Banki - budowa

USŁUGI FINANSOWE
Bank, instytucja finansowa, której zadaniem jest obsługa obiegu pieniądza oraz skupianie wolnych
kapitałów finansowych i oszczędności (przyjmowanie depozytów) i przekształcanie ich w kapitały
funkcjonujące (udzielanie kredytów).
Bank jest samodzielnym i samofinansującym się przedsiębiorstwem, działającym w oparciu o prawo
bankowe i własny statut. Dochodem banku jest różnica między wpływami z odsetek od udzielanych
kredytów i pobieranych prowizji i opłat za wykonywane usługi a odsetkami płaconymi depozytariuszom.
Mnogość i różnorodność operacji dokonywanych przez bank oraz wielość klientów i zróżnicowanie ich
potrzeb stały się podstawą daleko posuniętej specjalizacji banków we współczesnej gospodarce (system
bankowy).
Wyróżnia się trzy rodzaje operacji bankowych:
1) Operacje bierne - ich celem jest gromadzenie przez bank środków pieniężnych poprzez zaciąganie
zobowiązań, to: przyjmowanie wkładów, emisja papierów wartościowych oraz zaciąganie kredytów w
innych bankach, w tym w banku centralnym.
2) Operacje czynne - mają na celu wykorzystanie środków zgromadzonych w wyniku operacji biernych
oraz kapitałów własnych dla osiągnięcia dochodu. Polegają na udzielania kredytów oraz dokonywaniu
lokat (np. zakup papierów wartościowych, dyskonta weksli itp.)
3) Operacje usługowe (komisowe, pośredniczące) - są to czynności wykonywane przez bank na
rachunek i zlecenie klientów. Zaliczyć tu można m.in. dokonywanie rozliczeń gotówko wych i
bezgotówkowych, operacje kupna i sprzedaży papierów wartościowych, realizację zleceń płatniczych w
obrocie zagranicznym i inne.
SYSTEM BANKOWY , ogół instytucji bankowych oraz norm prawnych, ustalających organizację,
zakres i zasady działania banków. Współczesny system bankowy obejmuje następujące główne typy
banków:
1. bank centralny. Jego nadzorcza i kontrolna funkcja w stosunku pozostałych banków zapewnia
spójność i stabilność systemu bankowego.
2.banki komercyjne (handlowe), stanowiące najliczniejszą grupę banków w systemie bankowym każdego
kraju.
3. banki specjalne, specjalizujące się w określonych formach i zakresie działania (specjalizacja
operacyjna i funkcjonalna) lub rodzaju klientów (specjalizacja branżowa). Należą do nich m.in. banki
kredytu długoterminowego, gromadzące środki pieniężne poprzez emisję obligacji i listów zastawnych,
przyjmowanie depozytów długoterminowych i lokat specjalnych i udzielające średnio- i długoterminowych
kredytów na finansowanie inwestycji w przemyśle, rolnictwie czy budownictwie mieszkaniowym.
Szczególnym rodzajem takich banków są banki hipoteczne, udzielające kredytów pod zastaw
nieruchomości kredytobiorcy (hipoteka).
Innym rodzajem banków specjalnych są: banki komunalne, zakładane przez władze samorządowe
(związki miast i gmin), przyjmujące oszczędności i udzielające kredytów na cele gospodarcze
przedsiębiorstwom i instytucjom funkcjonującym na obszarze działania banku, banki oszczędnościowe,
banki obsługujące określone dziedziny działalności gospodarczej (rolnictwo, przemysł, eksport i in.).
System bankowy poszczególnych krajów, obok cech wspólnych mogą różnić się między sobą, co wynika
z obowiązującego w nich prawa bankowego.
Bank centralny , naczelna instytucja systemu bankowego każdego kraju. Współczesna instytucja
banku centralnego jest wynikiem ewolucji, która datuje się od założenia w 1694 Banku Anglii.
Doprowadziła ona do zróżnicowania zakresu działania, uprawnień, stopnia autonomii, funkcji i narzędzi
działania banków centralnych w różnych krajach.
Bank centralny spełnia cztery podstawowe funkcje:
1) jest bankiem emisyjnym, tzn. jedynym bankiem uprawnionym do emisji pieniądza. Wyjątkiem jest tu
system bankowy Stanów Zjednoczonych, w których prawo do emisji jednolitej waluty (dolara) ma 12
Rejonowych Banków Rezerwy Federalnej (System Rezerwy Federalnej);
2) jest bankiem banków. Funkcja ta przejawia się w kilku płaszczyznach: bank centralny nadzoruje
operacje banków komercyjnych, dokonywane zarówno w walucie krajowej, jak i walutach obcych. Udziela
im pożyczek na rozszerzenie działalności kredytowej, a stopa ich oprocentowania wyznacza pośrednio
stopy oprocentowania kredytów i depozytów w bankach komercyjnych. Ustala stopy rezerw
obowiązkowych, regulując zgodnie z potrzebami gospodarki aktywność kredytową banków komercyjnych
(polityka pieniężna);
3) jest bankiem państwa. Bank centralny gromadzi dochody i realizuje wydatki budżetu państwa, udziela
rządowi kredytów na sfinansowanie deficytu budżetowego, zarządza długiem publicznym, dokonuje
operacji otwartego rynku, gromadzi rezerwy złota i dewiz;
4) jest bankiem gospodarki narodowej. Reguluje podaż pieniądza, utrzymując ją na poziomie
dostosowanym do aktualnych potrzeb gospodarki, zapewnia dostępność i określa warunki kredytowania
oraz reguluje wartość wymienną waluty. Działania te zmierzają do zapewnienia wewnętrznej stabilności
gospodarki i jej rozwoju.
