Odnawialne źródła energii na Węgrzech

Odnawialne źródła energii na
Węgrzech
2013-05-29 10:03:11
2
W kwietniu 2009 r. Unia Europejska przyjęła dyrektywę RED (Renewable Energy Directive - Dyrektywa o Energii
Odnawialnej - 2009/28/WE), której celem jest osiągnięcie 20% udziału energii z OZE w bilansie krajów UE oraz
10% udziału energii z OZE w bilansie energetycznym poszczególnych krajów członkowskich. W przypadku Węgier
udział energii pochodzącej z OZE w 2020 r. został określony na poziomie 13%.
W kwietniu 2009 r. Unia Europejska przyjęła dyrektywę RED (Renewable Energy Directive - Dyrektywa o Energii
Odnawialnej - 2009/28/WE), której celem jest osiągnięcie 20% udziału energii z OZE w bilansie krajów UE oraz
10% udziału energii z OZE w bilansie energetycznym poszczególnych krajów członkowskich. W przypadku Węgier
udział energii pochodzącej z OZE w 2020 r. został określony na poziomie 13%.
Zgodnie z informacjami opublikowanymi przez węgierski Główny Urząd Statystyczny (KSH) roczna produkcja
nośników energii na Węgrzech nie pokrywa nawet 45% całkowitego zapotrzebowania kraju. Udział energii
elektrycznej pochodzącej z odnawialnych źródeł energii w 2010 r. sięgał poziomu 8,1% (w tym 67,5% pochodziło
z biomasy). W dniu 22 grudnia 2010 r. węgierski rząd ogłosił Narodowy Plan Rozwoju Energii Odnawialnej
(NPREO) na lata 2010-2020, gdzie poziom udziału energii z OZE w bilansie energetycznym kraju został określony
na poziomie 14,65% do 2020 r. W 2012 r. dodatkowo rząd ogłosił Narodową Strategię Energetyczną (NSE) do
roku 2030, w którym również podkreślono wagę konkurencyjności, zrównoważonego rozwoju oraz
zagwarantowania ciągłości dostaw energetycznych.
W chwili obecnej kwestii OZE na Węgrzech dotyczy kilka aktów prawnych oraz regulacji. Najważniejszym aktem
prawnym jest Ustawa o Energii Elektrycznej oraz rozporządzenie dotyczące obowiązkowego systemu przejęć
oraz obowiązującej cenie elektryczności produkowanej z OZE. W związku z osiągnięciem celu opisanego w
NPREO oraz NSE konieczne stało się uproszczenie prawa związanego z użyciem OZE, a NPREO przewidywał
przygotowanie generalnej ustawy dotyczącej OZE.
W 2007 r. wprowadzono obowiązkowy system przejęć, który oznacza specjalny system dotacji - producenci
elektryczności mogą sprzedawać energię elektryczną po zdefiniowanej wcześniej cenie, a państwo zobligowane
jest do kupienia energii elektrycznej od producentów po tej cenie pod warunkiem, ze zostały spełnione warunki
wstępne określone przez prawo. Ten system ma na celu redukcję cen, jako że koszty produkcji są często wyższe
niż rynkowa cena elektryczności. Niemniej jednak w 2011 r. pomimo obowiązującego systemu obowiązkowych
przejęć niektórzy producenci elektryczności z OZE rozpoczęli sprzedaż swoich produktów na wolnym rynku.
Największe problemy dotyczące produkcji OZE na Węgrzech związane są z tym, że sieć energetyczna składa się
z nieelastycznych części - elektrowni, które spalają węgiel oraz inne paliwa kopalne oraz z elektrowni jądrowej.
Sieci energetyczne nie są na razie przystosowane do korzystania z OZE, zwłaszcza jeżeli chodzi o energię
słoneczną oraz wiatrową.
Perspektywy rozwoju energii słonecznej na Węgrzech
Rocznie średnio na Węgrzech występuje 1800 godzin słonecznych, co oznacza, że prawidłowo rozwinięty
system elektrowni fotowoltaicznych powinien pokryć 50-60% zapotrzebowania kraju na energię. Węgry pozostają
w tyle za innymi krajami regionu jeżeli chodzi o zastosowanie energii fotowoltaicznej. W Austrii na przykład ilość
dni słonecznych jest mniejsza niż na Węgrzech, jednak to ten kraj jest liderem w zastosowaniu systemów
solarnych z kolektorami w przeliczeniu na głowę (ponad 3 mln zainstalowanych solarnych kolektorów w kraju).
