docUchwała Nr XXIX\119\2006 Rady Gminy w Kazanowie z dnia 29
download 
Reklamacja Transkrypt
Uchwała Nr XXIX\119\2006 Rady Gminy w Kazanowie z dnia 29
wysylass- projekt- Uchwała Nr XXIX\119\2006 Rady Gminy w Kazanowie z dnia 29 marca 2006 roku w sprawie Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2006 - 2010 Na podstawie art.18 ust.2 pkt.15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym /tekst jednolity Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm./ w związku z art. 17 ust.1 pkt.1 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej / Dz. U. Nr 64, poz. 593 z późn. zm./ Rada Gminy w Kazanowie uchwala, co następuje: § 1. Uchwala się Gminną Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2006 – 2010, stanowiącą załącznik nr1 do niniejszej uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Kazanów. § 3. Uchwała wchodzi w Ŝycie z dniem podjęcia i podlega ogłoszeniu w sposób zwyczajowo przyjęty poprzez wywieszenie na tablicy informacyjnej Urzędu Gminy. Przewodniczący Rady Gminy w Kazanowie Marek Puton Załącznik nr 1 do uchwały Rady Gminy w Kazanowie Nr XXIX\119\2006 z dnia 29 marca 2006 roku. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY KAZANÓW Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kazanów 2006-2010 2 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE 4 RO Z DZI A Ł I 7 Charakterystyka Gminy Kazanów 7 § 1 .1 . Wiado mo ś ci o gó l ne 7 § 1 .2 . D zi a łal no ść go spo d a rc z a, r y ne k pra c y 7 § 1 .3 . Ro l nict wo 8 § 1 .4 . D a ne de mo graf ic z n e 9 § 1 .5 . O ś wia ta i w yc ho wa nie 10 § 1 .6 . O pie ka spo łe c zn a 11 § 1 .7 . O pie ka zdr o wo tn a 12 § 1 .8 . Be zro bo cie 12 RO Z DZI A Ł I I 13 P o m o c S p o łe cz na w G mi ni e K az a n ó w 13 § 2 .1 . Pra wo do ś wi adc ze ń spo łec z nyc h 14 § 2 .2 . Za s ad y ud ziel an i a po mo c y spo łe c z nej 14 § 2 .3 . Ś wiad cz e nia po mo c y s po ł ec z ne j 15 § 2 .4 . Za da ni a wł a sn e g mi ny 16 § 2 .5 . U s ł ugi o pie k u ń cz e 16 RO Z DZI A Ł I II 17 G mi n n a St r at e gia R oz wi ąz y wa ni a P r o bl em ó w S p o łec z ny c h 17 § 3 .1 . Cel st rate gic z ny 17 § 3 .2 . Cele o pe ra c yj ne 17 § 3 .3 . Pr zebieg re ali zac ji c eló w 18 § 3 .4 . Pr zebieg re ali zac ji za ło Ŝe ń 21 WPROWADZENIE Podstawą prawną opracowania niniejszej strategii jest ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej / Dz. U. Nr 64, poz. 593/. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kazanów 2006-2010 3 Artykuł 17 ust.1 pkt.1 cytowanej ustawy stanowi, Ŝe: „ do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym naleŜy: opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka.” Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych, opracowana w oparciu o zapisy ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej, w szczególności uwzględnia więc program pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka. We współczesnym świecie mamy do czynienia z występowaniem róŜnego rodzaju kryzysów. Powodują one wzrost bezrobocia i pogorszenie warunków bytu ludności, zwiększenie strefy ubóstwa. Istniejące zagroŜenia powinny być dostrzegane i uwzględniane w polityce gospodarczej i społecznej państwa. Winny one zapobiegać przede wszystkim kryzysom gospodarczym, ograniczać ich negatywne skutki oraz rozwiązywać kwestie społeczne, w tym szczególnie dotyczące bezrobocia i związanej z nim sfer ubóstwa. Transformacje zachodzące w naszej gminie jak i całym państwie niosą za sobą pozytywne i negatywne skutki społeczne. Znaczna grupa bezrobotnych naszej gminy staje się świadczeniobiorcami pomocy społecznej i naraŜona jest na długotrwałą marginalizację materialno-społeczną. Niestety ciągle niewystarczające środki przeznaczone na pomoc społeczną zmuszają do poszukiwania jak najefektywniejszych metod działania na rzecz rodzin i osób wymagających wsparcia. Zadaniem Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej jak i całego samorządu jest udzielanie takiego wsparcia osobom i rodzinom, które umoŜliwi im samodzielną egzystencję. Pozwoli dać szansę zaspokojenia podstawowych potrzeb, zapewni skuteczną realizację ról społecznych i stworzy moŜliwości rozwoju. Ustawa obliguje Gminę do opracowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych. Podstawowym problemem przy jej tworzeniu jest zdefiniowanie pojęcia „rozwiązywanie problemów społecznych”. Dzisiaj juŜ wiadomo, Ŝe najbardziej skuteczne rozwiązywanie problemów społecznych moŜe się odbywać poprzez profesjonalną pomoc nakierowaną na „inwestowanie” w osobę mającą problemy. Zastępowanie osoby mającej problemy, robienie „czegoś za nią” niewiele zmienia, a często jest ubezwłasnowolnianiem tej osoby powodującym dla niej jeszcze gorszą sytuację Ŝyciową. W działaniach pomocowych coraz bardziej kładzie się nacisk na wzmacnianie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego rozwiązywania własnych problemów. Przez ostatnie 15 lat transformacji ustrojowej wiele się zmieniło w podejściu do pomagania, choć w wielu gminach, takŜe i w naszej nadal pomoc ogranicza się do dawania zasiłków i załatwiania spraw petenta. Taka pomoc określana jest „dawaniem ryb”- zaspakajaniem podstawowych potrzeb petenta, częstokroć bez jego własnego zaangaŜowania. W wielu samorządach próbuje się zastępować pomoc w formie zasiłku, dostarczaniem narzędzi do zdobywania środków materialnych. Taką pomoc określa się „dawaniem wędki do złowienia ryb”. TakŜe ona zaspakaja podstawowe potrzeby bytowe, ale z wyraźnym zaangaŜowaniem petenta. Jest teŜ trzeci sposób pomagania, trudny, rzadko stosowany w Gminnych Ośrodkach Pomocy Społecznej. Tym sposobem jest „nauka produkowania wędki”, czyli kształcenie zdolności do rozwiązywania własnych problemów. W rozwiązywaniu problemów społecznych najbardziej efektywna w perspektywie lat jest nauka niezbędnych umiejętności do radzenia sobie z problemami. I to ta metoda będzie podstawą realizacji celów strategicznych. U wielu osób, zwłaszcza w okresie Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kazanów 2006-2010 4 transformacji ustrojowej i gospodarczej następuje spiętrzenie problemów prowadzące do apatii, wycofania się, alienacji. Od czego zacząć rozwiązywanie tych problemów? Podstawowym obszarem działań pomocowych powinno być zadbanie o miejsce przebywania, czyli „budownictwo socjalne”. JeŜeli nasz klient ma gdzie mieszkać, warto zadbać, by był zdrowy, czyli „ochrona zdrowia”. Dalej naleŜy stworzyć warunki do kształcenia, czyli „edukacja publiczna”. Gdy mimo to nie radzi sobie z problemami, naleŜy udzielić pomocy materialnej i socjalnej, czyli „pomoc społeczna”. Część osób, mimo pomocy w wyŜej wymienionych obszarach, dalej ma problemy. Często jest to spowodowane naduŜywaniem środków psychoaktywnych (alkohol, narkotyki) w zastępstwie lub z braku umiejętności korzystania z pomocy. Takie zachowania blokują nawet bardzo profesjonalną pomoc w obszarach społecznych. Niezbędna jest fachowa, zintegrowana pomoc psychologiczna i terapeutyczna, czyli obszar „rozwiązywania problemów alkoholowych i narkomanii”. Podsumowując, Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w środowisku lokalnym powinna zająć się