1 SYLABUS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Antropologia kultury

1
SYLABUS PRZEDMIOTU
Nazwa przedmiotu
Antropologia kultury
Kod przedmiotu
0400-KN2-1ANK
Nazwa kierunku
Kulturoznawstwo
Nazwa jednostki prowadzącej
kierunek
Język przedmiotu
Wydział Filologiczny UwB
Charakterystyka przedmiotu
Grupa treści kierunkowych, przedmiot obowiązkowy.
Rok studiów/semestr
I rok kulturoznawstwa, 2-gi stopień, studia 2-letnie zaoczne,
semestr drugi.
Polski
Liczba godzin zajęć dydaktycz- 16 godzin. Ćwiczenia w formie dyskusji w oparciu o przeczytanych oraz forma prowadzenia ne przez studentów lektury. Zajęcia będą wsparte przygotowanymi przez prowadzącego egzemplifikacji poruszanych prozajęć
blemów w postaci zdjęć i fragmentów filmów wykorzystywanych jako cytaty.
Punkty ECTS
2
Prowadzący
dr Krzysztof Arcimowicz
Założenia i cele przedmiotu
Przedmiot przekazuje podstawowy zasób wiadomości z zakresu
współczesnej antropologii kulturowej. Treści przekazywane na
zajęciach nawiązują głównie do badań prowadzonych w ramach
subdyscyplin współczesnej antropologii kulturowej, takich jak:
antropologia płci, antropologia ciała, antropologia widowisk i
antropologia pokrewieństwa.
Celami ćwiczeń są:
– zapoznanie studentów z kulturowymi czynnikami kształtowania tożsamości;
– budowanie świadomości relatywizmu kulturowego;
– opanowanie przez studentów podstawowych pojęć z zakresu
współczesnej antropologii kulturowej;
– dostarczenie narzędzi do analizy współczesności w kategoriach antropologicznych.
Wymagania wstępne
Znajomość podstawowych pojęć i teorii dotyczących kultury i
życia społecznego nabyta na wcześniejszych zajęciach (np.
historia kultury, metodologia badań kulturoznawczych, antropologia codzienności).
2
Treści merytoryczne przedmiotu 1. Męskość–Kobiecość jako wymiar kultury.
2. Dwa paradygmaty męskości w kulturze współczesnej.
3. Płeć jako konstrukt kulturowy.
4. Historyczna i kulturowa zmienność sposobów posługiwania
się ciałem.
5. Zabiegi na ciele – ciało jako tekst.
6. Dyscyplinowanie ciała kobiecego we współczesnych społeczeństwach Zachodu.
7. Koniec binaryzmu płci?
8. Nowe modele związków intymnych w ponowoczesnym
świecie.
Forma i warunki zaliczenia Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia ćwiczeń. Na konwersatoriach można mieć jedną nieobecprzedmiotu
ność nieusprawiedliwioną. Przedmiot kończy się egzaminem w
formie testu pisemnego obejmującego treści przekazywane na
wykładach i ćwiczeniach. Głównym składnikiem oceny z ćwiczeń będzie aktywność na zajęciach.
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej
Literatura podstawowa
Paweł Boski, Męskość–Kobiecość jako wymiar kultury. Przegląd
problematyki badań, [w:] Jolanta Miluska, Paweł Boski (red.),
Męskość kobiecość w perspektywie indywidualnej i kulturowej,
Instytut Psychologii PAN, Warszawa 1999 (s. 66–95).
Krzysztof Arcimowicz, Obraz mężczyzny w polskich mediach.
Prawda – fałsz – stereotyp, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003 (Podrozdział: Męskość jako wymiar kultury, s. 25–55; 82–94; 100–102).
Renata E. Hryciuk, Agnieszka Kościańska (red.), Gender perspektywa antropologiczna. T. II: Kobiecość, męskość, seksualność (Sofka Zinovieff, Myśliwi i zwierzyna. Kamaki a wieloznaczność seksualnych łowów w pewnym greckim mieście).
Pierre Bourdieu, Męska dominacja, Oficyna Naukowa, Warszawa 2004, s. 33–67.
Andrzej Mencwel (red.). Antropologia kultury. Zagadnienia i
wybór tekstów, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego,
Warszawa 2001 (Rozdz. V Ciało; teksty: Marcel Mauss, Sposoby posługiwania się ciałem; Norbert Elias, O zachowaniu w
sypialni lub Robert Elias, Przemiany obyczajów w cywilizacji
Zachodu, Państwowy Instytut Wydawniczy – rozdziały: O
przemianach w postawie wobec potrzeb naturalnych, s. 176–
197; O zachowaniu w sypialni, s. 229 – 241; Ewolucja postawy
wobec stosunków seksualnych, s. 242–272; Marcel Mauss, Socjologia i antropologia, Wydawnictwo KR, Warszawa 2001, s.
391–413).
Leszek Kolankiewicz (red.), Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów (Rozdz. Stygmatyzacja ciała, s. 547–578;
teksty: Claude Lévi-Strauss, Malowanie ciała; Bruno Bettelheim, Rany symboliczne).
Claire M. Renzetti, Daniel J. Curran, Kobiety, mężczyźni i społeczeństwo, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2005 (s. 412–
3
414).
Renata E. Hryciuk, Agnieszka Kościańska (red.), Gender perspektywa antropologiczna. T. II: Kobiecość, męskość, seksualność (Sandra Lee Bartky, Foucault, kobiecość i unowocześnienie władzy patriarchalnej, s. 50–75).
Zbyszko Melosik, Kryzys męskości w kulturze współczesnej,
Wydawnictwo Wolumin, Poznań 2002 (s. 7–47).
Małgorzata Sikorska, Nowa matka, nowy ojciec, nowe dziecko.
O nowym układzie sił w polskich rodzinach, Wydawnictwa
Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009 (s. 132–150).
Literatura uzupełniająca
Bogdan Wojciszke (red.), Kobiety i mężczyźni: Odmienne spojrzenia na różnice, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne,
Gdańsk 2002: (Rozdz. 5.: Perspektywa międzykulturowa).
Zbyszko Melosik, Tożsamość ciało i władza. Teksty kultury popularnej, jako (kon)teksty pedagogiczne, Wydawnictwo Edytor, Poznań – Toruń 1996 (Rozdz. II Ciało, społeczeństwo i władza;
Rozdz. III Konstruowanie kobiecości i męskie oko).
Małgorzata Radkiewicz (red.), Gender a kultura popularna, Rabid, Kraków 2003 (Tekst: Ewa Witkowksa, Narcyz, antychryst,
cyborg…Androgyniczne kreacje współczesnych muzyków rockowych, s. 117–132).
Małgorzata Fuszara (red.), Nowi mężczyźni? Zmieniające się
modele męskości we współczesnej Polsce, Trio, Warszawa 2008.
Marek Szczepański i inni (red.), Ciało spieniężone. Szkice antropologiczne i socjologiczne, Śląskie Wydawnictwa Naukowe,
Tychy – Opole 2008 (Tekst: Beata Łaciak, Socjalizacja do troski
o urodę).
Tomasz Szlendak, Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.