Budujemy strategię hufca - CZUWAJ

HUFCOWI
PLANOWANIE ROZWOJU HUFCA (3)
Budujemy strategiê hufca
W poprzednich odcinkach zajmowaliœmy siê dwiema zasadniczymi sprawami: analiz¹ hufca i jego otoczenia
oraz formu³owaniem celów strategicznych. Teraz nadszed³ odpowiedni moment, by postawiæ pytanie: jak
osi¹gn¹æ wyznaczony cel? Odpowiedzi¹ na to pytanie jest zbudowanie strategii hufca.
HM. JACEK
SMURA, HM. WIES£AW LASKOWSKI
Planowanie rozwoju nie mo¿e zakoñczyæ siê na zbudowaniu pewnej czteroletniej wizji hufca opartej na postawionych celach strategicznych. To bowiem wyznacza tylko punkt, do którego chcemy
dotrzeæ, nie przekazuje natomiast ¿adnej informacji o drodze, któr¹
musimy pokonaæ, by osi¹gn¹æ cel. Kolejnym etapem naszej pracy
jest wiêc stworzenie strategii hufca – czyli pomys³u na realizacjê jego
celów. Strategia hufca tworzona jest œciœle na podstawie celów i sk³ada
siê z zadañ, których realizacja ma za zadanie przybli¿aæ nas do zak³adanych rezultatów.
Powróæmy do naszego przyk³adu z poprzednich artyku³ów. Uda³o
nam siê wtedy sformu³owaæ nastêpuj¹cy cel strategiczny:
Stworzenie do koñca 2007 roku sprawnie dzia³aj¹cego hufcowego zespo³u kszta³cenia.
W tym miejscu nale¿y zastanowiæ siê, jakie zadania podj¹æ, co
zrealizowaæ w hufcu, by ten cel zosta³ osi¹gniêty. Jeden z przyk³adów mo¿e byæ nastêpuj¹cy:
– wy³onienie instruktorów – przysz³ej kadry kszta³c¹cej,
– przygotowanie instruktorów do podjêcia funkcji kszta³ceniowych,
– podniesienie poziomu prób instruktorskich,
– nawi¹zanie wspó³pracy miêdzy komisj¹ stopni instruktorskich
a osobami odpowiedzialnymi za kszta³cenie,
– zainicjowanie kszta³cenia i dokszta³cania dru¿ynowych,
– rozwiniêcie kszta³cenia specjalnoœciowego,
– aktywna wspó³praca z chor¹gwianym zespo³em kadry kszta³c¹cej,
– opracowywanie w³asnych materia³ów metodycznych.
Otrzymaliœmy wiele zadañ, które warto by by³o podzieliæ na grupy ze wzglêdu na ich wa¿noœæ w stosunku do realizacji celu. Na przyk³ad:
Zadania priorytetowe to takie, które maj¹ istotny wp³yw na osi¹gniêcie celu, na których musimy siê szczególnie skupiæ. Zadania pomocnicze pomagaj¹ w realizacji celu, lecz maj¹ mniejsze znaczenie.
Opracowywanie strategii realizacji celu jest najbardziej twórczym
elementem pracy nad planem rozwoju hufca. Do poszukiwania pomys³ów mo¿e s³u¿yæ wiele metod rozwi¹zywania problemów, m.in.
burza mózgów, przedstawiona poni¿ej w opisie hm. Ewy Prêdkiej
(Metody w aktywnym kszta³ceniu):
BURZA MÓZGÓW
– jest dzia³aniem zbiorowym, polegaj¹cym na wykorzystaniu wspólnej energii grupy do wypracowania szerokiego
wachlarza idei – pomys³ów. Jest równie¿ sposobem grupowego znajdywania najlepszego rozwi¹zania problemu. Burza mózgów oka¿e siê sukcesem wówczas, gdy wszyscy
bêd¹ uczestniczyli w niej aktywnie, wystrzegaj¹c siê przedwczesnych ocen i s¹dów, a¿ do chwili sporz¹dzenia ostatecznej listy pomys³ów do dalszych wspólnych rozwa¿añ.
