Pobierz plik - Wydział Pedagogiki i Psychologii

Imię i nazwisko doktora: Marek Stefański
Tytuł rozprawy doktorskiej: Wychowanie i wykluczenie wychowania potomstwa w
rodzinie w świetle nauki Kościoła Rzymsko-Katolickiego (studium pedagogiczne)
Promotor: prof. dr hab. Stanisław Kawula
Recenzenci: ks. prof. dr hab. Jerzy Grzywacz, prof. dr hab. Władysław Bojarski, prof. dr
hab. Eugeniusz Bielicki
Data publicznej obrony: 16.09.1992 r.
Data nadania stopnia: 16.09.1992 r.
Charakterystyka rozprawy doktorskiej:
Dysertacja podkreśla z jednej strony ważność funkcji wychowawczej a z drugiej trudności z
wypełnianiem obowiązków rodzicielskich. Przedstawiłem proces ewolucji nauki Kościoła w
odniesieniu do obowiązków wychowania i odpowiedzialności za nie, od początku naszego
stulecia do współczesności. Wskazałem również na patologię społeczną dotyczącą
dehumanizacji funkcjonowania człowieka w strukturach społecznych państwa ze
szczególnym zwróceniem uwagi na patologiczne zachowania rodziny.
Zaprezentowane badania prowadzą do wniosku, że absolutne wykluczenie wychowania
powinno być powodem stwierdzenia nieważności zawarcia małżeństwa w Kościele
rzymskokatolickim ze względu na podstawowe dobro i pomyślność dzieci.
Sakramentalny związek małżeński zawarty w Kościele rzymskokatolickim jest
nieodwołalny, nierozerwalny, stanowi jedność i powinien być gwarancją trwałej pomyślności
rodziny i dobra opiekuńczo-wychowawczego dzieci. Kościół w swojej historii nauczał o
celach pierwszorzędnych i drugorzędnych małżeństwa, podkreślając cielesne dopełnienie
związku małżeńskiego. Współcześnie przymierze małżeńskie określa się jako pełną
wspólnotę małżeńską, wspólnotę miłości i wzajemnego oddania, które skierowane jest ze
swej natury na zrodzenie i wychowanie potomstwa. Rodzice są w najwyższym stopniu
odpowiedzialni oraz mają obowiązek i prawo kierowania wychowaniem swoich dzieci,
ponieważ dali im życie i są naturalnym środowiskiem wychowawczym.
Rodzina nazywana Kościołem domowym zajmuje centralne miejsce w Nauczycielskim
Urzędzie Kościoła i stanowi podmiot troski duszpasterzy. Stwarza najlepsze warunki dla
właściwego rozwoju dziecka.
Niestety, praktyka życia rodzinnego zbyt często świadczy o okrutnym losie dzieci.
Potwierdzają to gwałty dokonywane na najmłodszych w ramach własnej rodziny, gdzie
dochodzi do handlu, znęcania się nad nimi.
Kościół, jako instytucja i wspólnota stojąca na straży miłości bliźniego, w procesach o
stwierdzenie nieważności związku małżeńskiego musi brać pod uwagę dobro dzieci.
Zagadnienie to jest jednak ciągle dyskutowane na forum Kościoła rzymskokatolickiego.
Niektórzy teolodzy (por P. Huizing, H. Mussinghoff, rozstrzygnięcia Roty Rzymskiej por. S.
Stankiewicz) skłonni byliby wyliczyć przypadki, których zaistnienie rozstrzygałoby o
stwierdzeniu nieważności zawarcia związku małżeńskiego ze względu na podstawowe dobro
wychowawcze potomstwa.
Dysertacja w swojej konkluzji proponuje wprowadzenia odpowiednich przepisów w prawie
kanonicznym w odniesieniu do stwierdzenia nieważności zawarcia sakramentu małżeństwa z
powodu całkowitego wykluczenia wychowania dzieci w rodzinie. Np. nie można uznać
związku małżeńskiego za ważny, jeśli jest zawierany wyłącznie w celu płodzenia potomstwa
z góry przeznaczonego na sprzedaż. Handel dziećmi jest smutną rzeczywistością. Niestety
zbyt często jest ono niedostrzegane przez społeczeństwo i prawo w odpowiedni sposób.
Określenie wkładu wniesionego rozprawą doktorską do pedagogiki:
Zwróciłem uwagę na problem wykluczenia wychowania w rodzinie, które powinno mieć
bezpośredni wpływ na stwierdzenie nieważność zawarcia związku małżeńskiego w Kościele
rzymskokatolickim.
Tabela została przygotowana przez autora rozprawy