Jeżeli chodzi o ilość światła słonecznego na Węgrzech, to ilość ta jest 380 razy większa niż cała konsumpcja
energii w kraju (ok. 1250 kW/h/m.kw.) Przeciwnicy energii słonecznej twierdzą, że istnieją duże różnice pomiędzy
poszczególnymi regionami jeżeli chodzi o godziny słoneczne oraz siłę słońca, przez co instalacja kolektorów
słonecznych mogłaby być konkurencyjną alternatywą dla tradycyjnych źródeł energii jedynie w tych regionach,
gdzie ilość godzin słonecznych jest większa. Jednakże analiza warunków naturalnych kraju wskazuje, ze różnica
pomiędzy najbardziej a najmniej słonecznymi regionami kraju wynosi jedynie 8% - przeciętna ilość energii w
regionach o najgorszym nasłonecznieniu wynosi 1,220 kW/h/m.kw. rocznie, podczas gdy w najbardziej
nasłonecznionych regionach 1,325 kW/h/m.kw. rocznie.
3
Na Węgrzech możemy zaobserwować powolny wzrost ilości zainstalowanych kolektorów słonecznych. Do 2012 r.
zostało zainstalowanych ok. 200.000 m kw. fotowoltaicznych systemów słonecznych, co daje jednak wciąż niższy
poziom od krajów z podobnymi warunkami jeżeli chodzi o roczną ilość godzin słonecznych. Obecne badania
pokazują, ze energia fotowoltaiczna pełni raczej marginalną rolę w zaopatrywaniu w energię gospodarstw
domowych oraz ogólnie całego kraju i ten stan rzeczy nie zmieni się do 2020 r. Energia słoneczna może być
używana do podgrzewania wody z rocznym poziomem wydajności na poziomie 30-50%, co może pozwolić na
częściowe zmniejszanie zależności od dostaw gazu, zwłaszcza w lecie, kiedy liczba dni słonecznych jest
największa, Energia fotowoltaiczna może być używana aby zaspokoić potrzebę energetyczną domów
sezonowych (kampingów, domków letniskowych).
Jeżeli chodzi o przyszłe użycie tego zasobu powinno zostać podkreślone, że od października 2012 r. nowy etap
Programu Operacyjnego Środowisko i Energia pozwala osobom fizycznym oraz samorządom lokalnym na
ubieganie się o środki na instalację kolektorów słonecznych dla częściowego ogrzewania budynku mieszkalnego,
budynku użyteczności publicznej, jak i instytucji. Koszty instalacji pokrywane są z ogólnokrajowego Programu
Operacyjnego Środowisko i Energia na poziomie 50-80 % w postaci bezzwrotnej państwowej dotacji.
Perspektywy rozwoju rynku biomasy na Węgrzech
W przypadku Węgier biomasa będzie odgrywać najistotniejszą rolę ze wszystkich OZE. Rynek biomasy to blisko
350-360 mln ton, z czego 105-110 mln ton to przerób podstawowej biomasy. Jednakże jedynie 3% biomasy jest
użytkowana przez sektor energetyczny. Postulat zwiększenia udziału biomasy w bilansie energetycznym kraju
został zawarty w NPREO, NSE oraz Narodowej Strategii Rozwojów Wiejskich.
Szczególny nacisk na użycie biomasy kładzie NSE i wskazuje na konieczność jej zwiększenia z obecnego poziomu
7% w pierwotnym wykorzystaniu energii do 20% do roku 2030. Według rządowych planów dostawy
energetyczne terenów wiejskich zostaną zapewnione poprzez zdecentralizowane, małe biogazownie i
elektrownie na biomasę. Surowy materiał będzie dostarczany lokalnie, a rośliny muszą zaspokoić
zapotrzebowanie energetyczne lokalnych i sąsiadujących terenów.
Instytut Mechanizacji Rolnictwa w ramach Ministerstwa Rozwoju Wsi odgrywa znaczącą rolę jeżeli chodzi o
realizację powyższej strategii oraz wspiera programy i inicjatywy dążące do wybudowania elektrowni opartych na
OZE i zmniejszenia zużycia szkodliwych paliw kopalnych.
Bardziej efektywne użycie biomasy jest kluczowym czynnikiem strategii energetycznej Unii Europejskiej, tak wiec
inwestycje mające na celu otwarcie biogazowni cieszą się poparciem UE. Koszty takiej inwestycji są pokrywane w
części lub w całości ze środków UE, a więc jest to nadzwyczajna okazja dla państw członkowskich do przejścia na
bardziej przyjazny środowisku system utylizacji.