Najlepsze efekty daje w grupach licz¹cych mniej ni¿ 10
osób. Sesjê najlepiej jest prowadziæ w ma³ym pomieszczeniu, na którego œcianach umieszcza siê plansze z zapisanymi ideami i pomys³ami. Czas trwania sesji, zg³aszania
pomys³ów powinien byæ œciœle okreœlony i kontrolowany
przez prowadz¹cego. Nie powinien jednak byæ zbyt krótki.
Opinia praktyków dowodzi, ¿e pomys³y zg³aszane zaraz na
pocz¹tku takiej sesji s¹ ma³o wartoœciowe. Zawieraj¹ najczêœciej najprostsze rozwi¹zania i naj³atwiejsze skojarzenia.
Naprawdê wartoœciowe pomys³y s¹ generowane w dalszym
toku sesji w wyniku skojarzeñ powsta³ych na podstawie
ró¿nych pomys³ów rzucanych na pocz¹tku ca³ego procesu.
Typowa sesja burzy mózgów sk³ada siê z piêciu etapów:
1. Wprowadzenie problemu – prowadz¹cy zapisuje problem. Powinien on byæ krótki, œciœle okreœlony, stymuluj¹cy (np. „jak w hufcu mo¿emy pobudziæ dru¿ynowych
do dzielenia siê swoimi doœwiadczeniami”). Prowadz¹-
ZADANIA PRIORYTETOWE
ZADANIA POMOCNICZE
– wy³onienie instruktorów – przysz³ej kadry kszta³c¹cej,
– przygotowanie instruktorów do podjêcia funkcji kszta³ceniowych,
– zainicjowanie kszta³cenia i dokszta³cania dru¿ynowych.
– aktywna wspó³praca z chor¹gwianym zespo³em kadry kszta³c¹cej,
– opracowywanie w³asnych materia³ów metodycznych,
– podniesienie poziomu prób instruktorskich,
– rozwiniêcie kszta³cenia specjalnoœciowego.
20
CZUWAJ | 06.2003
HUFCOWI
Prawdziwa jakoœæ waszych planów ujawni
siê jednak dopiero na etapie okreœlania planu
operacyjnego. Jest on uszczegó³owieniem planu wcielenia w ¿ycie strategii rozwoju hufca.
Pozwala prze³o¿yæ czêsto ogólne zapisy na konkretne dzia³ania, podejmowane przez konkretne osoby w konkretnym czasie. Dziêki niemu
mo¿liwa jest bie¿¹ca kontrola rozwoju hufca.
Opracowanie takiego dokumentu to ju¿ zadanie dla nowo wybranej komendy hufca.
Plan operacyjny powinien zawieraæ bardzo
konkretnie zapisane zadanie (najlepiej w trybie nakazowym: przeprowadziæ, wykonaæ,
opracowaæ, zrealizowaæ...). Zapis powinien byæ
precyzyjny i jednoznaczny. Najd³u¿ej trwa ta
praca, której siê nie zaczyna. Dlatego ka¿de
z zadañ powinno mieæ wyznaczony precyzyjny
termin realizacji. To bêdzie mobilizowaæ was
do dzia³ania, u³atwi równie¿ kontrolê wykonania poszczególnych zadañ. Ka¿de zadanie powinno mieæ tak¿e wyznaczonego wykonawcê.
Zobaczmy to na przyk³adzie jednego z naszych priorytetów:
PRIORYTET
Przygotowanie instruktorów do podjêcia funkcji kszta³ceniowych
zadanie
kto realizuje?
termin realizacji
Przeprowadziæ kurs kadry
kszta³c¹cej.
hm. P. Nowak
do 04.2004
Zorganizowaæ kurs dru¿ynowych
w s¹siednim hufcu.
phm. Z. Kowalski
01.2004 - 07.2004
Doprowadziæ do sytuacji,
¿e wszyscy instruktorzy
w hufcowym zespole
kadry kszta³c¹cej zdobêd¹
odznaki kadry kszta³c¹cej.
hm. P. Nowak
12.2004
Wyposa¿yæ biblioteczkê metodyczn¹
w pozycje dla instruktorów
– kszta³ceniowców.
z-ca komendanta hufca ds. programowych
06.2004
cy wyjaœnia, dlaczego ten problem jest wa¿ny, dotyczy
grupy.
Na sam koniec podsumujmy wszystkie etapy planowania rozwoju
hufca.