działaniem w obszarach: - budownictwo socjalne, - ochrona zdrowia, - edukacja publiczna, - pomoc społeczna, - rozwiązywanie problemów alkoholowych i narkomanii. Strategia rozwiązywania problemów społecznych jest wyrazem zintegrowanego planowania społecznego. W najbardziej ogólnym ujęciu oznacza sposób osiągania wyznaczonych celów poprzez sterowanie procesem rozwoju, integracji, polityki społecznej. Zgodnie z treścią ustawy o pomocy społecznej, pomoc społeczna jako instytucja polityki społecznej państwa, ma na celu umoŜliwienie osobom i rodzinom przezwycięŜania trudnych sytuacji Ŝyciowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i moŜliwości, ma być realizowana przez organy administracji rządowej i samorządowej we współpracy w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi (zasada subsydialności w relacjach państwo i trzeci sektor w powiązaniu z zasadą współpracy między organami administracji rządowej i samorządowej, do których naleŜy obowiązek organizacji pomocy społecznej, z innymi podmiotami działającymi w tej sferze). Z wymienionych wyŜej przyczyn, realizacja załoŜeń Gminnej Strategii musi uwzględniać wszystkich partnerów, których problem dotyczy. Tak więc, w realizacji Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych uczestniczyć będzie administracja samorządowa, organizacje społeczne, oraz bezpośredni beneficjenci, czyli świadczeniobiorcy. Od ich zaangaŜowania zaleŜeć będzie poziom realizacji priorytetów strategii. Formuła otwartego, ciągłego przewidywania i projektowania przyszłości powinna stanowić przydatne pragmatyczne narzędzie regulacji rozwoju w sytuacji, gdy nadmiar celów w stosunku do ograniczonych środków utrudnia podejmowanie bieŜących i przyszłych decyzji. Zmienność uwarunkowań zewnętrznych, występowanie sprzeczności, a nawet konfliktów interesów i dąŜeń róŜnych grup społecznych narzuca konieczność przyjęcia negocjacyjnej formuły zarządzania polityką społeczną. Istotą jej jest dochodzenie do porozumienia społecznego, minimalizując sytuacje konfliktowe. Jest to zatem formuła kształtowania strategii elastycznych, otwartych i dynamicznych wobec przyszłości. Cele integracji powinny być wyrazem dąŜeń i aspiracji społeczności lokalnej zmierzających do rozwiązania zidentyfikowanych problemów, likwidacji barier i zagroŜeń oraz do wykorzystania wszelkich szans tkwiących w potencjale ludzkim i materialnym dla przyszłej integracji. Strategia jest więc instrumentem umoŜliwiającym podejmowanie decyzji zarówno w najbliŜszym okresie, jak i w odległej perspektywie czasu. Zasady realizacji polityki Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kazanów 2006-2010 5 długofalowej określają cele strategiczne i zadania związane z ich realizacją, działania i decyzje zarówno w najbliŜszym okresie, jak i decyzje w dalszym okresie powinny być podejmowane na podstawie niniejszej strategii. Społeczna akceptacja oraz identyfikacja mieszkańców z wypracowanymi celami dają szansę władzy lokalnej na przejście z poziomu administrowania do poziomu zarządzania polityką społeczną. Reasumując, Strategia określa najwaŜniejsze działania, które naleŜy zrealizować, aby zapewnić mieszkańcom gminy Kazanów sprzyjające rozwojowi społecznemu oraz wzrostowi poczucia bezpieczeństwa w wymiarze społecznym. Nasilające się bezrobocie i towarzysząca mu bieda, przy jednoczesnej apatii wielu dotkniętych nią rodzin, narastające patologie Ŝycia rodzinnego, brak właściwej opieki nad dziećmi, przerzucanie wielu problemów, które mogłyby być rozwiązane w ramach pomocy rodzinnej, czy sąsiedzkiej do sfery rozwiązań instytucjonalnych, a takŜe narastająca fala uzaleŜnień wśród młodzieŜy szkolnej, alkoholizm, przestępczość nieletnich oraz przemoc i agresja w szkołach, są obecnie głównymi problemami w zakresie polityki społecznej, z którymi boryka się gmina. W tej sytuacji niezbędnym staje się opracowanie Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów, której zasadniczym celem jest wypracowanie sprawnego i efektywnego programu pomocy, umoŜliwiającego skuteczne rozwiązywanie problemów społecznych. Jako element Ŝywy Strategia będzie podlegać ciągłym zmianom – będą pojawiać się nowe, waŜne cele, a część z przedstawionych w dokumencie straci swoją aktualność. Ten ciągły proces zmian jest jak najbardziej poŜądany, poniewaŜ będzie on miernikiem działań i dąŜeń społeczności lokalnej. Strategia jest ciągle „otwarta” na społeczną dyskusję oraz wszelkie konstruktywne uwagi i wnioski. Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych słuŜyć będzie jako podstawa określająca kierunki zamierzeń rozwojowych w sektorze pomocy społecznej na terenie gminy Kazanów w latach 2006 – 2010. Rozdział I. Charakterystyka Gminy Kazanów § 1.1 Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kazanów 2006-2010 6 Wiadomości ogólne Gmina Kazanów jest wiejską gminą o powierzchni 94 km² tj. 9476 ha, połoŜoną w południowo –wschodniej skrajnej części województwa mazowieckiego. Graniczy od północy z gminą Tczów oraz miastem i gminą Zwoleń, od wchodu z gminą Ciepielów, od południa z miastem i gminą IłŜa, od zachodu z miastem i gminą Skaryszew. Kazanów jest oddalony o około 20 km od Radomia i 100 km od Warszawy. Gmina Kazanów wchodzi w skład powiatu zwoleńskiego. Gmina naleŜy do Związku Gmin „ Nad IłŜanką”, obejmującego gminy: Ciepielów, Chotcza, Kazanów, miasto i gminę IłŜa. Związek został utworzony dla ochrony i zagospodarowania doliny rzeki IłŜanki. Obecnie gmina liczy 4967 mieszkańców, co daje średnią gęstości zaludnienia 52 mieszkańców na 1 km². Na terenie gminy znajdują się 24 jednostki pomocnicze – sołectwa: Dębniak, Dębica, Borów, Kazanów, Kowalków Wieś, Kowalków Kolonia, Kopiec, Kroczów Większy, Kroczów Mniejszy, Miechów Kolonia, Miechów Wieś, Niedarczów Dolny Wieś, Niedarczów Dolny Kolonia, Niedarczów Górny Wieś, Niedarczów Górny Kolonia, Osuchów, Ostrownica Kolonia, Ostrownica Wieś, Ostrówka, Ranachów Wieś, Ruda, Wólka, Zakrzówek Kolonia, Zakrzówek Wieś. Ludność w gminie rozmieszczona jest nierównomiernie. Dominującą jednostką osadniczą jest miejscowość Kazanów, którą zamieszkują 452 osoby, co stanowi 9,10% ogółu mieszkańców gminy. Spośród wszystkich 24 miejscowości gminnych drugą, co do liczby ludności miejscowością jest Osuchów, liczący 411 mieszkańców, następnie: Kowalków Wieś (346), Kroczów Większy (309), Zakrzówek Wieś (282), Zakrzówek Kolonia (269), Ostrownica Wieś (252). Centrum gminy, z uwagi na umiejscowienie najwaŜniejszych instytucji administracyjnych, stanowi miejscowość Kazanów, połoŜna w malowniczej dolinie rzeki IłŜanki. Bardzo wysoki odsetek uŜytków rolnych, około 80% powierzchni całej gminy, tj. 10345 ha., sprawia, Ŝe głównym źródłem utrzymania mieszkańców gminy jest rolnictwo. Na terenie gminy jest 1581 gospodarstw rolnych, wśród których przewaŜającą część stanowią gospodarstwa o średniej powierzchni wynoszącej 7,4 ha. Pomimo tak ukształtowanej sfery gospodarczej ze wskazaniem na rolnictwo, w gminie występują sprzyjające warunki do rozwoju działalności gospodarczej PołoŜenie gminy w obrębie Równiny Radomskiej w dolinie rzeki IłŜanki, brak przemysłu i zanieczyszczeń, duŜe powierzchnie lasów, sprawiają, Ŝe głównym walorem