Energetyka wiatrowa
Zgodnie z NPREO Węgry zamierzają uzyskać 750 MW rocznie z energii wiatrowej do 2020 r. Węgierski Urząd ds.
Energetyki analizuje m.in. regulacje oraz zakres wydajności systemu elektryczności do 31 marca każdego roku.
Zgodnie z przeprowadzoną analizą, jeżeli jest możliwość zainstalowania nowej turbiny wiatrowej, która może być
przyłączona do sieci transmisyjnej lub dystrybucyjnej, Urząd przygotowuje dokumentację przetargową. Przetargi
będą oceniane przez Urząd, ale rozwój projektu zakłada również uzyskanie szeregu specjalnych akceptacji i
zgód, co wymaga z kolei dokładnej znajomości legislacji dotyczącej inwestycji oraz zakresu działania turbin
wiatrowych. Nawet pomimo tego, że instytucja opowiada się za powstaniem inwestycji wykorzystującej OZE,
nieznajomość legislacji może wstrzymać cały proces.
Instalacja turbin wiatrowych w zależności od całościowej mocy turbiny oraz miejsca inwestycji wymaga
pozwolenia środowiskowego w zależności od oceny oddziaływania na środowisko. Ocena jest poprzedzona
wstępnym badaniem przeprowadzonym przez inspektorat środowiska Wydanie pozwolenia może nastąpić w
ciągu 2 lat kiedy zostało wydana zgoda.
4
W celu zainstalowania turbiny wiatrowej lub wieży do pomiaru wiatru należy uzyskać pozwolenia od niezależnego
operatora MAVIR Zrt. W przypadku elektrowni do 5MW bez przyłączenia do sieci nie ma wymogu
przeprowadzenia procedury przetargowej.
Według danych na koniec 2012 roku na Węgrzech funkcjonowało 170 wieży wiatrowych o łącznej mocy 330 MW.
Elektrownie wodne
W chwili obecnej na Węgrzech jest 31 elektrowni wodnych (z tego największe w Kisköre oraz Tiszalök, które
nalezą do Tiszavíz Hydro Power Plants Ltd). Modernizacja elektrowni wodnej w Tiszalök została zakończona w
2010 r.
W chwili obecnej możemy wyróżnić następujące kategorie elektrowni wodnych:
- duże elektrownie wodne >5 MW
- elektrownie wodne, które wymagają licencji (500 kW-5 MW)
- małe elektrownie wodne (100 kW-500 kW)
- mikro elektrownie <100 kW
Targi o tematyce OZE oraz efektywności energetycznej (bioenergia, energia słoneczna, wiatrowa, woda,
geotermalna, energia uzyskana z odpadów, smart grid, smart metering, wirtualne elektrownie, odnowa
budynków, inteligentne budynki, zarządzanie energią).
RENEXPO 2013 (25-27 kwiecień 2013) - Budapeszt
http://www.renexpo.hu/
Reeco Hungary Kft.
Demeter Ágnes
Project Manager
1123 Budapest, Győri út 20
T. +36 1 213 4243
[email protected]
ÖKOINDUSTRIA 2013 (25-27 września 2013) - Budapeszt
III Międzynarodowa Wystawa Ochrony Środowiska, Efektywności Energetycznej oraz Odnawialnych Źródeł
Energii.
Stowarzyszenie Przedsiębiorców Sektora Ochrony Środowiska
Dr. Farkas Hilda
124 Budapest, Keleti Károly u. 11/A
T. +361 350 72 74
5
[email protected]
http://www.kszgysz.hu/
Organizacje branżowe:
Węgierskie Stowarzyszenie Pelletu
http://www.mapellet.hu/
Węgierskie Stowarzyszenie Biogazu
http://www.biogas.hu/
Węgierskie Stowarzyszenie Geotermiczne
http://www.mgte.hu/fooldal/nyito
Węgierskie Stowarzyszenie Recyklingu
http://www.hoe.hu/
Węgierskie Towarzystwo Przemysłowe Energetyki Wiatrowej
http://www.mszit.hu/
Stowarzyszenie Elektrowni na Biomasę
http://www.biomasszaeromuvek.hu/biomassza
opr. P. Wilamowska i M. Sowa
na podstawie www.balazshollo.hu
6