Bank centralny współpracuje z bankami centralnymi innych krajów, przede wszystkim w zakresie
międzynarodowej wymiany walutowej w celu stabilizacji lub regulacji kursów. Bank centralny jest z reguły
własnością skarbu państwa, a jego dochody są składnikiem dochodów budżetu państwa. W Polsce
bankiem centralnym jest Narodowy Bank Polski.
Bank komercyjny, bank handlowy , typ banku, który w oparciu o przyjęte depozyty oraz
środki uzyskane z banku centralnego udziela kredytów, które przynajmniej w części stają się nowymi
depozytami, kreującymi dodatkową podaż pieniądza. Bank komercyjny prowadzi rachunki bieżące
podmiotów gospodarczych (przedsiębiorstw i gospodarstw domowych) i instytucji, przyjmuje depozyty
terminowe, udziela kredytów. Ponadto wykonuje inne usługi bankowe na rzecz swoich klientów: m.in.
finansuje ratalne zakupy dóbr trwałego użytku, prowadzi skup i sprzedaż walut, prowadzi biura
maklerskie, wypożycza klientom sejfy do przechowywania kosztowności i papierów wartościowych. Banki
komercyjne mogą być własnością publiczną, lecz najczęściej są spółkami akcyjnymi.
SŁOWNICZEK:
a vista rachunek bankowy z którego wypłaty realizowane są na każde żądanie
akredytywa - dokument , na podstawie którego bank otwiera klientowi w jednym ze swoich oddziałów
lub w banku- korespondencie - kredyt na określony czas i w określonej wysokości.
aktywa - ogólnie pojęty majątek w formie pieniądza należący do danego podmiotu gospodarczego i
mogący przynosić zysk
aneks - korekta, uzupełnienie, np.aneks do umowy o kredyt...
asygnata - dokument księgowy używany w banku, będący podstawą do pobrania pieniędzy
awal - czynność w wyniku której osoba trzecia (inna niż trasat, trasant lub indosant) gwarantuje
terminowy wykup weksla handlowego.
bankomat - automatyczny kasjer wyspecjalizowany komputer służący do wypłacania gotówki i
przyjmowania depozytów
beneficjent - osoba będąca adresatem, odbiorcą środków (obdarowany)
bilans - sporządzony okresowo i mający formę dwustronnego zestawienia spis wszystkiego co dane
przedsiębiorstwo posiada (aktywa) w wszystkiego co winne jest innym (pasywa)
bilon - metalowe monety o niskim nominale
banknot - (niem. Banknote, ang. bank-note – kwit bankowy) to pieniądz papierowy emitowany przez
centralny bank emisyjny. Jest to pieniądz symbolizujący określoną wartość niepokrytą w jego wartości
materialnej.
certyfikat - elektroniczny - dowód tożsamości, dzięki któremu możemy być pewni, ze łączymy się z
odpowiednia instytucja taka jak bank czy sklep. Certyfikat jest wydawany przez instytucję certyfikującą
(np. Signet, VeriSign).
kredyt - (z łaciny creditum – pożyczka), odstąpienie określonej wartości w pieniądzu lub towarach pod
warunkiem zwrotu równowartości w ustalonym terminie. W umowie kredytowej określony jest czas jej
trwania, warunki zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami oraz kwota ewentualnej prowizji
dla którejś ze stron umowy lub osoby trzeciej. Stroną pożyczającą pieniądze jest najczęściej bank
komercyjny, który udziela kredytu firmom i osobom prywatnym.
Bank, chcąc uniknąć ryzyka niespłacenia przez kredytobiorcę kwoty umowy może zażądać
zabezpieczenia kredytu hipoteką ustanowioną na nieruchomości stanowiącej własność podmiotu
biorącego kredyt (kredyt hipoteczny) lub zastawem przedmiotów wartoś ciowych, papierów wartościowych
lub towarów (kredyt lombardowy). W przeciwieństwie do pożyczki bank ma prawo znać przeznaczenie
danego kredytu. Bank państwowy udziela kredyt jedynie państwu na pokrycie np. deficytu budżetowego
lub deficytu bilansu handlowego.
rezerwy obowiązkowe - wyznaczona przez bank centralny obowiązkowa wpłata na rachunek banku
komercyjnego w banku centralnym, stanowi to zabezpieczenie dla klientów banku komercyjnego przed
jego ewentualnym bankructwem. Sposób na realizację założeń polityki monetarnej państwa.