Jej powstanie upłynniło
kooperację, oraz pozwoliło na lepszą koordynację
przeprowadzanych projektów. Wspólnie wykonane prace dotyczyły wielu spraw kluczowych
dla miasta i jego mieszkańców, między innymi
oświaty, kultury, sportu i rekreacji oraz ochrony
zdrowia. Przemyski model okazał się być niezwykle efektywnym, co miało spory wpływ na
decyzję jury.
Drugie miejsce krajowego etapu, a także trzecia
lokata w międzynarodowym finale konkursu
„O ludziach z ludźmi” przypadło Urzędowi
Marszałkowskiemu Województwa Podkarpackiego. Podkarpacie to wysunięty najbardziej
na południowy – wschód region Polski, a
południowa i wschodnia granica województwa
stanowią jednocześnie granicę państwa. Stolicą
terytorium zamieszkanego przez nieco ponad 2
miliony osób jest słynące z dynamicznego rozwoju miasto Rzeszów. Województwo podkarpackie
jest znane na skalę europejską dzięki posiadanym
przez nie walorom przyrodniczym i kulturowym,
co sprawia, że jest jedną z liczniej odwiedzanych
przez turystów części Polski. Wśród atutów
województwa wymienia się również nowoczesną,
stale rozbudowywaną bazę infrastrukturalną oraz
posiadanie wysoko wykwalifikowanych zasobów
ludzkich. Składniki te przesądzają o obecnej roli
Podkarpacia – łącznika gospodarczego i kulturowego pomiędzy Unią Europejską, a wschodem.
33
Szeroko pojętemu rozwojowi województwa służy
także podejmowana przez władze samorządowe
współpraca z organizacjami pozarządowymi.
Uchwalany rokrocznie przez Sejmik Województwa program współpracy z trzecim sektorem, a także procedury jego powstawania
znalazły uznanie w oczach jurorów konkursu „O
ludziach z ludźmi”. Doceniono między innymi
fakt, że każdorazowe uchwalenie dokumentu
poprzedzane jest wielofazowymi konsultacjami społecznymi. Bezpośrednim efektem,
będącym jednocześnie odpowiedzią na potrzebę
wypływającą z zebrań było powołanie organu
reprezentującego organizacje trzeciego sektora
działającego na terenie całego województwa –
Podkarpacką Radę Organizacji Pozarządowych.
Podstawowym celem działania tego organu jest
rozwój społeczeństwa obywatelskiego województwa podkarpackiego poprzez szeroko pojęte
reprezentowanie, wzmacnianie i integrowanie sektora pozarządowego. Najważniejszą
korzyścią wypływającą z funkcjonowania PROP
jest możliwość partycypacji obywatelskiej przy
tworzeniu dokumentów strategicznych przez
władze województwa. Uwzględnienie głosu
społeczeństwa przekłada się na większą ich
efektywność.
O ľuďoch s ľuďmi – v Poľsku
językowych dla 80 osób powyżej 40 roku życia.
Drugim przykładem, doskonale ukazującym
efektywność podejmowanej współpracy jest
działający od 2006 roku fundusz stypendialny.
W jego ramach zdolna młodzież zamieszkująca
teren gminy może się ubiegać o dofinansowanie
swoich studiów. Oprócz bezpośrednich efektów
obydwu programów dzięki współpracy rozwija
się świadomość obywatelska mieszkańców, a
także wzrasta zaufanie społeczne dla gminy i
pracujących w niej urzędników.
Zainteresowanie konkursem „O ludziach z
ludźmi” potwierdziło potrzebę organizowania
podobnych przedsięwzięć.
Poľsko je spolu s Českou republikou, Slovenskom
a Maďarskom jednou z krajín, kde sa uskutočňuje
súťaž „O ľuďoch s ľuďmi“. Hlavným koordinátorom súťaže je CpKP z Českej republiky. V Poľsku
súťaž organizuje FRDL Rzesów- centrum miestnej
samosprávy. Zameranie súťaže je širšie chápané
ako podpora rozvoja miestnej demokracie.
Vďaka zaznamenávaniu a oceňovaniu dobrých
príkladov z praxe narastá prestíž hodnotenia
samosprávnych orgánov. Je to tiež šanca k šíreniu
dobrých a osvedčených štandardov aktívnej
spolupráce miestnych samospráv s jej občanmi a
komunitami.
V Poľsku zatiaľ prebehli dva ročníky súťaže.
