1 Skamander – grupa poetycka, którą zaczęli formować około roku

Skamander – grupa poetycka, którą zaczęli formować około roku 1916 Julian Tuwim,
Antoni Słonimski, Jarosław Iwaszkiewicz, Kazimierz Wierzyński oraz Jan Lechoń. Wzorem
dla skamandrytów była przede wszystkim twórczość Leopolda Staffa. Skamander istniał
niemal do 1939 roku.
Podstawowe założenia:
 wiązanie poezji z teraźniejszością;
 propagowanie wzorca poety-uczestnika, biorącego udział w życiu państwa (kontrast
do roli artysty w Młodej Polsce);
 wprowadzenie jako bohatera szarego człowieka oraz tematyki związanej z jego
życiem;
 używanie języka potocznego, gwarowego, pełnego humoru;
 łączenie różnych form wypowiedzi (liryka, satyra, ironia);
 dbałość o indywidualny rozwój talentów;
 pochwała życia i jego przejawów
 Skamandryci „wyszli” do ludzi, spotykali się i recytowali wiersze w miejscach
ogólnodostępnych np. w kawiarniach.
Żagary (w gwarze wileńskiej suche patyki, żerdki, chrust) – polska grupa poetycka, która
narodziła się w Wilnie w 1931 roku.
Pozostawało w opozycji zarówno do Skamandra, jak Awangardy Krakowskiej, choć pisarze
związani z Żagarami korzystali z niektórych jej dokonań. W twórczości żagarystów
przeważał katastrofizm, poczucie kryzysu współczesnego świata i jego krytyka w duchu
społecznej sprawiedliwości.
C. Miłosz, J. Putrament, A. Rymkiewicz.
Awangarda Krakowska – grupa literacka działająca w latach 1922−1927 przy krakowskim
czasopiśmie „Zwrotnica”.
Grupie przewodził Tadeusz Peiper, główny teoretyk i twórca programu. O założeniach nowej
poezji mówił ogłoszony w 1922 r. przez Peipera manifest „Miasto. Masa. Maszyna”.
Awangarda Krakowska była jedynym nowatorskim polskim ruchem artystycznym, który
opracował swój program poetycki w szczegółach. Hasło Awangardzistów Krakowskich
brzmiało: „Minimum słów, maksimum treści”.
Główne założenia oraz program poetycki
 tzw. kult 3 × M („Miasto, Masa, Maszyna”) – kult współczesnej cywilizacji
 artysta jako architekt-budowniczy zdań
 metafora jako środek wyrażania i tworzenia nowej, poetyckiej rzeczywistości
 zbliżenie rytmu poezji do rytmu prozy
 używanie skrótów myślowych i skondensowanej (spiętrzonej) metafory
 ekonomiczność języka poetyckiego
 zajmowanie się teraźniejszością
 kult nowości
SURREALIZM
Kierunek, zapoczątkowany we Francji w latach 20. Jego celem było osiągnięcie
spontaniczności artystycznej poprzez wydobycie, uwolnienie i twórcze spożytkowanie
elementów zawartych w podświadomych pokładach psychiki człowieka, skrępowanych
zazwyczaj przez rozum i normy kulturowe.
1
Inspiracją sztuki surrealizmu były sny i stany halucynacji, baśnie i mity, a także twórczość
dzieci i umysłowo chorych. Przeciwstawiał się on racjonalistyczno-konstrukcyjnym
tendencjom kubizmu i futuryzmu oraz abstrakcji geometrycznej.
Duchamp Marcel, Dali Salwador
EKSPRESJONIZM
Rozwinął się w Niemczech w pierwszym 30-leciu XX w. jako sprzeciw wobec
impresjonizmu. Był kierunkiem indywidualistycznym wyrażającym uczucia artysty, jego
przeżycia i stany wewnętrzne. Podkreśla, że sztuka ma przywracać człowiekowi poczucie
więzi z innymi ludźmi, Bogiem i naturą. Zestawienia kolorystyczne, deformacje służą
spotęgowaniu siły wyrazu - ekspresji.
Paul Klee i Edward Munch.
ABSTRAKCJONIZM
abstrakcjonizm (łc. abstractio ‘oderwanie’) powstały na pocz. XX w. kierunek w sztuce
(malarstwie, rzeźbie, grafice), charakteryzujący się odrzuceniem wiernego kopiowania natury
i rzeczywistości na rzecz subiektywnego ich przedstawienia za pomocą figur, linii, kolorów
lub brył.
KUBIZM
Kubizm, kierunek malarstwa nowoczesnego oraz rzeźby zainicjowany we Francji ok. 1906
przez P. Picassa, zrywający z malarstwem tradycyjnym będącym sztuką naśladowania.
Kubizm - nazwa pochodzi od słowa "Le Cube" (kostka, sześcian). Styl ten charakteryzuje się
uproszczeniami, sprowadzaniem wszystkiego do geometrycznych schematów.
- Wąski krąg tematyczny (martwa natura, postać, pejzaż)
- Skromna paleta barw - głównie brązy, zielenie, szarości
- Przedstawienie rzeczywistości za pomocą brył i figur geometrycznych
2