ETAPY PLANOWAN
IA
ROZWOJU HUFCA
2. Przypomnienie zasad podawania propozycji rozwi¹zania problemu.
3. Zapisywanie podawanych przez uczestników propozycji rozwi¹zania problemu – pomys³y s¹ zapisywane
dok³adnie tak, jak s¹ zg³aszane, w wiêkszych grupach
mo¿na wyznaczyæ dwóch zapisuj¹cych.
4. Kiedy czas up³ywa, prowadz¹cy prosi o zadawanie pytañ
pomys³odawcom – wy³¹cznie wyjaœniaj¹cych. Tylko osoba, która zg³osi³a pomys³, upowa¿niona jest do jego objaœnienia.
5. Uczestników prosi siê o ocenê pomys³ów, wybiera siê
najbardziej obiecuj¹ce i podejmuje próbê uzgodnienia
stanowisk.
Zasady podawania propozycji:
–
–
–
–
im wiêcej propozycji, tym lepiej,
nie oceniaj,
ka¿dy mo¿e podaæ pomys³ rozwi¹zania problemu,
w jednym wyst¹pieniu mo¿na podaæ tylko jedno rozwi¹zanie,
– podawaj wszystkie rozwi¹zania, jakie przyjd¹ ci na myœl,
nawet te, które wydaj¹ ci siê banalne, absurdalne czy
g³upie,
– modyfikuj pomys³y.
Gdzie uzyskaæ pomoc
na temat pisania planów rozwoju hufca?
Na pewno mo¿na j¹ odnaleŸæ w literaturze, która jest powszechnie dostêpna na naszym rynku ksiêgarskim oraz w internecie. Poni¿ej – dwie przystêpnie napisane pozycje:
– Planowanie strategiczne, materia³ szkoleniowy Fundacji Rozwoju Spo³eczeñstwa Obywatelskiego: free.ngo.pl/csdf.
1. Powo³anie ze
spo³u, najlepiej
z³o¿onego z prze
wicieli wszystkic
dsta
h
plan by³ akceptow œrodowisk hufca, tak, by tworzo ny
alny przez wspó
nie zasad pracy
ln
zespo³u, harmon otê hufca; ustaleogramu prac itp
.
2. Gromadzenie
materia³ów: popr
spis harcerski,
zedni plan rozw
Zasady tworzeni
oj
a i dzia³ania hu u,
(now¹ instrukcjê
fców
G³ówna Kwatera
ZHP przyjê³a 15
nia br.), wszelki
kw
ego rodzaju an
alizy, mo¿e spec ietankiety przeprow
jalne
adzone wœród ka
dry hufca.
3. Analiza sytuac
ji
otoczenia (mo¿liw hufca (silne i s³abe strony) i je
go
oœci i zagro¿en
ia dla hufca) –
JEST?
JAK
4. Wyci¹gniêcie
wniosków z anal
izy
wzmocnienie sil
nych stron, niwe , uwzglêdniaj¹cych
lowanie s³aboœc
korzystanie mo¿
i, wyliw
minowanie zagr oœci tkwi¹cych w œrodowisku i
o¿eñ – JAK CH
CEMY, BY BY£O eli?
5. Formu³owanie
celów strategicz
nych na podsta
wniosków z anal
wie
izy.
6. Opracowanie
strategii realizacj
i celów – JAK
OSI¥GN¥Æ?
TO
– Jak opracowaæ plan rozwoju hufca/chor¹gwi, K. i R. Bokaccy, broszura
dostêpna na stronie internetowej www.csi.zhp.org.pl; ka¿dy komendant hufca – uczestnik regionalnych zbiórek komendantów hufców otrzyma³ ten materia³ w wersji zmodyfikowanej.
Warto tak¿e odwiedziæ stronê internetow¹ Centralnej Szko³y Instruktorskiej: www.csi.zhp.org.pl, gdzie w dziale dokumenty i materia³y mo¿na znaleŸæ kilka planów rozwoju ró¿nych hufców. W przypadku konkretnych
problemów, pomocy mo¿e tak¿e udzieliæ zespó³ wspierania komendantów
hufców CSI, do kontaktu z którym zachêcamy pod adresem szko³y.
CZUWAJ | 06.2003
21