Posledné národné vyhlásenie víťazov sa konalo
v marci 2010. Do tohto ročníka sa prihlásilo
9 projektov. Porota vybrala ako najlepší projekt a teda víťaza tohto ročníka Mestský úrad
Przemyśl. Na druhom mieste skončil okresný úrad
Podkarpatskej provincie a tretie miesto získal
Obecný úrad Miejsce Piastowe. Títo traja víťazi
sa zúčastnili medzinárodnej konferencie v Brne
v apríli 2010, kde mali príležitosť prezentovať
svoje projekty a skúsenosti v rozvíjaní občianskej
spoločnosti. Okresný úrad Podkarpatskej provincie získal tretie miesto v medzinárodnej súťaži.
Víťazný projekt Mestského úradu Przemyśl
bol ocenený predovšetkým pre svoju úlohu vo
vytváraní hlbšej a efektívnejšej spolupráce medzi
radnicou a neziskovými organizáciami vo svojej
oblasti. Táto previazanosť bola dosiahnutá najmä
vďaka vytvoreniu dlhodobého programu spolupráce s tretím sektorom. Tento program zlepšil
úroveň spolupráce a koordinácie pri realizácii
projektov. Úlohy, ktorých sa radnica spolu s
tretím sektorom zhostili, sa týkali dôležitých
oblastí, ako je vzdelávanie, kultúra, šport,
rekreácia a zdravotná starostlivosť. Tento model
sa ukázal ako veľmi efektívny, čo zohralo svoju
úlohu pri rozhodovaní porotcov.
Záujem o súťaž „O ľuďoch s ľuďmi“ potvrdzuje,
aké potrebné sú podobné aktivity:
Ostatnie miejsce na podium krajowego konkursu
„O ludziach z ludźmi” zajął Urząd Gminy w Miejscu Piastowym. Ulokowana w środkowej części
województwa podkarpackiego jednostka za swój
największy atut rozwojowy uznaje położenie na
skrzyżowaniu dwóch ważnych szlaków komunikacyjnych: dróg krajowych łączących Polskę
ze Słowacją i dalej południem Europy, a także
wschód z zachodem kontynentu. Przekłada się
to na dobrą dostępność gminy dla turystów i
atrakcyjność dla inwestorów.
Powodem, dla którego jurorzy konkursu docenili
małą podkarpacką gminę, jest wypracowywany
przez szereg lat model współpracy samorządu
z trzecim sektorem. Wszystkie działające na
terenie gminy stowarzyszenia mogą liczyć na
wsparcie lokalowe, organizacyjne, informacyjne, a także finansowe. W ramach wspólnie przeprowadzanych projektów udało się
zorganizować cykl szkoleń komputerowych i
34
35
O lidech s lidmi – v Polsku
Polsko je spolu s Českou republikou, Slovenskem
a Maďarskem jednou ze zemí, kde se pořádá
soutěž „O lidech s lidmi“. Hlavním koordinátorem soutěže je CpKp z České republiky. V
Polsku soutěž organizuje FRDL Rzeszów –
centrum místní samosprávy. Zaměření soutěže
je široce chápáno jako podpora rozvoje místní
demokracie. Díky zaznamenávání a oceňování
dobrých příkladů z praxe vzrůstá prestiž hodnocených samosprávných orgánů. Je to též šance
k rozšiřování dobrých a osvědčených standardů
aktivní spolupráce místních samospráv s jejich
občany a komunitami.
V Polsku zatím proběhly dva ročníky soutěže.
Poslední národní vyhlašování vítězů se konalo
v březnu 2010. Do tohoto ročníku se přihlásilo
9 projektů. Porota vybrala jako nejlepší projekt a tedy vítěze tohoto ročníku Městský úřad
Przemyśl. Na druhém místě skončil okresní
úřad Podkarpatské provincie a třetí místo získal
Obecní úřad Miejsce Piastowe. Tito tři vítězové
se zúčastnili mezinárodní konference v Brně v
dubnu 2010, kde měli příležitort prezentovat
své projekty a zkušenosti v rozvíjení občanské
společnosti. Okresní úřad Podkarpatské provincie
získal třetí místo v mezinárodní soutěži.
Vítězný projekt Městského úřadu Przemyśl byl
oceněn především pro svou roli ve vytváření
hlubší a efektivnější spolupráce mezi radnicí
a neziskovými organizacemi ve své oblasti.
Této provázanosti bylo dosaženo zejména díky
vytvoření dlouhodobého programu spolupráce
se třetím sektorem. Tento program zlepšil úroveň
spolupráce a koordinaci při provádění projektů.
