Pokaż/Pobierz…

Czy leczenie przewlekłego kaszlu jest
skuteczne: ocena pacjenta
Magdalena Arcimowicz2, Marta Dąbrowska1, Elżbieta Magdalena Grabczak1, Anna
Domeracka - Kołodziej2, Joanna Domagała - Kulawik1, Rafał Krenke1,
Ryszarda Chazan1
1Klinika
2
Chorób Wewnętrznych, Pneumonologii i Alergologii
Katedra i Klinika Otolaryngologii Warszawski Uniwersytet Medyczny
Wprowadzenie
Kaszel jest najczęstszym objawem chorób górnych i dolnych dróg oddechowych. Przewlekły kaszel (PK),
definiowany jako kaszel trwający powyżej 8 tygodni, występuje u 3-40% populacji i ma bardzo istotny wpływ na
jakość życia pacjentów. Większość przypadków przewlekłego kaszlu, związna jest z więcej niż jednych
schorzeniem. Ta wieloprzyczynowość PK powoduje, iż może on stwarzać trudności zarówno w diagnostyce, jak
i leczeniu.
Cel
1. Analiza przyczyn PK, ze szczególnym uwzględnieniem pacjentów kierowanych ze wstępnie ropoznanym
kaszlem o nieznanej przyczynie.
2. Ocena pacejnta redukcji nasilenia kaszlu po zastosowaniu leczenia: w skali VAS i 5-punktowej skali nasilenia
kaszlu.
3. Analiza skuteczności leczenia przewlekłego kaszlu w zależności od jego przyczyny
Metodologia
Materiał: grupa 75 pacjentów z PK, niepalących, z prawidłowym wynikem badania rtg klatki piersiowej,
skierowana do poradni przyszpitalnej SP CSK Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego celem dalszej
diagnostyki i leczenia.
Metody:
1. Diagnostyka przyczyn PK w oparciu o następujące badania: szczegółowy wywiad , badanie przedmiotowe
internistyczne, rtg klatki piersiowej, tomografia komputerowa (TK) klatki piersiowej, spirometria z próbą
rozkurczową, badanie nadreaktywności oskrzeli (test metacholinowy), plwocina indukowana z oceną eozynofilii,
punktowe testy skórne z podstawowymi alergenami wziewnymi, 24-godzinna pH-metria przełyku, badanie
laryngologiczne z oceną endoskopową nosa i zatok przynosowych, TK zatok przynosowych, videolaryngoskopia,
rynometria akustyczna, rynomanometria, cytologia błony śluzowej nosa, w wybranych przypadkach:
echokardiografia, polisomnografia, impedancja przełyku.
2. Ocena nasilenia kaszlu przez pacjenta przed i po leczeniu, z wykorzystaniem: skali VAS oraz 5-punktowej skali
nasilenia kaszlu.
3. Wdrożenie odpowiedniego leczenia (4 do 6 miesięcy), w zależności od uzyskanych wyników badań
i rozpoznanej przyczyny kaszlu: astma (kaszlowy wariant astmy CVA), POChP, nieastmatyczne eozynofilowe
zapalenie oskrzeli (NAEB), zespół kaszlu związany z górnymi drogami oddechowymi (UACS), choroba refluksowa
(GERD).
4. Analiza statyczna otrzymanych wyników.
Protokół badania uzyskał zgodę Komisji Etycznej Warszawskiego Uniwersytetu Medcyznego.badana składała się
z 62 dzieci: 15 dzieci z astma atopowa i z IgE-zalezna AP, 27 dzieci z astma atopowa bez AP, 20 dzieci z IgE-zalezna
AP a grupa kontrolna z 20 zdrowych dzieci bez atopii. Wsrod metod badawczych zastosowano: kwestionariusz,
ocene asIgE (UniCAP 100 Pharmacia Upjohn), DBPCFC. W ocenie ekspresji genow użyto: High Capacity cDNA
Archive Kit (Applied Biosystems, USA) oraz 7900HT Real Time PCR (Applied Biosystems, USA).
Wyniki
Z 75 pacjentów wstępnie zakwalifikowanych do badania, 68 (90,6%) wypełniło kwestionariusze przed i po
leczeniu, i tym samych zostało włączonych do ostatecznej analizy.
Wiek badanych pacjentów: 49.6±16.1 lat; 72% stanowiły kobiety, BMI pacjentów: 19.0-33.4 (mediana: 28,4); czas
trwania kaszlu: 10 tygodni – 30 lat (mediana: 24 miesiące).
Zdiagnozowane przyczyny PK: GERD - 71%; UACS - 53%; CVA – 26%; NAEB – 13%; kaszel idiopatyczny-6%; inne –
21%.Wśród pacjentów z UACS rozpoznawano: całoroczny alergiczny nieżyt nosa, strukturalne rynopatie,
rhinosinusitis, niealergiczne nieżyty nosa.
Wpływ leczenia PK na jego nasilenie – ocena pacjenta:
Skuteczność leczenia PK w ocenie pacjentów w 5-punktowej skali nasilenia kaszlu i
w skali VAS
Poprawa po leczeniu
5-punktowa skala
VAS
średnia
1.1
24.3 mm
mediana
1.0
20.0 mm
zakres
(-1) to 3
(-27) to 75
P
p<0.001
p<0.001
Skuteczność leczenia w zależności od przyczyny PK:
Różnice w nasileniu kaszlu po leczeniu w zależności od etiologii PK
Liczba pacjentów
5-punktowa skala
GERD
mediana
1
n=48
zakres
[-1] to3
p
0.009
UACS
mediana
1.
n=36
zakres
[-1] to3
p
0.014
CVA
mediana
1
n=18
zakres
0 to 3
p
0.031
NAEB
mediana
1
n=9
zakres
0 to 3
p
0.25
Inne przyczyny
mediana
1
n=14
zakres
0 to 3
p
0.007
Kaszel idiopatyczny mediana
0
n=4
zakres
[-1] to 0
p
0.93
VAS
20
[-27] to 75
0.0024
20
[-23] to 57
0.0014
30
[-20] to 75
0.023
19
4 to 43
0.062
25
[-5] to 71
0.004
0
[-21] t o20
0.85
Poprawa po leczeniu: jedynie częściowa (zarówno w skali VAS, jak i 5-stopniowej skali: tylko 54.5%
pacjentów z więcej niż 50% zmniejszeniem nasilenia kaszlu).
Analiza otrzymanych wyników wykazała brak różnic istotnych statystycznie pomiędzy grupami
pacjentów (UACS, GERD, CVA, NAEB, inne) w zakresie skuteczności zastosowanego leczenia
Wnioski
1. U większości pacjenów z PK jego etiologia jest złożona (więcej niż jedna przyczyna PK), stąd
diagnostyka PK wymaga wdrożenia szerokiego spektrum badań diagnostycznych, a co za tym idzie
również kompleksowego leczenia.
2. Subiektywna ocena pacjenta nasilenia kaszlu nie zależy od jego przyczyny i rodzaju zastosowanej
skali oceny.
3. Uzyskiwana poprawa w wyniku leczenia u wielu pacjentów z PK jest niesatysfajcjonująca, pomimo
zastosowania szczegółowej diagnostyki i intensywanej terapii.
4. Pacjenci z PK stanowią problem interdyscyplinarny, w którym istotną rolę odgrywają specjaliści
otolaryngolodzy, ze względu na częstą przyczynę PK powodowanego schorzeniami górnych dróg
oddechowych.