Podstawy konserwacji zabytków

załącznik do zarządzenia Rektora UG nr 78/R/11
Nazwa przedmiotu
Podstawy konserwacji zabytków archeologicznych
Kod ECTS
Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot
Instytut Archeologii
Studia
kierunek
Archeologia
stopień
Studia drugiego stopnia
tryb
stacjonarne
specjalność
specjalizacja
Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących)
dr Arkadiusz Koperkiewicz
Formy zajęć, sposób ich realizacji i przypisana im liczba godzin
A. Formy zajęć
Liczba punktów ECTS
4
• wykład
B. Sposób realizacji
• zajęcia w sali dydaktycznej
C. Liczba godzin
I rok semestr II, 30 h
Cykl dydaktyczny
od roku akademickiego 2012/13 do roku akademickiego 20113/14
Status przedmiotu
• obowiązkowy
Język wykładowy
Język polski
Metody dydaktyczne
Forma i sposób zaliczenia oraz podstawowe kryteria oceny lub
wymagania egzaminacyjne
• wykłady z elementami zajęć laboratoryjnych
(praktyczne zastosowanie wiadomości z zakresu
konserwacji ceramiki i metali, samodzielne
wykonywanie podstawowych czynności
związanych z zabezpieczeniem niektórych
kategorii zabytków w terenie i w pracowni
konserwacji)
• A. Sposób zaliczenia
• egzamin
• B. Formy zaliczenia
• Egzamin ustny
• Wykonanie serii zajęć praktycznych związanych z konserwacją
wybranego zabytku
D. Podstawowe kryteria
Wiedza ogólna na temat prezentowanych zagadnień
Wiedza ogólna na temat stosowanych metod i środków konserwacji
zabytków
Wiedza praktyczna na temat podstawowych sposobów
zabezpieczania zabytków archeologicznych in situ
Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi
Wymagania formalne, brak
Wymagania wstępne, wiadomości z zakresu szeroko pojętej kultury materialnej,
umiejętność identyfikacji materiałowej zabytków, podstawowe informacje z zakresu chemii
Cele przedmiotu
Zapoznanie studenta z podstawowymi problemami konserwacji zabytków archeologicznych, przekazanie podstawowej
wiedzy teoretycznej z zakresu konserwacji zabytków, zapoznanie z przeglądem metod i środków stosowanych w archeologii
polowej i pracowniach konserwacji, praktyczna umiejętność wykonania niezbędnych czynności z zakresu wstępnego
zabezpieczania w trakcie prowadzenia badań terenowych
Treści programowe
A. Problematyka wykładu
Przedstawienie podstawowych zagadnień dotyczących charakterystyki podstawowych kategorii materiałów i zabytków
archeologicznych, czynników niszczących i mechanizmów destrukcji, podstawowych metod zabezpieczenia zabytków:
1. Wprowadzeni do konserwacji zabytków archeologicznych i ogólne zasady
postępowania z zabytkiem in situ
2. Zabezpieczanie i konserwacja zabytków ceramicznych
3. Zabezpieczenie i konserwacja zabytków wykonanych z bursztynu
4. Zabezpieczenia i konserwacja zabytków wykonanych ze szkła
5. Zabezpieczenie i konserwacja zabytków wykonanych z surowców organicznych (tkaniny, skóra, kości)
6. Zabezpieczenie i konserwacja zabytków wykonanych z drewna
7. Zabezpieczenie i konserwacja zabytków wykonanych z metali kolorowych
8. Zabezpieczenie i konserwacja zabytków wykonanych z żelaza
9. Problemy konserwacji reliktów architektury na stanowisku archeologicznym
10. Sposoby przechowywania i ekspozycji zabytków oraz zasady urządzenia pracowni konserwacji
Wykaz literatury
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):
Babińsk L. (red.)
1999
Drewno archeologiczne. Badania i konserwacja. Sympozjum Biskupin – Wenecja, 22-24 czerwca 1999, Biskupin.
Borusiewicz W.
1985 Konserwacja zabytków budownictwa murowanego, Warszawa.
Kieferling G.
2003
Kilka uwag konserwacji zabytków ceramicznych, MA XXXIV, s. 171-175.
Kieferling G.
2006
Konserwacja żelaznych zabytków archeologicznych, MA, XXXVI, s. 245-250.
Kobyliński Z. (red.)
1998
Pierwsza pomoc dla zabytków archeologicznych, Warszawa.
Kwiatkowska K.
2002
Wybrane metody konserwacji bursztynu, IX Seminarium – Amberif 2002. Bursztyn w sztuce i przetwórstwie
współczesnym. Konserwacja zabytków z bursztynu, Gdańsk – Warszawa, s. 18-21.
Krause J.
1979
Badania nad usuwaniem produktów korozji z powierzchni zabytkowych obiektów żelaznych, Biblioteka Muzealnictwa i
Ochrony Zabytków, ser. B, nr 57, Warszawa.
Lehmann J.,
1987
Badania korozji i doświadczenia w konserwacji archeologicznych zabytków żelaznych. Prace i Materiały Muzeum
Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Seria Numizmatyczna i Konserwatorska, nr 7.
Pianowski Z.,
1995
O sposobach zabezpieczania oraz ekspozycji reliktów architektury średniowiecznej odsłoniętych w trakcie wykopalisk,
„Ochrona Zabytków”, nr 1, s. 24-30.
Ślesiński W.,
1995
Konserwacja zabytków sztuki, t. 3, Rzemiosło Artystyczne, Warszawa.
B. Literatura uzupełniająca
Barov Z.
1988
The reconstruction of a Greek Vase: The Kyknos Krater, Studies in Conservation, 33, z. 4, 165-177.