gminy są czysta woda, powietrze i malownicze krajobrazy. Te typowo turystyczno – rekreacyjne walory, mogą w przyszłości wpłynąć na rozwój idei gospodarstw agroturystycznych. § 1.2. Działalność gospodarcza, rynek pracy W sektorze publicznym pracują 223 osoby, Struktura zatrudnienia w sektorze publicznym co stanowi tylko 9% ludności w wieku produkcyjnym. Tak mały udział osób rolnictwo 18% praca w 9,42% rolnictwie zatrudnionych w dziale gospodarki narodowej, ochrona zdrowia wynika przede wszystkim z rolniczego 16,14% handel i naprawy charakteru gminy oraz z ciągłego rozwijania 15,25% się sfery działalności prywatnej. Gmina Kazanów ze względu na swoje uwarunkowania, jest gminą typowo rolniczą, transport która co prawda w latach 90- tych z uwagi 4,48% edukacja na procesy dostosowawcze do tworzących się pośrednictwo 34,98% administracja finansowe wówczas rynkowych warunków 9,42% 1,79% gospodarowania ograniczających zatrudnienie w sektorze państwowym, przeŜywała wzrost zainteresowania rozwojem sektora prywatnego, nie mniej jednak na terenie gminy nie pojawił się dotychczas Ŝaden bardziej znaczący podmiot gospodarczy. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kazanów 2006-2010 7 Na terenie gminy zarejestrowanych jest 125 podmiotów gospodarczych. Większość z nich to podmioty działające w sektorze: handlowym, usługowym, usług dla rolnictwa, budownictwie, usługach gastronomicznych, transportu. Do najczęściej zarejestrowanych w prowadzonej przez Wójta Gminy działalności gospodarczej naleŜą sklepy usytuowane na terenie całej gminy o profilu ogólnym: spoŜywczo – przemysłowym. Podmioty gospodarcze umiejscowione są przed wszystkim w Kazanowie, tam bowiem koncentrują się wszystkie najwaŜniejsze zakłady działające na terenie gminy, m.in. masarnia, piekarnia. Poza tym duŜa liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowana jest w miejscowości Kowalków, zwłaszcza przedsiębiorstwa zajmujące się przerobem drewna. Na terenie gminy Kazanów siedzibę mają dwa baki spółdzielcze, tj, filia banku ze Zwolenia i filia banku z IłŜy. § 1. 3. Rolnictwo. Bardzo wysoki odsetek uŜytków rolnych przypadający na ogół wszystkich gruntów uŜytkowanych w gospodarstwach rolnych prawie 80%, sprawia, Ŝe głównym źródłem utrzymania mieszkańców gminy Kazanów jest rolnictwo. Zasoby ziemi uŜytkowanej rolniczo wynoszą 7515 ha, lasy i grunty Struktura uŜytkowania gruntów leśne 1385 ha, grunty zabudowane: 215 ha, tereny komunikacyjne: 196 ha, wody: 75 rolnictwo 18% praca w 9,42% ha, nieuŜytki:108 ha. rolnictwie ochrona zdrowia Na terenie gminy jest 1581 16,14% indywidualnych gospodarstw rolne. Gospodarstwa rolne są własnością prywatną. PrzewaŜającą część gospodarstw rolnych prowadzących działalność rolniczą stanowią gospodarstwa o powierzchni od 1 edukacja ha do 7 ha. W szczególności : 473 pośrednictwo 34,98% administracja finansowe gospodarstwa posiadają powierzchnię do 9,42% 1,79% 2 ha, 534 o powierzchni 2-5 ha, 219 o powierzchni 5-7 ha, 315 o powierzchni 7-15 ha, 40 o powierzchni 15 ha i więcej. Struktura gospodarstw rolnych wg powierzchni gospodarstwa 15 ha i więcej 40 7-10 ha 315 5-7 ha 219 2-5 ha 534 od 1 -2 ha 473 ogółem 1581 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000 1100 1200 1300 1400 1500 1600 Podział 0-1800 obrazuje liczbę gospodarstw rolnych Średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego wynosi 7,4 ha. W przewaŜającej części gospodarstw na terenie gminy preferuje się tradycyjne metody upraw i hodowli. Nie jest to więc intensywna gospodarka nastawiona wyłącznie na ilość, lecz ceniąca przede wszystkim jakość produktów rolnych. Uprawy są Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kazanów 2006-2010 8 handel i naprawy 15,25% transport 4,48% ekologiczne, naturalne, w duŜym stopniu pozbawione ingerencji nowoczesnych technik ochrony roślin. Charakterystyka klas bonitacyjnych Udział poszczególnych klas bonitacyjnych: gruntów ornych Gminy Kazanów - klasy I-III – 18% zwarte kompleksy w środkowej i północnej części gminy, klasa III a klasa III b - klasa IV - 19% zwarte kompleksy w środkowej 4,66% 13,33% i północnej części gminy, - klasy V i VI – 63% - są to przed wszystkim gleby pochodzenia organicznego, torfowe i murszowe, występujące w dolinach rzek IłŜanki i Modrzejowica. klasa VI Gleby i warunki wodne na terenie gminy Kazanów 63,00% określane są mianem średnio korzystnym dla produkcji rolnej. Melioracja gruntów wykonana jest w około 60% gruntów ornych i około 75% uŜytków zielonych. Na terenie gminy występują następujące rodzaje kompleksów glebowo – rolniczych, udział w %: Grunty orne: - Ŝytni bardzo dobry: 8,4%, - Ŝytni dobry: 12,4%, Ŝytni słaby: 21%, Ŝytni bardzo słąby:35,2%, zboŜowo – pastewny mocny:14,1%, zboŜowo – pastewny słaby: 8,9%. UŜytki zielone: kompleks średni:36,3%, kompleks słaby i bardzo słaby:63,7%. W gminie Kazanów przewaŜają uprawy zbóŜ ( prawie 70% uŜytków rolnych), w tym przede wszystkim Ŝyta (56%). Pozostałe uprawiane zboŜa to, pszenŜyto u mieszanki zboŜowe (13%), owies (11%), pszenica (5%), jęczmień (2%). Plony są wyŜsze niŜ średnie w subregionie radomskim. Poza tym uprawia się ziemniaki, truskawki, warzywa i rośliny przemysłowe takie jak tytoń. W produkcji zwierzęcej rolnicy nastawiają się przede wszystkim na chów trzody chlewnej, hodowlę bydła. klasa IV 19,01% § 1.4. Dane demograficzne. Według stanu na rok 2002 gmina Kazanów liczyła 4768mieszkańców, w tym: 2420 męŜczyzn i 2366 kobiet. Średnio na 1 km² powierzchni gminy mieszkało 50 osób. Ludności w wieku przedprodukcyjnym ( męŜczyźni i kobiety w wieku do 17 lat) było 1299 osób w tym: 662 męŜczyzn i 637 kobiet, a w wieku produkcyjnym ( męŜczyźni w wieku 18-64 lata i kobiety w wieku 18-59 lat) było 2533 osób, w tym: 5300 5275 5250 5225 5200 5175 5150 5125 5100 5075 5050 5025 liczba ludności 5000 4975 4950 4925 4900 4875 4850 4825 4800 4775 4750 4725 4700 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 1413 męŜczyzn i 1129 kobiet. W wieku poprodukcyjnym 65 lat i więcej; kobiety w wieku 60 lat i więcej) było 954 i 609 kobiet. Na 100 osób w wieku produkcyjnym przypadało 89 osób ( męŜczyźni w wieku 65 lat i więcej i kobiety w wieku 60 2000 2001 2002 2003 2004 2005 ( męŜczyźni i kobiety w wieku osób, w tym: 345 męŜczyzn w wieku nieprodukcyjnym lat i więcej). Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kazanów 2006-2010 9 Z powodu postępującego ujemnego przyrostu naturalnego oraz ujemnego salda migracji liczba ludności w ostatnich 20 latach uległa powaŜnemu spadkowi. Postępujący niŜ demograficzny jaki od pewnego czasu obserwujemy w gminie obrazuje tabela poniŜej. TABELA DEMOGRAFICZNA GMINY KAZANÓW ZA LATA 2000 – 2005 Wyszczególnienie Urodzenia Zgony Przyrost naturalny Zameldowania na pobyt stały Wymeldowania z pobytu stałego Saldo migracji stałej Razem przyrost naturalny i migracje Rok 2000 67 58 +9 31 75 -44 -35 Rok 2001 47 65 -18 52 72 -20 Rok 2002 49 51 -2 63 50 13 Rok 2003 40 61 -21 53 78 -25 Rok 2004 43 51 -8 51 65 -14 Rok 2005 50 59 -9 58 67 -9 -38 11 -46 -22 -18 / Dane statystyczne z zasobów Urzędu Stanu Cywilnego w Kazanowie/ Ujemny przyrost naturalny oraz migracja mieszkańców gminy Kazanów wpływają niekorzystnie na strukturę wiekową gminy. § 1.5. Oświata i wychowanie. W ramach gminnej oświaty na terenie gminy funkcjonuje pięć placówek oświatowych, w tym cztery szkoły podstawowe; PSP Kazanów, PSP Kowalków, PSP Zakrzówek, PSP Niedarczów oraz Publiczne Gimnazjum w Kazanowie. Wykaz placówek oświatowych Gminy Kazanów w roku szkolnym 2005/2006 (z podziałem na liczbę uczniów oraz liczbę dzieci w klasie „0”) Lp. Nazwa placówki Liczba uczniów Ilość dzieci w kl. „0” 1. PSP Kazanów 198 36 2. PSP Kowalków 83 16 3. PSP Zakrzówek 126 14 4. PSP Niedarczów 19 4 5. PG Kazanów 239 - Razem 665 70 Liczba uczniów w podziale na obwody poszczególnych szkół podstawowych Demografia urodzeń 1997-2005 rok liczba urodzeń 1997 72 1998 48 1999 75 2000 67 2001 47 2002 49 2003 40 2004 43 2005 50 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 2005/2006 PSP Kazanów PSP Kowalków PSP Zakrzówek PSP Niedarczów Ujemny przyrost naturalny, a co za tym idzie bardzo wyraźny spadek liczby mieszkańców gminy Kazanów, starzenie się społeczeństwa gminy, pojawiający się Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kazanów 2006-2010 1 0 u coraz większej liczby małŜeństw model rodziny : 2+1, wpłynęły niekorzystnie na sytuację gminnej oświaty. 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 2005/2006 PSP Kazanów PSP Kowalków PSP Zakrzówek PSP Niedarczów Aktualna sieć placówek ogólnie zaspokaja potrzeby w zakresie realizacji obowiązku oświatowego. Na terenie gminy nie występują niepubliczne placówki oświatowe. § 1.6. Opieka społeczna. Pomoc społeczna realizowana jest w gminie poprzez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej. Ośrodek realizuje zadania własne i zlecone z zakresu ustawy o pomocy społecznej oraz innych przepisów. GOPS współpracuje z licznymi organizacjami i jednostkami niosącymi pomoc społeczną, pozwalając na objęcie mieszkańców gminy róŜnymi formami pomocy. Na uwagę zasługuje zwłaszcza współpraca z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Zwoleniu oraz z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Dzięki współpracy tej współpracy pozyskano środki na udzielenie dodatkowej pomocy dla ubogich rodzin w formie rzeczowej. Gmina realizuje pomoc społeczną takŜe poprzez organizację i finansowanie doŜywiania dzieci i młodzieŜy szkolnej. DoŜywianie odbywa się w placówkach oświatowych na terenie całej gminy. Liczba Liczba osób Liczba Liczba osób gospodarstw w gospodarstwach gospodarstw w gospodarstwach domowych domowych domowych domowych 2004 rok 2005 rok Ubóstwo 205 893 Sieroctwo - Ochrona macierzyństwa Bezdomność Niepełnosprawność Bezradność w sprawach opiekuńczowychowawczych i prowadzenia - 220 - 926 - 15 80 5 18 63 225 62 221 32 189 38 224 Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kazanów 2006-2010 1 1 gospodarstwa domowego - ogółem w tym: Rodziny niepełne 8 28 9 46 Rodziny wielodzietne 15 137 63 14 3 122 585 244 59 13 17 144 70 20 - 128 562 258 48 - 2 2 2 4 Bezrobocie Długotrwała choroba Alkoholizm Zdarzenia losowe Trudności w przystosowaniu do Ŝycia po opuszczeniu zakładu karnego § 1.7. Opieka zdrowotna. Na terenie gminy Kazanów działa Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej, w ramach którego funkcjonują następujące gabinety: - gabinet medycyny szkolnej, - poradnia pediatryczna, - gabinet pielęgniarki środowiskowej, - poradnia rehabilitacyjna narządu ruchu, - poradnia lekarza POZ, - poradnia ginekologiczna ( w ramach POZ). Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej funkcjonuje równieŜ w miejscowości Kowalków. Poza lekarzami w zakładzie pracują pielęgniarki środowiskowe, pielęgniarka zabiegowa, połoŜna i rejestratorka. W Kazanowie działa apteka zaopatrująca w leki mieszkańców gminy. § 1.8. Bezrobocie. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych na dzień 31 grudnia 2005 roku wyniosła ogółem 459 osób, w tym 194 osób stanowiły kobiety. Spośród wszystkich bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Zwoleniu tylko: 30 osób, w tym 93 kobiety posiadało prawo do zasiłku dla bezrobotnych. W tym samym miesiącu w roku 2004 ogólna liczba bezrobotnych wyniosła 446 osób, w tym 196 osób stanowiły kobiety. Spośród wszystkich bezrobotnych 18 osób posiadało prawo do zasiłku, w tym 3 kobiety. Z powyŜszego widać systematycznie postępujące bezrobocie. Analizując poziom bezrobocia od 1992 roku, bezrobocie zwiększyło się o ponad 50/%. Struktura bezrobotnych gminy Kazanów w latach 1999-2005 2005 194 459 2004 446 2002 448 196 200 196 466 2001 2000 202 447 168 389 1999 0 100 200 Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kazanów 2006-2010 300 400 500 600 1 2700 Podział obrazuje liczbę bezrobotnych, w tym Liczba bezrobotnych w gminie Kazanów w tym, liczba bezrobotnych kobiet Dane statystyczne Powiatowego Urzędu Pracy w Zwoleniu Dokonując analizy stopy bezrobocia, nie moŜna zapomnieć o porównaniu gminy Kazanów z innymi gminami wchopdzącymi w skłąd tego samego powiatu. Zestawienie stanu bezrobocia w powiecie zwoleńskim wg danych Powiatowego Urzędu Pracy z miesiąca grudnia 2005 roku – poz. nr 5 gmina Kazanów Lp. Gmina Liczba bezrobotnych Bezrobotni z prawem do zasiłku Ogółem kobiety Ogółem kobiety 1. Gmina Zwoleń 1577 768 133 35 2. Miasto Zwoleń 867 422 77 20 3. Przyłęk 621 307 53 8 4. Policzna 568 254 47 12 5. Kazanów 459 194 30 3 6. Tczów 534 244 34 8 Z zestawienia co prawda wynika jedna z najmniejszych stóp bezrobocia wśród gmin powiatu zwoleńskiego, niemniej jednak istniejącemu bezrobociu naleŜy jak najszybciej przeciwdziałać, aby w przyszłości odwrócić niekorzystną tendencję wzrostu bezrobocia. Rozdział II. Pomoc Społeczna w Gminie Kazanów Celem pomocy społecznej jest zaspokajanie niezbędnych potrzeb Ŝyciowych osób i rodzin oraz umoŜliwienie im bytowania w warunkach odpowiadających godności człowieka. Prawo do świadczeń z pomocy społecznej uwarunkowane jest wykazaniem się własną aktywnością w zakresie zaspokajania swych potrzeb Ŝyciowych. Pomoc społeczna nie moŜe stanowić stałego źródła utrzymania, zwłaszcza jeśli chodzi o osoby, które mają wszelkie warunki ku temu, aby podjąć pracę. Zakłada się, Ŝe pomoc społeczna powinna w miarę moŜliwości doprowadzić do Ŝyciowego uaktywnienia się osoby korzystającej ze świadczeń, a takŜe jej integracji ze środowiskiem społecznym. Pomoc społeczna adresowana jest do obywateli polskich i cudzoziemców posiadających prawo stałego pobytu lub status uchodźcy, zamieszkujących i przebywających na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Osoby i rodziny, które korzystają z pomocy społecznej obowiązane są do współudziału w rozwiązywaniu swoich trudnych sytuacji Ŝyciowych przy wsparciu ze strony pracownika socjalnego. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kazanów 2006-2010 1 3 NiemoŜność odnalezienia się w nowej rzeczywistości prowadzą do ciągłego obniŜania się zdolności mieszkańców do samodzielnego rozwiązywania problemów i uzaleŜnienia się od sformalizowanych procedur instytucji państwowych i samorządowych. Wysoce niepokojące jest takŜe trwałe uzaleŜnienie się od pomocy społecznej i niechęć do podejmowania osobistej odpowiedzialności za los własny i własnej rodziny, prowadzący do wykorzystania pomocy społecznej i instytucji gminnych, jako naturalnego i naleŜnego sposobu świadczeń ze strony społeczeństwa. Jednym z głównych celów prowadzonej polityki społecznej powinno być zatem wyrobienie umiejętności społecznych w takim zakresie, aby mieszkańcy potrafili samodzielnie rozwiązywać pojawiające się przed nimi problemy i zagroŜenia. Instytucje państwowe i samorządowe winny pełnić wobec jednostek, rodzin i organizacji społecznych rolę jedynie pomocniczą. § 2.1. Prawo do świadczeń społecznych Prawo do świadczeń pienięŜnych z pomocy społecznej przysługuje: - osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 461 złotych miesięcznie, - osobie w rodzinie, w której dochód na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 316 złotych miesięcznie, - rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego na osobę w rodzinie ,przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z powodów wymienionych w art.7 pkt.2-15 ustawy o pomocy społecznej lub innych okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy społecznej. Pomoc społeczna polega w szczególności na: - przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń, - pracy socjalnej, - prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej, - analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia pomocy społecznej, - realizacji zadań wynikających z rozeznania potrzeb społecznych, - rozwijaniu nowych form pomocy społecznej w samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb. § 2.2. Zasady udzielania pomocy społecznej Świadczenia pomocy społecznej udzielane są na wniosek : - osoby zainteresowanej, - jej przedstawiciela bądź innej osoby, za zgodą zainteresowanego , - przedstawiciela ustawowego. Pomoc społeczna moŜe być takŜe udzielona z urzędu. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, do którego osoba lub rodzina moŜe zgłosić się o przyznanie pomocy zaleŜy od miejsca zamieszkania. Decyzje o przyznaniu lub odmowie przyznania pomocy wymagają przeprowadzenia uprzednio wywiadu środowiskowego /rodzinnego/ przez pracownika socjalnego. Pomocy społecznej na zasadach określonych w ustawie udziela się osobom i rodzinom, w szczególności z powodu: - ubóstwa, - sieroctwa, - bezdomności, - bezrobocia, - niepełnosprawności, - długotrwałej lub cięŜkiej choroby, - przemocy w rodzinie, - potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności, Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kazanów 2006-2010 1 4 - bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych i wielodzietnych, - braku umiejętności w przystosowaniu do Ŝycia młodzieŜy opuszczającej placówki opiekuńczo –wychowawcze. - trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy, - trudności w przystosowaniu do Ŝycia po opuszczeniu zakładu karnego, - alkoholizmu lub narkomanii, - zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej, - klęski Ŝywiołowej lub ekologicznej. § 2.3. Świadczenia pomocy społecznej Zgodnie z zapisem art.36 ustawy o pomocy społecznej ,świadczeniami z pomocy społecznej są: 1. Świadczenia pienięŜne: -zasiłek stały, -zasiłek okresowy, -zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy, -zasiłek i poŜyczka na ekonomiczne usamodzielnienie się, -pomoc dla rodzin zastępczych, -pomoc na usamodzielnienie się oraz na kontynuowanie nauki, -świadczenia pienięŜne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla uchodźców. 2.Świadczenia niepienięŜne: - praca socjalna, - bilet kredytowy, - składki na ubezpieczenie zdrowotne, - składki na ubezpieczenie społeczne, - pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie się, - sprawienie pogrzebu, - poradnictwo specjalistyczne, - interwencja kryzysowa, - schronienie, - posiłek, - niezbędne ubranie, - usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz w rodzinnych domach pomocy, - specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach wsparcia, -mieszkanie chronione, -pobyt i usługi w domu pomocy społecznej, -opieka i wychowanie w rodzinie zastępczej i placówce opiekuńczo-wychowawczej, -pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie –w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych, -szkolenia, poradnictwo rodzinne i terapia rodzinna prowadzone przez ośrodki adopcyjnoopiekuńcze. § 2.4. Zadania własne gminy W ciągu ostatnich lat ubóstwo stało się w Polsce jedną z najpowaŜniejszych kwestii społecznych. Wraz z rozpoczęciem procesu przemian społeczno-ustrojowych zjawisko ubóstwa weszło w nową, dotąd nieznaną, fazę rozwoju. Restrukturyzacja wszystkich gałęzi gospodarki narodowej wygenerowała, jako efekt uboczny, ale wkalkulowany w koszty społeczne, lawinowo rosnące bezrobocie, które okazało się być niemal najistotniejszym czynnikiem sprawczym szybkiej degradacji ekonomicznej zarówno jednostki, jak i rodziny wpływając na wzrost biedy i rozszerzenie się sfery ubóstwa. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kazanów 2006-2010 1 5 Głęboki wpływ bezrobocia na kształtowanie się nowej struktury społecznej, a co za tym idzie, nowej warstwy ubogich, znajduje potwierdzenie w fakcie, iŜ przewaŜająca większość świadczeniobiorców pomocy społecznej to osoby będące w dezaktywacji zawodowej i zarejestrowane w powiatowych urzędach pracy. Jednocześnie problem bezrobocia związany jest nierozerwalnie z brakiem stałych dochodów i najbardziej dotyka gospodarstwa domowe składające się z rodzin wielodzietnych i niepełnych, jak równieŜ z rodzin Ŝyjących z osobą niepełnosprawną bądź długotrwale chorą. Negatywną konsekwencją zjawiska bezrobocia, mającą niebagatelny wpływ na rozprzestrzenianie się zasięgu ubóstwa, oprócz wcześniej wymienionej dezaktywacji zawodowej znacznej części społeczeństwa na skutek pogorszenia się ogólnej kondycji rynku pracy, jest równieŜ problem podejmowania zatrudnienia za niskie wynagrodzenie. W wyniku tego „teraźniejsza bieda” dotyka równieŜ pracownicze i chłopskie gospodarstwa domowe, które dotychczas utrzymywały się na umiarkowanym poziomie, ale wystarczającym do przyzwoitego Ŝycia o własnych siłach. UboŜenie społeczeństwa gminy Kazanów spowodowane jest głównie: brakiem pracy, degradacją jednostek spowodowaną uzaleŜnieniami, niepełnosprawnością i prowadzi często do tego, Ŝe ludzie tracąc oparcie zasilają szeregi osób wykluczonych społecznie. Pracownicy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kazanowie niejednokrotnie, chcąc zaspokoić jak najszerzej potrzeby swoich podopiecznych, muszą we własnym zakresie dokonywać dramatycznego wyboru pomiędzy stopniem waŜności uzasadnionej przez osobę ubiegającą się potrzeby. Realizowanie pomocy społecznej przy chronicznym braku nie wystarczających środków finansowych sprawia, Ŝe świadczona pomoc często staje się źródłem frustracji podopiecznych, niezadowolenia, przy czym nie wynika to ze złej woli Ŝadnej ze stron. Problem ubóstwa jest zjawiskiem szczególnie niepokojącym, jest zagroŜeniem, gdyŜ stwarza warunki do powstawania szeregu patologicznych zachowań jak kradzieŜe, rozboje czy uzaleŜnienia. Bieda jest zagroŜeniem biologicznych podstaw Ŝycia ludzi, spowodowanych nie tylko brakiem Ŝywności, ale równieŜ wiąŜe się z brakiem moŜliwości leczenia, edukacji i całego szeregu niekorzystnych czynników osłabiających osoby i rodziny. W Gminie Kazanów liczba gospodarstw domowych Ŝyjących poniŜej minimum egzystencji jest duŜa i ma tendencje wzrostu. W kaŜdym miesiącu do GOPS trafiają nowe rodziny o niskich dochodach lub ich braku, które nigdy wcześniej nie korzystały z pomocy społecznej. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kazanowie opłaca posiłki w szkołach dla dzieci z rodzin najbiedniejszych. Prowadzone jest doŜywianie uczniów w szkołach podstawowych i gimnazjum. Zadanie to jest finansowane w równych częściach ( od roku 2006 w ramach programu „pomoc państwa w zakresie doŜywiania”), obecnie wg. podziału 60/40 ze środków własnych gminy(40) oraz z budŜetu wojewody(60). DoŜywianiem objęto wszystkie dzieci, które kwalifikowały się do tej formy pomocy i które chciały z niej skorzystać. § 2.5. Usługi opiekuńcze Do zadań własnych gminy naleŜy realizacja usług opiekuńczych. Zgodnie z zapisem art. 50 ustawy o pomocy społecznej usługi te naleŜą się: - osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, - osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a takŜe wspólnie zamieszkujący małŜonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić. Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspakajaniu codziennych potrzeb Ŝyciowych, opiekę higieniczną, zalecaną przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę moŜliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kazanowie przyznając usługi opiekuńcze ustala ich zakres, okres przez jaki będą świadczone i miejsce świadczenia. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kazanów 2006-2010 1 6 Usługi opiekuńcze świadczone są codziennie od poniedziałku do piątku w zakresie : - pomocy w zaspokajaniu codziennych potrzeb Ŝyciowych, - opieki higienicznej, - zalecanej przez lekarza pielęgnacji oraz w miarę moŜliwości, zapewnienie kontaktu z otoczeniem. ROZDZIAŁ III. Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Niewystarczające środki finansowe przeznaczane na pomoc społeczną zmuszają do poszukiwania jak najefektywniejszych metod działania na rzecz rodzin i osób wymagających wsparcia. Zadaniem ośrodka pomocy społecznej jak i całego samorządu gminnego jest udzielanie takiego wsparcia osobom i rodzinom, które umoŜliwi im samodzielną egzystencję, da szansę zaspokojenia niezbędnych potrzeb, zapewni skuteczną realizację ról społecznych oraz stworzy moŜliwości rozwoju. Skuteczna pomoc – to znaczy takŜe pozbawienie uprawnień do pomocy społecznej poprzez usunięcie bądź ograniczenie róŜnych dysfunkcji i wyprowadzenie z grupy ryzyka w kaŜdym przypadku, kiedy jest to tylko moŜliwe. Skuteczność takich działań jest uwarunkowana kompleksowym podejściem do problemów i wprowadzeniem systemowych rozwiązań. Kierunkiem wytyczonym w niniejszej strategii jest przede wszystkim: doskonalenie działań ośrodka pomocy społecznej w zakresie pomocy środowiskowej, zabezpieczenie opieki socjalnej dla bezrobotnych bez szansy uzyskania pracy objęcie doradczą opieką społeczną, zapewnienie opieki nad dziećmi, zagospodarowanie spędzania czasu w sposób efektywny, ochrona zdrowia, przeciwdziałanie patologiom społecznym. § 3.1. Cel strategiczny Stworzenie warunków do umoŜliwienia osobom i rodzinom przezwycięŜenia trudnych sytuacji Ŝyciowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne moŜliwości i uprawnienia. § 3.2. Cele operacyjne 1. Identyfikacja przyczyn ubóstwa i czynników powodujących korzystanie z pomocy społecznej. 2. Pomoc osobom i rodzinom zagroŜonym dysfunkcjami, w szczególności długotrwałym bezrobociem. 3. Rozszerzenie oferty usług na rzecz pomocy ludziom starszym. 4. Pomoc osobom niepełnosprawnym (ze szczególnym uwzględnieniem osób posiadających znaczny stopień niepełnosprawności). 5. Podniesienie poziomu kwalifikacji i doskonalenie zawodowe pracowników socjalnych zatrudnionych w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej. 6. Rozszerzenie oferty dla dzieci i młodzieŜy szkolnej oraz dorosłych. 7. Podniesienie poziomu ochrony zdrowia. Zdrowe społeczeństwo, świadome zagroŜeń. § 3.3. Przebieg realizacji celów Cel operacyjny nr 1 Identyfikowanie przyczyn i czynników powodujących korzystanie z pomocy społecznej. Z przeprowadzonej diagnozy sytuacji w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Kazanowie wynika, Ŝe główną przyczyną korzystania z pomocy społecznej jest Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kazanów 2006-2010 1 7 bezrobocie. Przeciwdziałanie temu zjawisku i zapewnienie utrzymania źródeł dochodu jest jednym z warunków zmniejszenia liczby osób ubiegających się o pomoc. Podopieczni borykają się z róŜnymi rodzajami problemów, takimi jak: niepełnosprawność, długotrwała choroba oraz problemy związane ze strukturą rodziny, np. rodzina niepełna, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych. Skuteczne przeciwdziałanie problemom społecznym musi opierać się na ciągłej diagnozie sytuacji oraz prawidłowym przepływie informacji. Podjęte działania : 1. Analiza rzeczywistych potrzeb społecznych. 2. DąŜenie do określenia zapotrzebowania na pomoc finansową niezbędną do zaspokojenia potrzeb. 3. Rozpoznanie występowania głównych problemów społecznych i ich zasięgu. 4. Ustalenie zasad współpracy przy wymianie informacji między instytucjami i organizacjami współpracującymi z ośrodkiem pomocy społecznej. 5. Analiza skarg, wniosków, interwencji osób korzystających z pomocy. Przewidywane efekty 1. Rozpoznanie źródła zagroŜeń Ŝycia społecznego na terenie gminy Kazanowie. 2. Opracowanie diagnozy i wykorzystanie uzyskanych informacji w działaniach w zakresie pomocy społecznej. 3. Zwiększenie efektywności działań i skuteczne reagowanie ośrodka pomocy społecznej oraz organizacji i instytucji współpracujących na aktualnie występujące na terenie gminy problemy. 4. Wykorzystanie w celach profilaktycznych źródła informacji o przyczynach korzystania z pomocy społecznej. Cel operacyjny nr 2 Pomoc osobom i rodzinom zagroŜonym dysfunkcją. Jednym z waŜniejszych priorytetów pomocy społecznej jest pomoc osobom i rodzinom, które znalazły się w trudnej sytuacji oraz rodzinom dysfunkcyjnym. Do najpilniejszych zadań w tym zakresie naleŜy przeciwdziałanie biedzie, bezrobociu, powstawaniu patologii. Pomoc ta musi pozwalać na wyprowadzenie rodzin z trudnej sytuacji Ŝyciowej i zapobieganie ich marginalizacji. SłuŜyć temu mają róŜnorodne formy aktywizacji zawodowej, skierowane szczególnie do zagroŜonych bezrobociem. Podjęte działania 1. Pobudzanie aktywności własnej rodziny oraz osób korzystających z pomocy przy rozwiązywaniu problemów. 2. Prowadzenie wszechstronnej pracy z rodziną i wykorzystywanie róŜnorodnych metod i technik ( w tym techniki kontaktu ). 3. Udostępnianie osobom i rodzinom bezpłatnego poradnictwa specjalistycznego. 4. Współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy w Zwoleniu. w zakresie pośrednictwa pracy i doskonalenia zawodowego osób bezrobotnych. 5. Udzielanie pomocy osobom i rodzinom pomocy na zasadach określonych w ustawie o pomocy społecznej. 6. Współpraca pracowników socjalnych ze szkołami – pedagogami, wychowawcami, policją oraz Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Kazanowie. 