Úlohy, kterých se radnice spolu s třetím sektorem
zhostili, se týkaly důležitých oblastí jako je
vzdělávání, kultura, sport, rekreace a zdravotní
péče. Tento model se ukázal jako velmi efektivní,
což sehrálo svou roli při rozhodování porotců.
Zájem o soutěž “O lidech s lidmi” potvrzuje, jak
potřené jsou podobné aktivity.
36
ABOUT PEOPLE WITH PEOPLE – IN POLAND
POLAND, TOGETHER WITH CZECH REPUBLIC,
SLOVAKIA AND HUNGARY IS ONE OF COUNTRIES, WHERE A COMPETITION „ABOUT PEOPLE
WITH PEOPLE” IS BEING ORGANIZED. CENTRE
OF WORKS FOR THE COMMUNITY (CPKP) IS A
CHIEF COORDINATOR OF THE UNDERTAKING,
HOWEVER FOR OPERATING IT IN POLAND IS
RESPONSIBLE FRDL RZESZÓW CENTRE OF THE
LOCAL GOVERNMENT. THE INTENTION OF THE
COMPETITION IS WIDELY COMPREHENDED
- PROMOTION OF DEVELOPMENT OF LOCAL
DEMOCRACY. BY NOTICING AND AWARDING
EXEMPLARY GOOD PRACTICES A PRESTIGE
OF HONORED SELF-GOVERNMENT BODIES IS
GROWING, AS WELL AS A CHANCE OF WIDE
SPREADING GOOD AND TESTED STANDARDS OF
ACTIVE COOPERATION OF LOCAL AUTHORITIES
WITH THEIR LOCAL COMMUNITIES.
Up till now two editions of the competition were
conducted in Poland. The last national stage took
place in March 2010. Nine self-governments
entered the competition. The judges decided
that the top place and the title of the national
winner fell to the Municipal Office in Przemyśl.
Subsequent places fells to: Marshall Office of the
Podkarpackie Province and the Commune Office
in the Miejsce Piastowe. Winners of the competition took part in the international conference in
Brno in April 2010, where they had opportunity
to present their experiences in developing the
civil state. There the Podkarpackie Province also
got the 3rd place on the international level.
Winner of the competition – City of Przemyśl, has
population lesser than 70,000, it is located on
south–eastern border of Poland. It constitutes an
important interchange, particularly in the passenger and goods transport from countries of the
European Union to Ukraine and Russia. Based on
the contact of cultures, which is partly a result of
the closeness to the border the city and its region
are overfilled with the national diversity and the
cultural heritage, developed by efforts of generations of Polish, Ukrainian and Jewish communities. Rich past, in combination with unpolluted,
well preserved nature is considered to be the
largest developmental potential of Przemyśl. It is
finding its reflection in still increasing number of
tourists which are visiting this town by the river
of San.
Project conducted by Przemyśl was awarded
above all for its role in creating stronger and
more effective cooperation bond of the city hall
with non-governmental organizations operating on area. It was achieved, among others, by
drawing up the long-term program of cooperating with the third sector – so-called Card of
37
Cooperation. Its creation improved cooperation,
as well as it let to the better coordination of
conducted projects. Tasks performed together
concerned many crucial matters for the city
and its inhabitants, among others education,
culture, sport and recreation and health care.
The Przemyśl model turned out to be unusually
effective, what took the considerable role on the
decision of the jury.
The second place of the national stage, as well
as the third place in the international final of the
„About people with people” competition fell
to the Marshall Office of Podkarpackie Province. The region is located in most south-east
part of Poland, and south and eastern province
boundary simultaneously constitute border of
the state. Rzeszów, a city being famous for a
rapid development is a capital of this territory,
inhabited by a little bit more than 2 million
people. The Podkarpackie Province is known at
the European scale thanks to natural and cultural
advantages, because of which it is one of most
popular tourists destination of Poland. Amongst
advantages of the province is also modern,
constantly extended infrastructure base and high
qualified human resources. These fectors are
determining the current role of Podkarpacie – as
an economic and cultural hyphen between the
European Union, and the east.
Widely comprehended development of the
province is boosted by cooperation undertaken by self-government authorities with
non-governmental organizations. Co-operation
program with the third sector passed every year
by the province assembly, and procedures of his
developing also found recognition of jurymen
of the competition „About people with people”.
