FILOZOFIA UMYSŁU

Dr Marzenna Jakubczak, semestr letni 2011/2012
Kontakt: [email protected]
Termin zajęć: wtorek 12.30-14.00, s. 241
FILOZOFIA UMYSŁU
1. Problematyka zajęć:
Czym jest Ja? Czym jest podmiot definiowany w oparciu o pojęcie świadomości, umysłu, jaźni, duszy, osoby itd.? W
oparciu o jakie kryteria należy definiować Ja? Jakie czynniki warunkują samopoznanie? Na czym polega autorytet
poznawczy pierwszej osoby? Obiektywna versus subiektywna perspektywa poznawcza względem umysłu. Czy
samooszukiwanie się Ja jest nieuchronne? Debata nt. relacji umysł – ciało. Introspekcja a propriocepcja. Czy świadomość
podlega ewolucji? Czy zwierzę myśli? Na czym opiera się tożsamość osobowa? Czy i jak zmienia się Ja w czasie? Czy
emocje są irracjonalne? Na ile determinują samopoznanie? Czy wolna wola jest złudzeniem? Samopoznanie a
determinizm. Od człowieka-maszyny po maszynę myślącą. Czy istnieją inne umysły?
2. Kontekst rozważań:
przegląd klasycznych koncepcji podmiotu (Platon, Arystoteles, Kartezjusz, Leibniz, Locke, Hume, Kant, Wundt),
stanowiska współczesnych kognitywistów i filozofów umysłu (m.in. Strawson, Searle, Parfit, Dennett, Nagel, McGinn i
in.), a także odniesienia do psychologii (Freud, Skinner), neuropsychologii (Łuria, Sacks, Frith) i nauk społecznych (Elliott,
Rorty, Butler).
3. Tryb pracy:
(a) samodzielna lektura fragmentów książek i artykułów z w/w zakresu. Rozwijanie umiejętności krytycznej
analizy tekstu źródłowego, a także precyzyjnego referowania cudzych poglądów i poprawnego
formułowania samodzielnych wniosków z przeczytanych lektur
(b) sporządzenie pisemnych konspektów z przeczytanych lektur
(c) dyskusja podczas zajęć – rozpatrzenie argumentów zawartych w przeczytanych tekstach oraz próba
sformułowania własnego stanowiska
(d) zaliczenie w formie pisemnej – w sali (wypowiedź zawierająca przejrzyste argumenty, przytoczone z
omawianych tekstów oraz własne, rzeczowo uzasadnione przemyślenia); kolokwium w połowie
semestru
Literatura
1. Bremer J., Jak to jest być świadomym. Analityczne teorie umysłu a problem świadomości, Wyd. IFiS PAN, Wa-wa 2005.
2. Churchland P.M., Mechanizm rozumu, siedlisko duszy. Filozoficzna podróż w głąb mózgu, Aletheia, Warszawa 2002.
3. Elliott A., Koncepcje „ja”, Sic!, Warszawa 2007.
4. Filozofia podmiotu (antologia), red. J. Górnicka-Kalinowska. Aletheia, Warszawa 2001.
5. Filozofia umysłu (antologia), red. B. Chwedeńczuk, Aletheia, Warszawa 1995.
6. Frith Ch., Od mózgu do umysłu. Jak powstaje nasz wewnętrzny świat, Wyd. UW, Warszawa 2011.
7. Macphail E.M., Ewolucja świadomości, Rebis, Poznań 2002.
8. Nagel T., Widok znikąd, Aletheia, Warszawa 1997.
9. Ryle, G., Czym jest umysł?, PWN, Warszawa 1970.
10. Sacks O., Mężczyzna, który pomylił swoją żonę z kapeluszem, Wyd. Zysk i S-ka, Poznań 2008.
11. Scott A., Schody do umysłu. Nowa kontrowersyjna wiedza o świadomości, WNT, Warszawa 1999.
12. Searle J., Umysł – krótkie wprowadzenie, Rebis, Poznań 2010.
13. Searle J., Umysł na nowo odkryty, PIW, Warszawa 1999.
14. Żegleń U., Filozofia umysłu. Dyskusja z naturalistycznymi koncepcjami umysłu, Wyd. A. Marszałek Toruń 2003.