7. Pozyskiwanie środków na właściwą pomoc osobom i rodzinom jej potrzebującym. Przewidywane efekty : 1. Zwiększenie aktywności własnej rodziny oraz osób korzystających z pomocy. 2. UmoŜliwienie osobom i rodzinom przezwycięŜenia trudnych sytuacji Ŝyciowych. 3. Uzyskanie środków finansowych na zaspokojenie niezbędnej infrastruktury pomocowej. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kazanów 2006-2010 1 8 4. Uświadomienie konieczności organizowania alternatywnych form pomocy w stosunku do materialnej i rzeczowej – pomoc sąsiedzka, wolontariat. 5. Ograniczenie liczby osób korzystających z pomocy materialnej. Cel operacyjny nr 3 Rozszerzenie oferty usług na rzecz pomocy ludziom starszym. Ogólna dostępność do usług Ŝyciowych, urzędowych, mieszkaniowych, a nawet intelektualnych i zdrowotnych ułatwiają Ŝycie ludziom starszym i wydłuŜają okres ich samodzielności społecznej. Nieunikniony proces starzenia się stwarza konieczność podjęcia przez społeczeństwo wielu zadań na ich rzecz. Podjęte działania : 1. Promowanie aktywnego trybu Ŝycia osób starszych poprzez wspieranie róŜnych form działalności i inicjatyw – podjęcie działań w zakresie utworzenia i funkcjonowania „Klubu Seniora”. 2. Rozszerzenie usług pielęgnacyjnych i opiekuńczych dla osób starszych w miejscu zamieszkania. 3. WdroŜenie rządowego programu „pomoc państwa w zakresie doŜywiania”, próby uzyskiwania środków lokomocji przy jego organizowaniu. Przewidywane efekty : 1. Respektowanie praw osób starszych do godnego Ŝycia w społeczeństwie. 2. Zapewnienie komfortu psychicznego i poczucie bezpieczeństwa osobom starszym poprzez zabezpieczenie ich funkcjonowania w środowisku lokalnym. 3. Zagospodarowanie wolnego czasu osób starszych. 4. Włączenie osób starszych do Ŝycia w lokalnej społeczności. Cel operacyjny nr 4 Pomoc osobom niepełnosprawnym (ze szczególnym uwzględnieniem osób posiadających znaczny stopień niepełnosprawności). Osoby niepełnosprawne oraz posiadające znaczny stopień niepełnosprawności wymagają szczególnego rodzaju wsparcia i pomocy w codziennym funkcjonowaniu. Poznawanie i rozumienie problemów, trudności osób niepełnosprawnych jest zadaniem dla wszystkich. Osoby niepełnosprawne przez fakt niepełnosprawności nie utraciły praw osoby ludzkiej. Mają prawo jak wszyscy Ŝyć w społeczeństwie i korzystać z dóbr cywilizacji i ją współtworzyć. Podjęte działania : 1. Zintegrowanie osób niepełnosprawnych ze środowiskiem i umoŜliwienie pełnego uczestnictwa w Ŝyciu społecznym poprzez: pracę socjalną z osobami niepełnosprawnymi. 2. Doradztwo specjalistyczne i pomoc ekonomiczna (w myśl ustawy o pomocy społecznej) osobom niepełnosprawnym. 3. Pomoc, przy współpracy Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Zwoleniu, w organizowaniu turnusów rehabilitacyjnych dla osób niepełnosprawnych. 4. Współpraca z Warsztatami Terapii Zajęciowej w Zielonce Starej. 5. Likwidacja barier architektonicznych. Przewidywane efekty : 1. Usprawnienie fizyczne i społeczne osób niepełnosprawnych. 2. OdciąŜenie rodzin z osobami niepełnosprawnymi oraz poprawa sytuacji materialno – bytowej. 3. Zapewnienie dostępu do placówek oświatowych, kultury, ochrony zdrowia i administracji. Cel operacyjny nr 5 Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kazanów 2006-2010 1 9 Podniesienie poziomu kwalifikacji i doskonalenie zawodowe pracowników socjalnych zatrudnionych w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej. Szczególnie istotną kwestią w pomocy społecznej jest kształcenie pracowników socjalnych i poszukiwanie takich dyscyplin, które umoŜliwiłyby im doskonalenie zawodowe. Szansą na skuteczne funkcjonowanie w pomocy społecznej i zmniejszenie ilości osób zmuszonych do korzystania z niej jest przedsiębiorczość, czyli twórcze rozwiązywanie problemów i dąŜenie do sukcesu przez pracowników ośrodków pomocy społecznej. Podjęte działania: 1. Upowszechnianie etosu zawodowego pracownika socjalnego oraz uświadamianie roli i zadań pracownika socjalnego w środowisku lokalnym. 2. Zwiększenie roli pracy socjalnej w działalności Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej. 3. Utworzenie w strukturze wewnętrznej ośrodka grupy superwizyjnej dla pracowników socjalnych w nim zatrudnionych (jeden dzień w miesiącu). 4. Uczestnictwo w sesjach szkoleniowych, konferencjach oraz warsztatach zajęciowych z zakresu samodoskonalenia i kształcenia pracowników socjalnych. Przewidywane efekty: 1. Skuteczniejsze działania pracowników słuŜb społecznych. 2. Wzrost liczby wyspecjalizowanych pracowników socjalnych. 3. Podniesienie jakości oferowanych przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej usług. 4. Podniesienie statusu zawodowego pracownika socjalnego. Cel operacyjny nr 6 Rozszerzenie oferty dla dzieci i młodzieŜy szkolnej oraz dorosłych. Bardzo istotną kwestią w zakresie rozwiązywania problemów społecznych jest zapewnie dzieciom i młodzieŜy szkolnej oraz dorosłym moŜliwości efektywnego spędzania czasu wśród rówieśników, a jednocześnie z dala od róŜnego rodzaju niedozwolonych uŜywek. Taką moŜliwość dają świetlice wiejskie, świetlice szkolne, pod warunkiem wyposaŜenia tych miejsc w niezbędne urządzenia, które zapewni realizację danego programu skierowanego do określonej grupy uczestników. Podjęte działania: 1. Utworzenie w placówkach oświatowych, bibliotece publicznej, świetlicach wiejskich kawiarenek internetowych, z moŜliwością dostępu po godzinach pracy placówek oświatowych. 2. WyposaŜenie świetlic wiejskich w sprzęt sportowo –rekreacyjny. 3. Zapewnienie opieki i instruktaŜu podczas zajęć sportowo – rekreacyjnych. 4. Zapewnienie opieki podczas dowozów dzieci szkolnych, w tym najmłodszych sześciolatków. Przewidywane efekty: 1. Zwiększenie dostępności do usług internetowych. 2. Podniesienie kondycji fizycznej i psychicznej. 3. Przeciwdziałanie patologiom społecznym. 4. Podniesienie poziomu bezpieczeństwa w drodze do szkoły i domu, przeciwdziałanie patologiom. Cel operacyjny nr 7 Podniesienie poziomu ochrony zdrowia. Zdrowe społeczeństwo, świadome zagroŜeń Poziom ochrony zdrowia w danej grupie jest zawsze miernikiem świadomości społeczeństwa. Im większy, tym większa wiedza człowieka o zagroŜeniach w postaci Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kazanów 2006-2010 2 0 chorób, epidemii, itp.. Jednym z celów określonych w strategii jest więc dąŜenie do podniesienia świadomości społeczeństwa o potrzebie wczesnego wykrywania i przeciwdziałania chorobom, zwłaszcza profilaktyka. Zasadniczym celem będzie takŜe przeciwdziałanie alkoholizmowi oraz narkomanii. Współczesny świat niesie ze sobą wiele zagroŜeń, w stosunku do których Ŝadne społeczeństwo nie moŜe przejść „obok”. NaleŜy więc podjąć kroki, aby przeciwdziałać ujemnym skutkom postępu cywilizacyjnego. Podjęte działania: 1. Stworzenie dobrej opieki medycznej. 2. Ułatwienie dostępu do lecznictwa specjalistycznego. 3. Profesjonalna profilaktyka z zakresu ochrony zdrowia. 4. Opracowanie i rozpowszechnianie materiałów promujących zdrowy styl Ŝycia oraz profilaktyki ochrony zdrowia. Przewidywane efekty: 1. Wzrost świadomości społeczeństwa w zakresie przeciwdziałania i wykrywania chorób. 