Among others a fact was appreciated that every
passing of the acts of law is being preceded by
multi-phase social consultation. Being a direct
effect of that, but also being a response to the
need diagnosed during meetings, Podkarpackie
Council of Third Sector wes appointed. Council
represents organizations in the entire province.
Basic aim of this organ is development of civil
society of the Podkarpackie Province by widely
comprehended representation, strengthen and
38
integration of the non-governmental sector. The
most important benefit coming from this council
is possibility of participation in creation strategic
documents of the province. Voice of society plays
o role in strengthening their effectiveness.
The last place in the podium of the national
competition „About people with people” was
occupied by the Commune Office in the Miejsce
Piaskowe. Commune is located in the centre of
the Podkarpackie Provincem, and it recognizes
its greatest developmental advantage as lying on
the intersection of two important communications trails: national roads linking Poland with
Slovakia and farther with the South of Europe, as
well as east with the west of the continent. It is
being transferred into the good availability of the
Commune for tourists and investors.
Jurymen of the competition appreciated this
small Podkarpackie Commune for its model of
the cooperation of self-government body with
the third sector, which was worked out by the
row of years is a reason. All associations operating in the Commune can count on the premises,
organizational, informational, as well as financial
support. One of the projects conducted together
led to organize the cycle of computer and linguistic trainings for 80 persons above 40 year. A
scholarship fund acting from 2006 is the second
example, it is showing the effectiveness of the
undertaken cooperation. In its frames young
gifted people living in the area can apply for
partially funding their college. Apart from direct
effects of both programs thanks to the cooperation a civil awareness of inhabitants is developing, as well as a public trust for the commune
and clerks working in it is growing.
Interest in the „About people with people” competition confirmed the need of organizing similar
undertakings.
Emberekkel emberekről
- Lengyelországban
Lengyelország Csehországgal, Szlovákiával és
Magyarországgal együtt azon országok közé tartozik, ahol az „Emberekkel emberekről“ versenyt
megrendezik. A verseny fő koordinátora a CpKp
/ A Közösségi Munka Központ Csehországban /
Csehországból. Lengyelországban a versenyt a
FRDL Rzeszów – helyi önkórmányzati központ
– rendezi. A verseny irányzatát széles körben
úgy értik, mint a helyi demokrácia támogatását. A gyakorlatbeli jó példák bejegyzésének
és díjazásának köszönhetjük, hogy növekszik
az értékelt önkórmányzati szervek presztizse.
Ez esélyt is jelent a jó és bevált standardok
elterjesztésére a helyi önkórmányzatok aktív
együttműködésében a polgáraikkal és közösségeivel.
Lengyelországban eddig két évfolyamot rendeztek meg. Az utolsó győztesek nemzeti kihirdetése
2010 márciusában volt. Ebben az évfolyamban
9 projekt volt benevezve. A zsűri a legjobb projektként és a verseny győzteseként a Przemyśl-i
Városi Hivatal projektjét választotta. A második
helyen a Kárpátaljai Régiók Járási Hivatala
végzett, a harmadik helyen pedig a Miejsce Piastowe-i Községhivatal. Ez a három helyezett részt
vett Brűnben, 2010 áprilisában a nemzetközi
konferencán, ahol lehetőséget kaptak projektjeik és tapasztalataik prezentálására a polgári
társadalom fejlesztésének terén. A Kárpátaljai
Régiók Járási Hivatala harmadik helyezést ért el a
nemzetközi versenyben.
A Przemyśl-i Városi Hivatal győztes projektjét
elsősorban azért értékelték, hogy szerepet
játszott a városháza és a non-profit szervezetek
közötti mélyebb és hatékonyabb együttműködés
kialakításában a saját területükön. Ez az átkötöttség főleg a harmadik szektorral történő
hosszútávú együttműködési program kialakításával volt elérve. Ez a program javította az
együttműködés színvonalát és a koordinációt a
projektek realizációjában. A feladatok, melyeket
a városházák a non-profit szervezetekkel együtt
megoldottak, olyan fontos területeket érintettek,
mint a művelődés, kultúra, sport, rekreáció
és egészségügyi ellátás. Ez a modell nagyon
hatékonynak bizonyult és szerepet játszott a
zsűritagok döntésében.
Az „Emberekkel emberekről“ verseny iránti
érdeklődés bizonyítja, hogy mennyire mellőzve
vannak a hasonló aktivitások.
39

MAĎARSKO Súťaž O ľuďoch s ľuďmi v krajinách V4

Transkrypt

Podobne dokumenty

Exam Practice – poziom rozszerzony