Ciabach J.
1992
Właściwości żywic sztucznych stosowanych w konserwacji zabytków, Toruń.
Chemia
1990
Ilustrowana encyclopedia dla wszystkich pod red. G. Widawskiej-Grot, A. Schellenberg oraz S. Bryc, E. CzarneckiejŻołek, A. Łaskiej-Gmaj, z. H. Radkowskiej i M Wiśniewskiej, Warszawa
Corfield M.,
1996
The conservation in field archaeology, [w:] Archaeological conservation.
Dowman E.A.,
1970
Conserwation in Field Archaeolgy, London.
Drążkowska A., Grupa M.,
1996
Uwagi o konserwacji przedmiotów znalezionych w grobach oficerów polskich w Katyniu i Charkowie [w:] Zbrodnia nie
ukarana. Katyń-Twer-Charków, s. 78-91, Warszawa.
Elton M.
2002
Konserwacja celtyckich naczyń ceramicznych: flasza i naczynie beczułkowate, okres lateński (IV – I w.p.n.e.)
pochodzących ze stanowiska archeologicznego Kraków – Pleszów 20, własność Muzeum Archeologicznego w
Krakowie, Oddział w Nowej Hucie, niepublikowany maszynopis pracy magisterskiej
Józefowicz E.
1957
Chemia nieorganiczna, Warszawa
Krajewski A., Witomski P.,
2003
Ochrona drewna, Warszawa.
Królikowska-Patarajak K., Ważny T.
1999
Klasyczna metoda cukrowa w konserwacji drewna archeologicznego, Drewno archeologiczne – badania i konserwacja,
Biskupin, s. 125-134
Krause J.
1995
Sarkofagi cynowe. Problematyka technologiczna, warsztatowa i konserwatorska, Toruń.
Poleski P.
2000
Celtycki warsztat garncarski na osadzie w Krakowie-Pleszowie (stan. 20), MANH, XXII, s. 75-93.
Sekowski J.,
2008 Konserwacja broni białej, Warszawa.
Strzelczyk B.A., Karbowska-Besent J.,
2004
Drobnoustroje i owady niszczące zabytki i ich zwalczanie, Toruń.
Tajchman J.,
2005
Konserwacja ruin historycznych. Uwagi o metodzie, Ochrona Zabytków nr 4, s. 27-46.
Tomaszewska A.
2011 Konserwacja metali, Profilaktyka, [w:] Zabytki kamienne i metalowe, ich niszczenie i konserwacja profoilaktyczna, red.
W. Domasłowski, Toruń.
Vadrickienė L.;
2002
Konserwacja zabytków archeologicznych pochodzących z kompleksu stanowisk w Kernavė [w:] Kernavė – litewska
Troja. Katalog wystawy ze zbiorów Państwowego Muzeum-Rezeratu Archeologii i Historii w Kernave, Litwa,
Warszawa, s. 79-92.
Velson C, H.
1987
Materials for Conservation, Butterworths
Watkinson D.E, Neal V.,
1998
First aid for finds, London.
Ważny T.,
2003
Dendrochronologia obiektów zabytkowych w Polsce, Toruń.
Wihr R.
1977 Restaurieren von Keramik und Glas, Munchen
Efekty uczenia się
Wiedza
H2A_W01
H2A_W03
K_W01 Posiada pogłębioną, rozszerzoną i uporządkowaną wiedzę z zakresu archeologii
H2A_W04
prowadzącą do specjalizacji w wybranych obszarach badań
H2A_U02
K_W03 Ma uporządkowaną, pogłębioną wiedzę, obejmującą terminologię, teorie, metodologie i
H2A_U03
narzędzia opisu, z zakresu nauk humanistycznych i pokrewnych, właściwych dla kierunku
H2A_U04
archeologia
H2A_U09
K_W04 Zna zagadnienia prahistorii powszechnej na poziomie zaawansowanym w zakresie
H2A_K01
przynajmniej jednej epoki archeologicznejj związanej ze specjalizacją badawczą
H2A_K03
Umiejętności
K_U02 Posiada pogłębione umiejętności badawcze, obejmujące analizę prac innych autorów,
syntezę różnych idei i poglądów, dobór metod i konstruowanie narzędzi badawczych, opracowanie
i prezentację wyników, pozwalające na oryginalne rozwiązywanie złożonych problemów w
zakresie archeologii
K_U03 Umie samodzielnie zdobywać wiedzę i poszerzać umiejętności badawcze oraz
podejmować autonomiczne działania zmierzające do rozwijania zdolności i kierowania własną
karierą zawodową.
K_U04 Posiada umiejętność integrowania wiedzy z różnych obszarów wiedzy i dyscyplin,
rozszerzoną o umiejętność pogłębionej teoretycznie oceny tych zjawisk oraz jej zastosowania w
nietypowych sytuacjach profesjonalnych.
K_U10 Definiuje, objaśnia i stosuje poprawnie w mowie i piśmie pogłębione zagadnienia
właściwe dla archeologiii w pracy nad wybranymi tematami w języku polskim i wybranym języku
obcym
Kompetencje społeczne (postawy)
K_K01 Ma świadomość zakresu swojej wiedzy i umiejętności profesjonalnych, a także rozumie
potrzebę dalszego, ciągłego rozwoju kompetencji w zakresie wybranej specjalności oraz
ogólnohumanistycznym, jak też kompetencji personalnych i społecznych
K_K05 Jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych; wykazuje aktywność, podejmuje
trud i odznacza się wytrwałością w realizacji indywidualnych i zespołowych działań
profesjonalnych
Kontakt
[email protected]