2. Wykrywalność chorób, szybsze postawienie diagnozy i moŜliwość właściwego leczenia. 3. Wykształcenie społeczeństwa świadomego w zakresie ochrony zdrowia. § 3.4. Przebieg realizacji załoŜeń Przedstawiona strategia rozwiązywania problemów społecznych, obejmuje teren Gminy Kazanów. Będą w niej uczestniczyć mieszkańcy, instytucje i organizacje. Cele i zadania realizowane będą przy współpracy społeczności lokalnej oraz niektórych organizacji, m.in.: Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Zwoleniu; Warsztaty Terapii Zajęciowej w Zielonce Starej, Powiatowego Urzędu Pracy w Zwoleniu; Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Kazanowie; Komendy Powiatowej Policji w Zwoleniu; Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Kazanowie; Placówek Oświatowych Gminy. Realizacja zadań odbywać się będzie w ciągu najbliŜszych lat, a ich powodzenie zaleŜy od ścisłej współpracy tych podmiotów, sytuacji w gminie oraz środków finansowych, które zostaną przeznaczone na ich urzeczywistnienie. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kazanowie oraz Gmina Kazanów przeznaczy na realizację działań środki własne, a ponadto ubiegać się będą o dofinansowanie z innych źródeł. Skuteczność realizacji zadań gwarantują określone warunki, a mianowicie: - konsekwentne wdraŜanie w Ŝycie zaplanowanych zadań; - działania na rzecz pozyskania dodatkowych środków z innych źródeł niŜ budŜet samorządów; - uświadomienie społeczności lokalnej znaczenia realizacji zaplanowanych przedsięwzięć; - upowszechnianie celów i zadań wśród mieszkańców gminy. Działania przewidziane do realizacji w ramach opracowanej Strategii przedstawia poniŜsza tabela. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kazanów 2006-2010 2 1 LP. DZIAŁANIA / ZADANIA HARMONOGRAM REALIZACJI NAKŁADY WSKAŹNIKI OSIĄGANIA CELU \ MINIMUM REALIZACYJNE REALIZATOR 2006 – 2010 BudŜet gminy, fundusze pomocowe, budŜet państwa Pełna realizacja zadania Urząd Gminy, Placówki Oświatowe 2006-2010 BudŜet gminy, fundusze pomocowe, budŜet państwa Pełna realizacja zadania Urząd Gminy Placówki Oświatowe, NZOZ Zapewnienie opieki podczas dowozów dzieci szkolnych 2006-2010 BudŜet gminy, fundusze pomocowe Poprawa bezpieczeństwa Urząd Gminy Opracowanie i wdroŜenie programu pomocy 4 psychologicznej, pedagogicznej oraz logopedycznej w placówkach oświatowych 2006-2010 BudŜet gminy, fundusze pomocowe Mniej dysfunkcji społecznych Urząd Gminy, Placówki Oświatowe 2006-2010 BudŜet gminy, fundusze pomocowe Zagospodarowanie czasu wolnego dzieci, młodzieŜy i dorosłych, rozwój społeczeństwa informacyjnego Urząd Gminy, Gminna Biblioteka Publiczna, Placówki Oświatowe 2006-2010 BudŜet gminy, fundusze pomocowe Współuczestniczenie gminy w koordynowaniu 7 usługami medycznymi w celu zwiększenia ich dostępności 2006-2010 Bezinwestycyjne Większa dostępność do usług medycznych Urząd Gminy, NZOZ 8 Edukacja zdrowego stylu Ŝycia 2006-2010 BudŜet gminy, Poprawa zdrowia Urząd Gminy, Organizowanie zajęć pozalekcyjnych dla dzieci 1 i młodzieŜy Likwidacja barier architektonicznych 2 w placówkach oświatowo – kulturalno – zdrowotno –administracyjnych 3 Organizowanie i wdroŜenie w Ŝycie programu 5 kawiarenek internetowych na terenie gminy 6 Prowadzenie efektywnych programów profilaktycznych Poprawa kondycji fizycznej Urząd Gminy, i psychicznej dzieci, młodzieŜy Placówki Oświatowe i dorosłych 9 Utworzenie „Klubu seniora” 10 Modernizacja i rozwój bazy lokalowej Ośrodka Pomocy Społecznej Opracowanie i wdroŜenie procedury motywowania klientów pomocy społecznej do 11 podnoszenia kwalifikacji i rozwiązywania własnych problemów Przygotowanie i realizacja programów 12 pomocowych i interwencyjnych w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. fundusze pomocowe mieszkańców NZOZ 2006-2010 BudŜet gminy, fundusze pomocowe Promowanie aktywnego Ŝycia osób starszych, zagospodarowanie czasu wolnego Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej 2006 – 2010 BudŜet gminy, fundusze pomocowe Pełna realizacja zadania Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej 2006 –2010 Bezinwestycyjne Poprawa kondycji fizycznej i psychicznej dzieci, młodzieŜy i dorosłych, ograniczenie patologii Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, 2006 BudŜet gminy Wzrost poczucia bezpieczeństwa w rodzinach Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, 13 Przygotowanie kadr pomocowych do przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. 2006 - 2007 BudŜet gminy, fundusze pomocowe Pełna realizacja zadania Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej 14 Pomoc mieszkańcom w poprawie warunków zamieszkania (doradztwo, dofinansowanie) 2006 -2010 BudŜet gminy, fundusze pomocowe Poprawa kondycji fizycznej i psychicznej dzieci, młodzieŜy i dorosłych Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej 2006 -2010 BudŜet gminy, fundusze pomocowe Zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieŜy oraz dorosłych Urząd Gminy, Wzrost liczby osób utrzymujących trzeźwość Urząd Gminy, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Organizacja i wdroŜenie programu świetlic 15 wiejskich na terenie gminy Organizowanie działań zwiększających 16 dostępność terapeutyczną i rehabilitacyjną dla osób uzaleŜnionych i ich rodzin BudŜet gminy, fundusze pomocowe Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kazanów 2006-2010 23 Opracowanie i wdroŜenie programów 17 w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie 2006 -2010 BudŜet gminy, fundusze pomocowe Wzrost bezpieczeństwa w rodzinach Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej Opracowywanie i wydawanie ulotek 18 promujących zdrowy styl Ŝycia 2006 -2010 BudŜet gminy, fundusze pomocowe Poprawa kondycji fizycznej i psychicznej dzieci ,młodzieŜy i dorosłych Urząd Gminy Prowadzenie systematycznych badań 19 określających skalę zjawisk dysfunkcyjnych i potrzeb pomocowych 2006 -2010 Bezinwestycyjne Pełna realizacja zadania Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej 2006 -2010 BudŜet gminy, fundusze pomocowe Pełna realizacja zadania Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej Opracowywanie i realizacja działań ewaluacyjnych w zakresie rozwiązywania problemów alkoholizmu i narkomani oraz 21 aktualizacja programów profilaktycznych i naprawczych dostosowana do wyników ewaluacji 2006 -2010 BudŜet gminy, fundusze pomocowe Pełna realizacja zadania Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej Modernizacja istniejącego stanu lokalowego 22 gminy, zaadoptowanie budynków na lokale socjalne 2006 -2010 BudŜet gminy, fundusze pomocowe Zapewnienie mieszkań socjalnych Urząd Gminy 20 Inicjowanie współpracy regionalnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych Strategia ta jest ciągle „otwarta” na społeczną dyskusję oraz wszelkie konstruktywne uwagi i wnioski mające wpływ na jego ulepszenie. Strategia jest dokumentem otwartym, podlegającym ewaluacji i monitoringowi, spójnym i zgodnym z opracowanym wcześniej Planem Rozwoju Lokalnego Gminy Kazanów, a takŜe spójnym z priorytetami Narodowej Strategii Integracji Społecznej. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kazanów 2006-2010 24
